Мәліметтер қорын басқару жүйесін пайдалану салалары
Қарағанды техникалық университеті
Нанотехнология және металлургия кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Металлургиялық процестерді математикалық модельдеу
"(пәннің атауы)
"(пәннің атауы)
пәні
Тақырыбы: Мәліметтер қорын басқару жүйелерін пайдалану, КОМПАС 3 D бағдарламасында Вентиль угловой механизімін құрастыру сызбасын әзірлеу.
Қабылдаған:
Аубакиров Д.Р
(баға)
(тегі, аты-жөні)
(қолы) (күні)
Комиссия мүшелері:
Орындаған:
Куликов В. Ю
Рымбек А.Р
(аты-жөні, қолы,)
(тегі, аты-жөні)
Буканов Ж. У. _________
МЕТ-19-1
(аты-жөні,қолы)
(тобы)
23-нұсқа
(шифр зач. кітапшасының нұсқасы)
Қарағанды 2022
Қарағанды техникалық университеті
Машина жасау факультеті
"Нанотехнология және металлургия"
кафедрасы
"БЕКІТЕМІН"
кафедра меңгерушісі
Куликов В. Ю._______
___________20____ж.
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСҚА ТАПСЫРМА
пәні Металлургиялық процестерді математикалық модельдеу
Студенттің Рымбек А.Р. тобының МЕТ-19-1
Тақырыбы
Мәліметтер қорын басқару жүйелерін пайдалану, КОМПАС 3 D бағдарламасында Вентиль угловой механизімін құрастыру сызбасын әзірлеу.
Бастапқы деректер
-Әзірленетін бөлшектердің бастапқы эскиздері оқулықтағы 23-нұсқаға сәйкес. 141-бет ( В.П. Большаков, А.В. Чагина., Выполнение в КОМПАС 3 D конструкторской документации изделий с резьбовыми соединениями: Учеб.пособие СПб: СпбГУ ИТМО, 2011, -166 с);
-бөлшектердің өлшемдері сызғышпен физикалық өлшеу арқылы анықталады;
- КОМПАС 3 D бағдарламасының кез келген нұсқасымен қолдануға рұқсат етіледі.
Тапсырма берілді қыркүйек 2021ж.
Жетекшісі Жолдубаева Жумагуль Дюсенбаевна қолы
Студент Рымбек А.Р қол
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 БӨЛІМ МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫН БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ
Мәліметтер қорын басқару жүйесі туралы түсінік.
Мәліметтер қорын басқару жүйесін пайдалану салалары
Мәлімет қорын басқару жүйесінің түрлері,
артықшылықтары мен кемшіліктері
БӨЛІМ КОМПАС 3 D БАҒДАРЛАМАСЫ
Вентиль угловой туралы ұғым
КОМПАС 3 D бағдарламасында Вентиль угловой
механизімін құрастыру сызбасы
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Қоғамның қарқынды дамуы ақпаратты тез өңдеуді, пайдалануды немесе сақтауды қажет ететін көптеген жаңа ақпараттың жиналуына әкеледі. Әлемдегі барлық ақпарат ағындары өте көп. Сондықтан, әр мекемеде, ол кішкентай немесе үлкен болса да, деректерді басқару мәселесі туындайды, бұл өз кезегінде жұмыстың тиімділігін қамтамасыз етеді. Кейбір мекемелер бұл үшін үлкен шкафтарды, қағаз мұқабаларын пайдаланады, ал басқа мекемелер жұмысының тиімділігін арттыру үшін компьютерлік әдістерді қолданады - бұл мәліметтер базасы, мұндай жұмысты ұйымдастыру үлкен көлемдегі деректерді оңтайлы сақтауға және ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Деректер базасынсыз бүгінде қаржы, өнеркәсіп, сауда және басқа мекемелердің жұмысын елестету мүмкін емес. Егер дерекқор болмаса, онда ол ақпарат ағынымен толып кетуі мүмкін. Бүгінгі таңда Ақпараттық технологиялар бағдарламашылары үлкен көлемде және әртүрлі ақпарат ағындарымен жұмысты ұйымдастыра алатын арнайы бағдарламалық жасақтама құру үшін көптеген жаңа проблемаларға тап болады. Мұндай сұраныс бойынша ұйымдастырылған жүйелер кеңінен қолданылады. Өз қызметінде жетістікке жеткен кез-келген мекеме қызмет үшін ақпаратты уақтылы өңдеуі керек. Деректер базасы әртүрлі мекемелер үшін құрылады. Мұнда басты мәселе-деректерді тиімді пайдалану үшін оларды жүйелеу, ұйымдастыру және топтастыру керек. Мұнда мәліметтер базасына қол жеткізу күрделі бағдарламалауды қажет етпейтін қарапайым сұраулар арқылы жүзеге асырылады. Сол сияқты, есеп алу қиын емес. Бағдарламашының алдында келесі мәселелер тұр: мәліметтер базасын басқарудың кешенді жүйесін құру және жүйенің мүмкіндіктерін көрсету, оларды өңдеуді ұйымдастыру.
Осыған байланысты курстық жұмыстың негізгі мақсаты-компьютерлік қордың мәліметтер базасын құру, яғни жұмысты автоматтандыратын жүйені құру. Мұндай жүйені құрастыру компьютерлік қор туралы барлық ақпаратты жиналған және ұйымдастырылған электронды түрде сақтауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, қажет болған жағдайда сұрауды, сұрыптауды ұйымдастыру арқылы қажетті ақпаратты өңдеуге болады. Бұл мақсаттар Президенттің Қазақстан халқына Жолдауында қойылған тапсырмалармен тығыз байланысты. Мемлекет басшысы ақпараттық инфрақұрылымды құру факторларының бірі халықтың компьютерлік сауаттылығы деңгейін арттыру болып табылатынын атап өтті.
Жоғарыда баяндалған мақсаттарға сәйкес мынадай міндеттер қойылады:
-қазіргі ғылыми-технологиялық прогрестің жетістіктері;
-деректер базасының түсінігі мен түсінігі, оны басқару жүйелері, мәліметтер базасын басқарудағы бағдарламалық жүйелердің мүмкіндіктерін анықтау;
-деректер базасын басқару жүйесі ретінде дерекқор жүйелерін қарастыру.
Ақпарат ғасырында адамдардың іс-әрекеті процесінде әртүрлі мәліметтер үнемі өндіріліп, жиналады.
4
Адамдар мен ұйымдарға күнделікті міндеттерін шешу үшін тиісті мәліметтер қажет. Жиналған деректер ақпарат алу үшін пайдаланылады. Дұрыс шешім қабылдау үшін өзекті және сенімді ақпарат қажет.
Қазіргі компьютерлік жүйелерде деректерді сақтау және басқару үшін мәліметтер базасы қолданылады. Деректер базасы біздің өміріміздің барлық салаларына қатысады: оқу орындарында, бизнесті немесе өндірісті басқаруда, банк ісінде, ғылыми, инженерлік және медициналық мәселелерді шешуде. Деректер базасы деректердің үлкен көлемін ұйымдасқан және тиімді түрде басқару қажеттілігінен туындады.
Әлем қазір ақпараттық қоғамның алдында тұр. Мұндай қоғамда ақпаратты тарату, сақтау және өңдеу жүйесі ерекше рөл атқарады. Уақыт келгенде, адамзат жинаған ақпараттан кез-келген адамға қажетті ақпарат алуды қамтамасыз ететін әлемдік байланыс жүйесі сияқты әлемге ортақ ақпараттық орта пайда болады. Компьютерді интеллектуалды роботтармен қатар адам қызметінің барлық салаларына қосу адамдардың дәстүрлі өмір сүру ортасын түбегейлі өзгертеді. Көптеген адамдар ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және қорғаумен кәсіби түрде айналысады. Ақпарат құнды тауарға айналады, ақпараттық индустрия болашақ қоғамда одан да маңызды құбылысқа айналады. Жаңа технологияның маңыздылығы оның әртүрлілігінде және бүкіл саланы қамту сипатында жатыр. "Ақпараттық экономика-бұл теория ғана емес, өндіріс немесе қызмет көрсету экономикасына жүгінбейтін бірде - бір сала жоқ", - дейді американдық экономист П.Хауке. 70-ші жылдары батыс елдеріндегі ғылыми және техникалық прогресс көшбасшылары бірауыздан "ақпараттық қоғам"туралы айтты. Бүгінгі қоғамның қазіргі талабы мен ұраны - "көбірек және жылдам ақпарат алу".
Өмір ағынын жеделдету, автоматтандыру нәтижесінде өндіріс процесін күшейту-білімнің тез жинақталуы-осының бәрі, А. Тоффлердің айтуынша, жоғалған уақыттың экономикалық маңыздылығын арттырады. Бұл әйгілі футуролог өзінің "болашаққа бет бұру" кітабында: "ақпараттық импульс бұрынғыға қарағанда әлдеқайда жалданбалы түрде соғылуы керек"дейді.
Дүниежүзілік тарих мойындағандай, үш үлкен ағын бір-біріне сәйкес келеді: технологиялар ағыны, ақпарат ағыны және осының бәрін жасаған және оған қызмет ететін адамдар ағыны. Белгілі ақпараттық контексте жаңа, бұрынғыдан да үлкен өркениет туралы айтуға болады. Бұл өркениетте мыңдаған жылдар тарихы мен дәстүрлері бар мамандықтар жойылып, жаңа, бұрын белгісіз мамандықтар пайда бола бастайды. Адамдардың қызметі мен міндеттері және олардың жұмысының сипаты өзгеруде. Адамдардың қарым-қатынасында, басқару және ұйымдастыру формаларында өте үлкен өзгерістер болады.
5
БӨЛІМ МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫН БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ
1.1. Мәліметтер қорын басқару жүйесі туралы түсінік
Кез келген ұйым жақсы жұмыс істеуі үшін мәліметтерді автоматты жинақтап, олармен манипуляция және өңдеуге мүмкіндік беретін дамыған ақпараттық жүйесі бар болуы қажет. Қазіргі таңдағы қарқынды дамыған ақпараттық жүйелер (АЖ) - ол өз құрамында келесілер бар мәліметтер қоры:
есептеуіш жүйе;
мәліметтер қорын басқару жүйесі (МҚБЖ);
бір немесе бірнеше мәліметтер қоры (МҚ);
қосымша бағдарламалар тізімі (МҚ қосымшасы).
Мәліметтер қоры ақпараттың сақталуын және ыңғайлы әрі тез енуді қамтамасыз етеді. Мәліметтер қоры әр түрлі ақпараттың қандай да бір ережеге сүйеніп ұйымдастырғнын көрсетеді.
Мәліметтер қорын басқару жүйесі - мәліметтер қорын құруға және оны қолдануға арналған тілдік және бағдарламалық құралдардың жиыны. Деректер базасы-бұл реттелген, өзара байланысты мәліметтер жиынтығы. Бұл ақпаратты сақтауға арналған құрылым. Деректер базасының мысалы ретінде телефон анықтамалығы, пойыздар кестесі, кәсіпорын қызметкерлері туралы мәліметтер, студенттердің сессияларын өткізу нәтижелері және т.б. электрондық мәліметтер базасының негізгі қасиеті-ақпаратты жылдам іздеу, сұрыптау және түрлендіру. Деректер базасын басқару жүйесі-бұл жаңа мәліметтер базасын құруға, оны мәліметтермен толтыруға, мазмұнын өңдеуге және оларды реттеуге арналған бағдарламалық құралдар жиынтығы. Дерекқорды басқару жүйесі-бұл деректерді сақтау, қосу, жою, өңдеу үшін қолданылатын бағдарламалық жасақтама жүйесі.
Деректер базасын басқару жүйелері: Access, Clipper, Oracle, Paradox, FoxPro, FoxBase. Access бағдарламасы-дерекқорды басқарудың танымал жүйелерінің бірі. MS Access файл кеңейтімі:.mdb. Microsoft Access басқа жүйелерге қарағанда оңай және ыңғайлы. Ол пайдаланушыға келесі мәселелерді шешуге мүмкіндік береді:
- Мәліметтер базасын құру және оған мәліметтер енгізу;
- Кесте құрамын қарау және оны өңдеу;
- Кестелер арасында байланыс орнату;
- Деректердің тұтастығы мен құпиялылығын қорғауды қамтамасыз ету;
- Әр түрлі деректер сұрауларын жасау;
- Ақпаратты нысан және есеп түрінде көрсету;
- Суреттер мен графиктерді нысан мен есепке қою;
- Деректерді импорттау және экспорттау;
- Интернеттің Web беттерінде мәліметтер базасын пайдалану.
Microsoft Access дерекқорын басқару жүйесін іске қосу үшін іске қосу (іске қосу) - бағдарламалар - Microsoft Office - Microsoft Access пәрмендері орындалады.
6
Ақпаратты ретке келтіру үшін бір-бірімен қисынды біріктірілген ақпарат тақырыптары, арнайы каталогтар, каталогтар, картотекалар, энциклопедиялар және т.б. бар. Сонымен қатар, ақпарат ағыны үнемі өсіп келеді және егер ол үнемі және уақтылы жаңартылып отырса, бүгінгі күні ешқандай ақпарат сақталмайды. Бұл мәселені шешу үшін компьютерлік технологиялар көмекке келеді. Компьютерде есептеулер жүргізетін графикалық кескіндерді, мәтіндерді құруға арналған бағдарламадан басқа, үлкен көлемдегі ақпаратты сақтауға, өңдеуге және іздеуге арналған арнайы бағдарламалар бар. Мұндай бағдарламалар дерекқорды басқару жүйелері (ДҚБЖ) деп аталады. Ол туралы айтпас бұрын, мәліметтер базасы ұғымын қарастырайық. Деректер базасы деп кез - келген ортада, мысалы, қағазда, фильм таспасында, магниттік дискіде сақталған арнайы ұйымдастырылған мәліметтер жиынтығын түсінуге болады. Бір қорда орналасқан мәліметтер базасы қисынды болуы керек. Бұл деректерді нақты параметрлер, қасиеттер, яғни бір-біріне қатысу белгілері бойынша біріктіру арқылы жүзеге асырылады.
Деректер базасы-бұл ақпаратты сақтауға және жинақтауға арналған ұйымдасқан құрылым. Деректер базасы ұғымы алғаш рет пайда болған кезде, онда деректер шынымен сақталған. Бірақ көптеген заманауи мәліметтер базасын басқару жүйелері өз құрылымдарында тек деректерді ғана емес, сонымен бірге олардың тұтынушылармен және басқа да ақпараттық -- бағдарламалық кешендермен өзара әрекеттесу әдістерін де қамтиды. Сондықтан қазіргі мәліметтер базасында тек ақпарат қана емес, ақпарат та сақталады деп айта аламыз.
Мәліметтер базасының негізгі нысаны: кесте. Кесте-бұл өрістер мен жазбалардан тұратын ақпарат қоймасы. Тәуелсіз мәні бар файл жазбасының қызметтік бөлігі, яғни кесте түрінде дерекқордың бір бағаны өріс деп аталады. Бұл дерекқорды басқару жүйесіне тікелей қол жетімді ең кіші деректер бірлігі. Логикалық байланысқан өрістер жиынтығы жазба деп аталады. Жазу-кесте қатарына (жолына) жазылған мәліметтер жиынтығы.
Кілт өрісі әр кестеде деректерді біріктіруді, сақтауды, іздеуді тиімді ұйымдастыру үшін қолданылады. Мысалы: телефон анықтамалығы. Онда тегі, мекен-жайы, телефон нөмірі жазылған. Мұнда телефон нөмірі өрісі негізгі өріс болады. Файлдағы жазбаны біржақты анықтайтын кілт немесе бастапқы кілт деп аталады. Негізгі кілттен басқа, жазбалар қайталанатын екінші кілттерді де қарастыруы мүмкін.
Әлемде дерекқорды басқару жүйелерінің көптеген түрлері бар. Олардың әрқайсысының әртүрлі объектілермен жұмыс істеу ерекшеліктеріне, пайдаланушыға ұсынылатын қызмет түрінің ерекшелігіне қарамастан, оларда жалпы ұғымдар жиынтығы қалыптасады.
7
Мәліметтер қорын басқару жүйесін пайдалану салалары
Өндірілетін деректердің көлемі үнемі өсіп келеді. Деректер әртүрлі көздерден жиналады: жұмыс және оқу, әлеуметтік желілер, дүкендер, дәріханалар, туристік фирмалар, достарымыз бен туыстарымыз бізге мол мәлімет береді. Кәсіпорындар да деректермен жұмыс істейді. Олар клиенттердің, ұсынылатын қызметтер мен өнімдердің, жұмысшылардың және қолма-қол ақшаның есебін жүргізеді. Ұйымдар осы және басқа да көптеген деректерді сақтауы керек. Басқарумен айналысатын адамдарға маңызды шешімдер қабылдау үшін мәліметтер қажет.
Мегафон, Билайн және МТС сияқты ұялы байланыс операторлары ондаған миллион клиенттердің миллиардтаған телефон қоңыраулары туралы мәліметтерін сақтайтыны белгілі, ал секунд сайын жаңа деректер қосылады. Бұл компаниялар үлкен көлемде деректерді сақтап қана қоймай, оларды басқара алады, сонымен қатар олардан кез-келген деректерді тез таба алады. Facebook немесе ВКонтакте сияқты әлеуметтік желілер күніне миллиондаған жазбаларды сақтайды және өңдейді. Google немесе Яндекс сияқты іздеу жүйелері күніне миллиондаған сұраныстарды өңдейді және нәтижелер бірден беріледі.
Көптеген деректерді қалай өңдеуге болады? Деректердің үлкен саны арасында қалай табуға болады? Бұл мәселелерді шешу үшін Мәліметтер базасы қолданылады. Деректер базасы-компьютерлік жүйелерге деректерді тез сақтауға, басқаруға және алуға мүмкіндік беретін арнайы құрылымдар. Қазіргі заманғы ақпараттық жүйелер мәліметтер базасына негізделген. Ақпараттық жүйелер саласындағы маман үшін мәліметтер базасының қалай құрылатынын және қалай тиімді пайдаланылатынын түсіну керек.
Деректер базасын дұрыс жобалау үшін деректер мен Ақпарат арасындағы айырмашылықты түсіну керек. Деректер шикі фактілерден тұрады. Мысалы, көшеде мезгіл-мезгіл смартфонға көше температурасын жіберетін термометр бар делік, ылғалдылық, қысым және т.б. смартфонның жадында әртүрлі мәндердің сандары сақталады, сондықтан фактілер бар, бірақ олар бұл форматта аса пайдалы емес. 20 саны өте мазмұнды емес, бірақ "қазір сыртта температура 20°c нөлден жоғары" деп айту - деректер мағынасы бар.
Ақпарат-оның мағынасын анықтау үшін деректерді өңдеу нәтижесі. Деректерді өңдеу қарапайым болуы мүмкін, мысалы, орташа мәнді есептеу немесе статистикалық модельдеуді қолдана отырып болжау немесе шығару сияқты күрделі. Ақпараттың мағынасын ашу үшін контекст қажет. Сонымен, 20 градус орташа температураны оқу ештеңе білдірмейді, егер оның мазмұны белгісіз болса: Фаренгейт немесе Цельсий градусында? Бұл бөлменің, судың немесе сыртқы ауаның температурасы ма? Ақпарат шешім қабылдау үшін негіз ретінде пайдаланылуы мүмкін. Мысалы, көшедегі температураны біліп, қандай киім кию керектігін шешуге болады.
8
Шикі деректерді сақтау, өңдеу және ұсыну үшін дұрыс пішімдеу керек. Мысалы, күндерді Григориан күнтізбесі форматында деректер базасында сақтауға болады, бірақ "күн-ай-жыл" немесе "айкүнжыл"сияқты әртүрлі форматта көрсетіледі. Респонденттердің "ИәЖоқ" сияқты жауаптарын сақтау үшін "YN" немесе "01" форматына түрлендіру қажет болуы мүмкін. Дыбыстар, бейнелер немесе суреттер сияқты күрделі деректер түрлерін өңдеген кезде күрделі форматтау қажет.
Қазіргі ақпараттық ғасырда нақты, өзекті және уақтылы ақпарат шығару дұрыс шешім қабылдаудың кілті болып табылады. Өз кезегінде дұрыс шешім қабылдау сәттіліктің кілті болып табылады.
Деректер белгілі бір тақырып туралы білімнің, ақпараттың және фактілердің негізі болып табылатын ақпараттың негізі болып табылады. Білім қоршаған ортаға қатысты ақпаратты білуді, түсінуді және түсінуді білдіреді. Білімнің басты қасиеті - "жаңа" білімді "ескіден"алуға болады.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде қорытынды жасауға болады: ақпарат деректерді өңдеу арқылы жасалады.
Дәл, өзекті және уақтылы ақпарат дұрыс шешім қабылдаудың кілті болып табылады.
Дұрыс шешім қабылдау-сәттіліктің кілті.
Білім мен ақпарат уақтылы және дәл деректерді қажет етеді. Деректер дұрыс құрылып, қол жетімді форматта сақталуы керек. Деректерді сақтау ортасын Мұқият басқару керек. Деректерді басқару-бұл деректерді дұрыс құруға, сақтауға және шығаруға бағытталған пән. Деректерді басқару кез-келген бизнес, мемлекеттік мекеме, сервистік компания немесе оқу ұйымы үшін негізгі қызмет түрі болып табылады.
Деректер базасы (ДБ) - бұл екі бөліктен тұратын қол жетімді, біріктірілген құрылым:
Деректер-шикі фактілер;
Деректер біріктірілген және басқарылатын метадеректер немесе деректер деректері.
Метадеректерде деректер сипаттамалары және деректерді байланыстыратын қатынастар жиынтығы бар. Мысалы, метадеректер әр деректер элементінің атын, мәндер түрін (сандық, күндер немесе мәтін) сақтайды. Осылайша, метадеректер мәліметтер базасындағы деректердің толық көрінісін ұсынады. Метадеректердің анықтамасын ескере отырып, дерекқорды "сипаттамамен бірге мәліметтер жиынтығы"ретінде анықтауға болады.
9
1.3 Мәлімет қорын басқару жүйесінің түрлері
Мәліметтер базасының түрлері: реляциялық, иерархиялық, желілік. Реляциялық деректер базасы кестелерді пайдалануға негізделген. Ол екі өлшемді кесте түрінде ұйымдастырылған. Егер әр жазбада тек белгілі бір объектіге қатысты ақпарат болса, онда мәліметтер базасы реляциялық мәліметтер базасы болып табылады. Реляциялық деректер базасында әр тізім кестелерде сақталады. Мысалы: оқу орны туралы мәліметтер бір кестеде, студенттер туралы мәліметтер екінші кестеде сақталуы керек. Иерархиялық және желілік мәліметтер базасы кез-келген жалпы белгісі бар мәліметтер арасында байланыстың болуын қамтамасыз етеді. Иерархиялық мәліметтер базасында мұндай байланыстар тармақ тәрізді құрылым түрінде көрсетіледі. Мұнда бір жақты байланыс болуы мүмкін және сұраныс құрылымда көрсетілген жағдайда ғана қанағаттандырылады. Желілік мәліметтер базасы желілік мәліметтер базасы деп аталады.
Деректер базасы орталықтандырылған және таратылған болып жіктеледі. Орталықтандырылған мәліметтер базасы бір есептеу жүйесінің жадында сақталады. Егер бұл есептеу жүйесі компьютерлік желінің құрамдас бөлігі болса, онда мұндай есептеу жүйесі таратылған қатынастарды құра алады. Деректер базасын қолданудың бұл әдісі көбінесе жеке компьютердің жергілікті желілерінде қолданылады. Таратылған мәліметтер базасы бірнеше бөліктен тұрады, тіпті бір-бірін қайталайды, олар компьютерлік желінің әртүрлі компьютерлерінде сақталады. Мұндай қормен жұмыс дерекқорды басқарудың таратылған жүйесін қолдана отырып жүзеге асырылады.
Деректерге қол жеткізуді құру әдісіне сәйкес мәліметтер базасы жергілікті және желілік болып бөлінеді. Деректер базасымен ... жалғасы
Нанотехнология және металлургия кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Металлургиялық процестерді математикалық модельдеу
"(пәннің атауы)
"(пәннің атауы)
пәні
Тақырыбы: Мәліметтер қорын басқару жүйелерін пайдалану, КОМПАС 3 D бағдарламасында Вентиль угловой механизімін құрастыру сызбасын әзірлеу.
Қабылдаған:
Аубакиров Д.Р
(баға)
(тегі, аты-жөні)
(қолы) (күні)
Комиссия мүшелері:
Орындаған:
Куликов В. Ю
Рымбек А.Р
(аты-жөні, қолы,)
(тегі, аты-жөні)
Буканов Ж. У. _________
МЕТ-19-1
(аты-жөні,қолы)
(тобы)
23-нұсқа
(шифр зач. кітапшасының нұсқасы)
Қарағанды 2022
Қарағанды техникалық университеті
Машина жасау факультеті
"Нанотехнология және металлургия"
кафедрасы
"БЕКІТЕМІН"
кафедра меңгерушісі
Куликов В. Ю._______
___________20____ж.
КУРСТЫҚ ЖҰМЫСҚА ТАПСЫРМА
пәні Металлургиялық процестерді математикалық модельдеу
Студенттің Рымбек А.Р. тобының МЕТ-19-1
Тақырыбы
Мәліметтер қорын басқару жүйелерін пайдалану, КОМПАС 3 D бағдарламасында Вентиль угловой механизімін құрастыру сызбасын әзірлеу.
Бастапқы деректер
-Әзірленетін бөлшектердің бастапқы эскиздері оқулықтағы 23-нұсқаға сәйкес. 141-бет ( В.П. Большаков, А.В. Чагина., Выполнение в КОМПАС 3 D конструкторской документации изделий с резьбовыми соединениями: Учеб.пособие СПб: СпбГУ ИТМО, 2011, -166 с);
-бөлшектердің өлшемдері сызғышпен физикалық өлшеу арқылы анықталады;
- КОМПАС 3 D бағдарламасының кез келген нұсқасымен қолдануға рұқсат етіледі.
Тапсырма берілді қыркүйек 2021ж.
Жетекшісі Жолдубаева Жумагуль Дюсенбаевна қолы
Студент Рымбек А.Р қол
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 БӨЛІМ МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫН БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ
Мәліметтер қорын басқару жүйесі туралы түсінік.
Мәліметтер қорын басқару жүйесін пайдалану салалары
Мәлімет қорын басқару жүйесінің түрлері,
артықшылықтары мен кемшіліктері
БӨЛІМ КОМПАС 3 D БАҒДАРЛАМАСЫ
Вентиль угловой туралы ұғым
КОМПАС 3 D бағдарламасында Вентиль угловой
механизімін құрастыру сызбасы
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Қоғамның қарқынды дамуы ақпаратты тез өңдеуді, пайдалануды немесе сақтауды қажет ететін көптеген жаңа ақпараттың жиналуына әкеледі. Әлемдегі барлық ақпарат ағындары өте көп. Сондықтан, әр мекемеде, ол кішкентай немесе үлкен болса да, деректерді басқару мәселесі туындайды, бұл өз кезегінде жұмыстың тиімділігін қамтамасыз етеді. Кейбір мекемелер бұл үшін үлкен шкафтарды, қағаз мұқабаларын пайдаланады, ал басқа мекемелер жұмысының тиімділігін арттыру үшін компьютерлік әдістерді қолданады - бұл мәліметтер базасы, мұндай жұмысты ұйымдастыру үлкен көлемдегі деректерді оңтайлы сақтауға және ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Деректер базасынсыз бүгінде қаржы, өнеркәсіп, сауда және басқа мекемелердің жұмысын елестету мүмкін емес. Егер дерекқор болмаса, онда ол ақпарат ағынымен толып кетуі мүмкін. Бүгінгі таңда Ақпараттық технологиялар бағдарламашылары үлкен көлемде және әртүрлі ақпарат ағындарымен жұмысты ұйымдастыра алатын арнайы бағдарламалық жасақтама құру үшін көптеген жаңа проблемаларға тап болады. Мұндай сұраныс бойынша ұйымдастырылған жүйелер кеңінен қолданылады. Өз қызметінде жетістікке жеткен кез-келген мекеме қызмет үшін ақпаратты уақтылы өңдеуі керек. Деректер базасы әртүрлі мекемелер үшін құрылады. Мұнда басты мәселе-деректерді тиімді пайдалану үшін оларды жүйелеу, ұйымдастыру және топтастыру керек. Мұнда мәліметтер базасына қол жеткізу күрделі бағдарламалауды қажет етпейтін қарапайым сұраулар арқылы жүзеге асырылады. Сол сияқты, есеп алу қиын емес. Бағдарламашының алдында келесі мәселелер тұр: мәліметтер базасын басқарудың кешенді жүйесін құру және жүйенің мүмкіндіктерін көрсету, оларды өңдеуді ұйымдастыру.
Осыған байланысты курстық жұмыстың негізгі мақсаты-компьютерлік қордың мәліметтер базасын құру, яғни жұмысты автоматтандыратын жүйені құру. Мұндай жүйені құрастыру компьютерлік қор туралы барлық ақпаратты жиналған және ұйымдастырылған электронды түрде сақтауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, қажет болған жағдайда сұрауды, сұрыптауды ұйымдастыру арқылы қажетті ақпаратты өңдеуге болады. Бұл мақсаттар Президенттің Қазақстан халқына Жолдауында қойылған тапсырмалармен тығыз байланысты. Мемлекет басшысы ақпараттық инфрақұрылымды құру факторларының бірі халықтың компьютерлік сауаттылығы деңгейін арттыру болып табылатынын атап өтті.
Жоғарыда баяндалған мақсаттарға сәйкес мынадай міндеттер қойылады:
-қазіргі ғылыми-технологиялық прогрестің жетістіктері;
-деректер базасының түсінігі мен түсінігі, оны басқару жүйелері, мәліметтер базасын басқарудағы бағдарламалық жүйелердің мүмкіндіктерін анықтау;
-деректер базасын басқару жүйесі ретінде дерекқор жүйелерін қарастыру.
Ақпарат ғасырында адамдардың іс-әрекеті процесінде әртүрлі мәліметтер үнемі өндіріліп, жиналады.
4
Адамдар мен ұйымдарға күнделікті міндеттерін шешу үшін тиісті мәліметтер қажет. Жиналған деректер ақпарат алу үшін пайдаланылады. Дұрыс шешім қабылдау үшін өзекті және сенімді ақпарат қажет.
Қазіргі компьютерлік жүйелерде деректерді сақтау және басқару үшін мәліметтер базасы қолданылады. Деректер базасы біздің өміріміздің барлық салаларына қатысады: оқу орындарында, бизнесті немесе өндірісті басқаруда, банк ісінде, ғылыми, инженерлік және медициналық мәселелерді шешуде. Деректер базасы деректердің үлкен көлемін ұйымдасқан және тиімді түрде басқару қажеттілігінен туындады.
Әлем қазір ақпараттық қоғамның алдында тұр. Мұндай қоғамда ақпаратты тарату, сақтау және өңдеу жүйесі ерекше рөл атқарады. Уақыт келгенде, адамзат жинаған ақпараттан кез-келген адамға қажетті ақпарат алуды қамтамасыз ететін әлемдік байланыс жүйесі сияқты әлемге ортақ ақпараттық орта пайда болады. Компьютерді интеллектуалды роботтармен қатар адам қызметінің барлық салаларына қосу адамдардың дәстүрлі өмір сүру ортасын түбегейлі өзгертеді. Көптеген адамдар ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және қорғаумен кәсіби түрде айналысады. Ақпарат құнды тауарға айналады, ақпараттық индустрия болашақ қоғамда одан да маңызды құбылысқа айналады. Жаңа технологияның маңыздылығы оның әртүрлілігінде және бүкіл саланы қамту сипатында жатыр. "Ақпараттық экономика-бұл теория ғана емес, өндіріс немесе қызмет көрсету экономикасына жүгінбейтін бірде - бір сала жоқ", - дейді американдық экономист П.Хауке. 70-ші жылдары батыс елдеріндегі ғылыми және техникалық прогресс көшбасшылары бірауыздан "ақпараттық қоғам"туралы айтты. Бүгінгі қоғамның қазіргі талабы мен ұраны - "көбірек және жылдам ақпарат алу".
Өмір ағынын жеделдету, автоматтандыру нәтижесінде өндіріс процесін күшейту-білімнің тез жинақталуы-осының бәрі, А. Тоффлердің айтуынша, жоғалған уақыттың экономикалық маңыздылығын арттырады. Бұл әйгілі футуролог өзінің "болашаққа бет бұру" кітабында: "ақпараттық импульс бұрынғыға қарағанда әлдеқайда жалданбалы түрде соғылуы керек"дейді.
Дүниежүзілік тарих мойындағандай, үш үлкен ағын бір-біріне сәйкес келеді: технологиялар ағыны, ақпарат ағыны және осының бәрін жасаған және оған қызмет ететін адамдар ағыны. Белгілі ақпараттық контексте жаңа, бұрынғыдан да үлкен өркениет туралы айтуға болады. Бұл өркениетте мыңдаған жылдар тарихы мен дәстүрлері бар мамандықтар жойылып, жаңа, бұрын белгісіз мамандықтар пайда бола бастайды. Адамдардың қызметі мен міндеттері және олардың жұмысының сипаты өзгеруде. Адамдардың қарым-қатынасында, басқару және ұйымдастыру формаларында өте үлкен өзгерістер болады.
5
БӨЛІМ МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫН БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІ
1.1. Мәліметтер қорын басқару жүйесі туралы түсінік
Кез келген ұйым жақсы жұмыс істеуі үшін мәліметтерді автоматты жинақтап, олармен манипуляция және өңдеуге мүмкіндік беретін дамыған ақпараттық жүйесі бар болуы қажет. Қазіргі таңдағы қарқынды дамыған ақпараттық жүйелер (АЖ) - ол өз құрамында келесілер бар мәліметтер қоры:
есептеуіш жүйе;
мәліметтер қорын басқару жүйесі (МҚБЖ);
бір немесе бірнеше мәліметтер қоры (МҚ);
қосымша бағдарламалар тізімі (МҚ қосымшасы).
Мәліметтер қоры ақпараттың сақталуын және ыңғайлы әрі тез енуді қамтамасыз етеді. Мәліметтер қоры әр түрлі ақпараттың қандай да бір ережеге сүйеніп ұйымдастырғнын көрсетеді.
Мәліметтер қорын басқару жүйесі - мәліметтер қорын құруға және оны қолдануға арналған тілдік және бағдарламалық құралдардың жиыны. Деректер базасы-бұл реттелген, өзара байланысты мәліметтер жиынтығы. Бұл ақпаратты сақтауға арналған құрылым. Деректер базасының мысалы ретінде телефон анықтамалығы, пойыздар кестесі, кәсіпорын қызметкерлері туралы мәліметтер, студенттердің сессияларын өткізу нәтижелері және т.б. электрондық мәліметтер базасының негізгі қасиеті-ақпаратты жылдам іздеу, сұрыптау және түрлендіру. Деректер базасын басқару жүйесі-бұл жаңа мәліметтер базасын құруға, оны мәліметтермен толтыруға, мазмұнын өңдеуге және оларды реттеуге арналған бағдарламалық құралдар жиынтығы. Дерекқорды басқару жүйесі-бұл деректерді сақтау, қосу, жою, өңдеу үшін қолданылатын бағдарламалық жасақтама жүйесі.
Деректер базасын басқару жүйелері: Access, Clipper, Oracle, Paradox, FoxPro, FoxBase. Access бағдарламасы-дерекқорды басқарудың танымал жүйелерінің бірі. MS Access файл кеңейтімі:.mdb. Microsoft Access басқа жүйелерге қарағанда оңай және ыңғайлы. Ол пайдаланушыға келесі мәселелерді шешуге мүмкіндік береді:
- Мәліметтер базасын құру және оған мәліметтер енгізу;
- Кесте құрамын қарау және оны өңдеу;
- Кестелер арасында байланыс орнату;
- Деректердің тұтастығы мен құпиялылығын қорғауды қамтамасыз ету;
- Әр түрлі деректер сұрауларын жасау;
- Ақпаратты нысан және есеп түрінде көрсету;
- Суреттер мен графиктерді нысан мен есепке қою;
- Деректерді импорттау және экспорттау;
- Интернеттің Web беттерінде мәліметтер базасын пайдалану.
Microsoft Access дерекқорын басқару жүйесін іске қосу үшін іске қосу (іске қосу) - бағдарламалар - Microsoft Office - Microsoft Access пәрмендері орындалады.
6
Ақпаратты ретке келтіру үшін бір-бірімен қисынды біріктірілген ақпарат тақырыптары, арнайы каталогтар, каталогтар, картотекалар, энциклопедиялар және т.б. бар. Сонымен қатар, ақпарат ағыны үнемі өсіп келеді және егер ол үнемі және уақтылы жаңартылып отырса, бүгінгі күні ешқандай ақпарат сақталмайды. Бұл мәселені шешу үшін компьютерлік технологиялар көмекке келеді. Компьютерде есептеулер жүргізетін графикалық кескіндерді, мәтіндерді құруға арналған бағдарламадан басқа, үлкен көлемдегі ақпаратты сақтауға, өңдеуге және іздеуге арналған арнайы бағдарламалар бар. Мұндай бағдарламалар дерекқорды басқару жүйелері (ДҚБЖ) деп аталады. Ол туралы айтпас бұрын, мәліметтер базасы ұғымын қарастырайық. Деректер базасы деп кез - келген ортада, мысалы, қағазда, фильм таспасында, магниттік дискіде сақталған арнайы ұйымдастырылған мәліметтер жиынтығын түсінуге болады. Бір қорда орналасқан мәліметтер базасы қисынды болуы керек. Бұл деректерді нақты параметрлер, қасиеттер, яғни бір-біріне қатысу белгілері бойынша біріктіру арқылы жүзеге асырылады.
Деректер базасы-бұл ақпаратты сақтауға және жинақтауға арналған ұйымдасқан құрылым. Деректер базасы ұғымы алғаш рет пайда болған кезде, онда деректер шынымен сақталған. Бірақ көптеген заманауи мәліметтер базасын басқару жүйелері өз құрылымдарында тек деректерді ғана емес, сонымен бірге олардың тұтынушылармен және басқа да ақпараттық -- бағдарламалық кешендермен өзара әрекеттесу әдістерін де қамтиды. Сондықтан қазіргі мәліметтер базасында тек ақпарат қана емес, ақпарат та сақталады деп айта аламыз.
Мәліметтер базасының негізгі нысаны: кесте. Кесте-бұл өрістер мен жазбалардан тұратын ақпарат қоймасы. Тәуелсіз мәні бар файл жазбасының қызметтік бөлігі, яғни кесте түрінде дерекқордың бір бағаны өріс деп аталады. Бұл дерекқорды басқару жүйесіне тікелей қол жетімді ең кіші деректер бірлігі. Логикалық байланысқан өрістер жиынтығы жазба деп аталады. Жазу-кесте қатарына (жолына) жазылған мәліметтер жиынтығы.
Кілт өрісі әр кестеде деректерді біріктіруді, сақтауды, іздеуді тиімді ұйымдастыру үшін қолданылады. Мысалы: телефон анықтамалығы. Онда тегі, мекен-жайы, телефон нөмірі жазылған. Мұнда телефон нөмірі өрісі негізгі өріс болады. Файлдағы жазбаны біржақты анықтайтын кілт немесе бастапқы кілт деп аталады. Негізгі кілттен басқа, жазбалар қайталанатын екінші кілттерді де қарастыруы мүмкін.
Әлемде дерекқорды басқару жүйелерінің көптеген түрлері бар. Олардың әрқайсысының әртүрлі объектілермен жұмыс істеу ерекшеліктеріне, пайдаланушыға ұсынылатын қызмет түрінің ерекшелігіне қарамастан, оларда жалпы ұғымдар жиынтығы қалыптасады.
7
Мәліметтер қорын басқару жүйесін пайдалану салалары
Өндірілетін деректердің көлемі үнемі өсіп келеді. Деректер әртүрлі көздерден жиналады: жұмыс және оқу, әлеуметтік желілер, дүкендер, дәріханалар, туристік фирмалар, достарымыз бен туыстарымыз бізге мол мәлімет береді. Кәсіпорындар да деректермен жұмыс істейді. Олар клиенттердің, ұсынылатын қызметтер мен өнімдердің, жұмысшылардың және қолма-қол ақшаның есебін жүргізеді. Ұйымдар осы және басқа да көптеген деректерді сақтауы керек. Басқарумен айналысатын адамдарға маңызды шешімдер қабылдау үшін мәліметтер қажет.
Мегафон, Билайн және МТС сияқты ұялы байланыс операторлары ондаған миллион клиенттердің миллиардтаған телефон қоңыраулары туралы мәліметтерін сақтайтыны белгілі, ал секунд сайын жаңа деректер қосылады. Бұл компаниялар үлкен көлемде деректерді сақтап қана қоймай, оларды басқара алады, сонымен қатар олардан кез-келген деректерді тез таба алады. Facebook немесе ВКонтакте сияқты әлеуметтік желілер күніне миллиондаған жазбаларды сақтайды және өңдейді. Google немесе Яндекс сияқты іздеу жүйелері күніне миллиондаған сұраныстарды өңдейді және нәтижелер бірден беріледі.
Көптеген деректерді қалай өңдеуге болады? Деректердің үлкен саны арасында қалай табуға болады? Бұл мәселелерді шешу үшін Мәліметтер базасы қолданылады. Деректер базасы-компьютерлік жүйелерге деректерді тез сақтауға, басқаруға және алуға мүмкіндік беретін арнайы құрылымдар. Қазіргі заманғы ақпараттық жүйелер мәліметтер базасына негізделген. Ақпараттық жүйелер саласындағы маман үшін мәліметтер базасының қалай құрылатынын және қалай тиімді пайдаланылатынын түсіну керек.
Деректер базасын дұрыс жобалау үшін деректер мен Ақпарат арасындағы айырмашылықты түсіну керек. Деректер шикі фактілерден тұрады. Мысалы, көшеде мезгіл-мезгіл смартфонға көше температурасын жіберетін термометр бар делік, ылғалдылық, қысым және т.б. смартфонның жадында әртүрлі мәндердің сандары сақталады, сондықтан фактілер бар, бірақ олар бұл форматта аса пайдалы емес. 20 саны өте мазмұнды емес, бірақ "қазір сыртта температура 20°c нөлден жоғары" деп айту - деректер мағынасы бар.
Ақпарат-оның мағынасын анықтау үшін деректерді өңдеу нәтижесі. Деректерді өңдеу қарапайым болуы мүмкін, мысалы, орташа мәнді есептеу немесе статистикалық модельдеуді қолдана отырып болжау немесе шығару сияқты күрделі. Ақпараттың мағынасын ашу үшін контекст қажет. Сонымен, 20 градус орташа температураны оқу ештеңе білдірмейді, егер оның мазмұны белгісіз болса: Фаренгейт немесе Цельсий градусында? Бұл бөлменің, судың немесе сыртқы ауаның температурасы ма? Ақпарат шешім қабылдау үшін негіз ретінде пайдаланылуы мүмкін. Мысалы, көшедегі температураны біліп, қандай киім кию керектігін шешуге болады.
8
Шикі деректерді сақтау, өңдеу және ұсыну үшін дұрыс пішімдеу керек. Мысалы, күндерді Григориан күнтізбесі форматында деректер базасында сақтауға болады, бірақ "күн-ай-жыл" немесе "айкүнжыл"сияқты әртүрлі форматта көрсетіледі. Респонденттердің "ИәЖоқ" сияқты жауаптарын сақтау үшін "YN" немесе "01" форматына түрлендіру қажет болуы мүмкін. Дыбыстар, бейнелер немесе суреттер сияқты күрделі деректер түрлерін өңдеген кезде күрделі форматтау қажет.
Қазіргі ақпараттық ғасырда нақты, өзекті және уақтылы ақпарат шығару дұрыс шешім қабылдаудың кілті болып табылады. Өз кезегінде дұрыс шешім қабылдау сәттіліктің кілті болып табылады.
Деректер белгілі бір тақырып туралы білімнің, ақпараттың және фактілердің негізі болып табылатын ақпараттың негізі болып табылады. Білім қоршаған ортаға қатысты ақпаратты білуді, түсінуді және түсінуді білдіреді. Білімнің басты қасиеті - "жаңа" білімді "ескіден"алуға болады.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде қорытынды жасауға болады: ақпарат деректерді өңдеу арқылы жасалады.
Дәл, өзекті және уақтылы ақпарат дұрыс шешім қабылдаудың кілті болып табылады.
Дұрыс шешім қабылдау-сәттіліктің кілті.
Білім мен ақпарат уақтылы және дәл деректерді қажет етеді. Деректер дұрыс құрылып, қол жетімді форматта сақталуы керек. Деректерді сақтау ортасын Мұқият басқару керек. Деректерді басқару-бұл деректерді дұрыс құруға, сақтауға және шығаруға бағытталған пән. Деректерді басқару кез-келген бизнес, мемлекеттік мекеме, сервистік компания немесе оқу ұйымы үшін негізгі қызмет түрі болып табылады.
Деректер базасы (ДБ) - бұл екі бөліктен тұратын қол жетімді, біріктірілген құрылым:
Деректер-шикі фактілер;
Деректер біріктірілген және басқарылатын метадеректер немесе деректер деректері.
Метадеректерде деректер сипаттамалары және деректерді байланыстыратын қатынастар жиынтығы бар. Мысалы, метадеректер әр деректер элементінің атын, мәндер түрін (сандық, күндер немесе мәтін) сақтайды. Осылайша, метадеректер мәліметтер базасындағы деректердің толық көрінісін ұсынады. Метадеректердің анықтамасын ескере отырып, дерекқорды "сипаттамамен бірге мәліметтер жиынтығы"ретінде анықтауға болады.
9
1.3 Мәлімет қорын басқару жүйесінің түрлері
Мәліметтер базасының түрлері: реляциялық, иерархиялық, желілік. Реляциялық деректер базасы кестелерді пайдалануға негізделген. Ол екі өлшемді кесте түрінде ұйымдастырылған. Егер әр жазбада тек белгілі бір объектіге қатысты ақпарат болса, онда мәліметтер базасы реляциялық мәліметтер базасы болып табылады. Реляциялық деректер базасында әр тізім кестелерде сақталады. Мысалы: оқу орны туралы мәліметтер бір кестеде, студенттер туралы мәліметтер екінші кестеде сақталуы керек. Иерархиялық және желілік мәліметтер базасы кез-келген жалпы белгісі бар мәліметтер арасында байланыстың болуын қамтамасыз етеді. Иерархиялық мәліметтер базасында мұндай байланыстар тармақ тәрізді құрылым түрінде көрсетіледі. Мұнда бір жақты байланыс болуы мүмкін және сұраныс құрылымда көрсетілген жағдайда ғана қанағаттандырылады. Желілік мәліметтер базасы желілік мәліметтер базасы деп аталады.
Деректер базасы орталықтандырылған және таратылған болып жіктеледі. Орталықтандырылған мәліметтер базасы бір есептеу жүйесінің жадында сақталады. Егер бұл есептеу жүйесі компьютерлік желінің құрамдас бөлігі болса, онда мұндай есептеу жүйесі таратылған қатынастарды құра алады. Деректер базасын қолданудың бұл әдісі көбінесе жеке компьютердің жергілікті желілерінде қолданылады. Таратылған мәліметтер базасы бірнеше бөліктен тұрады, тіпті бір-бірін қайталайды, олар компьютерлік желінің әртүрлі компьютерлерінде сақталады. Мұндай қормен жұмыс дерекқорды басқарудың таратылған жүйесін қолдана отырып жүзеге асырылады.
Деректерге қол жеткізуді құру әдісіне сәйкес мәліметтер базасы жергілікті және желілік болып бөлінеді. Деректер базасымен ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz