Білімдіден шыққан сөз

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 50 бет
Таңдаулыға:

Бекітемін
ООӘжҚББО кеңесінің
шешімі №_____
_______А. Кашкинов
... .. ... ... ... ... ... 2020 ж.

Дайындаған:
Түпқараған ауданы, Ақшұқыр мектеп-лицейінің Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Байекеева Рысгул Биргалиевна

Әдістемелік құрал, (бағдарлама) 34 бет.

Рецензия (қысқаша нұсқада)
Эсселер мен шығармалар жинағы - маңызды әдістемелік құралдардың бірі. Жинақталған эсселер мен шығармалар жинағы көптің сұранысына ие болары сөзсіз. Заман талабына сай білім алушылар мен барлық пән мұғалімдері эссе жаза білуі керек. Дарынды шәкірттерім Тұрарбеков Тәттімбет пен Тұрарбек Мерейдің шабыттана жазған эсселері мен шығармалары, өлеңдері түрлі тақырыптарды қамтиды.

Ұсынылды
Сараптау комиссиясының
отырысы хаттама № ... ...
... . ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ...2020 ж.
________________________________
Менің мамандығым

Ұстаздық - ұлы мамандық. Ұлы дейтін себебім, ұстазға бас имейтін адам жоқ. Ұлағатты ұстаз сол бойда өз еңбегінің жемісін көрмесе де, бірнеше жылдан кейін көруі мүмкін.
Балаң шағымнан Ұлы істерді ғана атқаратын, білім мен тәрбиені қатар беретін батыр жүректіге айналу басты арманым болған еді. Сол арманға жету жолында өз ұстаздарыма еліктей жүріп, қылықтарын қайталайтынмын. Үйге келе салысымен, өзімнен кіші інілеріме білгенімді үйретуді машығыма айналдырғанымды ең алғашқы ұстаздық жолға түскендік дер едім. Ұстаздарымды ерекше қадір тұтып, кесе көлденең өтпей, айтқан әрбір сөзін ұғынып, өміріме азық ететінмін. Өмірімде ұстаздық шабыт берген мектептегі сынып жетекшіме және қазақ тілі мен әдебиетінен сабақ берген абзал апайыма алғысым шексіз. Тек оқытып емес, керек қасиеттердің бәрін бойыма сіңірді, биікке ұмтылдырды. Жан-жақты ізденімпаз болуға машықтандым.
Мұғалім - дарындыны іздеуші, бағыт беруші. Қазақ тілі мен Қазақ әдебиеті пәндерінің мұғалімі білім алушылардың ішінен талантты мен талаптыны, қабілетті мен дарындыны тауып, шығармашылыққа баулып, қызығушылықтарын ояту керек. Шығарма жаза алатын оқушылардың санын көбейтуі керек. Ұстаз тек білім бере отырып, білімге барар жолды нұсқағаны жөн. Шәкірттер қандай мамандық алып шықса да, сауатты сөйлей алатын, жаза алатын болуға тиіс. Қазақ тілінің мәртебесін көтеруді ойлайтын, ұлттық санасы жаңғырған, Мәңгілік ел идеясын іске асырушы ұрпақтың санын еселеу мақсаты алдымызда тұр. Мол мүмкіндіктерді пайдаланып, сабағымды түрлендіре өткізіп отырамын. Кіршіксіз болуға тырысып, бағыт беремін. Жаһандану дәуірі - жандану дәуірі болғандықтан білім саласы да бәсекеге қабілетті болмасына болмайды. Осы ретте қазіргі заманға сай мұғалімдікті таңдай отырып, шығармашылық, жазушылық, өнерлілік, ақындық қасиеттерді бойымда ұялата білдім, сонымен бірге байқампаздық, сауаттылық, көшбасшылық, зерттеушілік, жаңашылдық сияқты қасиеттерден де кенде емеспін. Зерттеуші-мұғалім болу - заман талабы. Баяғы құлдық сананы кетіру үшін, рухани жаңғыру кезек күттірмейтін мәселеге айналды. Мен өзімнің барлық шығармаларымды, ғылыми мақалаларымды, түрлі баяндамаларымды, эсселерімді, газетке жарияланған еңбектерімді, сонымен бірге оқушылар шығармашылығын енгізіп, Ұстаз ізденісі - ұлт болашағы атты жеке авторлық кітабымды шығардым. Алдағы уақытта эсселер жинағын, өлеңдерімді және оқушыларымның түрлі шығармаларын, өлеңдерін жинақтап, тағы бір кітап шығару ойымда бар. Мен шегінбек емеспін, мен уақытпен санаспай еңбек ете беремін.
Қазіргі таңда мен өз мамандығымның майталманымын. Мен ұстаздық қызметті бастағалы, талай шәкірттерім түлеп ұшты. Еткен еңбегім далаға кеткен жоқ. Шәкірттеріме өзімнің шаршап тұрғанымды білдірмейтінмін. Ең бірінші сәлемдесуге, адамшылыққа үйрететінмін. Содан болса керек, кездесіп қалса, оқушыларым ерекше ниетімен амандасып, көптен көрмей кетсем, өздері іздеп келіп жатады. Сол кезде менің жүрегім нұрға толып, бет ажарым ажарлана түседі. Менің мамандығым тек мәртебелі ғана емес, ғұмырлы мамандық болып табылады. Ізденуді талап ететін мамандығымды мақтан тұтамын. Басқа мамандықтарға қарағанда, жауапкершілігі мол ұстаздық емес пе?! Менің мамандығым қасиетті, менің мамандығым мәртебелі бола бермек! Менің мамандығым - менің мақтанышым! Менің шәкірттерім - менің мақтанышым! Ұстаз аз жалақы алғанына қарамастан, бай адамдардың қатарынан табылады, өйткені жан-дүниесі, рухани дүниесі бай, жақсы шәкірттерімен бай. Ең сауапты істі, ең керемет тарихта қалатын істі тек ұстаздар атқарады. Маған қандай қызмет ұсынса да, мен ұстаздық мамандықтан кетпес едім.

Авторы: Тұрарбеков Тәттімбет Қуанышбекұлы

Менің болашақ мамандығым

Менің таңдаған мамандығым-дизайнерлік. Дизайнер-асыл да, қасиетті мамандық. Бұл мамандық адамзатты жақсылыққа, жан дүниесін сәбидей тазалыққа, мол рухани байлыққа жетелейді. Мамандықтың жаманы жоқ, дегенмен, дизайнер болсам деген асқақ арман маған маза берер емес. Мамандығымды мен емес, мамандығым мені таңдап алардай күй кешіп жүрмін. Тума таланттың тұла бойындағы өнер ерте болсын, кеш болсын жарып шығары анық.
Жілігінің майын шағып ішкен майталман маман болу - қай-қайсының да арманы, тек соны әр адам қабілет-қарымына қарай қателеспей таңдаса болғаны. Сұранысқа ие боларлық, бәсекеге қабілетті маман қазіргі нарық заманында аса керек. Барымызды сақтап, салт-дәстүрімізді жалғастыра отырып, ұрпаққа бар рухани байлығымызды беру біздің борышымыз. Дизайн-көркемсурет және сәулет өнеркәсіп бұйымдарының ең үздік үлгілерін жасау және заттық ортаны үйлестіру шараларын қамтитын бағытының атауы.
Мен өзім таңдаған дизайн қызметінің ерекшелігі - әсем әрі көркем жасалған тұтыну заттары мен бұйымдарының қоршаған ортаға лайық үлгісімен жүзеге асыру, ұдайы олардың жаңа үлгілерін ойлап табу болып табылады. Термин жаңа болғанымен, оның негізі ерте заманда-ақ қалыптасқан. Дизайн өнері заман талабына орай өзгеріп, дамып отырады. Меніңше, дизайнер мамандығы өлмейтін, болашағы бар және мүмкіндіктері мол мамандықтың қатарына жатады. Маған ерекше ұнайтын тұсы барлық өнер түрлерінің басын бір адам бойына біріктірерлік қасиетке ие болуында жатыр.
Мен өмірлік жоспарымды осы кезден бастап бекітіп қоюға шешім қабылдадым. Ол жоспарлар былай бөлінеді: күндік жоспар, апталық жоспар, айлық жоспар. Мүмкіндігімше болатын, орындалатын нәрселерді жоспарлаймын, алайда қиялыма да ерік беретін кездер болады. Жаңалық біткеннің бәрі қиялдан туады. Әр күн жатар алдында Мен бүгін не істедім?, Не бітірдім?, Кімді ренжіттім? Қандай мүмкіндігімді қалт жібердім?, Ертең не іс істеуім керек?деген тәрізді ойлармен өзіме есеп беремін. Мамандығыма бастар жол осы жоспарлар емес пе? Үлкен армандарды кішкентай армандар құрайды. Сөйтіп-сөйтіп тәй-тәй басқан баладай ойымды іске асыруға талпынамын. Мақсат қой да, талпына бер алға қарай! деген ұран - менің өмірлік ұстанымым. Ең бастысы ішкі рухың биік, білімді болуың шарт.
Кейбіреулер өзінің кім боларын, қандай мамандықтың иесі болып шығарын дөп басып айта алмай күмілжиді. Менің ерекшелігім өзімнің қандай мамандық иесі боларымды баяғыда-ақ шешіп қойғанмын. Оны жүрек қалауым мен қабілетіме қарай таңдап алдым десем де болады.
Менің қазіргі алдыма қойған мақсатым: ескі, пайдаланбай қалған нәрселерден жаңа, басқа нәрсе ойлап табу, яғни ештеңені керексіз қылмау. Қолым қалт етсе, қуыршағыма қиынды маталардан көйлек тігемін. Ол үшін алдымен суретін салып аламын. Суреттерге қарап отырып рахаттанамын. Егер сәтті шықса, ерекше қуанып, арман белесіне бір барып қайтамын. Сол көйлекті киіп алғандай би билеп, ән салатыным бар, сосын өзімді өзім әйгілі дизайнер маманы деп те елестетемін.
Суретшілер дизайн және мүсінші туындыларын жасайтын суретшілер болып бірнеше топқа бөлінеді. Бейнелеу өнерінің шығармашылық тақырыптары сан алуан. Соның ішінде менің таңдағаным Ұлттық киімөнері. Ұлттық киім үлгілерімен қатар, заманауи үлгідегі киім үлгілерінің суретін шабыттана саламын. Оларды ешкімге ұқсамайтын ерекше сәнді етіп салғанды, тек суреттеп қана қоймай тігуді де ұнатамын. Қазақ өнерінде өзіндік қолтаңбасы бар суретші-дизайнер болсам деген арманым бар.Тек дизайнер ғана емес, сол сызып салған киімдерімді тігетін тігінші болсам да, артық болмас деп ойлаймын. Қазіргі кезде талғампаздар қауымы шет елдерден шыққан киімдерді киеді. Ал мені осы мәселе қатты толғандырады. Өзіміздің отандық сапалы матадан ерекше үлгідегі киімдер шығаратын фабрикам болса деген болашақтағы жоспарым бар. Сол фабрика әлем жұртшылығының қызығушылығын туғызып жатса қандай керемет! Елімнің мерейі болар еді.
Бірін-бірі қайталамайтын киім түрлері, неше түрлі өрнекті көздің жауын алар маталар, сан алуан әшекей бұйымдарды шығару менің айқын мақсаттарымның негізгісі дер едім. Өнер мен бизнесті қатар бағындыру - қазіргі заман талабы. Әрбір қазақтың ұлтжандылық қасиеті жоғары болып, ұлттық киімдерді тек мерекелерде ғана емес, барлық уақытта мақтанышпен киіп жүрсе деген тілегім де жоқ емес.
Жалпы өнер түрлерімен айналысу қиын деп жатады. Менің ойымша, өмірде ешқандай қиын нәрсе жоқ, тек оны жеңе білсең болғаны. Өнер адамға туа бітті беріледі, оны еңбегіңмен ғана ары қарай дамыта аласың, ал жалқау болсаң, өнерің бойыңда тұншығып қалады. Қазіргі кезде біздің балалық шағымыз жақсы кезеңге тап болды. Біздің қазір қолымызда барлық мүмкіндік бар, сондықтан әр сәтті босқа өткізбей, мақсатыма жетуге осы кезімнен ұмтыламын, мүмкіндіктерімді пайдаланамын. Еліме қалтқысыз еңбек етіп, халқымның мақтанышына айналамын! Қалайда дизайнер мамандығын игеріп, ата-анамды қуантатын, елімнің керегіне жарайтын тұлға боламын!

Нашақорлық - қоғам дерті
Нашақорлық дерті әлемдік проблемаға айналып кеткелі қашан? Енді уақыт өткен сайын нашақорлықтың дерті асқынып кетпесе екен. Бұл тыйым салынған есірткі адамды ұйықтату, есінен тандыру, ұйқымен ұмыттыру, жансыздану сияқты аса қауіпті індетке әкеледі. Ең қорқыныштысы, нашақорлыққа ұшыраған адам онсыз өмір сүре алмайтындығында және қылмыс жасауға бейім тұратындығында жатыр. Мектеп жасындағы бойжеткендер мен бозбалалар есірткі заттарды көп қолданатындардың қатарына жатады, себебі, адам бозбала мен бойжеткен жасында көп еліктегіш келеді, сондықтан мектеп жасындағы балаларды есіркіден сақтандыруымыз керек. Ол үшін Нашақорлық - қоғам дерті деген тақырыптарда міндетті түрде тәрбие сағаттарын өткізіп, темекі сияқты зиянды нәрселерден аулақ болудан бастаймыз. Сақ болу үшін бейтаныс адамдардың тартып, иіскеп көруге шақыруына бармауды жастарға, балаларға ескерту керек. Көбіне түнгі клуб пен би алаңдарында, тіпті базарларда да сатып алуға болады екен. Есірткінің қаншалықты қауіпті екенін білмеу және бұл мәселеге жеңілтектікпен қарау білімсіздіктен болады.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 жылғы 9 наурыздағы №186-қаулысымен бекітілген тізіміне медициналық мақсатта пайдалануға тыйым салынған 72 атау көрсетілген. Гашиш, анаша, героин, кокаин, каннабис, апиын тағы басқа есірткі заттар қауіпті түріне енеді. Бұл кесірдің қолдан жасалған түрлері эфедрин, фентози деп аталады. Есірткі қабылдаудың бірнеше түрі бар. Бірін егу арқылы қабылдаса, енді бірін иіскеу, шайнау арқылы қабылдайды. Иіскеп қабылдайтын адамды токсикоман дейді, жалпы қолданатын адамды наркоман дейді. Қай түрі болмасын, миға тез жетеді. Есірткі қолданатындар ашушаңдықпен бірге көздері суланып, жиі есінеп, іші өтіп, асқазаны ауырып, тамаққа тәбеті болмай, жиі құсатын болады. Орталық ми жүйесінің жұмысын істен шығарып, арты өлімге апарады. Есірткі қабылдайтын адамды бірден байқауға болады, оның түрі көгеріп, құрғап, тістері сап-сары болып, көзінің іші қып-қызыл болып тұрады. Мемлекет тарапынан да есірткі бизнесіне қатаң тыйым салынған. Қоғамда есірткі заттарға қарсы күресіп, қылмыстардың алдын алу жолдары қарастырылуда... Статистика бойынша қылмыстың көбі осы зиянды нәрсені пайдаланудан шығады екен. Жасөспірімдер әуелі ол қымбат тұратын есірткіге қол жеткізу үшін, әмиян ұрлаудан бастап, кісі өлтіруден де тайынбайтын жағдайға жететін көрінеді.
Мемлекет тарапынан есіткіге тәуелді адамдарды тегін емдеу де қолға алынған. Олардың емделуге құқы бар. Сол үшін мемлекетіміз жылда қыруар қаржы қарастырады. Өркениетпен бірге келген бұл қара құрт қаржылық жағынан мемлекетке шығын әкеліп отыр емес пе?!
Қорыта айтқанда, болашақ ұрпақ үшін нашақорлық - қауіпті індет. Ғасыр дертінің алдын алу - баршаға міндет! Бүгінгі заманның қауіпті індетінен жас ұрпақты арашалауға үлес қосайық! Салауатты өмір сүру деп, әлеуметтік өмірді жақсарту, бос уақытты тиімді пайдалану, денсаулықты сақтау, нығайту, сапалы тамақтанумен бірге зиянды нәрселерден аулақ болуды айтамыз. Жастардың тура жолдан ауытқымауын қоғам болып қолға алуымыз басты міндеттердің бірі болып табылады.
Білім кілті кітапта
Кітап - байлық. Ал кітап мекені - кітапхана. Тарихымыздың талай сыры мен құпиясы сол кітапханада жатыр. Кітап тұратын, тіпті жеке кітапханаң болса, қандай бақыт! Үйімізге кітап қорын сақтауды әдет қылған дұрыс. Қасиетті қазыналы мекенді мекендеушілер - абыройлы кітапханашылар. Кітап оқумен қатар кітапханашы соңғы технологияларды да жетік меңгергені жөн. Жалпы өзім кітапханаға көп барамын, әсіресе мектеп кітапханасына көп барамын. Жылы жүзбен қарсы алған кітапханашыны көргенде, ерекше рухани күш бойымды кернегендей боламын, содан соң қойға тиген қасқырдай отыра қаламын да оқи бастаймын. Содан болар білім деңгейім мен жан-жақты дүниетанымым дамып келе жатқанын байқаймын.
Кітап - рухани құндылық. Кітап өмірді ұзартады. Барлық маман иесі кітаптан сусындайды. Кітапқа құмар адам жаңалыққа құштар, жан дүниесі таза келеді. Білім мен тәрбиені қатар беретін кітаптың орыны ерекше...Білімді адам қашанда кітап атты құралын мәпелеп ұстайды, әр кітаптың құнын біледі. Білімді адам ғана бақытқа қол жеткізеді. Білімді болу үшін тек кітап қана көмектеседі.
Білімді адам сөйлегенде мүдірмейді, ақылына ақыл қосып, басқалармен тез тіл табысады. Қай заманда да кітапсыз білімді адам болған емес. Біздің алдымызда Елбасымыздың Қазақстан халқына арнаған Жолдауындағы: Ғасыр білімсіз өмір сүру мүмкін емес, халықты салауатты да, сауатты өмірге бағыттауымыз керек-деген сөздерін тірек етіп, насихаттау міндеті тұр. Кітапты сүйгенде ғана білімге, бақытқа қол жетеді.
Білім кілті кітапта
Баға жетпес кітапқа.
Ылғи оқып, дос болсаң,
Достасады кітап та.

Кітап оқы, сыйла оны қазағым,
Кітап жайлы талай өлең жазармын.
Кітап - біздің ақылшымыз, досымыз,
Бұл айтқаным, бұл айтқаным аз әлі.
Аталы сөздер мен баталы сөздерді де кітаптан аламыз.
Денсаулықты сақтау үшін де білім керек. Ол үшін кітаптың денсаулыққа қажет жағын да қарастырдым. Ғаламтор кітаптың орнын ешқашан алмастыра алмайды. Егер ұйықтар алдында телефонды пайдаланса, қауіпті ісік ауруының пайда болуына әсер етеді, егер жатар алдында кітап оқыса, ұйқысыздық ауруынан сақтайды. Ұйқысыздық ауруынан емделу үшін, мамандар кітап оқуға кеңес береді.
Кітап сөзі ескірмек емес! Қандай кітап болса да, қастерлеп, биік ұстайық! Кітаптар санының көбірек шығып таралуына үлес қосайық! Кітапты қолдау - мемлекетті қолдау. Кітапты қорғау-болашақты қорғау...

Бүгінгі білімің - ертеңгі байлығың

Білім ал, білім ал деп ата-анам неге қақсайтынын енді түсінгендеймін. Бұрынырақтан ата-бабамыз екі қолға бір күрек табылар десе де түптің түбі білімнің керек екенін біліп кетті. Оған келтірер дәлелдер аз емес. Қазақ халқының мынандай мақал-мәтелдері бар: Білімнің басы-бейнет, соңы-зейнет, Ғылым-теңіз,білім-қайық, Алтын алма, білім ал, Білегіңе емес, біліміңе сен, Білім инемен құдық қазғандай, Өнер-ағып жатқан бұлақ, білім-жанып тұрған шырақ, Кітап-алтын қазына, Ақыл азбайды, білім тозбайдыт.б.
Абай атамыз айтқан:
Білімдіден шыққан сөз
Талаптыға болсын кез.
Нұрын, сырын көруге,
Көкірегінде болсын көз,-деп.
Ғылым-білімді уағыздаған ағартушы ақын ақылды, білімді адамды аса жоғары бағалауы әбден орынды. Бұл пікірлі ойлары ғылым-білім үйренуге ұмтылған жастарға айтқан сөздерінен де айқын танылады.
Білімді адамның қоғамдағы орны бөлек ерекшеленіп тұратыны белгілі. Ондай адамның өзіндік ой-пікірі болады. Егеменді еліміздің өркендеп дамуы үшін де білімді тұлғалар көп керек.
Ол үшін бүгіннен бастап ойланып, тек терең білім алуға ден қоюымыз керек. Білімнің жолдасы - ақыл мен талап. Білім оңайлықпен келмейді, ол талаптанумен қатар көп еңбектеніп, ізденіп, кітап оқып толықтырамыз, содан соң ғана, үлкен жетістіктерге қол жеткіземіз, сонда ғана бұл өмірге кірпіш болып қаланарың сөзсіз.
Байлық деген не? Байлықтың екі түрі бар: біріншісі, өмірдегі қажеттіліктердің мол болуы, екіншісі, рухани азық пен мәдениеттің молдығы.
Адам боп дүниеге келген соң, денемізге қажетті азықты жеумен қатар, рухани азық жинау да парызымыз. Ал білімді жанға екі байлық та оңайлықпен өзінен-өзі қатар келеді деп ойлаймын. Болашақта бала-шағамды қиындыққа ұшыратпай, молшылықта күн кешу үшін, рухани байлықты, білімді мол жинауым қажет деген ойға келдім. Ол үшін қазіргі таңда менің елім барлық жағдайды жасап отыр. Кемеңгер, елімнің көрегенді көшбасшысы Н.Ә. Назарбаевтың білім саласына деген қамқорлығы керемет!
Бүгінгі білімің - ертеңгі байлығың.

Қорқыттың нақыл сөздері - тәрбиенің көздері
Түркі халықтарының тарихи тұлғасы Қорқыт атаның нақыл сөздерінің бір бұрысы жоқ. Ойлап қарап отырсам, бұл нақыл сөздерді Қорқыт ата өзінің өмірден алған сабақтарынан алған. Қорқыт сөздерін ұйып тыңдайтын қауымы сол кезден бастап ұлы тұлғаны қастерлей білген. Қорқыттың түркілердің оғыз ұлысынан шыққан данагөй, көріпкел, бақсы, ұлы күйші, жыршы, ел басқарған көрнекті қайраткер екенін білемін. Алайда оның оның философияға тұнып тұрған нақыл сөздерінің орны бір бөлек. Оның нақыл сөздерінің құдіреттілігі мен маңыздылығы неше ғасыр өтсе де, оның ескірмеуінде жатыр. Қорқыт атаның тәрбиенің көзі бола білген нақыл сөздері барлық тақырыпты қамтиды. Мәселен, адамның тәкаппарлығы мен кішіпейілділігі, саналылығы мен санасыздығы, ақ ниеті мен қара ниеті, адалдығы мен арамдығы, байлығы мен кедейлігі, достығы мен дұшпандығы, қорқақтығы мен батырлығы, инабаттылығы мен дөрекілігі, әдемілігі мен тұрпайылығы туралы салыстыра суреттеп, жас ұрпақты жиіркенішті қылықтардан және мінезден бойын аулақ салуға үндейді.
Осындай қанатты сөздерді қазақтың мақал-мәтелдеріне ұқсатып мазмұнына қарай тақырыптарға бөлдім:
1. Қорқыт атаның тұрмыстық қажеттіліктеріне және жеке қасиеттерге байланысты нақыл сөздері:
* Ер жігітке қара таудай мал бітсе, жияр, көбейтер, талап етер, бірақ несібесінен артығын жемес.
* Мыңғырған мал жиғанмен адам жомарт атанбас.
* Қонақ келмеген үйдің құлағаны артық.
* Жалған сөз бұл дүниеде болмаса игі
* Есекке қанша жүген салғанмен ат болмас.
* Тәкәппарды тәңірі сүймес.
* Ат тұяқты келеді, ақын тілді келеді.
* Өтірік сөз өрге баспайды.
2. Қорқыт атаның ана туралы нақыл сөздері;
* Ана-ердің серігі, батырдың бағдаршысы, ұрпақтың ұлы анасы
* Анадан өнеге көрмеген қыз жаман, атадан тағылым алмаған ұл жаман
* Анасыз қыз ақылға жарымас, әкесіз ұл сыйға жарымас.
* Ниеті құрыған әйел, нысапсыз әйел, кесір әйел
* Ананың көңілі балада болар.
* Ақ сүтін тоя емізсе, ана көрікті.
* Ұлдың кімнен туғанын ана білер.
* Қыз анадан көрмейінше үгіт алмас.т.б.
3. Өмір мен өлім туралы қанатты сөздері:
* Өмір барда өлім бар, өзгеру бар.
* Өлмес өмір жоқ, сынбас темір жоқ, бәрі де өледі, өзгереді, ұмыт болады.
* Ажал уақыты жетпейінше, ешкім өлмес.
* Өлген адам тірілмес.
* Мәңгі-бақи өлмейтін, ұмытылмайтын нәрсе-адамның өмірінде істеген игілікті ісінің нәтижесі т.б.
4. Туған жер, елге арналған қанатты сөздері:
* Жер қадірін ел біледі, ел қадірін ер біледі.
* Құлан құдыққа құласа, құрбақа құлағында ойнайды.
* Ат қиналмай, жол шалмас.
* Қар қаншама жауғанымен, жазға бармас.
* Шолақ су тасыса да, теңіз болмас.
* Жердің соны шөбін киік білер. Жайылым жердің көкорай шалғынын жылқы білер.
* Қанша қалың жауғанмен, қар көктемде қалмайды. Гүл жайнаған қалың да, қара күзге қалмайды.т.б.
Қорқыт атаның нақыл сөздері тәрбиенің көздері болып саналады, оның мағыналарын түсіну қатты қиын емес.
Авторы: Тұрарбек Мерей Қуанышбекқызы

Мықты денсаулық - мықты ел
Денсаулықты күтуге халқымыз ертеден-ақ мән берген. Бала дүниеге келгеннен бастап, анасы сылап-сипап өсіреді, бала болса, тырбаңдап тырмыса бастайды. Жетіге келгенше жерден таяқ жейді деген сөз де бекер айтылмаған. Мектепке келгеннен кейін де, мұғалімдер дене шынықтыруға мән береді, мектепте әлеуметтік жағдайы төмен оқушылар сабақ арасында тегін тамақтанады. Осының бәрі дене жаттығуы мен өмір үшін күрес. Бұл әр адамның денсаулығы өз қолында деген сөз. Күнделікті күйбең тіршілікпен жүріп, көп адам өз денсаулығына атүсті қарайтындығы жасырын емес. Спорттың соңына түсіп әрбір адам айналыспаса да, жеңіл жаттығулар жасап, ерте тұрып жүгіріп, ширығу тек денені сергітіп қоймай, рухымыз бен ойымызды сергітері хақ. Ал, ұзақ өмір сүру үшін, денсаулық керек. Ал, дені сау, мықты адам - мықты елдіктің белгісі. Елдігімнің көрінісі - бейбітшілік пен келісім, ерлік болса, бір көрінісі - дені мықты ұрпақ.
Денсаулықтың негізгі кепілі - тек дене шынықтыру емес, уақытында тамақтану мен тынығу және тазалық. Тазалық - денсаулық кепілі деп салауаттылыққа бет бұрған дұрыс. Ең бірінші байлық - денсаулық дегендей, президентіміз де еліміздегі денсаулық саласына көп көңіл бөліп отыр. Адамның диагнозын тез анықтайтын құрылғылар мен аппараттарды барлық ауруханаларға орнату жоспарланған. Қатты науқастарға жедел көмек көрсету жағы да қарастырылған. Дәрігерлердің әлеуметтік жағдайы жаман емес. Жетістіктер мен биік белестер тек дені сау ұрпақтың ғана қолында екендігі аян. Жаны сау, дені сау, сана-сезімі мен сенімі сау халықтың ғана болашағы жарқын, еңсесі биік, шаңырағы биік.
Олимпиада жүлдегерлерінің санының артуы да, біздің президентіміз Н.Ә.Назарбаевтың дұрыс саясатының бір көрінісі. Еліміздің мықтылығын, дамығандығын көрсететін жері ол біздің олимпиада жүлдегерлері емес пе?
Мен мықты еліммен мақтанамын. Тек мақтанып қоймай, мықтылыққа талпынамын, үлес қосамын. Елімде аманшылық, денсаулық, тыныштық, бірлік болсын! Аман елдің аты шығады дейді халқымыз. Атымыз шығып, дүниежүзінде ойып тұрып өз орнымызды алдық. Ауру келді - әлек келді дегендей әлектенуден бір құдайым әрдайым сақтай гөр! Ол үшін қауіпсіздік шараларын қолға алып, жүру парыз.

Әлемді зорлық-зомбылықсыз құру жолдары
Әлемде зорлық-зомбылықтың түрлері көп. Ол әр отбасынан басталады. Қоғамда зорлық-зомбылықты көбінесе үлкендердің тарапынан немесе ата-ананың тарапынан балалар көріп жатыр. Бала - болашағымыз. Балаларды қорғауымыз керек. Балаларға жайсыздық тудыратын отбасындағы түрлі жағдайлар балалардың психикалық жағынан ауру болуына, өзіне қол салуына әкелуде. Зорлық-зомбылық түрлері өте көп. Олар: дауыс көтеру, қорқыту, елемеу, балағат сөздер айту, жүйкесіне тию, қысастық көрсету, бопсалау, үйден шығармау, ұрып-соғу, зорлау, керісу, төбелесу, ішімдік ішу, темекі шегу, дұрыс тамақ бермеу, көмектеспеу. Айта кетейін, әлемде зорлық-зомбылықты тек бала ғана емес, әйелдер де көреді. Жанұядағы зорлық-зомбылық құрбандары - әйел мен бала.
Зорлық-зомбылықты тек психикалық жағдайға ұшырағандар жасайды, сондықтан адам бала кезінен зорлық-зомбылық көріп өскен болса, ол келесі адамға соны көрсетеді. Қандай да бір адамның қандай зорлық көріп жүргенін біз білмейміз. Зорлықтың алдын алу жұмыстарына оның үнемі жасырын жүретіндігі кедергі жасайды. Статистикалық көрсеткіш бойынша, көп адам отбасындағы келеңсіз жайттарды жасырып, ешкімге айтпайды екен. Отбасында қысастық көретін балаларды психологтың көмегімен анықтап, уақытылы тиісті шараларын қабылдап отыруымыз керек. Жанұядағы әйел-анаға деген әлімжеттік өсіп келе жатқан баланың психикасына кері әсер етеді.
Әлемді зорлық-зомбылықсыз құру үшін, бәріміз атсалысуымыз керек. Үлгілі, тәрбиелі отбасыларды дәріптеп отыру қажет. Зорлық-зомбылық тәрбиенің дұрыс берілмеуінен де болады. Жастардың бойына ұлтымыздың ізгілік, қайырымдылық, адалдық, парасаттылық қасиеттерін сіңіру керек. Сонымен бірге салауатты өмір салтын ұстанатын адам зорлық-зомбылық жасамайды. Ішімдікке сылқия тойып алған немесе нашақор адам не істеп, не қойғанын білмейді емес пе?
Адам денсаулығына қауіп төндіретіндердің тиісті жазалары Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің тиісті баптарына сәйкес дер кезінде берілсін. Бала құқығын қорғау жұмыстарының балабақшадан, мектептен бастап қолға алынуын қадағалаған дұрыс. Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң жобаларының жұмыстарын іске асыру жоспарының 29-пунктіне сай 2004 жылдың 13 желтоқсанында Қазақстан Республикасы Премьер министрінің тағайындауымен Тұрмыстық зомбылыққа қарсы әрекет ету туралы заң жобасы әзірленді. Тұрмыстық зомбылық - қылмыстық іс. Зомбылық іс-әрекетке жоғарыда айтқандай, зақым салумен бірге сөзбен тиісу де жатады. Кейбір адам өзінің мінезімен қолайсыз жағдайлар туғызуын асыра үлкен іске жатқызбауы мүмкін. Бала құқын қорғау құндылықтарымыздың бірі болғандықтан, оны сақтау жолында қоғамның барлық мүшелері де аянбай қызмет етуі керек. Ата заңымыздың 36-бабындағы Бала мен қоғам деп аталатын 7-тарауында баланы әлеуметтік ортаның теріс ықпалынан сақтау туралы айтылады. Жаны жарақат алған жандар тегін денсаулығын қалпына келтіруге және әлеуметтік бейімделу үшін қажетті көмек алуға құқылы. Балаға қамқорлық жасау, абыройы мен құқықтарын құрметтеу - әр адамның міндеті. Үлкендер тек өз баласына ғана емес, барлық балаға да өз баласындай қараса деймін.
Бала тәрбиесіне ерекше мән беріп, онымен ашық сөйлескен дұрыс. Жүрегін мейірімге, қуанышқа, махаббатқа толтыру үшін жиі-жиі тумаластарына апарып, солармен бірге болуын қадағаласақ, нұр үстіне нұр болар еді. Көрмей қалса, телефон шалып, сағынғандығын айтып, амандасып тұрса деймін. Балаларымыз тіпті қатыгездіктің не екенін білмей өссін, сонда ғана әлем гүлдене түседі.

Әдеби шығармалардағы Абылай бейнесі
Абылайдың есімі қазақ халқын жоңғар басқыншылығынан азат етушілер қатарында эпикалық биікке көтерілгені тарихтан белгілі. Халықтың ұғымында оның ел қорғау жөніндегі істері сақталған. Абылай бастаған жорықтар жайында бірталай тарихи жыр бар. Ауызша тараған аңыз әңгімелер де мол. Мұның бәрі халықтың сыртқы жауларға қарсы күресті ұйымдастырған ерлерге көркемдік естелігі болатын Жанталас романында Абылай жайында, аңыз, тарихи материалдары кең келтірілген. Бірақ ауыз әдебиетіндегі Абылай тұлғасы романда анағұрлым шыншыл, нақты берілген. Жазушы тарихи шығармаларын жазу кезінде реалистік әдебиетке тән тәсілдерді пайдалана білген. Абылайдың монологтары мен Бұқар жыраумен әңгімелері заманның да, адамның да нағыз шындығын әйгілейді. Абылай бейнесі шығармаларда шындыққа сәйкес жасауға ыждаһат, ілтипатпен жазылады. Кейіпкердің ішкі сырын ақтаруда ой түкпірін айқындауда диалогпен келтірілген жерлері аша түседі. Мінез қырларын бүкпесіз таныту үшін диалогтің өте мәнді мәселеге арналғаны дұрыс. Бұхар мен Абылайдың диалогі біздіңше, дәл осындай ағынан жарылып сөйлейтін сирек сөздерінің бірі.
Бүкіл қазақ еліне дана әрі ақын болған Бұхар жыраудың Абылай алдында беделі бар еді, сондықтан ол ханмен еркін, ашық сөйлесетін болған. Сондай сөздерінің бірінде Бұхар ханның қатал істерін есіне салып, бетіне басады. Сонда Абылай былай жауап қайтарады: Баяғыдан бері менің сойылымды соғып, қартайғанда өз ісіңнен қорқып қалдың ба, жырауым... Өткен іске өзіңді өзің қинамай-ақ қой. Одан да менің сұрауыма жауап берші... Бастары қосылмай кеп, ақтабан шұбырындыда кеуегінен қашқан қояндай сасып, жартысына жуығын жоғалтқан бұл елге қандай адамның хан болуы керек еді. Былбырап аққан ыстық қан исінен жүрегі айнымайтын қатал басшысы болмаса, сұрқия заманда жан-жағынан қаптаған жауы даласын аткөпір етіп, өздерін әр жотаның етегіне төбе-төбе қып үйіп кетпесіне кім кепіл еді? Сонда қазақтан не қалар еді. Бұл сөздердің арғы жағында өмірдің бұлтартпас фактісі жатқаны анық. Абылайдың ерлер алдындағы лебіздерінен оның пір тұтқан қағидасы, ұстанған ұғымы бүкпесіз білінеді. Өкінішім - үш жүздің басын қоса алмадым, аз елге хан болдым. Қазаққа мал емшегін емізгенмен, жер емшегін емізе алмадым...Өзге жаудан қазақтың жерін қорғаймын деп жүргенімде дүние құрғыр өтіп кетіпті ғой деген сөздерінен Абылайдың асыл арманын байқауға болады. Абылайдың қазақ жерін жаудан босату мен анталаған жауға төтеп беру жолындағы басшылығы алмағайып, аламан-тасыр заманда өткендігімен оқып танысуға болады. Қорыта айтқанда, жалпы әдебиетіндегі Абылай - ұлы, даңқты, қатал тұлға. Бұқар жыраудың:
Ай, Абылай, сен он бір жасыңда
Әншейін-ақ ұл едің.
Он бес жасқа келгенде
Арқада Әбілмәмбет төренің
Түйесін баққан құл едің,
Абылай атың жоқ еді,
Сабалақ атпен жүр едің.
Оны да көрген жерім бар.
Жиырма беске келгенде
Бақыт берді басыңа,
Тақыт берді астыңа.
Отыз жасқа келгенде,
Дүниеге кең едің.
Отыз беске келгенде,
Қара судың бетінде
Шайқалып аққан сең едің.
Қырық жасқа келгенде
Алтын тонның жеңі едің.
Қырық беске келгенде,
Жақсы-жаман демедің.
Елу жасқа келгенде,
Жақсы болсаң толарсың,
Жаман болсаң, маужырап барып соларсың.
Алпыс бес жасқа келгенде,
Әрбір атқа қонарсың.
Осы толғауда адамның жан дүниесін еріксіз тербейді, оның кешегісі мен бүгінгісін, тіпті Сабалақ деген атпен түйе баққанын да қаймықпай жырлағандығын байқауға болады. Абылайдың соғыстағы ерлігін, ақылын, жансерік батырларын да барынша марапаттайтын ерекше қасиеттерін де айтпай кетпеген. Осы орайда Бұқардың сөздерін көтерген Абылайдың ұлылығын байқауға болады.
Біз Абылай хан туралы қаншама жыр, толғау, өлең, дастан жазған ақындарды білеміз, алайда олардың ішінде ең озығы, ең дұрысы Бұқар жырау толғаулары деп білуге болады. Мұнымен бірге Үмбетей, Ақтамберді, Тәттіқара сынды жыраулардың толғауларында кездестіреміз.
Біздің қолымыздағы Сабалақ деп аталатын дастанда Абылай бейнесі былай ашылады:
Бір бала үсті-басы далба-дұлба,
Күрсініп дем алады анда-санда.
Көзі өткір, тікірейген сұрғылт сары,
Ерекше ғып жаратқан Алла Тағала.
Қой жүні жыртық күпі, сенсең тымақ,
Көзіне шашы түсіп, кеткен тым-ақ.
Отырысы сұңқардың баласындай,
Нәсілі Төле биге кетті ұнап...делінген.
Тәттіқара ақын былай жырлайды:
...Тұрымтайдай құнысты.
Жау жағадан алғанда,
Ит етектен алғанда,
Ер Абылай қорыққан жоқ.
Әншейін еңкейе беріп жылысты.
Бәсентин Сырымбет
Оқ жіберіп ұрысты.
Ақыл қалмас қашанда,
Дегбір қалмас сасқанда.
Баяндай ерді көрмессің,
Бұрылып жауды шанышқанда... деген жерінде ұрыс даласындағы әрқайсысына лайық іс-қимылды бейнелейді. Түркістанда Абылайды хан көтерді. Абылай іс жүзінде жалғыз Орта жүздің емес, бүкіл қазақ ордасының ханы болды.
Абылай бейнесі тек жыраулардың шығармасында емес, тарихи дастандарда да аталады. Соның бірі - Сәкен Сейфуллиннің Көкшетау поэмасы. Бірақ бұл поэмада Абылай ханның бейнесі өзгеше. Өйткені С. Сейфуллин бұл поэмасында Абылайды әділдіктің парқын білмейтін жауыз хан етіп сипаттаған. Мұның шешімі осы күнге дейін табылмай келеді. Адамның ойын өзгерту оңай. Әсіресе осы заманда. Абылайдың халқы үшін еткен істері шетке шығуы мүмкін. Абылайдың бұлай сипатталуына сол кездегі идеологияның көп әсері болған.
І. Есенберлиннің романында Абылай бейнесі шындыққа жанаса бейнеленген. Абылай тұлғасын дамыта отырып, жаңа идеялармен ұштастыратын көркем болжал әдісін қолданған. І. Есенберлин романдары жазылғанға дейін Абылай тұлғасын тек әдебиет оқулықтарындағы Бұқардың толғаулары арқылы жақсы білетін. Жазушы бұл орайда қазақтың түс жоруы туралы керемет жазады. Абылайдың Бұқарға түс жорытуын жазушы өз шығармасында тиімді пайдалана білген. Абылай іс-әрекетіне баға берілді, оның ұрпақтарының болашағы жайлы бүгінде шындыққа айналған болжам бар.
Қалай болғанда да, Абылайдың есімі өлмек емес, біз үшін, тәуелсіздігіміз үшін Абылайдың еткен еңбегін ұмытуға тиіс емеспіз!

Шыңырау хикаятындағы Еңсеп бейнесі

Әбіш шығармаларының ішіндегі барлық бала білетін Шыңырау хикаятының орны бөлек. Адам ішінде бірнеше сауалдар туындайтыны хақ. Шығарма кейіпкері не деген шынардай шыдамды, не деген еңбекқор десеңізші! Ойым сан саққа жүгіріп кеп, көңіліме түйіледі.
Рас, құдық қазу кәсібі - ата кәсіп. Оны жалғастыру - ұрпақ парызы. Қай жерден су шығатын-шықпайтынын білетін адам да санаулы. Құдық қазып, су шығару - сауапты іс. Бұрын құдық қандай керек болса, қазір де солай керек.
Еңсеп әке өтінішін орындады, ата кәсібін жалғастырды. Талмай еңбек етті. Құдық қазылып, су шығып, бүкіл ел қуанышқа, байлыққа кенелген шақтар Еңсептің еңсесін тіктей түсті. Еңсеп шыңырау құдықты биік жерден қазды. Суы тұщы, таза болу үшін, құдықты тереңірек қазуды жөн көрді. Шыңыраудағы су жылдар өткен сайын өз құмына тазарып, ел күнкөрісіне жарады. Құдықшының жаны да, тәні де таза болды, өйткені бес уақыт намазын қаза қылмады. Қара термен тапқан адал асы бойына сіңіп, алға қарай ұмтыла түсті. Еңсептің бойынан шығарманы оқи отырып, үйренерім көп. Еңсептің игілікті ісі артына мұра болып қалды. Еңсепті ешқашан біреу құдықшылыққа күштеп үйреткен емес, ол құдықшылыққа өзінің санасымен, көріп үйренгендігінің арқасында келді.
Маңғыстау өңіріндегі құдықтардың саны азайды, ішіндегі су тек мал ішуге ғана жарап тұр. Шыңырау құдық қазу оңай емес, оған бірнеше адам жұмыла кірісуі керек. Қазіргі қондырғылар көмегімен бес-он құлаш тереңдіктен су шығарғанымызға мәзбіз. Арзанның тұзы татымас деген сөз бар. Сапасыз су сұранысқа ие емес. Тапсырыс берушіні қанағаттандыру мәселесі тағы бар. Бұл - нарық заңы. Еңсеп сияқты ерінбей еңбектенер ерлер аз.
Оған Дәрхан ағасы мен Ханым жеңгесі зор ықпал етті. Ең алғаш тапсырыс беруші Бөкен деген бай кісі еді, ол әрі батасын берді. Бөкен қазған деп аталатын құдығынан кейін, тапсырыс берушілер көбейді...
Соңғы қазған құдығы Еңсеп қазған емес, Еңсеп өлген болып аталып кетті. Неге? Әуел баста ата кәсібін қолға алғанымен , еңбегіне қарай берілетін табысы оны күннен күнге дүниеқоңыз ете бергенін өзі де сезбей қалды. Мол түскен табыс пен тапсырыс оны атаққұмарлық пен мақтаншақтыққа үйретті. Түбіне жеткен осы қасиеттері деп ойлаймын. Құдықшы жүрегі үнемі бір үрейді сезсе де, кәсібінен келер байлықты тағы ойлап, қолқа салушыларды қайтара қоймады. Ақ түтек боп аққан су оған ажалы боп аранын ашты. Адамға қанағат керек. Аңыздарға сүйенсек, жаратылысынан адам баласында қанағат қасиет жоқ.

Абай әлемі - шексіз әлем

Мен жаңа ғасыр ұрпағымын. Әр жаңа туған ғасырда өз түсінігімен қызықтырар ұлылар болады. Ұлылардың ойын өз түсінігімен, өз көзқарасымен, өз заман талабына қарай ұғынады, сондықтан ұлылар мұрасы - мәңгі тірі!
Солардың бірі - Абай!
Сонау ғасырда қазақтың біртуар тұлғасы С. Торайғыров:
Асыл сөзді іздесең,
Абайды оқы, ерінбе!-деп Абайдан үлгі алу жолын сол кезде-ақ көрсетіп кеткен.
Абай әлеміне біз бойлай аламыз ба? Оған қалай жетуге болады? Мұндай жауап іздеген бізді сауалдарымызға Абайдың өз өлеңдері мен қарасөздері көмекке келетін секілді.
Білімдіден шыққан сөз-
Талаптыға болсын кез.
Нұрын, сырын көруге,
Көкірегінде болсын көз.
Абай білімдіден шыққан сөзді түсінуге тырысқан талаптының көкірегінде көзі болғанын қалады. Ол:
Ондай болмақ қайда деп,
Айтпа, ғылым сүйсеңіз,-деп адамның өз сеніміне де ой тастады.
Абай өзінің он тоғызыншы қарасөзінде Адам ата-анадан туғанда, есті болмайды: ұстап, көріп, естіп, татып ескерсе, дүниедегі жаман мен жақсыны таниды-дағы, сондайдан білгені, көргені көп адам, білімді болады-дейді. Ол өзінің осы сөзінде бізге қандай ой жеткізгісі келді? Әрине, адам баласы бірден есті болып туылмайды, оң мен солды танып барып, ақ пен қараны ажыратады. Ессіз, білімсіздің күні өкінішпен, естінің күні жетістікпен өтеді. Абайды бұл сөзінен осыны ескергеніміз жөн.
Қазақ халқы - Ұлы халық! Қазақтан шыққан ұлылар қаншама?! Олардың ұлылығын мойындап, ұлықтауымыздың өзі де ұлтымыздың осал емес екендігіне дәлел дер едім.
Нағыз ұлы тұлға ұлттық шеңберде шектеліп қалмайды. Оны әлемдік мәселелер толғантады.
Адам сүйгіш, барлық тірі жанды бірдей бағалайтын, адамгершілік қасиеті жоғары адам ретінде өз Абай атамызды мақтанышпен үлгі ете аламын.
Өзге елдің ақындары мен жазушыларының шығармаларынан адамгершілік нәрін жиі кездестіретініміз рас. Абай бірақ:
Адамзаттың бәрін сүй, бауырым деп!- деген бір ауыз сөзімен өзінің әлемдік дәрежедегі ұстаз екенін анық дәлелдеді деп ойлаймын. Сөздерді бұрын ешкім айта алмаған еді...
Бұл сөзді бүкіл әлем басты ұранына айналдырса, жер бетінде жұмақ орнамақ.
Абайдың шығармалары терең мағыналы, ойы астарлы, берер тәрбиесі мол. Оның сөздерін ұғынып, өміріне азық қылса, тура жолдан тайынбайды. Осыны ерте кезден ескеріп, Шәкәрім:
Жүз айтқанмен, өзгенің бәрі надан
Жалыналық, Абайға, жүр баралық,- деп айтып өтті.
Кез келген қазақ баласы Абайдың әр ойынан, әр сөзінен үлгі алып, кәдесіне жаратса, өміріне азық болары анық.
Ұлысын ұлықтау - ел ұлылығының негізі. Олай болса, Абайды оқуымыз керек, оқығанымызды зердемізге тоқуымыз керек, ұлылығын ұғынып, өзгелерге ұғындыруымыз қажет. Сонда ғана Абай ұмытылмайды, мәңгі жасай береді

Авторы: Тұрарбеков Тәттімбет Қуанышбекұлы
Шығарма
Тәуелсіз деген бұл ұғым, таймайтын менің тұғырым

Қазақстанның тәуелсіздігі қазақтарға тартқан тағдырдың сыйы емес, өзінің ежелгі жерінде қилы кезеңді бастан кешу арқылы қол жеткен өз мемлекетін құруға деген заңды құқығы бұл даусыз және саяси фактіге ешкім күмән келтірмеуі тиіс.(Н. Назарбаев)
Жоспар:
Кіріспе
Тәуелсіз деген бұл ұғым...
Негізгі бөлім
1. Ұмытылмас желтоқсанның ызғары...
2. Тұғыры мықты тәуелсіздік
3. Менің бақытты Отаным
Қорытынды
Тәуелсіздік деген сөздің өзі - ешкімге бағынышты емес, еркін деген сөз. Осы сөзді ішкі көкейіміз аңсағанмен, талай жыл бойы осы сөзді айта алмай келдік. Енді, біз тәуелсізбіз деген сөзді жасқанбай, жар салып айта аламыз. Ел тәуелсіздігі бұл - ата-қоныстың тұтастығы, өз елімізді өзіміз басқару, алаңсыз тыныш өмір. Тәуелсіздіктің белгісі көп: рәміздеріміз, төл теңгеміз, ана тіліміз, өз шекарамыз. Бұлар егемендікті, бостандықты, дәстүрімізді көрсете білген. Тәуелсіздік - бүгінгі өмір ғана емес, сонымен қатар ертеңгі өміріміз. Тәуелсіз болу ұғымы - өзінің тағдырын өз қолына алып, өзіне-өзі жауап беру дегенді білдіреді. Тәуелсіздік - философиялық, психологиялық, саяси мәні зор қастерлі ұғым. Тәуелсіздік - ұлттық сананы жетілдіріп, ұлттық болмысты сақтап қалар басты көз. Тәуелсіздік - халықтың үні, ұлттық тілі мен ділі. Ал дініміз - Ислам діні. Дін - ата-бабалар мұрасы мен аманаты. Тәуелсіздіктің арқасында көптеген мешіттер ашылды. Тәуелсіздігіміздің тұғырлы тірегінің бірі - тіл. Тіл мен тәуелсіздік қатар жүретін ұғымдар. Себебі тіл - қуатымыз, тәуелсіздігіміздің ең маңызды нышаны. Тіл - адам мен адамды, ұлт пен ұлысты жақындастыратын құрал. Қазақ тіліндегі мектептердің саны арта бастады.
Қазақ елі талай ғасырын сүрбелеңмен өткізіп, арманына қол жеткізді. Тәуелсіздік арманымыз еді. Тәуелсіздік - қазақ халқының асқақ армандары мен қайсар рухының жемісі. Сондықтан да біз үшін, Тәуелсіздік күні - ең қасиетті күн. Тәуелсіздік - халқымның ұлы тойы, қалың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.