Тұз қышқылының сағызға әсері
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Жарма ауданының білім беру бөлімі
Балықтыкөл негізгі мектебі КММ
Тақырыбы: " Сағыздың сапалық құрамын анықтау"
Секция: Жаратылыстану
Бағыты: Химия
8-сынып оқушысы
Мамиев Ернұр
Ғылыми жетекшісі:
Химия пәні мұғалімі
Сибанбаева Айжан Турсынхановна
2022 жылы
Балықтыкөл негізгі мектебінің 8 сынып оқушысы Мәми Ернұрдың
Сағыздың сапалық құрамын анықтау тақырыбындағы ғылыми жоба жұмысына
Пікір:
Мәми Ернұрның алып отырған тақырыбы қазіргі кезде өзекті әрі қызықты, құпияға толы құбылыс болып табылады. Химия саласындағы "Сағыздың сапалық құрамын анықтау" зерттеу жобасының авторы сағыздың адам ағзасына жағымды және жағымсыз әсерін өнімнің құрамына кіретін тағамдық қоспаларды талдау арқылы анықтайды. Әр түрлі сағыздар салыстырылады.
Ұсынылған "Сағыздың сапалық құрамын анықтау" зерттеу жобасында 8-сынып оқушысы өнімнің тарихын, сағыздың химиялық құрамын зерттейді және өнімді қолдануға қарсы дәлелдер келтіреді.
"Сағыздың сапалы құрамын анықтау" тақырыбындағы бұл зерттеу жұмысы сонымен қатар компоненттердің адам ағзасына әсерін практикалық талдаудан тұрады, нәтижесінде 8-сынып оқушысы өнімді қауіпсіз пайдалану туралы ұсыныстар береді.
Химия саласындағы "Сағыздың сапалық құрамын анықтау" атты зерттеу жұмысында автор Сағызда тәттілендіргіштердің (сорбит, маннит), глюкозаның, аспартамдағы фенилаланин қалдығының болуын анықтайды, тұз қышқылының сағызға әсері, оны жағу бойынша тәжірибелер жүргізеді
Мәми Ернұр зерттеу жұмысын жазу барысында көптеген көркем әдебиеттерді, газет-журналдарды, ғаламтордан ізденген. Жұмыс жоспар бойынша жазылып, толық орындалған. Сонымен қатар Ернұр көп ізденіп, жұмысын өз жас ерекшелігіне сай орындай білген және де нақты деректер негізінде зерттей білген
Жалпы алғанда ғылыми жоба өз дәрежесінде жасалынған деуге болады. Зерттеу жұмысының мазмұндылығы мен мәнділігін ескере отырып, жоғары дәрежеде бағалауға ұсынамын.
Пікір білдіруші: Сибанбаева Айжан Турсынхановна
Балықтыкөл негізгі мектебінің химия-биология пәні мұғалімі
Аннотация
Жұмыс гипотезасы: сағыздың денсаулығына әсері туралы қажетті білімі бар адам оны дұрыс қолдануды үйренеді, яғни салауатты өмір салты оның қажетті қажеттілігіне айналады.
Біздің жұмысымыздың мақсаты: негізгі өндірушілердің әртүрлі маркаларындағы сағыздың сапалық құрамын талдау және оның адам денсаулығына әсері туралы қорытынды жасау.
Қойылған мақсат негізінде біз өз жұмысымыздың басты міндеттерін айқындадық:
1. Сағыз және оның химиялық компоненттерінің даму тарихы туралы теориялық материалды зерттеу.
2. Сағызды қолданудың оң және теріс жақтарын қарастырыңыз;
3. Танымал әлемдік брендтердің Сағыз қоспаларын сапалы анықтау әдісін таңдаңыз және меңгеріңіз.
4. Сағызды қолдану туралы қорытындылар мен ұсыныстарды тұжырымдау.
Аннотация
Рабочая гипотеза: человек, обладающий необходимыми знаниями о влиянии жевательной резинки на здоровье, научится правильно ее использовать, то есть здоровый образ жизни станет его необходимой потребностью.
Цель нашей работы: проанализировать качественный состав жевательной резинки различных марок основных производителей и сделать выводы о ее влиянии на здоровье человека.
На основе поставленной цели мы определили главные задачи своей работы:
1.Изучить теоретический материал по истории развития жевательной резинки и ее химических компонентов.
2. Рассмотрим плюсы и минусы использования жевательной резинки;
3.Выберите и освоите метод качественного определения примесей жевательной резинки известных мировых брендов.
4.Сформулировать выводы и рекомендации по применению жевательной резинки.
Annotation
Working hypothesis: a person who has the necessary knowledge about the impact of chewing gum on health will learn to use it correctly, that is, a healthy lifestyle will become his necessary necessity.
The purpose of our work is to analyze the qualitative composition of chewing gum of various brands of the main manufacturers and draw conclusions about its impact on human health.
Based on this goal, we have identified the main tasks of our work:
1.Study of theoretical material on the history of the development of Chewing Gum and its chemical components.
2. Consider the pros and cons of using chewing gum;
3.Choose and master the method of high-quality determination of chewing gum mixtures of well-known world brands.
4.Formulate conclusions and recommendations on the use of Chewing Gum.
Мазмұны
Кіріспе
1. Әдебиетке шолу
1.1. Сағыздың пайда болу тарихы.
1.2. Сағыздың химиялық құрамы.
1.3. Зерттеу тақырыбының оң жақтары мен кемшіліктері.
2. Практикалық бөлім
2.1. Тәттілендіргіштерді (сорбитол, маннит) анықтау.
2.2. Глюкозаны анықтау.
2.3. Аспартамдағы фенилаланин қалдығын анықтау.
2.4. Тұз қышқылының сағызға әсері.
2.5. Сағызды жағу.
2.6. Ментолдың қасиеттері.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Біздің денсаулығымыз-ең құнды нәрсе. Қазіргі адам, өкінішке орай, жиі оның денесін тыңдамайды. Ол үшін шайнау процесі аштықты қанағаттандыру құралы ғана емес, сонымен қатар сәнге құрмет болып табылады, өйткені біз өз құрдастарымыздан ерекшеленгіміз келмейді.
Барлық жерде сіз мектеп оқушыларын және тіпті сағызды шайнайтын ересектерді кездестіре аласыз. Емес, әркім түсінеді, бұл алдымен, нығаюға. Сағыз тұтынушылары шайнаудың пайдалы ма екендігі туралы ойламайды. Адамдар уақытты да, орынды да түсінбейді, сөйлесу кезінде шайнайды, адамға тән белгілі бір эстетикалық нормаларды елемейді.
Балаларды сыртқы жағы көбірек қызықтырады: әр түрлі атаулары, суреттері бар әдемі оралған пакеттер мен жазбалар, сондай-ақ біздің теледидарларымыздың экрандарынан күнделікті белсенді насихат.
Барлығы шайнайды: балалар мен ересектер, көшеде және үйде. Күнделікті жарнама сағыздың қадір-қасиетін келесі Рахат құралы ретінде ғана емес, сонымен қатар кариестің алдын-алу үшін толыққанды гигиеналық өнім ретінде насихаттайды. Сағыз туралы ешқандай маңызды ақпарат болған жоқ және жоқ. Сыртқы жағынан, оның әлемі өте гүлденген өмір сүреді: сканерлеу жоқ, теледидар экранындағы стоматологтар сағыздың тістерге пайдалы екенін жиі растайды. Сағыздың кішкентай пакеттері үлкен бизнестің тақырыбы болып табылады. Сағыз тұтынушылары шайнаудың пайдалы ма екендігі туралы ойламайды. Адамдар уақытты да, орынды да түсінбейді, сөйлесу кезінде шайнайды, адамға тән белгілі бір эстетика нормаларын елемейді. Балаларды сыртқы жағы қызықтырады: әр түрлі атаулары, суреттері бар әдемі оралған пакеттер мен жазбалар, сондай-ақ біздің теледидарларымыздың экрандарынан күнделікті белсенді насихат. Жарнама сағызға түрлі керемет қасиеттерді береді: тіс эмалын жақсартады, тартар құбылысының алдын алады, аузынан иісті кетіреді, қышқыл-негіз балансын қалпына келтіреді және т.б.
Стоматологтар сағызға екі жақты қарайды. Сағыз шынымен де ауыз қуысын дезодорациялайды және сергітеді, бірақ бұл әсер қысқа уақытқа созылады - өнімдегі ментол мен басқа да сергітетін компоненттерге байланысты орта есеппен 10-15 минут.
Екінші жағынан, өте үлкен созылған сағызды ауыз қуысының гигиенасына жатқызуға болады. Сағыздың тістерге оң әсері туралы сенімді ғылыми дәлелдер фторидтері бар сағыздың аз ғана ассортименті үшін ғана бар. Сондықтан теледидар экрандарынан кариестің алдын алу үшін сағызды ұсынатын дәрігерлер өте адал емес.
Стоматологтар құрамында қант бар сағызға қарсы. Олардың пайда барлық сияқты, барлық уақытта шайнаған кәмпит. Балаларға қант бар сағызды шайнау әсіресе зиянды. Эстетикалық тұрғыдан алғанда, серпімді шарларды үнемі шайнайтын адам өте мұқият көрінбейді.Қазір нарықта қантсыз Сағыз көп. Бірақ адамдар периодонтальды тіндерге зақым келтірмеу үшін сағызды қалай шайнауды, қандай жағдайларда және қанша уақытты білмейді.
Біздің мектептің 5 және 10 сынып оқушыларының сауалнамасының нәтижелері (3-қосымша) жоғары сынып оқушылары бесінші сынып оқушыларына қарағанда сағызды көп тұтынатындығын көрсетті. Осы өнімнің зияны мен пайдасы туралы хабардар болғанына қарамастан, олар 30 минуттан 1 сағатқа дейін бір сағызды қолдана алады, ал 10 сынып оқушылары арасында бұл көрсеткіш 2 есе жоғары.
Әрине, көптеген жылдар бұрын адамдар қолдана бастаған Сағыз біздің өмірімізден ешқайда кетпейді. Бірақ денсаулығыңызға зиян тигізбеу үшін оны қолданудың қарапайым ережелерін білуіңіз керек.
Жарнама сағызға түрлі керемет қасиеттерді береді: тіс эмалын жақсартады, тартардың пайда болуына жол бермейді, ауыздан иісті кетіреді, қышқыл-негіз балансын қалпына келтіреді және т.б.
Сағыз, онда не көп-зиян немесе пайда?
Зерттеу нысаны-әртүрлі өндірушілердің сағыздары.
Зерттеу пәні-Сағыз құрамына кіретін заттар.
Гипотеза-біз сағыздың 4 түрін зерттейміз және сағызды жиі қолдану адам ағзасына теріс әсер етеді деп санаймыз.
Мақсаты-сағыздың адам ағзасына әсерін зерттеу.
Міндеттері:
Сағыз туралы әдебиеттерді оқып шығыңыз
Сағыз құрамымен танысыңыз
Сағыздың сапалық құрамын зерттеңіз;
Компоненттердің адам ағзасына әсерін талдау;
Әр түрлі өндірушілердің сағызын салыстырыңыз.
Күн сайын біз сағызды шайнайтын адамды көреміз, мүмкін сіз өзіңіз осы адамсыз ба? Бүгінгі таңда Сағыз біздің өмірімізге және оның тұрақты атрибуты ретінде сөзсіз кірді. Бірақ ондағы дәмді, түс пен иісті тудыратын нәрсе туралы аз адамдар ойлады. Біздің зерттеуімізде ең танымал Сағыз өндірушілер өз өнімдерінің қаптамасында не жасыратынын білдік. Ұсақ шрифтпен жасырылған химиялық заттар адам денсаулығына зиян келтіреді.
Көптеген жарнамалар сағыздың улыб-куды қарлы-ақ етіп, тынысы жаңа болатыны туралы айтады. Бірақ бәріміз білетіндей, жарнама көбінесе шындықтан алыс. Сонымен, Сағыз біздің қышқыл-негіз тепе-теңдігімізге және жалпы адам ағзасына қалай әсер етеді?
Бірі сүйікті балаларға тәтті тағамдар жвачка айналды, қажетті өнімді сол үшін, кім үшін, оның беделі зардап шекті арқасында неприятному иіс изо рта. Сағыз прогреске сәйкес келеді және бүгінде оған көптеген емдік қасиеттер жатады. Бірақ бүкіл тұр сену. Көптеген жылдар бойы біз тақырып бойынша дау-дамайды естиміз: зиянды немесе көпіршікті Сағыз.
Стоматологтар сағызға екі жақты қарайды. Сағыз шайнау шынымен де ауыз қуысын дезодорациялайды және сергітеді, бірақ бұл әсер өнімдегі ментол мен басқа да сергітетін компоненттерге байланысты орта есеппен 10-15 минутқа созылады.
Екінші жағынан, өте үлкен созылған сағызды ауыз қуысының гигиенасына жатқызуға болады. Сағыздың тістерге оң әсері туралы сенімді ғылыми дәлелдер фторидтері бар сағыздың аз ғана ассортименті үшін ғана бар. Сондықтан теледидар экрандарынан кариестің алдын алу үшін сағызды ұсынатын дәрігерлер өте адал емес.
Стоматологтар құрамында қант бар сағызға қарсы. Олардың пайда барлық сияқты, барлық уақытта шайнаған кәмпит. Балаларға қант бар сағызды шайнау әсіресе зиянды. Эстетикалық тұрғыдан алғанда, серпімді шарларды үнемі шайнайтын адам өте мұқият көрінбейді.
Қазір нарықта қантсыз Сағыз көп. Бірақ адамдар периодонтальды тіндерге зақым келтірмеу үшін сағызды қалай шайнауды, қандай жағдайларда және қанша уақытты білмейді.
Сағыз біздің ағзамызға пайдалы немесе зиянды ма? Бұл біз және сіздер-біздің зерттеу жұмысымызда анық болғымыз келеді.
Жұмыс гипотезасы: сағыздың денсаулығына әсері туралы қажетті білімі бар адам оны дұрыс қолдануды үйренеді, яғни салауатты өмір салты оның қажетті қажеттілігіне айналады.
Біздің жұмысымыздың мақсаты: негізгі өндірушілердің әртүрлі маркаларындағы сағыздың сапалық құрамын талдау және оның адам денсаулығына әсері туралы қорытынды жасау.
Қойылған мақсат негізінде біз өз жұмысымыздың басты міндеттерін айқындадық:
1. Сағыз және оның химиялық компоненттерінің даму тарихы туралы теориялық материалды зерттеу.
2. Сағызды қолданудың оң және теріс жақтарын қарастырыңыз;
3. Танымал әлемдік брендтердің Сағыз қоспаларын сапалы анықтау әдісін таңдаңыз және меңгеріңіз.
4. Сағызды қолдану туралы қорытындылар мен ұсыныстарды тұжырымдау.
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1.1.Сағыздың пайда болу тарихы
Сағыз-бұл жеуге болмайтын серпімді негізден және әртүрлі дәм мен хош иісті қоспалардан тұратын аспаздық өнім.
Тұтыну кезінде сағыз іс жүзінде азаяды, бірақ барлық толтырғыштар біртіндеп ериді, содан кейін негіз дәмсіз болады және әдетте тасталады.
ХХ ғасыр-адамзат басынан аяғына дейін сағызды шайнаған тарихтағы жалғыз ғасыр. Бұл өнім жүз жылдан астам уақыт бұрын ойлап табылған, бірақ ХХ ғасырдың басында миллиондаған адамдар ақша төлеуге дайын болған ең танымал көңілді болды.
Жаңа Англия үндістерінен американдық колонизаторлар олардан қабығын кесу кезінде шырша ағаштарында пайда болған резеңке тәрізді шайырды шайнауды үйренді. Шырша шайырларының бөліктері 1800 жылдардың басынан бастап Шығыс Америка Құрама Штаттарында сатылды, бұл елдегі алғашқы коммерциялық Сағыз түрі болды.
Шамамен 1850 жылдары тәттілендірілген балауыз кеңінен таралды, содан кейін ол танымалдылығы бойынша шырша шайырынан едәуір асып түсті.
Джон Б. Куртис және оның ағасы Франклин пешінде "Мэн таза қарағай шайыры"деп аталатын өнімді жасады. Сәттілікке қол жеткізген ағайындылар 1850 жылы Мейн штатының Бангор қаласынан портландқа көшіп, парафин қосылған Сағыз өндірісін бастады.
Төңкеріс сол 1869 жылы болды, бірақ басқа себеп болды. Жер аударылған Мексиканың экс-президенті және генерал Антонио Лопес Санта Анна сол кезде Нью-Джерсиде тұрған. Мексикадан кетіп бара жатып, ол оны тиімді сатуға үміттеніп, өзімен бірге бір тонна резеңке алып кетті. Ол Нью-Йорктегі Стэйтон Айлендтен Томас Адамсты өз тауарларын сатып алуға көндірді.
Адамс фотограф және өнертапқыш болды. Адамның ниеті қарапайым болды-резеңке алмастырғыш жасау үшін резеңке вулканизациялау. Алайда вулканизация сәтсіз аяқталды.Дегенмен, Адамс өте байқағыш және байқаған, мексикалық генерал Санта Анна өзі өте жақсы көреді шайнаған әкелінген каучук. Резеңке тәжірибелерінен көңілі қалған Адамс ас үйде кішкене резеңке дайындауға және Сағыз жасауға тырысты. Адамдарға Сағыз ұнады және көп ұзамай Адамс бизнесі тауға шықты. Сағыздың ең үлкен көпіршігі 1994 жылдың шілдесінде Нью-Йорктегі "ABC" теледидар студиясында тіркелді. Оны АҚШ-тан келген Сьюзан Монтгомери жарып жіберді, көпіршіктің диаметрі 58,5 сантиметрді құрады (бұл орташа бойлы ересек ер адамның иығындағы мөлшерден үлкен).
1962 жыл. Гиннестің рекордтар кітабында әлемдегі ең үлкен жастағы "сағыз шайнау" жазылған. Ол сол кезде 106 жаста болған Мэри Фрэнсис Стубс болды.
1989 жылы "бірдей резеңке жолақты киюге арналған медальонға"өте қызықты патент берілді. Жаратушы Кристофер Робертсон "медальон сағызды қалдыруға және оны қалдырмауға мүмкіндік береді, өйткені ол кірленуі немесе оған жатпайтын адамдарға түсуі мүмкін" деп мәлімдеді [5].
Сағыз кинотеатрда да байқалды:
"Sampson ' s" анимациялық сериясында сюжетте сарымсақ қосылған Сағыз жыпылықтаған кезде. Кең танымал фраза мысық из мультфильма "Қайтару блудного попугая": "Эх вы, серость! Бұл бубль-гум!
Сағыздың негізгі компоненттері.
Әдеби дереккөздерді зерттей отырып, сағыздың құрамы соншалықты қарапайым емес екенін білдік. Сағыздың негізгі компоненті-синтетикалық резеңке негіз. Ең дұрысы, резеңке негіз қышқылдың немесе қайнатудың әсерінен жұмсақ, бірақ өте серпімді массаға айналатын резеңке ағаштардың шырыны болуы керек. Алайда, оларды жаппай өндірісте пайдалануға мүмкіндік беретін ағаштар әлі өскен жоқ. Сондықтан бүгінде синтетикалық резеңке негіздер қолданылады [3].
Резеңке негізі сағыздың жалпы массасының 20% - дан асады, бірақ қант 60% дейін. Микробиологиялық тұрғыдан алғанда, қанттың көп мөлшері сағызды қауіпсіз етеді-бактериялар мұндай концентрацияда өмір сүрмейді. Бірақ артық калория, метаболизмнің бұзылуы және тіс аурулары қалады -- бұл Сағыз, кез-келген кәмпит сияқты көмектеседі. Сағыз сатып алғанда, онда қант немесе тәттілендіргіштердің болуына назар аудару керек. Егер глюкоза тәттілендіргіш ретінде пайдаланылса, дисбактериалды қасиеттерді ұмытып кетуге болады, өйткені глюкоза бактерияларға арналған ем. Сонымен бірге микробтар ксилитті немесе сорбитті сіңіре алмайды, бұл жарнамада айтылғандай, "қышқыл-негіз балансын сақтауға" мүмкіндік береді [2].
Сағыздың басқа компоненттері-хош иістендіргіштер, бояғыштар, хош иісті заттар-барлығы бірге шамамен 5% құрайды. Бұл заттардың едәуір мөлшері құпияда, сондай-ақ әр дәм мен хош иістің құрамдас бөлігі болып табылады. Сондай - ақ, сағыздың құрамына организмге лактивті әсер ететін полиатомды спирттер-полиолдар кіреді.
Дәмді ұстағыштар-бұл қорқынышты коммерциялық құпиялардың бірі, бірақ қант алмастырғышы бар сағыздың дәмі қант-ром сағызына қарағанда ұзаққа созылатындығы туралы бақылаулар бар. Сағыздың дәмі мен хош иісті компоненттерінің ішіндегі ең танымалы-ментол. Сағыздың дәмі мен хош иісін сенімді ету үшін оны бояу керек. Сағыз бояғыштары міндетті түрде рұқсат етілген және зиянсыз заттардың халықаралық тізіміне енуі керек. Бұл тізім үнемі толықтырылып отырады және қайта тексеріледі [11].
Сағызды таңдаудағы шешуші фактор (тұтынушылардың жалпы санының 65,7%) демге балғындық беру болып табылады, бұл көбінесе дәмдік талғамдарды анықтайды: жалбыздың дәмі - тұтынушылардың 60%, ментол сағызына шамамен 30%, жеміс сағызына-13%. Тұтынушылардың қалауы жасқа байланысты: балалар үшін көпіршіктерді үрлеуге бола ма, 20-24 жас аралығындағы сатып алушылар үшін - дәмі қанша уақытқа созылады, егде жастағы адамдар үшін - тістерге пайдалы. Соңғысының үлесі 35,6% құрайды, ал сатып алушылардың тек 14,4% - ы үшін қанттың болуы сияқты сипаттама маңызды [6].
Балаларға арналған Сағыз-бұл үлкен бизнестің тақырыбы. Бірақ нәресте сағызының идеясын мінсіз деп атауға болмайды. Балалар тәтті резеңке кесектерін жұтуға бейім. "Ваббл гум" бұл үрленетін резеңке жолақтарға арналған жалпы белгі. Сөзбе-сөз аудармада бұл ағылшын тіркесі Сағыз көпіршігін білдіреді. Сағыз көпіршігі ауыздың айналасындағы теріні ылғалдандырады және теріні тітіркендіретін кейбір тағамдық қоспаларды шығарады. Ресейде бірде-бір ересек қант сағызын таба алмайсыз-барлық дерлік Сағыз тәттілендіргіштер негізінде жасалады. Бірақ " ақ өліммен "толтырылған балалар сағызы өте көп. Мұнда" Уорнер Ламберт "ірі және құрметті компаниясы тек үшінші әлем елдері үшін жасайтын" Ригли "және" Буббалу "фирмаларының" Хубба бубба " бар. Ал кәмпит кәмпиттері бар тәтті сағыздарда қант бар [7]. Шын мәнінде, ол балаларға арналған "Орбита" мен "Дирол кидс"ғана жоқ. Стоматологтардың еңбектерінде тіс қантпен неғұрлым жиі және ұзақ байланысса, кариестің пайда болу қаупі соғұрлым жоғары болады. Қанттың орнына соңғы буын сағыздарының құрамында кариестің пайда болу процесін тежейтін глюкоза немесе сорбит бар [11].
Әдістеме және материалдар
Жұмыста біз лицейдің экологиялық және биологиялық студенттерінің Сағыз ауруының адам денсаулығына пайдасы мен зияны туралы білімдерін зерттедік. Біз ан-кетирлеу негізінде зерттеулер жүргіздік. Сауалнамаға 250 адам санында 1-11 сынып оқушылары қатысты.
Біз сондай-ақ шайнайтын рези-ноктардың құрамында күкірт, көпатомды спирттер (ксилит және маннит), аспартам (Тәттілендіргіш) құрамын анықтауға химиялық тәжірибелер жүргіздік.
Тәжірибелер жүргізу үшін Orbit, orbit балалар, Dirol, Wrigley ' s spearmint сауда маркалары бар сағызды алдық.
Wrigleys spearmin сағызындағы ментолдың құрамын және Orbit сағызының құрамына кіретін бояғыштардың қасиеттерін эмпирикалық жолмен зерттеді.
Тәжірибе жүзінде жұтылған сағыздың тамақ-ішек жолына әсері анықталды.
Химиялық тәжірибелер жүргізу кезінде біз мектептің химиялық зертханасынан, тұтынушылық бақылау зертханасынан және Магадан облыстық ауруханасынан алынған әртүрлі химиялық қосылыстарды қолдандық.
Деректерді статистикалық өңдеу Excel 2007 қолданбалы бағдарламалар пакетін қолдану арқылы жүзеге асырылды.
Жұмысты ұсыну Microsoft of-fice PowerPoint 2007 презентациясы арқылы жүзеге асырылады.
Жұмыс үшін Microsoft Office Publisher 2007 құжат бағдарламасында буклет жасалды.
Зерттеу нәтижелері
Көптеген жылдар бойы біз тақырып бойынша дау-дамайды естиміз: зиянды немесе пайдалы Сағыз. Стоматологтардың пікірінше, шайнауға арналған өнімдерді зерттеуге арналған отандық ғылыми зерттеулердің аз саны бұған ықпал етуі мүмкін. Пайда болған әдебиеттерге шолулар про-блеманың өткірлігін жоймайды, өйткені олар іс жүзінде бұл өнімдердің организмге теріс әсеріне әсер етпейді.
Стоматологтар сонымен қатар тістер мен қызыл иектің орнына сағыздың көпшілігінде тіс, қызыл иек, ауыз қуысы және адамның ас қорыту жүйесінің кариес, пародонтоз, гингивиттің әртүрлі түрлері және ішек өтімсіздігі, іш қату, гастрит сияқты ауруларының себептері болып табылатын компоненттер бар деп мәлімдейді.
1.2. Сағыздың химиялық құрамы
Сағыз немесе Сағыз сілекей процесін ынталандыру арқылы ауыз қуысының гигиенасын жақсартатын құрал деп саналады.
Әдеби дереккөздерді зерттей отырып, сағыздың құрамы соншалықты қарапайым емес екенін білдік. Сағыздың негізгі компоненті-синтетикалық резеңке негіз. Ең дұрысы, резеңке негіз қышқылдың немесе қайнатудың әсерінен жұмсақ, бірақ өте серпімді массаға айналатын резеңке ағаштардың шырыны болуы керек. Алайда, оларды жаппай өндірісте пайдалануға мүмкіндік беретін ағаштар әлі өскен жоқ. Сондықтан бүгінде синтетикалық резеңке негіздер қолданылады.
Резеңке негізі сағыздың жалпы массасының 20% - дан асады, бірақ қант 60% дейін. Микробио логикалық тұрғыдан алғанда, қанттың көп мөлшері сағызды қауіпсіз етеді-бактериялар мұндай концентрацияда өмір сүрмейді. Бірақ артық калория, метаболизмнің бұзылуы және тіс аурулары қалады -- бұл Сағыз, кез-келген кәмпит сияқты көмектеседі. Сағыз сатып алғанда, онда қант немесе тәттілендіргіштердің болуына назар аударудың қажеті жоқ. Егер глюкоза тәттілендіргіш ретінде қолданылса, сіз дисбактериалды қасиеттерге ие бола аласыз, өйткені глюкоза бактериялар үшін ем болып табылады. Сонымен қатар, микробтар ксилитті немесе сорбитті сіңіре алмайды, бұл жарнамада айтылғандай, "жіп қышқыл-негіз балансын сақтайды".
Сағыздың басқа компоненттері-хош иістендіргіштер, бояғыштар, хош иісті заттар -- барлығы бірге шамамен 5% құрайды. Бұл заттардың едәуір мөлшері құпияда болады, сонымен қатар әр дәм мен хош иістің жанама құрамы. Сондай - ақ, сағыздың құрамына организмге лактивті әсер ететін полиатомды спирттер-полиолдар кіреді. Дәмді түзеткіштер-бұл қорқынышты коммерциялық құпиялардың бірі, бірақ қантты алмастыратын сағыздың дәмі қант сағызына қарағанда ұзаққа созылатындығы туралы бақылаулар бар. Шайнайтын сағыздың ең танымал дәмі мен хош иісті құрамы-бұл ментол.
Шайнайтын зинканың дәмі мен хош иісін сенімді ету үшін оны бояу керек. Сағызға арналған бояғыштар рұқсат етілген және зиянды заттарсыз халықаралық тізімге енуі керек. Бұл тізім үнемі толықтырылып отырады және перепроверяется.
Сағызды таңдаудағы шешуші фактор (тұтынушылардың жалпы санының 65,7%) демге балғындық беру болып табылады, бұл көбінесе дәмдік талғамдарды анықтайды: жалбыздың дәмі - тұтынушылардың 60%, ментол сағызының үлесі шамамен 30%, жеміс - 13% құрайды.
Тұтынушылардың қалауы жасқа байланысты: балалар үшін көпіршіктерді үрлеуге бола ма, 20-24 жас аралығындағы сатып алушылар үшін - дәмі қанша уақытқа созылады, егде жастағы адамдар үшін - тістерге пайдалы. Соңғылардың үлесі 35,6% құрайды, ал сатып алушылардың тек 14,4% - ы үшін қанттың болуы сияқты сипаттама маңызды.
Балаларға арналған Сағыз-бұл үлкен бизнестің тақырыбы. Бірақ нәресте сағызының идеясын Бекер деп атауға болмайды. Балалар әлсіз резеңке бөліктерін жұтуға бейім. "Vabble gum" бұл резеңке жолақтарға арналған жалпы белгі. Сөзбе-сөз аудармада бұл ағылшын сөзі тіркесім көпіршікті білдіреді. Сағыз көпіршігі ауыздың айналасындағы теріні ылғалдандырады және теріні тітіркендіретін кейбір қоспаларды шығарады.
Ресейде бірде-бір ересек қант сағызын таба алмайсыз-барлық дерлік Сағыз тәттілендіргіштер негізінде жасалады. Бірақ " ақ өліммен "толтырылған балалар сағызы өте көп. Мұнда" Уорнер Ламберт "ірі және құрметті компаниясы тек үшінші әлем елдері үшін жасайтын" Ригли "және" Буббалу "фирмаларының" Хубба бубба " бар. Ал кәмпиттері бар тәтті сағыздарда қант бар. Шын мәнінде, ол балаларға арналған "Орбита" мен "Дирол кидс"ғана жоқ. Стоматологтардың еңбектерінде тіс қантпен неғұрлым жиі және ұзақ байланысса, кариестің пайда болу қаупі соғұрлым жоғары болады.Сағыздың сапалық құрамын бағалау үшін Ресей нарығында ұсынылған негізгі өндірушілердің маркалары қолданылды: orbit, dirol, stimorol. Нәтижелер 1-кестеде келтірілген.
1. Ұсынылған ақпарат негізінде сағыздың құрамын зерттеу
өндірушілер қаптамада.
2. Сағыз құрамындағы күкіртті анықтау.
Күкіртті анықтау үшін салмағы 1,4 г серпімді жолақ алынды, 5 мл су қосылды. Олар 10-15 минут талап етті, содан кейін сүзгіден өткізді, ал қалған бөлігі (салмағы 1 г) алынып, ауада кептіріліп, пробиркаға орналастырылды. Түтік газ шығаратын түтікпен жабылып, спирттің жалынына қыздырылды. Булар қорғасын ацетаты ерітіндісінен өтті.
Қорғасын сульфидінің қара тұнбасы пайда болды, бұл Сағызда резеңке бар екенін растайды.
3. Сағыздағы гликоль мен полиатомды спирттердің құрамын анықтау.
Гликоль құрамын анықтау үшін салмағы 1,4 г пластина алынды, қосылды
5 мл су. Олар 10-15 минут талап етті, содан кейін сүзгіден өткізді. Сүзгіге 0,5 мл 3% CuSO4 ерітіндісі және 1 мл 5% натрий гидроксиді ерітіндісі қосылды. Мыс тұзы мен полиатомды спирттердің пайда болуына байланысты қара көк бояу пайда болды.
1 кесте:
Зерттеу нәтижелері:
Атауы
Бояғыштар
Тәттілендіргіштер
Органикалық
қышқылдар
құрамы
күкірт
гликоль мен полиатомды спирттердің құрамы
DIROL
қарбыз
жидек
цитрус
жалбыз
E171
сорбитол, ксилит,
изомальт Е 953,
маннит
аспартам,
ацесульфам-К
мальтит шәрбаты Е965
аскорбин қышқылы
+
+
ORBIT
алма
ментол
цитрус
жидек
E171
сорбитол Е420
ксилит Е967
маннит Е421
аспартам Е 951
Антиоксидант Е320
-
+
+
STIMOROL
орман жидегі
жалбыз
цитрус
қарбыз
E171
сорбитол,
мальтитус Е965
аспартам
ацесульфам-К, антиоксидант Е321
-
+
+
Сағыз құрамында кездесетін химиялық заттар:
1. Денеге пайдалы әсер ететін:
● E 953 Изомальт-төмен калориялы, төмен гликемиялық индексі бар,кариестің дамуына ықпал етпейді
● Маннит Е 421-токсиндерді жоюға ықпал етеді
● Ксилит Е 967-кариеспен күресуге көмектесетін Тәттілендіргіш
● Аскорбин қышқылы-дененің әртүрлі функцияларына әсер етеді, жағымсыз әсерлерге төзімділікті арттырады
● Ацесульфам - к-қант диабетімен ауыратын адамдарға арналған калориясыз Тәттілендіргіш
2. Ағзаға зиянды әсер ететін:
E171-адамның бауыры мен бүйрегіне әсер етеді
Е 420 Сорбит-іш жүргізетін зат ретінде әрекет етеді және ас қорытуды нашарлатады
Е 967 Ксилит-тас-бүйрек ауруын тудырады
E 421 Манит-ішек ретінде әрекет етеді
Ацесульфам-К (Калий ацесульфамы) - канцероген. 1970 жылы жүргізілген зерттеулер ацесульфам-К қатерлі ісік ауруын тудыруы мүмкін екенін көрсетті. Ішектің бұзылуына және аллергиялық ауруларға әкеледі. Канада мен Жапонияда тұтынуға тыйым салынады. Қант диабетімен ауыратын адамдарға арналған.
Е 965 мальтит және мальтит шәрбаты-күніне 20 г артық емес. Балаларға мүлдем ұсынылмайды.
E 951 Аспартам-ең көп таралған химиялық Тәттілендіргіш. Тәуелсіз сарапшылардың басым көпшілігі аспартамды ұзақ уақыт қолдану бас ауруы, тиннит, аллергия, депрессия, ұйқысыздық, жануарлар мен ми қатерлі ісігін тудыруы мүмкін екенін растайды. Доктор Расселл Блейлок жүргізген зерттеулер аспартамның тәбетті жоғарылатып, салмақтың өсуіне әкелетінін көрсетті. Аспартамның теріс әсері халықтың 35% - ында көрінуі мүмкін.
E320-дәрумендерді бұзады, кішкентай балаларға жағымсыз, кеудеге тыйым салынады. Холестерин деңгейін жоғарылатады
E321-канцероген
E330 лимон қышқылы-канцероген.
Ең қауіпті тағамдық қоспалардың бірі. Шамадан тыс қолдану ауыз қуысының қатерлі ісігін тудыруы мүмкін.
Басқаша айтқанда, сағыз шайнау процесінде бляшек бактериялары шығаратын органикалық қышқылдарды бейтараптандыру жүреді.
Біз ең танымал "Orbit" және "Dirol" сағыздарының құрамын талдадық (1-кесте).
Ингредиент
Адам ағзасына әсері
Сорбит
Е420
Таразы: жақсы холеретикалық агент. Ағзаға В1, В6 дәрумендерінің және биотиннің шығынын азайтуға көмектеседі, сондай-ақ ішек микрофлорасын жақсартуға көмектеседі
Жаман тұстары: бұл қантқа қарағанда 53% калориялы, сондықтан диетадағыларға жарамайды. Көп мөлшерде жанама әсерлер тудыруы мүмкін: ентігу, жүрек айну, асқазанның бұзылуы.
Мальтит
Е 965
Қоспа синтетикалық және Нөлдік қауіптілік деңгейіне ие (денсаулыққа қауіпсіз).
Әзірге ол зиянсыз деп танылды. Алайда толық зерттеулер жүргізілген жоқ.
Резеңке негізі
Қалыңдатқыш
Е414
Табиғи шығу тегі және Нөлдік қауіптілік деңгейі бар (денсаулық үшін қауіпсіз).
Тұрақтандырғыш
Е 422
Оның жасанды шығу тегі және Нөлдік қауіптілік деңгейі бар (денсаулық үшін қауіпсіз). Глицерин қанға сіңгенде күшті уытты қасиеттерге ие болса да, ол өте ауыр қан ауруларын тудырады.
Маннит
Е 421
Жаман тұстары: асқазанның бұзылуы. Тіс үшін қауіпті. Маннитті бүйректің экскреторлық функциясы бұзылған немесе ауыр қан айналымы бұзылған жағдайда қолдануға болмайды. Бұл заттың көп мөлшерін қолдану дегидратация белгілерін тудыруы мүмкін.
Аромат заторы
Денеге үлкен қауіп төндірмейді.
Лимон және Малик қышқылдары
Денсаулық үшін қауіпсіз.
Жаман тұстары: алайда лимон қышқылын ұзақ және бақылаусыз қолдану қанның ауыр ауруын тудыруы мүмкін.
Соя лецитині эмульгаторы
E 322
Табиғи шығу тегі және Нөлдік қауіптілік деңгейі бар (денсаулық үшін қауіпсіз). Сілекейді тездетеді, бұл өз кезегінде ас қорыту жүйесінің біртіндеп бұзылуына әкеледі.
Аспартам
Е 951
Жаман тұстары: фенилаланиннің көзі және гормоналды тепе-теңдіктің бұзылуына әкеледі. Аспартам денсаулыққа келесі проблемаларды тудыруы мүмкін: ми ісігі, бірнеше склероз, эпилепсия, созылмалы шаршау, Альцгеймер ауруы, қант диабеті, ақыл-ойдың дамуы, туберкулез, тіпті өлімге әкелуі мүмкін.
Ацесульфам
Е 950
Таразы: ұзақ уақыт сақталады, аллергиялық реакциялар тудырмайды және калориясыз.
Жаман тұстары: құрамында жүрек-тамыр жүйесін нашарлататын метил эфирі және жүйке жүйесіне қоздырғыш әсер ететін және уақыт өте келе тәуелді болуы мүмкін аспароген қышқылы бар.
Е 171 - диоксид титана
Оның табиғи шығу тегі және қауіптілік деңгейі төмен (денсаулыққа аз теріс әсер етуі мүмкін).
Е 341 регулятор кислотности
Оның синтетикалық шығу тегі және Нөлдік қауіптілік деңгейі бар (денсаулыққа қауіпсіз).
Е 903
Табиғи шығу тегі және Нөлдік қауіптілік деңгейі бар (денсаулық үшін қауіпсіз).
Антиокислитель Е 320
Оның синтетикалық шығу тегі және жоғары қауіптілік деңгейі бар.
Жаман тұстары: жүйелі қолдану денсаулыққа айтарлықтай зиян келтіреді: бөртпе, қатерлі ісік тудырады.
Е 555
Қоспаны қолдануға тыйым салынады, өйткені ол қажетті сынақтар мен сынақтардан өтпеген.
Е 102
Оның синтетикалық шығу тегі және қауіптіліктің орташа деңгейі бар (денсаулыққа зиян келтіруі мүмкін).
Е 110
Жаман тұстары: жүрек айну, есекжем (бөртпе), мұрынның бітелуі, ринит (Мұрынның ағуы), бүйректің ісінуі, хромосомалық зақым. E110 тағамдық қоспасы көбінесе асқазанды, құсуды, іштің ауырсынуын, тамақтанудан бас тартуды тудырады.
Е 129
Жаман Тұстары: Қауіпті. Бұл канцероген. Бұл назар жетіспеушілігі синдромының көрінісін және балалардағы гиперактивтіліктің жоғарылауын тудыруы мүмкін. Негізінен мұнай өңдеу өнімдерінен өндіріледі.
Е 133
Жаман тұстары: астматикада тұншығу шабуылын және аллергиялық реакцияларды тудыруы мүмкін, әсіресе аспиринге сезімтал адамдарда. Кейбір мәліметтерге сәйкес канцерогендік әсері бар.
3. Сағыздың жақсы және жаман жақтары
Әдебиеттерді оқып, тіс дәрігерімен кеңескеннен кейін, сағыздың әлі де пайдалы қасиеттері бар екендігі анықталды:
Сағыз тамақтанғаннан кейін тістерді тазартуда жақсы жұмыс істейді;
Демді сергітеді;
шайнау сілекейдің көп бөлінуімен бірге жүреді, тістерді ішінара тазарту және тамақ қалдықтарын кетіру жүреді;
Сағыз құрамында кальций лактаты болған кезде жақсы: тіс эмальы бұл минералды сілекейден микро-зақымдануды қалпына келтіру үшін алады;
Қызыл иектің қан айналымын ынталандырады;
Мандибулярлы буын мен сағызды нығайту. Шайнау бұлшықеттері мұндай теңдестірілген жүктемені тек сағызды шайнаған кезде алады;
Ұшақтың жолаушыларына құлақ салу проблемаларын болдырмауға көмектеседі.
Әдебиеттерді зерттеу барысында біз сағыздың адам ағзасына оңнан гөрі теріс әсер ететінін анықтадық:
кейбір толтырғыштар аллергиялық реакцияларды тудыруы мүмкін, әсіресе балаларда;
үнемі шайнайтын балаларда дұрыс емес тістеу пайда болуы мүмкін;
ауызға алынған алғашқы тағам асқазан сөлінің пайда болуына әкеледі, бұл асқазан қабырғаларына зақым келтіруі мүмкін;
тістерге жабысып, "Сағыз" пломбалардың жоғалуын тудыруы мүмкін, ал егер тістерде жарықтар болса, олардың одан әрі бұзылуы, сондай -- ақ "Сағыз" тіс эмальына теріс әсер етеді;
мектеп үстелінің астына жабысқан Сағызда бірнеше күн бойы оны шайнаған науқас оқушының микробтары тұрады;
психологтар аузынан "Сағыз" шығармайтын балаларда интеллект деңгейі төмендейтінін айтады. Сағыз зейін қоюға мүмкіндік бермейді, назар аудармайды және ойлау процесін әлсіретеді;
Сағыз тәуелді;нарықта жалған сағыздың көп мөлшері сатылады.
Сағыздың құрамын зерттеу
Біз зерттеген сағыздың құрамында әр түрлі химиялық заттар табылды, олардың әрқайсысы күрделі химиялық атаулардың артында жасырынған ерекше әсерге ие. Сатып алушылар сағызға назар аудармайды және көбінесе өздеріне ұнайтын дәмді немесе жарқын қаптаманы таңдайды. Бірақ, өздеріңіз білетіндей, білмеу өз денсаулығы үшін жауапкершіліктен босатпайды.
Сағыз пакеттерін зерттеу негізінде біз өндірушілер көрсеткен олардың құрамын анықтадық. Ұсынылған барлық брендтерде біз бояғыштар, тәттілендіргіштер, органикалық қышқылдар, күкірт және полиатомдық спирттердің құрамын анықтадық. Барлық деректер №2 кестеге енгізілді (2-қосымшаны қараңыз).
Сағыздың құрамын талдай отырып, біз бұл өнімнің негізгі компоненттері адам денсаулығына зиян келтіретін синтетикалық химиялық заттар екенін анықтадық. Бірақ олардың құрамында біздің ағзамызға оң әсер ететін заттар да бар екенін атап өткен жөн.
Біз зерттеген Сағыз құрамындағы химиялық заттар ағзаға зиянды әсер етеді:
E171 бояуы-бұл титан диоксиді (шайнау табақшасы қар-ақ) адамның бауыры мен бүйрегіне әсер етеді. Бұрын Ресейде оған тамақ өнімдеріне тыйым салынған, бірақ қазір тыйым қолданылмайды (ақша көп нәрсені шешеді).
Ацесульфам-К Е950-канцероген. 1970 жылы зерттеулер жүргізілді, олар ацесульфам-К қатерлі ісік ауруының дамуына әкелуі мүмкін екенін көрсетті. Ішектің бұзылуына және аллергиялық реакцияларға әкелуі мүмкін. Қауіпсіз доза: тәулігіне 1 г.
Аспартам Е951 - олардың ең танымал Сохар алмастырғыштарының бірі аллергиялық реакцияларға, диареяға және бас ауруына әкелуі мүмкін.
Сорбит Е420-іштің ауырсынуын, жазықтылықты, диареяны тудырады.
Ксилит Е967-тас-бүйрек ауруының дамуын тудырады, сондай-ақ сорбит іштің ауырсынуын тудырады.
Маннитол E421-ішек ретінде әрекет етеді.
Мальтитус Е965-диареяны, іштің ауырсынуын, жазықтылықты тудыруы мүмкін. Мальтиттің адам ағзасына түсуінің күнделікті мөлшері күніне 20 г аспауы керек, ал балалар бұл затты мүлдем тұтынбайды.
Е320 антиоксиданты-кішкентай балаларға жағымсыз, тыйым салынған дәрумендерді бұзады. Холестерин деңгейін жоғарылатады гликоль мен полиатомды спирттердің құрамы
Е422 тұрақтандырғышы - бұл глицерин қанға сіңгенде уытты қасиетке ие, гемолиз, гемоглобинурия, сондай-ақ бүйрек инфарктісі сияқты ауыр қан ауруларын тудырады. Жиі қолданған кезде қандағы холестерин деңгейін жоғарылатады.
Е-322 тұрақтандырғышы-лецитиндер. Лецитиндер сілекейді тездетеді, бұл өз кезегінде ас қорыту жүйесінің біртіндеп бұзылуына әкеледі. Сілекей компоненттері жұмыс істейді, олардың болмауы ауру, пародонт ауруы, гингивит сияқты ауруларға әкеледі.
Біз зерттеген Сағыз құрамындағы химиялық заттар ағзаға пайдалы әсер етеді:
Изомальт Е 953-төмен калориялы, төмен гликемиялық индексі бар, кариестің дамуына кедергі келтірмейді
Маннит Е 421-токсиндерді жоюға көмектеседі
Ксилит Е 967-кариеспен күресуге көмектесетін Тәттілендіргіш
Аскорбин қышқылы-дененің әртүрлі функцияларына әсер етеді, жағымсыз әсерлерге төзімділікті арттырады
Ацесульфам-к-калориясыз Тәттілендіргіш, қант диабетімен ауыратын адамдарға арналған. Айта кету керек, DIROL, ORBIT, orbit (балалар), Wrigley ' s Сағыз құрамына кіретін пакеттердегі барлық тағамдық қоспалар Ресейде рұқсат етілген. [2]
Сағызды химиялық зерттеу.
Сағыздың ағзаға әсерінің әртүрлі аспектілері туралы жарияланымдардың саны 2 мыңнан асқанына қарамастан, олардың зияны мен пайдасы туралы дау жалғасуда. Өндірушілер резеңке жолақтарға биологиялық белсенді компоненттерді (карбамид, натрий бикарбонаты, никотин, глюкоза оксидазы, витаминдік препараттар және т.б.) қосу арқылы осындай өнімдердің түрлерін кеңейтеді. Өндіруші компаниялар жүргізетін жарнамалық компания өте интрузивті, бұл тұтынушыға да, тіс дәрігерлеріне де сенімсіздік тудырады.[2]
Сондықтан біз шайнауға арналған өнімдерді зерттеу бойынша бірнеше зерттеулер жүргізуді және эксперименттер барысында ағзаға оң және теріс әсерін анықтауды ұйғардық.
Тәжірибелер жүргізу үшін біз сағызды алдық, жоғарыда айтылғандай, лицей оқушысы ең көп артықшылық береді: Orbit, orbit балалар, Dirol, Wrigley ' s spearmint.
Тәжірибе 1. Сағыз құрамындағы күкіртті анықтау.
Жұмыс барысы:
Күкіртті анықтау үшін салмағы 1,4 г серпімді жолақ алынды, 5 мл су қосылды. Олар 10-15 минут талап етті, содан кейін сүзгіден өткізді, ал қалған бөлігі (салмағы 1 г) алынып, ауада кептіріліп, пробиркаға орналастырылды. Түтік газ шығаратын түтікпен жабылып, спирттің жалынына қыздырылды. Булар қорғасын ацетаты ерітіндісінен өтті.
Бақылау және қорытынды: қорғасын сульфидінің қара тұнбасының пайда болуы анықталды, бұл Сағызда резеңке бар екенін растайды.
Тәжірибе 2. Көп атомды спирттерді анықтау (ксилит, маннит және т. б.) [12]
Жұмыс барысы:
1.Мен пробиркаға "Orbit, Dirol, Wrigley 's" сағызының бір жастықшасының ұсақталған қабығын салып, 2-3 мл тазартылған су құйамын. Мен бұлтты ерітіндіні аламын, оған 1 мл 2 М каустикалық натрий NaOH ерітіндісін және 10% мыс(II) cus04 сульфатының 2-3 тамшысын қосамын. Мен түтіктің мазмұнын шайқаймын.
Байқау: көк-күлгін бояу пайда болады. Түстің өзгеруі Сағыз қабығының құрамына кіретін полиатомды спирттермен мыс (II) катиондарының күрделі қосылыстарының пайда болуымен түсіндіріледі:
2.Мен пробиркаға, кесілген сағызға (Wrigley ' s Spearmint табағына) салып, 5 мл 96% этил спиртін құйамын. Пробирканы тығынмен жауып, 1 минут шайқаңыз. Мен 1 мл 2 М каустикалық натрий ерітіндісін және 10% мыс (II) cus04 сульфатының 2-3 тамшысын қосамын. Мен түтіктің мазмұнын шайқаймын.
Байқау: көк-күлгін бояу пайда болады. Түстің өзгеруі Сағыз қабығының құрамына кіретін полиатомды спирттермен мыс (II) катиондарының күрделі қосылыстарының пайда болуымен түсіндіріледі
Қорытынды: зерттелетін Сағыз қабықтарының құрамына ксилит са-хара алмастырғыштары кіреді, ал манит өйткені бұл заттар полиатомды спирттерге жатады, олар полиатомды спирттерге реакция береді.
Тәжірибе 3. Фенил-аланин қалдығын аспартамда анықтау [13].
Эксперимент қантсыз Orbit сағызымен жүргізіледі.
Жұмыс барысы. Бұл реакция өте сезімтал болғандықтан, мен оны жүргізу үшін сағыздан 2 мл алкоголь сығындысын аламын (1-тәжірибедегідей) және оған 0,5 мл концентрацияланған азот қышқылын құйып аламын. Мен қоспаны су ваннасында Мұқият қыздырамын, ол үшін отқа төзімді төсемі бар электр плитасына стақан салып, зерттелетін қоспасы бар пробирканы түсіремін.
Бақылау: түтікте сары бояу пайда болады.
Қорытындылар: тәжірибе деректері біз зерттеген сағызға аспартам кіретінін көрсетеді. Кейбір сағыздарда кездесетін аспартам (Е 951) Тәттілендіргіш өзіне тән сары бояудың пайда болуымен концентрацияланған азот қышқылымен қайта өңделеді.[10]
Аспартамды ұсақ ақуыз деп санауға болады, өйткені барлық ақуыздар полипептидтер болып табылады [10]. Ақуызға сапалы реакциялардың бірі-ксантопротеин реакциясы, сондықтан аспартам тәттілендіргіш ретінде қолданылады.
Тәжірибе 4. Ментолды Wrigleys Spearmint сағызынан анықтау [12].
Жұмыс барысы:
Тәжірибе үшін ментолмен Сағыз жастықшасын алыңыз (егер ол қабықпен болса, онда ол алынып тасталады), майдалап тураңыз және пробиркаға салыңыз. 5 мл 96% этил спиртінің ерітіндісін қосыңыз. Қоспаны шайқаңыз, 1 мин және сүзгі.
Мен Сағыздың алкоголь сығындысына су қосамын. Бірден бұлдырлық пайда болады, өйткені ментолдың суда ерігіштігі төмен (0,05%). Бұлтты ерітіндіге 96% спирт ерітіндісін қосыңыз. Тұнба жоғалады, өйткені ментол спирттерде жақсы ериді.
Мен 2 мл сағыздың алкоголь сығындысына хош иісті альдегид қосылған концентрацияланған күкірт қышқылының 5-10 тамшысын құйамын (2-3 мл қышқылға 1-2 тамшы бензальдегид қосамын), сондықтан сұйықтық араласпайды.
Бақылау: күкірт қышқылы, қаншалықты ауыр төмендейді, ал сұйық сүйектердің шекарасында күлгін бояу пайда болады. Бұл альдегидтермен боялған ментол конденсация өнімдерін қалыптастыру арқылы өтетін ментолға сапалы реакция. [1]
Қорытынды: бұл тәжірибе Wrigley ' s Spearmint Сағызында ментолдың бар екендігін дәлелдейді.
Тәжірибе 5. Сағыздың құрамына кіретін бояғыштардың қасиеттері [13].
Жұмыс барысы:
Мен боялған сағызды түтікке саламын: Orbit, Үлкен емес кесектерге кесіліп, 2-3 мл дистилденген су құйыңыз.
Мен пробирканы спиртовка жалынында боялған ерітінді - көк түс алғанға дейін қыздырамын. Мен ерітіндіні екі пробиркаға құйып, олардың біреуіне 1 мл 1 М күкірт қышқылының ерітіндісін, екіншісіне 1 мл 2 М каустикалық натрий ерітіндісін қосамын. E171 көк бояуы -- қышқыл ортадағы Гауһар көк FCF қызылға айналады, ал сілтілік ерітіндімен қызған кезде сары реңкке ие болады.
Бақылау: қоршаған ортаға байланысты бояғыштың түсі өзгереді.
Қорытынды: сағыздың құрамына бояғыштар кіреді.
Тәжірибе ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жарма ауданының білім беру бөлімі
Балықтыкөл негізгі мектебі КММ
Тақырыбы: " Сағыздың сапалық құрамын анықтау"
Секция: Жаратылыстану
Бағыты: Химия
8-сынып оқушысы
Мамиев Ернұр
Ғылыми жетекшісі:
Химия пәні мұғалімі
Сибанбаева Айжан Турсынхановна
2022 жылы
Балықтыкөл негізгі мектебінің 8 сынып оқушысы Мәми Ернұрдың
Сағыздың сапалық құрамын анықтау тақырыбындағы ғылыми жоба жұмысына
Пікір:
Мәми Ернұрның алып отырған тақырыбы қазіргі кезде өзекті әрі қызықты, құпияға толы құбылыс болып табылады. Химия саласындағы "Сағыздың сапалық құрамын анықтау" зерттеу жобасының авторы сағыздың адам ағзасына жағымды және жағымсыз әсерін өнімнің құрамына кіретін тағамдық қоспаларды талдау арқылы анықтайды. Әр түрлі сағыздар салыстырылады.
Ұсынылған "Сағыздың сапалық құрамын анықтау" зерттеу жобасында 8-сынып оқушысы өнімнің тарихын, сағыздың химиялық құрамын зерттейді және өнімді қолдануға қарсы дәлелдер келтіреді.
"Сағыздың сапалы құрамын анықтау" тақырыбындағы бұл зерттеу жұмысы сонымен қатар компоненттердің адам ағзасына әсерін практикалық талдаудан тұрады, нәтижесінде 8-сынып оқушысы өнімді қауіпсіз пайдалану туралы ұсыныстар береді.
Химия саласындағы "Сағыздың сапалық құрамын анықтау" атты зерттеу жұмысында автор Сағызда тәттілендіргіштердің (сорбит, маннит), глюкозаның, аспартамдағы фенилаланин қалдығының болуын анықтайды, тұз қышқылының сағызға әсері, оны жағу бойынша тәжірибелер жүргізеді
Мәми Ернұр зерттеу жұмысын жазу барысында көптеген көркем әдебиеттерді, газет-журналдарды, ғаламтордан ізденген. Жұмыс жоспар бойынша жазылып, толық орындалған. Сонымен қатар Ернұр көп ізденіп, жұмысын өз жас ерекшелігіне сай орындай білген және де нақты деректер негізінде зерттей білген
Жалпы алғанда ғылыми жоба өз дәрежесінде жасалынған деуге болады. Зерттеу жұмысының мазмұндылығы мен мәнділігін ескере отырып, жоғары дәрежеде бағалауға ұсынамын.
Пікір білдіруші: Сибанбаева Айжан Турсынхановна
Балықтыкөл негізгі мектебінің химия-биология пәні мұғалімі
Аннотация
Жұмыс гипотезасы: сағыздың денсаулығына әсері туралы қажетті білімі бар адам оны дұрыс қолдануды үйренеді, яғни салауатты өмір салты оның қажетті қажеттілігіне айналады.
Біздің жұмысымыздың мақсаты: негізгі өндірушілердің әртүрлі маркаларындағы сағыздың сапалық құрамын талдау және оның адам денсаулығына әсері туралы қорытынды жасау.
Қойылған мақсат негізінде біз өз жұмысымыздың басты міндеттерін айқындадық:
1. Сағыз және оның химиялық компоненттерінің даму тарихы туралы теориялық материалды зерттеу.
2. Сағызды қолданудың оң және теріс жақтарын қарастырыңыз;
3. Танымал әлемдік брендтердің Сағыз қоспаларын сапалы анықтау әдісін таңдаңыз және меңгеріңіз.
4. Сағызды қолдану туралы қорытындылар мен ұсыныстарды тұжырымдау.
Аннотация
Рабочая гипотеза: человек, обладающий необходимыми знаниями о влиянии жевательной резинки на здоровье, научится правильно ее использовать, то есть здоровый образ жизни станет его необходимой потребностью.
Цель нашей работы: проанализировать качественный состав жевательной резинки различных марок основных производителей и сделать выводы о ее влиянии на здоровье человека.
На основе поставленной цели мы определили главные задачи своей работы:
1.Изучить теоретический материал по истории развития жевательной резинки и ее химических компонентов.
2. Рассмотрим плюсы и минусы использования жевательной резинки;
3.Выберите и освоите метод качественного определения примесей жевательной резинки известных мировых брендов.
4.Сформулировать выводы и рекомендации по применению жевательной резинки.
Annotation
Working hypothesis: a person who has the necessary knowledge about the impact of chewing gum on health will learn to use it correctly, that is, a healthy lifestyle will become his necessary necessity.
The purpose of our work is to analyze the qualitative composition of chewing gum of various brands of the main manufacturers and draw conclusions about its impact on human health.
Based on this goal, we have identified the main tasks of our work:
1.Study of theoretical material on the history of the development of Chewing Gum and its chemical components.
2. Consider the pros and cons of using chewing gum;
3.Choose and master the method of high-quality determination of chewing gum mixtures of well-known world brands.
4.Formulate conclusions and recommendations on the use of Chewing Gum.
Мазмұны
Кіріспе
1. Әдебиетке шолу
1.1. Сағыздың пайда болу тарихы.
1.2. Сағыздың химиялық құрамы.
1.3. Зерттеу тақырыбының оң жақтары мен кемшіліктері.
2. Практикалық бөлім
2.1. Тәттілендіргіштерді (сорбитол, маннит) анықтау.
2.2. Глюкозаны анықтау.
2.3. Аспартамдағы фенилаланин қалдығын анықтау.
2.4. Тұз қышқылының сағызға әсері.
2.5. Сағызды жағу.
2.6. Ментолдың қасиеттері.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Біздің денсаулығымыз-ең құнды нәрсе. Қазіргі адам, өкінішке орай, жиі оның денесін тыңдамайды. Ол үшін шайнау процесі аштықты қанағаттандыру құралы ғана емес, сонымен қатар сәнге құрмет болып табылады, өйткені біз өз құрдастарымыздан ерекшеленгіміз келмейді.
Барлық жерде сіз мектеп оқушыларын және тіпті сағызды шайнайтын ересектерді кездестіре аласыз. Емес, әркім түсінеді, бұл алдымен, нығаюға. Сағыз тұтынушылары шайнаудың пайдалы ма екендігі туралы ойламайды. Адамдар уақытты да, орынды да түсінбейді, сөйлесу кезінде шайнайды, адамға тән белгілі бір эстетикалық нормаларды елемейді.
Балаларды сыртқы жағы көбірек қызықтырады: әр түрлі атаулары, суреттері бар әдемі оралған пакеттер мен жазбалар, сондай-ақ біздің теледидарларымыздың экрандарынан күнделікті белсенді насихат.
Барлығы шайнайды: балалар мен ересектер, көшеде және үйде. Күнделікті жарнама сағыздың қадір-қасиетін келесі Рахат құралы ретінде ғана емес, сонымен қатар кариестің алдын-алу үшін толыққанды гигиеналық өнім ретінде насихаттайды. Сағыз туралы ешқандай маңызды ақпарат болған жоқ және жоқ. Сыртқы жағынан, оның әлемі өте гүлденген өмір сүреді: сканерлеу жоқ, теледидар экранындағы стоматологтар сағыздың тістерге пайдалы екенін жиі растайды. Сағыздың кішкентай пакеттері үлкен бизнестің тақырыбы болып табылады. Сағыз тұтынушылары шайнаудың пайдалы ма екендігі туралы ойламайды. Адамдар уақытты да, орынды да түсінбейді, сөйлесу кезінде шайнайды, адамға тән белгілі бір эстетика нормаларын елемейді. Балаларды сыртқы жағы қызықтырады: әр түрлі атаулары, суреттері бар әдемі оралған пакеттер мен жазбалар, сондай-ақ біздің теледидарларымыздың экрандарынан күнделікті белсенді насихат. Жарнама сағызға түрлі керемет қасиеттерді береді: тіс эмалын жақсартады, тартар құбылысының алдын алады, аузынан иісті кетіреді, қышқыл-негіз балансын қалпына келтіреді және т.б.
Стоматологтар сағызға екі жақты қарайды. Сағыз шынымен де ауыз қуысын дезодорациялайды және сергітеді, бірақ бұл әсер қысқа уақытқа созылады - өнімдегі ментол мен басқа да сергітетін компоненттерге байланысты орта есеппен 10-15 минут.
Екінші жағынан, өте үлкен созылған сағызды ауыз қуысының гигиенасына жатқызуға болады. Сағыздың тістерге оң әсері туралы сенімді ғылыми дәлелдер фторидтері бар сағыздың аз ғана ассортименті үшін ғана бар. Сондықтан теледидар экрандарынан кариестің алдын алу үшін сағызды ұсынатын дәрігерлер өте адал емес.
Стоматологтар құрамында қант бар сағызға қарсы. Олардың пайда барлық сияқты, барлық уақытта шайнаған кәмпит. Балаларға қант бар сағызды шайнау әсіресе зиянды. Эстетикалық тұрғыдан алғанда, серпімді шарларды үнемі шайнайтын адам өте мұқият көрінбейді.Қазір нарықта қантсыз Сағыз көп. Бірақ адамдар периодонтальды тіндерге зақым келтірмеу үшін сағызды қалай шайнауды, қандай жағдайларда және қанша уақытты білмейді.
Біздің мектептің 5 және 10 сынып оқушыларының сауалнамасының нәтижелері (3-қосымша) жоғары сынып оқушылары бесінші сынып оқушыларына қарағанда сағызды көп тұтынатындығын көрсетті. Осы өнімнің зияны мен пайдасы туралы хабардар болғанына қарамастан, олар 30 минуттан 1 сағатқа дейін бір сағызды қолдана алады, ал 10 сынып оқушылары арасында бұл көрсеткіш 2 есе жоғары.
Әрине, көптеген жылдар бұрын адамдар қолдана бастаған Сағыз біздің өмірімізден ешқайда кетпейді. Бірақ денсаулығыңызға зиян тигізбеу үшін оны қолданудың қарапайым ережелерін білуіңіз керек.
Жарнама сағызға түрлі керемет қасиеттерді береді: тіс эмалын жақсартады, тартардың пайда болуына жол бермейді, ауыздан иісті кетіреді, қышқыл-негіз балансын қалпына келтіреді және т.б.
Сағыз, онда не көп-зиян немесе пайда?
Зерттеу нысаны-әртүрлі өндірушілердің сағыздары.
Зерттеу пәні-Сағыз құрамына кіретін заттар.
Гипотеза-біз сағыздың 4 түрін зерттейміз және сағызды жиі қолдану адам ағзасына теріс әсер етеді деп санаймыз.
Мақсаты-сағыздың адам ағзасына әсерін зерттеу.
Міндеттері:
Сағыз туралы әдебиеттерді оқып шығыңыз
Сағыз құрамымен танысыңыз
Сағыздың сапалық құрамын зерттеңіз;
Компоненттердің адам ағзасына әсерін талдау;
Әр түрлі өндірушілердің сағызын салыстырыңыз.
Күн сайын біз сағызды шайнайтын адамды көреміз, мүмкін сіз өзіңіз осы адамсыз ба? Бүгінгі таңда Сағыз біздің өмірімізге және оның тұрақты атрибуты ретінде сөзсіз кірді. Бірақ ондағы дәмді, түс пен иісті тудыратын нәрсе туралы аз адамдар ойлады. Біздің зерттеуімізде ең танымал Сағыз өндірушілер өз өнімдерінің қаптамасында не жасыратынын білдік. Ұсақ шрифтпен жасырылған химиялық заттар адам денсаулығына зиян келтіреді.
Көптеген жарнамалар сағыздың улыб-куды қарлы-ақ етіп, тынысы жаңа болатыны туралы айтады. Бірақ бәріміз білетіндей, жарнама көбінесе шындықтан алыс. Сонымен, Сағыз біздің қышқыл-негіз тепе-теңдігімізге және жалпы адам ағзасына қалай әсер етеді?
Бірі сүйікті балаларға тәтті тағамдар жвачка айналды, қажетті өнімді сол үшін, кім үшін, оның беделі зардап шекті арқасында неприятному иіс изо рта. Сағыз прогреске сәйкес келеді және бүгінде оған көптеген емдік қасиеттер жатады. Бірақ бүкіл тұр сену. Көптеген жылдар бойы біз тақырып бойынша дау-дамайды естиміз: зиянды немесе көпіршікті Сағыз.
Стоматологтар сағызға екі жақты қарайды. Сағыз шайнау шынымен де ауыз қуысын дезодорациялайды және сергітеді, бірақ бұл әсер өнімдегі ментол мен басқа да сергітетін компоненттерге байланысты орта есеппен 10-15 минутқа созылады.
Екінші жағынан, өте үлкен созылған сағызды ауыз қуысының гигиенасына жатқызуға болады. Сағыздың тістерге оң әсері туралы сенімді ғылыми дәлелдер фторидтері бар сағыздың аз ғана ассортименті үшін ғана бар. Сондықтан теледидар экрандарынан кариестің алдын алу үшін сағызды ұсынатын дәрігерлер өте адал емес.
Стоматологтар құрамында қант бар сағызға қарсы. Олардың пайда барлық сияқты, барлық уақытта шайнаған кәмпит. Балаларға қант бар сағызды шайнау әсіресе зиянды. Эстетикалық тұрғыдан алғанда, серпімді шарларды үнемі шайнайтын адам өте мұқият көрінбейді.
Қазір нарықта қантсыз Сағыз көп. Бірақ адамдар периодонтальды тіндерге зақым келтірмеу үшін сағызды қалай шайнауды, қандай жағдайларда және қанша уақытты білмейді.
Сағыз біздің ағзамызға пайдалы немесе зиянды ма? Бұл біз және сіздер-біздің зерттеу жұмысымызда анық болғымыз келеді.
Жұмыс гипотезасы: сағыздың денсаулығына әсері туралы қажетті білімі бар адам оны дұрыс қолдануды үйренеді, яғни салауатты өмір салты оның қажетті қажеттілігіне айналады.
Біздің жұмысымыздың мақсаты: негізгі өндірушілердің әртүрлі маркаларындағы сағыздың сапалық құрамын талдау және оның адам денсаулығына әсері туралы қорытынды жасау.
Қойылған мақсат негізінде біз өз жұмысымыздың басты міндеттерін айқындадық:
1. Сағыз және оның химиялық компоненттерінің даму тарихы туралы теориялық материалды зерттеу.
2. Сағызды қолданудың оң және теріс жақтарын қарастырыңыз;
3. Танымал әлемдік брендтердің Сағыз қоспаларын сапалы анықтау әдісін таңдаңыз және меңгеріңіз.
4. Сағызды қолдану туралы қорытындылар мен ұсыныстарды тұжырымдау.
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1.1.Сағыздың пайда болу тарихы
Сағыз-бұл жеуге болмайтын серпімді негізден және әртүрлі дәм мен хош иісті қоспалардан тұратын аспаздық өнім.
Тұтыну кезінде сағыз іс жүзінде азаяды, бірақ барлық толтырғыштар біртіндеп ериді, содан кейін негіз дәмсіз болады және әдетте тасталады.
ХХ ғасыр-адамзат басынан аяғына дейін сағызды шайнаған тарихтағы жалғыз ғасыр. Бұл өнім жүз жылдан астам уақыт бұрын ойлап табылған, бірақ ХХ ғасырдың басында миллиондаған адамдар ақша төлеуге дайын болған ең танымал көңілді болды.
Жаңа Англия үндістерінен американдық колонизаторлар олардан қабығын кесу кезінде шырша ағаштарында пайда болған резеңке тәрізді шайырды шайнауды үйренді. Шырша шайырларының бөліктері 1800 жылдардың басынан бастап Шығыс Америка Құрама Штаттарында сатылды, бұл елдегі алғашқы коммерциялық Сағыз түрі болды.
Шамамен 1850 жылдары тәттілендірілген балауыз кеңінен таралды, содан кейін ол танымалдылығы бойынша шырша шайырынан едәуір асып түсті.
Джон Б. Куртис және оның ағасы Франклин пешінде "Мэн таза қарағай шайыры"деп аталатын өнімді жасады. Сәттілікке қол жеткізген ағайындылар 1850 жылы Мейн штатының Бангор қаласынан портландқа көшіп, парафин қосылған Сағыз өндірісін бастады.
Төңкеріс сол 1869 жылы болды, бірақ басқа себеп болды. Жер аударылған Мексиканың экс-президенті және генерал Антонио Лопес Санта Анна сол кезде Нью-Джерсиде тұрған. Мексикадан кетіп бара жатып, ол оны тиімді сатуға үміттеніп, өзімен бірге бір тонна резеңке алып кетті. Ол Нью-Йорктегі Стэйтон Айлендтен Томас Адамсты өз тауарларын сатып алуға көндірді.
Адамс фотограф және өнертапқыш болды. Адамның ниеті қарапайым болды-резеңке алмастырғыш жасау үшін резеңке вулканизациялау. Алайда вулканизация сәтсіз аяқталды.Дегенмен, Адамс өте байқағыш және байқаған, мексикалық генерал Санта Анна өзі өте жақсы көреді шайнаған әкелінген каучук. Резеңке тәжірибелерінен көңілі қалған Адамс ас үйде кішкене резеңке дайындауға және Сағыз жасауға тырысты. Адамдарға Сағыз ұнады және көп ұзамай Адамс бизнесі тауға шықты. Сағыздың ең үлкен көпіршігі 1994 жылдың шілдесінде Нью-Йорктегі "ABC" теледидар студиясында тіркелді. Оны АҚШ-тан келген Сьюзан Монтгомери жарып жіберді, көпіршіктің диаметрі 58,5 сантиметрді құрады (бұл орташа бойлы ересек ер адамның иығындағы мөлшерден үлкен).
1962 жыл. Гиннестің рекордтар кітабында әлемдегі ең үлкен жастағы "сағыз шайнау" жазылған. Ол сол кезде 106 жаста болған Мэри Фрэнсис Стубс болды.
1989 жылы "бірдей резеңке жолақты киюге арналған медальонға"өте қызықты патент берілді. Жаратушы Кристофер Робертсон "медальон сағызды қалдыруға және оны қалдырмауға мүмкіндік береді, өйткені ол кірленуі немесе оған жатпайтын адамдарға түсуі мүмкін" деп мәлімдеді [5].
Сағыз кинотеатрда да байқалды:
"Sampson ' s" анимациялық сериясында сюжетте сарымсақ қосылған Сағыз жыпылықтаған кезде. Кең танымал фраза мысық из мультфильма "Қайтару блудного попугая": "Эх вы, серость! Бұл бубль-гум!
Сағыздың негізгі компоненттері.
Әдеби дереккөздерді зерттей отырып, сағыздың құрамы соншалықты қарапайым емес екенін білдік. Сағыздың негізгі компоненті-синтетикалық резеңке негіз. Ең дұрысы, резеңке негіз қышқылдың немесе қайнатудың әсерінен жұмсақ, бірақ өте серпімді массаға айналатын резеңке ағаштардың шырыны болуы керек. Алайда, оларды жаппай өндірісте пайдалануға мүмкіндік беретін ағаштар әлі өскен жоқ. Сондықтан бүгінде синтетикалық резеңке негіздер қолданылады [3].
Резеңке негізі сағыздың жалпы массасының 20% - дан асады, бірақ қант 60% дейін. Микробиологиялық тұрғыдан алғанда, қанттың көп мөлшері сағызды қауіпсіз етеді-бактериялар мұндай концентрацияда өмір сүрмейді. Бірақ артық калория, метаболизмнің бұзылуы және тіс аурулары қалады -- бұл Сағыз, кез-келген кәмпит сияқты көмектеседі. Сағыз сатып алғанда, онда қант немесе тәттілендіргіштердің болуына назар аудару керек. Егер глюкоза тәттілендіргіш ретінде пайдаланылса, дисбактериалды қасиеттерді ұмытып кетуге болады, өйткені глюкоза бактерияларға арналған ем. Сонымен бірге микробтар ксилитті немесе сорбитті сіңіре алмайды, бұл жарнамада айтылғандай, "қышқыл-негіз балансын сақтауға" мүмкіндік береді [2].
Сағыздың басқа компоненттері-хош иістендіргіштер, бояғыштар, хош иісті заттар-барлығы бірге шамамен 5% құрайды. Бұл заттардың едәуір мөлшері құпияда, сондай-ақ әр дәм мен хош иістің құрамдас бөлігі болып табылады. Сондай - ақ, сағыздың құрамына организмге лактивті әсер ететін полиатомды спирттер-полиолдар кіреді.
Дәмді ұстағыштар-бұл қорқынышты коммерциялық құпиялардың бірі, бірақ қант алмастырғышы бар сағыздың дәмі қант-ром сағызына қарағанда ұзаққа созылатындығы туралы бақылаулар бар. Сағыздың дәмі мен хош иісті компоненттерінің ішіндегі ең танымалы-ментол. Сағыздың дәмі мен хош иісін сенімді ету үшін оны бояу керек. Сағыз бояғыштары міндетті түрде рұқсат етілген және зиянсыз заттардың халықаралық тізіміне енуі керек. Бұл тізім үнемі толықтырылып отырады және қайта тексеріледі [11].
Сағызды таңдаудағы шешуші фактор (тұтынушылардың жалпы санының 65,7%) демге балғындық беру болып табылады, бұл көбінесе дәмдік талғамдарды анықтайды: жалбыздың дәмі - тұтынушылардың 60%, ментол сағызына шамамен 30%, жеміс сағызына-13%. Тұтынушылардың қалауы жасқа байланысты: балалар үшін көпіршіктерді үрлеуге бола ма, 20-24 жас аралығындағы сатып алушылар үшін - дәмі қанша уақытқа созылады, егде жастағы адамдар үшін - тістерге пайдалы. Соңғысының үлесі 35,6% құрайды, ал сатып алушылардың тек 14,4% - ы үшін қанттың болуы сияқты сипаттама маңызды [6].
Балаларға арналған Сағыз-бұл үлкен бизнестің тақырыбы. Бірақ нәресте сағызының идеясын мінсіз деп атауға болмайды. Балалар тәтті резеңке кесектерін жұтуға бейім. "Ваббл гум" бұл үрленетін резеңке жолақтарға арналған жалпы белгі. Сөзбе-сөз аудармада бұл ағылшын тіркесі Сағыз көпіршігін білдіреді. Сағыз көпіршігі ауыздың айналасындағы теріні ылғалдандырады және теріні тітіркендіретін кейбір тағамдық қоспаларды шығарады. Ресейде бірде-бір ересек қант сағызын таба алмайсыз-барлық дерлік Сағыз тәттілендіргіштер негізінде жасалады. Бірақ " ақ өліммен "толтырылған балалар сағызы өте көп. Мұнда" Уорнер Ламберт "ірі және құрметті компаниясы тек үшінші әлем елдері үшін жасайтын" Ригли "және" Буббалу "фирмаларының" Хубба бубба " бар. Ал кәмпит кәмпиттері бар тәтті сағыздарда қант бар [7]. Шын мәнінде, ол балаларға арналған "Орбита" мен "Дирол кидс"ғана жоқ. Стоматологтардың еңбектерінде тіс қантпен неғұрлым жиі және ұзақ байланысса, кариестің пайда болу қаупі соғұрлым жоғары болады. Қанттың орнына соңғы буын сағыздарының құрамында кариестің пайда болу процесін тежейтін глюкоза немесе сорбит бар [11].
Әдістеме және материалдар
Жұмыста біз лицейдің экологиялық және биологиялық студенттерінің Сағыз ауруының адам денсаулығына пайдасы мен зияны туралы білімдерін зерттедік. Біз ан-кетирлеу негізінде зерттеулер жүргіздік. Сауалнамаға 250 адам санында 1-11 сынып оқушылары қатысты.
Біз сондай-ақ шайнайтын рези-ноктардың құрамында күкірт, көпатомды спирттер (ксилит және маннит), аспартам (Тәттілендіргіш) құрамын анықтауға химиялық тәжірибелер жүргіздік.
Тәжірибелер жүргізу үшін Orbit, orbit балалар, Dirol, Wrigley ' s spearmint сауда маркалары бар сағызды алдық.
Wrigleys spearmin сағызындағы ментолдың құрамын және Orbit сағызының құрамына кіретін бояғыштардың қасиеттерін эмпирикалық жолмен зерттеді.
Тәжірибе жүзінде жұтылған сағыздың тамақ-ішек жолына әсері анықталды.
Химиялық тәжірибелер жүргізу кезінде біз мектептің химиялық зертханасынан, тұтынушылық бақылау зертханасынан және Магадан облыстық ауруханасынан алынған әртүрлі химиялық қосылыстарды қолдандық.
Деректерді статистикалық өңдеу Excel 2007 қолданбалы бағдарламалар пакетін қолдану арқылы жүзеге асырылды.
Жұмысты ұсыну Microsoft of-fice PowerPoint 2007 презентациясы арқылы жүзеге асырылады.
Жұмыс үшін Microsoft Office Publisher 2007 құжат бағдарламасында буклет жасалды.
Зерттеу нәтижелері
Көптеген жылдар бойы біз тақырып бойынша дау-дамайды естиміз: зиянды немесе пайдалы Сағыз. Стоматологтардың пікірінше, шайнауға арналған өнімдерді зерттеуге арналған отандық ғылыми зерттеулердің аз саны бұған ықпал етуі мүмкін. Пайда болған әдебиеттерге шолулар про-блеманың өткірлігін жоймайды, өйткені олар іс жүзінде бұл өнімдердің организмге теріс әсеріне әсер етпейді.
Стоматологтар сонымен қатар тістер мен қызыл иектің орнына сағыздың көпшілігінде тіс, қызыл иек, ауыз қуысы және адамның ас қорыту жүйесінің кариес, пародонтоз, гингивиттің әртүрлі түрлері және ішек өтімсіздігі, іш қату, гастрит сияқты ауруларының себептері болып табылатын компоненттер бар деп мәлімдейді.
1.2. Сағыздың химиялық құрамы
Сағыз немесе Сағыз сілекей процесін ынталандыру арқылы ауыз қуысының гигиенасын жақсартатын құрал деп саналады.
Әдеби дереккөздерді зерттей отырып, сағыздың құрамы соншалықты қарапайым емес екенін білдік. Сағыздың негізгі компоненті-синтетикалық резеңке негіз. Ең дұрысы, резеңке негіз қышқылдың немесе қайнатудың әсерінен жұмсақ, бірақ өте серпімді массаға айналатын резеңке ағаштардың шырыны болуы керек. Алайда, оларды жаппай өндірісте пайдалануға мүмкіндік беретін ағаштар әлі өскен жоқ. Сондықтан бүгінде синтетикалық резеңке негіздер қолданылады.
Резеңке негізі сағыздың жалпы массасының 20% - дан асады, бірақ қант 60% дейін. Микробио логикалық тұрғыдан алғанда, қанттың көп мөлшері сағызды қауіпсіз етеді-бактериялар мұндай концентрацияда өмір сүрмейді. Бірақ артық калория, метаболизмнің бұзылуы және тіс аурулары қалады -- бұл Сағыз, кез-келген кәмпит сияқты көмектеседі. Сағыз сатып алғанда, онда қант немесе тәттілендіргіштердің болуына назар аударудың қажеті жоқ. Егер глюкоза тәттілендіргіш ретінде қолданылса, сіз дисбактериалды қасиеттерге ие бола аласыз, өйткені глюкоза бактериялар үшін ем болып табылады. Сонымен қатар, микробтар ксилитті немесе сорбитті сіңіре алмайды, бұл жарнамада айтылғандай, "жіп қышқыл-негіз балансын сақтайды".
Сағыздың басқа компоненттері-хош иістендіргіштер, бояғыштар, хош иісті заттар -- барлығы бірге шамамен 5% құрайды. Бұл заттардың едәуір мөлшері құпияда болады, сонымен қатар әр дәм мен хош иістің жанама құрамы. Сондай - ақ, сағыздың құрамына организмге лактивті әсер ететін полиатомды спирттер-полиолдар кіреді. Дәмді түзеткіштер-бұл қорқынышты коммерциялық құпиялардың бірі, бірақ қантты алмастыратын сағыздың дәмі қант сағызына қарағанда ұзаққа созылатындығы туралы бақылаулар бар. Шайнайтын сағыздың ең танымал дәмі мен хош иісті құрамы-бұл ментол.
Шайнайтын зинканың дәмі мен хош иісін сенімді ету үшін оны бояу керек. Сағызға арналған бояғыштар рұқсат етілген және зиянды заттарсыз халықаралық тізімге енуі керек. Бұл тізім үнемі толықтырылып отырады және перепроверяется.
Сағызды таңдаудағы шешуші фактор (тұтынушылардың жалпы санының 65,7%) демге балғындық беру болып табылады, бұл көбінесе дәмдік талғамдарды анықтайды: жалбыздың дәмі - тұтынушылардың 60%, ментол сағызының үлесі шамамен 30%, жеміс - 13% құрайды.
Тұтынушылардың қалауы жасқа байланысты: балалар үшін көпіршіктерді үрлеуге бола ма, 20-24 жас аралығындағы сатып алушылар үшін - дәмі қанша уақытқа созылады, егде жастағы адамдар үшін - тістерге пайдалы. Соңғылардың үлесі 35,6% құрайды, ал сатып алушылардың тек 14,4% - ы үшін қанттың болуы сияқты сипаттама маңызды.
Балаларға арналған Сағыз-бұл үлкен бизнестің тақырыбы. Бірақ нәресте сағызының идеясын Бекер деп атауға болмайды. Балалар әлсіз резеңке бөліктерін жұтуға бейім. "Vabble gum" бұл резеңке жолақтарға арналған жалпы белгі. Сөзбе-сөз аудармада бұл ағылшын сөзі тіркесім көпіршікті білдіреді. Сағыз көпіршігі ауыздың айналасындағы теріні ылғалдандырады және теріні тітіркендіретін кейбір қоспаларды шығарады.
Ресейде бірде-бір ересек қант сағызын таба алмайсыз-барлық дерлік Сағыз тәттілендіргіштер негізінде жасалады. Бірақ " ақ өліммен "толтырылған балалар сағызы өте көп. Мұнда" Уорнер Ламберт "ірі және құрметті компаниясы тек үшінші әлем елдері үшін жасайтын" Ригли "және" Буббалу "фирмаларының" Хубба бубба " бар. Ал кәмпиттері бар тәтті сағыздарда қант бар. Шын мәнінде, ол балаларға арналған "Орбита" мен "Дирол кидс"ғана жоқ. Стоматологтардың еңбектерінде тіс қантпен неғұрлым жиі және ұзақ байланысса, кариестің пайда болу қаупі соғұрлым жоғары болады.Сағыздың сапалық құрамын бағалау үшін Ресей нарығында ұсынылған негізгі өндірушілердің маркалары қолданылды: orbit, dirol, stimorol. Нәтижелер 1-кестеде келтірілген.
1. Ұсынылған ақпарат негізінде сағыздың құрамын зерттеу
өндірушілер қаптамада.
2. Сағыз құрамындағы күкіртті анықтау.
Күкіртті анықтау үшін салмағы 1,4 г серпімді жолақ алынды, 5 мл су қосылды. Олар 10-15 минут талап етті, содан кейін сүзгіден өткізді, ал қалған бөлігі (салмағы 1 г) алынып, ауада кептіріліп, пробиркаға орналастырылды. Түтік газ шығаратын түтікпен жабылып, спирттің жалынына қыздырылды. Булар қорғасын ацетаты ерітіндісінен өтті.
Қорғасын сульфидінің қара тұнбасы пайда болды, бұл Сағызда резеңке бар екенін растайды.
3. Сағыздағы гликоль мен полиатомды спирттердің құрамын анықтау.
Гликоль құрамын анықтау үшін салмағы 1,4 г пластина алынды, қосылды
5 мл су. Олар 10-15 минут талап етті, содан кейін сүзгіден өткізді. Сүзгіге 0,5 мл 3% CuSO4 ерітіндісі және 1 мл 5% натрий гидроксиді ерітіндісі қосылды. Мыс тұзы мен полиатомды спирттердің пайда болуына байланысты қара көк бояу пайда болды.
1 кесте:
Зерттеу нәтижелері:
Атауы
Бояғыштар
Тәттілендіргіштер
Органикалық
қышқылдар
құрамы
күкірт
гликоль мен полиатомды спирттердің құрамы
DIROL
қарбыз
жидек
цитрус
жалбыз
E171
сорбитол, ксилит,
изомальт Е 953,
маннит
аспартам,
ацесульфам-К
мальтит шәрбаты Е965
аскорбин қышқылы
+
+
ORBIT
алма
ментол
цитрус
жидек
E171
сорбитол Е420
ксилит Е967
маннит Е421
аспартам Е 951
Антиоксидант Е320
-
+
+
STIMOROL
орман жидегі
жалбыз
цитрус
қарбыз
E171
сорбитол,
мальтитус Е965
аспартам
ацесульфам-К, антиоксидант Е321
-
+
+
Сағыз құрамында кездесетін химиялық заттар:
1. Денеге пайдалы әсер ететін:
● E 953 Изомальт-төмен калориялы, төмен гликемиялық индексі бар,кариестің дамуына ықпал етпейді
● Маннит Е 421-токсиндерді жоюға ықпал етеді
● Ксилит Е 967-кариеспен күресуге көмектесетін Тәттілендіргіш
● Аскорбин қышқылы-дененің әртүрлі функцияларына әсер етеді, жағымсыз әсерлерге төзімділікті арттырады
● Ацесульфам - к-қант диабетімен ауыратын адамдарға арналған калориясыз Тәттілендіргіш
2. Ағзаға зиянды әсер ететін:
E171-адамның бауыры мен бүйрегіне әсер етеді
Е 420 Сорбит-іш жүргізетін зат ретінде әрекет етеді және ас қорытуды нашарлатады
Е 967 Ксилит-тас-бүйрек ауруын тудырады
E 421 Манит-ішек ретінде әрекет етеді
Ацесульфам-К (Калий ацесульфамы) - канцероген. 1970 жылы жүргізілген зерттеулер ацесульфам-К қатерлі ісік ауруын тудыруы мүмкін екенін көрсетті. Ішектің бұзылуына және аллергиялық ауруларға әкеледі. Канада мен Жапонияда тұтынуға тыйым салынады. Қант диабетімен ауыратын адамдарға арналған.
Е 965 мальтит және мальтит шәрбаты-күніне 20 г артық емес. Балаларға мүлдем ұсынылмайды.
E 951 Аспартам-ең көп таралған химиялық Тәттілендіргіш. Тәуелсіз сарапшылардың басым көпшілігі аспартамды ұзақ уақыт қолдану бас ауруы, тиннит, аллергия, депрессия, ұйқысыздық, жануарлар мен ми қатерлі ісігін тудыруы мүмкін екенін растайды. Доктор Расселл Блейлок жүргізген зерттеулер аспартамның тәбетті жоғарылатып, салмақтың өсуіне әкелетінін көрсетті. Аспартамның теріс әсері халықтың 35% - ында көрінуі мүмкін.
E320-дәрумендерді бұзады, кішкентай балаларға жағымсыз, кеудеге тыйым салынады. Холестерин деңгейін жоғарылатады
E321-канцероген
E330 лимон қышқылы-канцероген.
Ең қауіпті тағамдық қоспалардың бірі. Шамадан тыс қолдану ауыз қуысының қатерлі ісігін тудыруы мүмкін.
Басқаша айтқанда, сағыз шайнау процесінде бляшек бактериялары шығаратын органикалық қышқылдарды бейтараптандыру жүреді.
Біз ең танымал "Orbit" және "Dirol" сағыздарының құрамын талдадық (1-кесте).
Ингредиент
Адам ағзасына әсері
Сорбит
Е420
Таразы: жақсы холеретикалық агент. Ағзаға В1, В6 дәрумендерінің және биотиннің шығынын азайтуға көмектеседі, сондай-ақ ішек микрофлорасын жақсартуға көмектеседі
Жаман тұстары: бұл қантқа қарағанда 53% калориялы, сондықтан диетадағыларға жарамайды. Көп мөлшерде жанама әсерлер тудыруы мүмкін: ентігу, жүрек айну, асқазанның бұзылуы.
Мальтит
Е 965
Қоспа синтетикалық және Нөлдік қауіптілік деңгейіне ие (денсаулыққа қауіпсіз).
Әзірге ол зиянсыз деп танылды. Алайда толық зерттеулер жүргізілген жоқ.
Резеңке негізі
Қалыңдатқыш
Е414
Табиғи шығу тегі және Нөлдік қауіптілік деңгейі бар (денсаулық үшін қауіпсіз).
Тұрақтандырғыш
Е 422
Оның жасанды шығу тегі және Нөлдік қауіптілік деңгейі бар (денсаулық үшін қауіпсіз). Глицерин қанға сіңгенде күшті уытты қасиеттерге ие болса да, ол өте ауыр қан ауруларын тудырады.
Маннит
Е 421
Жаман тұстары: асқазанның бұзылуы. Тіс үшін қауіпті. Маннитті бүйректің экскреторлық функциясы бұзылған немесе ауыр қан айналымы бұзылған жағдайда қолдануға болмайды. Бұл заттың көп мөлшерін қолдану дегидратация белгілерін тудыруы мүмкін.
Аромат заторы
Денеге үлкен қауіп төндірмейді.
Лимон және Малик қышқылдары
Денсаулық үшін қауіпсіз.
Жаман тұстары: алайда лимон қышқылын ұзақ және бақылаусыз қолдану қанның ауыр ауруын тудыруы мүмкін.
Соя лецитині эмульгаторы
E 322
Табиғи шығу тегі және Нөлдік қауіптілік деңгейі бар (денсаулық үшін қауіпсіз). Сілекейді тездетеді, бұл өз кезегінде ас қорыту жүйесінің біртіндеп бұзылуына әкеледі.
Аспартам
Е 951
Жаман тұстары: фенилаланиннің көзі және гормоналды тепе-теңдіктің бұзылуына әкеледі. Аспартам денсаулыққа келесі проблемаларды тудыруы мүмкін: ми ісігі, бірнеше склероз, эпилепсия, созылмалы шаршау, Альцгеймер ауруы, қант диабеті, ақыл-ойдың дамуы, туберкулез, тіпті өлімге әкелуі мүмкін.
Ацесульфам
Е 950
Таразы: ұзақ уақыт сақталады, аллергиялық реакциялар тудырмайды және калориясыз.
Жаман тұстары: құрамында жүрек-тамыр жүйесін нашарлататын метил эфирі және жүйке жүйесіне қоздырғыш әсер ететін және уақыт өте келе тәуелді болуы мүмкін аспароген қышқылы бар.
Е 171 - диоксид титана
Оның табиғи шығу тегі және қауіптілік деңгейі төмен (денсаулыққа аз теріс әсер етуі мүмкін).
Е 341 регулятор кислотности
Оның синтетикалық шығу тегі және Нөлдік қауіптілік деңгейі бар (денсаулыққа қауіпсіз).
Е 903
Табиғи шығу тегі және Нөлдік қауіптілік деңгейі бар (денсаулық үшін қауіпсіз).
Антиокислитель Е 320
Оның синтетикалық шығу тегі және жоғары қауіптілік деңгейі бар.
Жаман тұстары: жүйелі қолдану денсаулыққа айтарлықтай зиян келтіреді: бөртпе, қатерлі ісік тудырады.
Е 555
Қоспаны қолдануға тыйым салынады, өйткені ол қажетті сынақтар мен сынақтардан өтпеген.
Е 102
Оның синтетикалық шығу тегі және қауіптіліктің орташа деңгейі бар (денсаулыққа зиян келтіруі мүмкін).
Е 110
Жаман тұстары: жүрек айну, есекжем (бөртпе), мұрынның бітелуі, ринит (Мұрынның ағуы), бүйректің ісінуі, хромосомалық зақым. E110 тағамдық қоспасы көбінесе асқазанды, құсуды, іштің ауырсынуын, тамақтанудан бас тартуды тудырады.
Е 129
Жаман Тұстары: Қауіпті. Бұл канцероген. Бұл назар жетіспеушілігі синдромының көрінісін және балалардағы гиперактивтіліктің жоғарылауын тудыруы мүмкін. Негізінен мұнай өңдеу өнімдерінен өндіріледі.
Е 133
Жаман тұстары: астматикада тұншығу шабуылын және аллергиялық реакцияларды тудыруы мүмкін, әсіресе аспиринге сезімтал адамдарда. Кейбір мәліметтерге сәйкес канцерогендік әсері бар.
3. Сағыздың жақсы және жаман жақтары
Әдебиеттерді оқып, тіс дәрігерімен кеңескеннен кейін, сағыздың әлі де пайдалы қасиеттері бар екендігі анықталды:
Сағыз тамақтанғаннан кейін тістерді тазартуда жақсы жұмыс істейді;
Демді сергітеді;
шайнау сілекейдің көп бөлінуімен бірге жүреді, тістерді ішінара тазарту және тамақ қалдықтарын кетіру жүреді;
Сағыз құрамында кальций лактаты болған кезде жақсы: тіс эмальы бұл минералды сілекейден микро-зақымдануды қалпына келтіру үшін алады;
Қызыл иектің қан айналымын ынталандырады;
Мандибулярлы буын мен сағызды нығайту. Шайнау бұлшықеттері мұндай теңдестірілген жүктемені тек сағызды шайнаған кезде алады;
Ұшақтың жолаушыларына құлақ салу проблемаларын болдырмауға көмектеседі.
Әдебиеттерді зерттеу барысында біз сағыздың адам ағзасына оңнан гөрі теріс әсер ететінін анықтадық:
кейбір толтырғыштар аллергиялық реакцияларды тудыруы мүмкін, әсіресе балаларда;
үнемі шайнайтын балаларда дұрыс емес тістеу пайда болуы мүмкін;
ауызға алынған алғашқы тағам асқазан сөлінің пайда болуына әкеледі, бұл асқазан қабырғаларына зақым келтіруі мүмкін;
тістерге жабысып, "Сағыз" пломбалардың жоғалуын тудыруы мүмкін, ал егер тістерде жарықтар болса, олардың одан әрі бұзылуы, сондай -- ақ "Сағыз" тіс эмальына теріс әсер етеді;
мектеп үстелінің астына жабысқан Сағызда бірнеше күн бойы оны шайнаған науқас оқушының микробтары тұрады;
психологтар аузынан "Сағыз" шығармайтын балаларда интеллект деңгейі төмендейтінін айтады. Сағыз зейін қоюға мүмкіндік бермейді, назар аудармайды және ойлау процесін әлсіретеді;
Сағыз тәуелді;нарықта жалған сағыздың көп мөлшері сатылады.
Сағыздың құрамын зерттеу
Біз зерттеген сағыздың құрамында әр түрлі химиялық заттар табылды, олардың әрқайсысы күрделі химиялық атаулардың артында жасырынған ерекше әсерге ие. Сатып алушылар сағызға назар аудармайды және көбінесе өздеріне ұнайтын дәмді немесе жарқын қаптаманы таңдайды. Бірақ, өздеріңіз білетіндей, білмеу өз денсаулығы үшін жауапкершіліктен босатпайды.
Сағыз пакеттерін зерттеу негізінде біз өндірушілер көрсеткен олардың құрамын анықтадық. Ұсынылған барлық брендтерде біз бояғыштар, тәттілендіргіштер, органикалық қышқылдар, күкірт және полиатомдық спирттердің құрамын анықтадық. Барлық деректер №2 кестеге енгізілді (2-қосымшаны қараңыз).
Сағыздың құрамын талдай отырып, біз бұл өнімнің негізгі компоненттері адам денсаулығына зиян келтіретін синтетикалық химиялық заттар екенін анықтадық. Бірақ олардың құрамында біздің ағзамызға оң әсер ететін заттар да бар екенін атап өткен жөн.
Біз зерттеген Сағыз құрамындағы химиялық заттар ағзаға зиянды әсер етеді:
E171 бояуы-бұл титан диоксиді (шайнау табақшасы қар-ақ) адамның бауыры мен бүйрегіне әсер етеді. Бұрын Ресейде оған тамақ өнімдеріне тыйым салынған, бірақ қазір тыйым қолданылмайды (ақша көп нәрсені шешеді).
Ацесульфам-К Е950-канцероген. 1970 жылы зерттеулер жүргізілді, олар ацесульфам-К қатерлі ісік ауруының дамуына әкелуі мүмкін екенін көрсетті. Ішектің бұзылуына және аллергиялық реакцияларға әкелуі мүмкін. Қауіпсіз доза: тәулігіне 1 г.
Аспартам Е951 - олардың ең танымал Сохар алмастырғыштарының бірі аллергиялық реакцияларға, диареяға және бас ауруына әкелуі мүмкін.
Сорбит Е420-іштің ауырсынуын, жазықтылықты, диареяны тудырады.
Ксилит Е967-тас-бүйрек ауруының дамуын тудырады, сондай-ақ сорбит іштің ауырсынуын тудырады.
Маннитол E421-ішек ретінде әрекет етеді.
Мальтитус Е965-диареяны, іштің ауырсынуын, жазықтылықты тудыруы мүмкін. Мальтиттің адам ағзасына түсуінің күнделікті мөлшері күніне 20 г аспауы керек, ал балалар бұл затты мүлдем тұтынбайды.
Е320 антиоксиданты-кішкентай балаларға жағымсыз, тыйым салынған дәрумендерді бұзады. Холестерин деңгейін жоғарылатады гликоль мен полиатомды спирттердің құрамы
Е422 тұрақтандырғышы - бұл глицерин қанға сіңгенде уытты қасиетке ие, гемолиз, гемоглобинурия, сондай-ақ бүйрек инфарктісі сияқты ауыр қан ауруларын тудырады. Жиі қолданған кезде қандағы холестерин деңгейін жоғарылатады.
Е-322 тұрақтандырғышы-лецитиндер. Лецитиндер сілекейді тездетеді, бұл өз кезегінде ас қорыту жүйесінің біртіндеп бұзылуына әкеледі. Сілекей компоненттері жұмыс істейді, олардың болмауы ауру, пародонт ауруы, гингивит сияқты ауруларға әкеледі.
Біз зерттеген Сағыз құрамындағы химиялық заттар ағзаға пайдалы әсер етеді:
Изомальт Е 953-төмен калориялы, төмен гликемиялық индексі бар, кариестің дамуына кедергі келтірмейді
Маннит Е 421-токсиндерді жоюға көмектеседі
Ксилит Е 967-кариеспен күресуге көмектесетін Тәттілендіргіш
Аскорбин қышқылы-дененің әртүрлі функцияларына әсер етеді, жағымсыз әсерлерге төзімділікті арттырады
Ацесульфам-к-калориясыз Тәттілендіргіш, қант диабетімен ауыратын адамдарға арналған. Айта кету керек, DIROL, ORBIT, orbit (балалар), Wrigley ' s Сағыз құрамына кіретін пакеттердегі барлық тағамдық қоспалар Ресейде рұқсат етілген. [2]
Сағызды химиялық зерттеу.
Сағыздың ағзаға әсерінің әртүрлі аспектілері туралы жарияланымдардың саны 2 мыңнан асқанына қарамастан, олардың зияны мен пайдасы туралы дау жалғасуда. Өндірушілер резеңке жолақтарға биологиялық белсенді компоненттерді (карбамид, натрий бикарбонаты, никотин, глюкоза оксидазы, витаминдік препараттар және т.б.) қосу арқылы осындай өнімдердің түрлерін кеңейтеді. Өндіруші компаниялар жүргізетін жарнамалық компания өте интрузивті, бұл тұтынушыға да, тіс дәрігерлеріне де сенімсіздік тудырады.[2]
Сондықтан біз шайнауға арналған өнімдерді зерттеу бойынша бірнеше зерттеулер жүргізуді және эксперименттер барысында ағзаға оң және теріс әсерін анықтауды ұйғардық.
Тәжірибелер жүргізу үшін біз сағызды алдық, жоғарыда айтылғандай, лицей оқушысы ең көп артықшылық береді: Orbit, orbit балалар, Dirol, Wrigley ' s spearmint.
Тәжірибе 1. Сағыз құрамындағы күкіртті анықтау.
Жұмыс барысы:
Күкіртті анықтау үшін салмағы 1,4 г серпімді жолақ алынды, 5 мл су қосылды. Олар 10-15 минут талап етті, содан кейін сүзгіден өткізді, ал қалған бөлігі (салмағы 1 г) алынып, ауада кептіріліп, пробиркаға орналастырылды. Түтік газ шығаратын түтікпен жабылып, спирттің жалынына қыздырылды. Булар қорғасын ацетаты ерітіндісінен өтті.
Бақылау және қорытынды: қорғасын сульфидінің қара тұнбасының пайда болуы анықталды, бұл Сағызда резеңке бар екенін растайды.
Тәжірибе 2. Көп атомды спирттерді анықтау (ксилит, маннит және т. б.) [12]
Жұмыс барысы:
1.Мен пробиркаға "Orbit, Dirol, Wrigley 's" сағызының бір жастықшасының ұсақталған қабығын салып, 2-3 мл тазартылған су құйамын. Мен бұлтты ерітіндіні аламын, оған 1 мл 2 М каустикалық натрий NaOH ерітіндісін және 10% мыс(II) cus04 сульфатының 2-3 тамшысын қосамын. Мен түтіктің мазмұнын шайқаймын.
Байқау: көк-күлгін бояу пайда болады. Түстің өзгеруі Сағыз қабығының құрамына кіретін полиатомды спирттермен мыс (II) катиондарының күрделі қосылыстарының пайда болуымен түсіндіріледі:
2.Мен пробиркаға, кесілген сағызға (Wrigley ' s Spearmint табағына) салып, 5 мл 96% этил спиртін құйамын. Пробирканы тығынмен жауып, 1 минут шайқаңыз. Мен 1 мл 2 М каустикалық натрий ерітіндісін және 10% мыс (II) cus04 сульфатының 2-3 тамшысын қосамын. Мен түтіктің мазмұнын шайқаймын.
Байқау: көк-күлгін бояу пайда болады. Түстің өзгеруі Сағыз қабығының құрамына кіретін полиатомды спирттермен мыс (II) катиондарының күрделі қосылыстарының пайда болуымен түсіндіріледі
Қорытынды: зерттелетін Сағыз қабықтарының құрамына ксилит са-хара алмастырғыштары кіреді, ал манит өйткені бұл заттар полиатомды спирттерге жатады, олар полиатомды спирттерге реакция береді.
Тәжірибе 3. Фенил-аланин қалдығын аспартамда анықтау [13].
Эксперимент қантсыз Orbit сағызымен жүргізіледі.
Жұмыс барысы. Бұл реакция өте сезімтал болғандықтан, мен оны жүргізу үшін сағыздан 2 мл алкоголь сығындысын аламын (1-тәжірибедегідей) және оған 0,5 мл концентрацияланған азот қышқылын құйып аламын. Мен қоспаны су ваннасында Мұқият қыздырамын, ол үшін отқа төзімді төсемі бар электр плитасына стақан салып, зерттелетін қоспасы бар пробирканы түсіремін.
Бақылау: түтікте сары бояу пайда болады.
Қорытындылар: тәжірибе деректері біз зерттеген сағызға аспартам кіретінін көрсетеді. Кейбір сағыздарда кездесетін аспартам (Е 951) Тәттілендіргіш өзіне тән сары бояудың пайда болуымен концентрацияланған азот қышқылымен қайта өңделеді.[10]
Аспартамды ұсақ ақуыз деп санауға болады, өйткені барлық ақуыздар полипептидтер болып табылады [10]. Ақуызға сапалы реакциялардың бірі-ксантопротеин реакциясы, сондықтан аспартам тәттілендіргіш ретінде қолданылады.
Тәжірибе 4. Ментолды Wrigleys Spearmint сағызынан анықтау [12].
Жұмыс барысы:
Тәжірибе үшін ментолмен Сағыз жастықшасын алыңыз (егер ол қабықпен болса, онда ол алынып тасталады), майдалап тураңыз және пробиркаға салыңыз. 5 мл 96% этил спиртінің ерітіндісін қосыңыз. Қоспаны шайқаңыз, 1 мин және сүзгі.
Мен Сағыздың алкоголь сығындысына су қосамын. Бірден бұлдырлық пайда болады, өйткені ментолдың суда ерігіштігі төмен (0,05%). Бұлтты ерітіндіге 96% спирт ерітіндісін қосыңыз. Тұнба жоғалады, өйткені ментол спирттерде жақсы ериді.
Мен 2 мл сағыздың алкоголь сығындысына хош иісті альдегид қосылған концентрацияланған күкірт қышқылының 5-10 тамшысын құйамын (2-3 мл қышқылға 1-2 тамшы бензальдегид қосамын), сондықтан сұйықтық араласпайды.
Бақылау: күкірт қышқылы, қаншалықты ауыр төмендейді, ал сұйық сүйектердің шекарасында күлгін бояу пайда болады. Бұл альдегидтермен боялған ментол конденсация өнімдерін қалыптастыру арқылы өтетін ментолға сапалы реакция. [1]
Қорытынды: бұл тәжірибе Wrigley ' s Spearmint Сағызында ментолдың бар екендігін дәлелдейді.
Тәжірибе 5. Сағыздың құрамына кіретін бояғыштардың қасиеттері [13].
Жұмыс барысы:
Мен боялған сағызды түтікке саламын: Orbit, Үлкен емес кесектерге кесіліп, 2-3 мл дистилденген су құйыңыз.
Мен пробирканы спиртовка жалынында боялған ерітінді - көк түс алғанға дейін қыздырамын. Мен ерітіндіні екі пробиркаға құйып, олардың біреуіне 1 мл 1 М күкірт қышқылының ерітіндісін, екіншісіне 1 мл 2 М каустикалық натрий ерітіндісін қосамын. E171 көк бояуы -- қышқыл ортадағы Гауһар көк FCF қызылға айналады, ал сілтілік ерітіндімен қызған кезде сары реңкке ие болады.
Бақылау: қоршаған ортаға байланысты бояғыштың түсі өзгереді.
Қорытынды: сағыздың құрамына бояғыштар кіреді.
Тәжірибе ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz