Жеке тұлғалардың азаматтық-құқықтық субъектілігі: теориялық негіздер, заңнамалық реттеу және практикалық мәселелер

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Жеке тұлғалардыңазаматты-құқықтыққабілеттілігі: заңнама, теория және практика мәселелері.

Кіріспе

Жеке тұлғалардың азаматтық құқық субъектілігінің этимологиясы және эволюциясы

§ 1. 1. Шетелдік заңнамадағы жеке тұлғалардың азаматтық құқық субъектілігі тұжырымдамасының қалыптасуы мен дамуы

§ 1. 2. Қазіргі заманғы құқықтық жүйелердегі жеке тұлғаның заңды тұлғасының категориясы.

§ 1. 3. Отандық құқықтық тәртіптегі азаматтардың құқық субъектілігі институтын қалыптастыру.

II тарау. Жеке тұлғалардың азаматтық құқық субъектілігінің негізгі ғылыми және практикалық мәселелері

§ 2. 1. Азаматтық құқық субъектілігі мен сабақтас құқықтық санаттардың пікірталас мәселелері.

§ 2. 2. Құқықтық субъектінің арнайы (модификациялайтын) элементтері: құқықтық бағалау және мағынасы.

§ 2. 3. Азаматтарды дараландыруға байланысты ғылыми және практикалық мәселелер.

III тарау. Азаматтық құқық қабілеттілігі: заңды тәсілдер және доктриналық түсіндірулер

§ 3. 1. Құқықтық қабілеттіліктің пайда болуы және тоқтатылуы: жаңа аспектілер

§ 3. 2. Азаматтық құқық қабілеттілігінің мазмұны және оның қолданыстағы заңнамадағы жаңалануы.

IV тарау. Азаматтардың әрекет қабілеттілігі: түсінігі, түрлері, мәселелері

§ 4. 1. Жеке тұлғалардың азаматтық әрекет қабілеттілігі туралы негізгі ережелер.

§ 4. 3. Әрекетке қабілетсіз және әрекет қабілеті шектеулі деп танылған азаматтардың азаматтық-құқықтық жағдайының ерекшеліктері.

§ 3. 3. Жеке тұлғалардың азаматтық құқық қабілеттілігінің құрамындағы жеке мүліктік емес құқықтар және басқа да материалдық емес игіліктер.

Дипломдық жұмы тақырыбының өзектілігі. Р. Декарттың әйгілі мәлімдемесіне сәйкес "Адам-бұл барлық нәрсенің өлшемі". Экономикалық және құқықтық реформалар жылдарында отандық заңнаманы дамыту мен жетілдіруде көрініс тапқан бұл афоризм жеке құқықтық салада туындайтын қоғамдық қатынастарды құқықтық реттеу жүйесін сипаттауда ерекше маңызға ие және өзекті болады, олардың ерекшелігі тиісті тереңдікте түсінуге және азаматтық-құқықтық жағдайды терең және жан - жақты талдау призмасы арқылы ғана ашылуы мүмкін жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының азаматтары және Қазақстан Республикасында тұратын басқа да жеке тұлғалар. Қазақстан құқықтық мемлекет ретінде жариялануы адам, оның құқықтары мен бостандықтары шын мәнінде ең жоғары құндылық болып табылатынын, тану, сақтау және қорғау мемлекеттің міндеті болып табылатын қазақ қоғамының дамуы үшін осындай жағдайлар жасау қажеттілігін білдіреді (Қазақстан Республикасының Конституциясының 2-бөлімі) .

Заңда бекітілген белгілі бір тұлғаға тиесілі субъективті азаматтық құқықтардың (мүліктік және жеке мүліктік емес) көлемі осы субъектінің қатысуымен тиісті құқықтық қатынастарды сипаттап қана қоймайды, сонымен бірге мемлекеттің осы маңызды салада жүзеге асыратын саясатының мазмұнын айқын көрсетеді. Атап айтқанда, жеке тұлғаның азаматтық-құқықтық жағдайының призмасы арқылы мемлекеттің жеке меншік институтына қатынасы, шарттық қатынастарды құру принциптері, жеке тұлғалардың кәсіпкерлік бастамасы, оларға келтірілген мүліктік және моральдық зиянды өтеу кезінде туындайтын қатынастарды реттеу және т. б., сондай - ақ "Мемлекет - жеке тұлға" байланыс жүйесі толық және терең ашылады.

Азаматтардың азаматтық-құқықтық жағдайы күрделі, көп қырлы, көп өлшемді және серпінді құбылыс, оған бірқатар түрлі факторлар, соның ішінде мемлекеттің экономикалық және саяси саясаты әсер етеді. Қарастырылып отырған құбылыстың күрделі сипатын алдын-ала анықтайтын бұл жағдай жеке тұлғаның азаматтық-құқықтық мәртебесінің негізгі компоненттерін бөлуді қажет етеді. Алайда, қазіргі заманғы отандық ғылымда осы уақытқа дейін осы мәртебені сипаттайтын негізгі категорияларға бірыңғай ғылыми көзқарас қалыптасқан жоқ, олардың ең бастысы-отандық және шетелдік құқықта ұзақ тарихы бар заңды тұлға.

Әрқашан ғалымдардың назарын аударған осы категорияға ғылыми қызығушылық Қазақстан азаматтарының азаматтық-құқықтық жағдайының негізін едәуір өзгерткен экономикалық және құқықтық реформалар жылдарында айтарлықтай күшейе түсті. Заңды тұлға категориясы заңды тұлғаның теориялық негіздеріне және онымен тығыз байланысты ұғымдарға, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалардың әртүрлі санаттарының заңды тұлғаларына арналған еңбектерде қарастырылады. заңды тұлға категориясымен байланысты ғылыми және практикалық проблемалар тудыратын терең қызығушылық.

Алайда, бұл тұжырымдаманы заңды түрде бекітудің болмауы, оның күрделі құқықтық табиғаты ғылыми белгісіздікті, заңды тұлғаның тұжырымдамасы мен мазмұнын сипаттауға бірыңғай көзқарастың болмауын анықтады, бұл өз кезегінде заңды тұлғаның құқықтық қабілеттілік, құқықтық қабілеттілік және бөлу категорияларымен арақатынасы мен аражігін ажырату мәселесінің даулы, пікірталас сипатын анықтайды. Бұл ұғымдардың мазмұны әр түрлі ашылады, бұл азаматтардың қатысуымен азаматтық-құқықтық қатынастарды құқықтық реттеудің тиімділігіне де, қолданыстағы құқық қолдану практикасына да әсер ете алмайды.

Азаматтық құқықтық қабілеттіліктің пайда болуы мен тоқтатылуына байланысты көптеген проблемалар бар, оларды шешуде соңғы жылдары жаңа аспектілер пайда болды, сонымен қатар оның мазмұнын құрайтын құқықтар мен міндеттердің түсінігі мен құқықтық табиғатын анықтау. Қазіргі ғылымда әртүрлі факторларға байланысты азаматтардың заңды тұлғасының өзгеруін зерттеуге жеткілікті көңіл бөлінбейді: жасы мен физикалық және психикалық денсаулығының жай-күйінен бастап азаматтық пен кәсіп түріне, тіпті белгілі бір субъектінің мүліктік жағдайына дейін. Азаматтарды дараландырумен байланысты бірқатар ғылыми және практикалық проблемалар заңды түрде шешілуі керек, онсыз олардың мүліктік және жеке мүліктік емес азаматтық құқықтарын іс жүзінде жүзеге асыруы мүмкін емес немесе айтарлықтай шектеулі.

Жоғарыда айтылғандардың бәрі қазіргі ғылымда жеке тұлғалардың азаматтық-құқықтық тұлғасының түсінігін, мазмұнын және іске асырылуын анықтау проблемаларының жеткілікті дәрежеде дамымағандығын көрсетеді.

Бұл проблемаларды шешудегі ғылыми белгісіздіктің нәтижесі заң шығарушы жеке тұлғалардың азаматтық құқық субъектілігінің жекелеген аспектілерін реттеуде рұқсат еткен, бар олқылықтарда, Заңның жекелеген ережелері арасындағы түбегейлі қайшылықтарда, парасаттылық пен әділеттілік талаптарына жауап бермейтін, азаматтардың субъективті құқықтарын шектейтін заңнамалық шешімдерде көрініс табатын елеулі қателіктер болып табылады, бұл өз кезегінде теріс әсер етеді. құқық қолдану тәжірибесінде. Кейбір субъективті азаматтық құқықтарды жүзеге асырудың, қорғаудың және қорғаудың шарттары мен тәртібін анықтайтын қолданыстағы заңнаманың бірқатар ережелері азаматтарды оларды іс жүзінде жүзеге асыру мүмкіндігінен айыратын декларативті сипатқа ие. Кәмелетке толмағандардың, қабілетсіз және шектеулі қабілетті адамдардың құқықтық тұлғасының мазмұны мен іске асырылу механизмін, оның ішінде құқықтық табиғаты қазіргі әдебиетте жеткілікті терең зерттелмеген заңды өкілдік, қамқоршылық, қамқоршылық және әсіресе патронаж мәселелерін анықтаумен байланысты мәселелерді заңнамалық шешу өте қайшылықты болып көрінеді.

Жоғарыда айтылғандар кез-келген жеке-құқықтық институттың ажырамас бөлігі болып табылатын азаматтардың (жеке тұлғалардың) азаматтық құқық субъектілігінің көптеген мәселелерін кешенді, жан-жақты, ретроспективті талдаусыз және оларды шешудің нақты жолдарын анықтаусыз Азаматтық құқық ғылымының одан әрі үдемелі дамуы және азаматтық заңнаманы жетілдіру мүмкін емес деп айтуға мүмкіндік береді, бұл осы зерттеудің өзектілігін анықтайды.

Зерттеу пәні Азаматтық құқық субъектісі элементтерінің түсінігін, мазмұны мен арақатынасын, оны модификациялаудың негіздері мен нысандарын, сондай-ақ жеке тұлғалардың жекелеген санаттарының іске асырылу ерекшеліктерін айқындайтын құқықтық нормалар болып табылады.

Диссертациялық зерттеудің негізгі мақсаты-жеке тұлғалардың азаматтық-құқықтық тұлғасының теориялық, заңнамалық және практикалық мәселелеріне жан-жақты ғылыми талдау жүргізу, оның мәнін, мазмұны мен мағынасын анықтау, сонымен қатар қазіргі заманғы шындық контекстінде тиісті құқықтық мәселелерді реттейтін заңнаманы жетілдірудің нақты бағыттарын анықтау.

Осы мақсатқа жету үшін келесі міндеттер қойылу қажет:

- Қазақстан және шетел заңнамасындағы Азаматтық құқық субъектісі институтының этимологиясы мен эволюциясын қарастыру;

- Азаматтық құқық субъектісі ұғымын анықтау және оның мазмұнын құрайтын элементтерді талдау;

- Азаматтық құқық субъектілігінің аралас құқықтық санаттармен арақатынасының проблемаларын анықтау;

- жеке тұлғалардың азаматтық құқық субъектілігін модификациялаудың алғышарттары болып табылатын факторларды анықтау және осы модификацияларды қарастыру;

- жеке тұлғаларды дараландырумен байланысты құқықтық проблемалардың көздерін белгілеу және оларды заңнамалық шешу жолдарын айқындау;

- Қазақстан заңнамасын одан әрі жетілдіре отырып, ең озық конструкцияларды есепке алу және қарызға алу мақсатында жеке тұлғалардың азаматтық құқық субъектілігін заңнамалық бекітудің шетелдік тәжірибесін талдау;

- Азаматтық құқық қабілеттілігінің пайда болу және тоқтатылу сәтін анықтауға байланысты даулы мәселелерді қарау;

- жеке тұлғалардың азаматтық құқық қабілеттілігінің мазмұнын анықтау және оған кіретін жеке мүліктік және жеке мүліктік емес құқықтарды жүзеге асыру мәселелерін анықтау;

- жеке тұлғалардың әрекетке қабілеттілігінің негізгі ғылыми және практикалық проблемаларын талдау;

- кәмелетке толмағандардың, әрекетке қабілетсіз және әрекет қабілеті шектеулі адамдардың құқық субъектілігін іске асыру ерекшеліктерін қарастыру;

- әрекетке қабілеті жоқ немесе оны толық көлемде игермеген азаматтардың құқықтық субъектілігін іске асыру тетігіндегі қамқоршылық, қорғаншылық және патронаж институттарының рөлін анықтау;

- азаматтардың заңды тұлғасының жекелеген элементтерін және оларды іске асыру тетіктерін бекітуді қамтамасыз ететін нормативтік құқықтық актілерді сыни талдау негізінде Қазақстан заңнамасына өзгерістер мен толықтырулар енгізу қажеттілігін теориялық тұрғыдан негіздеу.

Осы зерттеудің әдіснамалық негізі әлеуметтік процестер мен құбылыстарды танудың диалектикалық әдісі, формальнологиялық, тарихи, салыстырмалы құқықтық әдіс, сондай-ақ әмбебап сипатқа ие және әлеуметтік ғылымдардың әртүрлі салалары арасындағы байланыстырушы буын ретінде әрекет ететін жүйелік талдау болып табылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.