Банк салымдарының түрлері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тарих, экономика және құқық факультеті
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Құқықтық пәндер кафедрасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Курстық жұмыс
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыбы: Банктік салым шартын құқықтық реттеу
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тексерген: з.ғ.м., Құқықтық пәндер кафедрасының
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
оқытушысы Базаргалиева Ж
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орындаған:Юр-21 тобының студенті Амангелдиева Г
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орал, 2022 ж.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мазмұны
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Банк салымы шартына жалпылама түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4 1.1.Банктік салым шартының ерекшелігі және шарт бойынша сыйақы...4
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.2.Банктік салым шартының элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.3 Банк салымдарының түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.Банктік салымдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.1.Банктік салымдар шартына қысқаша түснік ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .14
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.2.Шарттың мерізімі.Тараптардың құқығы мен міндеті ... ... ... ... ... ... ...1 7
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Банктік салым шартына жалпылама талдау жасау ... ... ... ... ... ... ... .. ... ...21
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қортынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кіріспе
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Менің курстық жұмысымның тақырыбы Азаматтық кодекстің 38 тарауындағы банк салымы шарты.Курстық жұмысымның мақсаты осы тақырыпты толықтай ашып оның мәнін түсіндіру.Жұмыс барысында банк салымы шартын банктің қатысуымен азаматтық-құқықтық шарт түрінде тақырыптың өзектілігін аша отырып оны толықтай сипаттау. Жұмысты жазу барысындағы зеріттеуімнің мақсаты мен міндеті ,банк салым шартының жекелеген түрлеріне тоқтала отырып, осы шартқа қатысатын тапатардың құқықтық дәрежесін айқындау.Курстық жұмысымның зерттеу обьектісі болып Қазақстан Республикасының комерциялық банктеріндегі банк салымы шартының қазіргі жағдайы мен оның жүзеге асырылуы болып табылады.Мен осы жұмысқа ақпарат алу базасы ретінде Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінің деректерінен және Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне,Қазақстан Республикасының Банктер мен банктік қызмет туралы заңындағы ақпараттарға сүйене отырып жаздым.Ал енді курстық жұмысыма қысқаша тоқтала кетсем ол кіріспеден, үш бөлімнен және осы жұмысты толықтай қортындылайтын қотрытынды бөлімнен ,пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.Бірінші бөлімінде мен банк салымы шартына жалпылама түсінік беріп өтемін.Банк салымы шарты қандай түрге бөлінеді оның элементтеріне не жатады ол осы бөлімде аталып өтеді.Ал екінші бөлімге келетін болсақ ол бөлімде мен шарттың мерізімі,банктік салымдарға қысқаша ақпарат беріп өтемін.Үшінші бөлімде банктік салымдар шартына талдау жасау арқылы кепілдік, банктің құқықтары мен міндеттерін атап көрсетемін.Әрбір жұмыстың мәнін ашатын негізі функциясы оның кіріспесі мен қортындысында.Мен жұмысымның кіріспесінде қысқаша жұмысым туралы таныстырдым деп ойлаймын.Қортындыда жұмысымның әр бөлігін қортындылап түйіндедім.Жұмысымды жоғарғы денгейде жазбасамда орташа денгейде жазып шықтым деген ойдамын.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Банк салымы шарты туралы жалпы түсінік
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.1.Банктік салым шартының ерекшелігі және шарт бойынша сыйақы
Банктік салым шарты бойынша екінші тараптан алынған ақша (салым) сомасын қабылдаған бір тарап салым сомасын қайтаруға ол бойынша сыйақы төлеуге міндетті. Ол шартта белгіленген тәртіппен жүргізіледі.
Банктік салым шарты нақты болып табылады, себебі ол салымшы банкке ақша сомасын салған кезден бастап жасалған деп есептеледі және тараптардың құқықтары мен міндеттерін туындатады.Банктік салым шарты біржақты және өтемді болып табылады, өйткені ол салымшының депозитке салынған ақша сомасын қайтаруды, сондай-ақ сыйақыны төлеуді және банктің тиісті міндеттемесін талап ету құқығын тудырады. Сонымен қатар, егер азамат салымшы ретінде әрекет етсе, бұл жария шарт болып танылады, яғни азаматтар-салымшылар мен банктер арасындағы қарым-қатынастар бапта көзделген. Бұл заңда банктің азаматтарға депозиттік қызмет көрсету міндеті бекітілгенін білдіреді, ол өз қызметінің сипаты бойынша оған жүгінген әрбір адамға қатысты орындауға міндетті. Осыған байланысты, біріншіден, банк осы шартты жасасуға қатысты бір салымшыға екінші салымшыға артықшылық беруге құқылы емес; екіншіден, депозиттік қызметтердің бағасы яғни депозит бойынша сыйақы мөлшері, сондай-ақ банктік салым шартының өзге де талаптары барлық салымшылар үшін бірдей белгіленуі тиіс заңдарда немесе өзге де құқықтық актілерде олардың жекелеген санаттары үшін жеңілдіктер беруге жол берілген жағдайларды қоспағанда; үшіншіден, егер оның азамат-тұтынушыға депозиттік қызмет көрсету мүмкіндігі болса, банктің банктік салым шартын жасасудан бас тартуына жол берілмейді.Банк осы шартты жасасудан негізсіз жалтарған жағдайда, бапта белгіленген ережелер қолданылады. Бұл ретте салым бойынша сыйақы мөлшері туралы шарт, сондай-ақ банк салымы шартының оларды барлық салымшылар үшін бірдей белгілеу талаптарына сәйкес келмейтін өзге де талаптары (жоғарыда көрсетілгендерді қоспағанда) жарамсыз болып табылады. Бұл ретте, осы шарттың шынайылығына байланысты салымшы-азамат банк салымы шартын мәжбүрлеп жасасуды талап етуге құқылы емес, ал банк оны жасау туралы дәлелдер болмаған кезде оны жасаудан негізсіз жалтарған деп тануға болмайды. депозит. Сонымен қатар, бұл шарт заңды тұлға салымшы ретінде әрекет еткенде жариялылық қасиеттеріне ие емес.
Банктік салым шарты өзінің құқықтық жағынан банктік шот шартына өте жақын.Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 739-бабына сәйкес банк пен салымшы арасындағы салым салынған шот бойынша қатынастарға (егер Азаматтық кодексте өзгеше көзделмесе немесе банктік салым шартының мәнінен туындамаса) банктік шот шарты туралы ережелер қолданылады.Екі шарттың да объектілік құрамының жалпылығына, сондай-ақ клиенттердің шоттарын жүргізу бойынша банк қызметінің мәніне сүйене отырып, банктің салымшыдан алған қолма-қол немесе қолма-қол ақшасыз ақшалай қаражаттар нысанына қарамастан, банктік салым шарты әрқашан белгілі бір банктік шоттарда тіркеледі.Сондықтан банктік салым шартын банктік шот шартының ерекше түрі ретінде қарастыру заңды жағынан дұрыс болып табылады. Дегенмен, банктік салым шарты үшін нақты банктік шоттағы қолма-қол ақшасыз қаражаттың болуы нақты сипаттама болып табылады.Банктік салым шартының құқықтық жағынан ала отырып, оның банктік шот шартынан айырмашылығын байқамау мүмкін емес. Банктік салым шарты нақты болып табылады, яғни салымшы банкке ақша сомасын салған сәттен бастап ғана жасалған болып есептеледі. Басында атап өтілгендей, банктік шот шарты мен банктік салым шартының мақсаттары әртүрлі және олардың шарттық нысаны сәйкес келмейді.
Банктік салым шартының Азаматтық кодекстің екінші бөлігінің жеке тарауында бөлектелуі бекер емес. Бұл оны заң шығарушы азаматтық-құқықтық шарттың дербес түрі ретінде қарастыратынын дәлелдеуге негіз береді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Банк салымшыға банк салымы шартында көрсетілген мөлшерде салым сомасына сыйақы төлейді. Егер банк салымы шартында өзгеше
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
көзделмесе,банктік салым бойынша сыйақының мөлшерін бір жақты тәртіппен өзгертуге құқылы. Осы шарт бойынша банк сыйақыны шартта белгіленген тәртіппен төлейді.Егер шартта өзгеше көзделмесе,банк салымы бойынша сыйақы салымшыға оның талап етуі бойынша әр тоқсан аяқталғаннан кейін салым сомасынан бөлек төленеді,бұл мерізімде талап етілмеген сыйақының сомасы салымның сыйақы төленетін арттырады.Салымды қайтару кезінде салымшыға сол кездегі яғни салымшыға тиесілі барлық сыйақы төленеді.Талап етілмелі салым бойынша салымшы салым бойынша өзіне тиесілі сыйақыны салым сомасынан бөлек алуға құқылы болып табылады.Мерізімді салым бойынша да салымшы салым бойынша белгіленген сыйақыны мерізімі аяқталғанға дейін салым сомасынын бөлек ала алады,бірақ осы шартта өзгеше көзделмесе,сыйақының мөлшері банк талап етілмелі салым үшін белгіленген мөлшерге сәйкес қайта есептеледі. Салым мерізімінің аяқталуы бойынша салымшы өзіне тиесілі сыйақыны ол салымды талап ете алама алмайма оған қарамастан толық мөлшерде алуға құқылы. Шартты салым бойвнша салымшының оған тиесілі сыйақыны алуы шартта белгіленген тәртіппен жүргізіледі. Сыйақы салымды қайтару үшін көзделмеген мерізімде және де белгіленген нысанда төленеді.Салымды қайтару кезінде салымшыға сол кездегі өзіне тиесілі барлық сыйақы төленеді. 2006 жылдың 1 шілдесінде жинақ ақшаларын банк шоттарында сақтайтын халықтың құқығын қорғау мақсатында "Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы"заң қабылданған болатын.Одан бері талай уақыт өтседе кепілдік тұрақты болып қалды. Сонымен ,әрбір салымшының сенімі келесі қағидаттарға негізделген:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1)Қазақстанда жеке тұлғалардың барлық депозиттеріне кепілдік берілген.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Яғни егерде банк белгілі бір жағдайларда таратылған жағдайда немесе банкроттық жағдайлар болғанда салымшыларға депозиті бойынша кепілдік берілген өтем төленетін болады.Сонымен бірге жеке тұлғаның немесе кәсіпкердің банктегі кез келген банк шоты немесе депозиті кепілдендірілген болып табылады.Депозиттерді қабылдауға жеке тұлғалардың банк шоттарын ашу мен қатар жүргізуге арналған лицензиялары бар кез келген банк депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесіне қатысушы болып саналады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2)Салымшыларға берілген кепілдік-мемлекеттік болып табылады. "Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қоры" АҚ,депозиттерге кепілдік беруді жүзеге асырады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қорды құрылтайшысы және жалғыз акционері болып Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі болып табылады. Осы кепілдік беру қоры 1999 жылы құрылған коммерциялық емес ұйым .Осы жылдардың ішінде белгілі бір жағдайларда таратылған "Көмір банк","Науырыз банк Қазақстан" және "Валют-Транзит Банк" салымшыларына кепілдік берілген өтемді төледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3)Банктің белгілі бір жағдайларда таратылған жағдайда әрбір салымшыға кепілдік берілген өтем төленеді. Төлем мөлшері сыйақыны санамағанда депозит бойынша ақша қалдығына тең,бірақ та бес миллион теңгеден аспауы керек. Бірақ та бір ерекшелігі егер де банк салым шартына сәйкес есептелген сыйақы капиталдандырылатын болса, онда ол да кепілдік берілген өтем сомасының есебіне қосылатын болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4) Жеке тұлғалардың ұлттық валютадағы және де шетел валютасындағы шоттары кепілдендірілген.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бірақ кепілдік берілген өтем тек қана ұлттық валюта яғни теңге мен төленеді. Шетел валютасындағы депозиттің көлемі банктің белгілі бір жағдайларда таратылғаны туралы сот шешімі заңды күшіне енген кезден бастап валюталарды айырбастаудың нарықтық бағасы бойынша теңгеде қайта есептеледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5)Кепілдік берілген өтемнің жоғарғы сомасы 5 миллион теңгены құрайды.Егерде депозиттің мөлшері бұл сомадан асып кететін болса онда егер банк белгілі бір жағдайларда таратылған жағдайда қалған соманы алу үшін банктің тарату комиссиясына өтініш беру арқылы қайтарып алуға болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6)кепілдік берілген өтемді есептеген кезде клиенттің барлық депозиттері бойынша қалдық ақшалары жинақталатын болады. Егер клиенттің бір банкте бірнеше шоттары болатын болса,онда төленетін кепілдіктің жинақталған мөлшері бес миллион теңгеден аспайды.Сонымен бірге клиенттердің басқа да банктерде шот ашуына құқығы бар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7)Банктің белгілі бір жағдайларда таратылғаны немесе мәжбүрлі түрде таратылуы кепілдік берілген өтемді төлеудің басталуы туралы хабарландыру осындай жағдайлар болуын байланысты шот шешімі шыққаннан соң ол шешім заңды күшіне енген кезден бастап 14 жұмыс күн ішінде жариялануы тиіс болып табылады.Қор осыған байланысты хабарландыруды мемлекеттік және орыс тілдерінде жариялайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бұл хабарламада толем кезеңі қор конкурстық негізде іріктейтін және төлемді жүзеге асыратын банктің атауын көрсетеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8) Кепілдік өтемді алу үшін қордың хабарландыруында көрсетілген мерізім ішінде өтемді алу туралы бірнеше құжаттармен банкке өтініш жасауы тиіс. Олар:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-Банк шоты шарттарының салым ьойынша басқада куәландыратын түп нұсқасын немесе көшірмесі .
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-Салымшының жеке басын кәландыратын құжаттың көшірмесі немесе түп нұсқасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-Кепілдік берілген өтемді алу туралы жазбаша өтініш.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қордың хабарландыруында көрсетілген мерізім аяқталғаннан кейін, сонымен қатар банкті тарату аяқталған кезден бастап бір жылдан кешіктірмей салымшы қорға кепілдік берілген өтемді алу үшін тікелей өтініш жасауы тиіс.Депозиттерге кепілдік беру жүйесіне қатысушы банктердің барлығына депзиттер бойынша ең жоғарғы сыйақы мөлшерлер бекітілген. Қор банктерге жеке тұлғалардан алынатын депозиттері бойынша белгіленген сыйақы мөлшерлемелерді ұстануды ұсынады. Қазіргі кезде банктер ұсынатын жылдық сыйақы мөлшері теңгеде-9% ал шетел валютасында-5.5% мөлшерді құрайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10) Депозиттерді тарту бойынша банктер тәуекелді саясат жүргізумен қатар басқаларға қарағанда көбірек төлейді. Банктер салым нарығындағы саясатын өз бетінше жүргізуге құқылы болып табылады. Қор тек қана ұсыеыстармен ғана шектеледі,мысалы келтірсек ең жоғарғы сыйақы мөлшерлемелері бойынша ғана ұсыныс тастайды. Бірақ та әр банктің тәуекел бойынша денгейі банктердің Қорға төлейтін міндетті жарналарын есептей отырып ескеріледі. Осылайша, ағымдағы жылдың 1 мауысымынан бастап салым бойынша номиналды сыйақы мөлшері банктердің депозит беруші банктер ұйымдастырған әртүрлі акциялар шегінде ұсынатын бонустық сыйақыны және де белгіленген ақшалай заттық сыйлықтың құнын қосатын болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.2.Банктік салым шартының элементтері
Банктік салым шартының анықтамасына сәйкес, оның объектісі валюталық депозит болып табылады, ол қазақстандық теңгеде немесе шетел валютасында болуы мүмкін. Жарна қолма-қол ақшамен де, ақшалай емес нысанда да жасалуы мүмкін.
Салымшы банкке салым ақшасын және ол бойынша сыйақыны қайтару шартының артықшылығын алады және осы уақытта оның банк қарсаңында ешқандай міндеттемелері болмайды.Демек, депозиттік сертификат біржақты міндеттеледі . Егер азамат банк салымы шартында салымшы ретінде әрекет етсе, банктің банктік салым шартын жасасудан бас тартуға құқығы жоқ, сондай-ақ шарттың әртүрлі салымшылар үшін тең емес талаптарын белгілеуге немесе бір салымшыға екіншісінен артықшылық беруге құқығы жоқ.
Банктік салым шарты - салымшы - несие беруші, ал банк - қарыз алушы болып табылатын қарыз шартының бір түрі.Банк салымы шартының тараптары банк пен салымшы болып табылады. Бұл келісім банк операцияларының санына қатысты және қызмет көрсетуші жағында арнайы субъектінің қатысуын көздейді. Сонымен қатар, қызмет көрсетуші жай несиелік мекеме емес, банк болып табылады. АК-ның 740-бабына сәйкес банктік қызмет банк операциялары Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі берген лицензия негізінде ғана жүзеге асырылады. Сонымен қатар, жеке тұлғалардың ақшалай салымдарын тарту құқығы мемлекеттік тіркелген күннен бастап екі жылдан кем емес уақыт өткен банктерге ғана беріледі.Бұл ретте, егер заң заңды тұлғалардан депозиттерді (депозиттерді) банктерге емес, басқа кредиттік ұйымдарға қабылдау құқығын берсе, осы ұйымдар мен заңды тұлғалар-салымшылардың қатынастарына банктік салым шарты туралы ережелер қолданылады. АК-тың 740-бабының 1-тармағында көзделгендей, оған құқығы жоқ тұлға азаматтан депозит қабылдаған не заңда белгіленген тәртіпті немесе оған сәйкес қабылданған банк ережелерін бұзған жағдайда салымшы бапта көзделген салым сомасын дереу қайтаруды, сондай-ақ ол бойынша сыйақы төлеуді талап етуге құқылы. Азаматтық кодекстің 395-бабына сәйкес, оған келтірілген барлық залалдар бойынша сыйақы сомасынан асатын өтемақы өндірілді. Егер мұндай тұлға банк салымы шартының талаптары бойынша заңды тұлғаның қаражатын қабылдаса, мұндай шарт заң талаптарына сәйкес келмейтіндіктен жарамсыз болып табылады.Егер заңда өзгеше көзделмесе, осындай салдар азаматтар мен заңды тұлғалардың комиссиясы заңсыз деп танылған акцияларды және өзге де бағалы қағаздарды сату жолымен ақша қаражатын тарту, сондай-ақ азаматтардың ақшалай қаражатын депозиттер бойынша депозиттерге қабылдау жағдайларында да қолданылады. Депозит иелерінің талап ету бойынша алуын және депозитордың Азаматтық кодекстің ережелерінде банктік салым шарты бойынша көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруын болдырмайтын өзге де бағалы қағаздар.Азаматтық құқықтың кез келген субъектісі салымшы бола алады. Азаматтық кодекстің 26-бабына сәйкес он төрт жастан он сегіз жасқа дейінгі кәмелетке толмағандар заңға сәйкес ата-анасының, асырап алушыларының және қорғаншысының келісімінсіз өз бетінше несиелік ұйымдарға салым салуға және оларға билік етуге құқылы. Азаматтық кодекстің 763-бабына сәйкес үшінші тұлғалардың салымшының шотына қаражат салуына жол беріледі. Банк, егер банктік салым шартында өзгеше көзделмесе, оның депозиттік шотындағы қажетті деректерді көрсете отырып, салымшының атына үшінші тұлғалардан алынған ақшалай қаражатты депозиттік шотқа есептеуге міндетті.Сонымен бірге, заң салымшы мұндай тұлғалардан ақша алуға келіскен деген болжамды бекітеді, өйткені ол оларға депозиттік шот бойынша қажетті мәліметтерді берді.
Банктік салым шартының бірден-бір маңызды шарты - субъект болып табылады. Бұл келісім әрқашан төленеді, яғни ешбір жағдайда пайызсыз бола алмайды. Алайда, сыйақы мөлшері туралы келісімнің болмауы оны жасалмаған деп есептемейді. АК-тың 760-бабына сәйкес банк салымшыға банк салымы шартында айқындалған мөлшерде салым сомасы бойынша сыйақы төлеуге міндетті. Егер шартта төленген сыйақы сомасы туралы шарт болмаса, банк осы баптың 1-тармағына сәйкес анықталған мөлшерде сыйақы төлеуге міндетті. 760 Бұл олардың мөлшері салымшының тұрғылықты жері бойынша (ал егер салымшы заңды тұлға болса, оның орналасқан жері бойынша) қолданыстағы банктік сыйақы мөлшерлемесімен (қайта қаржыландыру мөлшерлемесі) анықталатынын білдіреді.АК-ның 758-бабына сәйкес банк салымы шарты жазбаша нысанда жасалуы тиіс. Банк салымы шартының жазбаша нысаны, егер салым жинақ кітапшасымен, жинақ немесе депозиттік сертификатпен немесе банк салымшыға берген осындай құжаттарға заңнамада көзделген талаптарға сәйкес келетін өзге де құжатпен куәландырылса, сақталды деп есептеледі,соған сәйкес белгіленген банк ережелері және банк тәжірибесінде қолданылатын іскерлік әдет-ғұрыптар.Банк салымы шартының жазбаша нысанын сақтамау оның жарамсыздығына әкеп соғады.
Заң салымдарды жинақ кітапшасымен және жинақ немесе депозиттік сертификатпен куәландыруды реттейді. Aзаматтық кодекстің 758-бабының 2-тармағына сәйкес, жалпы ереже бойынша, азаматпен банктік салым шартын жасасу және оның шотына салым бойынша ақшаны салу, басқаша көзделсе де, жинақ кітапшасымен куәландырылады. тараптардың келісімі бойынша.Жинақ кітапшасында оның атауы мен орналасқан жері (егер салым филиалға, сондай-ақ оның тиісті филиалына жасалған болса), салым бойынша шоттың нөмірі, шотқа есептелген және есептен шығарылған ақшалай қаражаттардың барлық сомалары қамтылуға және бaнкпен куәлaндырылуға тиіс. Сaлым беруді, ол бойынша сыйақы төлеуді және салымшының депозиттік шоттан ақша қаражатын басқа тұлғаларға аудару туралы өкімдерін орындауды банк жинақ кітапшасын көрсеткен кезде жүзеге асырады.Осыны ескере отырып, зaң презумпцияны белгілейді, оған сәйкес, егер өзгеше дәлелденбесе, салымның жай-күйі, сондай-ақ жинақ кітапшасында көрсетілген салым туралы деректер банк пен банк арасындағы салым бойынша есеп айырысулар үшін негіз болып табылады. салымшы. Демек, жинақ кітапшасындағы деректердің дұрыс еместігін, толық еместігін немесе сенімсіздігін дәлелдеу ауыртпалығы салымшыға жүктеледі.Банктік салым шартында ұсынушыға жеке жинақ кітапшасын немесе жинақ кітапшасын беру көзделуі мүмкін. Атаулы жинақ кітапшасы - бұл салымның белгілі бір тұлғаға тиесілі екенін ғана куәландыратын құжат, ал ұсынушының жинақ кітапшасы заң бойынша бағалы қағаз ретінде танылады.
Осыған байланысты дербес жинақ кітапшасын және ұсынушыға жинақ кітапшасын банкке ұсыну үшін жоғалту немесе жарамсыз ету салдары әртүрлі.Дербес жинақ кітапшасы жоғалған немесе көрсетуге жарамсыз болса, банк салымшының өтініші бойынша оған жаңасын береді. Ал, жоғалған ұсынушының жинақ кітапшасы бойынша құқықтарды қалпына келтіру ұсынушының бағалы қағаздары үшін белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.Жинақ-депозит сертификаты да бағалы қағаз болып табылады. Жинақ (депозит) сертификаты банкке салынған салым сомасын және салымшының (сертификат иеленушінің) сертификатты берген банкте немесе банктің кез келген филиалында депозит сомасын және сертификатта көзделген сыйақыны алу құқығын куәландырады. осы банк белгіленген мерзім өткеннен кейін. Жинақ және депозиттік сертификаттар ұсынушы немесе атаулы болуы мүмкін.Жинақ сертификаты есеп айырысу немесе төлем құралы қызметін атқара алмайды. Куәліктер тек Қазақстан Республикасының валютасында беріледі; шетел валютасында сертификаттар беруге жол берілмейді. Сертификаттар ағымдағы болуы керек. Олар бойынша сыйақы мөлшерлемелерін кредиттік ұйымның уәкілетті органы белгілейді. Жинақ сертификатын төлеуге мерзімінен бұрын ұсынған жағдайда, егер сертификаттың шарттарында сыйақының басқа мөлшері көзделмесе, банк салым сомасын және талап етуге дейінгі салымдар бойынша төленген сыйақыны төлейді.Банк салымы шартының жазбаша нысаны заңда, оған сәйкес белгiленген банк ережелерiнде және банк тәжiрибесiнде қолданылатын кәсiпкерлiк тәртiпте көзделген талаптарға сәйкес келуге тиiс, банктер салымшыларға беретiн өзге де құжаттармен де куәландырылуы мүмкiн. Сонымен, соңғы уақытта отандық банктік тәжірибеде азаматтардың депозиттері бойынша пластикалық карталарды қолдану кеңінен тарады, бұл банктік салым шартында белгіленген шарттарда жинақ кітапшасы сияқты есеп айырысу операцияларын жүргізуге мүмкіндік береді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.3 Банк салымдарының түрлері
Азаматтық кодекстің 757-бабына сәйкес салымдарды түрлерге бөлу оларды қайтару шарттарына қарай жүргізіледі. Осыған байланысты банктік салым шарты талап етілмелі салым шарттарында немесе шартта көрсетілген мерзім өткеннен кейін салымды қайтару шарттарында (мерзімді салым) жасалуы мүмкін. Бұл ретте шартта оларды қайтарудың заңға қайшы келмейтiн өзге де талаптарымен депозиттер салу көзделуi мүмкiн.Салым түріне қарамастан, банк салымшының бірінші талабы бойынша салым сомасын немесе оның бір бөлігін беруге міндетті. Демек, салымшы кез келген уақытта банктік салым шартын біржақты өзгертуді немесе бұзуды негізсіз талап етуге құқылы. Бұл ретте азаматтың бірінші талап ету бойынша салымды алу құқығынан бас тартуы туралы шарттың шарты жарамсыз болып табылады. Заңды тұлғаның келісімде көзделген басқа қайтару шарттарында (яғни талап ету бойынша емес) салған салымы осы ережеден ерекшелік болып табылады.Талап етуге дейінгі салымдардан (соның ішінде мерзімді депозиттерден) басқа депозиттер бойынша банк салымшыға оның талабы бойынша соманы мерзімі өткенге дейін немесе банктік салым шартында көзделген басқа да жағдайлар туындағанға дейін қайтаруға тиіс болған жағдайда, егер шартта басқа сома көзделмесе, талап етуге дейінгі депозиттер бойынша қолданылатын сомa.
Мерзiм өткеннен кейiн мерзiмдi салым сомасын немесе қайтарудың басқа шарттарымен салынған салым сомасын ... жалғасы
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тарих, экономика және құқық факультеті
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Құқықтық пәндер кафедрасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Курстық жұмыс
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыбы: Банктік салым шартын құқықтық реттеу
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тексерген: з.ғ.м., Құқықтық пәндер кафедрасының
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
оқытушысы Базаргалиева Ж
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орындаған:Юр-21 тобының студенті Амангелдиева Г
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орал, 2022 ж.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мазмұны
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Банк салымы шартына жалпылама түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4 1.1.Банктік салым шартының ерекшелігі және шарт бойынша сыйақы...4
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.2.Банктік салым шартының элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.3 Банк салымдарының түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.Банктік салымдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.1.Банктік салымдар шартына қысқаша түснік ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .14
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.2.Шарттың мерізімі.Тараптардың құқығы мен міндеті ... ... ... ... ... ... ...1 7
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Банктік салым шартына жалпылама талдау жасау ... ... ... ... ... ... ... .. ... ...21
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қортынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кіріспе
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Менің курстық жұмысымның тақырыбы Азаматтық кодекстің 38 тарауындағы банк салымы шарты.Курстық жұмысымның мақсаты осы тақырыпты толықтай ашып оның мәнін түсіндіру.Жұмыс барысында банк салымы шартын банктің қатысуымен азаматтық-құқықтық шарт түрінде тақырыптың өзектілігін аша отырып оны толықтай сипаттау. Жұмысты жазу барысындағы зеріттеуімнің мақсаты мен міндеті ,банк салым шартының жекелеген түрлеріне тоқтала отырып, осы шартқа қатысатын тапатардың құқықтық дәрежесін айқындау.Курстық жұмысымның зерттеу обьектісі болып Қазақстан Республикасының комерциялық банктеріндегі банк салымы шартының қазіргі жағдайы мен оның жүзеге асырылуы болып табылады.Мен осы жұмысқа ақпарат алу базасы ретінде Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінің деректерінен және Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне,Қазақстан Республикасының Банктер мен банктік қызмет туралы заңындағы ақпараттарға сүйене отырып жаздым.Ал енді курстық жұмысыма қысқаша тоқтала кетсем ол кіріспеден, үш бөлімнен және осы жұмысты толықтай қортындылайтын қотрытынды бөлімнен ,пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.Бірінші бөлімінде мен банк салымы шартына жалпылама түсінік беріп өтемін.Банк салымы шарты қандай түрге бөлінеді оның элементтеріне не жатады ол осы бөлімде аталып өтеді.Ал екінші бөлімге келетін болсақ ол бөлімде мен шарттың мерізімі,банктік салымдарға қысқаша ақпарат беріп өтемін.Үшінші бөлімде банктік салымдар шартына талдау жасау арқылы кепілдік, банктің құқықтары мен міндеттерін атап көрсетемін.Әрбір жұмыстың мәнін ашатын негізі функциясы оның кіріспесі мен қортындысында.Мен жұмысымның кіріспесінде қысқаша жұмысым туралы таныстырдым деп ойлаймын.Қортындыда жұмысымның әр бөлігін қортындылап түйіндедім.Жұмысымды жоғарғы денгейде жазбасамда орташа денгейде жазып шықтым деген ойдамын.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Банк салымы шарты туралы жалпы түсінік
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.1.Банктік салым шартының ерекшелігі және шарт бойынша сыйақы
Банктік салым шарты бойынша екінші тараптан алынған ақша (салым) сомасын қабылдаған бір тарап салым сомасын қайтаруға ол бойынша сыйақы төлеуге міндетті. Ол шартта белгіленген тәртіппен жүргізіледі.
Банктік салым шарты нақты болып табылады, себебі ол салымшы банкке ақша сомасын салған кезден бастап жасалған деп есептеледі және тараптардың құқықтары мен міндеттерін туындатады.Банктік салым шарты біржақты және өтемді болып табылады, өйткені ол салымшының депозитке салынған ақша сомасын қайтаруды, сондай-ақ сыйақыны төлеуді және банктің тиісті міндеттемесін талап ету құқығын тудырады. Сонымен қатар, егер азамат салымшы ретінде әрекет етсе, бұл жария шарт болып танылады, яғни азаматтар-салымшылар мен банктер арасындағы қарым-қатынастар бапта көзделген. Бұл заңда банктің азаматтарға депозиттік қызмет көрсету міндеті бекітілгенін білдіреді, ол өз қызметінің сипаты бойынша оған жүгінген әрбір адамға қатысты орындауға міндетті. Осыған байланысты, біріншіден, банк осы шартты жасасуға қатысты бір салымшыға екінші салымшыға артықшылық беруге құқылы емес; екіншіден, депозиттік қызметтердің бағасы яғни депозит бойынша сыйақы мөлшері, сондай-ақ банктік салым шартының өзге де талаптары барлық салымшылар үшін бірдей белгіленуі тиіс заңдарда немесе өзге де құқықтық актілерде олардың жекелеген санаттары үшін жеңілдіктер беруге жол берілген жағдайларды қоспағанда; үшіншіден, егер оның азамат-тұтынушыға депозиттік қызмет көрсету мүмкіндігі болса, банктің банктік салым шартын жасасудан бас тартуына жол берілмейді.Банк осы шартты жасасудан негізсіз жалтарған жағдайда, бапта белгіленген ережелер қолданылады. Бұл ретте салым бойынша сыйақы мөлшері туралы шарт, сондай-ақ банк салымы шартының оларды барлық салымшылар үшін бірдей белгілеу талаптарына сәйкес келмейтін өзге де талаптары (жоғарыда көрсетілгендерді қоспағанда) жарамсыз болып табылады. Бұл ретте, осы шарттың шынайылығына байланысты салымшы-азамат банк салымы шартын мәжбүрлеп жасасуды талап етуге құқылы емес, ал банк оны жасау туралы дәлелдер болмаған кезде оны жасаудан негізсіз жалтарған деп тануға болмайды. депозит. Сонымен қатар, бұл шарт заңды тұлға салымшы ретінде әрекет еткенде жариялылық қасиеттеріне ие емес.
Банктік салым шарты өзінің құқықтық жағынан банктік шот шартына өте жақын.Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 739-бабына сәйкес банк пен салымшы арасындағы салым салынған шот бойынша қатынастарға (егер Азаматтық кодексте өзгеше көзделмесе немесе банктік салым шартының мәнінен туындамаса) банктік шот шарты туралы ережелер қолданылады.Екі шарттың да объектілік құрамының жалпылығына, сондай-ақ клиенттердің шоттарын жүргізу бойынша банк қызметінің мәніне сүйене отырып, банктің салымшыдан алған қолма-қол немесе қолма-қол ақшасыз ақшалай қаражаттар нысанына қарамастан, банктік салым шарты әрқашан белгілі бір банктік шоттарда тіркеледі.Сондықтан банктік салым шартын банктік шот шартының ерекше түрі ретінде қарастыру заңды жағынан дұрыс болып табылады. Дегенмен, банктік салым шарты үшін нақты банктік шоттағы қолма-қол ақшасыз қаражаттың болуы нақты сипаттама болып табылады.Банктік салым шартының құқықтық жағынан ала отырып, оның банктік шот шартынан айырмашылығын байқамау мүмкін емес. Банктік салым шарты нақты болып табылады, яғни салымшы банкке ақша сомасын салған сәттен бастап ғана жасалған болып есептеледі. Басында атап өтілгендей, банктік шот шарты мен банктік салым шартының мақсаттары әртүрлі және олардың шарттық нысаны сәйкес келмейді.
Банктік салым шартының Азаматтық кодекстің екінші бөлігінің жеке тарауында бөлектелуі бекер емес. Бұл оны заң шығарушы азаматтық-құқықтық шарттың дербес түрі ретінде қарастыратынын дәлелдеуге негіз береді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Банк салымшыға банк салымы шартында көрсетілген мөлшерде салым сомасына сыйақы төлейді. Егер банк салымы шартында өзгеше
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
көзделмесе,банктік салым бойынша сыйақының мөлшерін бір жақты тәртіппен өзгертуге құқылы. Осы шарт бойынша банк сыйақыны шартта белгіленген тәртіппен төлейді.Егер шартта өзгеше көзделмесе,банк салымы бойынша сыйақы салымшыға оның талап етуі бойынша әр тоқсан аяқталғаннан кейін салым сомасынан бөлек төленеді,бұл мерізімде талап етілмеген сыйақының сомасы салымның сыйақы төленетін арттырады.Салымды қайтару кезінде салымшыға сол кездегі яғни салымшыға тиесілі барлық сыйақы төленеді.Талап етілмелі салым бойынша салымшы салым бойынша өзіне тиесілі сыйақыны салым сомасынан бөлек алуға құқылы болып табылады.Мерізімді салым бойынша да салымшы салым бойынша белгіленген сыйақыны мерізімі аяқталғанға дейін салым сомасынын бөлек ала алады,бірақ осы шартта өзгеше көзделмесе,сыйақының мөлшері банк талап етілмелі салым үшін белгіленген мөлшерге сәйкес қайта есептеледі. Салым мерізімінің аяқталуы бойынша салымшы өзіне тиесілі сыйақыны ол салымды талап ете алама алмайма оған қарамастан толық мөлшерде алуға құқылы. Шартты салым бойвнша салымшының оған тиесілі сыйақыны алуы шартта белгіленген тәртіппен жүргізіледі. Сыйақы салымды қайтару үшін көзделмеген мерізімде және де белгіленген нысанда төленеді.Салымды қайтару кезінде салымшыға сол кездегі өзіне тиесілі барлық сыйақы төленеді. 2006 жылдың 1 шілдесінде жинақ ақшаларын банк шоттарында сақтайтын халықтың құқығын қорғау мақсатында "Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы"заң қабылданған болатын.Одан бері талай уақыт өтседе кепілдік тұрақты болып қалды. Сонымен ,әрбір салымшының сенімі келесі қағидаттарға негізделген:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1)Қазақстанда жеке тұлғалардың барлық депозиттеріне кепілдік берілген.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Яғни егерде банк белгілі бір жағдайларда таратылған жағдайда немесе банкроттық жағдайлар болғанда салымшыларға депозиті бойынша кепілдік берілген өтем төленетін болады.Сонымен бірге жеке тұлғаның немесе кәсіпкердің банктегі кез келген банк шоты немесе депозиті кепілдендірілген болып табылады.Депозиттерді қабылдауға жеке тұлғалардың банк шоттарын ашу мен қатар жүргізуге арналған лицензиялары бар кез келген банк депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесіне қатысушы болып саналады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2)Салымшыларға берілген кепілдік-мемлекеттік болып табылады. "Қазақстанның депозиттерге кепілдік беру қоры" АҚ,депозиттерге кепілдік беруді жүзеге асырады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қорды құрылтайшысы және жалғыз акционері болып Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі болып табылады. Осы кепілдік беру қоры 1999 жылы құрылған коммерциялық емес ұйым .Осы жылдардың ішінде белгілі бір жағдайларда таратылған "Көмір банк","Науырыз банк Қазақстан" және "Валют-Транзит Банк" салымшыларына кепілдік берілген өтемді төледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3)Банктің белгілі бір жағдайларда таратылған жағдайда әрбір салымшыға кепілдік берілген өтем төленеді. Төлем мөлшері сыйақыны санамағанда депозит бойынша ақша қалдығына тең,бірақ та бес миллион теңгеден аспауы керек. Бірақ та бір ерекшелігі егер де банк салым шартына сәйкес есептелген сыйақы капиталдандырылатын болса, онда ол да кепілдік берілген өтем сомасының есебіне қосылатын болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4) Жеке тұлғалардың ұлттық валютадағы және де шетел валютасындағы шоттары кепілдендірілген.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бірақ кепілдік берілген өтем тек қана ұлттық валюта яғни теңге мен төленеді. Шетел валютасындағы депозиттің көлемі банктің белгілі бір жағдайларда таратылғаны туралы сот шешімі заңды күшіне енген кезден бастап валюталарды айырбастаудың нарықтық бағасы бойынша теңгеде қайта есептеледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5)Кепілдік берілген өтемнің жоғарғы сомасы 5 миллион теңгены құрайды.Егерде депозиттің мөлшері бұл сомадан асып кететін болса онда егер банк белгілі бір жағдайларда таратылған жағдайда қалған соманы алу үшін банктің тарату комиссиясына өтініш беру арқылы қайтарып алуға болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6)кепілдік берілген өтемді есептеген кезде клиенттің барлық депозиттері бойынша қалдық ақшалары жинақталатын болады. Егер клиенттің бір банкте бірнеше шоттары болатын болса,онда төленетін кепілдіктің жинақталған мөлшері бес миллион теңгеден аспайды.Сонымен бірге клиенттердің басқа да банктерде шот ашуына құқығы бар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7)Банктің белгілі бір жағдайларда таратылғаны немесе мәжбүрлі түрде таратылуы кепілдік берілген өтемді төлеудің басталуы туралы хабарландыру осындай жағдайлар болуын байланысты шот шешімі шыққаннан соң ол шешім заңды күшіне енген кезден бастап 14 жұмыс күн ішінде жариялануы тиіс болып табылады.Қор осыған байланысты хабарландыруды мемлекеттік және орыс тілдерінде жариялайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бұл хабарламада толем кезеңі қор конкурстық негізде іріктейтін және төлемді жүзеге асыратын банктің атауын көрсетеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8) Кепілдік өтемді алу үшін қордың хабарландыруында көрсетілген мерізім ішінде өтемді алу туралы бірнеше құжаттармен банкке өтініш жасауы тиіс. Олар:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-Банк шоты шарттарының салым ьойынша басқада куәландыратын түп нұсқасын немесе көшірмесі .
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-Салымшының жеке басын кәландыратын құжаттың көшірмесі немесе түп нұсқасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
-Кепілдік берілген өтемді алу туралы жазбаша өтініш.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қордың хабарландыруында көрсетілген мерізім аяқталғаннан кейін, сонымен қатар банкті тарату аяқталған кезден бастап бір жылдан кешіктірмей салымшы қорға кепілдік берілген өтемді алу үшін тікелей өтініш жасауы тиіс.Депозиттерге кепілдік беру жүйесіне қатысушы банктердің барлығына депзиттер бойынша ең жоғарғы сыйақы мөлшерлер бекітілген. Қор банктерге жеке тұлғалардан алынатын депозиттері бойынша белгіленген сыйақы мөлшерлемелерді ұстануды ұсынады. Қазіргі кезде банктер ұсынатын жылдық сыйақы мөлшері теңгеде-9% ал шетел валютасында-5.5% мөлшерді құрайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10) Депозиттерді тарту бойынша банктер тәуекелді саясат жүргізумен қатар басқаларға қарағанда көбірек төлейді. Банктер салым нарығындағы саясатын өз бетінше жүргізуге құқылы болып табылады. Қор тек қана ұсыеыстармен ғана шектеледі,мысалы келтірсек ең жоғарғы сыйақы мөлшерлемелері бойынша ғана ұсыныс тастайды. Бірақ та әр банктің тәуекел бойынша денгейі банктердің Қорға төлейтін міндетті жарналарын есептей отырып ескеріледі. Осылайша, ағымдағы жылдың 1 мауысымынан бастап салым бойынша номиналды сыйақы мөлшері банктердің депозит беруші банктер ұйымдастырған әртүрлі акциялар шегінде ұсынатын бонустық сыйақыны және де белгіленген ақшалай заттық сыйлықтың құнын қосатын болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.2.Банктік салым шартының элементтері
Банктік салым шартының анықтамасына сәйкес, оның объектісі валюталық депозит болып табылады, ол қазақстандық теңгеде немесе шетел валютасында болуы мүмкін. Жарна қолма-қол ақшамен де, ақшалай емес нысанда да жасалуы мүмкін.
Салымшы банкке салым ақшасын және ол бойынша сыйақыны қайтару шартының артықшылығын алады және осы уақытта оның банк қарсаңында ешқандай міндеттемелері болмайды.Демек, депозиттік сертификат біржақты міндеттеледі . Егер азамат банк салымы шартында салымшы ретінде әрекет етсе, банктің банктік салым шартын жасасудан бас тартуға құқығы жоқ, сондай-ақ шарттың әртүрлі салымшылар үшін тең емес талаптарын белгілеуге немесе бір салымшыға екіншісінен артықшылық беруге құқығы жоқ.
Банктік салым шарты - салымшы - несие беруші, ал банк - қарыз алушы болып табылатын қарыз шартының бір түрі.Банк салымы шартының тараптары банк пен салымшы болып табылады. Бұл келісім банк операцияларының санына қатысты және қызмет көрсетуші жағында арнайы субъектінің қатысуын көздейді. Сонымен қатар, қызмет көрсетуші жай несиелік мекеме емес, банк болып табылады. АК-ның 740-бабына сәйкес банктік қызмет банк операциялары Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі берген лицензия негізінде ғана жүзеге асырылады. Сонымен қатар, жеке тұлғалардың ақшалай салымдарын тарту құқығы мемлекеттік тіркелген күннен бастап екі жылдан кем емес уақыт өткен банктерге ғана беріледі.Бұл ретте, егер заң заңды тұлғалардан депозиттерді (депозиттерді) банктерге емес, басқа кредиттік ұйымдарға қабылдау құқығын берсе, осы ұйымдар мен заңды тұлғалар-салымшылардың қатынастарына банктік салым шарты туралы ережелер қолданылады. АК-тың 740-бабының 1-тармағында көзделгендей, оған құқығы жоқ тұлға азаматтан депозит қабылдаған не заңда белгіленген тәртіпті немесе оған сәйкес қабылданған банк ережелерін бұзған жағдайда салымшы бапта көзделген салым сомасын дереу қайтаруды, сондай-ақ ол бойынша сыйақы төлеуді талап етуге құқылы. Азаматтық кодекстің 395-бабына сәйкес, оған келтірілген барлық залалдар бойынша сыйақы сомасынан асатын өтемақы өндірілді. Егер мұндай тұлға банк салымы шартының талаптары бойынша заңды тұлғаның қаражатын қабылдаса, мұндай шарт заң талаптарына сәйкес келмейтіндіктен жарамсыз болып табылады.Егер заңда өзгеше көзделмесе, осындай салдар азаматтар мен заңды тұлғалардың комиссиясы заңсыз деп танылған акцияларды және өзге де бағалы қағаздарды сату жолымен ақша қаражатын тарту, сондай-ақ азаматтардың ақшалай қаражатын депозиттер бойынша депозиттерге қабылдау жағдайларында да қолданылады. Депозит иелерінің талап ету бойынша алуын және депозитордың Азаматтық кодекстің ережелерінде банктік салым шарты бойынша көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруын болдырмайтын өзге де бағалы қағаздар.Азаматтық құқықтың кез келген субъектісі салымшы бола алады. Азаматтық кодекстің 26-бабына сәйкес он төрт жастан он сегіз жасқа дейінгі кәмелетке толмағандар заңға сәйкес ата-анасының, асырап алушыларының және қорғаншысының келісімінсіз өз бетінше несиелік ұйымдарға салым салуға және оларға билік етуге құқылы. Азаматтық кодекстің 763-бабына сәйкес үшінші тұлғалардың салымшының шотына қаражат салуына жол беріледі. Банк, егер банктік салым шартында өзгеше көзделмесе, оның депозиттік шотындағы қажетті деректерді көрсете отырып, салымшының атына үшінші тұлғалардан алынған ақшалай қаражатты депозиттік шотқа есептеуге міндетті.Сонымен бірге, заң салымшы мұндай тұлғалардан ақша алуға келіскен деген болжамды бекітеді, өйткені ол оларға депозиттік шот бойынша қажетті мәліметтерді берді.
Банктік салым шартының бірден-бір маңызды шарты - субъект болып табылады. Бұл келісім әрқашан төленеді, яғни ешбір жағдайда пайызсыз бола алмайды. Алайда, сыйақы мөлшері туралы келісімнің болмауы оны жасалмаған деп есептемейді. АК-тың 760-бабына сәйкес банк салымшыға банк салымы шартында айқындалған мөлшерде салым сомасы бойынша сыйақы төлеуге міндетті. Егер шартта төленген сыйақы сомасы туралы шарт болмаса, банк осы баптың 1-тармағына сәйкес анықталған мөлшерде сыйақы төлеуге міндетті. 760 Бұл олардың мөлшері салымшының тұрғылықты жері бойынша (ал егер салымшы заңды тұлға болса, оның орналасқан жері бойынша) қолданыстағы банктік сыйақы мөлшерлемесімен (қайта қаржыландыру мөлшерлемесі) анықталатынын білдіреді.АК-ның 758-бабына сәйкес банк салымы шарты жазбаша нысанда жасалуы тиіс. Банк салымы шартының жазбаша нысаны, егер салым жинақ кітапшасымен, жинақ немесе депозиттік сертификатпен немесе банк салымшыға берген осындай құжаттарға заңнамада көзделген талаптарға сәйкес келетін өзге де құжатпен куәландырылса, сақталды деп есептеледі,соған сәйкес белгіленген банк ережелері және банк тәжірибесінде қолданылатын іскерлік әдет-ғұрыптар.Банк салымы шартының жазбаша нысанын сақтамау оның жарамсыздығына әкеп соғады.
Заң салымдарды жинақ кітапшасымен және жинақ немесе депозиттік сертификатпен куәландыруды реттейді. Aзаматтық кодекстің 758-бабының 2-тармағына сәйкес, жалпы ереже бойынша, азаматпен банктік салым шартын жасасу және оның шотына салым бойынша ақшаны салу, басқаша көзделсе де, жинақ кітапшасымен куәландырылады. тараптардың келісімі бойынша.Жинақ кітапшасында оның атауы мен орналасқан жері (егер салым филиалға, сондай-ақ оның тиісті филиалына жасалған болса), салым бойынша шоттың нөмірі, шотқа есептелген және есептен шығарылған ақшалай қаражаттардың барлық сомалары қамтылуға және бaнкпен куәлaндырылуға тиіс. Сaлым беруді, ол бойынша сыйақы төлеуді және салымшының депозиттік шоттан ақша қаражатын басқа тұлғаларға аудару туралы өкімдерін орындауды банк жинақ кітапшасын көрсеткен кезде жүзеге асырады.Осыны ескере отырып, зaң презумпцияны белгілейді, оған сәйкес, егер өзгеше дәлелденбесе, салымның жай-күйі, сондай-ақ жинақ кітапшасында көрсетілген салым туралы деректер банк пен банк арасындағы салым бойынша есеп айырысулар үшін негіз болып табылады. салымшы. Демек, жинақ кітапшасындағы деректердің дұрыс еместігін, толық еместігін немесе сенімсіздігін дәлелдеу ауыртпалығы салымшыға жүктеледі.Банктік салым шартында ұсынушыға жеке жинақ кітапшасын немесе жинақ кітапшасын беру көзделуі мүмкін. Атаулы жинақ кітапшасы - бұл салымның белгілі бір тұлғаға тиесілі екенін ғана куәландыратын құжат, ал ұсынушының жинақ кітапшасы заң бойынша бағалы қағаз ретінде танылады.
Осыған байланысты дербес жинақ кітапшасын және ұсынушыға жинақ кітапшасын банкке ұсыну үшін жоғалту немесе жарамсыз ету салдары әртүрлі.Дербес жинақ кітапшасы жоғалған немесе көрсетуге жарамсыз болса, банк салымшының өтініші бойынша оған жаңасын береді. Ал, жоғалған ұсынушының жинақ кітапшасы бойынша құқықтарды қалпына келтіру ұсынушының бағалы қағаздары үшін белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.Жинақ-депозит сертификаты да бағалы қағаз болып табылады. Жинақ (депозит) сертификаты банкке салынған салым сомасын және салымшының (сертификат иеленушінің) сертификатты берген банкте немесе банктің кез келген филиалында депозит сомасын және сертификатта көзделген сыйақыны алу құқығын куәландырады. осы банк белгіленген мерзім өткеннен кейін. Жинақ және депозиттік сертификаттар ұсынушы немесе атаулы болуы мүмкін.Жинақ сертификаты есеп айырысу немесе төлем құралы қызметін атқара алмайды. Куәліктер тек Қазақстан Республикасының валютасында беріледі; шетел валютасында сертификаттар беруге жол берілмейді. Сертификаттар ағымдағы болуы керек. Олар бойынша сыйақы мөлшерлемелерін кредиттік ұйымның уәкілетті органы белгілейді. Жинақ сертификатын төлеуге мерзімінен бұрын ұсынған жағдайда, егер сертификаттың шарттарында сыйақының басқа мөлшері көзделмесе, банк салым сомасын және талап етуге дейінгі салымдар бойынша төленген сыйақыны төлейді.Банк салымы шартының жазбаша нысаны заңда, оған сәйкес белгiленген банк ережелерiнде және банк тәжiрибесiнде қолданылатын кәсiпкерлiк тәртiпте көзделген талаптарға сәйкес келуге тиiс, банктер салымшыларға беретiн өзге де құжаттармен де куәландырылуы мүмкiн. Сонымен, соңғы уақытта отандық банктік тәжірибеде азаматтардың депозиттері бойынша пластикалық карталарды қолдану кеңінен тарады, бұл банктік салым шартында белгіленген шарттарда жинақ кітапшасы сияқты есеп айырысу операцияларын жүргізуге мүмкіндік береді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.3 Банк салымдарының түрлері
Азаматтық кодекстің 757-бабына сәйкес салымдарды түрлерге бөлу оларды қайтару шарттарына қарай жүргізіледі. Осыған байланысты банктік салым шарты талап етілмелі салым шарттарында немесе шартта көрсетілген мерзім өткеннен кейін салымды қайтару шарттарында (мерзімді салым) жасалуы мүмкін. Бұл ретте шартта оларды қайтарудың заңға қайшы келмейтiн өзге де талаптарымен депозиттер салу көзделуi мүмкiн.Салым түріне қарамастан, банк салымшының бірінші талабы бойынша салым сомасын немесе оның бір бөлігін беруге міндетті. Демек, салымшы кез келген уақытта банктік салым шартын біржақты өзгертуді немесе бұзуды негізсіз талап етуге құқылы. Бұл ретте азаматтың бірінші талап ету бойынша салымды алу құқығынан бас тартуы туралы шарттың шарты жарамсыз болып табылады. Заңды тұлғаның келісімде көзделген басқа қайтару шарттарында (яғни талап ету бойынша емес) салған салымы осы ережеден ерекшелік болып табылады.Талап етуге дейінгі салымдардан (соның ішінде мерзімді депозиттерден) басқа депозиттер бойынша банк салымшыға оның талабы бойынша соманы мерзімі өткенге дейін немесе банктік салым шартында көзделген басқа да жағдайлар туындағанға дейін қайтаруға тиіс болған жағдайда, егер шартта басқа сома көзделмесе, талап етуге дейінгі депозиттер бойынша қолданылатын сомa.
Мерзiм өткеннен кейiн мерзiмдi салым сомасын немесе қайтарудың басқа шарттарымен салынған салым сомасын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz