Шетел тілін оқытуда веб - сайттардың қажеттілігі
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті
Талапова Асель Кайратовна
Шетел тілін оқытуда Google сайтын құру және пайдалану
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Шетел тілі: екі шетел тілі 5В011900
Орал 2022 ж.
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті
Қорғауға жіберілді
Каф.меңгерушісі
ˍˍˍˍˍˍˍˍˍˍˍ Утегалиева Б.Б.
(қолы) (ТАӘ)
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:
Шетел тілін оқытуда Google сайтын құру және пайдалану
5В011900 Шетел тілі: екі шетел тілі
Орындаған: Талапова А.К.
Ғылыми жетекшісі: Насимуллина А.Б.
Орал 2022 ж.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1. ВЕБ-САЙТТАР- ШЕТЕЛ ТІЛІН ҮЙРЕТУДІҢ ОЗЫҚ ТӘСІЛДЕРІНІҢ БІРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
1.1. Веб-сайт ұғымының анықтамасы мен түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
1.2. Шетел тілін оқытуда веб-сайттардың қажеттілігі мен пайдасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
1-тарау бойынша қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
2. ШЕТЕЛ ТІЛІН ОҚЫТУҒА АРНАЛҒАН ОҚУ ВЕБ-САЙТТАРЫН ҚҰРУ НЕГІЗДЕРІ МЕН ПАЙДАЛАНУ ЖОЛДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20
2.1. Google веб-сайтын жобалау және құру
үлгісі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20
2.2. "Amazing English" ағылшын тілін үйретуге арналған оқу веб-парақшасы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
2.3. Шетел тілін үйретуге арналған оқу веб-сайттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2-тарау бойынша қорытынды
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ..
ҚОСЫМША ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
КІРІСПЕ
Қазіргі таңда интернет желісі, әсіресе Google бағдарламасы оқыту үдерісі мен оқуды ұйымдастыру жолдарын жақсартып, өзгешелендіру, шетел тілін меңгеруді жеңілдету мақсатында қолданатын көптеген жаңаша қосымшаларды ойлап табуда. Мысалға, Google hangout, Google classroom, Gmail, Google Doc, Google Drive секілді қолжетімді және бастысы тегін мәліметтер мен ақпараттарды игеруге мүмкіндік беретін қосымшалар әлемнің әртүрлі елдерінде кеңінен қолданылуда. Сонымен қатар, жаһандану заманында күннен- күнге дамып жатқан интернет желілілері, әсіресе веб-парақшалар қашықтықтан оқыту мен онлайн оқуды қолайлы үрдіске айналдырып жеңілдетуде. Бұл дипломдық жұмыста біз шетел тілін меңгеруге арналған веб-сайттарды сабақ барысында қолданудың артықшылықтары мен Google жүйесінде парақшаларды жобалаудың жолдарын көрсетіп, оқыту үдерісін ұйымдастыру кезінде ескеру қажет кейбір теориялық және практикалық себептерді талқылаймыз. Сонымен қатар, Google веб-сайттарын шетел тілін үйренуде қолданудың ерекшеліктерімен таныса отырып, оның басқа қосымшалар мен бағдарламаларымен салыстырғандағы айырмашылықтарды қарастырамыз. Оқу іс-әрекетінің жаңаша мысалдары мен тиімді әдіс-тәсілдері, сондай-ақ Google негізінде жобаланған парақшалар көмегімен оқушылардың қызығушылықтарын арттырып, төрт негізгі дағдыны дамыту жолдары да талқыланады.
Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі: Қарқынды дамып келе жатқан кезеңде өмірімізді интернет қызметінсіз елестету мүмкін емес. Әлемдегі барлық адамдардың санасын жаулап алған, ал күнделікті өмірінде маңызды орын алатын кем дегенде кез-келген бір әлеуметтік желіні мысал ретінде алып талдасақ, қолданушылар саны мен танымалдылығы күн сайын артып жатқанын естиміз. Оның бірден-бір себебі қолдану барысында еш қиындық тудырмайтындығы мен төлемді қажет етпеуінде. Ал ең бастысы, осындай желілердің қоғамда және адамдардың өміріне үлкен өзгерістер енгізуінде. Оның бірі - білім беру саласында орын алып жатқан өзгерістер. Осылайша, шетел тілін меңгеру үдерісін қызықты да тиімді, жаңа әдіс-тәсілдерді қолдана отырып, жаңартуға мүмкіндік беретін веб-сайттар пайдаланушыларға деңгейлерін дамытып, тілдік ортаны қалыптастыруға мүмкіндік береді. Себебі, виртуалды байланыс пен сол арқылы жүзеге асатын коммуникация үдерісі адамдардың географиялық орналасуындағы ерекшеліктері мен уақыттың айырмашылығына қарамастан бір-бірімен қарым-қатынас жасауына, өзара әрекеттесуінде маңызды рөл атқарады.
Жаһандану мен интернационалдану дәуірінде интернет желісі мен веб-сайттардың түрлері қоғамда жаңа орта тудыра отырып, түрлі мүмкіндіктер ұсынып, сол ортаға бейімделудің басым құралы болып табылады. Қазіргі уақытта тілдерді үйрену мен оқытудың көптеген мүмкіндіктері мен таптырмас жаңаша тиімді әдіс-тәсілдері бар. Әлеуметтік желі мүмкіндіктерін пайдаланатын тілдерді үйрену сайттарының мысалдарына Duolingo, Turboenglish, Babadum және басқа да сайттарды жатқызуға болады. Осы желілік қоғамдастықтардың басты мақсаты - әлеуметтік өзара әрекеттесу арқылы жаңа тілдерді үйреніп, тәжірибеде қолдануға мүмкіншіліктер беру.
Осындай сайттардың бір ерекшелігі, яғни шетел тілін үйренуде ең қызықтыратыны және ынталандыратыны - қолданушыларға тікелей сол шетел тілінде еркін сөйлей алатын адамдармен қарым-қатынас жасай отырып, түрлі бейне, аудио немесе мәтіндік чат арқылы өзара хат алмаса отырып, тілді меңгеру мүмкіндігі. Ал ең бастысы, шетел тілін үйренуге арналған веб-сайттар басқа елге бару немесе сол елде тұрып, шетел тілін жетілдіруге қарағанда қол жетімді мүмкіншілік деп есептелінеді.
Google жүйесіндегі қосымшалармен жобаланған тілдерді үйренуге арналған веб-сайттар қолдану барысындағы ыңғайлығымен, қолжетімділігімен, уақытты үнемді, әрі тиімді пайдаланудағы мүмкіндіктерімен ерекшеленеді.
Дипломдық жұмыстың мақсаты: Google жүйесіндегі басты Google Drive, Google Sites, Google Doc, Gmail сияқты қосымшаларымен веб-сайттарды жобалау және оның қызметтік сервистерін пайдалану арқылы шетел тілін меңгеру және мүмкіндіктері мен тиімділігін талдау.
Дипломдық жұмыстың міндеті: Шетел тілін оқытудың заманауи әдіс-тәсілдеріне тоқталу; Google қосымшаларын пайдалану жолдарын түсіндіру және осы қосымшалардың шетел тілін оқытудағы тиімді мүмкіндіктерін көрсету; веб-сайттардың шетел тілін үйренуге қалай көмектесетіні туралы практикалық түсінік жасау; Google негізінде жасалған парақшаларды пайдалану мәселелері бойынша қорытынды жасау: қазіргі білім берудегі Интернет желісі мен түрлі сайттарды қолданып шетел тілдерін оқыту әдістемесі жайлы айту және ағылшын тілін үйретуге арналған "Amazing English" оқу веб-парақшасы жөнінде мәлімет беру.
Дипломдық жұмыстың теориялық маңызы: Теорияны қазіргі заманғы инновациялық технологиялар саласындағы зерттеулер үшін қолдануға болады.
Дипломдық жұмыстың практикалық өзектілігі: Веб-сайттарды сабақ барысында қолдануға болады, сонымен қатар оқытушылар мен оқушылардың ұсыныстары шетел тілдерін оқытуды ұйымдастыру үдерісі мен оқуда қолданылады.
Әлем дамып, қоғам тез өзгеріп жатқандықтан, ағылшын тілі мұғалімдері үшін ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың (АКТ) жетістіктерінен хабардар болу қажет. Себебі, бұл мұғалімдерге сыныпта оқытуды жақсартып, тілдік ортаны құруға мүмкіндік береді. Қазіргі заманның мұғалімдерінің алдында тұрған мәселелер бұрынғыдан мүлдем өзгеше болуы мүмкін. Мысалы, технологияны қолдануға қатысты сыныптағы қажеттіліктерге мұғалімдер тез дағдылана алуы да маңызды талаптардың қатарында. Білім беру жөніндегі кеңесші Марк Пренский ақпараттық-коммуникацилық технологиялар туралы айта отырып, қазіргі кезде оқушылардың көпшілігі сандық ана тілінде сөйлейтіндер болып саналады деген екен. Бұл олардың кез-келген электронды құрылғымен, соның ішінде ұялы телефондар мен интернет желісін қолданумен таныс болғандығына байланысты айтылған ой. Өйткені, олар кішкентай кезінен жаңа заттарға қызығушылықпен қарап, қолданып, тез үйреніп алуға құмартып тұрады. Сондықтан да, мұғалімдер өз оқушыларымен осы технологияларды, әсіресе веб-сайттарды қолдана отырып, білім беру үдерісін одан да қызықты әрі тиімді, оқушыларды ынталандыру мақсатында қолдануы керек деп күтілуде. Бүгінде оқушылар ағылшын тілін толыққанды меңгеру олардың болашағы үшін маңызды екенін түсінеді. Осылайша, олар ағылшын тілін меңгеруге деген көзқарастарын өзгертіп, алға қойған мақсатына жету үшін ынталануы керек. Осындай көптеген факторлар олардың мінез-құлқы мен өмірге деген көзқарасын өзгерте алады. Ал мұғалім ағылшын тілі сол оқушылардың өз мақсатына жетуі үшін ауадай қажет екенін түсініп, қол ұшын беруі қажет. Демек, олар белгілі бір мақсатта, яғни ағылшын тілін меңгеру жолында бірге еңбектенуге міндетті. Ағылшын тілі мұғалімі ағылшын тілінің оқу бағдарламасынан тыс оқушылардың төрт негізгі дағдысы мен сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға көмектесетін материалдардың болуы керек екенін де білуі керек. Шын мәнінде, олар өздерінің қажеттіліктерін қанағаттандыруда заманауи, дамыған ақпараттық құрылғылар мен қосымшыларды қажет етеді.
Жоғарыда аталған жағдайларға байланысты шетел тілін меңгеруде көптеген зерттеушілер бағыт-бағдар мен негізгі мақсатты өзгерту қажет деп санайды. Содан кейін ғана қажетті материалдарды санаттарға бөліп, әдетте жұмыс аймағына қатысты арнайы материалдарды таңдайды. Егер мұғалім немесе сайтты жобалаушы оқушылар мен жалпы қолданушыларға қажетті нақты ақпараттар кешені мен жалпы білім үдерісіне назар аударатын болса, олардың ағылшын тілін оқуға деген қызығушылықтары артып, белсенді оқу жұмыстарын жүргізе бастайды. Осы тұста мұғалім оқушыларды ынталандыру мақсатында ақпараттық-коммуникация құралдарын қолдана алады. Әсіресе, ең тиімдісі бұл- шетел тілін меңгеруге бағытталған оқу бағдарламалық веб-сайттары. Олардың тиімділігі мен ерекшелігі- кез-келген оқушы немесе студент кез-келген жерден сайтқа тіркеліп, пайдалана алатындығында. Веб-сайт білім алушыларға ағылшын тілін меңгеруге және әрі қарай жетілдіруге көмектеседі деген сенімдеміз.
1. ВЕБ-САЙТТАР- ШЕТЕЛ ТІЛІН ҮЙРЕТУДІҢ ОЗЫҚ ТӘСІЛДЕРІНІҢ БІРІ
1.1.Веб-сайт ұғымының анықтамасы мен түрлері
Веб-сайт немесе жай ғана сайт - бұл өзара байланысқан әр түрлі веб-парақшалардың жалпы атаумен аталып, бір жерде жарияланатын, браузердің көмегімен кіруге болатын желі [11]. Веб-сайттардың негізгі элементтері веб-мекен-жай немесе веб-парақтар, бастапқы беті мен веб-сервер болып табылады. Ал бұл элементтер өз алдына жүктелген аудио- және бейне-материалдардан, суреттерден, мәтіндерден және басқа да мультимедиялық толықтырылудан тұрады. Кез-келген керек парақшаның веб-мекен-жайын интернет байланысы арқылы алуға болады. Парақшаның әрбір элементі бір-бірімен байланысты және қолданыста үлкен маңызға ие. Веб-сайттқа кіру үшін міндетті түрде ең алдымен браузер қажет болады. Содан кейін ғана қажетті веб-парақшаны мекен-жай жолына арналған арнайы URL- мекен-жайын енгізу арқылы ашуға болады. Веб-сайтты пайдалану арқылы кез-келген веб-бетте керекті ақпаратты таба аламыз. Ал егер жаңа гипер- сілтемелер болса, онда қосымша сілтемелерді немесе батырмаларды басу арқылы қосыла отырып, қосымша ақпараттарды алуға мүмкіндік бар. Сонымен қатар, көптеген сайттар сізге ақпараттарды іздей отырып, бір уақытта қатарынан музыка тыңдауға, бейнежазбаларды көруге, сауда жасауға, сөйлесуге және т.б. мүмкіндіктерді береді.
Әр веб-сайт өзінің артықшылықтарына және оны пайдаланатын аудиторияға байланыста түрлі мақсаттарға ие болады. Олардың кейбір түрлері өнімдерді сатып алу немесе сатуға бағытталып, ал басқалары практикалық ақпарат беруге, үшіншілері тек көңіл көтеруге арналған болса, келесі тобы білім алу мақсатында жобаланған. Веб-сайттардың бірнеше түрлері бар және оларды келесідей топтарға жіктеуге болады:
1. Оқу- тәжірибелік және ақпараттық сайттар
Бұл веб-сайттың негізгі мақсаты- оқырманның жаңа ақпаратпен танысуы немесе кез-келген тақырыпты жақсы түсіну мақсатында белгілі бір пайдаланушығааудиторияға нақты қажетті, пайдалы ақпаратты жеткізу болып табылады. Осы сайттардағы ақпараттар кеңестер мен ұсынымдар, түзетулер мен жөндеулерді, қолдау көрсету ақпараттары мен нұсқаулықтарды қамтиды [12].
2. Көңіл көтеруге негізделген ойын-сауық веб-сайттары
Бұл веб-сайттар қолданушыларға тек қана ойын-сауық тақыптарына қатысты ақпараттарды көрсетеді. Олар: интернет желісіндегі атақты адамдарға қатысты жаңалықтар шығатын түрлі журналдар, спорттық хабарлар, фильмдер, өнерге қатысты сайттар және т.б. Көңіл көтеруге негізделген ойын-сауық веб-сайттары пайдаланушыларды қызықтыру мақсатында соңғы жаңалықтар мен ақпараттарды жиі жаңартып отырады. Сонымен қатар, мұнда түрлі бейнелер, подкасттар, слайдшоулар, бейнерөліктерді және басқа да мазмұндармен қамтылған мультимедиялық ақпараттар кешенін табуға болады [12].
3. Электрондық коммерциялық веб-сайттар
Электрондық коммерциялық веб-сайттардың мақсаты - пайдаланушыларға өнімді сату және сатып алу үдерісін жүргізу. Әрине бұл салада табысқа жету үшін электрондық коммерция веб-сайттары қолданушылардың кәсібін дамыту мақсатында түрлі онлайн жобаларды ұйымдастыра отырып, пайда табуға бағытталған әдістер мен қызметтерді біріктіреді. Әсіресе бизнес жоспарларды құруда, оны әрі қарай дамуына ықпал етеді [12].
4. Қызмет көрсетуге негізделген бизнес-сайттар
Іскери сайтқа немесе кәсіпті дамытуға негізделген бизнес-сайттардың мақсаты - сайтқа кірушілерді және пайдаланушыларды сервистік компанияның клиенті болуына ықпал жасау, қолдау және дамытуға өз септігін тигізу. Бұл парақшалардың жұмысы компанияның және оның сайтының мақсатты түрде нарықта сенімді және тәжірибелі қызмет көрсетушісі ретінде жүзеге асырылады [12].
5. Блог
Блогтың мақсаты - жеке немесе шағын топ басқаратын, бейресми немесе сөйлесу мәнерінде жазылған үнемі жаңартылып отыратын веб-сайтты немесе веб-парақты ұсыну. Мұндай веб-парақшада интернет желісін қолданушылар өздерін қызықтыратын танымал адамдардың жеке өмірлері туралы ақпараттарды алуға немесе өздерінің жеке өмірлерін басқаларымен бөлісу мақсатында жүргізулеріне болады. Ескере кететін бір жайт, блогтарды сол салада, яғни информатика мен компьютер саласын арнайы оқымаған, технологияларды қолдануда біліктілігі аз кез-келген пайдаланушы жүргізе алады [12].
6. Әлеуметтік желілер
Әлеуметтік желілердің мақсаты - қолданушылардың достарымен, отбасымен, әріптестерімен, таныстарымен және тіпті бейтаныс адамдармен географиялық орнына, яғни басқа мемлекет немесе қалада тұратынына, уақыт айырмашылығына қарамастан қарым-қатынас орнатуға, өзара пікір алмасып, танысуға, сөйлесуге мүмкіндік беру. Яғни, бұл бірнеше сайттардың жиынтығы болып табылады. Ал қазіргі кезде көптеген қызмет көрсету орталықтары мен компаниялар өз тұтынушылар санын көбейтіп, олармен тікелей байланыс орнатуда, салаларын әрі қарай дамыту үшін әлеуметтік желілерді кеңінен пайдаланады. Сәйкесінше, бұл олардың өнімдері мен қызметтері туралы тұтынушылардан кері байланыс алуға және олардың қызмет саласы мен тауарларын жақсартуға не қажет екендігі туралы көбірек ақпараттар алуға мүмкіндік береді [12].
Жоғарыда келтірілген анықтамаларға сүйене отырып, веб-сайт - бұл өзара байланысқан әр түрлі веб-беттердің негізгі орталығы және браузердің көмегімен алғашқы бетке кіру арқылы түрлі қажетті мәліметтерге оңай қол жеткізуге мүмкіндік беретін электрондық құжаттар жиынтығы екенін анықтадық. Қолданушылардың қызығушылықтарына байланысты сайтты бірнеше бағытта, түрлі мақсатта пайдалануға болады. Аталып өтілгендей кейбір веб-сайттар тауар сатуға және айырбастау мақсатында қолданылса, басқалары жаңалықтарды бөлісіп, білім деңгейін жетілдіруге арналған.
Қазіргі таңда, күннен- күнге дамып жатқан цифрлық қоғамда мектеп оқушылары мен студенттер интернет желісін білім алу мақсатында қолданып жатыр. Осы мақсатта авторлар жаңаша оқу бағдарламалық веб-сайттарды жобалай отырып, әр түрлі курстық модельдер жасап шығаруда. Өйткені, веб-сайтты пайдаланушылар тек желіні өз бизнестерін алға жылжыту мақсатында, сайттарды ойын-сауық, яғни көңіл көтеру үшін ғана емес, сонымен бірге жаңа шетел тілін меңгеруге, әрі қарай білімдерін жетілдіріп, кәсіби тұрғыдан кемелдену, өзін жан-жақты дамыту негізінде қолдануда. Қазіргі таңда шетел тілдерін үйренуге және оқытуға арналған түрлі веб-сайттар бар және олардың саны күн сайын артуда. Пайдаланушылардың бұндай сайттарды қолдануларының бірден-бір себептері кез-келген жерде, кез-келген өзіне ыңғайлы уақытта парақшаларға тіркеліп, үйренуге, оқуға мүмкіндіктің берілуі, ал ең бастысы сол тілді тіл тасымалдаушысының өзімен тікелей байланысқа шығып, тәжірибе жүзінде машықтануына мүмкіндік беруінде.
Веб-сайттардың түрлі дизайны мен мазмұның салыстыра отырып, пайдаланушылар өз талғамына сай қажетті ұнаған біреуін таңдап, нәтижелі әдіс-тәсілдер көмегімен аз ғана уақыт ішінде жетістіктерге жетуде. Интернет желісі өмірімізде пайда болғаннан кейін кез-келген әлеуметтік, мәдени немесе білім беру ортасының пайдаланушылары веб-сайттарды пайдалануды және одан пайда көруді ыңғайлы деп есептейді. Бірақ та, бұл үшін ең алдымен веб-сайттардың сыртқы келбеті, яғни дизайны мен веб-беттердің композициялары, мазмұны, сайттың графикалық безендірілуі, фон түсі, текстурасы, шрифты, сілтемелер түрі және веб - беттегі суреттердің орналасуы және өлшемі бойынша қолайлы деңгейге жетуі маңызды [КАРТАЛ]. Келесі сипаттамалық абзацтарда біз жақсы веб-сайттың негізгі сипаттамаларын ұсынамыз:
1) Жалпы физикалық сипаттамалар немесе веб-беттер композициясы: мұндай веб-сайттың ерекшеліктерінің қатарына оның жалпы, негізгі құрылымын құрайтын анықтаушы факторларды жатқызамыз. Мысалы, графика, графикалық редактор мен құралдар, түстер палитрасы, сілтемелер мен батырмалар және т.б. сияқты функциялар мен элементтер жатады. Бұл көбінесе веб-сайттың дизайнымен байланысты болады. Қолдануға ыңғайлы сайт келесі сипаттамаларға ие болуы керек:
:: Ерекшелінген, қолданысқа ыңғайлы дизайн, яғни барлық бөлімдер анық көрініп, ақпараттарды іздеу барысында еш қиындық тудырмауы қажет.
:: Пайдаланушы сайтпен жұмыс жасау барысында бірнеше терезелерді қатар қолданған кезінде, оларды ашуға еш кедергі болмауға тиісті.
:: Сайттың түстік палитрасы, яғни веб-беттердің композициясы дұрыс таңдалуы қажет. Себебі, көп жағдайларда таңдалынып алынған түстер қолданушыларға психологиялық жағынан әсер ете алады. Пайдаланылатын түстер көзді шаршатпай, керісінше қызықтырып, назарын аудартатындай таңдалу керек.
:: Мүмкіндігінше сайттағы фонның барлық беттерде өзгеріссіз немесе бір қалыпта қалуы. Ақпараттар мен мәліметтердің, бөлім және бөлік атауларының еш қиындықсыз оқылуы, пайдаланушының есінде қалу мақсатында максималды түрде қаныққан түсті пайдалану.
:: Пайдаланушылар сайттағы тапсырмалар мен жаттығуларға сәйкес онлайн сөздіктерді немесе басқа бағдарламалық жасақтама мен мүмкіншіліктерді қолдана алуы керек.
:: Пайдаланушылар веб-сайтта кез-келген лингвистикалық немесе грамматикалық тақырыпқа қатысты аудио материалдар мен бейне-роликтермен жұмыс жасай алу мүмкіндігінің болуы қажет [КАРТАЛ].
2) Контексттік сипаттамалар: бұл ерекшеліктерге веб-сайттан табуға болатын ақпараттар мен мәліметтер мазмұнының сипаттамаларын жатқызамыз. Мысалға, қарапайым қолданушынының білім деңгейін тексеру мақсатында жасалатын тест тапсырмалары, оқу бағдарламасы, сабақ жоспарлары, жаттығулар мен тапсырмалар және т.б. сияқты функциялар. Бұл негізінен сайтта қолданылатын материалмен және әр бөлімнің тақырыбымен байланысты болады. Дегенмен, барлық бөлімдердегі мәлеметтер, анықтамалар мен ұсыныстар қарапайым, түсінікті тілде жеткізілуі керек. Осындай мүмкіндіктер пайдаланушыларға өз беттерімен, тәлімгердің қажеттілігінсіз тілді меңгеруге және тапсырмалрды өз бетінше орындауға үйретеді. Тиісінше, жақсы сайт келесі контексттік сипаттамалардан тұруы қажет:
:: Пайдаланушылар өздерінің деңгейіне, қажет ететін тақырыбына сәйкес келетін тапсырмалармен жұмыстана алу мұмкіндігі.
:: Сайтта орналастырылған мәліметтердің барлығы пайдаланушылардың қажеттіліктеріне жарап, оқуға деген ынтасын арттырып, қызығушылықтарын арттыра білу қажет. Жаттығулар мен ақпараттар нақты тақырыптармен, нақты тәртіпте, ұқыпты орналасуы керек.
:: Әр деңгей мен әр тақырып үшін барлық типтегі материалдар толық қамтылуға міндетті. Мысалы, жазбаша, визуалды, аудио және бейне мәліметтер.
:: Сайттағы мәліметтер қосымша қол жетімді материалдармен, яғни кітаптар, газеттер, журналдар, фильмдер немесе басқа да ақпарат көздерімен толықтырылуы қажет.
:: Сайттағы жаттығулар мен тапсырмалар қолданушылардан ұсыныстар мен түзетулер енгізуге мүмкіндік беріп, пайдалану кезінде икемді болуы керек. Пайдаланушылар жаттығулар орындау кезінде өздеріне қажетті мәліметтерді сақтауға немесе жүктеуге, бірнеше тапсырмаларды бір уақытта орындай алу мүмкіндігіне ие болуы керек.
:: Пайдаланушылар міндетті түрде әр орындалған тапсырмалардан кейін кері байланыс алып, жіберілген қателіктермен жұмыстануы қажет. Кері байланыс қолданушылардың өздері қалаған, әрі өдеріне ыңғайлы форматта жүзеге асқаны дұрыс. Мысалы, электрондық пошта, видео-байланыс және т.б. арқылы [КАРТАЛ].
3) Педагогикалық сипаттамалар: бұл айырмашылыққа тілді үйрету мақсатында қолданылатын тиімді әдістерді, тәсілдерді, кері байланысты және білімге қатысты кез-келген нәрсені қолдануға байланысты оқыту мен оқыту үдерісін жүзеге асыртуға ықпал ететін сипаттамаларды жатқызамыз. Сондықтан да, веб-сайт келесі педагогикалық сипаттамаларға ие болуы керек:
:: Тапсырмаларды орындауға қатысты жасалған түсініктемелер мен нұсқаулар қысқа және түсінікті түрде жеткізілуі.
:: Пайдаланушыларға берілетін кері байланыс ақпараттық, нақты дәлелдемелер және мысалдармен келтірілген, сындарлы болуы керек.
:: Сайттың негізгі мазмұны білім берудегі және тілді үйретуге жаңалықтармен және инновациялық үрдістермен ескеріле отырып жасалуы керек.
:: Сайтқа енгізілген барлық ақпараттар мен мәліметтер мазмұнға сәйкес, пайдаланушылардың қажеттіліктеріне, веб- сайттың ауқымына және мақсатына сай болуы қажет [КАРТАЛ].
Жоғарыда көрсетілген мысалдар мен берілген сипаттамаларға сәйкес қазіргі таңда веб-парақшаларды түрлі материалдар мен ақпаратты дайындау және алу ресурсы ретінде пайдалануға болады. Ал негізінде шетел тілін үйрену үрдісінде мультимедиялық жетілген технологиялар кешені мен веб-сайттарды пайдалану мұғалімдерді алмастыру мақсатында емес, керісінше білім алушылар үшін анағұрлым қызықты да тиімді, бастысы мазмұнды оқыту мен оқу ортасын құруға арналған заманауи құралдың бірі (Isham Shah 2005).
1.2. Шетел тілін оқытуда веб -сайттардың қажеттілігі
Көптеген зерттеулер мен көрнекі мысалдардан қазіргі заманғы технологиялардың ағылшын тілін оқыту мен үйренудің тиімділігін арттыруда маңызды рөл атқаратынын көруге болады. Соның ішінде әлеуметтік желілер қолданысы қоғам өмірінің барлық салаларына, әсіресе шетел тілін оқыту үдерісіне еніп кетті. Әлеуметтік желілерді қолданудың мәні мен мақсаты адамдар арасындағы қарым-қатынасты орнату болып табылады деп тіпті XIX ғасырдың аяғында Э.Дюркгейм мен Ф. Тённис секілді ғалымдар жазып кеткен болатын [8, 29].
Е.Е. Максимова атап өткендей [19], әлеуметтік желілер шетел тілін меңгеруде және негізгі дағдыларды қалыптастырып, дамытуда тиімді нәтиже көрсетуге мүмкіндік береді. Мұғалім оқыту үдерісін топтық бағытта немесе жеке жұмыстану мақсатында құра отырып, оқу кабинетінің баржоқтығына қарамастан, өзіне және оқушыларға ыңғайлы уақытта қашықтан олардың білімін тексере алады. Сондықтан да, қазіргі кездегі технологиялардың кең спектрі мұғалімдер мен оқушыларға сабақ барысында және күнделікті өмірде түрлі қолдау көрсетіп жатыр. Мысалға, оқушылардың сабаққа қызығушылықтары мен шығармашылық қабілеттерін арттыру мақсатында, жеке қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін, қоғамда орын алып жатқан жаңа өзгерістермен танысып, оларға бейімделуде веб-сайттар ерекше орын алады. Әсіресе, қоғамда байланыс желілерін қамтамасыздандырып, технологиялық сауаттылықты арттыру мақсатында, жаңаша сайттарды ашу немесе мобильді қосымшаларды қолдану- заман талабына сай оқушылардың қажеттіліктерін шынымен қанағаттандыруға бағытталған жаңа оқу жоспарлары мен оқыту әдіс-тәсілдерінің жасалып, пайдалануын жүзеге асыратын таптырмас мүмкіндіктерге ие.
Веб-сайттар ағылшын тілін үйренуге көмектесетін пайдалы ресурстар болып саналады. Атап айтқанда, олардың сол шетел тіліндегі түпнұсқалық тілдік тапсырмаларды ұсына алу мүмкіндіктері (мысалы, түпнұсқалық материалдармен танысып, оқу, онлайн чатқа қатысып, өзара пікір алмасу, ана тілінде сөйлейтіндердің жазбаларын тыңдау және сол шетел тілінде еркін сөйлейтіндермен өзара қарым-қатынас орнату) және білім алушылардың мотивациясын арттыру ағылшын тілін меңгеруге ықпал етеді. Жүргізілген бірнеше зерттеулер оқушылардың сөйлеу, оқу, тыңдау және жазу дағдыларына веб-парақшалардың негізіндегі әрекеттерді қолдану оң әсерін, яғни жақсы нәтижелер көрсетті (Гу, 2002; Кунг және Чуо, 2002; Лин, 2003). Сонымен қатар, тағы бір зерттеулерде интернет желісін сабақ барысында қолдану оқушылардың тақырыптарды, ақпараттарды терең түсінуіне, бастысы тілді меңгеру деңгейін арттыруға, сондай-ақ оқу іс-әрекетіне белсене қатысуға ықпал етені дәлелденген болатын (Hecherl-Alden, 2000; Osuna and Meskill, 1998).
Айта кететін жайт, технологияның әр түрінің өзіндік ерекше артықшылықтары бар. Мысалы, шетел тілін үйренгісі келетін оқушылар сол тілде сөйлеушілермен географиялық ерекшеліктерге қарамастан қарым -қатынас орната алу мүмкіндіктері, әлемде орын алып жатқан жайттар мен жаңалықтарды біліп, басқа ұлттың мәдениетімен танысу мүмкіндігі. Ал ең бастысы, мұғалімдер оқу үдерісі кезінде сыныпта шетел тілдік атмосфераны ұйымдастырып, сыртқы жат әлемді аудиторияға енгізе алады; ағылшын тілі қолданылған түрлі мәтіндері бар видео- немесе аудио-материалдарды ұсына алады; оқушылар мен студенттерді ағылшын тілінің географиялық орналасуына байланысты сөйлеу мәнеріндегі ерекшеліктерімен, сөз бен сөйлемдегі екпіндерімен таныстыра алады; оқушыларға тыңдау және сөйлеу қабілетін арттыру мақсатында түрлі тәжірибелер ұйымдастыра алу мүмкіндіктеріне ие болады.
Интернет ресурстарын дұрыс пайдалану сөйлеу, тыңдау дағдылары мен кәсіби маңызды құзыреттіліктердің дамуына ықпал етеді. Көптеген маңызды, үнемі жаңартылып отыратын материалдар сыныпта оқушылар мен студенттерге виртуалды тілдік ортада болу мүмкіндігін береді [Voevoda, 2009]: қазіргі заманғы шетел тіліндегі сөйлеу үлгілерімен танысу, оқуға, көруге, естуге және оларды өз сөйлеуінде, яғни тәжірибеде қолдану. Шетел тіліндегі жаңалықтар, газеттер мен журналдардағы мақалалар, сайттағы блогтар, шолулар, жалпы ең қызықты және өтіліп жатқан тақырыптарға сәйкес материалдарды таңдауға мүмкіндік бере отырып, оқушылар мен студенттердің технологиялық сауаттылығын арттырып, оқу, тыңдау, жазу және сөйлеу дағдыларын дамытып, шетел тіліндегі компьютерлік байланыстың әр түрлі формаларымен таныстырады [Семенова, 2012: 68].
Осылайша, веб-сайттар шетел тілін игеру үшін ғана емес, маңызды дағдыларды дамыту мақсатында да қолданылады. Ол ең алдымен ақыл-ой әрекеттерімен байланысты: синтез, талдау, салыстыру, абстракциялау, сөздік және мағыналық болжау және сыни тұрғыдан ойлау. Сонымен, Интернет-технологиялар мен веб-парақшалар көмегімен қалыптасатын дағдылар мен ептілік тіл аспектісінің шеңберінде де шетел тілдік құзыреттілік шегінен де шығып кетеді [Девтерова, 2009].
Жалпы, сабақ үдерісінде заманауи оқытудың әдіс-тәсілдерін қолданудың қажеттіліктері туралы көптеген зерттеулер жүргізілген. Сол зерттеушілердің көп бөлігі ақпараттық технологиялардың, әсіресе веб-сайттардың мұғалімдер мен оқушыларға берер мынадай дидактикалық мүмкіндіктері бар деп көрсеткен болатын:
- білім беру ақпаратын ұсыну мүмкіндіктерін кеңейту [Ветлугина, 2016: 42]: түс, графика, дыбыс оқып жатқан немесе жаңа бір әлемнің нақты бейнесімен танысуға мүмкіндік береді. Веб-сайттарды қолдану жағдайында пайдаланушылар әлемнің кез-келген жерінде көрнекі білім алу және шетел тілін меңгеру мүмкіндігіне ие болады;
- сайтты қолданушыларға қызықты материалдар мен ақпараттар көлемін, шетел тілін меңгерудің деңгейін, оқу әдісін, жұмыс қарқынын, сабақ жиілігін және тағы да басқа қажеттіліктерді таңдауға мүмкіндік беретін, бастысы оқытушы мен білім алушы арасында кері байланыс орната алу мүмкіншілігі;
- игерілген білімді, яғни оқу қызметін тексерудің қарапайым, оңайлатылған тестілеудің, бақылаудың немесе өзін-өзі бақылаудың жүйесі. Веб-сайттардың, мұндағы таңдалынып алынған интернет желісіндегі басты қызметтер аясының көмегімен оқушылардың білімін тексеру уақытты үнемдеп, әр оқушымен жекеленіп жұмыстануға мүмкіндік береді;
- қиындықпен немесе толық меңгерілмеген тақырыптар мен ережелермен қайта жұмыстану мүмкіндігі. Сайтты пайдаланушы түсінуге қиындық тудырған тақырыпқа, ережелерге немесе тапсырмалар кешеніне қайта оралып, асықпай жұмыстанып, талдап және ой-елегінен өткізу мүмкіншілігіне ие болады. Осылайша, тақырыпты түсінуде қиыншылыққа тап болған оқушылар қатары өздігінен сайтта жұмыстана отырып, сабақ барысын тежемей, мұғалімнің және сыныптағы басқа да оқушылардың уақытын алмай, тақырыпты қайта-қайта қарап, тапсырмаларды орындап, жақсы нәтиже көрсете алады;
- веб-парақшаларға жүктелген кез-келген қажетті ақпарттар мен деректерді пайдаланып, сақтай отырып, өз жұмыстарын кез-келген көлемде тексертуге жібере алу мүмкіндігі [Ветлугина].
Осылайша, ақпараттық технологиялар кешені оқушылар мен студенттерге синхронды және асинхронды оқыту үдерісін ұйымдастыруға мүмкіндік береді [Vevoda, 2009: 112]. Яғни, оқу бағдарламаларын, сабақтарды, материалдарды қиындықсыз білім алушыларымен бөлісу, бағаларды бақылау және жеке оқушылармен де, топтасып та жұмыстану, кері байланыс беруді қамтамасыз ету кешендерін қамтиды.
Түрлі зерттеулер мен тәжірибелер көрсеткендей, шетел тілін оқытуда және үйренуде веб-сайттарды пайдалану кең таралған. Заманауи әдіс-тәсілдер жиынтығынан тұратын ақпараттық технологияның бұл түрі- кез-келген ыңғайлы жерден сайтқа тіркеліп, сабаққа қосылуға, түрлі аудармалар жасауға, сол тілдегі фонетикалық ерекшелерді және грамматиканы меңгеруге арналған таптырмас құрал. Ал осындай ауқымды мүмкіндіктерге жол ашатын веб- парақшалардың басты ерекшелігінің бірі- қолданушыларға, әсіресе оқушылар мен студенттерге сабақтың басталуының белгілі бір уақытын күтудің қажеті жоқтығы, яғни мұғаліммен кез-келген уақытта байланысқа шығып, жеке немесе топтасып жұмыс жасау, әр орындалған тапсырмалар мен тестілеуден кейін кері байланыс алу мүмкіндіктері.
Шетел тілін меңгеру барысындағы көрнекі материалдардың қолданылуы, яғни аудио- және бейне-рөліктердің сүйемелдеуімен орындалатын тапсырмалар оқушыларға оқылатын мәтін мазмұнын тез түсінуге мүмкіндік береді. Осылайша, таныс емес сөздермен жұмыстану барысында, пайда болатын қорқыныш сезімдері... оқытудың белгілі бір кезеңдерінде кейбір оқушыларда басым болатын мәселелер шешімін табуда қолданылады [Семенова, 2012: 69].
Интернет және веб -сайттарды пікірталас өткізу мақсатында пайдалану. Кей жағдайда сабақ барысында мұғалім кейбір оқушылардың пікірталасқа, жалпы топпен жұмысқа қатыспайтынын байқайды. Бұл оқушылардың сынып алдында талданып жатқан тақырып бойынша өз ойының білдіргісі келмейтінін, негізінен сөйлеуге қысылатынын көрсетеді. Көп жағдайда мұғалім бұл оқушылармен тілдік дағдыларын дамытуға мүмкіндік беретін сабаққа қатыспау себептері туралы сұрағанда, олар презентацияны қорғау барысында немесе пікірін білдіру кезінде қателесуден қорқатыны және ұялатыны жөніндегі себептерді айтады екен. Бұл жағдайда осындай мәселерді шешудің тиімді жолдарының бірі- VoiceThread веб -сайтын пайдалану [2222]. Мұғалім өз ойларын білдіруге қысылатын оқушыларға арнап сайттан онлайн чат ашып, әр түрлі тақырыпта пікірталастарды өткізе алады. Яғни, сабақ барысында ол білім алушыларға талқылауға арналған арнайы ашылған сілтемелерді береді. Оқушылар сол сілтемелерге басып, қозғалған тақырып бойынша сөйлеу кезінде өз дауыстарын жаза алады. Осылайша мұғалім веб-сайтты тексергенде, сынып алдында сөйлегісі келмейтін оқушылардың да пікірталасқа белсенді қатысатынын байқайды. Олар бұл жағдайда еш қысылмай өз ойларын еркін жеткізеді, себебі өздерін қауіпсіз сезінеді. Шетел тілін үйрету, әсіресе сөйлеу дағдысын дамыту кезінде пікірталасқа қатысу өте маңызды. Бұл жағдайда тегін веб -сайтты пайдаланатын мұғалім әр оқушыны немесе студентті әр түрлі тақырыптағы пікірталасқа тарта отырып, қызығушылықтарын арттырып, сөйлеу дағдысын жақсартуға мүмкіндік береді. [100, 161 б.]
Интернет пен веб-сайттарды сөздік қорды байыту мақсатында қолдану. Лексиканы дамытуға арналған сабақ үдерісінде мұғалім оқушылармен жұмыс жасай отырып, оларға таныс емес сөздер мен сол сөздер қолданылған түрлі контекст пен мысалдары бар жаттығуларды қолданады. Бірақ та, кейде оқушылар сөздердің меңгерілуін, яғни білімдерін тексеруге арналған тесттерде көпшілігі сөздерді толыққанды меңгермегендігін байқайды, тиісінше оқушылар төмен баға алатын жағдайлар да болады. Кей жағдайда, мұғалім бұл сөздерді жатқа сұрағанда, оқушылар сөздерді автоматты тұрғыдан жаттап, айтып тұрса да, бірақ олардың мағынасын немесе оларды қалай және қандай жағдайда қолдану керектігін түсінбейді екен. Демек, бұл оқушыларға сол жаңа сөздер мен олардың қашан және қалай қолдануға болатындығын көрсететін мысалдармен жұмыстану керектігін көрсетеді. Оқушыларға әр түрлі контексте тұрақты сөз тіркестері немесе идиомалар мағынасын түсінуге мүмкіндік беретін Padlet веб -сайтын қолдануға болады [333]. Мұғалім өз оқушыларына ғана арналған веб-бетті ашады және оқушылардан қосымшаның түсіндірме бөлігінде орналасқан онлайн аудармалары бар сөйлемнің үлгілерін табуды сұрайды. Оқушылар сөздерді оқып, оларды қосымшаның тиісті бөлігіне қою керек болады. Мұнда оқушылар барлық сөйлемдер мен мысалдарға аса назар аударып, контекстпен жұмыстанады. Себебі, мұғалім бұл жаттығулар мен мысалдарды кейін тест тапсырмаларына міндетті түрде қосады. Сондай -ақ, оқушылар мысалдарды оқи отырып, бір уақытта онлайн сөздіктермен жұмыс жасау мүмкіндігіне ие болады. Бұл әрине олардың жаңа сөздерді меңгеруге деген белсенділігін арттырып, ізденімпаз болу, әрдайым өздігінен жұмыстануына көмектеседі. Оқушылар берілген тақырып бойынша өз ойлары мен пікірлерін сабақта жаза отырып, жеке немесе топпен жұмыс жасау арқылы диалог пен суреттерді қамтитын сюжет тақтасын құра алады. [100, 161 б.]
Интернет пен веб -сайттарды жазу дағдысын дамыту мақсатында пайдалану. Жазу дағдысын дамытуға арналған оқу үдерісінде мұғалім алдымен оқушыларға эссе ұғымымен таныстырып, оның не екенін, қалай жазу қажеттігін түсіндіреді және әр түрлі мысалдар мен үлгілерді көрсетеді. Кейін, мүғалім оқушыларға эссеге арналған бірнеше тақырыптарды бөліп береді. Осы тұста, оқушылардың біліктілігін арттыру үшін мұғалім Google құжатын қолдана алады. Ол бұл құжатты әр студенттің өз жұмысын желіде, яғни онлайн форматында сақтау үшін ашады. Мұғалім Google Docs редакторын қолданып, эссенің жалпы орналасуына түсініктеме береді. Осылайша, әр оқушы онлайн форматта өзіне берілген тақырыбына эссе жазады. Мұндай форматты пайдаланудың мақсаттарының бірі- тексеру барысында уақытты үнемдеу және жазулары түсініксіз оқушылардың пернатақтаны пайдалануы арқылы мұғалімнің жұмысын жеңілдетеді. Мұғалім барлық оқушылардың жұмысын оңай әрі тез тексеріп, міндетті түрде кері байланыс бере отырып, олардың грамматикалық және орфографиялық қателерін әр түрлі түстермен белгілеп көрсетеді, сәйкес сөздерді, қолдануға қажетті синонимдерді ұсынады. Веб-сайтқа қалдырылған сындық пікірлер мен жазбаларға, қосымша ретінде берілген түсініктемелеріне сүйене отырып, оқушылар қайтадан өз эссесін жазуға тырысады. Осылайша, кері байланыс қосымшасы көмегімен мұғалім оқушыларға жұмыстары жөнінде одан да көп қажетті ақпарат пен түсініктеме беріп, әр оқушымен тығыз байланыста бола алады. [100, 162 б.]
Осылайша, компьютер немесе интернет желісіне қосылатын кез-келген құрылғыларды қолданып, уақыт пен ақшаны үнемдей отырып, жаңа тілді үйренуге немесе үйреніп жатқан тілді әрі қарай тереңнен оқуға мүмкіндік алуға болады. Қазіргі кездің өзінде веб -технологиялардың ұсынып отырған мүмкіншіліктерінің арқасында білім беру мекемелері оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттырып, сабақ үрдісін қызықты да тиімді өткізіп, оқытудың түрлі жаңа әдіс-тәсілдерін пайдалана алады және олар ұсынатын қызмет түрлерін өзгеріп жатқан қоғамның жаңа талаптарына сай кеңейтіп, бейімдей алады. Мысалға, дүние жүзінде орын алған эпидемиялық жағдайларға байланысты университеттер мен мектептер өз студенттері мен оқушыларына шетел тілдерін қашықтықтан оқытуды, қосымша білім алу мүмкіндіктері ретінде және әр түрлі заманауи технологияларды қолдана отырып, шетел тілдерінде қолданыстағы оқу бағдарламаларының сапасын жақсарту үшін пайдалануды арттырды. Қолжетімділік, уақытты үнемдеу, кез-келген уақыттағы кері байланыс, түсінікті ақпараттар мен мәліметтер кешені, парақшаларды қолданушылардың білімдерін бақылау формалары мен жоғары оқу орындары қолданатын білімді жүйелі түрде тексеріп отыру жүйесінің үйлесуі мұндай сабақтардың маңыздылығы мен сапасымен толықтырылады және білім алушыларға шетел тілін жаңа тұрғыдан меңгеруге мүмкіндік береді.
Қазіргі жаһандану заманында шетел тілін білу- бұл қазіргі кезде барлығына қойылып жатқан маңызды талаптардың бірі екені мәлім. Ал сол шетел тілін оқытуда немесе меңгеруде веб-сайттар қолдау көрсетіп, яғни олардың көмегімен оқушыларды ынталандырып, қызығушылықтарын арттырып, тілдік ортаны құруға мүмкіндік береді, яғни:
-тапсырмалар мен жаттығулар кешенін қолданушылар өз деңгейіне сай таңдап, орындай алады. Яғни, сайттарды жобалаушылар, оқытушылар оқушыларға білім алушылардың тілдік деңгейлері мен қабілеттерін ескере отырып, дараланған білім беру процесін ұйымдастырып, әрқайсысына жеке тәсіл қолдана алады;
-жаңаша оқытудың әдіс-тәсілдерін қолдану, оқудың жаңа форматы;
-негізгі дағдыларды қалыптастыру, ақпараттарға қолжетімділік пен өзін-өзі бағалау.
Шетел тілін оқыту барысында оқушы негізгі дағдыларды жетілдіру үшін лингвистикалық сөздікті, мәтіннің мазмұндық тақырыбы бойынша қосымша видео- немесе аудио-материалдармен жұмыстанып, арнайы педагогикалық бағдарламалық жоспарға сай жобаланған веб -сайттарды қолдануы керек.
Қазіргі жаһандану кезіндегі мұғалімдерге қойылатын талаптар күн сайын өзгеруде. Демек, оқытушы барлық мүмкін болатын оқу құралдары мен технологияларды тиімді қолдана білуі қажет. Кез-келген заманауи ақпараттық технологиялар виртуалды кеңістік құруға мүмкіндік береді және олардың көмегімен мұғалім сабақ тақырыптарына немесе қосымша материалдарын, жұмыс бағдарламаларын, сабақ жоспарларын, оқушыларға арналған тапсырмаларды, аудио- және бейне-материалдарды виртуалды кеңсеге жүктей алады. Сонымен қатар, оқушылар мен студенттер өз пікірлерімен еркін бөлісуге арналған чаттар арқылы жазу және сөйлеу дағдыларын жетілдіріп, оқу және тыңдау дағдыларын дамытып, өздеріне қажетті орындалған тапсырмаларды жүктей алады. Демек, білім алушылар қай өңірде, қай мемлекетте болғанына қарамастан интернет және веб-сайттардағы арнайы чаттар мен форумдардың көмегімен өзара сөйлесе алу мүмкіндігіне ие. Бұл- мұғалімге оқу процесін тиімді ұйымдастыруға және басқаруға мүмкіндік беретін виртуалды сыныптың бір түрі. Мұғалім кез-келген жерден виртуалды оқу процесін басқарып, пайдаланушыларға кері байланыс бере отырып, оқу үдерісін жаңартып, бағалау функциясын айтарлықтай жеңілдетеді. Бастысы, оқытушы әр оқушымен жеке жұмыстана отырып, қай оқушының қандай тақырыпта қиналатынын немесе қай дағдысы жақсы дамығандығын көріп, сабақ үрдісін табысты өткізеді.
тарау бойынша қорытынды
Бірінші тарауда шетел тілін үйрену мен үйретудің озық тәсілдерінің бірі болып есептелетін, оқушылардың пәнге деген қызығушылығы мен ынтасын арттыру үшін, сабақ үрдісі нәтижелі болатындай етіп, веб-сайттарды қолданудың қажеттіліктері мен тиімділігі жөнінде айтылған. Веб-парақшалардың шетел тілін меңгеруде, оқушылардың білім-білік дағдыларын жетілдіруде берер септігі көп. Әсіресе, тыңдалым және сөйлеу дағдыларын дамытуда, шет елдегі тұрғындармен қарым-қатынас орнатып, тәжірибе алмасуда таптырмас құрал. Қазіргі жаһандану заманындағы білім беру жүйесіндегі ақпараттық-коммуникациялық технологияларды біріктіретін осындай парақшалар білім беру саласында кеңінен қолданылып, дәстүрлі білім беру форматында өзгерістер енгізуде. Шетел тілін меңгерушілер осылайша веб-сайттарды пайдалана отырып, өздеріне қажетті ақпараттар мен мәліметтерге еш кедергісіз қол жеткізе алады. Пайдаланушылар өз білімдерін әрі қарай жетілдіру мақсатында интернет желісі арқылы өздеріне ұнаған кез-келген сайтты таңдай отырып, сол сайтқа тіркеліп, уақыт жоғалтпай бірден оқу процесін бастай алады. Сонымен қатар, осындай веб-сайттардың басты ерекшеліктерінің қатарларына- географиялық және уақыт өзгешеліктеріне қарамай басқа мемлекеттің тұрғындарымен қарым-қатынас орнатып, меңгеріп жатқан шетел тілінің лингвистикалық, грамматикалық және фонетикалық сипаттамаларымен танысу, коммуникациялық және ақпараттық міндеттерді шешуге көмектеседі.
Тәжірибелер мен зерттеулер көрсеткендей күннен-күнге дамып, өзгеріп жатқан ақпараттық технологиялар кешені оқыту жүйесінің барлық формаларына әсер етуде. Мысалға, қазіргі білім беру үрдісі мен сабақ жоспарларын қарастыратын болсақ, ондағы оқытудың мақсат-міндеттері, сабақтың түрлері мен оның құрылымы, ұйымдастырушылық кезеңдері мен қолданылатын оқыту құралдары, көрнекіліктер мен дидактикалық материалдар, яғни сабақтың өзіндік этаптары өзгеруде. Міне осындай кезеңде веб-сайттарды қолдану- сабақтың тиімділігін арттырудың бірден-бір жолы.
Шетел тілін оқытуда, оқушыларды ағылшын тілін үйренуге деген қызығушылықтарын арттыруда- компьютер құрылғылары мен интернет жілісінің бере көмегі біршама. Шындығында, интернет желісі мен ондағы оқу бағдарламалық негізінде жобаланған веб-сайттар шетел тілдерді үйренуде, тілдік дағдыларын жақсартуға көмектесетін білім беру ресурсы ретінде пайдаланылады. Осылайша, оқытушылар белсенді, қызықты, бастысы лингвистикалық тұрғыдан тәжірибеге бай виртуалды оқу ортасын оқушыларға қамтамасыз ете алады. Негізінен, веб-сайттардың көмегімен меңгерілген тіл, алынған білім жақсы нәтиже алуға бағытталған. Оның бірден-бір себебі- оқытушы мен оқушы арасындағы байланыс және тапсырмалар мен жаттығулар орындалған сайын берілетін кері байланыс. Веб-сайтарға енгізілген барлық ақпараттар мен ережелер, жаттығулар мен тапсырмалар, білім деңгейін тексеруге арналған "ашық" және "жабық" сұрақтар пайдаланушылардың сыни тұрғыдан ойды дамытуға, өз ой-пікірін еркін жеткізіп, өзіндік білім алуға талпынуға негізделген. Бастысы, мәліметтер мен мәтіндер, тыңдау және сөйлеу дағдысын жетілдіруге арнайы жасалған тапсырмалар қолданушылар үшін түсінікті тілде, тиімді форматта, ыңғайлы программа көмегімен, көзге түсетін дизайнмен, яғни графикалық элементтермен және қажетті мазмұнмен толықтырылған парақшалар дұрыс және нәтижелі оқыту мақсатының негізі болып табылады. Осылайша, тілдерді оқытуда веб-сайттарды пайдалану арқылы қарапайым сабақ үрдісін барынша тиімді де қызықты өткізіп, оқушылардың ынтасынын артуына, бағаларының жоғарылауына әсер етіп, интерактивті оқыту мүмкіндіктерін қолданып, жаңа әдістер арқылы жаңаша білім беру мазмұнын қалыптастырады.
Компьютерлік бағдарламалардың, әсіресе веб-сайттардың көмегімен ағылшын тілін үйрену мектеп оқушылары мен студенттерде үлкен қызығушылық тудырады. Сәйкесінше, сабақта белсенділік артып, оқушылар құштарлық ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Талапова Асель Кайратовна
Шетел тілін оқытуда Google сайтын құру және пайдалану
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Шетел тілі: екі шетел тілі 5В011900
Орал 2022 ж.
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті
Қорғауға жіберілді
Каф.меңгерушісі
ˍˍˍˍˍˍˍˍˍˍˍ Утегалиева Б.Б.
(қолы) (ТАӘ)
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:
Шетел тілін оқытуда Google сайтын құру және пайдалану
5В011900 Шетел тілі: екі шетел тілі
Орындаған: Талапова А.К.
Ғылыми жетекшісі: Насимуллина А.Б.
Орал 2022 ж.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1. ВЕБ-САЙТТАР- ШЕТЕЛ ТІЛІН ҮЙРЕТУДІҢ ОЗЫҚ ТӘСІЛДЕРІНІҢ БІРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
1.1. Веб-сайт ұғымының анықтамасы мен түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
1.2. Шетел тілін оқытуда веб-сайттардың қажеттілігі мен пайдасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
1-тарау бойынша қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
2. ШЕТЕЛ ТІЛІН ОҚЫТУҒА АРНАЛҒАН ОҚУ ВЕБ-САЙТТАРЫН ҚҰРУ НЕГІЗДЕРІ МЕН ПАЙДАЛАНУ ЖОЛДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20
2.1. Google веб-сайтын жобалау және құру
үлгісі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20
2.2. "Amazing English" ағылшын тілін үйретуге арналған оқу веб-парақшасы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
2.3. Шетел тілін үйретуге арналған оқу веб-сайттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2-тарау бойынша қорытынды
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ..
ҚОСЫМША ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
КІРІСПЕ
Қазіргі таңда интернет желісі, әсіресе Google бағдарламасы оқыту үдерісі мен оқуды ұйымдастыру жолдарын жақсартып, өзгешелендіру, шетел тілін меңгеруді жеңілдету мақсатында қолданатын көптеген жаңаша қосымшаларды ойлап табуда. Мысалға, Google hangout, Google classroom, Gmail, Google Doc, Google Drive секілді қолжетімді және бастысы тегін мәліметтер мен ақпараттарды игеруге мүмкіндік беретін қосымшалар әлемнің әртүрлі елдерінде кеңінен қолданылуда. Сонымен қатар, жаһандану заманында күннен- күнге дамып жатқан интернет желілілері, әсіресе веб-парақшалар қашықтықтан оқыту мен онлайн оқуды қолайлы үрдіске айналдырып жеңілдетуде. Бұл дипломдық жұмыста біз шетел тілін меңгеруге арналған веб-сайттарды сабақ барысында қолданудың артықшылықтары мен Google жүйесінде парақшаларды жобалаудың жолдарын көрсетіп, оқыту үдерісін ұйымдастыру кезінде ескеру қажет кейбір теориялық және практикалық себептерді талқылаймыз. Сонымен қатар, Google веб-сайттарын шетел тілін үйренуде қолданудың ерекшеліктерімен таныса отырып, оның басқа қосымшалар мен бағдарламаларымен салыстырғандағы айырмашылықтарды қарастырамыз. Оқу іс-әрекетінің жаңаша мысалдары мен тиімді әдіс-тәсілдері, сондай-ақ Google негізінде жобаланған парақшалар көмегімен оқушылардың қызығушылықтарын арттырып, төрт негізгі дағдыны дамыту жолдары да талқыланады.
Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі: Қарқынды дамып келе жатқан кезеңде өмірімізді интернет қызметінсіз елестету мүмкін емес. Әлемдегі барлық адамдардың санасын жаулап алған, ал күнделікті өмірінде маңызды орын алатын кем дегенде кез-келген бір әлеуметтік желіні мысал ретінде алып талдасақ, қолданушылар саны мен танымалдылығы күн сайын артып жатқанын естиміз. Оның бірден-бір себебі қолдану барысында еш қиындық тудырмайтындығы мен төлемді қажет етпеуінде. Ал ең бастысы, осындай желілердің қоғамда және адамдардың өміріне үлкен өзгерістер енгізуінде. Оның бірі - білім беру саласында орын алып жатқан өзгерістер. Осылайша, шетел тілін меңгеру үдерісін қызықты да тиімді, жаңа әдіс-тәсілдерді қолдана отырып, жаңартуға мүмкіндік беретін веб-сайттар пайдаланушыларға деңгейлерін дамытып, тілдік ортаны қалыптастыруға мүмкіндік береді. Себебі, виртуалды байланыс пен сол арқылы жүзеге асатын коммуникация үдерісі адамдардың географиялық орналасуындағы ерекшеліктері мен уақыттың айырмашылығына қарамастан бір-бірімен қарым-қатынас жасауына, өзара әрекеттесуінде маңызды рөл атқарады.
Жаһандану мен интернационалдану дәуірінде интернет желісі мен веб-сайттардың түрлері қоғамда жаңа орта тудыра отырып, түрлі мүмкіндіктер ұсынып, сол ортаға бейімделудің басым құралы болып табылады. Қазіргі уақытта тілдерді үйрену мен оқытудың көптеген мүмкіндіктері мен таптырмас жаңаша тиімді әдіс-тәсілдері бар. Әлеуметтік желі мүмкіндіктерін пайдаланатын тілдерді үйрену сайттарының мысалдарына Duolingo, Turboenglish, Babadum және басқа да сайттарды жатқызуға болады. Осы желілік қоғамдастықтардың басты мақсаты - әлеуметтік өзара әрекеттесу арқылы жаңа тілдерді үйреніп, тәжірибеде қолдануға мүмкіншіліктер беру.
Осындай сайттардың бір ерекшелігі, яғни шетел тілін үйренуде ең қызықтыратыны және ынталандыратыны - қолданушыларға тікелей сол шетел тілінде еркін сөйлей алатын адамдармен қарым-қатынас жасай отырып, түрлі бейне, аудио немесе мәтіндік чат арқылы өзара хат алмаса отырып, тілді меңгеру мүмкіндігі. Ал ең бастысы, шетел тілін үйренуге арналған веб-сайттар басқа елге бару немесе сол елде тұрып, шетел тілін жетілдіруге қарағанда қол жетімді мүмкіншілік деп есептелінеді.
Google жүйесіндегі қосымшалармен жобаланған тілдерді үйренуге арналған веб-сайттар қолдану барысындағы ыңғайлығымен, қолжетімділігімен, уақытты үнемді, әрі тиімді пайдаланудағы мүмкіндіктерімен ерекшеленеді.
Дипломдық жұмыстың мақсаты: Google жүйесіндегі басты Google Drive, Google Sites, Google Doc, Gmail сияқты қосымшаларымен веб-сайттарды жобалау және оның қызметтік сервистерін пайдалану арқылы шетел тілін меңгеру және мүмкіндіктері мен тиімділігін талдау.
Дипломдық жұмыстың міндеті: Шетел тілін оқытудың заманауи әдіс-тәсілдеріне тоқталу; Google қосымшаларын пайдалану жолдарын түсіндіру және осы қосымшалардың шетел тілін оқытудағы тиімді мүмкіндіктерін көрсету; веб-сайттардың шетел тілін үйренуге қалай көмектесетіні туралы практикалық түсінік жасау; Google негізінде жасалған парақшаларды пайдалану мәселелері бойынша қорытынды жасау: қазіргі білім берудегі Интернет желісі мен түрлі сайттарды қолданып шетел тілдерін оқыту әдістемесі жайлы айту және ағылшын тілін үйретуге арналған "Amazing English" оқу веб-парақшасы жөнінде мәлімет беру.
Дипломдық жұмыстың теориялық маңызы: Теорияны қазіргі заманғы инновациялық технологиялар саласындағы зерттеулер үшін қолдануға болады.
Дипломдық жұмыстың практикалық өзектілігі: Веб-сайттарды сабақ барысында қолдануға болады, сонымен қатар оқытушылар мен оқушылардың ұсыныстары шетел тілдерін оқытуды ұйымдастыру үдерісі мен оқуда қолданылады.
Әлем дамып, қоғам тез өзгеріп жатқандықтан, ағылшын тілі мұғалімдері үшін ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың (АКТ) жетістіктерінен хабардар болу қажет. Себебі, бұл мұғалімдерге сыныпта оқытуды жақсартып, тілдік ортаны құруға мүмкіндік береді. Қазіргі заманның мұғалімдерінің алдында тұрған мәселелер бұрынғыдан мүлдем өзгеше болуы мүмкін. Мысалы, технологияны қолдануға қатысты сыныптағы қажеттіліктерге мұғалімдер тез дағдылана алуы да маңызды талаптардың қатарында. Білім беру жөніндегі кеңесші Марк Пренский ақпараттық-коммуникацилық технологиялар туралы айта отырып, қазіргі кезде оқушылардың көпшілігі сандық ана тілінде сөйлейтіндер болып саналады деген екен. Бұл олардың кез-келген электронды құрылғымен, соның ішінде ұялы телефондар мен интернет желісін қолданумен таныс болғандығына байланысты айтылған ой. Өйткені, олар кішкентай кезінен жаңа заттарға қызығушылықпен қарап, қолданып, тез үйреніп алуға құмартып тұрады. Сондықтан да, мұғалімдер өз оқушыларымен осы технологияларды, әсіресе веб-сайттарды қолдана отырып, білім беру үдерісін одан да қызықты әрі тиімді, оқушыларды ынталандыру мақсатында қолдануы керек деп күтілуде. Бүгінде оқушылар ағылшын тілін толыққанды меңгеру олардың болашағы үшін маңызды екенін түсінеді. Осылайша, олар ағылшын тілін меңгеруге деген көзқарастарын өзгертіп, алға қойған мақсатына жету үшін ынталануы керек. Осындай көптеген факторлар олардың мінез-құлқы мен өмірге деген көзқарасын өзгерте алады. Ал мұғалім ағылшын тілі сол оқушылардың өз мақсатына жетуі үшін ауадай қажет екенін түсініп, қол ұшын беруі қажет. Демек, олар белгілі бір мақсатта, яғни ағылшын тілін меңгеру жолында бірге еңбектенуге міндетті. Ағылшын тілі мұғалімі ағылшын тілінің оқу бағдарламасынан тыс оқушылардың төрт негізгі дағдысы мен сыни тұрғыдан ойлауды дамытуға көмектесетін материалдардың болуы керек екенін де білуі керек. Шын мәнінде, олар өздерінің қажеттіліктерін қанағаттандыруда заманауи, дамыған ақпараттық құрылғылар мен қосымшыларды қажет етеді.
Жоғарыда аталған жағдайларға байланысты шетел тілін меңгеруде көптеген зерттеушілер бағыт-бағдар мен негізгі мақсатты өзгерту қажет деп санайды. Содан кейін ғана қажетті материалдарды санаттарға бөліп, әдетте жұмыс аймағына қатысты арнайы материалдарды таңдайды. Егер мұғалім немесе сайтты жобалаушы оқушылар мен жалпы қолданушыларға қажетті нақты ақпараттар кешені мен жалпы білім үдерісіне назар аударатын болса, олардың ағылшын тілін оқуға деген қызығушылықтары артып, белсенді оқу жұмыстарын жүргізе бастайды. Осы тұста мұғалім оқушыларды ынталандыру мақсатында ақпараттық-коммуникация құралдарын қолдана алады. Әсіресе, ең тиімдісі бұл- шетел тілін меңгеруге бағытталған оқу бағдарламалық веб-сайттары. Олардың тиімділігі мен ерекшелігі- кез-келген оқушы немесе студент кез-келген жерден сайтқа тіркеліп, пайдалана алатындығында. Веб-сайт білім алушыларға ағылшын тілін меңгеруге және әрі қарай жетілдіруге көмектеседі деген сенімдеміз.
1. ВЕБ-САЙТТАР- ШЕТЕЛ ТІЛІН ҮЙРЕТУДІҢ ОЗЫҚ ТӘСІЛДЕРІНІҢ БІРІ
1.1.Веб-сайт ұғымының анықтамасы мен түрлері
Веб-сайт немесе жай ғана сайт - бұл өзара байланысқан әр түрлі веб-парақшалардың жалпы атаумен аталып, бір жерде жарияланатын, браузердің көмегімен кіруге болатын желі [11]. Веб-сайттардың негізгі элементтері веб-мекен-жай немесе веб-парақтар, бастапқы беті мен веб-сервер болып табылады. Ал бұл элементтер өз алдына жүктелген аудио- және бейне-материалдардан, суреттерден, мәтіндерден және басқа да мультимедиялық толықтырылудан тұрады. Кез-келген керек парақшаның веб-мекен-жайын интернет байланысы арқылы алуға болады. Парақшаның әрбір элементі бір-бірімен байланысты және қолданыста үлкен маңызға ие. Веб-сайттқа кіру үшін міндетті түрде ең алдымен браузер қажет болады. Содан кейін ғана қажетті веб-парақшаны мекен-жай жолына арналған арнайы URL- мекен-жайын енгізу арқылы ашуға болады. Веб-сайтты пайдалану арқылы кез-келген веб-бетте керекті ақпаратты таба аламыз. Ал егер жаңа гипер- сілтемелер болса, онда қосымша сілтемелерді немесе батырмаларды басу арқылы қосыла отырып, қосымша ақпараттарды алуға мүмкіндік бар. Сонымен қатар, көптеген сайттар сізге ақпараттарды іздей отырып, бір уақытта қатарынан музыка тыңдауға, бейнежазбаларды көруге, сауда жасауға, сөйлесуге және т.б. мүмкіндіктерді береді.
Әр веб-сайт өзінің артықшылықтарына және оны пайдаланатын аудиторияға байланыста түрлі мақсаттарға ие болады. Олардың кейбір түрлері өнімдерді сатып алу немесе сатуға бағытталып, ал басқалары практикалық ақпарат беруге, үшіншілері тек көңіл көтеруге арналған болса, келесі тобы білім алу мақсатында жобаланған. Веб-сайттардың бірнеше түрлері бар және оларды келесідей топтарға жіктеуге болады:
1. Оқу- тәжірибелік және ақпараттық сайттар
Бұл веб-сайттың негізгі мақсаты- оқырманның жаңа ақпаратпен танысуы немесе кез-келген тақырыпты жақсы түсіну мақсатында белгілі бір пайдаланушығааудиторияға нақты қажетті, пайдалы ақпаратты жеткізу болып табылады. Осы сайттардағы ақпараттар кеңестер мен ұсынымдар, түзетулер мен жөндеулерді, қолдау көрсету ақпараттары мен нұсқаулықтарды қамтиды [12].
2. Көңіл көтеруге негізделген ойын-сауық веб-сайттары
Бұл веб-сайттар қолданушыларға тек қана ойын-сауық тақыптарына қатысты ақпараттарды көрсетеді. Олар: интернет желісіндегі атақты адамдарға қатысты жаңалықтар шығатын түрлі журналдар, спорттық хабарлар, фильмдер, өнерге қатысты сайттар және т.б. Көңіл көтеруге негізделген ойын-сауық веб-сайттары пайдаланушыларды қызықтыру мақсатында соңғы жаңалықтар мен ақпараттарды жиі жаңартып отырады. Сонымен қатар, мұнда түрлі бейнелер, подкасттар, слайдшоулар, бейнерөліктерді және басқа да мазмұндармен қамтылған мультимедиялық ақпараттар кешенін табуға болады [12].
3. Электрондық коммерциялық веб-сайттар
Электрондық коммерциялық веб-сайттардың мақсаты - пайдаланушыларға өнімді сату және сатып алу үдерісін жүргізу. Әрине бұл салада табысқа жету үшін электрондық коммерция веб-сайттары қолданушылардың кәсібін дамыту мақсатында түрлі онлайн жобаларды ұйымдастыра отырып, пайда табуға бағытталған әдістер мен қызметтерді біріктіреді. Әсіресе бизнес жоспарларды құруда, оны әрі қарай дамуына ықпал етеді [12].
4. Қызмет көрсетуге негізделген бизнес-сайттар
Іскери сайтқа немесе кәсіпті дамытуға негізделген бизнес-сайттардың мақсаты - сайтқа кірушілерді және пайдаланушыларды сервистік компанияның клиенті болуына ықпал жасау, қолдау және дамытуға өз септігін тигізу. Бұл парақшалардың жұмысы компанияның және оның сайтының мақсатты түрде нарықта сенімді және тәжірибелі қызмет көрсетушісі ретінде жүзеге асырылады [12].
5. Блог
Блогтың мақсаты - жеке немесе шағын топ басқаратын, бейресми немесе сөйлесу мәнерінде жазылған үнемі жаңартылып отыратын веб-сайтты немесе веб-парақты ұсыну. Мұндай веб-парақшада интернет желісін қолданушылар өздерін қызықтыратын танымал адамдардың жеке өмірлері туралы ақпараттарды алуға немесе өздерінің жеке өмірлерін басқаларымен бөлісу мақсатында жүргізулеріне болады. Ескере кететін бір жайт, блогтарды сол салада, яғни информатика мен компьютер саласын арнайы оқымаған, технологияларды қолдануда біліктілігі аз кез-келген пайдаланушы жүргізе алады [12].
6. Әлеуметтік желілер
Әлеуметтік желілердің мақсаты - қолданушылардың достарымен, отбасымен, әріптестерімен, таныстарымен және тіпті бейтаныс адамдармен географиялық орнына, яғни басқа мемлекет немесе қалада тұратынына, уақыт айырмашылығына қарамастан қарым-қатынас орнатуға, өзара пікір алмасып, танысуға, сөйлесуге мүмкіндік беру. Яғни, бұл бірнеше сайттардың жиынтығы болып табылады. Ал қазіргі кезде көптеген қызмет көрсету орталықтары мен компаниялар өз тұтынушылар санын көбейтіп, олармен тікелей байланыс орнатуда, салаларын әрі қарай дамыту үшін әлеуметтік желілерді кеңінен пайдаланады. Сәйкесінше, бұл олардың өнімдері мен қызметтері туралы тұтынушылардан кері байланыс алуға және олардың қызмет саласы мен тауарларын жақсартуға не қажет екендігі туралы көбірек ақпараттар алуға мүмкіндік береді [12].
Жоғарыда келтірілген анықтамаларға сүйене отырып, веб-сайт - бұл өзара байланысқан әр түрлі веб-беттердің негізгі орталығы және браузердің көмегімен алғашқы бетке кіру арқылы түрлі қажетті мәліметтерге оңай қол жеткізуге мүмкіндік беретін электрондық құжаттар жиынтығы екенін анықтадық. Қолданушылардың қызығушылықтарына байланысты сайтты бірнеше бағытта, түрлі мақсатта пайдалануға болады. Аталып өтілгендей кейбір веб-сайттар тауар сатуға және айырбастау мақсатында қолданылса, басқалары жаңалықтарды бөлісіп, білім деңгейін жетілдіруге арналған.
Қазіргі таңда, күннен- күнге дамып жатқан цифрлық қоғамда мектеп оқушылары мен студенттер интернет желісін білім алу мақсатында қолданып жатыр. Осы мақсатта авторлар жаңаша оқу бағдарламалық веб-сайттарды жобалай отырып, әр түрлі курстық модельдер жасап шығаруда. Өйткені, веб-сайтты пайдаланушылар тек желіні өз бизнестерін алға жылжыту мақсатында, сайттарды ойын-сауық, яғни көңіл көтеру үшін ғана емес, сонымен бірге жаңа шетел тілін меңгеруге, әрі қарай білімдерін жетілдіріп, кәсіби тұрғыдан кемелдену, өзін жан-жақты дамыту негізінде қолдануда. Қазіргі таңда шетел тілдерін үйренуге және оқытуға арналған түрлі веб-сайттар бар және олардың саны күн сайын артуда. Пайдаланушылардың бұндай сайттарды қолдануларының бірден-бір себептері кез-келген жерде, кез-келген өзіне ыңғайлы уақытта парақшаларға тіркеліп, үйренуге, оқуға мүмкіндіктің берілуі, ал ең бастысы сол тілді тіл тасымалдаушысының өзімен тікелей байланысқа шығып, тәжірибе жүзінде машықтануына мүмкіндік беруінде.
Веб-сайттардың түрлі дизайны мен мазмұның салыстыра отырып, пайдаланушылар өз талғамына сай қажетті ұнаған біреуін таңдап, нәтижелі әдіс-тәсілдер көмегімен аз ғана уақыт ішінде жетістіктерге жетуде. Интернет желісі өмірімізде пайда болғаннан кейін кез-келген әлеуметтік, мәдени немесе білім беру ортасының пайдаланушылары веб-сайттарды пайдалануды және одан пайда көруді ыңғайлы деп есептейді. Бірақ та, бұл үшін ең алдымен веб-сайттардың сыртқы келбеті, яғни дизайны мен веб-беттердің композициялары, мазмұны, сайттың графикалық безендірілуі, фон түсі, текстурасы, шрифты, сілтемелер түрі және веб - беттегі суреттердің орналасуы және өлшемі бойынша қолайлы деңгейге жетуі маңызды [КАРТАЛ]. Келесі сипаттамалық абзацтарда біз жақсы веб-сайттың негізгі сипаттамаларын ұсынамыз:
1) Жалпы физикалық сипаттамалар немесе веб-беттер композициясы: мұндай веб-сайттың ерекшеліктерінің қатарына оның жалпы, негізгі құрылымын құрайтын анықтаушы факторларды жатқызамыз. Мысалы, графика, графикалық редактор мен құралдар, түстер палитрасы, сілтемелер мен батырмалар және т.б. сияқты функциялар мен элементтер жатады. Бұл көбінесе веб-сайттың дизайнымен байланысты болады. Қолдануға ыңғайлы сайт келесі сипаттамаларға ие болуы керек:
:: Ерекшелінген, қолданысқа ыңғайлы дизайн, яғни барлық бөлімдер анық көрініп, ақпараттарды іздеу барысында еш қиындық тудырмауы қажет.
:: Пайдаланушы сайтпен жұмыс жасау барысында бірнеше терезелерді қатар қолданған кезінде, оларды ашуға еш кедергі болмауға тиісті.
:: Сайттың түстік палитрасы, яғни веб-беттердің композициясы дұрыс таңдалуы қажет. Себебі, көп жағдайларда таңдалынып алынған түстер қолданушыларға психологиялық жағынан әсер ете алады. Пайдаланылатын түстер көзді шаршатпай, керісінше қызықтырып, назарын аудартатындай таңдалу керек.
:: Мүмкіндігінше сайттағы фонның барлық беттерде өзгеріссіз немесе бір қалыпта қалуы. Ақпараттар мен мәліметтердің, бөлім және бөлік атауларының еш қиындықсыз оқылуы, пайдаланушының есінде қалу мақсатында максималды түрде қаныққан түсті пайдалану.
:: Пайдаланушылар сайттағы тапсырмалар мен жаттығуларға сәйкес онлайн сөздіктерді немесе басқа бағдарламалық жасақтама мен мүмкіншіліктерді қолдана алуы керек.
:: Пайдаланушылар веб-сайтта кез-келген лингвистикалық немесе грамматикалық тақырыпқа қатысты аудио материалдар мен бейне-роликтермен жұмыс жасай алу мүмкіндігінің болуы қажет [КАРТАЛ].
2) Контексттік сипаттамалар: бұл ерекшеліктерге веб-сайттан табуға болатын ақпараттар мен мәліметтер мазмұнының сипаттамаларын жатқызамыз. Мысалға, қарапайым қолданушынының білім деңгейін тексеру мақсатында жасалатын тест тапсырмалары, оқу бағдарламасы, сабақ жоспарлары, жаттығулар мен тапсырмалар және т.б. сияқты функциялар. Бұл негізінен сайтта қолданылатын материалмен және әр бөлімнің тақырыбымен байланысты болады. Дегенмен, барлық бөлімдердегі мәлеметтер, анықтамалар мен ұсыныстар қарапайым, түсінікті тілде жеткізілуі керек. Осындай мүмкіндіктер пайдаланушыларға өз беттерімен, тәлімгердің қажеттілігінсіз тілді меңгеруге және тапсырмалрды өз бетінше орындауға үйретеді. Тиісінше, жақсы сайт келесі контексттік сипаттамалардан тұруы қажет:
:: Пайдаланушылар өздерінің деңгейіне, қажет ететін тақырыбына сәйкес келетін тапсырмалармен жұмыстана алу мұмкіндігі.
:: Сайтта орналастырылған мәліметтердің барлығы пайдаланушылардың қажеттіліктеріне жарап, оқуға деген ынтасын арттырып, қызығушылықтарын арттыра білу қажет. Жаттығулар мен ақпараттар нақты тақырыптармен, нақты тәртіпте, ұқыпты орналасуы керек.
:: Әр деңгей мен әр тақырып үшін барлық типтегі материалдар толық қамтылуға міндетті. Мысалы, жазбаша, визуалды, аудио және бейне мәліметтер.
:: Сайттағы мәліметтер қосымша қол жетімді материалдармен, яғни кітаптар, газеттер, журналдар, фильмдер немесе басқа да ақпарат көздерімен толықтырылуы қажет.
:: Сайттағы жаттығулар мен тапсырмалар қолданушылардан ұсыныстар мен түзетулер енгізуге мүмкіндік беріп, пайдалану кезінде икемді болуы керек. Пайдаланушылар жаттығулар орындау кезінде өздеріне қажетті мәліметтерді сақтауға немесе жүктеуге, бірнеше тапсырмаларды бір уақытта орындай алу мүмкіндігіне ие болуы керек.
:: Пайдаланушылар міндетті түрде әр орындалған тапсырмалардан кейін кері байланыс алып, жіберілген қателіктермен жұмыстануы қажет. Кері байланыс қолданушылардың өздері қалаған, әрі өдеріне ыңғайлы форматта жүзеге асқаны дұрыс. Мысалы, электрондық пошта, видео-байланыс және т.б. арқылы [КАРТАЛ].
3) Педагогикалық сипаттамалар: бұл айырмашылыққа тілді үйрету мақсатында қолданылатын тиімді әдістерді, тәсілдерді, кері байланысты және білімге қатысты кез-келген нәрсені қолдануға байланысты оқыту мен оқыту үдерісін жүзеге асыртуға ықпал ететін сипаттамаларды жатқызамыз. Сондықтан да, веб-сайт келесі педагогикалық сипаттамаларға ие болуы керек:
:: Тапсырмаларды орындауға қатысты жасалған түсініктемелер мен нұсқаулар қысқа және түсінікті түрде жеткізілуі.
:: Пайдаланушыларға берілетін кері байланыс ақпараттық, нақты дәлелдемелер және мысалдармен келтірілген, сындарлы болуы керек.
:: Сайттың негізгі мазмұны білім берудегі және тілді үйретуге жаңалықтармен және инновациялық үрдістермен ескеріле отырып жасалуы керек.
:: Сайтқа енгізілген барлық ақпараттар мен мәліметтер мазмұнға сәйкес, пайдаланушылардың қажеттіліктеріне, веб- сайттың ауқымына және мақсатына сай болуы қажет [КАРТАЛ].
Жоғарыда көрсетілген мысалдар мен берілген сипаттамаларға сәйкес қазіргі таңда веб-парақшаларды түрлі материалдар мен ақпаратты дайындау және алу ресурсы ретінде пайдалануға болады. Ал негізінде шетел тілін үйрену үрдісінде мультимедиялық жетілген технологиялар кешені мен веб-сайттарды пайдалану мұғалімдерді алмастыру мақсатында емес, керісінше білім алушылар үшін анағұрлым қызықты да тиімді, бастысы мазмұнды оқыту мен оқу ортасын құруға арналған заманауи құралдың бірі (Isham Shah 2005).
1.2. Шетел тілін оқытуда веб -сайттардың қажеттілігі
Көптеген зерттеулер мен көрнекі мысалдардан қазіргі заманғы технологиялардың ағылшын тілін оқыту мен үйренудің тиімділігін арттыруда маңызды рөл атқаратынын көруге болады. Соның ішінде әлеуметтік желілер қолданысы қоғам өмірінің барлық салаларына, әсіресе шетел тілін оқыту үдерісіне еніп кетті. Әлеуметтік желілерді қолданудың мәні мен мақсаты адамдар арасындағы қарым-қатынасты орнату болып табылады деп тіпті XIX ғасырдың аяғында Э.Дюркгейм мен Ф. Тённис секілді ғалымдар жазып кеткен болатын [8, 29].
Е.Е. Максимова атап өткендей [19], әлеуметтік желілер шетел тілін меңгеруде және негізгі дағдыларды қалыптастырып, дамытуда тиімді нәтиже көрсетуге мүмкіндік береді. Мұғалім оқыту үдерісін топтық бағытта немесе жеке жұмыстану мақсатында құра отырып, оқу кабинетінің баржоқтығына қарамастан, өзіне және оқушыларға ыңғайлы уақытта қашықтан олардың білімін тексере алады. Сондықтан да, қазіргі кездегі технологиялардың кең спектрі мұғалімдер мен оқушыларға сабақ барысында және күнделікті өмірде түрлі қолдау көрсетіп жатыр. Мысалға, оқушылардың сабаққа қызығушылықтары мен шығармашылық қабілеттерін арттыру мақсатында, жеке қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін, қоғамда орын алып жатқан жаңа өзгерістермен танысып, оларға бейімделуде веб-сайттар ерекше орын алады. Әсіресе, қоғамда байланыс желілерін қамтамасыздандырып, технологиялық сауаттылықты арттыру мақсатында, жаңаша сайттарды ашу немесе мобильді қосымшаларды қолдану- заман талабына сай оқушылардың қажеттіліктерін шынымен қанағаттандыруға бағытталған жаңа оқу жоспарлары мен оқыту әдіс-тәсілдерінің жасалып, пайдалануын жүзеге асыратын таптырмас мүмкіндіктерге ие.
Веб-сайттар ағылшын тілін үйренуге көмектесетін пайдалы ресурстар болып саналады. Атап айтқанда, олардың сол шетел тіліндегі түпнұсқалық тілдік тапсырмаларды ұсына алу мүмкіндіктері (мысалы, түпнұсқалық материалдармен танысып, оқу, онлайн чатқа қатысып, өзара пікір алмасу, ана тілінде сөйлейтіндердің жазбаларын тыңдау және сол шетел тілінде еркін сөйлейтіндермен өзара қарым-қатынас орнату) және білім алушылардың мотивациясын арттыру ағылшын тілін меңгеруге ықпал етеді. Жүргізілген бірнеше зерттеулер оқушылардың сөйлеу, оқу, тыңдау және жазу дағдыларына веб-парақшалардың негізіндегі әрекеттерді қолдану оң әсерін, яғни жақсы нәтижелер көрсетті (Гу, 2002; Кунг және Чуо, 2002; Лин, 2003). Сонымен қатар, тағы бір зерттеулерде интернет желісін сабақ барысында қолдану оқушылардың тақырыптарды, ақпараттарды терең түсінуіне, бастысы тілді меңгеру деңгейін арттыруға, сондай-ақ оқу іс-әрекетіне белсене қатысуға ықпал етені дәлелденген болатын (Hecherl-Alden, 2000; Osuna and Meskill, 1998).
Айта кететін жайт, технологияның әр түрінің өзіндік ерекше артықшылықтары бар. Мысалы, шетел тілін үйренгісі келетін оқушылар сол тілде сөйлеушілермен географиялық ерекшеліктерге қарамастан қарым -қатынас орната алу мүмкіндіктері, әлемде орын алып жатқан жайттар мен жаңалықтарды біліп, басқа ұлттың мәдениетімен танысу мүмкіндігі. Ал ең бастысы, мұғалімдер оқу үдерісі кезінде сыныпта шетел тілдік атмосфераны ұйымдастырып, сыртқы жат әлемді аудиторияға енгізе алады; ағылшын тілі қолданылған түрлі мәтіндері бар видео- немесе аудио-материалдарды ұсына алады; оқушылар мен студенттерді ағылшын тілінің географиялық орналасуына байланысты сөйлеу мәнеріндегі ерекшеліктерімен, сөз бен сөйлемдегі екпіндерімен таныстыра алады; оқушыларға тыңдау және сөйлеу қабілетін арттыру мақсатында түрлі тәжірибелер ұйымдастыра алу мүмкіндіктеріне ие болады.
Интернет ресурстарын дұрыс пайдалану сөйлеу, тыңдау дағдылары мен кәсіби маңызды құзыреттіліктердің дамуына ықпал етеді. Көптеген маңызды, үнемі жаңартылып отыратын материалдар сыныпта оқушылар мен студенттерге виртуалды тілдік ортада болу мүмкіндігін береді [Voevoda, 2009]: қазіргі заманғы шетел тіліндегі сөйлеу үлгілерімен танысу, оқуға, көруге, естуге және оларды өз сөйлеуінде, яғни тәжірибеде қолдану. Шетел тіліндегі жаңалықтар, газеттер мен журналдардағы мақалалар, сайттағы блогтар, шолулар, жалпы ең қызықты және өтіліп жатқан тақырыптарға сәйкес материалдарды таңдауға мүмкіндік бере отырып, оқушылар мен студенттердің технологиялық сауаттылығын арттырып, оқу, тыңдау, жазу және сөйлеу дағдыларын дамытып, шетел тіліндегі компьютерлік байланыстың әр түрлі формаларымен таныстырады [Семенова, 2012: 68].
Осылайша, веб-сайттар шетел тілін игеру үшін ғана емес, маңызды дағдыларды дамыту мақсатында да қолданылады. Ол ең алдымен ақыл-ой әрекеттерімен байланысты: синтез, талдау, салыстыру, абстракциялау, сөздік және мағыналық болжау және сыни тұрғыдан ойлау. Сонымен, Интернет-технологиялар мен веб-парақшалар көмегімен қалыптасатын дағдылар мен ептілік тіл аспектісінің шеңберінде де шетел тілдік құзыреттілік шегінен де шығып кетеді [Девтерова, 2009].
Жалпы, сабақ үдерісінде заманауи оқытудың әдіс-тәсілдерін қолданудың қажеттіліктері туралы көптеген зерттеулер жүргізілген. Сол зерттеушілердің көп бөлігі ақпараттық технологиялардың, әсіресе веб-сайттардың мұғалімдер мен оқушыларға берер мынадай дидактикалық мүмкіндіктері бар деп көрсеткен болатын:
- білім беру ақпаратын ұсыну мүмкіндіктерін кеңейту [Ветлугина, 2016: 42]: түс, графика, дыбыс оқып жатқан немесе жаңа бір әлемнің нақты бейнесімен танысуға мүмкіндік береді. Веб-сайттарды қолдану жағдайында пайдаланушылар әлемнің кез-келген жерінде көрнекі білім алу және шетел тілін меңгеру мүмкіндігіне ие болады;
- сайтты қолданушыларға қызықты материалдар мен ақпараттар көлемін, шетел тілін меңгерудің деңгейін, оқу әдісін, жұмыс қарқынын, сабақ жиілігін және тағы да басқа қажеттіліктерді таңдауға мүмкіндік беретін, бастысы оқытушы мен білім алушы арасында кері байланыс орната алу мүмкіншілігі;
- игерілген білімді, яғни оқу қызметін тексерудің қарапайым, оңайлатылған тестілеудің, бақылаудың немесе өзін-өзі бақылаудың жүйесі. Веб-сайттардың, мұндағы таңдалынып алынған интернет желісіндегі басты қызметтер аясының көмегімен оқушылардың білімін тексеру уақытты үнемдеп, әр оқушымен жекеленіп жұмыстануға мүмкіндік береді;
- қиындықпен немесе толық меңгерілмеген тақырыптар мен ережелермен қайта жұмыстану мүмкіндігі. Сайтты пайдаланушы түсінуге қиындық тудырған тақырыпқа, ережелерге немесе тапсырмалар кешеніне қайта оралып, асықпай жұмыстанып, талдап және ой-елегінен өткізу мүмкіншілігіне ие болады. Осылайша, тақырыпты түсінуде қиыншылыққа тап болған оқушылар қатары өздігінен сайтта жұмыстана отырып, сабақ барысын тежемей, мұғалімнің және сыныптағы басқа да оқушылардың уақытын алмай, тақырыпты қайта-қайта қарап, тапсырмаларды орындап, жақсы нәтиже көрсете алады;
- веб-парақшаларға жүктелген кез-келген қажетті ақпарттар мен деректерді пайдаланып, сақтай отырып, өз жұмыстарын кез-келген көлемде тексертуге жібере алу мүмкіндігі [Ветлугина].
Осылайша, ақпараттық технологиялар кешені оқушылар мен студенттерге синхронды және асинхронды оқыту үдерісін ұйымдастыруға мүмкіндік береді [Vevoda, 2009: 112]. Яғни, оқу бағдарламаларын, сабақтарды, материалдарды қиындықсыз білім алушыларымен бөлісу, бағаларды бақылау және жеке оқушылармен де, топтасып та жұмыстану, кері байланыс беруді қамтамасыз ету кешендерін қамтиды.
Түрлі зерттеулер мен тәжірибелер көрсеткендей, шетел тілін оқытуда және үйренуде веб-сайттарды пайдалану кең таралған. Заманауи әдіс-тәсілдер жиынтығынан тұратын ақпараттық технологияның бұл түрі- кез-келген ыңғайлы жерден сайтқа тіркеліп, сабаққа қосылуға, түрлі аудармалар жасауға, сол тілдегі фонетикалық ерекшелерді және грамматиканы меңгеруге арналған таптырмас құрал. Ал осындай ауқымды мүмкіндіктерге жол ашатын веб- парақшалардың басты ерекшелігінің бірі- қолданушыларға, әсіресе оқушылар мен студенттерге сабақтың басталуының белгілі бір уақытын күтудің қажеті жоқтығы, яғни мұғаліммен кез-келген уақытта байланысқа шығып, жеке немесе топтасып жұмыс жасау, әр орындалған тапсырмалар мен тестілеуден кейін кері байланыс алу мүмкіндіктері.
Шетел тілін меңгеру барысындағы көрнекі материалдардың қолданылуы, яғни аудио- және бейне-рөліктердің сүйемелдеуімен орындалатын тапсырмалар оқушыларға оқылатын мәтін мазмұнын тез түсінуге мүмкіндік береді. Осылайша, таныс емес сөздермен жұмыстану барысында, пайда болатын қорқыныш сезімдері... оқытудың белгілі бір кезеңдерінде кейбір оқушыларда басым болатын мәселелер шешімін табуда қолданылады [Семенова, 2012: 69].
Интернет және веб -сайттарды пікірталас өткізу мақсатында пайдалану. Кей жағдайда сабақ барысында мұғалім кейбір оқушылардың пікірталасқа, жалпы топпен жұмысқа қатыспайтынын байқайды. Бұл оқушылардың сынып алдында талданып жатқан тақырып бойынша өз ойының білдіргісі келмейтінін, негізінен сөйлеуге қысылатынын көрсетеді. Көп жағдайда мұғалім бұл оқушылармен тілдік дағдыларын дамытуға мүмкіндік беретін сабаққа қатыспау себептері туралы сұрағанда, олар презентацияны қорғау барысында немесе пікірін білдіру кезінде қателесуден қорқатыны және ұялатыны жөніндегі себептерді айтады екен. Бұл жағдайда осындай мәселерді шешудің тиімді жолдарының бірі- VoiceThread веб -сайтын пайдалану [2222]. Мұғалім өз ойларын білдіруге қысылатын оқушыларға арнап сайттан онлайн чат ашып, әр түрлі тақырыпта пікірталастарды өткізе алады. Яғни, сабақ барысында ол білім алушыларға талқылауға арналған арнайы ашылған сілтемелерді береді. Оқушылар сол сілтемелерге басып, қозғалған тақырып бойынша сөйлеу кезінде өз дауыстарын жаза алады. Осылайша мұғалім веб-сайтты тексергенде, сынып алдында сөйлегісі келмейтін оқушылардың да пікірталасқа белсенді қатысатынын байқайды. Олар бұл жағдайда еш қысылмай өз ойларын еркін жеткізеді, себебі өздерін қауіпсіз сезінеді. Шетел тілін үйрету, әсіресе сөйлеу дағдысын дамыту кезінде пікірталасқа қатысу өте маңызды. Бұл жағдайда тегін веб -сайтты пайдаланатын мұғалім әр оқушыны немесе студентті әр түрлі тақырыптағы пікірталасқа тарта отырып, қызығушылықтарын арттырып, сөйлеу дағдысын жақсартуға мүмкіндік береді. [100, 161 б.]
Интернет пен веб-сайттарды сөздік қорды байыту мақсатында қолдану. Лексиканы дамытуға арналған сабақ үдерісінде мұғалім оқушылармен жұмыс жасай отырып, оларға таныс емес сөздер мен сол сөздер қолданылған түрлі контекст пен мысалдары бар жаттығуларды қолданады. Бірақ та, кейде оқушылар сөздердің меңгерілуін, яғни білімдерін тексеруге арналған тесттерде көпшілігі сөздерді толыққанды меңгермегендігін байқайды, тиісінше оқушылар төмен баға алатын жағдайлар да болады. Кей жағдайда, мұғалім бұл сөздерді жатқа сұрағанда, оқушылар сөздерді автоматты тұрғыдан жаттап, айтып тұрса да, бірақ олардың мағынасын немесе оларды қалай және қандай жағдайда қолдану керектігін түсінбейді екен. Демек, бұл оқушыларға сол жаңа сөздер мен олардың қашан және қалай қолдануға болатындығын көрсететін мысалдармен жұмыстану керектігін көрсетеді. Оқушыларға әр түрлі контексте тұрақты сөз тіркестері немесе идиомалар мағынасын түсінуге мүмкіндік беретін Padlet веб -сайтын қолдануға болады [333]. Мұғалім өз оқушыларына ғана арналған веб-бетті ашады және оқушылардан қосымшаның түсіндірме бөлігінде орналасқан онлайн аудармалары бар сөйлемнің үлгілерін табуды сұрайды. Оқушылар сөздерді оқып, оларды қосымшаның тиісті бөлігіне қою керек болады. Мұнда оқушылар барлық сөйлемдер мен мысалдарға аса назар аударып, контекстпен жұмыстанады. Себебі, мұғалім бұл жаттығулар мен мысалдарды кейін тест тапсырмаларына міндетті түрде қосады. Сондай -ақ, оқушылар мысалдарды оқи отырып, бір уақытта онлайн сөздіктермен жұмыс жасау мүмкіндігіне ие болады. Бұл әрине олардың жаңа сөздерді меңгеруге деген белсенділігін арттырып, ізденімпаз болу, әрдайым өздігінен жұмыстануына көмектеседі. Оқушылар берілген тақырып бойынша өз ойлары мен пікірлерін сабақта жаза отырып, жеке немесе топпен жұмыс жасау арқылы диалог пен суреттерді қамтитын сюжет тақтасын құра алады. [100, 161 б.]
Интернет пен веб -сайттарды жазу дағдысын дамыту мақсатында пайдалану. Жазу дағдысын дамытуға арналған оқу үдерісінде мұғалім алдымен оқушыларға эссе ұғымымен таныстырып, оның не екенін, қалай жазу қажеттігін түсіндіреді және әр түрлі мысалдар мен үлгілерді көрсетеді. Кейін, мүғалім оқушыларға эссеге арналған бірнеше тақырыптарды бөліп береді. Осы тұста, оқушылардың біліктілігін арттыру үшін мұғалім Google құжатын қолдана алады. Ол бұл құжатты әр студенттің өз жұмысын желіде, яғни онлайн форматында сақтау үшін ашады. Мұғалім Google Docs редакторын қолданып, эссенің жалпы орналасуына түсініктеме береді. Осылайша, әр оқушы онлайн форматта өзіне берілген тақырыбына эссе жазады. Мұндай форматты пайдаланудың мақсаттарының бірі- тексеру барысында уақытты үнемдеу және жазулары түсініксіз оқушылардың пернатақтаны пайдалануы арқылы мұғалімнің жұмысын жеңілдетеді. Мұғалім барлық оқушылардың жұмысын оңай әрі тез тексеріп, міндетті түрде кері байланыс бере отырып, олардың грамматикалық және орфографиялық қателерін әр түрлі түстермен белгілеп көрсетеді, сәйкес сөздерді, қолдануға қажетті синонимдерді ұсынады. Веб-сайтқа қалдырылған сындық пікірлер мен жазбаларға, қосымша ретінде берілген түсініктемелеріне сүйене отырып, оқушылар қайтадан өз эссесін жазуға тырысады. Осылайша, кері байланыс қосымшасы көмегімен мұғалім оқушыларға жұмыстары жөнінде одан да көп қажетті ақпарат пен түсініктеме беріп, әр оқушымен тығыз байланыста бола алады. [100, 162 б.]
Осылайша, компьютер немесе интернет желісіне қосылатын кез-келген құрылғыларды қолданып, уақыт пен ақшаны үнемдей отырып, жаңа тілді үйренуге немесе үйреніп жатқан тілді әрі қарай тереңнен оқуға мүмкіндік алуға болады. Қазіргі кездің өзінде веб -технологиялардың ұсынып отырған мүмкіншіліктерінің арқасында білім беру мекемелері оқушылардың пәнге деген қызығушылықтарын арттырып, сабақ үрдісін қызықты да тиімді өткізіп, оқытудың түрлі жаңа әдіс-тәсілдерін пайдалана алады және олар ұсынатын қызмет түрлерін өзгеріп жатқан қоғамның жаңа талаптарына сай кеңейтіп, бейімдей алады. Мысалға, дүние жүзінде орын алған эпидемиялық жағдайларға байланысты университеттер мен мектептер өз студенттері мен оқушыларына шетел тілдерін қашықтықтан оқытуды, қосымша білім алу мүмкіндіктері ретінде және әр түрлі заманауи технологияларды қолдана отырып, шетел тілдерінде қолданыстағы оқу бағдарламаларының сапасын жақсарту үшін пайдалануды арттырды. Қолжетімділік, уақытты үнемдеу, кез-келген уақыттағы кері байланыс, түсінікті ақпараттар мен мәліметтер кешені, парақшаларды қолданушылардың білімдерін бақылау формалары мен жоғары оқу орындары қолданатын білімді жүйелі түрде тексеріп отыру жүйесінің үйлесуі мұндай сабақтардың маңыздылығы мен сапасымен толықтырылады және білім алушыларға шетел тілін жаңа тұрғыдан меңгеруге мүмкіндік береді.
Қазіргі жаһандану заманында шетел тілін білу- бұл қазіргі кезде барлығына қойылып жатқан маңызды талаптардың бірі екені мәлім. Ал сол шетел тілін оқытуда немесе меңгеруде веб-сайттар қолдау көрсетіп, яғни олардың көмегімен оқушыларды ынталандырып, қызығушылықтарын арттырып, тілдік ортаны құруға мүмкіндік береді, яғни:
-тапсырмалар мен жаттығулар кешенін қолданушылар өз деңгейіне сай таңдап, орындай алады. Яғни, сайттарды жобалаушылар, оқытушылар оқушыларға білім алушылардың тілдік деңгейлері мен қабілеттерін ескере отырып, дараланған білім беру процесін ұйымдастырып, әрқайсысына жеке тәсіл қолдана алады;
-жаңаша оқытудың әдіс-тәсілдерін қолдану, оқудың жаңа форматы;
-негізгі дағдыларды қалыптастыру, ақпараттарға қолжетімділік пен өзін-өзі бағалау.
Шетел тілін оқыту барысында оқушы негізгі дағдыларды жетілдіру үшін лингвистикалық сөздікті, мәтіннің мазмұндық тақырыбы бойынша қосымша видео- немесе аудио-материалдармен жұмыстанып, арнайы педагогикалық бағдарламалық жоспарға сай жобаланған веб -сайттарды қолдануы керек.
Қазіргі жаһандану кезіндегі мұғалімдерге қойылатын талаптар күн сайын өзгеруде. Демек, оқытушы барлық мүмкін болатын оқу құралдары мен технологияларды тиімді қолдана білуі қажет. Кез-келген заманауи ақпараттық технологиялар виртуалды кеңістік құруға мүмкіндік береді және олардың көмегімен мұғалім сабақ тақырыптарына немесе қосымша материалдарын, жұмыс бағдарламаларын, сабақ жоспарларын, оқушыларға арналған тапсырмаларды, аудио- және бейне-материалдарды виртуалды кеңсеге жүктей алады. Сонымен қатар, оқушылар мен студенттер өз пікірлерімен еркін бөлісуге арналған чаттар арқылы жазу және сөйлеу дағдыларын жетілдіріп, оқу және тыңдау дағдыларын дамытып, өздеріне қажетті орындалған тапсырмаларды жүктей алады. Демек, білім алушылар қай өңірде, қай мемлекетте болғанына қарамастан интернет және веб-сайттардағы арнайы чаттар мен форумдардың көмегімен өзара сөйлесе алу мүмкіндігіне ие. Бұл- мұғалімге оқу процесін тиімді ұйымдастыруға және басқаруға мүмкіндік беретін виртуалды сыныптың бір түрі. Мұғалім кез-келген жерден виртуалды оқу процесін басқарып, пайдаланушыларға кері байланыс бере отырып, оқу үдерісін жаңартып, бағалау функциясын айтарлықтай жеңілдетеді. Бастысы, оқытушы әр оқушымен жеке жұмыстана отырып, қай оқушының қандай тақырыпта қиналатынын немесе қай дағдысы жақсы дамығандығын көріп, сабақ үрдісін табысты өткізеді.
тарау бойынша қорытынды
Бірінші тарауда шетел тілін үйрену мен үйретудің озық тәсілдерінің бірі болып есептелетін, оқушылардың пәнге деген қызығушылығы мен ынтасын арттыру үшін, сабақ үрдісі нәтижелі болатындай етіп, веб-сайттарды қолданудың қажеттіліктері мен тиімділігі жөнінде айтылған. Веб-парақшалардың шетел тілін меңгеруде, оқушылардың білім-білік дағдыларын жетілдіруде берер септігі көп. Әсіресе, тыңдалым және сөйлеу дағдыларын дамытуда, шет елдегі тұрғындармен қарым-қатынас орнатып, тәжірибе алмасуда таптырмас құрал. Қазіргі жаһандану заманындағы білім беру жүйесіндегі ақпараттық-коммуникациялық технологияларды біріктіретін осындай парақшалар білім беру саласында кеңінен қолданылып, дәстүрлі білім беру форматында өзгерістер енгізуде. Шетел тілін меңгерушілер осылайша веб-сайттарды пайдалана отырып, өздеріне қажетті ақпараттар мен мәліметтерге еш кедергісіз қол жеткізе алады. Пайдаланушылар өз білімдерін әрі қарай жетілдіру мақсатында интернет желісі арқылы өздеріне ұнаған кез-келген сайтты таңдай отырып, сол сайтқа тіркеліп, уақыт жоғалтпай бірден оқу процесін бастай алады. Сонымен қатар, осындай веб-сайттардың басты ерекшеліктерінің қатарларына- географиялық және уақыт өзгешеліктеріне қарамай басқа мемлекеттің тұрғындарымен қарым-қатынас орнатып, меңгеріп жатқан шетел тілінің лингвистикалық, грамматикалық және фонетикалық сипаттамаларымен танысу, коммуникациялық және ақпараттық міндеттерді шешуге көмектеседі.
Тәжірибелер мен зерттеулер көрсеткендей күннен-күнге дамып, өзгеріп жатқан ақпараттық технологиялар кешені оқыту жүйесінің барлық формаларына әсер етуде. Мысалға, қазіргі білім беру үрдісі мен сабақ жоспарларын қарастыратын болсақ, ондағы оқытудың мақсат-міндеттері, сабақтың түрлері мен оның құрылымы, ұйымдастырушылық кезеңдері мен қолданылатын оқыту құралдары, көрнекіліктер мен дидактикалық материалдар, яғни сабақтың өзіндік этаптары өзгеруде. Міне осындай кезеңде веб-сайттарды қолдану- сабақтың тиімділігін арттырудың бірден-бір жолы.
Шетел тілін оқытуда, оқушыларды ағылшын тілін үйренуге деген қызығушылықтарын арттыруда- компьютер құрылғылары мен интернет жілісінің бере көмегі біршама. Шындығында, интернет желісі мен ондағы оқу бағдарламалық негізінде жобаланған веб-сайттар шетел тілдерді үйренуде, тілдік дағдыларын жақсартуға көмектесетін білім беру ресурсы ретінде пайдаланылады. Осылайша, оқытушылар белсенді, қызықты, бастысы лингвистикалық тұрғыдан тәжірибеге бай виртуалды оқу ортасын оқушыларға қамтамасыз ете алады. Негізінен, веб-сайттардың көмегімен меңгерілген тіл, алынған білім жақсы нәтиже алуға бағытталған. Оның бірден-бір себебі- оқытушы мен оқушы арасындағы байланыс және тапсырмалар мен жаттығулар орындалған сайын берілетін кері байланыс. Веб-сайтарға енгізілген барлық ақпараттар мен ережелер, жаттығулар мен тапсырмалар, білім деңгейін тексеруге арналған "ашық" және "жабық" сұрақтар пайдаланушылардың сыни тұрғыдан ойды дамытуға, өз ой-пікірін еркін жеткізіп, өзіндік білім алуға талпынуға негізделген. Бастысы, мәліметтер мен мәтіндер, тыңдау және сөйлеу дағдысын жетілдіруге арнайы жасалған тапсырмалар қолданушылар үшін түсінікті тілде, тиімді форматта, ыңғайлы программа көмегімен, көзге түсетін дизайнмен, яғни графикалық элементтермен және қажетті мазмұнмен толықтырылған парақшалар дұрыс және нәтижелі оқыту мақсатының негізі болып табылады. Осылайша, тілдерді оқытуда веб-сайттарды пайдалану арқылы қарапайым сабақ үрдісін барынша тиімді де қызықты өткізіп, оқушылардың ынтасынын артуына, бағаларының жоғарылауына әсер етіп, интерактивті оқыту мүмкіндіктерін қолданып, жаңа әдістер арқылы жаңаша білім беру мазмұнын қалыптастырады.
Компьютерлік бағдарламалардың, әсіресе веб-сайттардың көмегімен ағылшын тілін үйрену мектеп оқушылары мен студенттерде үлкен қызығушылық тудырады. Сәйкесінше, сабақта белсенділік артып, оқушылар құштарлық ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz