Дамуы зақымдалған төменгі сынып оқушыларына орыс тілін оқыту

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Респбликасы білім және ғылым министрлігі
Ш.Есенов атындағы Каспий технологиялар және инжиниринг университеті

Педaгогикa фaкультeтi
Ғылым және технологиялар кaфeдрacы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Дамуы зақымдалған төменгі сынып оқушыларына орыс тілін оқыту
Пәні: Инклюзивті білім беру
Мамандығы: 5В011300 - Химия-Биология

Орындаған: Хим-Био 19-1тобының студенті, Сұлтансиықұлы Жалғасбек

оқу формасы: күндізгі
Жетекші: Ерубаева А.Р., аға оқытушы
_____________________
Курстық жұмысты
қорғау уақыты ___ ___ 2021 ж.

Бағасы _____________

___ ___

Ақтау, 2021
МАЗМҰНЫ:

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4

1. АРНАЙЫ БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМДАРЫНДАҒЫ, БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Дамуы зақымдалған балаларға жалпы сипаттама және оларды оқыту, тәрбиелеу маңыздылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Психикалық дамуы тежелген төменгі сынып оқушыларының білімін бағалау үрдісі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

2. ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУЫ ТЕЖЕЛГЕН БАЛАЛАРДЫ ОҚЫТУҒА БАҒЫТТАЛҒАН ЗЕРТТЕУ ТӘЖІРИБЕ ЖҰМЫСЫ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... .
2.1 Дамуы зақымдалған төменгі сынып оқушыларын жалпылама пәндерде оқыту үдерісін қалыптастыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Opыc тілі бacтayыш cыныптapдaғы oқy пәні peтіндe ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3 Opыc тілін oқытyдa қoлдaнылaтын oқытyдың, жaлпы дидaктикaлық пpинциптepі мен әдіс-тәсілдері ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

КІРІСПЕ

Курстық жұмыстың өзектілігі: Қазіргі таңда көптеген жоғарғы оқу орындары педагог-дефектологтарды және арнаулы психологтарды кәсіби даярлаудың бағдарламаларын ұсынуда. Осыған орай, АҚШ-та 230 бағдарламаны қамтитын арнаулы білім беруде қызмет жасайтын оқытушыларды даярлау, қайта даярлау және біліктілігін жоғарылату жөнінде ұлттық жүйе жұмыс жасауда. Педагогикалық оқытудың батыс еуропалық жүйесінде арнаулы психологтар мен педагогтарды даярлаудың бағдарламаларымен қатар университеттерде арнаулы педагогика бойынша жалпы білім беру мектептерінің оқытушысын міндетті түрде даярлау желісі қызмет етуде, одан әрбір болашақ оқытушы өтуі тиіс.
Қазіргі заманғы педагогикалық білім беру келесі түрдегі сәйкес педагогикалық мамандықтардың кең ауқымына ие: тифлопедагогика, сурдопедагогика, олигофренопедагогика, логопедия, мектепке дейінгі арнаулы педагогика, арнаулы психология. Іс-әрекеттегі ақау немесе кемістік баланың дамуына белгілі бір жағдайларда ғана әсер етеді. Ақаулықтың болуы баланың денесінің дамуын анықтамайды. Мысалы, құлақ саңырау немесе көз соқыр болса, бұл міндетті түрде ақаудың дамуына әкелмейді, өйткені бұл жағдайда баланың жалпы көру және есту қабілеті сақталады. Бұл кемшіліктер баланың қоршаған ортамен қарым-қатынасына әсер етпейді және оқулықтардағы материалдарды оқуға, орта мектепте білім алуға кері әсерін тигізбейді.
Сондықтан бұл ақаулар баланың дамымауының себебі емес. Мысалы, белгілі бір жастағы ересек адамның ағзасындағы ақау немесе кемістік жалпы ауытқуға әкелмейді, өйткені оның психикалық даму процесі қалыпты болды.
Демек, кемтар балалар тобына кемістік салдарынан физикалық және психикалық дамуы тежелген немесе бұзылған, арнайы оқыту мен тәрбиелеуді қажет ететін балалар жатады.
Арнайы мектептер мен арнайы сыныптардың білім алушылары түзету- педагогикалық көмекті Үлгілік оқу жоспарының бөлімдеріне сәйкес бөлінген сағаттар аясында (түзету компоненті) психологиялық-педагогикалық мамандарының қатысуымен өткізілетін топтық, шағын топтық және жеке сабақтарда алады. Түзету сабақтары барлық типтегі арнайы мектептер мен арнайы сыныптарда міндетті болып табылады. Түзету компонентінің пәндерін оқу жоспарының инвариантты компонентіндегі пәндермен алмастыруға, сондай-ақ осы сағат сандарын қысқартуға болмайды.
Арнайы мектептердегі және арнайы сыныптардағы жұмыс 0-4 сыныптарда ұзартылған күн тәртібінде, ал 5-9, 10 сыныптарда - мектеп басшылығының шешіміне қарай ұйымдастырылады да, бұл бұзылған қызметтердің орнын толтыруға, қажетті денсаулық сақтаушы педагогикалық режимді қамтамасыз етуге, әлеуметтік дағдыны қалыптастыруды және жеңу бойынша қажетті жағдайлар туғызады.
Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту мен тәрбиелеу, оларды қоғамдық өмірге және еңбекке баулу күрделі әлеуметтік және тәрбиелік мәселе болып табылады.
Аталған тақырыпта жазылған курстық жұмыстың мақсаты - инклюзивті білім беру жағдайында қызмет ететін жалпы мектеп педагогтеріне әр түрлі санаттағы ерекше білім беруге қажеттілігі бар балалардың оқу жетістіктерін критериалды бағалау жүйесін жүзеге асыруды қарастыру болып табылады.
Берілген материалдар педагогтерге, сонымен қатар білім беру ұйымдарының басшыларына, әдіскерлерге, білім беру процесін қолдау мамандарына да пайдалы болады.
Курстық жұмыс мақсаты: дамуында бұзылыстары бар бастауыш сынып оқушыларын пән сабақтарында бағалау жұмыстарын қарастыру болып табылады.
Жоғарыда аталған курстық жұмыстың мақсатын сүйене отырып, біз келесі міндеттерді алға қоямыз:
- мектептегі даму мүмкіндігі шектеулі балаларға орыс тілі пәнінен, білім беру теориялық моделінің сипаттамасы;
- мүмкіндігі шектеулі балаларға орыс тілі пәнінен білім беру шарттарын есепке алу;
- дамуында ауытқуы бар балалардың білімін бағалау критерийлеріне тоқталу;
- есту және көру қабілеті бұзылған балалардың оқу-тәрбие процесін ұйымдастыру ерекшеліктеріне тоқталу.
Курстық жұмыстың зерттеу болжамы: жұмыс барысындағы қарастырылған бағалау критерийлері дамуында бұзылыстары бар балалардың оқуын бағалауға мүмкіндік береді деген жоспар бар.
Курстық жұмыстың практикалық құндылығы: жазылған зерттеу жұмысын бастауыш сынып мұғалімдері әдістемелік нұсқаулық ретінде пайдалануға мүмкіндік береді.
Курстық жұмыстың әдісі: курстық жұмысты жазу барысында біз талдау, анықтау, болжау, индукция, дедукция, абстракциялау әдістерін қолданған болатынбыз.
Курстық жұмыстың пәні: Инклюзивті білім беру.
Курстық жұмыстың құрылымы. Аталған тақырыпта жазылған курстық жұмыстың көлемі кіріспеден, екі бөлімнен, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1 АРНАЙЫ БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМДАРЫНДАҒЫ, БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫН ОҚЫТУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
1.1 Дамуы зақымдалған балаларға жалпы сипаттама және оларды оқыту, тәрбиелеу маңыздылығы

Ерекше білім беруге қажеттілігі бар баланың сапалы білім алу құқығын қамтамасыз ету үшін оның арнайы білім алуға ерекше қажеттіліктерін, медициналық және әлеуметтік қызметке мұқтаждығын нақты және жан-жақты зерттеу керек. Бұл оның оқу процесіне қосылуына барынша тиімді жағдай жасауға мүмкіндік береді.
Баланың білім алуға ерекше қажеттілігін бағалау мамандардың кешенді тексеруінің нәтижесінде, диагнозы анықталғаннан кейін, психологиялық-медициналық-педагогик алық консультацияда (ПМПК) жүзеге асырылады.
Бұл жұмыс келесі бағытта жүргізіледі:
1) медициналық, әлеуметтік қызмет көрсету мен білім алуға қажеттіліктерін анықтау және растау;
2) баланы оңалтудың кешенді бағдарламасын жасау және жеке даралап оқыту бағдарын (маршрут) белгілеу. Оның құрамында:
- білім қызметі (оқу бағдарламасының типін және психологиялық-педагогикалық қолдау мазмұнын анықтау);
- әлеуметтік қызмет (жәрдемақылар және жеңілдіктер, техникалық көмекші құралдар мен өмір сүру ортасын бейімдеу, үйде қызмет көрсету және т.б.);
- медициналық қызмет (әртүрлі мамандарға тексерілу және емделу қажеттілігі, стационарда және т.б.)
- отбасына қаржылай, құқықтық, әлеуметтік-психологиялық көмек көрсету;
3) кеңес беру, үйрету және ата-аналарды педагогикалық түзету процесіне қатыстыру;
4) педагогтарға, психологтарға және мектеп ұйымының басқа да мамандарына ерекше қажеттілігі бар балаларды оқыту мен тәрбиелеуде кеңестік-әдістемелік көмек көрсету;
5) психикалық даму мониторингі және білім беруде ерекше қажеттілігі бар балаларды медициналық-әлеуметтік-психологиялы қ-педагогикалық тұрақты қолдау.
Арнайы қызмет түріне қажеттіліктерін анықтау барысында алдымен, оқыту және тәрбиелеу мәселелерін шешу барысында баланың қызығушылығына басымдылық беретін ізгілік қағидасы басшылыққа алынады. Сонымен қатар, бұл қағида, әр баланың өз қабілетін барынша дамытуына уақытында қажетті жағдай жасау керектігін білдіреді. Бұл жағдайлар инклюзивтілік принципінің негізінде дамып келе жатқан жалпы білім беру ұйымдарында жасалады. Ерекше жағдайлар қызметкерлермен, қаржылай, материалды-техникалық және басқалай мектептегі білім беру процесін қамтамасыз етуге қойылатын жалпы талаптар жүйесі дегенді білдіреді. Аталған талаптарды іске асырудағы кіріктіру нәтижесі болып табылатын орта: жалпы және ерекше білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыратын, арнайы қажеттілігі бар оқушыларды қосқанда барлық білім алушыларға бідей физикалық және эмоционалдық тұрғыдан жайлы, ата-аналарға (олардың заңды өкілдеріне) ашық, балалардың физикалық және психологиялық денсаулықтарын сақтап және нығайтуға кепілдік беретін болуы қажет. Оларға келесі шарттарды жатқызуға болады:
Бірінші шарт - оқыту процесін дараландыру және саралау.
Арнайы білім беру қажеттіліктері бар оқушыларда біліктілікті, дағдыларды және денсаулықтың психо - совматикалық резервін меңгерудің түрлі мүмкіндіктері бар. Жалпы білім беретін мектептер осы айырмашылықтарды ескеру керек. Атап айтқанда, жалпы білім беретін ортаға балаларды енгізудің түрлі нысандарын қамтамасыз етуге қажетті:
а) қалыпты сыныпта оқыту - танымдық қабілеттері сақталған оқушыларға арналған. Олар үшін арнайы білім беру бағдарламаларының қажеттілігі жоқ, тек мұғалімнің жеке көмегі керек болуы мүмкін. Осы сыныпқа ерекше қажеттіліктері бар 1-2 оқушыны оқытуға болады. Мұндай сыныпта, ауытқуы жоқ оқушыларды оқытатын білім беру саласындағы педагог мамандар сабақ бере алады. Қажет болған жағдайда, мұғалім, психологиялық-педагогикалық қолдау қызметінің мамандарынан, ресурс орталықтарынан қосымша кәсіби ақпараттар ала алады.
б) арнайы сыныпта оқыту - арнайы жағдайлар талап етілетін (арнайы бағдарламалар, арнайы әдістер мен оқыту тәсілдері, арнайы жабдықтар мен дидактикалық құралдар, психологиялық-педагогикалық үздіксіз қамқорлық) оқушыларға арналған. Бұл сыныптарда арнайы педагогикалық білімі бар немесе курстық даярлаудан өткен мұғалімдер жұмыс істеуі тиіс. Оқытуды ұйымдастыру арнайы білім беру ұйымдарына қойылатын барлық талаптарға сәйкес арнайы оқу жоспары мен бағдарламалары бойынша жүргізіледі. Арнайы сыныптар бұзылыс түрлері бойынша сараланады - есту, көру, ақыл-ой дамуы, сөйлеу тілінің ауыр бұзылыстары, психикалық дамуының тежелуі бар, тірек-қозғалыс аппаратының бұзылыстары. Олар контингент болған жағдайда, сонымен қатар ата-аналардың балаларын арнайы сыныптарда оқытуға ниеті болғанда ашылады. Бұл жағдайда барлық сабақтан тыс іс-шаралар (үйірмелер, факультативтер, спорттық, тәрбиелік), қалыпты сынып оқушыларымен бірлесе отырып жүзеге асырылады.
Арнайы сыныптардағы оқу процесі, есту қабілеті, көру, сөйлеу, тірек-қозғалыс аппаратының бұзылыстары, психикалық дамуы тежелген білім алушылар үшін ҚР МЖБС талаптарына сәйкес үлгілік оқу жоспарлары мен бағдарламаларының мазмұны бойынша жалпы білім беру нәтижелеріне қол жеткізу үшін, ал жеңіл және орташа ақыл-ой кемістігі бар білім алушылар үшін қолжетімді білім, білік, дағдыларын қалыптастыру үшін, МЖМБС талаптарынсыз қоғамдағы жеке және тәуелсіз өмір салтын қалыптастыруға қажетті бастапқы кәсіби-еңбек дағдыларын меңгерту арқылы жүзеге асырылады.
Білім беру мерзімі арнайы сынып жағдайында бастауыш деңгейінде, нөлдік сыныпты енгізу арқылы 1 жылға ұзартылды және оқу-танымдық әрекеттердің баяу қарқынын ескере отырып, сонымен бірге түзете-дамыту және оңалту шараларын іске асыру мақсатында негізгі орта білім беру сатысына 10 сыныпты енгізу есебінен 1 жылға ұзартылды.
Мұғалімдерді, психологтарды, дәрігерлер мен әлеуметтанушыларды орта мектептердегі балалардың үлгермеушілігі көптен бері алаңдатып келеді. Олар ақыл-ойы кем балалар емес, білім деңгейі шектеулі балалар санатын тауып, оларды МПК деп атады.
Жалпы алғанда, тәрбие - адамдарды қоғамдық өмірге, еңбекке дайындау мақсатын көздейтін қоғамның жаңа ұрпағын қалыптастырудың тарихи процесі. Тәрбие ұғымы кең мағынада әлеуметтік құрылым ретінде барлық салаларды қамтиды: отбасы, мектепке дейінгі мекеме, тәрбие, білім беру мекемелері, еңбек, ақпараттық технологиялар және т.б. Тәрбие процесі күрделі диалектикалық процесс. Жас ұрпақты қоршаған ортаға саналы көзқараспен, адамгершілік көзқарасымен мектеп мақсатына сай адамзат тарихының бай үдерістерін меңгеру. Тәрбие процесі - тәрбиеші мен оқушының ұжымды қалыптастыру мен тәрбиелеуге бағытталған бағытталған және өзара тәуелді қызметі.
Тәрбие - жағдайды ұйымдастыруға бағытталған жағдайда ғана білім беру нәтижесі жоғары және сапалы болатындай жағдайды ұйымдастыру процесі. Осындай жағдаяттарды негізге ала отырып, оқыту көлемінің шектелгендігі, мұғалімнің үстірт пішіні, оқушыға әсер ету үдерісі осындай жағдайға негізделеді. Сондықтан бұл тәрбиеден бас тарту керек.
Білім беру балалардың жас және жеке ерекшеліктеріне сәйкес дайындық және даму деңгейіне негізделеді. Тәрбие арқылы балалар іс-әрекетті ұйымдастыруға, тәрбиешінің құралдары мен әдістері мен формаларын зерттеуге, тиімді пайдалануға тәрбиеленеді. Сондықтан білім беру мақсатқа бағытталған және арнайы жоспар бойынша ұйымдастырылады. Сондықтан тәрбиеші мен қоршаған ортаның айырмашылығы осы үлгілерге байланысты. [1]
Педагогика тарихында тәрбиенің рөлін асыра бағалайтындар бар. Д.Локк: Адамгершілік қасиеттерді қалыптастырудағы тәрбиенің іргелі рөлін адами тұрғыдан мойындай отырып, адам тәрбие арқылы жетіледі! осындай қорытындыға келді. Локктың ойынша, баланың жан дүниесі тақтайдай таза, сондықтан тәрбиеші өзі қажет деп тапқан нәрсені таза тақтаға жазуы керек.
Бұл жерде Локк тәрбиенің рөліне ерекше мән беріп, әлеуметтік ортадағы адамның дамуына тұқым қуалайтын факторлардың әсерін жете бағаламады.
В.Г.Белинский баланың жаны жазылатын таза тақта емес, оған өмір жазатын әріптер оқу мен жазу құралдары мен тақтаның сапасына байланысты деп жазды. Белинский тәрбиешінің рөлін жоғары бағалап, адамның дамуына тұқым қуалаушылық пен қоршаған ортаның ықпалын ескеру қажет екенін атап өтті.
Локк пен Белинскийдің пікірінше, адамның қанау жағдайында білім алу адамдарды әртүрлі дәрменсіздіктен, кемелсіздіктен, қатыгездіктен құтқара алады. Сондықтан олар білім беру адам өмірінің сапасын жақсартуға және жақсартуға болады деген гипотезаны тудырды.
Тәрбиеші білім беру арқылы баланың әртүрлі іс-әрекетінің тиімділігін ұйымдастырады, оның дамуына қажетті материалды таңдайды, табиғи және әлеуметтік ортаға деген көзқарасын қалыптастырады. Тәрбие жұмысын саралау жолдарын табу арқылы баланың ой-өрісі кеңейіп, эстетикалық сезімі мен талғамы артып, адамгершілік қасиеттері қалыптасады.
Қандай оқу орындарын алсақ та, білім мен тәрбие бар.
Арнайы мектептердегі оқуға келсек, революциядан кейін арнайы мектептер ашыла бастады. Қазір Қазақстанда 100-ге жуық арнайы мектеп бар. Бұл мектептер орыс және қазақ тілдерінде білім береді. Еліміздің түкпір-түкпіріндегі арнайы мектептер балаларды оқыту мен тәрбиелеуде қыруар істер атқарды. Арнайы мектептің профессор-оқытушылар құрамы білім мен тәрбиенің жақсаруына өз үлесін қосты. [1]
Арнайы мектеп пен жалпы мектептің тәрбиелік міндеттері бірдей. Арнайы мектептің тәрбие мәселелері оқушының жеке ерекшеліктері мен қажеттіліктеріне, отбасының әлеуметтік, экономикалық, мәдени жағдайларына, кемістіктің құрамына, жас ерекшелігіне, тәрбиешілердің арнайы білімінің болмауына байланысты күрделене түседі.
Сондықтан оқу-тәрбие процесі ұстаздар мен тәрбиешілердің еңбегіне байланысты. Сондықтан біздің мақсатымыз, келер ұрпақ - мүгедек бала - ұстаздар мен тәрбиешілер еңбегіне байланысты.
Ол үшін студенттерді жүйелі түрде дайындап, мамандардың білімін, іскерлігін, бейімділігін танытып қана қоймай, сонымен бірге қалыпты адамның адамгершілік қасиеттерін, яғни ұжымда жұмыс істей білуге, ұжымда жұмыс істей білуге тәрбиелеу, жастар мен үлкендерге құрмет, жауапкершілік, адамгершілік. Арнайы мектептің жеке тұлғасын қалыптастыруда және кемшілігін түзетуде бала келесі қолайлы жағдайларда қалыптасуы керек.
Ұжым тұлғаға толық әсер етеді. Л.С.Выготскийдің пікірінше, Ең бастысы адам ұжымды құруы керек. Сондықтан балалар ұжымын қалыптастыру басты міндет. Оқу-тәрбие процесінде адамның жағымды жақтарын анықтап, есту қабілеті бұзылған баланың қалыпты жұмыс істеуіне негізделген түзету жұмыстарын жүргізу қажет.
Мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған оқу жоспары мен оқу бағдарламалары, оқыту және кәсіптік білім беру, арнайы оқу орындарының арнайы жүйесі құрылды. Олар жалпыға бірдей қолжетімділік пен міндетті білім беру принциптеріне негізделген. Қалыпты емес балаларды оқыту мен тәрбиелеуді мемлекеттік педагогикалық университеттердің дефектология факультеттері бекіткен білікті мамандар, оқытушылар мен логопедтер жүзеге асырады.
Мектеп жасына дейінгі балаларды арнайы оқыту мен тәрбиелеудің негізгі міндеті - aқыл-ойы бұзылған балаларды мектепке дайындау процесінде олардың максималды дене, психикалық және адамгершілік дамуын қамтамасыз ету. Біздің елімізде арнайы м.д. Мекемелердің жүйелі жүйесі енгізілді.
Арнайы күндізгі орталықтар мен балалар үйлеріне, қосымша интернаттарға 4 пен 8 жас аралығындағы балалар қабылданады. Білім беру жүйесінде арнайы балабақшалар мен психоневрологиялық санаторийлер бар. Екі жастан бастап балалар тобына қабылданады. Психикалық дамуы тежелген балалардың өмірінің алғашқы күнінен бастап дамуы дені сау балалардан біршама ерекшеленеді.
Олардың басын дұрыс ұстау, отыру, тұру, жүру сияқты қозғалыстарды бастау ықтималдығы аз. Мектеп жасына жеткенше оларда көрнекі есептерді шығару қабілеттері дамымайды. Тіпті ойын процесінің өзі объектінің әрекеті кезінде белгілі бір дәрежеде орын алуы мүмкін. Арнайы дайындықсыз ақыл-ойы кем балаларда негізгі іс-әрекет ойын емес, зат болып табылады.
Ал кәсіби іс-әрекет элементтері (өзін-өзі анықтау) бұл балаларда қоршаған орта сұранысының әсерінен қалыптасады. (Бұл отбасында ескерілуі керек). [4]
Ақыл-ойы бұзылған балалардың еркіндік пен әлеуметтік интеграцияға кепілдік беретін ортада толық және лайықты өмір сүруіне көмектесетін ерекше күтімге, тәрбиеге және әлеуметтік бейімделуге, мемлекеттік қолдауға және білім алуға құқығы бар. Бұл мәселе Мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік, медициналық және тәрбиелік түзету арқылы қолдау Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 1-тармағында көзделген.
Бұл ретте елбасының жыл сайынғы Жолдауында халықтың осал топтарының, оның ішінде психикалық дамуы тежелген балалардың лайықты өмір сүруін қамтамасыз ету, сапалы білім беру маңызды мәселелердің бірі екені анық айтылған.
Қатысуға негізделген білім беру - мүмкіндігі шектеулі балалардың барлығына мектепке дейінгі, мектеп және мектеп өміріне белсенді қатысуға мүмкіндік береді, оқушылардың тең құқықтарын анықтайды, тұлғааралық қарым-қатынас дағдыларын дамытады, барлық балаларды жалпы білім беру үдерісіне және әлеуметтік бейімделуіне, жынысына, шығу тегіне толықтай біріктіреді. дініне, саяси ұстанымына қарамастан балаларды бір-бірінен ажырататын кедергілерді жою, ата-аналардың белсенділігін арттыру, балалардың білім беру қажеттіліктеріне бейімделуіне жағдай жасау, яғни нәтижелі оқу, жалпы білім сапасын қамтамасыз ету. [9]

1.2 Психикалық дамуы тежелген төменгі сынып оқушыларының білімін бағалау үрдісі
Еліміздің Конституциясында барлық балалардың жалпы орта білім алуына қол жеткізуі белгіленгенімен, өкінішке орай, мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту өзекті болып отыр.
Олардың саны жыл сайын артып келе жатқандықтан, мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту жүйесін жетілдіру қажет. Қазақстан Республикасының Білім, инклюзивті білім беру туралы Заңының 21-тармағының 3-тармағына сәйкес - мүгедектермен бірлесіп, арнайы білім беру бағдарламаларын әзірлеуге түзету, білім беру және әлеуметтік қолдау көрсету, білім алушылардың басқа санаттарына тең қолжетімділікті қамтамасыз ету. . оқыту және тәрбиелеу.
Бүгінгі таңда еліміздің мемлекеттік саясатының негізгі басымдықтарының бірі білім беру жүйесін дамыту болып табылады. Білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі қағидаттары - әр адамның сапалы білім алуға тең құқығы, әрбір адамның интеллектуалдық дамуын, психофизиологиялық және жеке ерекшеліктерін ескере отырып, халықтың барлық деңгейінде білім алуға қолжетімділігі.
Баршаның сапалы білімге қол жеткізу жағдайын жасауға бағытталған білім беру жүйесін өзгерту үдерістерінің бірі инклюзивті білім беру болып табылады.
Орта білім берудің заманауи артықшылықтары мектептегі білім беру мазмұнын қазіргі қазақ қоғамының динамикалық қажеттіліктеріне бейімдеу, функционалдық сауаттылықты дамыту, біліктілік пен дағдыны нығайту, оқытудың нысандары мен әдістерін таңдаудың жан-жақтылығы мен еркіндігі болып табылады.
Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту мен тәрбиелеуде оқу-тәрбие процесі психофизикалық және танымдық ерекшеліктерін ескере отырып, негізгі білім беру, негізгі орта білім және жалпы орта білім беру l жалпы білім беретін оқу бағдарламалары негізінде әзірленген арнайы білім беру бағдарламалары арқылы жүзеге асырылады. оқушылардың қабілеттері.
Жалпы білім беретін оқу бағдарламалары жалпы адамзаттық мәдениетті қалыптастыру, адамдарды қоғамдық өмірге бейімдеу, саналы таңдау және кәсіптер мен мамандықтарды игеру үшін негіз жасау мәселелерін шешуге бағытталған.
Бүгінгі таңда мүмкіндігі шектеулі студенттердің нәтижелерін бағалаудың жаңа жүйесін енгізу қажет, яғни бағалауға тағайындалған қызметтер ресми түрде жарияланып қана қоймай, іс жүзінде жүзеге асырылуда. Оқушылардың дайындығы туралы шынайы және нақты ақпаратқа қол жеткізу оқу мүмкіндіктері мен нәтижелерін қамтамасыз ету үшін сыныптағы оқушылардың біркелкі емес құрамын ескеретін критерийлерді қолдану арқылы жүзеге асырылады.
Мүмкіндігі шектеулі оқушыларды анықтау, түзету және дер кезінде педагогикалық қолдау көрсету, сондай-ақ орта білім беру ұйымдарындағы білім деңгейі туралы оқушылар мен ата-аналарды хабардар ету мақсатында жүйелі түрде психологиялық-педагогикалық мониторинг жүргізу.
Бұл кіріктірілген сынып жетекшісінің арнайы (түзету) сынып жетекшісімен, пән мұғалімдерімен, психологтармен, арнаулы және әлеуметтік педагогтармен тығыз ынтымақтастығына байланысты.
Сонымен қатар, нақты психологиялық-педагогикалық қолдауды бақылау және жүзеге асыру мектептің психологиялық, медициналық және тәрбиелік қолдауымен қамтамасыз етілуі тиіс. [10]
Инклюзивті білім беру отбасына пайдалы әсер етеді. Мысалы, ата-ана тәрбиесі қалыпты дамыған балалар мен ерекше қажеттіліктері бар балалар үшін маңызды міндет болып табылады. Мүмкіндігі шектеулі баланы тәрбиелеуде ата-аналар ерекше қиындықтарға тап болады. Балаңызды балабақшаға немесе инклюзивті мектепке беру мүмкіндігіңіз болса, бұл ата-аналар үшін үлкен көмек.
Олар балабақша тобының немесе балалары баратын мектептің өміріне белсенді араласқанда, олардың алаңдаушылығы азаяды. Инклюзивті балабақшаға немесе мектепке барған бала күн сайын жақсы жаққа өзгереді, әйтпесе ата-ананың қолайсыздығы азайып, тәрбиенің тиімділігі артып, бала табысты болады.
Бағалау жүйесі оқытудың негізгі мәселелерін анықтаудың және кері байланысты қамтамасыз етудің негізгі құралы болып табылады және ол жалпы білім беру үдерісінің негізінде жатқан принциптерді барынша айқын көрсетеді.
Жаңа педагогикалық стандарттарды әзірлеу студенттердің қызметін бағалау жүйесіне қатысты ғылыми-әдістемелік проблемаларды анықтады.
Оқушылардың оқу үлгерімін бағалаудың ең маңызды құралы болғанымен, бағалау жүйесі оқу процесін одан әрі жетілдіру үшін объективті және тиімді болуы керек. Қазіргі білім беру жүйесінде критериалды әдіс негізінде оқушылардың оқу іс-әрекетінің сапасын бақылау және бағалау өзекті болып табылады.
Критериалды әдісті қолдану оқу нәтижелерін бағалауда объективтілік пен сенімділік деңгейін айтарлықтай арттырады.
Мүмкіндігі шектеулі балалардың оқу үлгерімін бағалау кезінде бағалау жүйесі осы балалардың оқу үлгерімін объективті түрде көрсетіп қана қоймай, сонымен қатар мүмкіндігі шектеулі балалардың дамуын қолдау жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлеуге негіз болуы тиіс. Бағалау жүйесі оқу үлгерімін өлшеудің және оқу қиындықтарын диагностикалаудың негізгі құралы болып табылады, бұл мүмкіндік береді
Нормативтік функция мемлекет бекіткен стандарт бойынша оқушыларды тіркеп, мектептегі әрбір оқушының үлгерімін, мұғалімдердің білім деңгейін, жұмыс сапасын бақылайды.
Диагностикалық ақпараттық функция білім алушылардың, оның ішінде ерекше қажеттіліктері бар балаларды, білім беру процесінің барлық қатысушылары арасында теңдестірілген мазмұнды және эмоционалды рефлексияны қамтамасыз етеді.
Бағалау жүйесі оқу процесінде, берілген сыныпта, берілген бала үшін барлығының жақсы өтуін қамтамасыз етеді. Бағалау жүйесі оқушының белгілі бір оқу материалын қаншалықты меңгергенін және оқушылардың белгілі бір дағдыларды қаншалықты меңгергенін анықтай алуы керек.
Мүмкіндігі шектеулі балалар үшін оқушылардың оқу нәтижелерін бақылау критерийлері мен талаптарының белгілі бір минимумымен салыстыру мүмкіндігі өте маңызды. Сонымен қатар, бұл балалар үшін оқиғаның бастапқы нүктесі ретінде анық белгіленуі керек минималды тапсырма болуы маңыздырақ.
Мүмкіндігі шектеулі балалардың оқу үлгерімін бағалау оқушылардың жалпы білім деңгейін және олардың танымдық іс-әрекеттің әртүрлі салаларындағы (ақпаратты меңгеру, ақпаратты өңдеу, шығармашылық және жобалау әрекеттері, ойындар) нәтижелерін нақты сипаттайды. жеткізу және т.б.).
Бағалау жүйесі мұғалімнің, оқушының, олардың ата-анасының, сынып жетекшісінің, сондай-ақ білім беру ұйымының әкімшілігі мен профессорлық-оқытушылық құрамының арасындағы тұрақты байланысты қамтамасыз етуі керек, бұл оқу-тәрбие процесін қалыптастырудың жүйелі тәсілі болып табылады. сондықтан оның тұтастығына кепілдік береді.
Сонымен қатар, мүмкіндігі шектеулі балалардың оқу нәтижелерін бағалау кезінде зиянды жағдайларды болдырмау үшін мүмкіндігі шектеулі балалардың психологиялық даму ерекшеліктерін ескере отырып, оқушылардың психикасын мұқият тексеру қажет. олар үшін.
Жоғарыда аталған бағалау әдістері білім беру процесінің барлық қатысушыларының бағалау жүйесін білімді меңгеру, кері байланыс үшін қажетті құрал ретінде түсінуін қамтамасыз етуі керек, бірақ басқа ештеңе жоқ.
Критериалды бағалау жүйесі келесі элементтерді қамтиды:
Пәнді (сыныпты) меңгеру критерийлері нақты анықталған, ол оқытудың нақты нәтижелерінің (білім беру бағдарламасы шеңберінде меңгеру деңгейін анықтау арқылы алынған оқу мақсаттары) тізімінде өз мәнін табады.
Тесттер әзірленеді, олардың негізгі мақсаты түзетуші оқыту процедураларының қажеттілігін анықтау болып табылады.
Оқу материалы жеке фрагменттерге (оқу бірліктеріне) бөлінеді, оқу барысында қол жеткізілетін нәтижелер (критерийлер) анықталады және әрбір бөлімнің оқу мақсаттарына сәйкестігін тексеру үшін үздіксіз сынақтар әзірленеді. .
4. Сәйкес оқыту әдістері таңдалады, тәрбиелік міндеттер жүзеге асырылады.
Әр тест сұрағы үшін балама түзету материалы әзірленеді.
Критериалды бағалау критериалды болып табылады, яғни бағалау оқушының танымдық дамуының әртүрлі салаларындағы қызметін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.