Сауалнама жүргізу

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Назарбаев Зияткерлік мектептері ДББҰ
Қостанай қаласындағы физика-математикалық
бағыттағы Назарбаев Зияткерлік мектебі филиалы

Қазіргі әлемдегі Қазақстан
Курстық жұмыс

Оқу бағдарламаға сәйкес тақырыптың бағыты:
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДЕМОГРАФИЯСЫ

Тақырып Қазақстанда тегін жоғарғы білім беру мүмкін бе?

сөз

Орындаған:
(аты-жөні, қолы)________________________

Жетекші:
(аты-жөні, қолы)________________________

Ішкі модератор:
(аты-жөні, қолы)_________________________

2022
МАЗМҰНЫ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2 НЕГІЗГІ БӨЛІМ: ЗЕРТТЕУ СҰРАҚТАРЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.1 Қазақстандағы жоғары білім беру ерекшеліктері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.2 ҚР жоғары білім беру құрылымы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.3 Қазақстанда 2022 жылы оқу ақысын төлеудің нұсқалары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3 ҚАЗАҚСТАНДА ТЕГІН ЖОҒАРҒЫ БІЛІМ БЕРУ МҮМКІНДІКТЕРІ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.1 Қазақстандағы жоғары оқу орындарына қабылдау ережесі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.2 Ұлттық бірыңғай тестілеу арқылы ЖОО - на қабылдану
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.3 Кешенді тестілеуді (КТ) өткізу тәртібі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------

----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4. ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4.1 Сауалнама жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4.2 Сұхбат жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4.3 Зерттеу қорытындысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4.4 Бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15

1. Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі. Әлемдік қоғамдастықтың барлық дамыған елдерінде азаматтардың білім алуы олардың дамуының негізгі басым бағыты және жетекші көрсеткіші болып табылады. Жоғары білім алу, деңгейлердің бірі ретінде, кез-келген адамның өміріндегі маңызды мақсаттардың бірі болып қала береді және болады, әсіресе қазіргі әлем жағдайында, оның жұмыс нарығындағы қатаң бәсекелестігі бар. Мысалы, Қазақстан Республикасында (ҚР) 2021 жылы ересек халықтың 35% -- ы (үштен бірінен астамы) жоғары білімді, ал 17% - ы екі жоғары кәсіптік білімді. Қазақстандық қоғам дамуының қазіргі кезеңінде Қазақстандағы жоғары білім білім беру деңгейін белгілеу ретінде үш деңгейлі жүйеде (жалпы орта немесе кәсіптік білім беруден кейін) кәсіптік білім берудің жеткілікті деңгейін айқындайды және қызметкерге кәсіптік бейін бойынша теориялық және практикалық міндеттерді шешуге мүмкіндік беретін жүйелендірілген теориялық білім мен практикалық іскерлік пен дағдылардың бүкіл кешенін қамтиды.
Қазіргі уақытта жоғарғы орнының ақысын орта мектеп түлектері әрең төлейді, сондықтан жастар диплом алудан гөрі жұмыс жасауды таңдайды. Жоғары білім жастардың табысының артуына, әлеумет пен қоғамда мойындалуына және жақсы жұмысқа орналасуына көптеген мүмкіндіктер береді. Үкімет үшін білімді адамдар ұлттық экономиканы көтеру мен технологиялық дамудың ресурсы болып табылады. Бұл мәселе елімізде өте өзекті болып тұр.
Алайда, мәселе Қазақстандағы жоғары білімнің шәкіртақыға қарамастан барлығына бірдей қолжетімді еместігінде. Қазақстандық студенттер шетелде, еліміздің университеттерімен бірдей бағаға немесе тіпті тегін білім алса, халықаралық диплом мен жұмыс мүмкіндіктеріне ие болса, олар сол елде тұруға шешім қабылдайды және Ирина Смирнованың пікіріне сүйенсек, бұл жұмыс күші мен адам капиталының Қазақстанда жоғары білімнің ақысыз болуын айқындайды. Басқа да сарапшылардың мысалы, Қазақстан университеттері қауымдастығының президенті Рахман Алшановтың ойы бойынша, тегін білім беру мүмкін емес, өйткені бұл ұлттық экономикаға ауыртпалық түсіреді және сыбайлас жемқорлықтың пайда болуына қаупі бар.
Бұл мәселенің зерттелуі маңызды, себебі тегін жоғары білім - бұл халықтың кемел келешегі болуымен қатар, елдің көркейіп, қалыптасуының мүмкіндігі. Сонымен қатар, көптеген елдердің саясаты барлық адамдардың жоғары білімге қол жеткізуін қамтамасыз ету болып табылады және Қазақстан да артта емес.
Бұл зерттеу біздің білім беру жүйеміздің кейбір маңызды кемшіліктерін көрсетеді, мысалы, материалдық-техникалық базаның жетіспеушілігі және сыбайлас жемқорлықтың болуы. Зерттеу жұмысымның басты мақсаты - болашақта саясаткер болғым келетіндігінен тегін жоғары білім беру мәселесін шешу, себебі бұл тақырып әрқашан өзекті болып қала бермек.
Сөз соңында айтарым, мен КАЗГЮУ Басқарма төрағасы Талғат Нәрікбаевтың біздің университеттер болашақ мамандарды оқытуды емес, қаржылай пайда табуды көздейді деген пікірімен келісемін. Менің ойымша, Қазақстандағы жоғары оқу орнында білім алу, тұлға болып қалыптасу жеке адамдардың әл-ауқатына қарамастан тегін болуы тиіс.
Зерттеу мақсаты. Қазақстанда тегін жоғарғы білім беру мүмкін бе, жоқ па, осы мәселені кешенді зерттеу.
Осы мақсатқа жету үшін келесі негізгі зерттеу сұрақтары қойылды:
1.Қазақстандағы жоғары білім беру құрылымы қандай?
2. Қазақстанның ЖОО-на қалай түсуге болады?
3. Қазақстандағы тегін жоғары білімнің жеке адамға және елге қандай пайдасы бар?
4. Елімізде барлығына жоғары білім беру мүмкін бе?
5. Елімізде тегін жоғары білім берудің басқа да мәселелері туындайды ма және оны қалай шешуге болады?
Зерттеу құрылымы. Жоба кіріспе, 5 бөлім, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
2. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 Қазақстандағы жоғары білім беру ерекшеліктері

Қазақстандағы жоғары білім көптеген түрлі формаларға ие. ҚР-да білім беруді кең құқықтық реттеуде шатаспау үшін білім беру дәрежелері, біліктіліктері, деңгейлері мен ұйымдары қандай екенін нақты түсіну керек. Жақсы оқитын студенттер әрине стипендиясына сене алады.
ҚР "Білім туралы" Заңының 35-бабында Қазақстанда жоғары білімді тек күндізгі немесе экстернат түрінде алуға болатыны айтылған. Экстернмен жоғары білім алуға, оның ішінде әскери іс және қауіпсіздік, денсаулық сақтау және ветеринария, сәулет және құрылыс, инженерия, Ақпараттық технологиялар салаларында да шектеулер бар. Білім министрлігі талапкерлерге экстернатта оқуға тыйым салынатын кадрларды даярлау бағыттарының толық тізімін ұсынады. Төтенше жағдай және карантин кезеңінде қашықтықтан оқыту нысанын қолдануға жол беріледі [1].
ҚР жоғары білімді жалпы орта, техникалық, кәсіптік немесе орта білімнен кейінгі білімі бар тұлғалар ала алады. Жалпы орта білімді қазақстандықтар мектептерде, лицейлер мен гимназияларда алады. Техникалық және кәсіптік білім беру - кейіннен "орта буын маманы" немесе тиісті жұмыс біліктілігі берілетін училищелерде немесе колледждерде оқиды. Орта білімнен кейінгі білім - жоғары колледжді немесе училищені бітіргеннен кейін "қолданбалы бакалавр" біліктілігін алады.

2.2 ҚР жоғары білім беру құрылымы

Қазақстандағы жоғары білім беру құрылымы қандай? "Білім туралы" ҚР заңында жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің мынадай құрылымы бекітілген:
Жоғары білім. Бағдарламаны сәтті игеру және қорытынды аттестаттаудан өту нәтижелері бойынша студентке бакалавр дәрежесі немесе "маман" біліктілігі беріледі. Бакалавриат және (немесе) мамандық бағдарламасынан өту үшін 4-5 жыл қажет [2].
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру. Жоғары оқу орнынан кейінгі білімді магистратурада, резидентурада немесе докторантурада алуға болады. Ғылыми-педагогикалық магистратураны бітіру үшін кемінде екі жыл, бейіндік - кемінде бір жыл қажет болады. Философия докторы (PhD), бейіні бойынша доктор дәрежесін алу үшін докторантурада кемінде үш жыл дайындықтан сәтті өту және диссертацияны қорғау қажет. Резидентура медиктердің жоғары оқу орнынан кейінгі білімі үшін құрылған.
ҚР жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімді университеттер, академиялар, институттар, консерваториялар, жоғары мектептер мен жоғары училищелер (ЖЖОКБҰ - жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары) қамтамасыз етеді. Конкурс нәтижелері бойынша Қазақстан азаматтарының жоғары білімді тегін алуға құқығы бар. Оқу ақысы мен шәкіртақы бюджеттік нысаннан басқа, ҚР-да білімді ақылы негізде алуға болады.

2.3 Қазақстанда 2022 жылы оқу ақысын төлеудің нұсқалары

ҚР-да оқу ақысын төлеудің осындай нұсқалары бар? Қазақстандағы ЖОО оқушылары үшін білім грантын алу мүмкіндігі қарастырылған. Бұл жағдайда студент оқу ақысын төлемейді - оны субсидия сомасы жабады (ЖОО-ға маманның оқуы үшін мемлекеттік төлем). Студенттердің жақсы оқуы, олимпиадаларда немесе ғылыми конкурстарда жеңіске жетуі үшін ректордың грантын алуға мүмкіндігі бар. Әр оқу орнында субсидия мөлшері әр студент үшін жеке анықталады.
Кәсіпорын белгілі бір мерзім ішінде кейіннен міндетті жұмыспен өтеу шартымен студент үшін оқу ақысын төлей алады. Гранттар болмаған кезде ақы төлеудің ең көп таралған тәсілі-оқушылардың оқу ақысын төлеу.
ҚР Үкіметінің Қаулысына сәйкес, жоғары (бакалавр) оқу орнынан кейінгі (магистр) білім алу үшін грант алу үшін үміткер бірқатар талаптарға сәйкес келуі тиіс. Мысалы, бакалавриат деңгейінде грант алу үшін үміткер ұлттық ЖЖОКБҰ - ға түсу кезінде ҰБТ-ға кемінде 65 балл, басқа ЖЖОКБҰ-ға 50 балл жинауы тиіс. Болашақ мұғалімдер мен дәрігерлер үшін шекті деңгей сәйкесінше 75 және 70 баллды құрады. Магистратурада оқуға субсидия алу үшін кешенді тестілеуде кемінде 75 балл, ал ағылшын тілінде оқығысы келетіндер үшін кемінде 50 балл жинау қажет.
Грант алу кезінде "Алтын белгі" белгісінің, кемінде бір жыл жұмыс өтілінің немесе халықаралық немесе республикалық деңгейде ғылыми және спорттық жарыстарда жеңіске жетуінің болуы артықшылық болады. Қазақстандық студенттердің шетелдік жетекші жоғары оқу орындарында білім алуы үшін 1993 жылы "Болашақ"стипендиясы тағайындалды. Оның арқасында үкімет ҚР экономикасының негізгі салалары үшін қазақстандық студенттерді даярлауды жүзеге асыруда. Қазақстандықтар Еуропа, Жапония, Оңтүстік Корея, Австралия, Канада және АҚШ жоғары оқу орындарында магистратура мен докторантурада оқуға мүмкіндік алды. Сонымен қатар, стипендияның арқасында академиялық білім алып қана қоймай, әлемдік деңгейдегі жетекші компаниялардың бірінде ғылыми-өндірістік тағылымдамадан өтуге болады. Оқудан өткен Қазақстандық студенттер мен ғалымдар генетика мен медицинаның дамуына қомақты үлес қосты [3].
Қазақстанда оқу құны жыл сайын артып келеді. ҰБТ тапсырғаннан кейін студенттердің шамамен 34 пайызы грантқа үміткер бола алады, қалғандары мемлекеттік және жеке жоғары оқу орындарында өз қаражаты есебінен оқуға мәжбүр болады, оқу құны жылына 150 мыңнан екі миллион теңгеге дейін. Егер ата-аналар оқу ақысын төлей алмаса, көптеген адамдар өздері қалаған мамандықты емес, тегін өтетін мамандықты таңдайды.
Жалпы, қазақстандықтар үшін шетелде оқу-тренд. Көптеген елдер талапкерлерге туған елінде қол жетімді емес жағдайларды ұсынуға дайын - беделді университеттерде тегін оқу.
ЕО мен ТМД-ның кейбір университеттері, негізінен мемлекеттік университеттер қазақстандықтарды қабылдауға және бакалавриат, магистратура және докторантура бағдарламалары бойынша тегін оқытуға дайын. Әрине, тек оқу тегін болады, көп жағдайда өмір сүру мен тамақ үшін, әрқашан оқу материалдары, жол жүру, басқа шығындар мен қажеттіліктер үшін төлеуге тура келеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.