Жерді бағалау
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Факультеті География және табиғатты пайдалану
Кафедрасы Кадастр және жерге орналастыру
СӨЖ
Тақырыбы: Жердің бағасын анықтау маңыздылығы
Орындаған:Каип Нұрасыл
Тексерген: Бектұрғанова Ақерке
Алматы, 2021ж
Жоспар
1.Кіріспе
2.Жерді бағалау
3.Жерді бағалау факторлары
4.Жерді экономикалық тұрғыдан бағалау
5.Қорытынды
1. Жердің нарықтық, кадастрлық және нормативтік құны болады. Нарықтық бағалауда ең жақсы пайдаланудағы объектінің құны анықталады. Нарықтық қатынастардың тереңдепдамуы барысында жер шаруашылығы объектінің тауарына айналуда. Басқа тауарлар сияқты жер де нарықтық және тұтыну құнын иемденеді. Жер телімінің нарықтық құны - бұл ашық және бәсекелестік нарықтаақпаратпен жақсы қамтылған қалыптасқан оңтайлы баға. Нарықтық баға өзара бәсекелестік жағдайдағы ашық нарықтағы меншік объектісінің ең мүмкін, ықтималды сату бағасы болып табылады. Нарықтық құн нақты уақыттағы нарықта ағымдағы жағдайды ескере отырып еептеледі. Жалпы түрде объектіні бағалауда екі жақтада бағаға әсер етуші факторлар жиынтығын асшылыққа алады. Жер салығының ставкасы жердің нарықтық бағасына байланысты, ал жер нарығы жеткіліксіз ұсынған жағдайда жердің нормативтік бағасынан белгіленеді.ауыл шаруашылығында жер өндірістің басты құралы. Ауыл шаруашылық жерін бағалау
үшін алқаптар бірлігінің пайдалы капитализациялау коэффициенті арқылы жалпы табысты, шығындарды, жердің нормативтік бағасын есептеуге болады. Басқа жағдайда елді мекен жерін орналастыру, өнеркәсіп, байланыс, көлік объектісін салуда базис болып табылады. Жердің нормативтік бағасы мақсатқа, құрылыс объектісінің құнына, табыстылығына, орналасуына, инфрақұрылымның біржақтылығына, қоршаған ортаның экологиялық жағдайына тәуелді. Елді мекен жеріне бағалардың базалық ставкаларын Үкімет белгілеген, оларды пайдалану айқындалған, факторларды ескеру үшін негізгі коэффициент бөлінген, базалық ставка екі есеге дейін көбейтуге және азайтуға жергілікті органдарға құқық берілген. Бұл тәртіпті ірі қалаларда қолданылады. Жер учаскесіне нарықтық сұраныстың ерекшелігі.
2 Берілген аймақта жалпы экономикалық жағдай жақсарса, меншікке баға өседі және күтілетін пайда артады. Пайыз ставкасы болжамдалған кіріс азаяды жылжымайтын мүліктің бағасы төмендейді. Жер және жылжымайтын мүлік саласында мемлекет саясатының стратегиялық мақсаты: қоғамның және азаматтардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жылжымайтын мүлікті тиімді пайдалану нарығын дамыту үшін жағдай жасау. Жер табиғи ресурс, жылжымайтын мүлік, өндіріс құралы ретінде бағалануы керек. Жердің тауар ретінде әр түрлі нақты және патенциалды қажеттіліктерді қанағаттандыратын белгілі сапалық және сандық сипаттамалары бар сату және сатып алудың объектісі болып табылады. Жер тауар ретінде сұраныс пен ұсынысқа ие болады.
Басқа тауарларға қарағанда жердің бірқатар ерекшеліктері бар:
1) жер жылжымайтын тауар;
2) жер нысаналы тауар және оның кәсіпкерлік іс - әрекетте сұранысы болады;
3) жердің тұтыну және айырбастау құны уақыт өте келе өсіп отырады;
4) жердің тұтыну құны табиғи кешен мен қоғамның әрекеттесу нәтижесінде қалыптасады;
5) жердің айырбастау құны нақты жер учаскелеріне тиісті шығынмен, оған қызмет көрсететін әлеуметтік инженерлік инфрақұрылым орналасқан территорияға кететін шығындармен байланысты болады;
7) жердің табиғи ресурс, кеңістік базис, өндіріс құралы және жылжымайтын мүлік объектісі ретінде бірқатар ерекшеліктері бар;
8) жер рентасын әр түрлі жер ресурстарының сапасы әр түрлі және көлемі шектелген жер ресурстары тауар өндірушіге пайдалануға беру үшін меншік иесіне төленетін баға ретінде қарастырылады.
Жердің тұтыну және айырбастау құны болады. Жердің пайдалану құны - жердің қасиеттерімен байланысты болады. Оларға кеңістік яғни адамның ісәр-екетінің объектілерін орналастыру үшін:
- топырағы яғни өнім өсіру үшін;
- өсімдігі;
- су ресурстары.
Бұл қасиеттерін тұтыну құнын бағалау кадастрлық жұмыстардың барысында
жасалады. Кеңістіктік келесі көрсеткіштер арқылы бағалайды:
1) жер учаскелерінің ішкі және сыртқы экономикалықтан қашықтығы;
2) жер бедері;
3) теңіз бетінен биіктігі;
4) кеңістік деңгейінің топырағы.
Өсімдік өнімділігі бойынша орман бонитеті, өсімдік класы бойынша бағаланады. Су ресурстары биохимиялық құрамы, қоры, көлемі орналасу тереңдігі арқылы бағаланады. Жердің пайдалану құнына жер қойнауында орналасқан пайдалы қазбалардың қоры, қалыңдығы және орналасу тереңдігі де әсер етеді. Жердің айырбастау құны оның өндіріс және тұтыну құралы ретінде қызмет көрсету үшін қажетті салымдардың көлеміне байланысты болады. Айырбастау құны нақты жер учаскесіне тиісті шығынмен, оған қызмет көрсететін әлеуметтік инженерлік инфрақұрылым орналасқан территорияға кететін шығындармен байланысты болады. Жерді бағалауда экономикалық, әлеуметтік, экологиялық мәселелер, сонымен қатар нысаналы орын алуы, пайдалануы, салалық күй жайы, ландшафт, жер бедері, қызмет көрсету ауқымы, орталықтан және
өнім өткізу базарынан алыс қашықтықтағы, шаруашылық орналасу факторлары ескеріледі, әсер етеді. Игерілмеген жер жалдық төлем түрінде табыс әкелу белгілі құнға ие болады. Коммерциялық пайдалануға берілетін жерлер үшін келешек түсімдер учаскені игеру мен пайдалануға қажет шығындарды шегергендегі жал төлемдерінің күткен көлемі мен байланысты болады. Бұл жағдайдағы бағалаудың жалпы үлгісі келесі 1- формуламен анықталады:
Жқ = (КЖт - Кш) Км; (1)
мұндағы Жқ - жер құны;
КЖт - күтудегі жалпы табыс (дұрыс немесе шартты есептелген);
Кш - күтудегі шығындар;
Км - капитал мөлшерлемесі.
Бұл модельде күтудегі жалпы табыс сұраныс пен ұсынысқа халық тығыздығы,
табыс деңгейі, тұрғылықты халық санының өсуі немесе түсуінің бет алысы,
бәсекелестікке қабілетті жер учаскелерінің ұсынысы инфрақұрылымның бар
болуына, тағы басқа әсер ететін экономикалық факторларды білдіреді. Ол үшін үш
тәсіл қолданылады: нарықтық ақпаратты құн картасына түсіру, түсіндірме
статистиканы есептеу және жер құны туралы мәліметтерді графикалық бейнелеу.
Жер учаскесін бағалау теориясы мен тәжірибесінде жердің құнына әсер ететін
факторлар 4 категорияға бөлінеді:
1)экономикалық;
2)әлеуметтік;
3)құқықтық әкімшілік немесе саяси;
4)физикалық.
Сұраныстың экономикалық факторларына жалақы көлемі, несие пайызы, жер
учаскелерін рәсімдеуге кететін шығындар, қаржыландыру көздері.Ұсыныстың экономикалық факторларына: сатылатын жер учаскелерінің құны, жер учаскелерін игеруге кететін шығындар, салық салуға кететін шығындар. Әлеуметтік факторларға: жер учаскелерінің қажеттілігі, қала орталықтарының жанында шоғырлануы, халықтың білім деңгейі, жергілікті халықтың орташа жасы, криминогендік жағдайы жатады. Құқықтық әкімшілік және саяси факторларға: жерге салық салу, жерді аймақтарға бөлу, түрлі жеңілдіктерді қарастыру, жалға алу ставкалары, жергілікті әкімшілік қызмет көрсету сапасы. Физикалық факторлар: қоршаған ортаның күйі, жер учаскесінің орналасуы. Жылжымайтын мүлік объектісін бағалау дәлдігі, мақсаты мен функцияларына тәуелді. Бағалау мақсаты жылжымайтын мүлік объектісінің құнының түрін және оған қатысты құқықтардың түрін анықтайды. Бағалау функциялары оның мақсаты мен ары қарай пайдалану саласын анықтайды. Жерді қолдану жағдайы бойынша сұрақ, әсіресе, нарықтық экономикалы елдерде болып жатыр. Бір жағынан алсақ, нарықтық қатынастарды дамыту үшін, жер айналымға қосылған тауар болу керек, ал екінші жағынан, мемлекет жерді шет елдік инвесторлар сатып алып кетуінен қорқып, жерге құқығынан айырылғысы келмейді. Жерге салық мөлшерлемесі мен құрылыстың мәндері әртүрлі, сондықтан құрылыс пен жердің құнын бөлек анықтау керек. Келесі факторлар бойынша нарықтық ақпаратты зерттеуді талап етеді:
- орналасуының тиімділігі;
- нарықтық сұраныс;
- құрылыстың құқықтық сапасы;
- жер телімінің ресурстық сапасы;
- технологиялық негіздемесі;
- қаржылық негіздемесі.
Жер құнына әсер ететін негізгі фактордың оның орналасқан орны жатады. Бұл факторды талдау үшін бағалаушы сол жерге барып, бағалауға қажетті ақпаратты жинауға кірісуі керек. Құнға әсер ететін факторларды анықтау керек (экологиялық,
экономикалық, ландшафттық, құрылыс және тағы басқа). Барлық жиналған ақпаратты картаға белгілесе дұрыс болады. Қажетті ақпаратты жергілікті билік органдарынан алуға болады. Ақпарат тұрғындардың жұмыспен қамтамасыз етілу дәрежесі, өндірістік объект, демографиялық дағдай, ауданның даму жоспары таға басқа болуы мүмкін. Жергілікті баспасөз зерттеліп, таңдап, тұрғындармен сауал жүргізу керек. Нарықтық сұраныс талдауы (анализі) осы нарықтағы сұраныс пен ұсыныс сипаттамасын ескере отырып, жер телімін қолданудың мүмкін болар нұсқаларын алу үшін қажет. Бұл анализ кезінде потенциалды сатып алушы мен болашақ жылжымайтын мүлікті жалға алушыларын, объекттердің кемшіліктерін және потенциалды бәсекелестердің бизнес жоспарын талдап алу қажет. Құқықтық шектеуді талдау кезеңінде болатын жобаларды өткізумен байланысты барлық мемлекеттік шектеулерді біліп алу қажет (қоршаған ортаны қорғау туралы заңдарды, жер кодексі, рұқсат алу ережесі, салық салу талаптары жылжымайтын мүлікті қолдану нормасы және тағы басқа).
Жер телімінің ресурстық сапасының анализі болатын жобада оны қаншалықты қолдануға болатынын және құрылыстың әр түрлі нұсқаларына қандай физикалық шектеу қойылатынына анықтау керек.
Технологиялық негіздемесі құрылысқа және жұмыс сапасына қойылған талаптарды орындап, орнатылған мерзім ішінде жобаны өткізу мүмкіншілгімен анықталады. Қаржылық негіздемені талдау кезінде жоба капиталдық орнын басуға ... жалғасы
Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Факультеті География және табиғатты пайдалану
Кафедрасы Кадастр және жерге орналастыру
СӨЖ
Тақырыбы: Жердің бағасын анықтау маңыздылығы
Орындаған:Каип Нұрасыл
Тексерген: Бектұрғанова Ақерке
Алматы, 2021ж
Жоспар
1.Кіріспе
2.Жерді бағалау
3.Жерді бағалау факторлары
4.Жерді экономикалық тұрғыдан бағалау
5.Қорытынды
1. Жердің нарықтық, кадастрлық және нормативтік құны болады. Нарықтық бағалауда ең жақсы пайдаланудағы объектінің құны анықталады. Нарықтық қатынастардың тереңдепдамуы барысында жер шаруашылығы объектінің тауарына айналуда. Басқа тауарлар сияқты жер де нарықтық және тұтыну құнын иемденеді. Жер телімінің нарықтық құны - бұл ашық және бәсекелестік нарықтаақпаратпен жақсы қамтылған қалыптасқан оңтайлы баға. Нарықтық баға өзара бәсекелестік жағдайдағы ашық нарықтағы меншік объектісінің ең мүмкін, ықтималды сату бағасы болып табылады. Нарықтық құн нақты уақыттағы нарықта ағымдағы жағдайды ескере отырып еептеледі. Жалпы түрде объектіні бағалауда екі жақтада бағаға әсер етуші факторлар жиынтығын асшылыққа алады. Жер салығының ставкасы жердің нарықтық бағасына байланысты, ал жер нарығы жеткіліксіз ұсынған жағдайда жердің нормативтік бағасынан белгіленеді.ауыл шаруашылығында жер өндірістің басты құралы. Ауыл шаруашылық жерін бағалау
үшін алқаптар бірлігінің пайдалы капитализациялау коэффициенті арқылы жалпы табысты, шығындарды, жердің нормативтік бағасын есептеуге болады. Басқа жағдайда елді мекен жерін орналастыру, өнеркәсіп, байланыс, көлік объектісін салуда базис болып табылады. Жердің нормативтік бағасы мақсатқа, құрылыс объектісінің құнына, табыстылығына, орналасуына, инфрақұрылымның біржақтылығына, қоршаған ортаның экологиялық жағдайына тәуелді. Елді мекен жеріне бағалардың базалық ставкаларын Үкімет белгілеген, оларды пайдалану айқындалған, факторларды ескеру үшін негізгі коэффициент бөлінген, базалық ставка екі есеге дейін көбейтуге және азайтуға жергілікті органдарға құқық берілген. Бұл тәртіпті ірі қалаларда қолданылады. Жер учаскесіне нарықтық сұраныстың ерекшелігі.
2 Берілген аймақта жалпы экономикалық жағдай жақсарса, меншікке баға өседі және күтілетін пайда артады. Пайыз ставкасы болжамдалған кіріс азаяды жылжымайтын мүліктің бағасы төмендейді. Жер және жылжымайтын мүлік саласында мемлекет саясатының стратегиялық мақсаты: қоғамның және азаматтардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жылжымайтын мүлікті тиімді пайдалану нарығын дамыту үшін жағдай жасау. Жер табиғи ресурс, жылжымайтын мүлік, өндіріс құралы ретінде бағалануы керек. Жердің тауар ретінде әр түрлі нақты және патенциалды қажеттіліктерді қанағаттандыратын белгілі сапалық және сандық сипаттамалары бар сату және сатып алудың объектісі болып табылады. Жер тауар ретінде сұраныс пен ұсынысқа ие болады.
Басқа тауарларға қарағанда жердің бірқатар ерекшеліктері бар:
1) жер жылжымайтын тауар;
2) жер нысаналы тауар және оның кәсіпкерлік іс - әрекетте сұранысы болады;
3) жердің тұтыну және айырбастау құны уақыт өте келе өсіп отырады;
4) жердің тұтыну құны табиғи кешен мен қоғамның әрекеттесу нәтижесінде қалыптасады;
5) жердің айырбастау құны нақты жер учаскелеріне тиісті шығынмен, оған қызмет көрсететін әлеуметтік инженерлік инфрақұрылым орналасқан территорияға кететін шығындармен байланысты болады;
7) жердің табиғи ресурс, кеңістік базис, өндіріс құралы және жылжымайтын мүлік объектісі ретінде бірқатар ерекшеліктері бар;
8) жер рентасын әр түрлі жер ресурстарының сапасы әр түрлі және көлемі шектелген жер ресурстары тауар өндірушіге пайдалануға беру үшін меншік иесіне төленетін баға ретінде қарастырылады.
Жердің тұтыну және айырбастау құны болады. Жердің пайдалану құны - жердің қасиеттерімен байланысты болады. Оларға кеңістік яғни адамның ісәр-екетінің объектілерін орналастыру үшін:
- топырағы яғни өнім өсіру үшін;
- өсімдігі;
- су ресурстары.
Бұл қасиеттерін тұтыну құнын бағалау кадастрлық жұмыстардың барысында
жасалады. Кеңістіктік келесі көрсеткіштер арқылы бағалайды:
1) жер учаскелерінің ішкі және сыртқы экономикалықтан қашықтығы;
2) жер бедері;
3) теңіз бетінен биіктігі;
4) кеңістік деңгейінің топырағы.
Өсімдік өнімділігі бойынша орман бонитеті, өсімдік класы бойынша бағаланады. Су ресурстары биохимиялық құрамы, қоры, көлемі орналасу тереңдігі арқылы бағаланады. Жердің пайдалану құнына жер қойнауында орналасқан пайдалы қазбалардың қоры, қалыңдығы және орналасу тереңдігі де әсер етеді. Жердің айырбастау құны оның өндіріс және тұтыну құралы ретінде қызмет көрсету үшін қажетті салымдардың көлеміне байланысты болады. Айырбастау құны нақты жер учаскесіне тиісті шығынмен, оған қызмет көрсететін әлеуметтік инженерлік инфрақұрылым орналасқан территорияға кететін шығындармен байланысты болады. Жерді бағалауда экономикалық, әлеуметтік, экологиялық мәселелер, сонымен қатар нысаналы орын алуы, пайдалануы, салалық күй жайы, ландшафт, жер бедері, қызмет көрсету ауқымы, орталықтан және
өнім өткізу базарынан алыс қашықтықтағы, шаруашылық орналасу факторлары ескеріледі, әсер етеді. Игерілмеген жер жалдық төлем түрінде табыс әкелу белгілі құнға ие болады. Коммерциялық пайдалануға берілетін жерлер үшін келешек түсімдер учаскені игеру мен пайдалануға қажет шығындарды шегергендегі жал төлемдерінің күткен көлемі мен байланысты болады. Бұл жағдайдағы бағалаудың жалпы үлгісі келесі 1- формуламен анықталады:
Жқ = (КЖт - Кш) Км; (1)
мұндағы Жқ - жер құны;
КЖт - күтудегі жалпы табыс (дұрыс немесе шартты есептелген);
Кш - күтудегі шығындар;
Км - капитал мөлшерлемесі.
Бұл модельде күтудегі жалпы табыс сұраныс пен ұсынысқа халық тығыздығы,
табыс деңгейі, тұрғылықты халық санының өсуі немесе түсуінің бет алысы,
бәсекелестікке қабілетті жер учаскелерінің ұсынысы инфрақұрылымның бар
болуына, тағы басқа әсер ететін экономикалық факторларды білдіреді. Ол үшін үш
тәсіл қолданылады: нарықтық ақпаратты құн картасына түсіру, түсіндірме
статистиканы есептеу және жер құны туралы мәліметтерді графикалық бейнелеу.
Жер учаскесін бағалау теориясы мен тәжірибесінде жердің құнына әсер ететін
факторлар 4 категорияға бөлінеді:
1)экономикалық;
2)әлеуметтік;
3)құқықтық әкімшілік немесе саяси;
4)физикалық.
Сұраныстың экономикалық факторларына жалақы көлемі, несие пайызы, жер
учаскелерін рәсімдеуге кететін шығындар, қаржыландыру көздері.Ұсыныстың экономикалық факторларына: сатылатын жер учаскелерінің құны, жер учаскелерін игеруге кететін шығындар, салық салуға кететін шығындар. Әлеуметтік факторларға: жер учаскелерінің қажеттілігі, қала орталықтарының жанында шоғырлануы, халықтың білім деңгейі, жергілікті халықтың орташа жасы, криминогендік жағдайы жатады. Құқықтық әкімшілік және саяси факторларға: жерге салық салу, жерді аймақтарға бөлу, түрлі жеңілдіктерді қарастыру, жалға алу ставкалары, жергілікті әкімшілік қызмет көрсету сапасы. Физикалық факторлар: қоршаған ортаның күйі, жер учаскесінің орналасуы. Жылжымайтын мүлік объектісін бағалау дәлдігі, мақсаты мен функцияларына тәуелді. Бағалау мақсаты жылжымайтын мүлік объектісінің құнының түрін және оған қатысты құқықтардың түрін анықтайды. Бағалау функциялары оның мақсаты мен ары қарай пайдалану саласын анықтайды. Жерді қолдану жағдайы бойынша сұрақ, әсіресе, нарықтық экономикалы елдерде болып жатыр. Бір жағынан алсақ, нарықтық қатынастарды дамыту үшін, жер айналымға қосылған тауар болу керек, ал екінші жағынан, мемлекет жерді шет елдік инвесторлар сатып алып кетуінен қорқып, жерге құқығынан айырылғысы келмейді. Жерге салық мөлшерлемесі мен құрылыстың мәндері әртүрлі, сондықтан құрылыс пен жердің құнын бөлек анықтау керек. Келесі факторлар бойынша нарықтық ақпаратты зерттеуді талап етеді:
- орналасуының тиімділігі;
- нарықтық сұраныс;
- құрылыстың құқықтық сапасы;
- жер телімінің ресурстық сапасы;
- технологиялық негіздемесі;
- қаржылық негіздемесі.
Жер құнына әсер ететін негізгі фактордың оның орналасқан орны жатады. Бұл факторды талдау үшін бағалаушы сол жерге барып, бағалауға қажетті ақпаратты жинауға кірісуі керек. Құнға әсер ететін факторларды анықтау керек (экологиялық,
экономикалық, ландшафттық, құрылыс және тағы басқа). Барлық жиналған ақпаратты картаға белгілесе дұрыс болады. Қажетті ақпаратты жергілікті билік органдарынан алуға болады. Ақпарат тұрғындардың жұмыспен қамтамасыз етілу дәрежесі, өндірістік объект, демографиялық дағдай, ауданның даму жоспары таға басқа болуы мүмкін. Жергілікті баспасөз зерттеліп, таңдап, тұрғындармен сауал жүргізу керек. Нарықтық сұраныс талдауы (анализі) осы нарықтағы сұраныс пен ұсыныс сипаттамасын ескере отырып, жер телімін қолданудың мүмкін болар нұсқаларын алу үшін қажет. Бұл анализ кезінде потенциалды сатып алушы мен болашақ жылжымайтын мүлікті жалға алушыларын, объекттердің кемшіліктерін және потенциалды бәсекелестердің бизнес жоспарын талдап алу қажет. Құқықтық шектеуді талдау кезеңінде болатын жобаларды өткізумен байланысты барлық мемлекеттік шектеулерді біліп алу қажет (қоршаған ортаны қорғау туралы заңдарды, жер кодексі, рұқсат алу ережесі, салық салу талаптары жылжымайтын мүлікті қолдану нормасы және тағы басқа).
Жер телімінің ресурстық сапасының анализі болатын жобада оны қаншалықты қолдануға болатынын және құрылыстың әр түрлі нұсқаларына қандай физикалық шектеу қойылатынына анықтау керек.
Технологиялық негіздемесі құрылысқа және жұмыс сапасына қойылған талаптарды орындап, орнатылған мерзім ішінде жобаны өткізу мүмкіншілгімен анықталады. Қаржылық негіздемені талдау кезінде жоба капиталдық орнын басуға ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz