Талдықұдық компаниясында барлау бойынша орындалған жұмыстар

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

Қарағанды Техникалық Университеті

Кафедра : ПКОҚӨ

Диплом алдындағы практика бойынша ЕСЕП

Тақырыбы: : ТОО «Industrial Energy Alliance»

Қабылдаған:

Богжанова Ж. К. (баға) (аты-жөні)

(сынақ кітапшасының шифры)

(қолы) (күні)

Комиссия мүшелері: Орындаған: Сауранбай Қ. Ж. НД 18-1 (қолы, аты-жөні) (аты-жөні) (тобы)

(қолы, аты-жөні)

Қарағанды 2022

Мазмұны

Кіріспе 4

Кіріспе 4: 1 Өнеркәсіптік қауіпсіздік ережелері 6

Кіріспе 4: 2 Компания туралы деректер 8

Кіріспе 4: 2. 1 Ұйымдық құрылымы 11

Кіріспе 4: 2. 2 Қызмет жұмысының реті 11

Кіріспе 4: 2. 3 Қаржы активтері 12

Кіріспе 4: 2. 4 Саудалық дебиторлық берешек 13

Кіріспе 4: 2. 5 Қорлар 13

Кіріспе 4: 2. 6 Табыс салығы 14

Кіріспе 4: 3 Талдықұдық компаниясында барлау бойынша орындалған жұмыстар 15

Кіріспе 4: 3. 1 Құбыр өңдеу жүйесі 16

Кіріспе 4:

4 Қарағанды көмір бассейнінің Талдықұдық учаскесінің көмір қабаттарынан метанды барлау және өндіру 18

5 Мұнай және газ кәсіпшілігі геологиясының мақсаты 20

6 Кәсіптік геологиялық мәліметтерді алу әдістері

7 Ұңғымаларды бұрғылау 27

Қорытынды 29

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 30

Кіріспе

Мен Сауранбай Құралай Жомартқызы Қарағанды техникалық университетінің 4-курс студенті диплом алдындағы практикамды Қарағанды облысында орналасқан Талдықұдық-Газ компаниясында уақыт аралығында өткіздім. Бұл компанияның негізгі саласы геологиялық барлау, іздеу жұмыстары болып табылады. Бұл компанияда мен мұнай мен газ өндірудегі алғашқы жұмыс бөлімімен танысып, іс-тәжірибе жүзінде көріп, білімімді шыңдай түстім. Алдағы бөлімдерде компанияны толықтай таныстырып, жұмыс процесін сипаттап кететін боламын. Геологиялық барлау өндірісін ұйымдастыру және басқару негіздерін қалайтын ғылыми тұрғыдан дәлелденген ережелер мен тұжырымдар жүйесі. Мұндай тұжырымдардың ең бастыларының бірі жоспарлаудың үздіксіздігін қамтамасыз ету ұстанымы. Бұл ұстанымға сәйкес, мұнай және газ өнеркәсібін дамытуды бір-бірімен сәйкестірілген ұзақ мерізімге, орташа мерізімге және қысқа мерізімге жоспарлау шаралары жүзеге асырылады. Ұзақ мерізімге жоспарлау мұнай мен газ ресурстарын қоғам тарапынан болашақта үнемді пайдалану және жер қойнаулары мен қоршаған ортаны қорғау талаптарын қалтқысысыз орындау тұжырымдамаларына сәйкес тұрғыдан жер қойнауларын зерттеудің және мұнай мен газ жатындарының мүмкін деген ресурстарын бағалаудың басты-басты бағыттарын таңдап алу шараларын қамтамасыз етеді.

Соңғы жылдары Компания геологиялық барлау жұмыстары саласындағы шығындарды едәуір қысқартты. Дегенмен компаниялар тобының портфелі негізінен жетілген кен орындарынан тұрады, соның салдарынан ресурстық қор біртіндеп сарқылады. Ал бұл жаңа сын-тегеуріндерге, жұмыс сапасы мен тиімділігін арттыруға, ресурстарды толықтыру бойынша шешімдер іздеуге, жаңа қорлар дайындауға және оларды толық барлау нәтижелері бойынша жаңа кен орындарында да, жетілген кен орындарында да өңдеуге алып келеді. Компания геологиялық барлау саласында перспективалық идеяларды іздеумен айналысады. Сонымен қатар, ҚМГ ӨБТ ҒЗИ-мен бірлесіп, жер қойнауын пайдалануға арналған перспективалық блоктар портфелін дайындау үшін, Каспий маңы, Үстірт-Бозашы және Маңғышлақ бассейндерін зерттейді. 31. 12. 2017 ж. жағдайы бойынша ҚР Мемлекеттік пайдалы қазбалар қорлары жөніндегі комиссиясының стандарты бойынша ҚМГ Компаниялар тобының сұйық көмірсутек қорлары (қатысу үлестері ескерілген) 756 млн тонна (8 834 млн барр. м. б. ) құраған.

Қазақстанның мұнай саласы-Қазақстан экономикасының маңызды салаларының бірі. Алғашқы қазақ мұнайы 1899 жылдың қараша айында Атырау облысындағы Қарашұңғыл кен орнында өндірілген. Қазақстанда мұнай өндіру 1992 жылы 25, 8 млн тоннаны құрады, ал 2012 жылы 80 млн тоннаны құрады. Қазақстан әлемдегі мұнай өндіретін елдердің бірі болып табылады. Қазақстандағы мұнай XIX ғасырдың соңында Иран, Кувейт, Мексика, Норвегия, Сауд Арабиясына қарағанда әлдеқайда ерте өндіріле бастады. Бұл өңірде мұнайдың өнеркәсіптік қорының болуының бірінші жоғары ықтималдығын ресейлік әскери, саяхатшылар мен ғалымдар атап өтті. Тәуелсіз Қазақстанның жалпы 17 жылдық мұнай өндіру 696, 4 млн тоннаны құрады. 2010 жылы мұнай өндіру 100 млн тоннаны (оның 25-30% - ы Теңіз кен орнында), ал 2015 жылы 150 млн тоннаны (оның 50% - ы Қашаған кен орнында) құрауы тиіс.

Бұрынғы Кеңес Одағы елдері арасында Қазақстан Ресейден кейінгі сұйық көмірсутектердің ірі кен орындарына ие. Қазақстан Республикасының Пайдалы қазбалар қорлары жөніндегі мемлекеттік комиссияның деректеріне сәйкес елде алынатын мұнай қорлары құрлықтағы кен орындарын (4 миллиард тоннадан астам) қоса алғанда, 4, 1 миллиард тоннаға (30 миллиард баррель) бағаланады. Газ конденсатының қоры 300 миллион тоннаға бағаланады.

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің деректері бойынша елдегі мұнай мен газ конденсатының дәлелденген қорлары 39, 8 миллиард баррельге (шамамен 5, 3 миллиард тонна) жетеді. Өндірістің ағымдағы деңгейі сақталған және қорлардың өзгермеген көлемі сақталған жағдайда елде мұнай мен газ өндіру 70 жыл бойы созылуы мүмкін.

Oil & Gas Journal мәліметтері бойынша, 2014 жылдың қаңтар айында Қазақстан мұнай қоры бойынша әлемде 12-ші орынды иеленді. Қазақстанда мұнай қоры 30 миллиард баррель немесе 4, 1 миллиард тонна деңгейінде болды, бұл әлемдік қордың 1, 8% - ын құрайды.

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің деректері бойынша Қазақстан көмірсутектерінің қоры Каспий маңы ойпатының терең жатқан көкжиектерін барлау есебінен екі есе артады. Бүгінгі күнге дейін барлау жүргізілді және тек осы бассейннің борт алдындағы аймақтары ғана зерттелді.

Қазақстанда 15 шөгінді бассейн бар, оның бесеуі коммерциялық мақсатта пайдаланылады (оларда елдің алынатын мұнай қорының 65% - дан астамы шоғырланған) .

1 Өнеркәсіптік қауіпсіздік ережелері

Өнеркәсіптік қауіпсіздіктің басты мақсаты - зауыттың өндірістік нысандарында қауіпті оқиғаларды болдырмау мен апатты жағдайлардың алдын алуды көздейді. Өнеркәсіптік қауіпсіздік- өндірістік бақылауды қамтамасыз етумен атқарылады.

Өндірістік қауіпсіздікті бақылау - өнеркәсіптік қауіпсіздікті басқару жүйесінің бір бөлігі. Ол зауыттың қауіпті өндірістік нысандарының қызметін қауіпсіздендіру, олардағы апаттық жағдайлардың алдын алу, апатты жағдайлар бола қалған жағдайда, келген зардабын жоюдың кешенді шараларын жүзеге асырады.

Өнеркәсіптік қауіпсіздікті сақтауды бақылау шараларының міндеті - зауыттағы қауіпті өндірістік нысандардағы өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының қатаң сақталуын қадағалау, сонымен қатар өндірістік жұмыстың ахуалына ықпал ететін, қауіпсіздік талаптарының бұзылу себебтерін анықтау болып табылады.

Өндірістік бақылауды жүзеге асыруда мынадай міндеттер шешіледі:

Қазақстан Республикасы құқықтық-нормативтік актілеріндегі және басқа да заңдармен бекітілген өнеркәсіп қауіпсіздігі талаптарының тұрақты орындалуын қамтамасыз ету;
өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайының бұзылуына әкелетін себептерді анықтау:
зауыттағы қауіпті өндірістік нысандардағы өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайына сараптау жүргізу;
өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайының бұзылуы мен үшінші тұлғалардың жасаған залалын жою, қоршаған ортаны ластаудың алдын алу шараларын жасау;
зауыттағы қауіпті өндірістік нысандардағы технологиялық тоқтап қалуды, апаттық жағдайдың алдын алу, хабарлау, жұмысын үйлестіру сонымен қатар болған апатты жағдайлардың залалын жою;
қауіпті өндірістік нысандардағы қолданылатын энергетикалық және техникалық құрылғылардың сынағын өткізу, бақылау және өлшем құрылғыларының жөнделі мен уақытында тексерілуін қамтамасыз ету;
технологиялық тәртіптердің тұрақты бақылауын орнату;
өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайына тұрақты бақылау орнату және өндірістік қауіпті факторларды анықтау;
зауыт еңбеккерлерінің өнеркәсіптік қауіпсіздік жүйесі бойынша дайындығын ұйымдастыру, тексеру, аттестаттаудан өткізуді ұйымдастыруі;
өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайына ықпал ететін бұзылулардың себебі мен салдарларын табу;
зауыттың өндірістік қауіпті нысандарындағы өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайының анализі;
өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайын жақсартуға және үшінші тұлғаларға, қоршаған ортаға келтірілетін зияндарды болдырмауға бағытталған шараларды әзірлеу;
зауыттың өндірістік қауіпті нысандарында авариялар, қақтығыстар, технологиялық іркілістерді алдын ала ескертуге және оларды оқшаулау мен жоюға бағытталған жұмыстардың координациясы;
зауыттың өндірістік қауіпті нысандарында қолданылатын тәжірибелер өткізуге, техникалық қондырғылар, энергетикалық жабдықтар, жөндеу және өлшеу бақылау заттарына уақытылы бақылау;
технологиялық тәртіпті сақтауды үнемі бақылауду ұстау;
өнеркәсіптік қауіпсіздік жағдайына тексерулер өткізу және өндірістік зиянды факторларды анықтау;
өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында зауыт жұмысшыларын аттаестациялау және оны ұйымдастыру және бақылау.

2 Кәсіпорын туралы деректер

«Талдықұдық Газ» компаниясы 2009 жылдан бері жер қойнауын пайдаланушы болып келеді. Жер қойнауын пайдалануға арналған № 2369 келісімшарт бар. Жер қойнауын пайдалану туралы заңға сәйкес, «Талдықұдық Газ» ЖШС жақын маңдағы елді мекендерді экологиялық таза газбен қамтамасыз ету үшін метан газын іздеу үшін геологиялық барлау жұмыстарын жүргізеді.

Тиімді игеру жүйесі жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау, ауданның барлық табиғи, өндірістік және экономикалық ерекшеліктерін толық есепке алу, қажет болған жағдайда қабатқа жасанды әсер ету әдістерін қолдану. Көмірсутек кен орындарын игеру жүйесін таңдау негізіне технологиялық шешімдерді кәсіптік негіздеу жатады: - көп қабатты кен орындарында пайдалану объектілерін бөлу: - шоғырға жасанды әсер етуді қолдану қажеттігі және табиғи энергияны пайдалану арқылы объектіні игерудің тиімділігі: - ұңғыма торының тығыздығы: - пайдалану нысанындағы қысым градиенті: - игеру үрдісін бақылау және реттеу шараларының кешені. Пайдалану нысандарын бөлу және игеру жүйесінің тиімді вариантын негіздеу жобалы жұмыстардың басында құрылған әр - бір шоғырдың және жалпы кен орнының геологиялық моделіне негізделген. Шоғырдың геологиялық моделі кәсіптік геологиялық карталар мен схемалар, сандық мәліметтер, әр - түрлі параметрлер арасындағы тәуелділікті сипаттайтын қисықтар, сонымен қатар шоғыр ерекшелігінің мәтінді сипаттамасын көрсетеді. Қазақстанның газ өнеркәсібінің дамуы жақында ғана, өткен ғасырдың 70-жылдары дами бастады десе болады. 1981 жылғы «Қазақ Совет энциклопедиясында» былай делінген:табиғи газдың көптеген өнеркәсіптік қорының болуы, оны пайдаланудың жоғары тиімділігі мен салыстырма түрдегі төмен капитал сыйымдылығы қысқа мерзімде республиканың отындық баланс құрылымын газға қарай өзгертуге мүмкіндік туғызады. Қазақстанда газ өнеркәсібінің даму болашағы зор…

2000 жылдың ақпан айында «ҚазТрансОйл» ұлттық газ тасымалдау компаниясы «ҚазТрансГаз» еншілес құрылымын құрды, ол «Интергаз Орталық Азия» компаниясы акцияларының 100%-іне ие. «ҚазТрансГаз»-ға еліміз бен әлемде мемлекеттің газ рыногының мүдделерін білдіру міндеті артылған. Компания магистралды газ құбырлары бойынша табиғи газды тасымалдауды басқарады, ішкі және сыртқы рыноктарда газды сатумен айналысады, құбырлары мен газ қоймаларын әзірлейді, қаржыландырады, салады және пайдаланады. Еліміздің газ нарығында болған үш жылдың ішінде айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізілді.

Қарағанды облысының әкімі Нұрмұхамбет Әбдібеков инвестициялық комитеттің отырысын өткізді, онда "Сарыарқа" ӘКК-нің әлеуметтік кәсіпкерлік корпорациясы қатысуымен жүзеге асырылатын жер қойнауын пайдалану саласындағы жобалар қаралды. "Қарағанды көмір бассейнінің Талдықұдық учаскесінің көмір қабаттарынан метанды барлау және өндіру" жобасын "Taldykuduk-Gas"ЖШС ұсынды. "Оның мақсаты-Қазақстанда баламалы энергия көздерін пайдалану арқылы жаңа отын-энергетика саласын құру. Бұл Елбасының "Қазақстан жолы-2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ" атты Қазақстан халқына Жолдауында қойылған міндеттердің бірі", - делінген хабарламада. Жоба бойынша инвестициялардың жалпы көлемі 630 млн. теңгеден асады. "Геологиялық барлау жұмыстары аяқталғаннан кейін метан өндіру 25 жыл ішінде 100-ге жуық жұмыс орнын құрумен жүргізіледі. Өңірдің әлеуметтік дамуына барлау кезінде 50 мың АҚШ доллары және метан өндіру кезінде 100 мың доллар көлемінде жыл сайынғы аударымдар қарастырылған", - делінген хабарламада. Компанияның ақпараты бойынша, қазіргі уақытта құрылған бірлескен кәсіпорынға жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа қол қойылып, берілді, метанның іздестіру жұмыстарының жобасы әзірленді және бекітілді, бірінші ұңғыманы сынау және игеру бойынша жұмыстар жүргізілуде. Сонымен қатар, Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті мен жер қойнауын кешенді игеру мәселелері институты геологиялық барлау жұмыстарын тиімді жүргізу бойынша тәжірибелік ұсыныстар дайындады. Инвесткомитет отырысында сондай-ақ "Варда Минералс "БК"ЖШС әзірлеген Қарсақпай мыс балқыту зауытының техногендік минералдық түзілімдерінен мысты барлау және өндіру жобасы қаралды. Бұл жоба Жезқазған, Сәтбаев қалалары мен Ұлытау ауданының 2012-2020 жылдарға арналған әлеуметтік-экономикалық дамуының кешенді жоспарына енгізілген. "Техногендік минералдық түзілімдер 1932-1980 жылдары Қарсақпай мыс балқыту зауытының қызметі нәтижесінде пайда болды. Бұл жобаны жүзеге асыру металлургия саласын дамытуға, экологиялық жағдайды жақсартуға, минералды-шикізат базасын арттыруға және жұмыс орындарын құруға мүмкіндік береді", - деп атап өтті облыс әкімінің баспасөз қызметі. "СП Арбат" ЖШС "Нұра ауданында көмірхимиялық өнімдер өндіру және көмір өндіру разрезінің құрылысы" жобасын ұсынды. Компанияның мәліметтері бойынша, жобаның құны 57 млрд. теңгені құрайды, жобалық қуаты жылына 3-4 млн. тонна көмір және 300 мың тонна жартылай кокс. Екі мыңға жуық жұмыс орнын ашу жоспарлануда. Өнім отандық тұтынушыларға да, жақын және алыс шет елдерге де жеткізілетін болады. "Бұл бірегей жоба, ол нөлден бастап, ауылдық жерлерде жүзеге асырылады. Бұл жоба Индустрияландыру картасына енгізілген және ел Үкіметінің ерекше бақылауында", - деп атап өтті облыс әкімі.

Отырыс қорытындысы бойынша Н. Әбдібеков өнеркәсіп және индустриялық-инновациялық даму басқармасына, Бұқар Жырау және Нұра аудандарына қарастырылған жобаларды жүзеге асыруға және қажетті құжаттарды ресімдеуге қатысты бірқатар тапсырмалар берді.

Қазақстан Республикасының мұнай өнеркәсібі экономиканың жетекші саласы болып табылады. Қазіргі кезде Қазақстан ірі мұнай игеруші елдердің бірі болып табылады және мұнай қоры бойынша дүние жүзінің он мемлекетіне кіреді. Республиканың мұнай - газды аудандарының әрекет ететін және болашағы бар жалпы ауданы 1700 мың км 2 -ты құрайды немесе мұнай - газды кен орындары еліміздің барлық территориясының 62% - ін алып жатыр. Қазақстан Республикасының территориясы аумағында кәзіргі уақытта 200-ден аса мұнай - газды кен орны ашылған. Тек қана құрлықта орналасқан кен орындарынан алынатын мұнайдың қоры 7, 8 млрд. тонна деп бағаланып отыр. Осы қордың 2/3 бөлігінен астамы еліміздің батыс аумақтарында орналасқан. Сонымен қатар Республикамыздағы мұнай газдың өте үлкен қоры Каспий түбінен де табылған, сондықтан еліміздің болашағы каспий шельфі қойнауымен байланысты. Соңғы тәжірибелік сынаққа сәйкес каспий шельфінің қазақстандық секторының болжамды қоры шартты отын ретінде 13 млрд. тоннаны құрайды. Қазақстан жеріндегі, әсіресе оның батыс аймағындағы алғашқы мұнай туралы әңгіме, болжамдар тым әріден басталады. Республика өз тәуелсіздігін жариялағаннан кейін оның экономикалық саяси өмірінде көптеген шетелдік инвесторлар өз қаржыларын осы бағытқа жұмсай бастады. Қазақстан мұнайының барланған қорының көпшілігі Атырау, Маңғыстау, Батыс Қазақстан, Ақтөбе және Қызылорда облыстарында, газдың барланған қорының шоғырланған жері Атырау, Батыс Қазақстан және Маңғыстау облыстары.

Басқару аппаратының маңызды сипаттамасы оның құрылымы болып табылады. «Taldykuduk Gas» ЖШС үшін басқару аппаратының құрылымы мен саны былайша топтастыруға болатын көптеген факторларға тәуелді болады:

• техникалық (өндіріс масштабы, технологиялық процестер мен жабдықтардың күрделілігі, өндіріс пен басқаруды автоматтандыру деңгейі) ;

• ұйымдық - экономикалық (функцияларды орталықтандыру дәрежесі, басқарушы жүйенің әртүрлі сатылары мен звенолары арасындағы байланыстар сипаты) .

2. 1 Ұйымдық құрылымы

TaldyKuduk Gas кәсіпорынындағы сатылар мен звенолар саны әртүрлі және оның түріне, мөлшеріне, өндірістік құрылымына, аумақтық орналасуына тәуелді болады.

TaldyKuduk Gas кәсіпорынындағы басқаруды ұйымдастырудың ортақ принциптеріне мыналар жатады:

• кәсіпорын қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталуы, кәсіпорын мақсаттарына жету;

• басқаруды орталықтандыру мен децентрализациялаудың ұтымды ара-қатынасын қамтамасыз ету;

• жұмыстарды басқару деңгейлері мен орындаушылар бойынша бөлістірудің біркелкілігі;

• басқару жүйесін қажетті ақпараттармен уақытылы қамтамасыз ету;

• кәсіпорындағы басқару жүйесін жеңілдету;

• кәсіпорынды басқару тиімділігін арттыруға тұрақты ұмтылу.

2. 2 Қызмет жұмысының реті

«Талды-Құдық-Газ» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі (бұдан әрі - Серіктестік) Астана қаласының Әділет басқармасында 2010 жылғы 11 ақпанда тіркелді. Мемлекеттік тіркеу туралы № 36049 - 1901 куәлік - ЖШС 11. 02. 2010 ж, № 0538478. БСН 100240009754. Серіктестіктің мүшелері: «Газ өндіру» ЖШС - 632 195 400 теңге, 80%. «Сарыарқа» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясы »АҚ - 158 048 850 теңге, 20%. Есепті күнге Серіктестіктің жарғылық капиталы толық қалыптаспаған және 192 755 938 теңгені құрайды. Серіктестік Қазақстан Республикасында заңды тіркеу орнында орналасқан және жұмыс істейді. Заңды мекен-жайы: Қазақстан Республикасы, Астана қаласы, Алматы ауданы, Z шағын ауданы, ул. Күйші Дина, 14. 2011 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша қызметкерлердің орташа саны - 6 адам. Серіктестіктің жарғысында қарастырылған қызмет түрлері:

• көмір қабаттарынан метанды барлау және өндіру;

• Барлау мен өндірудің барлық түрлерінің жобаларын әзірлеу; Метанды өндіру және сату;

• Тау-кен, мұнай-химия, химия, мұнай өңдеу салаларын жобалау және пайдалану, газ, мұнай және мұнай өнімдерін сақтау қоймаларын, газ құбырларын, мұнай құбырларын, мұнай өнімдері құбырларын пайдалану;

• жобалау (технологиялық) және (немесе) пайдалану;

• қатты пайдалы қазбаларды (кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда), мұнай, газ, мұнай және газ конденсатын өндіруді жобалау;

Қарағанды көмір бассейнінің Талдықұдық учаскесінің көмір қабаттарынан метанды барлауға және өндіруге келісімшарт Қазақстан Республикасы Энергетика және минералды ресурстар министрлігімен жасалды. 2009 жылғы 22 қаңтардағы № 2969 жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты мемлекеттік тіркеу туралы акт. Келісім 27 жылға жарамды, оның ішінде 2 жыл - барлау, 25 жыл - өндіріс. Барлау мерзімі 2 жылға, 2013 жылдың 22 қаңтарына дейін ұзартылды (келісімшартқа № 2969 № 2 қосымша, мемлекеттік тіркеу № 3964 - СӨП 2011 жылғы 23 қыркүйектегі) .

2. 3 Қаржы активтері

Серіктестіктің келесі қаржылық активтері бар: ақша қаражаттары мен олардың баламалары, сауда дебиторлық берешек және басқа да дебиторлық берешек. Қаржы активтері келесі санаттарға жіктеледі: пайда немесе шығын арқылы әділ құны бойынша көрсетілетін қаржылық активтер, өтеуге дейін ұсталатын инвестициялар, сатуға арналған қолда бар қаржы активтері және қарыздар мен дебиторлық берешек. Жіктеу қаржы құралдарының сипатына және мақсатына байланысты және бастапқы тану кезінде анықталады. Ақша қаражаттары және олардың баламалары. Қолма-қол ақша қолма-қол ақшаны, ағымдағы банктік шоттардағы қаражаттарды, сондай-ақ мерзімі 3 айдан аз депозиттік шоттардағы қаражаттарды қамтиды.

2. 4 Саудалық дебиторлық берешек

Дебиторлық берешек қаржылық есептілікте шот-фактураның бастапқы сомасында үмітсіз дебиторлық берешекті шегеріп көрсетіледі. Күмәнді қарыздар бойынша резервтер Серіктестік шартта белгіленген мерзімде оған тиесілі соманы ала алмайтындығына дәлел болған кезде құрылады. Дебиторлық берешек бойынша резерв кезеңді түрде қайта қаралады және қажет болған жағдайда олар белгілі болған кезеңде шығындар (кірістер) ретінде есепке алынады. Нашар берешектер бұрын құрылған резерв есебінен анықталған кезде есептен шығарылады.

2. 5 Қорлар

Тауарлы-материалдық қорлар баланста болашақ экономикалық пайда оларды пайдалану нәтижесінде пайда болуы ықтимал болған кезде ғана танылады. Тауарлы-материалдық қорлардың құны орташа алынған шығындар әдісі бойынша анықталады. Қаржы есептілігінде тауарлық-материалдық құндылықтар өзіндік құнның ең азы бойынша бағаланады: нақты пайдалану құныорташа өлшенген құн әдісі және мүмкін болатын таза құны. Құнға тауарлық-материалдық құндылықтарды сатып алуға тікелей байланысты шығындар, көлік шығындары және басқа шығындар кіреді. Босалқылардың өзіндік құны онымен байланысты кірістер танылған есепті кезеңдегі шығыс ретінде танылады. Есептен шығарудың және материалдық қорлардың барлық шығындарының сомасы есептен шығару немесе шығын туындаған кезеңдегі шығыс ретінде танылады. Өткізудің таза құны тауарлық-материалдық қорларды аяқтауға және сатуға жұмсалған шығындар шегерілген сату бағасына негізделген. Егер оларды сату кезінде Серіктестік тауарлы-материалдық құнын өтей алмайтындығы туралы объективті дәлелдер болса, резервті қалыптастыру қажеттілігі туындайды; • қозғалыссыз қорлар; • болмауы, табиғи құлдырауы және нашарлауы; • сату бағасының төмендеуі; • Сату өзіндік құннан төмен болған жағдайда ғана мүмкін болады.

Барлау және бағалау активтері - Барлауға және бағалауға шығындар, лицензиялар алуға жұмсалған шығындар бастапқыда сатып алынған активтердің сипатына сәйкес материалдық немесе материалдық емес активтер ретінде капиталдандырылады. Жеке ұңғымалар, кен орындары немесе барлау учаскелері үшін шығындар өндірістің техникалық мүмкіндігі мен коммерциялық өміршеңдігін анықтағанға дейін жинақталады. Серіктестік барлау және бағалау бойынша активтерге кен орындарының аумағын зерттеу барысында шеккен барлық шығындарды капиталдандырады:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.