Əлеуметтік патология девианттық мінез - құлық əлеуметтануының обьектісі ретінде

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Девианттық міңез құлық әлеуметтануы
Девианттық мінез-құлық əлеуметтануының обьектісі - бұл адамдардың нақты
əрекеті, шын мəніндегі мінез-құлқы, ол санада пайда болатын білім, тұжырым,
құндылықтық қасиеттер ретінде бой көрсетеді. Ғылымның пəнін зерттелетін
саладағы оьбектінің байланыстары, қатынастары құрайды. Девианттық мінезқұлық əлеуметтануының пəні əлеуметтік нормалардан ауытқитын адамдардың
мінез-құлқы, олардың даму жағдайлары, нақты ауытқыған міне-құлықтың жүзеге
асырылуы. Сондай-ақ зерттеу пəніне девианттық мінез-құлықты қалыптастыратын
жəне дамытатын əлеуметтік факторладың өзара əрекеттесу тетігін де жатқызуға
болады. Мұнда пəннің əлеуметтанулық талдауын теориялық-əдістемелік
деңгейдегі сияқты ( əлеуметтік мінез-құлық факторларын тереңдете анықтайтын
деңгей), эмпирикалық деңгейде де (жеке тұлғалардың, əлеуметтік топтардың
мінез-құлқына ықпал ететін тікелей бақыланатын эмпирикалық түбегейлілікке
куə болатын əлеуметтік факторларды қарастыратын деңгей) жүзеге асыруға
болады.
Девианттық мінез-құлық əлеуметтануының пəні - оның пайда болуына ықпал
ететін факторларды анықтай отырып, əлеуметтік патологияға, оның түрлеріне
анықтама беру болып табылады. Девианттық мінез-құлық əлеуметтануының
міндеттері арнайы əлеуметтанулық теория ретінде:
:: Қазіргі қоғам нормаларынан, олардың таралу ауқымынан, олардың
əрекеттерінің тікелей салдарынан əлеуметтік ауытқу сипатын табу;
:: жағымсыз əлеуметтік ауытқудың болу себептерін ашу;
:: ауытқыған мінез-құлықтың алдын алу жəне жоюға бағытталған түрлі
экономикалық, əлеуметтік, құқықтық, ұйымдық, моральдық жəне
тəрбиелік шаралардың тиімділігін талдау;
:: теріс құбылыстарды жою, сол немесе басқа норма бұзушылықтың таралу
жəне шиеленісуі мүмкін болуы туралы қоғамды алдын-ала ескерту
жөніндегі қызметтің нəтижелерін саралау болып табылады.
Мұндай мінез-құлық заңдық жəне қоғамдық санкцияларға алып келеді.
Девиация бірнеше типтен тұрады: девиантты, делинквентті жəне криминалды
мінез-құлық. Девиантты мінез-құлық - əлеуметтік нормалар мен ережелерге
сəйкес келмейтін мінез-құлықты айтады. Ол ауытқыған мінез-құлықтың бір
түрі. Кейбір əдебиеттерде бұл типті антидисциплиналық деп те атайды.
Девиантты мінез-құлықтың көрсеткіштеріне: агрессия, демонстрация,
оқудан, еңбектен бет бұру, үйден кету, алкоголизм, наркомания, қоғамға жат
қылықтар, жыныстық жат мінез-құлық, суицид т.б. жатады.
Девиацияның екінші түрі - делинквентті мінез-құлық. Деликвентті мінезқұлық деп формальды нормаларды бұзуды атайды. Ол заң бұзушылықпен
ерекшелінеді. Оның мынадай типтері бар:
1. Агрессивті-зорлаушылық мінез-құлық. Бұл жеке тұлғаға көрсетілетін
дөрекілік, төбелес, күйдіріп-жандыру сияқты жағымсыз іс-əрекеттерде көрініс
береді.
2. Ашкөздік мінез-құлық (корыстное поведение): майда ұрлықтар, қорқытыпүркіту, автокөлік ұрлау т.б. жалпы материалдық пайдакүнемдікке байланысты
жат мінез-құлық.
3. Наша сату жəне тарату.
Криминалды мінез-құлық заң бұзушылық болып табылады .
І.2. Əлеуметтік патология девианттық мінез-құлық əлеуметтануының
обьектісі ретінде
Қоғам мен жеке тұлғалардың мүдделері үшін елеулі зиян болып саналатын
əлеуметтік нормалардан ауытқушылықтың мейлінше елеулі жағдайы ғылыми
əдебиетте əлеуметтік патологиия деп аталады
Олар жалпы қоғамға, айналадағы адамдарға жəне ең бірінші өздеріне
үлкен зиян келтіреді. Аталған əлеуметтік патологиялық категорияларға жекежеке анықтама беріп өтсек.
Нашақорлық. Сөздің жалпы мағынасы ауруды білдірмейді. Нашақорлық - бұл
тұлғаның жан-жақты зақымдануы, көп жағдайда адам тəнінің мүшкіл қалына əкеп
соқтырады. Бұл дегеніміз, адамның нашақор болуы, біртіндеп өзінің адами
қасиеттерін жоғалтады; психикасы қалыпты жағдайдан ауытқиды; достары,
отбасы, жұмысынан айырылады; қылмыстық ортаға тартылады; өзіне жəне өзінің
айналасындағыларға түпсіз бақытсыздық əкеледі, осылайша өз өмірін өзі
бұзады. Нашақорлық еліміздегі ұлттық қауіпсіздікке төнген қатер, дегенмен
бұдан сорақысы нашақорлыққа тəуелді жас жеткіншектердің санының өсуі [15.44
б].
Нашақорлық дертіне шалыққан адам онсыз өмір сүре алмайтындай күйге
түседі. Өзінің денсаулығын, өмірін құртып қана қоймай, жақындарының,
қоршаған адамдардың өміріне де қауіп туғызады. Күн өткен сайын елімізде
нашақорлыққа байланысты жасалатын қылмыстың саны күрт өсіп отырғаны
ешкімге
жасырын емес.
Жезөкшелік дегеніміз жеке тұлғаның сыйақы алып, басқа адаммен
бейберекет жыныстық қатынаста болуын айтамыз. Жалпы жезөкшелікпен əйелдер
айналысады, ал қазіргі тəжірибе көрсетіп отырғандай жезөкшелікпен ер
адамдардың да ақы алып айналысатыны көрініс алып отыр. Мысалы, ағылшын
заңдылықтарында жезөкшелік деп əйелдердің өз денесін нақты төлем алу
мақсатымен тəртіпсіз азғындыққа салуы немесе ұсынуы белгіленген; Болгарияда
-- адамгершілікке жат қызметтен түсетін еңбексіз пайда табу; АҚШ-та -- сыйақы
үшін жыныстық қатынасқа түсу, ал Чехословакияда өмір сүру үшін еңбектен
жалтарып пайда табу ретінде қарастырылады. Жезөкшелік -- өте қауіпті
құбылыс. Ол ең алдымен қоғамдық адамгершілікті аяққа ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.