Электрмен жабдықтаудың аралас схемасы
Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылық Министрлігі
С.Сейфуллин атындағы ҚАТУ
ФИО
Нұр-Султан қаласы Tellur Gold ЖШС флотациялық цехын электрлендіру жүйесін қайта жаңарту
ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА
мамандығы 5В081200 - Ауыл шаруашылығын энергиямен қамтамасыз ету
Нұр-Султан 2022
Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылық Министрлігі
С.Сейфуллин атындағы ҚАТУ
Қорғауға жіберілді
__ ______ 2021 г.
Кафедра меңгерушісі
____________ Е.Ж.Сарсикеев
ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА
Нұр-Султан қаласы Tellur Gold ЖШС флотациялық цехын электрлендіру жүйесін қайта жаңарту
мамандығы 5В081200 - Ауыл шаруашылығын энергиямен қамтамасыз ету
Орындаған:
Ғылыми жетекшісі:
PhD доктор М.Е.Ордабаев
Нұр-Султан 2022
С.Сейфуллин атындағы қазақ агротехникалық университеті
Факультеті Энергетиқалық Кафедрасы Электржабдықтарын эксплуатациялау
Мамандығы 5В081200 - Ауыл шаруашылығын энергиямен қамтамасыз ету
(шифры, атауы)
Бекітемін
Кафедра меңгерушісі
_______ Е.Ж.Сарсикеев
2022 ж.
дипломдық жобаны (жұмыс) орындауға берілген
Тапсырма.
Студент ФИО
(аты, жөні, тегі)
1. Жобаның тақырыбы Нұр-Султан қаласы Tellur Gold ЖШС флотациялық цехын электрлендіру жүйесін қайта жаңарту
30 қараша 2020 ж. № 1729 -Б университет бұйрығымен бекітілген
2. Студенттердің бітірген жобаны тапсыру мерзімі: ? ? 2022 ж.
3. Жобаға берілген мәліметтер: Флотациялық цетың электрлендіру жүйесін қайта жаңарту, цех желілерін құру қағидаттары мен сипаттамалары, түрлері.
4. Дипломдық жобадағы қарастыруға арналған сұрақтар тізімі немесе дипломдық жұмыстың қысқаша мазмұны:
Дипломдық жұмыстың негізгі тақырыптары. Флотациялық цех туралы түсінік,
Цех желілерін құру қағидаттары, Электрмен жабдықтаудың цехтың жүйелеріне (СЭС) қойылатын негізгі талаптар, Цехтық трансформаторлық қосалқы станциялардың негізгі сипаттамалары, Өнеркәсіптік кәсіпорындардың цехтарында күшті тұтынушыларды бөлу және куаттау схемаларын таңдау,
Цехішілік СЭС электр жүктемелерін есептеу әдістері, Жарықтандыру электр қондырғыларын электрмен жабдықтау схемалары, Жарықтандыру желісінің жүктемелерін есептеу, Қуат желісінің жүктемелерін есептеу,
Флотация цехіндегі жұмысшы персоналдың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін іс-шаралардың әдістері мен құралдары және сипаттамасы, Өртке қарсы қорғаныс жағдайы, электр қауіпсіздігін қорғау шаралары.
5. Графикалық материалдың тізімі (міндетті түрде нақты сызбаларды көрсету керек):1.Электрлендіру жоспары. 2.Күштік желі жоспары. 3. Есептік желі сұлбасы. 4.Жарықтандыру желісін есептеу. 5. Цех трансформаторларының түрлері және автоматтандыру
6.Ұсынылған негізгі әдебиет: Туған баев Ы.Т., Ниязбаева Х. К., Тур кебаева З. Т., (2013), Өн ер кәсіптік кәсіпор ын дар ды электр мен жабдықтау, Астан а: С. Сейфуллин атын дағы ҚАТУ. Тур кебаева З. Т., Н иязбаева Х. К., Ан сабекова Г. Н ., (2015), Электр стан циялар ы мен қосалқы стан циялар дың электр жабдығы, Астан а: С. Сейфуллин атын дағы ҚАТУ. Барыбин а Ю.Г. и др ., (2011), Справочн ик по проектированию электр ических сетей и электрообор удован ия, М.: Эн ергоатомиздат, Москва. Долин П.А. (2014), Спр авочн ик по техн ике безопасн ости, М.:Эн ер гоатомиздат, Москва. Кофан ов,М.Н . (2016), Безопасн ость жизн едеятельн ости методические указан ия и кон тр ольн ые задан ия для студен тов - заочн иков машин остр оительн ых специальн остей, ТОГУ. Липкин Б.Ю. (2011), Электр осн абжен ие пр омышлен н ых пр едпр иятий и устан овок, Высшая школа, Москва. Н еклепаев Б.Н ., Кр ючков И.П. (2009), Электр ическая часть электр остан ций и подстан ций. Справочн ые матер иалы для кур сового и дипломн ого пр оектир ован ия, М.: Эн ер гоатомиздат, Москва. Н еклепаев,Б.Н . (2011), Электр ическая часть электр остан ций и подстан ций: Спр авочн ые матер иалы для курсового и дипломного проектирован ия: Учеб. Пособие для вузов. Изд. 4-е, пер ер аб. и доп., М,:Эн ер гоатомиздат, Москва.
Неклепаев Б.Н., Крючков И.П., (2016), Электр ическая часть электр остан ций и подстан ций: Спр авочн ые матер иалы для кур сового и дипломн ого пр оектир ован ия: Учеб. Пособие для вузов. - 4-е изд., пер ер аб. и доп., М.: Эн ер гоатомиздат, Москва. Р ожкова, Л. Д. (2017), Электр ообор удован ие стан ции и под-стан ции: Учебн ик для техн икумов.Л.Д.Р ожкова,В.С. Козулин ., Изд. 3-е,пер ер аб. и доп., М.: Эн ер гоатом-издат, Москва. Син ен ко Л.С., Р убан Т.П., Сизган ова Е.Ю., Попов Ю.П., (2015),.Электр осн абжен ие: учеб. пособие по кур совому и дипломн ому пр оектир ован ию: В 2 ч. Ч.1, ИПЦ КГТУ, Кр асн ояр ск. Ер шевич В.В., Зейлигер А.Н . , Иллар ион ов Г.А. и др ., (2015), Спр авочн ик по пр оектир ован ию электр оэн ер гетических систем - 3-е изд., пер ер аб. и доп., М.:Эн ер гоатомиздат, Москва. Кн ор ин га Г. М., (2016), Спр авочн ая кн ига для проектирован ия электр ического освещен ия.,Л.: Эн ер гия, Москва. Син ен ко Л.С., Р убан Т.П., Сизган ова Е.Ю., Попов Ю.П., (2017), Электр осн абжен ие: учеб. пособие по кур совому и дипломн ому пр оектир ован ию: в 2-х ч. Ч.2, Сиб. Фед. ун -т; Политехн . ин -т, Кр асн ояр ск. Федор ова А.А., (2017), Спр авочн ик по электр осн абжен ию и электр ообор удован ию, М.: Эн ер гоатомиздат, Москва. Федор ова А.А., (2016), Спр авочн ик по электр осн абжен ию и электр ообор удован ию: В2т.Т.1.Электр осн абжен ие, М.: Эн ер гоатомиздат, Москва. Методическая ин стр укция, (2021), Общие тр ебован ия к ор ган изации, пр оведен ию и офор млен ию Дипломн ой р аботы (пр оекта). МИ СМК 02.2012-2021, . С. Сейфуллин атын дағы ҚАТУ, Нур-Султан. Абрамов А.А. Флотационные методы обогащения.- М.: Недра, 1984г. Глембоцкий В.А., Классен В.Н. Флотационные методы обогащения.- М.: Недра, 1981г. Балабатыров Ж.. Электро-техниканың теориялық негіздері. Алматы, 2010 ж. С. Сейфуллин атын дағы ҚАТУ, Нур-Султан. Пр авила устр ойства электр оустан овок, (2012),М.: Изд-во Н Ц ЭН АС.
7. Жобаға (жұмыс) қатысты бөлімдерджі көрсете отырып, жоба (жұмыс) кеңестері:
Бөлімі
Кеңесшілер
Мерзімдері
Дата
Қолы
экономика бойынша
М.Е.Ордабаев
20.05.2021
норманы бақылау бойынша
Е.Ж.Сарсикеев
25.05.2021
Тапсырманы беру күні "06" 01 2021 ж.
Жобаның (жұмыс) жетекшісі ___________ М.Е.Ордабаев
(қолы) Ф.И.О.
Тапсырманы орындауға алған студент ______
(қолы) Ф.И.О.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7
1
Флотациялық цех туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8
1.1
Дипломдық жобаның қорытындылары мен негіздемесі ... ... ... ... ... .
9
2
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1
Цех желілерін құру қағидаттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
11
2.2
Электрмен жабдықтаудың цехтың жүйелеріне (СЭС) қойылатын негізгі талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
14
2.3
Цехтық трансформаторлық қосалқы станциялардың негізгі сипаттамалары ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
16
2.4
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың цехтарында күшті тұтынушыларды бөлу және куаттау схемаларын таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ...
19
2.5
Трансформаторлық қосалқы станциялардың мақсаты мен түрлері ... ..
26
3
Флотация цехын автоматтандыру және бақылау ... ... ... ... ... ... ... ...
32
3.1
Цехтық трансформаторлардың саны мен қуатын таңдау ... ... ... ... ..
33
3.2
Цех трансформаторларын орналастырудың тиісті орындарын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
37
3.3
3.4
Цехішілік СЭС электр жүктемелерін есептеу әдістері ... ... ... ... ... ...
Жарықтандыру электр қондырғыларын электрмен жабдықтау схемалары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
39
45
3.5
3.6
3.7
Жарықтандыру желісінің жүктемелерін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қуат желісінің жүктемелерін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Бөлім бойынша қорытындылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
47
51
53
4
Қауіпсіздік ережесі
4.1
Флотация цехіндегі жұмысшы персоналдың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін іс-шаралардың әдістері мен құралдары және сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
54
4.2
Өртке қарсы қорғаныс жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
59
5
Өнеркәсіптегі электр желісіне қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ...
60
5.1
Электр қауіпсіздігін қорғау шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
65
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
68
Қолданылған ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .
69
КІРІСПЕ
Электрлендіру - денеге электр зарядын беру процесі.
Үйкелісті электрлендіру бір ғасырдан астам уақыт бойы белгілі, бірақ бұл құбылыс әлі толық түсіндірілмеген. Үйкеліс тек беттер арасындағы тығыз байланысты қамтамасыз ету үшін қажет деп жалпы қабылданған. Энергиядан бері электрондардың денемен байланысы әртүрлі заттар үшін әр түрлі, содан кейін олар бір денеден екінші денеге өтеді, бұл мәні
электрлену құбылыстары.
Жиырма бірінші ғасырда электр энергиясы өнеркәсіптің алға басуына септігін тигізді.
Электр энергиясы қоғам экономикасы құрылысының өзегі болып табылады. Ол демократиялық экономиканың барлық салаларын дамытуда, өндірістің барлық салаларының заманауи техникалық процесін жүзеге асыруда маңызды рөл атқарады.
Негізгі белгіленген қуат, пайдаланылатын электр жабдықтарының саны мен номенклатурасы бойынша кәсіптік-өндіріс салалары негізгі орындардың бірін алады.
Электрлендіру Өндірістің жоғары электр жарақтануы кезінде электр энергиясын тиімді пайдалану, оны үнемдеу; электр жабдығын ұтымды пайдалану және жөндеу, оларды ұйымдастыру мәселелері ерекше тәуелділікке ие болады.
Өнеркәсіптік цех кәсіпорындарының энергетикалық базасының қарқынды дамуы жағдайында Электрмен жабдықтаудың сенімділігі және электр қондырғыларының апатсыз жұмыс істеуі өте маңызды. Сондықтан жабдыққа білікті техникалық қызмет көрсету және жөндеу керек. Өндірістік процестерді автоматтандыру үлкен маңызға ие, ол еңбек өнімділігінің өсу факторларының біріне, өнім санының артуына, оның сапасын арттыруға, өзіндік құнын сақтауға және еңбек жағдайларын жақсартуға айналады.
Дипломдық жоба студенттердің теориялық білімдерін жүйелейді, дамытады және жетілдіреді, студенттерді электр құрылғыларын жобалау және пайдалану, электрмен жабдықтау және тұтынушылардың электр жабдықтары саласындағы жаңа жетістіктермен таныстырады. Электрлендіру жүйесінің барлық салада алар орнын белгілей отырып, әсіресе флотациялық цехтағы электрлік жүйенің жаңа қырларын кеңінен танып білуге жол ашады.
1. Флотациялық цех туралы түсінік
Флотация (фр. flottation -- су бетіне қалқып шығу) -- сулы ортадағы бір минералды басқа минералдан ажыратып алу әдісі.
Ол бір минерал бөлшегінің ауа көпіршігіне жабысып көбік қабатына ауысуына (концентрат), ал басқа минералдың су түбіне шөгіп қалуына (шөгінді, қалдық) негізделген. Флотацияны тиімді жүргізу үшін минерал бетінің физика-химия қасиеттері флотация реагенттермен күшейтіледі. Флотация машиналарда жүргізіледі. Флотацияның майлы, қабыршақты, көбікті деп аталатын түрлері бар. Флотация сирек кездесетін және құрамында өте аз заттарды байытып, бөліп алу үшін кеңінен қолданылады. Флотациялық машиналардың қуаттылығы 100 мың т-ға жетеді.
Пайдалы қазбаларды флотациялау әдетте флотациялық қондырғылар деп аталатын арнайы өңдеу зауыттар-цехтарда өтеді. Флотациялық бөлімнің мақсаты сұйық массалар түріндегі кондицияланған дайын өнімді шығару болып табылады. Сұйық, дайын өнімдер (әртүрлі тығыздықтағы целлюлозалар түріндегі) ылғал шарттарына сәйкес келмейтіндіктен, сусыздандыру жұмыстары қоюланудан бастап, кейде дайын өнімнің толық немесе бір бөлігін кептірумен аяқталатын флотация цехының жұмысымен тікелей байланысты.
Флотациялық өнімдерді алу үшін цех қажеттілігіне қарай келесі негізгі және қосалқы жабдықтармен жабдықталуы мүмкін:
1. Флотациялық машиналар.
2. Азды-көпті бақыланатын аэрацияны пайдаланатын флотациялық машиналарға сығылған ауаны беруге арналған желдеткіштер, үрлегіштер немесе компрессорлар.
3. Реагенттерге арналған қоректендіргіштер және қоректендіргіштер арқылы реагенттерді дайындауға және мөлшерлеуге арналған бөлік.
4. Бастапқы материалды және шығатын флотациялық өнімдерді негізгі сынаушылар.
5. Флотациялық өнімді тасымалдауға арналған сорғылар.
6. Флотацияның әртүрлі кезеңдерінде целлюлозаның реагенттермен дұрыс жанасу уақытын қамтамасыз ету үшін контактілі цистерналар.
Барлық осы жабдықтардың ішінде флотациялық машиналар негізгі құрал-жабдықтар, ал қалғандары көмекші құрал болып табылады.
Қосалқы жабдыққа түйіспелі күбілер, кондиционерлер, эмульгаторлар, қойыртпақ пен көбікті өнімдерді айдауға арналған сорғылар, сондай-ақ реагенттік алаңдардың жабдығы, сусыздандыру аппаратурасы және т. б. жатады.
Осылайша флотация ұғымын түйіндеп ала отырып, біз осы дипломдық жобада Tellur Gold ЖШС-нің флотациялық цехының электрлендіру жүйесімен таныса отырып, оны жаңарту, талдауды қарастыратын боламыз.
Tellur Gold ЖШС - Кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу саласындағы Қазақстандық ірі компания. Қызмет түрі - металл кендерін өндіру.
Флотациялық технологиялық схеманың ең оңтайлы нұсқасын таңдау байыту фабрикаларын жобалаудағы маңызды міндеттердің бірі болып табылады. Флотация сұлбасын таңдау үшін байытылған кеннің минералогиялық құрамын, флотациялық қасиетін, таралу өлшемін, шлам түзу қабілетін мұқият зерделеу қажет.
Сіңдіру сипаты әртүрлі:
1. кезеңдердің саны бойынша
2. циклдар саны бойынша
3. тазалау және бақылау операцияларының саны бойынша
4. аралық өнімдердің саны бойынша жасы
Осылайша, жобаның негізі ретінде кезеңді флотация схемасы алынады.
Цехтың сызбасы
Флотация алуан түрлі пайдалы қазбаларды байыту кезінде кеңінен тарады. Оны қолдану пайдалы қазбалардың өте ұсақ (0,01 мм-ге дейін) таралуы бар төмен сұрыпты кендерді өңдеуге тартуға және басқа әдістермен байыту қиын немесе мүмкін емес минералдарды өнеркәсіптік шикізат ретінде пайдалануға мүмкіндік берді.
Пайдалы қазбаларды бөлу үшін су-ауа интерфейсін пайдаланатын ең көп таралған байыту әдісі көбікті флотация болып табылады. Көбікті флотация процесіне үш фаза қатысады - қатты (минералды), сұйық (су) және газ тәрізді (ауа). Екі фазаның шекарасында теңгерімсіз болып қалатын күштер суда еріген заттардың молекулаларын немесе иондарын тартуға қабілетті. Бұл процесс адсорбция деп аталады және флотация үшін өте маңызды.
Адсорбция флотация үшін берілген заттың концентрациясымен салыстырғанда екі фазаның шекарасындағы зат концентрациясының жоғарылауына әкеледі.Пеллюлозаның сулы бөлігінде еріген заттардың минералдар бетіндегі адсорбциясы ең үлкен мәнге ие. .
Флотация көптеген ауа көпіршіктерімен қаныққан целлюлозада жүргізіледі. Мұндай целлюлоза аэрация деп аталады, ал ауа көпіршіктерінің пайда болу процесі пульпа аэрациясы деп аталады. Флотация кезінде суспензия арқылы өтетін ауа көпіршіктері минералдардың айтарлықтай массасын көтере алады.
1.1 Дипломдық жобаның қорытындылары мен негіздемесі
Кәсіпорындарды электрмен жабдықтау сыртқы және ішкі болып бөлінеді. Сыртқы электрмен жабдықтау - бұл электрмен жабдықтау көзінен (энергетикалық жүйе немесе электр станциясы) кәсіпорынның трансформаторлық қосалқы станциясына дейінгі желілер мен қосалқы станциялар жүйесі. Бұл жағдайда энергияны беру номиналды кернеуі 6, 10, 20, 35, 110 және 220 кВ кабельдік немесе әуе желілері арқылы жүзеге асырылады. Ішкі электрмен жабдықтауға кәсіпорынның цехтарындағы және оның аумағындағы энергия бөлу жүйесі кіреді.
Күш жүктемесіне 380 немесе 660 В кернеу беріледі (электр қозғалтқыштары, электр пештері), ал жарықтандыру жүктемесіне 220 В. Шығындарды азайту үшін қуаттылығы 200 кВт және одан жоғары қозғалтқыштарды қосқан жөн. кернеуі 6 немесе 10 кВ.
Өнеркәсіптік кәсіпорындарда ең көп таралған кернеу 380 В. 660 В кернеуі кеңінен енгізілген, бұл төмен вольтты желілерде энергия шығынын және түсті металдарды тұтынуды азайтуға, цехтық қосалқы станциялардың диапазонын ұлғайтуға мүмкіндік береді. әрбір трансформатордың қуаты 2500 кВА дейін. Кейбір жағдайларда 660 В кернеуінде қуаты 630 кВт-қа дейінгі асинхронды қозғалтқыштарды пайдалану экономикалық тұрғыдан негізделген.
2
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1
Цех желілерін құру қағидаттары
Қабылданған СЭС және цехтағы климаттық жағдайларға байланысты электр желілері шиналармен, кабельдік желілермен жәненемесе сымдармен орындалады.
1) шиналық өткізгіш - электр энергиясын беруге және таратуға арналған өткізгіш элементтер (қатты мыс немесе алюминий шиналары) жүйесінен тұратын жиынтық құрылғы. Олар науаның, құбырдың ішіне немесе басқа қабықтың ішіне орналастырылады, олар оқшауланған тіректерге сүйенеді (IEC 439-2-87).
Шиналық сым келесі бөліктерден тұрады:
oo тармақтау құрылғыларын қосуға арналған орындары бар немесе оларсыз секциялар;
oo икемді, өтемдік, өтпелі немесе қосу секциялары, фазалардың транспозиция секциялары;
oo тармақтау құрылғылары.
Цехтың электр желілері ашық, қорғалған немесе жабық шиналармен орындалады.
Ашық шиналар, ЭҮ тікелей қосылмаған магистральдар үшін қолданылады. Олар оқшаулағыштарға бекітілген мыс немесе алюминий шиналармен орындалады және қол жетпейтін биіктікте агрессивті емес ортасы бар фермалар мен шеберханалардың бағандарына салынады. Электр тарату пункттерін (РП) ашық шиналы сымдардан қоректендіру құбырларда салынған кәбілдермен немесе сымдармен орындалады. Желінің мұндай орындалуы Металлургия зауыттарының құю және прокаттау цехтарына, механикалық жинау зауыттарының дәнекерлеу және ұста-пресс учаскелеріне тән.
Ашық автобус арналарына ашық кран тролльдері мен автобус желілері кіреді (төмендегі суретте) . Олар бағандарға немесе фермаларға бекітілген оқшаулағыштарға төселген шиналар түрінде жасалады. Бұл ретте жабдық пен құбырларға дейінгі ең аз қашықтықтың нормалары, сондай-ақ ең төменгі биіктіктердің нормалары сақталуы керек.
а б
суреттегі - қорғаныс металл қораптары бар ашық шиналық өткізгіштер: а-троллей шиналық өткізгіші; б-көпірлі кранға арналған шиналық өткізгіші
Шиналарға кездейсоқ жанасу мүмкін болатын жерлерде ашық шиналық өткізгіштер қорғаныш металл қораптармен немесе торлармен жабылады. ПП цехтарында көбінесе жабық және қорғалған шиналар қолданылады. Қорғалған шиналар ашық шиналар сияқты жасалады, бірақ кездейсоқ жанасудан және шиналарға бөгде заттардың түсуінен қорғау үшін тормен немесе тесілген парақтармен қоршалған.
Жабық шиналарда шиналар толығымен қатты қораппен жабылған. Мұндай шиналар толық деп аталады, өйткені олар жеке бөлімдер түрінде келеді, оның ішінде үш -- төрт шиналар бар, олар қабыққа салынып, қабықтың өзімен немесе оқшаулағышпен-кенелермен бекітіледі.
Шина сымдарының түзу бөлімдерін орындау үшін тік бөлімдер қолданылады, бұрылыстар үшін - бұрыштық, бұтақтар үшін - тістер мен кресттер, бұтақтар үшін - бұтақтар, қосылыстар үшін - байланыстырушы, температураның ұзаруы кезінде ұзындықтың өзгеруін өтеу үшін - өтемақы және ұзындықты бекіту үшін - фитингтер. Бөлімдер дәнекерлеу, болт немесе штепсельдік бекіткіштермен қосылады. Магистральдық шиналар айтарлықтай токтарға төтеп бере алады, олар 1600-ден 4000 А-ға дейінгі токтарға және тұтынушыларды қосу үшін көптеген байланыстырушы тармақтарға арналған: әр 6 м үшін 2,(Төмендегі суретте)
а б в
Сурет-магистральдық Шина құбыры және А шиналары-ШМА маркалы магистральдық Шина құбыры; Б-алюминий шина; в-мыс шина
ШМА маркалы шиналар Жерге тұйықталған бейтарабы бар төрт сымды цех желілеріне арналған. Номиналды ток-2504000 А. ұзындығы 3 м әр бөлімде сегіз тармақталған қорап орнатылады (әр жағынан төрт), оларда AB немесе ажыратқыштары бар сақтандырғыштар орнатылған. Негізгі магистральдар үшін ШМА73УЗ, ШМА73ПУЗ және ШМА68-НУЗ типті жиынтық алюминий шинасовалар шығарылады. Жергілікті жағдайлар бұған кедергі жасамаса, магистральдық шиналар кронштейндерге немесе бөлменің еденінен 34 м биіктікте арнайы тіректерге орнатылады. Бұл тарату желілеріне, электр тарату пункттеріне немесе қуатты ЭП-ға аз ұзындықты қамтамасыз етеді. ШРА (алюминий) және ШРМ (мыс, күріш. 20, в) 380220 В кернеу кезінде жерге тұйықталған бейтарапты жүйелерде ЭП-ны оларға тікелей қосу мүмкіндігімен электр энергиясын беру және тарату үшін пайдаланылады.
Кіріспе қорап шрамы секцияның соңында немесе екі бөлімнің түйіскен жерінде орнатылуы мүмкін. Жеке EP ШР-ға құбырлар, қораптар немесе металл түтіктерге салынған кабель немесе сым арқылы қосылады. Толық шиналармен жасалған цех желісінің бөлігі суретте көрсетілген. 21. ГОСТ 15176-89 сәйкес ток сымдарын, Шина құрастырмаларын, РУ және т.б. өндіруге арналған А6, А5, АД0, АД31, АД31Т маркалы тікбұрышты қималы алюминий шиналар шығарылады.
1-сурет
1-сурет-толық шиналық сымдармен жасалған желі бөлімі: 1-магистральдық шиналық сым, 2-Тарату шиналық сым, 3-магистральдық шиналық сымның тармақтау бөлімі, 4-кіріспе қорап, 5-тармақтау қорабы
Шиналардың минималды ені - 10 мм, максимум-430 мм, және олар ұзындығы 3-тен 9 м-ге дейінгі жолақтарда жасалады, алюминий шиналарының қызмет ету мерзімі-25 жыл. Мыс шиналары бар ШРМ тарату шиналары жақсы электр және жылу өткізгіштікке, икемділікке ие, коррозияға және температураның өзгеруіне төзімді, номиналды токтар 100250 а. мыс шиналар (суретті қараңыз. 20, в) ені 16 - дан 120 мм-ге дейін, қалыңдығы 4,0-ден 30,0 мм-ге дейін.
2) цехтың электр желілеріндегі кабельдер қуатты шоғырланған жүктемелерді беру үшін қолданылады. Ғимараттардың ішінде кабельдер қабырғаларға, бағандарға, фермалар мен төбелерге немесе еденге және төбелерге, каналдар мен блоктарға салынған құбырларға ашық орналастырылады. Егер өндірістік үй-жайларда көптеген кабельдер бір бағытта салынса, онда еденге, темірбетоннан немесе кірпіштен жасалған арнайы каналдарға төсеу қолданылады, күріш. 22, а.
Бүйірлік қабырғаларда немесе төбеде арналар жасауға болады. Оларға кабельдер стандартты құрастырмалы құрылымдарға салынған, сурет. 22, б.мұндай төсемнің артықшылығы - кабельдерді механикалық зақымданудан қорғау, пайдалану кезінде тексеру мен тексерудің ыңғайлылығы, ал кемшіліктер айтарлықтай күрделі шығындарда. Блоктар мен туннельдер агрессивті ортасы бар бөлмелерде және металл немесе жанғыш сұйықтықтардың төгілуі мүмкін жерлерде бір бағытта жүретін кабельдердің көп саны бар ерекше жауапты кабельдік желілерді төсеу үшін қолданылады. Кабельдік туннельдер механикалық зақымданудан жақсы қорғайды, оларды тексеруге және жөндеуге ыңғайлы.
Туннель төсемінің болмауы айтарлықтай күрделі шығындар және салқындату жағдайларының нашарлауы болып табылады.
3) сымдармен орындалған цех желілері тіректерге немесе болат және пластмасса құбырларға ашық төселеді. Жарылыс қаупі бар ортасы бар үй-жайларды қоспағанда, барлық үй-жайларда оқшауланған сымдарды ашық төсеуге жол беріледі. Құбырлардағы сымдар сенімді, бірақ уақытты қажет ететін және қымбат.
Сондықтан аралас төсемді қолдану ұсынылады: құбырларда - жолдың кейбір бөліктерінде және ашық - басқаларында.
Болат құбырларда оқшауланған сымдармен желілерді төсеу жарылыс қаупі бар аймақтарда қолданылады. Болат құбырларды кез келген ортасы бар цехтарда, ылғалды үй-жайларда, химиялық белсенді ортасы бар үй-жайларда, сыртқы орнату кезінде қолдануға жол беріледі. Электр сымдары үшін Болаттың орнына винипласт, полиэтилен және полипропиленнен жасалған пластикалық құбырларды қолдануға болады.
Винипласт құбырлары жарылыс және өрт қауіптілігінен басқа барлық орталарда жасырын және ашық төсемдер үшін, сондай-ақ ыстық цехтардағы төсемдер үшін қолданылады. Ауруханаларда, балалар мекемелерінде, шатырларда, тұрғын, қоғамдық -- әкімшілік және мал шаруашылығы үй - жайларында, жарылыс және өрт қауіпті үй-жайларда, отқа төзімділігі екінші дәрежеден төмен және қабаты жоғары ғимараттарда ашық төсеу кезінде винипласт құбырларын қолдануға жол берілмейді. Полиэтилен және полипропилен құбырлары құрғақ, дымқыл, шаңды бөлмелерде және химиялық агрессивті ортада жасырын төсеу үшін ұсынылады.
Жанбайтын қабырғалар мен төбелерде жасырын сымдар бар барлық пластикалық құбырлар бороздарға салынып, оларды 0,5 - 0,8 м алебастр ерітіндісімен бекітеді ("мұздатылған"). Жанғыш материалдардан жасалған қабырғалар мен жабындарда құбырлардың астына қалыңдығы кемінде 3 мм жайма асбест жолақтары төселеді.
2.2
Электрмен жабдықтаудың цехтың жүйелеріне (СЭС) қойылатын негізгі талаптар
1. Электрмен жабдықтаудың цехтық жүйелеріне (СЭС)қойылатын негізгі талаптар
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың (ӨЖ) Электрмен жабдықтаудың жаңа цехтық жүйелерін (КЭС) құру және жұмыс істеп тұрғандарын реконструкциялау кезінде экономикалық есептеулермен расталған қазіргі заманғы прогрессивті техникалық және технологиялық шешімдер енгізілуі тиіс:
- моральдық және физикалық тұрғыдан ескірген жабдықты ауыстыру керек;
- қоректендіру және тарату желілерінің схемаларын жетілдіру, Күрделі Технологиялық процестерді кешенді автоматтандыру жүйелерін енгізу;
- СЭС-тің барлық сатыларында реактивті қуатты өтеудің жеткілікті дәрежесін қамтамасыз ету, энергия жүйесіндегі белсенді және реактивті энергияның есептік балансын сақтау;
- күн электр станциясын жобалау кезінде жетектермен тегіс және терең реттеудің заманауи іске қосу құрылғыларын енгізу;
- жүктеменің тән тораптарында электр энергиясын тұтынудың сапасын арттыру және бақылау жүйелерін орнату.
Электрмен жабдықтау сенімділігінің санатына сәйкес СЭС сенімділігін және ЭҮ резервтеу деңгейін жеткілікті қамтамасыз ету үшін олардың параметрлерін номиналды ғана емес, авариялық режимдерде де, сондай-ақ авариядан кейінгі кезеңдерде де білу қажет.
Авариялық режим-СЭС немесе оның жекелеген буындарының қалыпты (номиналды) жұмыс режимінің бұзылуынан туындаған және зақымдалған буынды немесе элементті ажыратқанға дейін жалғасатын қысқа мерзімді өтпелі режим. Авариялық режимнің ұзақтығы негізінен релелік қорғаныс, автоматика және телебасқару әрекетінің жылдамдығымен анықталады.
Апаттан кейінгі режимдер деп КЭС-тің зақымдалған элементтерін өшіргеннен кейін, яғни авариялық режимді жойғаннан кейін пайда болатын режимдер түсініледі. Ол төтенше жағдайға қарағанда ұзағырақ және қалыпты режим қалпына келгенше жалғасады. Сондықтан КЭС апаттан кейінгі режимде ПП негізгі өндірістерінің жұмыс істеуін қамтамасыз ететіндей, қажетті қайта қосу мен қайта қосылу мүмкіндігін қамтамасыз ететіндей етіп салу қажет.
Авариядан кейінгі режимде берілетін қуатты ішінара шектеуге және 3-санаттағы ЭҮ қоректендірудің қысқа мерзімді үзілістеріне жол беріледі, ал 2-санаттағы ЭҮ үшін үзілістерге қайта қосу және қайта қосу уақытында жол беріледі. Бұл ретте белгіленген рұқсатнамалар шегінде кернеу мен жиіліктің ауытқулары мен ауытқуларының қалыпты деңгейлерінен ауытқуға рұқсат етіледі. Желінің кейбір элементтерінің шамадан тыс жүктелуіне жол беріледі, бірақ нормативтік шектерде. Егер апаттан кейінгі кезеңде технологиялық процестердің ерекшеліктері негізгі өндірістердің жұмыс қабілеттілігін толық сақтауға мүмкіндік бермесе, онда қалыпты электрмен жабдықтауды қалпына келтіргеннен кейін кәсіпорын берілген өндірістік бағдарлама бойынша өз жұмысын тез қалпына келтіре алатындай етіп, қуатты шектей отырып, кәсіпорынның қысқартылған жұмысын немесе өндірісті ыстық резерв жағдайында ұстауды қамтамасыз ету қажет. Кәсіпорындарды электрмен жабдықтауға қойылатын талаптар олардың тұтынатын қуатына да байланысты. Осы тұрғыдан алғанда, кәсіпорындар шартты түрде ірі, орта және кіші болып бөлінеді.
2.3 Цехтық трансформаторлық қосалқы станциялардың негізгі сипаттамалары
Трансформаторлық қосалқы станциялар (ТП) әр түрлі болады және өнеркәсіптік жиіліктің үш фазалы ток желілерінде электр энергиясын қабылдауға, түрлендіруге және таратуға арналған. Мұндай құрылғының қуаты мен кернеу деңгейі электр желісінің схемасы мен конфигурациясымен, сондай-ақ қолданыстағы электр энергиясын тұтынушылардың сипаты мен жүктемелерімен анықталады.
Кез келген қосалқы станцияның негізгі элементтері трансформаторлар болып табылады. Салқындату жүйесіне байланысты:
oo табиғи ауамен салқындатылатын құрғақ трансформаторлар (ТСЗ); қорғалған (майды қорғау азотты "жастықтың" көмегімен орындалады, кеңейту багынсыз орындалуы мүмкін);
oo май трансформаторлары-ТМ( майды салқындату); маймен қорғалған (ТМЗ-майды салқындату, майды қорғау азот жастықшасының көмегімен орындалады). Шағын қуатты трансформаторлар үшін (160 кВ·А дейін) кеңейту цистернасынсыз орындауға болады;
oo жанбайтын сұйық диэлектригі бар трансформаторлар-ТНЗ (диэлектрикпен Табиғи салқындату, қорғалған, диэлектрикті азот жастығының көмегімен қорғау, кеңейту багынсыз орындауға болады).
Қазіргі уақытта ПП-да жеке трансформаторлар емес, жиынтық трансформаторлық қосалқы станциялар (КТП) орнатылады. Трансформаторлар саны бойынша КТП бір трансформаторлық және екі трансформаторлық болып бөлінеді.
Бір трансформаторлық қосалқы станциялар 3-ші санаттағы тұтынушыларды, сондай-ақ трансформаторды ауыстыру кезінде қуат үзілісі мүмкін 2-ші санаттағы қабылдағыштардың бөліктерін тамақтандыру үшін қолданылады. Электрмен жабдықтау сенімділігінің 1-ші және 2-ші санатындағы ЭП үшін, әдетте, екі трансформаторлық қосалқы станциялар орнатылады. 1-санаттағы ЭҮ үшін төмен кернеу жағында трансформаторлардың біреуі авариялық ажыратылған кезде автоматты түрде іске қосылатын резервті автоматты қосу құрылғысы (РАҚ) көзделеді. Авариялық режимде 2-санаттағы тұтынушыларды тамақтандыру кезінде резервті 1 сағат ішінде қолмен қосуға рұқсат етіледі, дегенмен қазіргі уақытта олар үшін РАҚ жиі орнатылады.
Екі трансформаторлық қосалқы станциялар жалпы зауыттық мақсаттағы жеке объектілерді - компрессорлық және сорғы станцияларын қоректендіру үшін де қолданылады. Екі трансформаторлық қосалқы станцияның схемалық диаграммасы суретте көрсетілген. 1.
1-сурет-екі трансформаторлық қосалқы станцияның схемалық диаграммасы: QF1, QF2-T1 және T2 трансформаторларының төменгі кернеуін енгізу үшін ажыратқыштар; QF3-секциялық ажыратқыш; Q4-тізбектің үзілуін визуалды бақылауға арналған ажыратқыш
ТП электр энергиясын электр трансформаторларымен түрлендіру түрі бойынша жіктеледі:
oo төмендетуші қосалқы станциялар ЭҚ қосу үшін желінің жоғары бастапқы кернеуін екінші төмен кернеуге дейін төмендету үшін қызмет етеді;
oo көтергіш қосалқы станциялар генераторлар шығаратын кернеуді арттыруға және оны электр желісіне беруге қызмет етеді.
Соңғы жылдары үш трансформаторлық қосалқы станциялардың сериясы жасалды.
Оларды апаттан кейінгі режимде жүктемені симметриялы түрде бөле отырып, жұмыста қалған екі трансформаторға қолдану электрмен жабдықтау сенімділігінің санатына байланысты трансформатордың жүктеме коэффициентімен анықталатын мәндерден жоғары қалыпты режимде үш трансформатордың әрқайсысының жүктемесін арттыруға мүмкіндік береді. Жүктемені толық резервтеу жағдайында үш трансформаторлық қосалқы станцияларды қолдану екі трансформаторлық қосалқы станциялармен салыстырғанда қуатты 25% үнемдеуді қамтамасыз етеді. Үш трансформаторлық қосалқы станцияның схемасы суретте көрсетілген. 2.
2-сурет-үш трансформаторлық қосалқы станцияның схемалық диаграммасы: qfi, QF2, QF3, QF4, QF5, QF6 - сәйкесінше T1, T2 және T3 трансформаторларының төмен кернеулі кіріс ажыратқыштары; QF7; QF8, QF9-секциялық ажыратқыштар; Q1, Q2, Q3 - тізбектің үзілуін визуалды бақылауға арналған ажыратқыштар; ABP - резервті автоматты қосу жүйесі
Үш трансформаторлық қосалқы станциялардың артықшылықтарына апаттан кейінгі режимдердегі кіріспе және секциялық ажыратқыштардағы токтардың айтарлықтай төмендеуі жатады. Сонымен қатар, үш трансформаторлық қосалқы станцияларда секцияларды бір-біріне қосу қажеттілігіне байланысты 1 кВ-қа дейінгі RU құрама шиналарын орындау қиын, ал екі трансформаторлық қосалқы станциямен салыстырғанда АВР схемасы күрделі. Үш трансформаторлық қосалқы станцияларды магистральдық желілер арқылы қоректенетін шоғырланған және бөлінген жүктеме кезінде 1-ші және 2-ші санаттағы тұтынушыларды тамақтандыру үшін қолданған жөн.
Номиналды (kz) және авариядан кейінгі (kz av) режимдердегі трансформаторларды жүктеу коэффициенттері мәндерінің арақатынасы мынадай:
oo екі трансформаторлық қосалқы станциялар үшін kz = 0,5 ksav;
oo үш трансформаторлық қосалқы станциялар үшін kz = 0,666 kzav.
Цех трансформаторларының алдында коммутациялық аппараттар (ажыратқыш және жүктеме ажыратқышы) мынадай жағдайларда орнатылады:
- қосалқы станция ВЛЭП-тен қуат алады;
- қоректендіру көзі басқа пайдаланушы ұйымның аумағында болады;
- қосалқы станция қуат көзінен 3 км-ден астам қашықтықта орналасқан;
- төмен кернеу жағында өшіру құрылғысы орнатылмаған.
Цех трансформаторына кірудегі негізгі электрмен жабдықтау схемасында көп жағдайда жүктеме қосқышы және сақтандырғыш немесе ажыратқыш сақтандырғышпен жиынтықта дәйекті түрде орнатылады, бұл трансформатордың зақымдануы немесе нөлдік емес жұмыс режимі кезінде цех ТП-ны селективті ажыратуға мүмкіндік береді. Сақтандырғыштарды жүктеме қосқышының алдында қосу ұсынылады.
Кернеуі 6(10)0,4(0,69) кВ цехтық ТП СЭС барлық түрлері кезінде бастапқы кернеулі құрама шиналарсыз орындалады. Радиалды электрмен жабдықтау тізбегінде цех трансформаторы әдетте тарату қосалқы станциясынан (RP) өтетін 6-10 кВ желісіне тығыз қосылады.
ТП үшін трансформаторлардың түрін таңдау қоршаған ортаға және орнату орнына байланысты жүзеге асырылады.
Ішкі орнату үшін ТМ типті майлы трансформаторларды қолдану ұсынылмайды, бірақ құрғақ трансформаторларды, жанбайтын сұйық диэлектрикті трансформаторларды немесе қорғалған ТМЗ май трансформаторларын пайдалану ұсынылады. Оларды қолдану санмен, қашықтықтармен, қабаттылықпен шектелмейді.
Қуаттылығы 100630 кВ·А құрғақ трансформаторлар негізінен сынақ станцияларында, зертханаларда және өрт қауіпсіздігі шарттары бойынша шектеулері бар басқа да қондырғыларда қолданылады.
2.4
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың цехтарында күшті тұтынушыларды бөлу және куаттау схемаларын таңдау
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың цехтарында электр қуатын бөлу схемасын таңдауға және оны жобалауға келесі факторлар әсер етеді:
- үздіксіз электрмен жабдықтау талаптары (ЭҚ электрмен жабдықтау сенімділік категориясын ескере отырып);
- цехтағы жұмыс ортасының жағдайлары;
- цех аумағында технологиялық жабдықты орналастыру;
- трансформаторлық қосалқы станциялардың ықтимал орналасуы.
SES сенімді және қауіпсіз, пайдалану оңай және үнемді болуы керек, яғни. оның құрылысына ең аз сметалық құны болуы; ол көп сатылы болмауы керек және аз жүктелген жабдықты қамтуы керек. Электр желісін төсеудің ең қарапайым әдісін қолдану керек. СЭС-те ЭО шеберханадағы қоршаған ортаның табиғатына сәйкес келетін қорғау дәрежесімен қолданылады, оның сәйкестігі ПУЭ анықтайды.
Цех БӨ-лерін қуаттандыру үшін негізінен цех трансформаторының өлі жерге тұйықталған бейтараптығы бар кернеуі 380 В үш фазалы айнымалы ток жүйесі қолданылады. Жеткізу және тарату желілерін ажыратыңыз. Цех ТП немесе кіріс құрылғысынан таралатын цех желісінің желілері қоректендіру желісін құрайды, ал шиналар немесе RP-ден тікелей ЭҚ-ға энергия беретін желілер тарату желісін құрайды. Схемалар радиалды, негізгі және аралас, бір жақты және екі жақты қуатпен.
1) Магистральдық электр тораптары. Цех желісінің магистральдық тізбегімен толық трансформаторлық қосалқы станциядан (КТС) жеке жүктеме түйіндеріне және қоректендіруге электр қуаты жалпы желі арқылы жүзеге асырылады. Көбінесе мұндай схемалар машина жасау зауыттарының цехтарында, түсті металлургия цехтарында, прибор жасау кәсіпорындарында, тәжірибелік-өндірістік цехтарда және т.б. пайдаланылады. Негізгі электрмен жабдықтау желілерін пайдалану ұсынылады:
- қуаттылығы 1600 және 2500 кВА ПТС-тен электр энергиясын бөлу кезінде энергияны көп қажет ететін салаларда;
- шеберхана аумағына кезекпен бөлінген жүктемемен;
- технологиялық жабдықты жиі ауыстырумен.
Магистральдық желілер оқшауланбаған шиналармен, ШМА типті толық шиналармен немесе кабельдермен жүзеге асырылады. Магистральды КТП тарату құрылғысының шиналарына қосу желілік автоматты ажыратқыштар (АБ) арқылы немесе тығыз, коммутациялық құрылғысыз жүзеге асырылады (3-сурет және 4-сурет).
3-сурет - Шығыс желілердің автоматты ажыратқыштары арқылы трассаларды трансформаторлық қосалқы станцияға қосу схемасы.
4-сурет - Блоктық трансформатор - негізгі схемасы.
Шиналармен жасалған негізгі тізбектер сенімді және кез келген сенімділік санатындағы тұтынушыларды қуаттандыру үшін қолданылады. Қуатты резервтік көшіру қажет болса, онда екі трансформаторлы қосалқы станциялар секциялық қосқышта орнатылған AVR бар қолданылады (5-сурет). Бір трансформаторлы қосалқы станцияларды пайдалану кезінде цехта секциялық ауыстырып-қосқыш орнатылады және ол қосалқы станцияның коммутаторымен блоктануы керек.
Сенімділіктің 1-ші санатындағы энергияны көп қажет ететін БӨ үшін негізгі схема қолданылады, суретте көрсетілген. 6. Жауапты тұтынушылар екі электр желісінен қоректенеді; жауапкершілігі төмен тұтынушылар бір магистральдан қоректенеді (РП1 және РП2 тарату қосалқы станциялары). Толық шиналармен жасалған магистральдық желілер қымбат, сондықтан олар үш немесе одан да көп тармақтармен және кемінде 250 А токтарда қолданылады.
Күрделі трассаларда (бұрылыстар саны көп, әртүрлі биіктік белгілері бар және т.б.) шиналық сымдардың жекелеген учаскелерін көп ампер кабелімен ауыстырған жөн. Оны еден деңгейінен немесе қызмет көрсету алаңынан (ЭҚЕ талаптарына сәйкес) ең аз рұқсат етілген биіктікте (кемінде 2,5 м) төсеу керек.
5-сурет-екі трансформаторлық қосалқы станцияға магистральдарды қосудың принципті схемасы: М1 және М2 -- Магистраль
6-сурет - 1-ші категориялы тұтынушыларды екі желіден электрмен жабдықтау схемасы
Магистральдық желіні трансформаторға соқыр қосу кезінде трансформатор блогы - магистральдық желі схемасы қолданылады. Бұл схема қарапайым, сенімді және үнемді болып табылады және кез келген түрдегі трансформаторлық қосалқы станцияларда жүзеге асырылуы мүмкін, ол әдетте орнатылған трансформаторлар санынан аспайтын шығыс желілерінің санымен қолданылады. Қуаты 1000 және 2500 кВА трансформаторларға екі желіні қосуға рұқсат етіледі. Негізгі шиналық арнаның учаскесін таңдаған кезде оның өткізу қабілеттілігі апаттан кейінгі режимдегі шамадан тыс жүктемелерді ескере отырып, қоректендіру трансформаторының өткізу қабілетінен аспауы керек екенін есте ұстаған жөн. Трансформаторлық қосалқы станцияға қосылған толық шиналардың ұсынылған саны кестеде келтірілген. бір.
1-кесте - Трансформаторлық қосалқы станцияға қосылған толық шиналар саны туралы деректер
Номиналды қуат
трансформатор, кВА
Шекті
магистральдар саны
Сан және номиналды ток
магистральдар (дана х А)
1000
1
1 х 1250
1 х 1600
1600
2
1
1 х 1250+ 1 х 1600
1 х 2500
2500
2
2
1
1
2 х 1600
1 х 1600 + 1 х 2500
1 х 2500
1 х 3200
Кернеуі 0,4 0,69 кВ трансформаторлардың қайталама жағында бір шина жүйесі бар тізбектер немесе трансформатор блогы - магистральдық тізбектер қолданылады, АВ немесе автоматты ажыратқыштар мен айырғыштар орнатылады. AB қалыпты режимде және қысқа тұйықталу режимінде олардың параметрлері жеткілікті болған жағдайларда пайдалану ұсынылады.
Қуаттылығы 1600 және 2500 кВА трансформаторлар үшін (жоғары тұйықталу токтарында) арнайы АБ қолданылады. Сондай-ақ АВ шиналар секциялары мен АТС құрылғысы арасындағы трансформаторлардың қайталама кернеу тізбектерінде орнатылады, сур. 7.
Тізбектің бір бөлігін токтан ажыратуды көзбен бақылау үшін айырғыштар орнатылады. Пышақты ажыратқыштар шағын трансформаторлардан төмен вольтты қалқанға немесе магистральдарды кесу кезінде кірістерде орнатылады. Балқытылатын буындары бар сақтандырғыштар олармен сериялы түрде орнатылады. Қуаты 1000 кВ ∙ А дейінгі трансформаторлардан шығатын желілер үшін және 600 А-ден аз токтарда, әдетте, АВ немесе сөндіргіш-сақтандырғыш блоктары қолданылады. Трансформаторлық қосалқы станция мен қалқан бір немесе көрші бөлмелерде орналасқан кезде электр желісіне коммутациялық құрылғыларды орнату қажет емес, ал экрандық шиналар трансформаторлық қосалқы станция шиналарының жалғасы ретінде қарастырылады.
Мұндай схемалар Электр қозғалтқыштарының (ЭҚ) тобын - сорғыларды, компрессорларды, желдеткіштерді қуаттандыру кезінде ұтымды.
7-сурет -- "блок ТП-қалқан"сызбасы
Ұзындығы 6 м-ге дейінгі магистральдық шиналық каналдардан технологиялық жабдықтың кіріс құрылғыларына, тарату қалқандарына, тарату пункттеріне (БП) және кірісінде қорғаныс құрылғылары бар басқа электр құрылғыларына тармақтар, әдетте, шиналар арналарында АБ-сыз орындалады. . Қысқа мерзімді шамадан тыс жүктемелерге жол беретін, мысалы, ШМА-68Н-1600 типті толық шиналармен жасалған магистральдық тізбектер контактілі дәнекерлеу машиналарын қуаттандыру үшін қолданылады және олардың тасымалдау немесе тасымалданатын жүктердің зақымдалуы мүмкін емес жерлерде төселеді. . Цехтағы қоршаған ортаның табиғаты немесе цех аумағындағы технологиялық жабдықты орналастыру магистральдық автобус каналдарын пайдалану мүмкін болмаған жағдайда кабельдік оқпандарды пайдаланады (8-сурет).
Магистральдық схемаларда электрмен жабдықтаудың сенімділігі төмен, апат болған жағдайда тұтынушылардың көп саны өшіріледі.
2) Радиалды электрмен жабдықтау схемасымен әрбір қуатты тұтынушы немесе тұтынушылар тобы жеке қоректендіру желісі арқылы трансформаторлық қосалқы станциядан немесе кіріс құрылғысынан қоректенеді.
Радиалды сұлбалар электр қуатының цехта немесе оның жекелеген учаскелерінде біркелкі орналаспауы кезінде, сондай-ақ магистральдық тізбектерді пайдалану мүмкін емес жарылыс, өрт және шаңды бөлмелерде жоғары қуатты шоғырланған жүктемелерді қоректендіру үшін қолданылады. Олар кабельдермен немесе сымдармен, құбырларда немесе арнайы арналарда ашық түрде орындалады.
8-сурет - Цехтағы кабель желілерінің орналасуының принципиалды сұлбасы
Тармақтарды қорғау құрылғылары орнатылған қуат нүктелері бар тарату желілерінің радиалды сұлбалары крандардың болуымен, қоршаған орта жағдайларымен немесе электрмен жабдықтаудың аумақтық бөлінуімен SHRA-ны пайдалануды болдырмайтын жерлерде қолданылады. Бұл жағдайда ЖП мүмкіндігінше БӨ-ге жақын орналасады. Радиалды сұлбалар электр қуатын тікелей трансформаторлық қосалқы станциядан (9-суретте RP1) алған кезде бір сатылы және қуат аралық ЖЗ-дан (9-суретте RP2) алынғанда екі сатылы болып орындалады.
Радиалды тізбектердің артықшылықтары жоғары сенімділікті және автоматтандырудың қарапайымдылығын қамтиды, сондықтан олар 1-ші санаттағы тұтынушыларды қуаттандыруға ұсынылады.
Бұл сұлбалардың кемшіліктеріне өткізгіш материалдың айтарлықтай шығыны, технологиялық жабдықты жылжыту кезінде желінің икемділігінің шектелуі және электр тарату құрылғыларын орналастыру үшін қосымша орын қажет. Төмен амперлі (20 А дейін) EA-ны қуат нүктелерінен, әсіресе АВ бар нүктелерден бөлек желілермен қамтамасыз етуден аулақ болу керек. Бұл жағдайда қабылдағыштарды қосу ілмек схемасы бойынша (9-суреттегі M4, M5, M6-ға) немесе бір қорғаныс құрылғысы (M1, M2) астында мүмкін болады.
3) Аралас схемалар негізгі және радиалды сұлбалардың элементтерін біріктіреді (10-сурет). Аралас тізбектерде электрмен жабдықтау жүзеге асырылады радиалды сызықтар бойымен кесілген, ал резерв - бір сызық бойымен, суретте көрсетілген. 10 үзік сызық.
9-сурет-электр энергиясын таратудың радиалды схемасы
10-сурет-Электрмен жабдықтаудың аралас схемасы
СЭС-те қысқа тұйықталу токтарын шектеу және секциялардың тәуелсіз жұмыс режимі талаптарына жауап беретін ашық аралас схемалар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
С.Сейфуллин атындағы ҚАТУ
ФИО
Нұр-Султан қаласы Tellur Gold ЖШС флотациялық цехын электрлендіру жүйесін қайта жаңарту
ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА
мамандығы 5В081200 - Ауыл шаруашылығын энергиямен қамтамасыз ету
Нұр-Султан 2022
Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылық Министрлігі
С.Сейфуллин атындағы ҚАТУ
Қорғауға жіберілді
__ ______ 2021 г.
Кафедра меңгерушісі
____________ Е.Ж.Сарсикеев
ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА
Нұр-Султан қаласы Tellur Gold ЖШС флотациялық цехын электрлендіру жүйесін қайта жаңарту
мамандығы 5В081200 - Ауыл шаруашылығын энергиямен қамтамасыз ету
Орындаған:
Ғылыми жетекшісі:
PhD доктор М.Е.Ордабаев
Нұр-Султан 2022
С.Сейфуллин атындағы қазақ агротехникалық университеті
Факультеті Энергетиқалық Кафедрасы Электржабдықтарын эксплуатациялау
Мамандығы 5В081200 - Ауыл шаруашылығын энергиямен қамтамасыз ету
(шифры, атауы)
Бекітемін
Кафедра меңгерушісі
_______ Е.Ж.Сарсикеев
2022 ж.
дипломдық жобаны (жұмыс) орындауға берілген
Тапсырма.
Студент ФИО
(аты, жөні, тегі)
1. Жобаның тақырыбы Нұр-Султан қаласы Tellur Gold ЖШС флотациялық цехын электрлендіру жүйесін қайта жаңарту
30 қараша 2020 ж. № 1729 -Б университет бұйрығымен бекітілген
2. Студенттердің бітірген жобаны тапсыру мерзімі: ? ? 2022 ж.
3. Жобаға берілген мәліметтер: Флотациялық цетың электрлендіру жүйесін қайта жаңарту, цех желілерін құру қағидаттары мен сипаттамалары, түрлері.
4. Дипломдық жобадағы қарастыруға арналған сұрақтар тізімі немесе дипломдық жұмыстың қысқаша мазмұны:
Дипломдық жұмыстың негізгі тақырыптары. Флотациялық цех туралы түсінік,
Цех желілерін құру қағидаттары, Электрмен жабдықтаудың цехтың жүйелеріне (СЭС) қойылатын негізгі талаптар, Цехтық трансформаторлық қосалқы станциялардың негізгі сипаттамалары, Өнеркәсіптік кәсіпорындардың цехтарында күшті тұтынушыларды бөлу және куаттау схемаларын таңдау,
Цехішілік СЭС электр жүктемелерін есептеу әдістері, Жарықтандыру электр қондырғыларын электрмен жабдықтау схемалары, Жарықтандыру желісінің жүктемелерін есептеу, Қуат желісінің жүктемелерін есептеу,
Флотация цехіндегі жұмысшы персоналдың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін іс-шаралардың әдістері мен құралдары және сипаттамасы, Өртке қарсы қорғаныс жағдайы, электр қауіпсіздігін қорғау шаралары.
5. Графикалық материалдың тізімі (міндетті түрде нақты сызбаларды көрсету керек):1.Электрлендіру жоспары. 2.Күштік желі жоспары. 3. Есептік желі сұлбасы. 4.Жарықтандыру желісін есептеу. 5. Цех трансформаторларының түрлері және автоматтандыру
6.Ұсынылған негізгі әдебиет: Туған баев Ы.Т., Ниязбаева Х. К., Тур кебаева З. Т., (2013), Өн ер кәсіптік кәсіпор ын дар ды электр мен жабдықтау, Астан а: С. Сейфуллин атын дағы ҚАТУ. Тур кебаева З. Т., Н иязбаева Х. К., Ан сабекова Г. Н ., (2015), Электр стан циялар ы мен қосалқы стан циялар дың электр жабдығы, Астан а: С. Сейфуллин атын дағы ҚАТУ. Барыбин а Ю.Г. и др ., (2011), Справочн ик по проектированию электр ических сетей и электрообор удован ия, М.: Эн ергоатомиздат, Москва. Долин П.А. (2014), Спр авочн ик по техн ике безопасн ости, М.:Эн ер гоатомиздат, Москва. Кофан ов,М.Н . (2016), Безопасн ость жизн едеятельн ости методические указан ия и кон тр ольн ые задан ия для студен тов - заочн иков машин остр оительн ых специальн остей, ТОГУ. Липкин Б.Ю. (2011), Электр осн абжен ие пр омышлен н ых пр едпр иятий и устан овок, Высшая школа, Москва. Н еклепаев Б.Н ., Кр ючков И.П. (2009), Электр ическая часть электр остан ций и подстан ций. Справочн ые матер иалы для кур сового и дипломн ого пр оектир ован ия, М.: Эн ер гоатомиздат, Москва. Н еклепаев,Б.Н . (2011), Электр ическая часть электр остан ций и подстан ций: Спр авочн ые матер иалы для курсового и дипломного проектирован ия: Учеб. Пособие для вузов. Изд. 4-е, пер ер аб. и доп., М,:Эн ер гоатомиздат, Москва.
Неклепаев Б.Н., Крючков И.П., (2016), Электр ическая часть электр остан ций и подстан ций: Спр авочн ые матер иалы для кур сового и дипломн ого пр оектир ован ия: Учеб. Пособие для вузов. - 4-е изд., пер ер аб. и доп., М.: Эн ер гоатомиздат, Москва. Р ожкова, Л. Д. (2017), Электр ообор удован ие стан ции и под-стан ции: Учебн ик для техн икумов.Л.Д.Р ожкова,В.С. Козулин ., Изд. 3-е,пер ер аб. и доп., М.: Эн ер гоатом-издат, Москва. Син ен ко Л.С., Р убан Т.П., Сизган ова Е.Ю., Попов Ю.П., (2015),.Электр осн абжен ие: учеб. пособие по кур совому и дипломн ому пр оектир ован ию: В 2 ч. Ч.1, ИПЦ КГТУ, Кр асн ояр ск. Ер шевич В.В., Зейлигер А.Н . , Иллар ион ов Г.А. и др ., (2015), Спр авочн ик по пр оектир ован ию электр оэн ер гетических систем - 3-е изд., пер ер аб. и доп., М.:Эн ер гоатомиздат, Москва. Кн ор ин га Г. М., (2016), Спр авочн ая кн ига для проектирован ия электр ического освещен ия.,Л.: Эн ер гия, Москва. Син ен ко Л.С., Р убан Т.П., Сизган ова Е.Ю., Попов Ю.П., (2017), Электр осн абжен ие: учеб. пособие по кур совому и дипломн ому пр оектир ован ию: в 2-х ч. Ч.2, Сиб. Фед. ун -т; Политехн . ин -т, Кр асн ояр ск. Федор ова А.А., (2017), Спр авочн ик по электр осн абжен ию и электр ообор удован ию, М.: Эн ер гоатомиздат, Москва. Федор ова А.А., (2016), Спр авочн ик по электр осн абжен ию и электр ообор удован ию: В2т.Т.1.Электр осн абжен ие, М.: Эн ер гоатомиздат, Москва. Методическая ин стр укция, (2021), Общие тр ебован ия к ор ган изации, пр оведен ию и офор млен ию Дипломн ой р аботы (пр оекта). МИ СМК 02.2012-2021, . С. Сейфуллин атын дағы ҚАТУ, Нур-Султан. Абрамов А.А. Флотационные методы обогащения.- М.: Недра, 1984г. Глембоцкий В.А., Классен В.Н. Флотационные методы обогащения.- М.: Недра, 1981г. Балабатыров Ж.. Электро-техниканың теориялық негіздері. Алматы, 2010 ж. С. Сейфуллин атын дағы ҚАТУ, Нур-Султан. Пр авила устр ойства электр оустан овок, (2012),М.: Изд-во Н Ц ЭН АС.
7. Жобаға (жұмыс) қатысты бөлімдерджі көрсете отырып, жоба (жұмыс) кеңестері:
Бөлімі
Кеңесшілер
Мерзімдері
Дата
Қолы
экономика бойынша
М.Е.Ордабаев
20.05.2021
норманы бақылау бойынша
Е.Ж.Сарсикеев
25.05.2021
Тапсырманы беру күні "06" 01 2021 ж.
Жобаның (жұмыс) жетекшісі ___________ М.Е.Ордабаев
(қолы) Ф.И.О.
Тапсырманы орындауға алған студент ______
(қолы) Ф.И.О.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
7
1
Флотациялық цех туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8
1.1
Дипломдық жобаның қорытындылары мен негіздемесі ... ... ... ... ... .
9
2
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1
Цех желілерін құру қағидаттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
11
2.2
Электрмен жабдықтаудың цехтың жүйелеріне (СЭС) қойылатын негізгі талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
14
2.3
Цехтық трансформаторлық қосалқы станциялардың негізгі сипаттамалары ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
16
2.4
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың цехтарында күшті тұтынушыларды бөлу және куаттау схемаларын таңдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ...
19
2.5
Трансформаторлық қосалқы станциялардың мақсаты мен түрлері ... ..
26
3
Флотация цехын автоматтандыру және бақылау ... ... ... ... ... ... ... ...
32
3.1
Цехтық трансформаторлардың саны мен қуатын таңдау ... ... ... ... ..
33
3.2
Цех трансформаторларын орналастырудың тиісті орындарын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
37
3.3
3.4
Цехішілік СЭС электр жүктемелерін есептеу әдістері ... ... ... ... ... ...
Жарықтандыру электр қондырғыларын электрмен жабдықтау схемалары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
39
45
3.5
3.6
3.7
Жарықтандыру желісінің жүктемелерін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қуат желісінің жүктемелерін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Бөлім бойынша қорытындылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
47
51
53
4
Қауіпсіздік ережесі
4.1
Флотация цехіндегі жұмысшы персоналдың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін іс-шаралардың әдістері мен құралдары және сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
54
4.2
Өртке қарсы қорғаныс жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
59
5
Өнеркәсіптегі электр желісіне қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ...
60
5.1
Электр қауіпсіздігін қорғау шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
65
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
68
Қолданылған ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .
69
КІРІСПЕ
Электрлендіру - денеге электр зарядын беру процесі.
Үйкелісті электрлендіру бір ғасырдан астам уақыт бойы белгілі, бірақ бұл құбылыс әлі толық түсіндірілмеген. Үйкеліс тек беттер арасындағы тығыз байланысты қамтамасыз ету үшін қажет деп жалпы қабылданған. Энергиядан бері электрондардың денемен байланысы әртүрлі заттар үшін әр түрлі, содан кейін олар бір денеден екінші денеге өтеді, бұл мәні
электрлену құбылыстары.
Жиырма бірінші ғасырда электр энергиясы өнеркәсіптің алға басуына септігін тигізді.
Электр энергиясы қоғам экономикасы құрылысының өзегі болып табылады. Ол демократиялық экономиканың барлық салаларын дамытуда, өндірістің барлық салаларының заманауи техникалық процесін жүзеге асыруда маңызды рөл атқарады.
Негізгі белгіленген қуат, пайдаланылатын электр жабдықтарының саны мен номенклатурасы бойынша кәсіптік-өндіріс салалары негізгі орындардың бірін алады.
Электрлендіру Өндірістің жоғары электр жарақтануы кезінде электр энергиясын тиімді пайдалану, оны үнемдеу; электр жабдығын ұтымды пайдалану және жөндеу, оларды ұйымдастыру мәселелері ерекше тәуелділікке ие болады.
Өнеркәсіптік цех кәсіпорындарының энергетикалық базасының қарқынды дамуы жағдайында Электрмен жабдықтаудың сенімділігі және электр қондырғыларының апатсыз жұмыс істеуі өте маңызды. Сондықтан жабдыққа білікті техникалық қызмет көрсету және жөндеу керек. Өндірістік процестерді автоматтандыру үлкен маңызға ие, ол еңбек өнімділігінің өсу факторларының біріне, өнім санының артуына, оның сапасын арттыруға, өзіндік құнын сақтауға және еңбек жағдайларын жақсартуға айналады.
Дипломдық жоба студенттердің теориялық білімдерін жүйелейді, дамытады және жетілдіреді, студенттерді электр құрылғыларын жобалау және пайдалану, электрмен жабдықтау және тұтынушылардың электр жабдықтары саласындағы жаңа жетістіктермен таныстырады. Электрлендіру жүйесінің барлық салада алар орнын белгілей отырып, әсіресе флотациялық цехтағы электрлік жүйенің жаңа қырларын кеңінен танып білуге жол ашады.
1. Флотациялық цех туралы түсінік
Флотация (фр. flottation -- су бетіне қалқып шығу) -- сулы ортадағы бір минералды басқа минералдан ажыратып алу әдісі.
Ол бір минерал бөлшегінің ауа көпіршігіне жабысып көбік қабатына ауысуына (концентрат), ал басқа минералдың су түбіне шөгіп қалуына (шөгінді, қалдық) негізделген. Флотацияны тиімді жүргізу үшін минерал бетінің физика-химия қасиеттері флотация реагенттермен күшейтіледі. Флотация машиналарда жүргізіледі. Флотацияның майлы, қабыршақты, көбікті деп аталатын түрлері бар. Флотация сирек кездесетін және құрамында өте аз заттарды байытып, бөліп алу үшін кеңінен қолданылады. Флотациялық машиналардың қуаттылығы 100 мың т-ға жетеді.
Пайдалы қазбаларды флотациялау әдетте флотациялық қондырғылар деп аталатын арнайы өңдеу зауыттар-цехтарда өтеді. Флотациялық бөлімнің мақсаты сұйық массалар түріндегі кондицияланған дайын өнімді шығару болып табылады. Сұйық, дайын өнімдер (әртүрлі тығыздықтағы целлюлозалар түріндегі) ылғал шарттарына сәйкес келмейтіндіктен, сусыздандыру жұмыстары қоюланудан бастап, кейде дайын өнімнің толық немесе бір бөлігін кептірумен аяқталатын флотация цехының жұмысымен тікелей байланысты.
Флотациялық өнімдерді алу үшін цех қажеттілігіне қарай келесі негізгі және қосалқы жабдықтармен жабдықталуы мүмкін:
1. Флотациялық машиналар.
2. Азды-көпті бақыланатын аэрацияны пайдаланатын флотациялық машиналарға сығылған ауаны беруге арналған желдеткіштер, үрлегіштер немесе компрессорлар.
3. Реагенттерге арналған қоректендіргіштер және қоректендіргіштер арқылы реагенттерді дайындауға және мөлшерлеуге арналған бөлік.
4. Бастапқы материалды және шығатын флотациялық өнімдерді негізгі сынаушылар.
5. Флотациялық өнімді тасымалдауға арналған сорғылар.
6. Флотацияның әртүрлі кезеңдерінде целлюлозаның реагенттермен дұрыс жанасу уақытын қамтамасыз ету үшін контактілі цистерналар.
Барлық осы жабдықтардың ішінде флотациялық машиналар негізгі құрал-жабдықтар, ал қалғандары көмекші құрал болып табылады.
Қосалқы жабдыққа түйіспелі күбілер, кондиционерлер, эмульгаторлар, қойыртпақ пен көбікті өнімдерді айдауға арналған сорғылар, сондай-ақ реагенттік алаңдардың жабдығы, сусыздандыру аппаратурасы және т. б. жатады.
Осылайша флотация ұғымын түйіндеп ала отырып, біз осы дипломдық жобада Tellur Gold ЖШС-нің флотациялық цехының электрлендіру жүйесімен таныса отырып, оны жаңарту, талдауды қарастыратын боламыз.
Tellur Gold ЖШС - Кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу саласындағы Қазақстандық ірі компания. Қызмет түрі - металл кендерін өндіру.
Флотациялық технологиялық схеманың ең оңтайлы нұсқасын таңдау байыту фабрикаларын жобалаудағы маңызды міндеттердің бірі болып табылады. Флотация сұлбасын таңдау үшін байытылған кеннің минералогиялық құрамын, флотациялық қасиетін, таралу өлшемін, шлам түзу қабілетін мұқият зерделеу қажет.
Сіңдіру сипаты әртүрлі:
1. кезеңдердің саны бойынша
2. циклдар саны бойынша
3. тазалау және бақылау операцияларының саны бойынша
4. аралық өнімдердің саны бойынша жасы
Осылайша, жобаның негізі ретінде кезеңді флотация схемасы алынады.
Цехтың сызбасы
Флотация алуан түрлі пайдалы қазбаларды байыту кезінде кеңінен тарады. Оны қолдану пайдалы қазбалардың өте ұсақ (0,01 мм-ге дейін) таралуы бар төмен сұрыпты кендерді өңдеуге тартуға және басқа әдістермен байыту қиын немесе мүмкін емес минералдарды өнеркәсіптік шикізат ретінде пайдалануға мүмкіндік берді.
Пайдалы қазбаларды бөлу үшін су-ауа интерфейсін пайдаланатын ең көп таралған байыту әдісі көбікті флотация болып табылады. Көбікті флотация процесіне үш фаза қатысады - қатты (минералды), сұйық (су) және газ тәрізді (ауа). Екі фазаның шекарасында теңгерімсіз болып қалатын күштер суда еріген заттардың молекулаларын немесе иондарын тартуға қабілетті. Бұл процесс адсорбция деп аталады және флотация үшін өте маңызды.
Адсорбция флотация үшін берілген заттың концентрациясымен салыстырғанда екі фазаның шекарасындағы зат концентрациясының жоғарылауына әкеледі.Пеллюлозаның сулы бөлігінде еріген заттардың минералдар бетіндегі адсорбциясы ең үлкен мәнге ие. .
Флотация көптеген ауа көпіршіктерімен қаныққан целлюлозада жүргізіледі. Мұндай целлюлоза аэрация деп аталады, ал ауа көпіршіктерінің пайда болу процесі пульпа аэрациясы деп аталады. Флотация кезінде суспензия арқылы өтетін ауа көпіршіктері минералдардың айтарлықтай массасын көтере алады.
1.1 Дипломдық жобаның қорытындылары мен негіздемесі
Кәсіпорындарды электрмен жабдықтау сыртқы және ішкі болып бөлінеді. Сыртқы электрмен жабдықтау - бұл электрмен жабдықтау көзінен (энергетикалық жүйе немесе электр станциясы) кәсіпорынның трансформаторлық қосалқы станциясына дейінгі желілер мен қосалқы станциялар жүйесі. Бұл жағдайда энергияны беру номиналды кернеуі 6, 10, 20, 35, 110 және 220 кВ кабельдік немесе әуе желілері арқылы жүзеге асырылады. Ішкі электрмен жабдықтауға кәсіпорынның цехтарындағы және оның аумағындағы энергия бөлу жүйесі кіреді.
Күш жүктемесіне 380 немесе 660 В кернеу беріледі (электр қозғалтқыштары, электр пештері), ал жарықтандыру жүктемесіне 220 В. Шығындарды азайту үшін қуаттылығы 200 кВт және одан жоғары қозғалтқыштарды қосқан жөн. кернеуі 6 немесе 10 кВ.
Өнеркәсіптік кәсіпорындарда ең көп таралған кернеу 380 В. 660 В кернеуі кеңінен енгізілген, бұл төмен вольтты желілерде энергия шығынын және түсті металдарды тұтынуды азайтуға, цехтық қосалқы станциялардың диапазонын ұлғайтуға мүмкіндік береді. әрбір трансформатордың қуаты 2500 кВА дейін. Кейбір жағдайларда 660 В кернеуінде қуаты 630 кВт-қа дейінгі асинхронды қозғалтқыштарды пайдалану экономикалық тұрғыдан негізделген.
2
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1
Цех желілерін құру қағидаттары
Қабылданған СЭС және цехтағы климаттық жағдайларға байланысты электр желілері шиналармен, кабельдік желілермен жәненемесе сымдармен орындалады.
1) шиналық өткізгіш - электр энергиясын беруге және таратуға арналған өткізгіш элементтер (қатты мыс немесе алюминий шиналары) жүйесінен тұратын жиынтық құрылғы. Олар науаның, құбырдың ішіне немесе басқа қабықтың ішіне орналастырылады, олар оқшауланған тіректерге сүйенеді (IEC 439-2-87).
Шиналық сым келесі бөліктерден тұрады:
oo тармақтау құрылғыларын қосуға арналған орындары бар немесе оларсыз секциялар;
oo икемді, өтемдік, өтпелі немесе қосу секциялары, фазалардың транспозиция секциялары;
oo тармақтау құрылғылары.
Цехтың электр желілері ашық, қорғалған немесе жабық шиналармен орындалады.
Ашық шиналар, ЭҮ тікелей қосылмаған магистральдар үшін қолданылады. Олар оқшаулағыштарға бекітілген мыс немесе алюминий шиналармен орындалады және қол жетпейтін биіктікте агрессивті емес ортасы бар фермалар мен шеберханалардың бағандарына салынады. Электр тарату пункттерін (РП) ашық шиналы сымдардан қоректендіру құбырларда салынған кәбілдермен немесе сымдармен орындалады. Желінің мұндай орындалуы Металлургия зауыттарының құю және прокаттау цехтарына, механикалық жинау зауыттарының дәнекерлеу және ұста-пресс учаскелеріне тән.
Ашық автобус арналарына ашық кран тролльдері мен автобус желілері кіреді (төмендегі суретте) . Олар бағандарға немесе фермаларға бекітілген оқшаулағыштарға төселген шиналар түрінде жасалады. Бұл ретте жабдық пен құбырларға дейінгі ең аз қашықтықтың нормалары, сондай-ақ ең төменгі биіктіктердің нормалары сақталуы керек.
а б
суреттегі - қорғаныс металл қораптары бар ашық шиналық өткізгіштер: а-троллей шиналық өткізгіші; б-көпірлі кранға арналған шиналық өткізгіші
Шиналарға кездейсоқ жанасу мүмкін болатын жерлерде ашық шиналық өткізгіштер қорғаныш металл қораптармен немесе торлармен жабылады. ПП цехтарында көбінесе жабық және қорғалған шиналар қолданылады. Қорғалған шиналар ашық шиналар сияқты жасалады, бірақ кездейсоқ жанасудан және шиналарға бөгде заттардың түсуінен қорғау үшін тормен немесе тесілген парақтармен қоршалған.
Жабық шиналарда шиналар толығымен қатты қораппен жабылған. Мұндай шиналар толық деп аталады, өйткені олар жеке бөлімдер түрінде келеді, оның ішінде үш -- төрт шиналар бар, олар қабыққа салынып, қабықтың өзімен немесе оқшаулағышпен-кенелермен бекітіледі.
Шина сымдарының түзу бөлімдерін орындау үшін тік бөлімдер қолданылады, бұрылыстар үшін - бұрыштық, бұтақтар үшін - тістер мен кресттер, бұтақтар үшін - бұтақтар, қосылыстар үшін - байланыстырушы, температураның ұзаруы кезінде ұзындықтың өзгеруін өтеу үшін - өтемақы және ұзындықты бекіту үшін - фитингтер. Бөлімдер дәнекерлеу, болт немесе штепсельдік бекіткіштермен қосылады. Магистральдық шиналар айтарлықтай токтарға төтеп бере алады, олар 1600-ден 4000 А-ға дейінгі токтарға және тұтынушыларды қосу үшін көптеген байланыстырушы тармақтарға арналған: әр 6 м үшін 2,(Төмендегі суретте)
а б в
Сурет-магистральдық Шина құбыры және А шиналары-ШМА маркалы магистральдық Шина құбыры; Б-алюминий шина; в-мыс шина
ШМА маркалы шиналар Жерге тұйықталған бейтарабы бар төрт сымды цех желілеріне арналған. Номиналды ток-2504000 А. ұзындығы 3 м әр бөлімде сегіз тармақталған қорап орнатылады (әр жағынан төрт), оларда AB немесе ажыратқыштары бар сақтандырғыштар орнатылған. Негізгі магистральдар үшін ШМА73УЗ, ШМА73ПУЗ және ШМА68-НУЗ типті жиынтық алюминий шинасовалар шығарылады. Жергілікті жағдайлар бұған кедергі жасамаса, магистральдық шиналар кронштейндерге немесе бөлменің еденінен 34 м биіктікте арнайы тіректерге орнатылады. Бұл тарату желілеріне, электр тарату пункттеріне немесе қуатты ЭП-ға аз ұзындықты қамтамасыз етеді. ШРА (алюминий) және ШРМ (мыс, күріш. 20, в) 380220 В кернеу кезінде жерге тұйықталған бейтарапты жүйелерде ЭП-ны оларға тікелей қосу мүмкіндігімен электр энергиясын беру және тарату үшін пайдаланылады.
Кіріспе қорап шрамы секцияның соңында немесе екі бөлімнің түйіскен жерінде орнатылуы мүмкін. Жеке EP ШР-ға құбырлар, қораптар немесе металл түтіктерге салынған кабель немесе сым арқылы қосылады. Толық шиналармен жасалған цех желісінің бөлігі суретте көрсетілген. 21. ГОСТ 15176-89 сәйкес ток сымдарын, Шина құрастырмаларын, РУ және т.б. өндіруге арналған А6, А5, АД0, АД31, АД31Т маркалы тікбұрышты қималы алюминий шиналар шығарылады.
1-сурет
1-сурет-толық шиналық сымдармен жасалған желі бөлімі: 1-магистральдық шиналық сым, 2-Тарату шиналық сым, 3-магистральдық шиналық сымның тармақтау бөлімі, 4-кіріспе қорап, 5-тармақтау қорабы
Шиналардың минималды ені - 10 мм, максимум-430 мм, және олар ұзындығы 3-тен 9 м-ге дейінгі жолақтарда жасалады, алюминий шиналарының қызмет ету мерзімі-25 жыл. Мыс шиналары бар ШРМ тарату шиналары жақсы электр және жылу өткізгіштікке, икемділікке ие, коррозияға және температураның өзгеруіне төзімді, номиналды токтар 100250 а. мыс шиналар (суретті қараңыз. 20, в) ені 16 - дан 120 мм-ге дейін, қалыңдығы 4,0-ден 30,0 мм-ге дейін.
2) цехтың электр желілеріндегі кабельдер қуатты шоғырланған жүктемелерді беру үшін қолданылады. Ғимараттардың ішінде кабельдер қабырғаларға, бағандарға, фермалар мен төбелерге немесе еденге және төбелерге, каналдар мен блоктарға салынған құбырларға ашық орналастырылады. Егер өндірістік үй-жайларда көптеген кабельдер бір бағытта салынса, онда еденге, темірбетоннан немесе кірпіштен жасалған арнайы каналдарға төсеу қолданылады, күріш. 22, а.
Бүйірлік қабырғаларда немесе төбеде арналар жасауға болады. Оларға кабельдер стандартты құрастырмалы құрылымдарға салынған, сурет. 22, б.мұндай төсемнің артықшылығы - кабельдерді механикалық зақымданудан қорғау, пайдалану кезінде тексеру мен тексерудің ыңғайлылығы, ал кемшіліктер айтарлықтай күрделі шығындарда. Блоктар мен туннельдер агрессивті ортасы бар бөлмелерде және металл немесе жанғыш сұйықтықтардың төгілуі мүмкін жерлерде бір бағытта жүретін кабельдердің көп саны бар ерекше жауапты кабельдік желілерді төсеу үшін қолданылады. Кабельдік туннельдер механикалық зақымданудан жақсы қорғайды, оларды тексеруге және жөндеуге ыңғайлы.
Туннель төсемінің болмауы айтарлықтай күрделі шығындар және салқындату жағдайларының нашарлауы болып табылады.
3) сымдармен орындалған цех желілері тіректерге немесе болат және пластмасса құбырларға ашық төселеді. Жарылыс қаупі бар ортасы бар үй-жайларды қоспағанда, барлық үй-жайларда оқшауланған сымдарды ашық төсеуге жол беріледі. Құбырлардағы сымдар сенімді, бірақ уақытты қажет ететін және қымбат.
Сондықтан аралас төсемді қолдану ұсынылады: құбырларда - жолдың кейбір бөліктерінде және ашық - басқаларында.
Болат құбырларда оқшауланған сымдармен желілерді төсеу жарылыс қаупі бар аймақтарда қолданылады. Болат құбырларды кез келген ортасы бар цехтарда, ылғалды үй-жайларда, химиялық белсенді ортасы бар үй-жайларда, сыртқы орнату кезінде қолдануға жол беріледі. Электр сымдары үшін Болаттың орнына винипласт, полиэтилен және полипропиленнен жасалған пластикалық құбырларды қолдануға болады.
Винипласт құбырлары жарылыс және өрт қауіптілігінен басқа барлық орталарда жасырын және ашық төсемдер үшін, сондай-ақ ыстық цехтардағы төсемдер үшін қолданылады. Ауруханаларда, балалар мекемелерінде, шатырларда, тұрғын, қоғамдық -- әкімшілік және мал шаруашылығы үй - жайларында, жарылыс және өрт қауіпті үй-жайларда, отқа төзімділігі екінші дәрежеден төмен және қабаты жоғары ғимараттарда ашық төсеу кезінде винипласт құбырларын қолдануға жол берілмейді. Полиэтилен және полипропилен құбырлары құрғақ, дымқыл, шаңды бөлмелерде және химиялық агрессивті ортада жасырын төсеу үшін ұсынылады.
Жанбайтын қабырғалар мен төбелерде жасырын сымдар бар барлық пластикалық құбырлар бороздарға салынып, оларды 0,5 - 0,8 м алебастр ерітіндісімен бекітеді ("мұздатылған"). Жанғыш материалдардан жасалған қабырғалар мен жабындарда құбырлардың астына қалыңдығы кемінде 3 мм жайма асбест жолақтары төселеді.
2.2
Электрмен жабдықтаудың цехтың жүйелеріне (СЭС) қойылатын негізгі талаптар
1. Электрмен жабдықтаудың цехтық жүйелеріне (СЭС)қойылатын негізгі талаптар
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың (ӨЖ) Электрмен жабдықтаудың жаңа цехтық жүйелерін (КЭС) құру және жұмыс істеп тұрғандарын реконструкциялау кезінде экономикалық есептеулермен расталған қазіргі заманғы прогрессивті техникалық және технологиялық шешімдер енгізілуі тиіс:
- моральдық және физикалық тұрғыдан ескірген жабдықты ауыстыру керек;
- қоректендіру және тарату желілерінің схемаларын жетілдіру, Күрделі Технологиялық процестерді кешенді автоматтандыру жүйелерін енгізу;
- СЭС-тің барлық сатыларында реактивті қуатты өтеудің жеткілікті дәрежесін қамтамасыз ету, энергия жүйесіндегі белсенді және реактивті энергияның есептік балансын сақтау;
- күн электр станциясын жобалау кезінде жетектермен тегіс және терең реттеудің заманауи іске қосу құрылғыларын енгізу;
- жүктеменің тән тораптарында электр энергиясын тұтынудың сапасын арттыру және бақылау жүйелерін орнату.
Электрмен жабдықтау сенімділігінің санатына сәйкес СЭС сенімділігін және ЭҮ резервтеу деңгейін жеткілікті қамтамасыз ету үшін олардың параметрлерін номиналды ғана емес, авариялық режимдерде де, сондай-ақ авариядан кейінгі кезеңдерде де білу қажет.
Авариялық режим-СЭС немесе оның жекелеген буындарының қалыпты (номиналды) жұмыс режимінің бұзылуынан туындаған және зақымдалған буынды немесе элементті ажыратқанға дейін жалғасатын қысқа мерзімді өтпелі режим. Авариялық режимнің ұзақтығы негізінен релелік қорғаныс, автоматика және телебасқару әрекетінің жылдамдығымен анықталады.
Апаттан кейінгі режимдер деп КЭС-тің зақымдалған элементтерін өшіргеннен кейін, яғни авариялық режимді жойғаннан кейін пайда болатын режимдер түсініледі. Ол төтенше жағдайға қарағанда ұзағырақ және қалыпты режим қалпына келгенше жалғасады. Сондықтан КЭС апаттан кейінгі режимде ПП негізгі өндірістерінің жұмыс істеуін қамтамасыз ететіндей, қажетті қайта қосу мен қайта қосылу мүмкіндігін қамтамасыз ететіндей етіп салу қажет.
Авариядан кейінгі режимде берілетін қуатты ішінара шектеуге және 3-санаттағы ЭҮ қоректендірудің қысқа мерзімді үзілістеріне жол беріледі, ал 2-санаттағы ЭҮ үшін үзілістерге қайта қосу және қайта қосу уақытында жол беріледі. Бұл ретте белгіленген рұқсатнамалар шегінде кернеу мен жиіліктің ауытқулары мен ауытқуларының қалыпты деңгейлерінен ауытқуға рұқсат етіледі. Желінің кейбір элементтерінің шамадан тыс жүктелуіне жол беріледі, бірақ нормативтік шектерде. Егер апаттан кейінгі кезеңде технологиялық процестердің ерекшеліктері негізгі өндірістердің жұмыс қабілеттілігін толық сақтауға мүмкіндік бермесе, онда қалыпты электрмен жабдықтауды қалпына келтіргеннен кейін кәсіпорын берілген өндірістік бағдарлама бойынша өз жұмысын тез қалпына келтіре алатындай етіп, қуатты шектей отырып, кәсіпорынның қысқартылған жұмысын немесе өндірісті ыстық резерв жағдайында ұстауды қамтамасыз ету қажет. Кәсіпорындарды электрмен жабдықтауға қойылатын талаптар олардың тұтынатын қуатына да байланысты. Осы тұрғыдан алғанда, кәсіпорындар шартты түрде ірі, орта және кіші болып бөлінеді.
2.3 Цехтық трансформаторлық қосалқы станциялардың негізгі сипаттамалары
Трансформаторлық қосалқы станциялар (ТП) әр түрлі болады және өнеркәсіптік жиіліктің үш фазалы ток желілерінде электр энергиясын қабылдауға, түрлендіруге және таратуға арналған. Мұндай құрылғының қуаты мен кернеу деңгейі электр желісінің схемасы мен конфигурациясымен, сондай-ақ қолданыстағы электр энергиясын тұтынушылардың сипаты мен жүктемелерімен анықталады.
Кез келген қосалқы станцияның негізгі элементтері трансформаторлар болып табылады. Салқындату жүйесіне байланысты:
oo табиғи ауамен салқындатылатын құрғақ трансформаторлар (ТСЗ); қорғалған (майды қорғау азотты "жастықтың" көмегімен орындалады, кеңейту багынсыз орындалуы мүмкін);
oo май трансформаторлары-ТМ( майды салқындату); маймен қорғалған (ТМЗ-майды салқындату, майды қорғау азот жастықшасының көмегімен орындалады). Шағын қуатты трансформаторлар үшін (160 кВ·А дейін) кеңейту цистернасынсыз орындауға болады;
oo жанбайтын сұйық диэлектригі бар трансформаторлар-ТНЗ (диэлектрикпен Табиғи салқындату, қорғалған, диэлектрикті азот жастығының көмегімен қорғау, кеңейту багынсыз орындауға болады).
Қазіргі уақытта ПП-да жеке трансформаторлар емес, жиынтық трансформаторлық қосалқы станциялар (КТП) орнатылады. Трансформаторлар саны бойынша КТП бір трансформаторлық және екі трансформаторлық болып бөлінеді.
Бір трансформаторлық қосалқы станциялар 3-ші санаттағы тұтынушыларды, сондай-ақ трансформаторды ауыстыру кезінде қуат үзілісі мүмкін 2-ші санаттағы қабылдағыштардың бөліктерін тамақтандыру үшін қолданылады. Электрмен жабдықтау сенімділігінің 1-ші және 2-ші санатындағы ЭП үшін, әдетте, екі трансформаторлық қосалқы станциялар орнатылады. 1-санаттағы ЭҮ үшін төмен кернеу жағында трансформаторлардың біреуі авариялық ажыратылған кезде автоматты түрде іске қосылатын резервті автоматты қосу құрылғысы (РАҚ) көзделеді. Авариялық режимде 2-санаттағы тұтынушыларды тамақтандыру кезінде резервті 1 сағат ішінде қолмен қосуға рұқсат етіледі, дегенмен қазіргі уақытта олар үшін РАҚ жиі орнатылады.
Екі трансформаторлық қосалқы станциялар жалпы зауыттық мақсаттағы жеке объектілерді - компрессорлық және сорғы станцияларын қоректендіру үшін де қолданылады. Екі трансформаторлық қосалқы станцияның схемалық диаграммасы суретте көрсетілген. 1.
1-сурет-екі трансформаторлық қосалқы станцияның схемалық диаграммасы: QF1, QF2-T1 және T2 трансформаторларының төменгі кернеуін енгізу үшін ажыратқыштар; QF3-секциялық ажыратқыш; Q4-тізбектің үзілуін визуалды бақылауға арналған ажыратқыш
ТП электр энергиясын электр трансформаторларымен түрлендіру түрі бойынша жіктеледі:
oo төмендетуші қосалқы станциялар ЭҚ қосу үшін желінің жоғары бастапқы кернеуін екінші төмен кернеуге дейін төмендету үшін қызмет етеді;
oo көтергіш қосалқы станциялар генераторлар шығаратын кернеуді арттыруға және оны электр желісіне беруге қызмет етеді.
Соңғы жылдары үш трансформаторлық қосалқы станциялардың сериясы жасалды.
Оларды апаттан кейінгі режимде жүктемені симметриялы түрде бөле отырып, жұмыста қалған екі трансформаторға қолдану электрмен жабдықтау сенімділігінің санатына байланысты трансформатордың жүктеме коэффициентімен анықталатын мәндерден жоғары қалыпты режимде үш трансформатордың әрқайсысының жүктемесін арттыруға мүмкіндік береді. Жүктемені толық резервтеу жағдайында үш трансформаторлық қосалқы станцияларды қолдану екі трансформаторлық қосалқы станциялармен салыстырғанда қуатты 25% үнемдеуді қамтамасыз етеді. Үш трансформаторлық қосалқы станцияның схемасы суретте көрсетілген. 2.
2-сурет-үш трансформаторлық қосалқы станцияның схемалық диаграммасы: qfi, QF2, QF3, QF4, QF5, QF6 - сәйкесінше T1, T2 және T3 трансформаторларының төмен кернеулі кіріс ажыратқыштары; QF7; QF8, QF9-секциялық ажыратқыштар; Q1, Q2, Q3 - тізбектің үзілуін визуалды бақылауға арналған ажыратқыштар; ABP - резервті автоматты қосу жүйесі
Үш трансформаторлық қосалқы станциялардың артықшылықтарына апаттан кейінгі режимдердегі кіріспе және секциялық ажыратқыштардағы токтардың айтарлықтай төмендеуі жатады. Сонымен қатар, үш трансформаторлық қосалқы станцияларда секцияларды бір-біріне қосу қажеттілігіне байланысты 1 кВ-қа дейінгі RU құрама шиналарын орындау қиын, ал екі трансформаторлық қосалқы станциямен салыстырғанда АВР схемасы күрделі. Үш трансформаторлық қосалқы станцияларды магистральдық желілер арқылы қоректенетін шоғырланған және бөлінген жүктеме кезінде 1-ші және 2-ші санаттағы тұтынушыларды тамақтандыру үшін қолданған жөн.
Номиналды (kz) және авариядан кейінгі (kz av) режимдердегі трансформаторларды жүктеу коэффициенттері мәндерінің арақатынасы мынадай:
oo екі трансформаторлық қосалқы станциялар үшін kz = 0,5 ksav;
oo үш трансформаторлық қосалқы станциялар үшін kz = 0,666 kzav.
Цех трансформаторларының алдында коммутациялық аппараттар (ажыратқыш және жүктеме ажыратқышы) мынадай жағдайларда орнатылады:
- қосалқы станция ВЛЭП-тен қуат алады;
- қоректендіру көзі басқа пайдаланушы ұйымның аумағында болады;
- қосалқы станция қуат көзінен 3 км-ден астам қашықтықта орналасқан;
- төмен кернеу жағында өшіру құрылғысы орнатылмаған.
Цех трансформаторына кірудегі негізгі электрмен жабдықтау схемасында көп жағдайда жүктеме қосқышы және сақтандырғыш немесе ажыратқыш сақтандырғышпен жиынтықта дәйекті түрде орнатылады, бұл трансформатордың зақымдануы немесе нөлдік емес жұмыс режимі кезінде цех ТП-ны селективті ажыратуға мүмкіндік береді. Сақтандырғыштарды жүктеме қосқышының алдында қосу ұсынылады.
Кернеуі 6(10)0,4(0,69) кВ цехтық ТП СЭС барлық түрлері кезінде бастапқы кернеулі құрама шиналарсыз орындалады. Радиалды электрмен жабдықтау тізбегінде цех трансформаторы әдетте тарату қосалқы станциясынан (RP) өтетін 6-10 кВ желісіне тығыз қосылады.
ТП үшін трансформаторлардың түрін таңдау қоршаған ортаға және орнату орнына байланысты жүзеге асырылады.
Ішкі орнату үшін ТМ типті майлы трансформаторларды қолдану ұсынылмайды, бірақ құрғақ трансформаторларды, жанбайтын сұйық диэлектрикті трансформаторларды немесе қорғалған ТМЗ май трансформаторларын пайдалану ұсынылады. Оларды қолдану санмен, қашықтықтармен, қабаттылықпен шектелмейді.
Қуаттылығы 100630 кВ·А құрғақ трансформаторлар негізінен сынақ станцияларында, зертханаларда және өрт қауіпсіздігі шарттары бойынша шектеулері бар басқа да қондырғыларда қолданылады.
2.4
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың цехтарында күшті тұтынушыларды бөлу және куаттау схемаларын таңдау
Өнеркәсіптік кәсіпорындардың цехтарында электр қуатын бөлу схемасын таңдауға және оны жобалауға келесі факторлар әсер етеді:
- үздіксіз электрмен жабдықтау талаптары (ЭҚ электрмен жабдықтау сенімділік категориясын ескере отырып);
- цехтағы жұмыс ортасының жағдайлары;
- цех аумағында технологиялық жабдықты орналастыру;
- трансформаторлық қосалқы станциялардың ықтимал орналасуы.
SES сенімді және қауіпсіз, пайдалану оңай және үнемді болуы керек, яғни. оның құрылысына ең аз сметалық құны болуы; ол көп сатылы болмауы керек және аз жүктелген жабдықты қамтуы керек. Электр желісін төсеудің ең қарапайым әдісін қолдану керек. СЭС-те ЭО шеберханадағы қоршаған ортаның табиғатына сәйкес келетін қорғау дәрежесімен қолданылады, оның сәйкестігі ПУЭ анықтайды.
Цех БӨ-лерін қуаттандыру үшін негізінен цех трансформаторының өлі жерге тұйықталған бейтараптығы бар кернеуі 380 В үш фазалы айнымалы ток жүйесі қолданылады. Жеткізу және тарату желілерін ажыратыңыз. Цех ТП немесе кіріс құрылғысынан таралатын цех желісінің желілері қоректендіру желісін құрайды, ал шиналар немесе RP-ден тікелей ЭҚ-ға энергия беретін желілер тарату желісін құрайды. Схемалар радиалды, негізгі және аралас, бір жақты және екі жақты қуатпен.
1) Магистральдық электр тораптары. Цех желісінің магистральдық тізбегімен толық трансформаторлық қосалқы станциядан (КТС) жеке жүктеме түйіндеріне және қоректендіруге электр қуаты жалпы желі арқылы жүзеге асырылады. Көбінесе мұндай схемалар машина жасау зауыттарының цехтарында, түсті металлургия цехтарында, прибор жасау кәсіпорындарында, тәжірибелік-өндірістік цехтарда және т.б. пайдаланылады. Негізгі электрмен жабдықтау желілерін пайдалану ұсынылады:
- қуаттылығы 1600 және 2500 кВА ПТС-тен электр энергиясын бөлу кезінде энергияны көп қажет ететін салаларда;
- шеберхана аумағына кезекпен бөлінген жүктемемен;
- технологиялық жабдықты жиі ауыстырумен.
Магистральдық желілер оқшауланбаған шиналармен, ШМА типті толық шиналармен немесе кабельдермен жүзеге асырылады. Магистральды КТП тарату құрылғысының шиналарына қосу желілік автоматты ажыратқыштар (АБ) арқылы немесе тығыз, коммутациялық құрылғысыз жүзеге асырылады (3-сурет және 4-сурет).
3-сурет - Шығыс желілердің автоматты ажыратқыштары арқылы трассаларды трансформаторлық қосалқы станцияға қосу схемасы.
4-сурет - Блоктық трансформатор - негізгі схемасы.
Шиналармен жасалған негізгі тізбектер сенімді және кез келген сенімділік санатындағы тұтынушыларды қуаттандыру үшін қолданылады. Қуатты резервтік көшіру қажет болса, онда екі трансформаторлы қосалқы станциялар секциялық қосқышта орнатылған AVR бар қолданылады (5-сурет). Бір трансформаторлы қосалқы станцияларды пайдалану кезінде цехта секциялық ауыстырып-қосқыш орнатылады және ол қосалқы станцияның коммутаторымен блоктануы керек.
Сенімділіктің 1-ші санатындағы энергияны көп қажет ететін БӨ үшін негізгі схема қолданылады, суретте көрсетілген. 6. Жауапты тұтынушылар екі электр желісінен қоректенеді; жауапкершілігі төмен тұтынушылар бір магистральдан қоректенеді (РП1 және РП2 тарату қосалқы станциялары). Толық шиналармен жасалған магистральдық желілер қымбат, сондықтан олар үш немесе одан да көп тармақтармен және кемінде 250 А токтарда қолданылады.
Күрделі трассаларда (бұрылыстар саны көп, әртүрлі биіктік белгілері бар және т.б.) шиналық сымдардың жекелеген учаскелерін көп ампер кабелімен ауыстырған жөн. Оны еден деңгейінен немесе қызмет көрсету алаңынан (ЭҚЕ талаптарына сәйкес) ең аз рұқсат етілген биіктікте (кемінде 2,5 м) төсеу керек.
5-сурет-екі трансформаторлық қосалқы станцияға магистральдарды қосудың принципті схемасы: М1 және М2 -- Магистраль
6-сурет - 1-ші категориялы тұтынушыларды екі желіден электрмен жабдықтау схемасы
Магистральдық желіні трансформаторға соқыр қосу кезінде трансформатор блогы - магистральдық желі схемасы қолданылады. Бұл схема қарапайым, сенімді және үнемді болып табылады және кез келген түрдегі трансформаторлық қосалқы станцияларда жүзеге асырылуы мүмкін, ол әдетте орнатылған трансформаторлар санынан аспайтын шығыс желілерінің санымен қолданылады. Қуаты 1000 және 2500 кВА трансформаторларға екі желіні қосуға рұқсат етіледі. Негізгі шиналық арнаның учаскесін таңдаған кезде оның өткізу қабілеттілігі апаттан кейінгі режимдегі шамадан тыс жүктемелерді ескере отырып, қоректендіру трансформаторының өткізу қабілетінен аспауы керек екенін есте ұстаған жөн. Трансформаторлық қосалқы станцияға қосылған толық шиналардың ұсынылған саны кестеде келтірілген. бір.
1-кесте - Трансформаторлық қосалқы станцияға қосылған толық шиналар саны туралы деректер
Номиналды қуат
трансформатор, кВА
Шекті
магистральдар саны
Сан және номиналды ток
магистральдар (дана х А)
1000
1
1 х 1250
1 х 1600
1600
2
1
1 х 1250+ 1 х 1600
1 х 2500
2500
2
2
1
1
2 х 1600
1 х 1600 + 1 х 2500
1 х 2500
1 х 3200
Кернеуі 0,4 0,69 кВ трансформаторлардың қайталама жағында бір шина жүйесі бар тізбектер немесе трансформатор блогы - магистральдық тізбектер қолданылады, АВ немесе автоматты ажыратқыштар мен айырғыштар орнатылады. AB қалыпты режимде және қысқа тұйықталу режимінде олардың параметрлері жеткілікті болған жағдайларда пайдалану ұсынылады.
Қуаттылығы 1600 және 2500 кВА трансформаторлар үшін (жоғары тұйықталу токтарында) арнайы АБ қолданылады. Сондай-ақ АВ шиналар секциялары мен АТС құрылғысы арасындағы трансформаторлардың қайталама кернеу тізбектерінде орнатылады, сур. 7.
Тізбектің бір бөлігін токтан ажыратуды көзбен бақылау үшін айырғыштар орнатылады. Пышақты ажыратқыштар шағын трансформаторлардан төмен вольтты қалқанға немесе магистральдарды кесу кезінде кірістерде орнатылады. Балқытылатын буындары бар сақтандырғыштар олармен сериялы түрде орнатылады. Қуаты 1000 кВ ∙ А дейінгі трансформаторлардан шығатын желілер үшін және 600 А-ден аз токтарда, әдетте, АВ немесе сөндіргіш-сақтандырғыш блоктары қолданылады. Трансформаторлық қосалқы станция мен қалқан бір немесе көрші бөлмелерде орналасқан кезде электр желісіне коммутациялық құрылғыларды орнату қажет емес, ал экрандық шиналар трансформаторлық қосалқы станция шиналарының жалғасы ретінде қарастырылады.
Мұндай схемалар Электр қозғалтқыштарының (ЭҚ) тобын - сорғыларды, компрессорларды, желдеткіштерді қуаттандыру кезінде ұтымды.
7-сурет -- "блок ТП-қалқан"сызбасы
Ұзындығы 6 м-ге дейінгі магистральдық шиналық каналдардан технологиялық жабдықтың кіріс құрылғыларына, тарату қалқандарына, тарату пункттеріне (БП) және кірісінде қорғаныс құрылғылары бар басқа электр құрылғыларына тармақтар, әдетте, шиналар арналарында АБ-сыз орындалады. . Қысқа мерзімді шамадан тыс жүктемелерге жол беретін, мысалы, ШМА-68Н-1600 типті толық шиналармен жасалған магистральдық тізбектер контактілі дәнекерлеу машиналарын қуаттандыру үшін қолданылады және олардың тасымалдау немесе тасымалданатын жүктердің зақымдалуы мүмкін емес жерлерде төселеді. . Цехтағы қоршаған ортаның табиғаты немесе цех аумағындағы технологиялық жабдықты орналастыру магистральдық автобус каналдарын пайдалану мүмкін болмаған жағдайда кабельдік оқпандарды пайдаланады (8-сурет).
Магистральдық схемаларда электрмен жабдықтаудың сенімділігі төмен, апат болған жағдайда тұтынушылардың көп саны өшіріледі.
2) Радиалды электрмен жабдықтау схемасымен әрбір қуатты тұтынушы немесе тұтынушылар тобы жеке қоректендіру желісі арқылы трансформаторлық қосалқы станциядан немесе кіріс құрылғысынан қоректенеді.
Радиалды сұлбалар электр қуатының цехта немесе оның жекелеген учаскелерінде біркелкі орналаспауы кезінде, сондай-ақ магистральдық тізбектерді пайдалану мүмкін емес жарылыс, өрт және шаңды бөлмелерде жоғары қуатты шоғырланған жүктемелерді қоректендіру үшін қолданылады. Олар кабельдермен немесе сымдармен, құбырларда немесе арнайы арналарда ашық түрде орындалады.
8-сурет - Цехтағы кабель желілерінің орналасуының принципиалды сұлбасы
Тармақтарды қорғау құрылғылары орнатылған қуат нүктелері бар тарату желілерінің радиалды сұлбалары крандардың болуымен, қоршаған орта жағдайларымен немесе электрмен жабдықтаудың аумақтық бөлінуімен SHRA-ны пайдалануды болдырмайтын жерлерде қолданылады. Бұл жағдайда ЖП мүмкіндігінше БӨ-ге жақын орналасады. Радиалды сұлбалар электр қуатын тікелей трансформаторлық қосалқы станциядан (9-суретте RP1) алған кезде бір сатылы және қуат аралық ЖЗ-дан (9-суретте RP2) алынғанда екі сатылы болып орындалады.
Радиалды тізбектердің артықшылықтары жоғары сенімділікті және автоматтандырудың қарапайымдылығын қамтиды, сондықтан олар 1-ші санаттағы тұтынушыларды қуаттандыруға ұсынылады.
Бұл сұлбалардың кемшіліктеріне өткізгіш материалдың айтарлықтай шығыны, технологиялық жабдықты жылжыту кезінде желінің икемділігінің шектелуі және электр тарату құрылғыларын орналастыру үшін қосымша орын қажет. Төмен амперлі (20 А дейін) EA-ны қуат нүктелерінен, әсіресе АВ бар нүктелерден бөлек желілермен қамтамасыз етуден аулақ болу керек. Бұл жағдайда қабылдағыштарды қосу ілмек схемасы бойынша (9-суреттегі M4, M5, M6-ға) немесе бір қорғаныс құрылғысы (M1, M2) астында мүмкін болады.
3) Аралас схемалар негізгі және радиалды сұлбалардың элементтерін біріктіреді (10-сурет). Аралас тізбектерде электрмен жабдықтау жүзеге асырылады радиалды сызықтар бойымен кесілген, ал резерв - бір сызық бойымен, суретте көрсетілген. 10 үзік сызық.
9-сурет-электр энергиясын таратудың радиалды схемасы
10-сурет-Электрмен жабдықтаудың аралас схемасы
СЭС-те қысқа тұйықталу токтарын шектеу және секциялардың тәуелсіз жұмыс режимі талаптарына жауап беретін ашық аралас схемалар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz