Қазақтың ұлттық киімі - қамзол

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қазақтың ұлттық бұйымы - камзол әшекейлеу

Орындаған:
Жетекшісі:
Секциясы:
Бағыты:

2021ж
Мазмұны

Аңдатпа
1.Кіріспе
2.Негізгі бөлім
2.1 Ең әдемі киім - ұлттық киім
2.2 Қазақтың ұлттық киімі - қамзол
2.3 Камзолдың пайдалық - утилитарлық сапалары
3.Практикалық бөлім
4.Қорытынды
Ұсыныстар
5.Пайдаланылған әдебиеттер

Аңдатпа
Ең әдемі киім - ұлтыңның киімі, - деген ұлы адамдар. Қазақ халқының ұлттық киімдерінің түрі де, үлгісі де еш халықтан кем болған жоқ. Оның көркем үлгілері әлемнің этнографиялық мұражайлары мен көрмелерінен орын алған. Ұлт мәдениетінде бағалы киімдер сый-сыяпат, дипломатиялық қатынастарда ескерткіш, белгі ретінде жүрген. Ат, шапан сыйлау құрметтеудің көрінісі деп бағаланған.
Ертеде халық шеберлері қазақтың болмысына тән, кигенде ыңғайлы әр түрлі киім үлгілерін жасаған.Мысалы камзол.
Ғылыми жобада камзолды жасау, әшекейлеу өнері зерттеледі.

Аннотация
Самая красивая одежда - это одежда твоей нации", - говорили великие люди. Ни вид, ни модель национальной одежды казахского народа не уступали ни одному народу. Его художественные образцы представлены в этнографических музеях и выставках мира. В национальной культуре ценная одежда являлась подарком, памятником, знаком в дипломатических отношениях. Уважение к лошади, халату расценивалось как проявление уважения.
В давние времена народные мастера создавали различные модели одежды, характерные для казахской действительности, удобные в носке.Камзол, например.
В научном проекте изучается искусство изготовления, декорирования камзола.

Annotation
"The most beautiful clothes are the clothes of the nation," great people said. Neither the type nor the pattern of national clothing of the Kazakh people was inferior to any other people. Its artistic examples are presented in ethnographic museums and exhibitions around the world. In the culture of the nation, precious clothing was a gift, a monument, a sign in diplomatic relations. A horse, a robe, was considered a manifestation of respect.
In ancient times, folk craftsmen created various types of clothing that are characteristic of the Kazakh identity, which is convenient to wear.For example, a doublet.
In the scientific project, the art of making and decorating a Doublet is studied.

Кіріспе

Қазақ халқының қол өнерінің бір саласы - киім тігу. Ерте заманнан күні бүгінге дейін өзінің қадір-қасиетін жоймай, қол өнерінің озық үлгісі ретінде ғана емес, әрі әсем, әрі ыңғайлылығымен де пайдаланудан қалмай келе жатқан қазақтың ұлттық киімдері әлі де аз емес.
Қазақ халқының ұлттық киімдеріп ерлер киімдері және әйелдер киімдері деп екіге бөлсек; ерлер киімдеріне айыр қалпақ, зерленген тақия, шапан, шалбар, тымақ, ішік, саптама, етік жатады. Ал әйелдер киімдеріне қос етік, койлек, камзол, сәукеле, кимешек, кебіс-мәсі, тақия, бөрік, көкірекше жатады.
Өзектілігі: Қазіргі таңда күні бүгінге дейін өзінің ата-дәстүрін құрметтеп өзінің ата кәсібі ретінде қолөнер шеберлері оларды дамыта отырып қайта жаңғырту үстінде.
Мақсаты: Сыныптастарыма қазақтың ұлттық киімі камзол тігудің қыр - сырларын көрсету
Міндеттері:
- қазақтың ұлттық киімдерімен танысу;
- әйелдер киімінің ерекшелігін зерттеу;
- камзол ұлттық киімін тігу жолдарын көрсету;
Гипотеза: Егер мен қазақ ұлттық киімі - камзолды әшекейлеу, тігу жайлы көбірек білсем, маған білгенім болашақ мамандық (тігінші) таңдауда көмегі тиер.
Зерттеу әдістері: іздеу, талдау, салыстыру, зерттеу, бақылау.
Жаңалығы: Бұрынғы кезде казақтың қызы 12-13 жасынан бастап бойжеткен деп есептелетін. Бұл жасында бойжеткен қыздар әсіресе өзгеше және көркем киінетін. Олар сұлулығын көзге түсетіндей аса әдемі киімдерді киген, таққан қымбат әшекейлерімен таң қалдырып етіп жүрген. Үстіндегі көйлектеріне көшсек, олар аса бос емес, керісінше өзіне шақ, тіпті кеудесінен тарлау, ыңғайлы, қыз баланың кеудесін жауып тұратын болған, ал етегі ұзын және қос етекті болған. Қос етек көйлек әдетте ақ түсті қымбат жібектен, торғын не шәйі сияқты асыл матадан тігілетін. Мұндай көйлектің етегі кең, жеңінің ұшы мен жағасы, белі бүрмеленіп қатпарлы желбір салынады екен. Тіпті көйлектің жағасы тік шығарылып түрлі кестелермен әрлендірілген, ол артынан не бір жақ иық үстінен түймеленеді. Үстіндегі желетке не камзол барқыт, пүліш, мақпал сияқты аса қымбат және де сапалы матадан тігіледі, ал астары үшін көбінесе атлас, шағи, торғын пайдаланылатын, киімнің өзі де әдемі тастармен әрленетін еді. Оның екі өңірі біріне бірі сәл жетпей тұратындай етіп тігіледі. Сондықтан, түйме орнына камзолдың алдына зергерлер әшекейлеп жасалған, алтын, күміс жалатып, асыл тастан көз орнатқан қаусырма қадайды. Камзолдың желкесінен бастап екі өңіріне және етегіне айналдыра алтын оқа басады не зер тігеді. Кейде құндыз бен түлкінің қара пұшпағымен әдіптейді. Дәл осы желеткені қатты тартып тастап жас қыздар өз төсін жасырған. Желеткені не камзолды белден буып тұратын белбеу атты бұйым алтыннан, күмістен және былғарыдан жасалған . Осы жастағы қыздар тек қана ашық түсті киімдер киген, себебі бұл жастықтың белгісі болған.
Қарт әйелдердің үстіндегі камзол болса аса бай оқалы өңірмен безендірілген. Камзолдары қымбат, сапалы матадан тігілетін, көбінесе көк не жасыл түсті болатын. Олардың әшекейлері көбінесе тана және жылтыр болатын. Қалталарына күміс тіс шұқығыш пен күміс тарақтарын салып алатын. Жас қыздар сияқты шаштарына әрлендірілген шолпы тақпаған және де алтын-күміс алқа салмаған.

Негізгі бөлім

Ең әдемі киім - ұлттық киім

Адамзаттың арғы тарихынан, Адам ата мен Хауа ана заманынан бері адам баласы тіршілік етіп ұрпақ жалғастыру үшін табиғаттың тылсым күштерінің сан алуан сындарына қарсы күрес жүргізу арқылы ұзақ та күрделі даму сатыларынан өтті. Адамзаттың тірі қалу жолындағы күресі бүгінде үлкен бір өнерге айналып отыр.
Кеңістік барлық заттың өлшемі болса, уақыт - әртүрлі кезеңдегі болған оқиғалардың өлшемі. Осы кеңістік пен уақыт қосылғанда ұлттық тарих басталады деген тәмсіл бар. Ал қазақстандықтар үшін Қазақстан тарихын терең зерттеу және оны дұрыс түсіну − басты мәселенің бірі. Ол үшін барлық деректер баршылық.
Адамзат палеолит кезеңінде тігіс - сіз киімдерді пайдаланса, неолитте, яғни өсімдіктерді өру, иіру, тоқу кәсі - - бін меңгергеннен кейін иықтан, мо - йын - нан киілетін киім түрлері пайда болды. Мысалы, үнділер сари, шалма кисе, римдіктер тога, ежелгі гректер гима - тий киді. Өткен ғасырларда киім мау - сым ауысуы - на, ыстық пен суықтың ал - масуы - на байланысты болса, уақыт өте келе адам - дардың жас айырмашылығына, жы - ны - сына, әлеуметтік дәрежесі мен өмір сүру ор - та - сына, діни сенімдеріне байланысты қа - лып - тасып дамыды.
Ең әдемі киім - ұлттық киім деген екен ұлы адамдар. Қазақ халқының ұлттық киімдерінің түрі де, үлгісі де еш халықтан кем емес. Оның көркем үлгілері әлемнің этнографиялық мұражайлары мен көрмелерінен орын алған. Ұлт мәдениетінде бағалы киімдер сый-сияпат, дипломатиялық қатынастарда ескерткіш белгі ретінде жүрген. Ат, шапан сыйлау құрметтеудің көрінісі саналады.
Заттың құны жылтырында емес, сапасында демекші, қазақ ұлттық киім - дері тек табиғи таза материалдардан: аң терілерінен, жүннен, киізден, был - ға - ры - дан және матадан тігілген. Жал - пы - - сын - да, қазақ халқының қолөнері − көне заман - мен бірге дамып, біте қай - на - сып келе жатқан бай қазына. Оның басты са - ла - ларының бірі - киім тігу. Қазақ халқының ұлттық киімдері қол - өнер - дің озық үлгісі ретінде ғана емес, дала жағдайына ыңғай - ланған сан алуан әше - кей - лерімен, ою-өрнектерімен ерекшеленеді.
Қазақтың көне ұлттық киімдеріндегі ою-өрнектерді сақтай отырып, қазіргі уақытқа ыңғайланған сан алуан киімдер мен әшекейлерді қолданысқа енгізуге, күн - делікті гардеробымызды ұлттық үлгі - де тігілген киімдермен толтыруға болады деп ойлаймын. Ұлттық үлгіде тігі - л - ген киім арқылы жастардың бойы - на пат - риоттық сезім ұялатуға болады. Отан - дық өндірісті қолдай отырып, эко - логия - л - ық таза материалдан бірта - лай киім мен әшекейлерді киюге жол ашу керек. Мыс - алы, мектеп оқу - шы - лары, студенттер және мемлекеттік қыз - мет - шілердің кос - тюмдері мен галстуктары - на қазақтың ұлт - тық эле - мент - терін салып күнделікті жұ - мыс - қа кисе несі айып?! Шетелдерге өзі - міз - дің ұлттық эле - мент - тері бар сапалы киім - дері - міз - ді ұсына отырып, отандық өнімдері - міз - ді экс - порт - қа шығаруға барлық күш-қуаты - мызды салсақ жөн.
Абайдың айтуынша, киім кию салты ар - - - қы - - лы адамның мінез-құлқы, қоғам - дағы ор - - - ны, болмысы анықталады, сон - дық - тан елі - - - міз - - - дің жастары сәнді және әдемі киін - се, олар - - дың өмір сүру сапасы да жақсара түседі.

Қазақтың ұлттық киімі-қамзол
Қамзол - әйелдердің ұлттық киімінің бір түрі, оны көйлек сыртынан киеді. Ол барқыт, пүліш, мақпал сияқты асыл, сапалы кездемелерден тігіледі. Камзолды кей жерлерде жеңсіз бешпент немесе көзекей деп атайды. Камзолда жең де, жаға да болмайды және де екі өңірі тек тыс пен астардан тұрады. Камзолдың астары үшін көбінесе атлас, шағи, торғын пайдалынады. Оның екі өңірі біріне бірі сәл жетпей тұратындай етіп тігеді. Сондықтан, түйме орнына камзолдың алдына зергерлер әшекейлеп жасаған, алтын, күміс жалатып, асыл тастан көз орнатқан қаусырма қадалады. Камзолдың желкесінен бастап екі өңіріне және етегіне айналдыра алтын оқа басады не зер тігеді. Кейде құндыз бен түлкінің қара пұшпағымен әдіптейді.
Қыздар мен жас келіншектер киетін өте сәнді болады. Оның екі омырауына алтын, күміс жалатқан қозалар, шарбақ түймелер, меруерт, маржандар тағылады. Кейбір жерлерде күміс теңгелерді тесіп тағып қояды. Қазіргі кезде жергілікті өнеркәсіп орындары барқыт пен пүлішпен сәндеп тіккен камзол шығаратын болды.

Камзолдың пайдалық - утилитарлық сапалары
Камзолдың пайдалылығы: тиімділігі (сенімділігі мен жарамдылығы), эргономикалығы (шағындылығы мен ыңғайлылығы, киім мен адамның өзара әсері, конструкцияның қарапайымдылығы), үнемділігі (материалды тиімді пайдалану мен сәйкестігі), технологиялылығы (өңдеудің тиімді әдістері мен құралдарын талап етуі), конструктивтілігі (материалда негізгі кеңістікте ұйымдастыру әдістері мен конструкцияның өзара байланысы, сондай-ақ, костюмнің жұмысқа жарамдылық қызметін оның кеңістік ұйымдастыруға сәйкестеуге ұмтылуы қағидалары бойынша анықталады).
Камзолдың эстетикалық сапалары: бейнелілігі (көркемдік мазмұнына формасының сәйкес келуі), байланыстылығы (рухани мүмкіндік пен адам қажеттігін өтеуге форманың сай келуі), ағымдылығы (материал мен форманың өзара әсері), ұйымшылдығы (композиция мен форманың өзара әсері) бойынша анықталады. Камзолдың көркемдік мәнерлілігі күрделі құрылым.ол көптеген нәрселерге негізінен байланысты. Камзолдың мәнерлілік туғызу үшін, оған бейнелік, поэтикалық және идеялық-эмоциялық мағыналар берілді.
Сондай-ақ , форма мәнерлілік күші ретінде көрінеді.
Форма лат. Форма-сыртқы түр-мазмұнының сыртқы көрініс, мазмұн бөлшектерінің өзара әсері, байланысы, типі мен құрылымы .
Көркемдік форма - ішкі ұйымдасу, көркемдік - мәнерлік құрылымы жүйесі арқылы белгілі бір өнер түрінің көркемдік азмұнын сипаттау үшін жасалған көркем шығарманың құрылымы. Камзолдың көркемдік формасын жасау арқылы оның мазмұндылығы эмоциялы қабылданып, эстетикалық мағынаға ие болады. Форма техникалық, тәуелділік және бейнелілік шешімге байланысты әркімге әртүрлі әсер етеді. Әрі белгілі жағдайға, уақытқа байланысты формасы өзгеріп отырады. Камзолдың адам денесіне лайықталып тігіледі, ал адам болса белгілі ортада өмір сүреді. Демек, адам - орта - форма құрылымдық байланыста болады. Камзолдың кеңістігі қалпы, алатын орыны - оның формасы болады. Ол өзінің силуэтімен анықталады.
Силуэт фр. Silhuet-сыртқы көрініс-костюмнің жазықтықтағы әр қырынан көрінуі. Мысалы, Камзолдың алдынан, артынан, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.