Ұлттық сана ұлттық тілмен қалыптасады

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Ұлттық сана ұлттық тілмен қалыптасады
Қазақстан - зайырлы, бейбітшілігі мен ынтымағы жарасқан бауырмал мемлекет. Қазіргі күнгі тыныш өміріміз ата-бабамыздың қан мен терінің арқасы. Тәуелсіздік жолында небір соғыстар мен ауыр күндер бастан өткерілді. Қазіргі Қазақстан бейнесі тым өзгеше. Еліміз уақыт өткен сайын гүлденіп, үлкен биік шыңдарды бағындыруда. Елбасы егер біз дамыған отыз елдің қатарына кіргіміз келсе, ең басты рухани құндылықтарымызды дамыту керек екенін атап өткен болатын. Ол үшін ұлттық идеяны жүзеге асыру керек. Ұлттық идеяның негізі- ұлттық сананың биік шыңы мен ана тіліміздің дербестігінде. Х. Досмұхамедовтың "Өз тілін өзі білмеген ел- ел бола алмайды. Тілінен айырылған жұрт - жойылған жұрт" - деген сөздері тілдің мемлекет өмірінде қаншалықты маңызды орын алатынының дәлелі болып есептеледі. Тәуелсіздік алғаннан бергі тарихи аз уақыт ішінде біздің еліміз әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси дамуда үлкен жетістіктерге қол жеткізді және өзінің көкжиегін кеңейтуді жалғастыруда. Қазақстанның болашақта қандай болатыны көбіне жас ұрпаққа байланысты. Қазіргі заманғы қазақстандық қоғам мемлекетіміздің одан әрі нығаюы мен дамуы процесіне белсенді қатысатын саналы азаматтарды тәрбиелеуді талап етеді. Бұған Қазақстан Республикасы жастарының елдің одан арғы тарихындағы өз рөлін сезінуі ықпал етеді. Жас қазақстандықтардың ұлттық сана-сезімін ғылыми негізде қалыптастыру проблемаларына көп көңіл бөлінеді, оған отандық тарих туралы білімнің көмегімен қол жеткізуге болады, ол өткен туралы, оның қазіргі кездегі эволюциялық байланысы және болашақта қоғамның даму тенденциялары туралы белгілі бір мәліметтер жүйесін құрайды. Ұлттық сана ұлттық тілмен қалай қалыптасады?
Тіл-адамзаттың басты құндылықтарының бірі. Бұл адамдарға бір-бірін түсінуге, бірлесіп жұмыс істеуге, жинақталған тәжірибе мен білім алмасуға көмектеседі.
Белгілі болғандай, ғылымдағы тарихи сана дегеніміз -бұл білім жүйесі, идеялар, көзқарастар, дәстүрлер, әдет-ғұрыптар, салт-дәстүрлер, идеялар, тұжырымдамалар жиынтығы, олар арқылы жеке адамдар, әлеуметтік топтар, таптар, халықтар өздерінің шығу тегі, қазақ тарихындағы маңызды оқиғалар және өткеннің көрнекті тұлғалары туралы түсінік қалыптастырады. Демек, тарихи сана-бұл өткенді жалпы қоғамға да, әртүрлі әлеуметтік-демографиялық, сондай-ақ жеке адамдарға тән және тән барлық алуан түрлілігімен бағалау. Қазақстан жастары өздерінің өткенін түсіне отырып, оны өткен, қазіргі және келешектегі барлық үш күйде қайта жаңғырта алады, сол арқылы уақыт пен ұрпақтар арасындағы байланысты, жеке адамның өзінің халықтың немесе ұлттың белгілі бір қауымдастығына жататынын түсінуіне ықпал етеді.
Біріншіден, ана тілі мәселесі қай заманда болмасын өз маңызын жоғалтқан емес. Бір ғасырға жуық Патша үкіметінің бодандығында болып, тілінен, дінінен ұмытуға шақ қалды. Өз жерінде тұрып, ана тілінде сөйлей алмау - халық үшін ауыр азаппен тең. Оның салдары әлі күнге дейін байқалып келеді. Тәуелсіздік алғанымызға біршама жыл өтсе де, әлі күнге дейін қазақ тілінде сөйлей алмайтын азаматтар жеткілікті. Лауазымды орында отырған біраз ақсүйектердің де, ана тілінде шұбарлап сөйлеуі ұят деп ойлаймын. Тіл мәртебесін көтеру мақсатында көптеген іс-шаралар мен жобалар қолға алынып келеді.
Мемлекеттік тіл - ұлттық сананың басты кілті. Тілмен айтқанда, біз санамыздың әр бұрышында жатқан өткенге деген көзқарасымызды түзетеміз, болашаққа деген сеніміміз артады. Әлемдік өркениеттер тарихында салтанат құрған кейінгі көшпенділер дәуірінің даму қарқыны сол кездегі көне білімнің сақталуымен тікелей байланысты. Ұлттық тілді сақтау үшін сананың ашықтығы да айқын, Мемлекет басшысы " сананың ашықтығы-сананың үш ерекшелігін білдіреді. Біріншіден, бұл әлемде, жер шарында және өз елінің айналасында не болып жатқанын түсінуге мүмкіндік береді. Екіншіден, бұл жаңа технологиялар ағыны әкелетін барлық нәрсеге дайын болуды білдіреді. Таяудағы он жылда біздің өмір салтымыз: жұмыс, тұрмыс, демалыс, тұрғын үй, адами қарым-қатынас тәсілдері, қысқасы, бәрі түбегейлі өзгереді. Біз бұған дайын болуымыз керек. Үшіншіден, бұл басқалардың тәжірибесін алу және ең озық жетістіктерді сіңіру мүмкіндігі"( https:e-history.kzkz "Қазақстан тарихы" порталы). Ешбір мемлекет тілсіз қалыптаса алмайды. Ана тілі жойылса, онымен бірге мемлекетте өзінің өмір сүруін тоқтатады. Ұлттық сананың және ұлттық кодтың бірізділігі тілдің дербестігіне беріктігіне байланысты.
Екіншіден, Қазақстанның қазіргі заманғы қоғамдық дамуы ұлттың рухани жаңғыруы міндетін өткір қойып отыр. Бұл мәселе өз тағдырын туған өлке мен елдің болашағымен тығыз байланыстыратын жас ұрпақты рухани-адамгершілік тәрбиелеу саласында ерекше өзектілікке ие болды. Бұл қазақстандықтарға болашақтың адамы қандай болатыны, азаматтың рөлі мен патриоттың рөлі екі маңызды әлеуметтік рөлді қаншалықты меңгеретіні аса маңызды екенін білдіреді. Қазақстандық патриотизмнің іргетасы барлық азаматтардың тең құқылығы және олардың ел болашағы үшін ортақ жауапкершілігі болып табылады. Патриотизм-бұл жеке тұлғаның рухани-адамгершілік негізі, ол өзінің азаматтық ұстанымын және өз еліне лайықты қызмет ету қажеттілігін, жоғары адамгершілікті және Отан мүдделерін белсенді қорғауға қабілетті қалыптастырады. Бұл ретте жастарды тәрбиелеуге отбасы, жақын орта, оқу орны, этномәдени орта, экономикалық, әлеуметтік, мәдени және басқа да ерекшеліктері бар тұратын өңір, тұтастай алғанда қоғам сияқты факторлардың көп деңгейлік қамтылуына назар аудару қажет.
Мені іштей қынжылтатын бір мәселе, ол - бүгінгі таңда жас буынның санасында қазақ тілі керексіз, пайдасыз деген теріс пікірлер. Тілді білмейді емес, біле тұрып сөйлемейтін топтарды қайтерсіз. Сонда, тілі-сау, жүрегі - аман қазақ қайда?! Тілі сорлаған елдің салт-санасы солғындап, рухы азып-тозып, төменшіктейтінін көре білген ұлт көсемі Ахмет Байтұрсынов: "Тілдің өлгені - халықтың өлген" десе, Халық қаһарманы Бауыржан Момышұлы: "Қазақ пен қазақтың қазақша сөйлеспегенінен қорқамын" деген. Абай, Мұхтар сында алыптарымыздың тілінен жеріген, елдің мұң-зарына күлетін осындай топтардан не ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.