SQL кестелеріндегі мәліметтердің модификациясы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Алматы қалалық білім басқармасы
Алматы мемлекеттік бизнес колледжі

КУРСТЫҚ ЖОБА
Тақырып:
Мамандығы: 1304000-Есептеуіш техникасы және
бағдарламалық қамтамасыздандыру

Бөлім менгерушісі
________Себаева Г.Ж.
______ 20___ж.

КЖ жетекшісі
________Таншаева А.К.
_______20___ж.

Студент
__________________.

Топ:3 ЕТ және БҚ А
_______ 20___ж.

Алматы 20__ж

МАЗМҰНЫ

Бет
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Арнайы бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Мәліметтер қоры туралы қысқаша түсінік және мәліметтер қорының объектілерін басқару ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
SQL тілінің теориялық аспектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
SQL - тегі мәліметтер қорын өңдеуді көрсету
Ұсыныс ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қолданылған әдебиет тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ..

Кіріспе
SQL (Structured Query Language) - бұл құрылымдық сұраныстар тілінің қысқартылған атауы. Ол реляциялық деректер базасында мәліметтерді өңдеу және құру құралдарын береді. Қазіргі таңда компьютерлік өнеркәсіпте SQL тілі ең маңызды тенденция болып тұр. Соңғы жылдары SQL тілі деректер базасының жалғыз тілі болып табылады. SQL дерекқорлар үшін арнайы жасалған бағдарламалау тілі болып келеді. SQL-ді пайдалана отырып, дерекқордан ақпаратты сұратуға, деректерді жаңартуға және қайта жасауға, дерекқор жүйесінің құрылымын құруға және өзгерте отыра және деректерге қатынасты басқара ала аласыз. SQL серверлері үшін пайдаланылатын жалпы бағдарламалық жасақтама ол Microsoft Access, MySQL және Oracle бағдарламаларын қамтиды.
SQL даму тарихынан.
SQL 1969 жылы IBM зерттеушісі Эдгар Ф.Кодд SQL тілін дамыту негіз болатын салыстырмалы деректер базасының үлгісін анықтап шыққан зерттеуші. Жай сөзбен айтсақ, реляциялық деректер базасының үлгісі әртүрлі деректермен байланысты жалпыға бірдей ақпарат немесе кілт болады. Мысалы: пайдаланушы аты сіздің нақты атыңызбен және телефоныңызбен байланысты болады.
Бірнеше жылдан кейін IBM Codd-тың қорытындыларына сәйкес негізделе отыра, реляциялық дерекқорды басқару жүйелері үшін жаңа тілде жұмыс істей бастады. SQL тілі бастапқыда SEQUEL деп аталды немесе Structured English Query Language деп аталмақшы болған. Бұл жоба, System R деп аталатын жоба, бірнеше енгізулер мен түзетулер арқылы өтті және түпнұсқа тілге дейін бірнеше рет өзгертілген.
SQL 1978 жылы тестілеуді бастағаннан кейін IBM SQL DS (1981жылы) жәнеде DB2(1983жылы) қоса коммерциялық өнімдерді дамыта бастаған. Басқа жеткізушілер өздерінің коммерциялық SQL - негізіндегі ұсыныстарын жариялап, өздерінің талаптарын орындатқан болатын. Олардың қатарына 1979 жылы шығарылған бағдарламалар Oracle6 Sybase және Ingress кірді.
Компютерлік технологиялардан ерекшелігінен тәуелсізідігі және SQL-ді реляциялық мәліметтер базасының технологиясы облысындағы өндріс жетекшілерімен қолдауы оны деректербазасының стандартты тіліне айландырды. SQL тілі деректер базасының реляциялық типімен ғана жұмыс істейді. Төменде SQL жұмысының сұлбасы бейнеленген. Есептегіш жүйеде маңызды ақпарат сақталған деректер базасы болады. Егер есептегіш жүйе кәсіпорынның кадрлар бөліміне қатысты болса, онда деректер базасында кәсіпорында қызмет ететін адамдар жайлы ақпарат (аты-жөні, туған жылы, телефоны, қызметі және т.б.) сақталуы мүм кін.
Деректер базасын басқаратын компьютерлік бағдарлама деректер базасын басқару жүйесі (ДББЖ) деп аталады. Егер қолданушыға деректер базасындағы мәліметтерді оқу қажет болса, онда оларды SQL тілінің көмегімен ДББЖ-нен сұрау керек. ДББЖ сұраныстарды өңдейді, қажет болған мәліметтерді тауып оларды қолданушыға жібереді. Мәліметтерді сұрау және нәтиже алу процесі деректер базасында сұраныстар деп аталады, яғни сұраныстардың құрылымдық тілі деп.
Деректер базасында қолданылатын SQL тілі логикалық байланысқан кесте-қатынастар жиынтығы түрінде берілген мәліметтермен операциялар жүргізуге бағытталған. Осы тілдің құрылымының ерекшелігі өңдеу процедурасына емес, мәліметтерді өңдеудің соңғы нәтижесіне бағытталуында болып келеді. SQL тілі мәліметтердің, индекстердің қайда орналасқанын, және нәтиже алу үшін қандай операциялар тізбегін пайдалану керектігін өзі анықтайды, сондықтан бұларды ДБ сұраныстарында көрсетудің қажеті жоқ.
SQL- құрылымды сұранымдар тілі көмегімен мәліметтер қорына күрделі сұраныстарды құруға болады. Сұраныс - бұл белгілі бір ақпараттарды алуға талап болып табылады. SQL - сұраныстардың көмегімен:
1. Қосымшаның орындалу барысында мәліметтер жиынтығының өрісін қолдануға болады;
2. Бірнеше кестеден өрістер немесе жазбалар алуға болады;
3. Күрделі шарттар бойынша мәліметтер жиынтығының өрісін қолдана ала алады;
4. Мәліметтер жиынтығының кез - келген өрісі бойынша сұрыптауға болады;
5. Мәліметтерді іздеуді ұйымдастыруға болады;
SQL тілінің әртүрлі жүйеге негізделген көптеген диалектілері бар. SQL- ді қолдануға қандай жүйеде жұмыс жасасаңыз, соның сәйкес құжаттарын қараған жөн.
SQL сұраныстың екі түрі болады олар: статикалық және динамикалық деп бөлінеді.
Статикалық SQL сұраныстар қосымшаны құру барысында жазылады.
Динамикалық SQL сұраныстар коды қосымша орындалу барысында құрылады немесе өзгертіледі.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ
0.1 MICROSOFT SQL SERVER
SQL- дің бірнеше әртүрлі версиялары бар. MICROSOFT SQL SERVER Transact - SQL деп аталатын версиясын қолданылады.
Microsoft SQL Server - Windows NT нарығында мәліметтер базасының серверлерінде ең атақты сервер болып табылады. Microsoft SQL Server - реляционды мәліметтер базасын басқару жүйесі болады. Бұл клиент сервер әдетте, сервелік программа деп аталатын екі құрымлымды архитектураларының бірі болып табылады. Клиенттік программалар көбінесе пайдаланушылар өңдеген қосымшаларды немесе Microsoft Access сияқты МБ-ден автономды программалық жүйелерді білдіртеді.
Клиентті сервермен байланыстырушы құрал - SQL тілі болып табылады. Көптеген файл-сервер негізіндегі желілік МББЖ-і сұратуларға жауап берген кезде өте көп артық ақпараттар береді. Бұл жүйемен салыстырғанда клиент-сервер жүйесі тек қана сұратуда көрсетілген ақпаратты береді. Ал бұл ақпараттық жүйелерді басқаруда SQL-дің тиімдірек құрал болуына мүмкіндік бере алады.
Логикалық құрылымдар. Microsoft SQL Server - де екі түрлі кестелер пайдаланылады олар: жүйелік және пайдаланушы кестелер. Жүйелік кестелер әрбір мәліметтер базасында сақталады және МБ-ң каталогының кестелері деп немесе жүйелік кестелер деп аталады. Жүйелік кестелер олар Microsoft SQL Server - де пайдаланушы МБ - ң объектілерінің жағдайының ізін басу үшін қолданылады.
Кесте - бұл пайдаланушылардың қарым-қатынаста болу объектісі болып табылады. Microsoft SQL Server - де кестелер барлық мәліметтерді сақтаушы объект ретінде пайдаланылады. Ереже сәйкес бойынша, кестеде бір типті ақпарат сақталынады: мердігерлер туралы, тапсырыс берушілер туралы, тауарлар туралы және тағы да басқалар туралы мәліметтер болады. Кез-келген түрдегі ақпаратты, мәліметті сақтау үшін өзіндік кестелер құру керек.
Курсорлар. Курсорлар Declare cursor операторының көмегімен активтендіріледі. Microsoft SQL Server - де екі типті курсорды құра алады олар: динамикалық және тек қана алдыға ауыстырылатын курсорлар. Курсорлар көбінесе сұратулардың нәтижесінде алынған көптеген мәліметтерде белгілі бір операцияларды орындау үшін қажет.
Индекстер. Microsoft SQL Server МБ - дағы индекстер күнделікті өмірде қолданылатын кез-келген индекс сияқты рөлді атқарады. Бұл - ақпаратты немесе ақпараттың белгілі бір түрін тез табуға мүмкіндік бере алатын құрал болып табылады. Индекс - бұл кестедегі мәліметтерге кіру үшін және де мүмкіндігін жылдамдатуға Microsoft SQL Server - де арнайы қолданылатын объект. Индекстердің екі түрі бар олар: кластеризделген және кластеризделмеген деп аталады.
Кластеризделген индексті қолданғанда кестедегі мәліметтер физикалық түрде ретке келтіріледі. Кестеде бір ғана кластеризделген индекс бола алады және ол кластеризделмеген индекске қарағанда әдетте бір бетке аз болады , сондықтан кластеризделген индекстер ережеге сәйкес бойынша тезірек жұмыс істейді.
Триггерлер. Бұл белгілі бір шарттар пайда болғанда автоматты түрде активтендірілетін арнайы объекттер болып табылады. Берілген шартты сақтағанда триггер жұмыс істейді де онда көрсетілген операциялар орындалады. Триггерлер күрделі талаптарды орындау үшін қолданылады.
Идентификаторлар. МБ - ң құрылымын құрған кезде идентификаторларға ережелер мен келісімдерді орнату крек.Объекттер аттарының келісімі үшін Microsoft SQL Server бір қатар ережелер орнатады.
Транзакция. Microsoft SQL Server - де транзакция деп бір рет орындалу керек процедуралардың жиынтығын атайды. Егер де , транзакция орындала бастаса, онда ол толығымен аяқталмауы керек немесе толығымен болдырылмауы керек.
Microsoft SQL Server транзакцияның басталуын немесе аяқталуын анықатуы үшін келесі транзакциондық командалар қолданылу қажет олар:
Begin TRANsaction. Бұл оператор Microsoft SQL Server - ге барлық келесі операцияларды топтастыру және транзакцияны орындауды бастау туралы хабарлама үшін қажет.
Comit TRANsaction. Бұл оператор Microsoft SQL Server - ге ағындағы барлық операциялардың орындалуын ачқтау туралы бұйрық береді. Нәтижеде ол транзакция аяқталынады және де ол дискке сақталуы керек.
ROLLBACK TRANsaction. Бұл оператор Microsoft SQL Server - ге транзакцияның өңдеген барлық өзгерістерін болдырмауы және бастапқы қалпына келтіру туралы бұйрық үшін қолданылады.
SAVE TRANsaction. Бұл оператор пайдаланушыға транзакцияның ішінде сақтау нүктесін орнатуға мүмкіндік беретін транзакция.
0.2 SQL кестелеріндегі мәліметтердің модификациясы
Мәліметтердің модификациясы DELETE (өшіру), INSERT (қою) және UPDATE (жаңарту) ұсыныстары арқылы орындала алады. SELECT ұсынысы сияқты бұл ұсыныстар базалық кестелермен де, ұсынулармен де операциялар жасауға болады.
DELETE ұсынысының мынандай форматы бар олар:
DELETE
FROM базалық кесте ұсыну
[ WHERE фраза ];
Және көрсетілген кестенің барлық жолдарын өшіруге мүмкіндік береді немесе WHERE фразасында белгіленген жолдарын өшіруге мүмкіндік береді.
INSERT ұсынысында келесі форматтардың бір түрі болады:
INSERT
INTO {базалық кесте ұсыну} [( бағана [,бағана]...)]
VALUES ({константа айнымалы} [,{ константа айнымалы}]...);
немесе
INSERT
INTO { базалық кесте ұсыну} [( бағана[,бағана]...)] сұратудың тармағы
Бірінші форматта кестеге VALUES (мән) фразасының тізімінде көрсетілген өрістердің мәнімен бірге жолдар қойылады және мұндағ і-ші мән бағааналар тізіміндегі і бағанаға сәйкес келеді. Егер де тізімде VALUES фразаларда модификацияланған кестенің барлық бағаналары және олардың тізбегінің тәртібі кестені бейнелеуде бағаналардың тәртібіне сәйкес келетін болса, онда INTO фразасында бағаналардың тізімін түсіруге болады екен.
Екінші форматта бірінші сұратудың тармағы орындалады, яғни SELECT ұсынысы бойынша жадыда жұмыс кестесі құрастырылады, содан кейін жұмыс кестесінің жолдары модификацияланатын кестеге жүктеледі.
UPDATE ұсынысының да екі форматы болады. Соның ішіндегісінің біріншісі ол:
UPDATE ( базалық кесте көрсетілуі }
SET бағана = мән [, бағана = мән ]...
[ WHERE фраза ]
мұндағы мән - бұл
бағана амал константа айнымалы
және жаңартылып жатқан кестенің бағаналарын ғана қосы алады, яғни модифицияланатын кестенің бағаналарының бірінің мәні басқа бағанаға немесе амалға ауыса алады.
Екінші формат модификацияланатын кестенің мәндерін бағаналардың мәндері бойынша басқа кестеден жаңартуды жүргізуге мүмкіндік беретін ұсынысты бейнелейді. Өкінішке орай деймізбе, МББЖ - ң қатарында бұл форматтар бір-бірінен және стандарттан өзгешеленеді.
0.3 Модификация ұсынысын құрастыру
SELECT ұсынысын жақсы түсінгендер үшін DELETE, INSERT және UPDATE ұсыныстарын құрастыру операциялары қиындыққа түспейді. Егер де, осындай құрастыру процесінде мынаны ескерген жөн:
Егер де WHERE фразасының DELETE және UPDATE ұсыныстарында енгізілген сұратулардың тармағы болса, онда бұл сұраудың тармағының FROM фразасында жолдары өшірілетін кесте еске алынбауы керек. INSERT ұсынысының сұрату тармағында да мәліметтер жүктелетін кесте еске алуынбауы керек.
Мәліметтер модификациясын құрастыра отырып, МБ - ң қайшылықсыз сақталынатындығын әрдайым есте сақтау керек.

АРНАЙЫ БӨЛІМ

2.1 SQL - Серверде жұмыс істеу принциптері
SQL кестелері. Реляционды мәліметтер базасында ақпарттар жолдар мен бағаналардан тұратын кесте түрінде берілуі мүмкін. SQL тілінде қолданытлатын кілтердің үйлесімділігі ( CREATE TABLE my_table - my_table деп аталатын кестені құру) сұратулар үшін "ұсыныс" деген атқа ие болады. SQL - де кестелер CREATE TABLE ұсынысы арқылы құрылады. CREATE TABLE ұсыныс базалық кестенің атын, бағаналарының аттарын және осы бағаналардағы мәліметтердің типтерін спецификациялайды. CREATE TABLE - орындалынатын ұсыныс. Егер де SQL - серверіне CREATE TABLE сұратуын беретін болса, онда ол кесте жүйе кестені құрастырады. Бастапқыда ол кесте бос болады,яғни кесте бағаналардың аттарынан тұратын жолдан тұрады, бірақ та жолдардың мәліметтері болмайды. Кестеге ақпараттар INSERT командасы ұсынылғаннан кейін ғана қойылады.
SQL сұратуларының құрылымы. Бір немесе бірнеше кестелерден кез-келген мәліметтерді алған кезде барлық сұратулар бір ғана SELECT ұсыныс арқылы орындалады.
2.2 SQL командаларының типтері
SQL тілінің командалары бірнеше топқа бөлінеді. Негізгі типтері:
# DDL (Data Definition Language) - мәліметтердің анықталу тілі. Бұл топтың командалары мәліметтер қорының объектілерін құрамын құру және өзгерту үшін қолданылады.
# DML (Data Manipulation Language) - мәліметтерді басқару тілі. Бұл командалары мәліметтер қорының объектілеріндегі ақпаратты басқару үшін қолданылады.
# DCL (Data Control Language) - мәліметтерді басқару тілі. Командалар мәліметтер қорында сақталған ақпаратқа кіруді басқаруға арналған.
# DQL (Data Query Language) - жиі қолданылатын командалар, мәліметтер қорына сұранымды құруға арналған.
SQL мәліметтерінің типі
SQL - де пайдаланылатын мәліметтер типтернін келесі топтарға бөлуге болады:
# Жолдық типтер;
# Дата мен уақытты көрсетуге арналған типтар;
# Сандық типтер.
Жолдық типтер.
SQL - де екі жолдық типтер бар олар:
# Белгіленген ұзындықты символдық жолдар;
# Айнымалы ұзындықты символдық жолдар.
Белгіленген ұзындықты символдық жолдар.
Белгіленген ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.