Гуманитарлық бейіндегі сыныптарда физиканы оқытуда оқушылардың сыныптан тыс жұмыстарын ұйымдастыру

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 41 бет
Таңдаулыға:

Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университеті

«магистр» академиялық дәрежесін ізденуге

ДИССЕРТАЦИЯ

Гуманитарлық бейіндегі сыныптарда физиканы оқытуда оқушылардың сыныптан тыс жұмыстарын ұйымдастыру

Мамандық: 7М1502-10- «Физика пәнінің педагогын даярлау»

Қолжазба құқығында

Магистрант: Айтбай. Г. Ж

Ғылыми жетекші: Абдрахманова Х. К х. ғ. к, доцент

«ҚОРҒАУҒА ЖІБЕРІЛДІ»

Кафедра меңгерушісі

Кафедра отырысының хаттамасы №___ «___»2021ж

Шымкент 2021

МАЗМҰНЫ

МАЗМҰНЫ: Кіріспе . . .

МАЗМҰНЫ: I

Ι. Гуманитарлық бейінді сыныптарда физиканы оқытуда оқушылардың сыныптан тыс жұмыстарын ұйымдастырудың негізгі мәселелері

МАЗМҰНЫ: 1. 1

Гуманитарлық бейінді сыныптарда физикадан сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру міндеттері

МАЗМҰНЫ: 1. 2

Бейіндік сыныптарда оқитын оқушылардың физикаға деген қызығушылығын арттыру

МАЗМҰНЫ: 1. 3

Гуманитарлы бейіндік сыныптарда физикадан сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастырудың негізгі формалары

МАЗМҰНЫ: Бірінші тарау бойынша тұжырым. . . .

МАЗМҰНЫ: II

Гуманитарлы бейінді сыныптарда физиканы оқытуда оқушылардың сыныптан тыс жұмыстарын

МАЗМҰНЫ: 2. 1. 1

Wordwall және Classtime программаларының сыныптан тыс жұмыс кезіндегі артықшылықтары

МАЗМҰНЫ: 2. 1. 2

Wordwall және Classtime программаларында гуманитарлық бейіндік сыныптармен сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру

МАЗМҰНЫ: 2. 1. 3

Гуманитарлық бейіндегі сыныптарда физиканы оқыту кезінде оқушылардың сыныптан тыс жұмыстарын ұйымдастыру кезіндегі эксперименттік жұмыстар және оның нәтижесі

МАЗМҰНЫ: Екінші тарау бойынша тұжырым . . .

МАЗМҰНЫ: Қорытынды . . .

МАЗМҰНЫ: Пайдаланған әдебиеттер . . .

МАЗМҰНЫ: Қосымша . . .

НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР

Бұл диссертациялық жұмыста келесі нормативтік құжаттарға сілтемелер көрсетілген:

Қосымша білім берудің білім беру бағдарламалары білім алушылардың жеке өзін-өзі айқындауын, шығармашылығын дамыту, олардың қабілеттерін іске асыру, қоғамдағы өмірге бейімделу, азаматтық өзіндік сана-сезімін, жалпы мәдениетін, салауатты өмір салтын қалыптастыру, бос уақытты мазмұнды ұйымдастыру үшін жағдайлар жасауды көздейді ("білім туралы"ҚР Заңының 14-бабының 4-тармағы) . Қосымша сыныптан тыс іс-шараларды, үйірмелер мен секцияларды ұйымдастырудың негізгі мақсаты баланың таланттарын ерте анықтау, шығармашылық қабілеттерін дамыту, оның мүдделерінің жан-жақты шеңберін қалыптастыру, кәсіби өзін-өзі анықтауға көмектесу болып табылады.

Физикалық білім гуманитарлық бағыттағы білім алушыларды ғылыми ойлау стиліне үйретеді, оларда қазіргі заман дүниесінің физикалық бейнесін қалыптастырады, қоршаған әлемді танудың жалпы, арнайы әдістерінің гуманитарлық сфераға өтуі мәдениеттің гуманитарлық және жаратылыстану құраушыларының арасындағы үзілісті жоюға көмектесетінін көрсетеді(ПП ҚР №1080 23. 08. 2012 ж. ) .

БЕЛГІЛЕУЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР

АКТ - ақпараттық коммуникациялық технология

ЦР - цифрлық ресурстар

ЦБР - цифрлық білім беру ресурстары

ЖОМ - жалпы орта мектеп

ҚР - Қазақстан Республикасы

ҚРМЖМБС - Қазақстан республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты

МЖМБС - Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттары

КІРІСПЕ

Білімді әрі сауатты адамдар ─ бұл ХХІ ғасырда адамзат дамуының негізгі қозғаушы күші. Ал баланың жеке тұлға ретіндегі дамуы, өзіндік көзқарасының қалыптасуы, ой-өрісінің кеңеюі мектеп қабырғасында басталады. Қазіргі мектептердегі оқу үрдісін ұйымдастыру жаңа әдіс- тәсілдерден, технологиялардан құралады. Демек, баланың білімі ерекше болуы, ол білімнің нәтижелі болуы пән мұғалімінен жауапкершілікті талап етеді. Бүгінгі таңда адамзаттың ақпараттық мәдениетінің дамуы білім алуда өте маңызды рөл атқарады, оның себебі - ғылыми-техникалық ақпараттың көлемі екпінді өсуіне байланысты. Ақпараттық технологиялардың барлық жаңалықтарын ең бірінші балалар қабылдайды, сондықтан балалардың жоғары танымдық қызығушылығын пайдаланып, олардың жеке тұлға ретінде дамуын қалыптастыру.

«Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет» деп Елбасымыз атап өткендей, жас ұрпаққа білім беру жолында ақпараттық технологияны оқу үрдісіне қолдану мен оның тиімділігін арттырудың маңызы аса зор. Себебі ақпараттық технология ғана жаңа педагогикалық технологиялардың мүмкіндіктерін іске асыра алады. Оқушы-оқу үрдісінің басты субъектісі, сондықтан баланың дамуына, оның ойлау қабілетін дамытуға оқушы мен оқытушының өзара ынтымақтастығы оқу процесіне қалыптастыру мен әр түрлі оқу іс-әрекетін қамтитын оқыту әдістерінің үйлесімдігі нәтижесінде жүзеге асырылуы тиіс.

Бүгінгі уақыт мектеп алдына жаңа міндеттер қойды. "Біздің жаңа мектебіміз" Ұлттық білім беру бастамасы " модернизация және инновациялық даму - бұл Ресейге ХХІ ғасыр әлемінде бәсекеге қабілетті қоғам болуға, барлық азаматтарымызға лайықты өмір сүруге мүмкіндік беретін жалғыз жол. Осы стратегиялық міндеттерді шешу жағдайында бастамашылдық, шығармашылық ойлау және стандартты емес шешімдерді табу қабілеті, кәсіби жолды таңдау мүмкіндігі, өмір бойы оқуға дайын болу жеке тұлғаның маңызды қасиеттеріне айналады. Барлық осы дағдылар бала кезінен қалыптасады. Мектеп бұл процестің маңызды элементі болып табылады. Қазіргі мектептің басты міндеттері - әр оқушының қабілеттерін ашу, лайықты және патриоттық адамды, жоғары технологиялық, бәсекеге қабілетті әлемде өмір сүруге дайын тұлғаны тәрбиелеу" . Демек, мектепте оқытуды "түлектер өз бетінше маңызды мақсаттар қойып, қол жеткізе алатындай, әртүрлі өмірлік жағдайларға шебер жауап бере алатындай"құру керек. "Балалар әрқашан бақытты балалық шаққа құқылы болуы керек. Олардың уақыты қуаныш, бейбітшілік, ойын, оқу және өсу уақыты болуы керек. Олардың болашағы ынтымақтастық үйлесімділігіне негізделуі тиіс. Олардың болашағы кеңейіп, тәжірибе жинақтаған сайын олардың өмірі толыққанды болуы керек", - делінген бала құқықтары туралы Конвенцияда .

Мектеп пәндерін оқу барысында негізінен пәндік нәтижелерге қол жеткізіледі, ал Мета - пәндік, әсіресе жеке нәтижелерге қол жеткізуде-құндылықтар, қажеттіліктер, нұсқаулықтар, адамның мүдделері сабақтан тыс іс-әрекеттің салмағын арттырады, өйткені оқушы оқу іс-әрекетінен кейін не істейтінін таңдайды.

Сабақтан тыс уақытта балаларды әлеуметтендіру және тәрбиелеу мәселелерін шешуге болады және орынды болады.

Мектептердің практикалық тәжірибесін зерделеу, информатикадағы оқушылардың сабақтан тыс іс-әрекетін ұйымдастыру әдістемесі бойынша әдебиеттерді талдау сабақтан тыс іс-әрекеттің модельдері әлі жеткілікті дамымаған деген қорытынды жасауға мүмкіндік берді.

Оқылған материал негізінде "негізгі мектепте физика пәні бойынша оқушылардың сабақтан тыс іс-әрекетін ұйымдастыру.

Мәселе-оқушылардың танымдық қызығушылығын қалыптастыру, шығармашылық қабілеттерін дамыту мақсатында физика пәнінен тыс жұмыстарды мектептің оқу-тәрбие процесіне енгізу қажеттілігі.

Зерттеудің көкейкестілігі. Сыныптан тыс жұмыстарды

Зерттеу нысаны. Гуманитарлық бейіндегі сыныптарда физикадан сыныптан тыс жұмыстарды жоспарлау.

Зерттеу пәні. Мектепте оқытуда қолданылатын сыныптан тыс жұмыстарды жүзеге асыратын «Физика» пәнінің әдістемелік жүйесі.

Зерттеудің ғылыми болжамы. Гуманитарлық бейіндік сыныптарда сыныптан тыс жұмыстар заман талабына сай ұйымдастырылса, оқушының пәнге деген қызығушылығы артып, оның физикалық білімі тереңдер еді.

Зерттеудің міндеттері.

Сабақта оқыту барысындағы маңызды деп танылатын жекелеген тақырыптарды тереңдетіп оқыту жолымен оқушылырдың логикалық білімін нығайту және арттыру.
Физикадан өткізілетін сыныптан тыс жұмыстардың маңызына талдау жүргізіп оқушылардың өзбетілік жұмысына енгізу.
Оқушылардың өзбетімен ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізе отырып оны практикамен ұштастыру.

Зерттеу жұмысының әдіснамалық және теориялық негіздерін

Зерттеу көздері.

Пайдаланылған әдістер.

Зерттеудің негізгі кезеңдері.

І кезеңде

ІІ кезеңде

ІІІ кезеңде

Зерттеу базасы. Эксперимент жұмыстары Қазғұрт ауданы, Жылыбұлақ елді мекені, Жылыбұлақ мектебінде жүргізілді.

Зерттеудің ғылыми жаңалықтары:

Зерттеудің теориялық маңыздылығы болашақ физика мұғалімдерін даярлауда «Физиканың компьютерлік әдістері» пәнін оқытуды цифрлық білім беру ресурстары арқылы арттырудың әдістемесінің жасалуы студенттердің білімдері, практикалық икемділіктері мен дағдыларының ғылым мен техниканың дамуына сай қалыптасуынан туындайды.

Зерттеудің практикалық маңыздылығы.

Зерттеу нәтижелерінің дәлелділігі мен негізділігі Қорғауға мынадай қағидалар ұсынылады:

Зерттеу нәтижелерін сынақтан өткізу.

Диссертация құрылымы мен мазмұны. Диссертация нормативтік сілтемелер, кіріспе, екі бөлім, зерттеудің негізгі тұжырымдары келтірілген қорытынды, зерттеу барысында пайдаланылған әдебиеттер тізімі және қосымшалардан тұрады.

Кіріспеде зерттеу мәселесінің өзектілігі сөз болды. Зерттеу мақсаты, оның объектісі, болжамы және міндеттері қалыптастырылды. Зерттеу әдістері, ғылыми жаңалығы және практикалық маңызы сипатталып, қорғауға ұсынылған негізгі қағидалар т. б мәліметтер баяндалып, диссертацияның қысқаша мазмұны келтірілді.

«Білім беру үдерісінде цифрлық ресурстарды қолданып оқытудың теориялық алғышарттары» атты бірінші бөлімде білім беруді ақпараттандыру жағдайларындағы цифрлық ресурстарды қолдану мәселелері анықталып, физика курсын оқытуда цифрлық ресурстарды пайдаланудың қазіргі әлеуеті талданып, «Физиканың компьютерлік әдістері» пәнін оқытуда цифрлық ресурстарды қолдану бағыттарын айқындалды.

«Физиканың компьютерлік әдістері» пәнін цифрлық ресурстарды қолданып оқытудың бағалау әдістері» атты екінші бөлімде «Физиканың компьютерлік әдістері» пәнін оқытудың цифрлық ресурстарды арқылы оқытудың мақсаты мен мазмұны анықталып, «Физиканың компьютерлік әдістері» пәніне цифрлық ресурстарды қолданып оқытуды бағалау әдістемесі көрсетіліп, «Физиканың компьютерлік әдістері» пәніне цифрлық ресурстарды

қолданып оқытуды бағалау әдістемесінің тиімділігі тәжірибелік тұрғыдан жүзеге асырылып, экспериментте тексерілді.

Қорытындыда жүргізілген зерттеудің негізгі нәтижелері, сондай-ақ оларды жоғары оқу орындарында болашақ физика мұғалімдерін даярлауда цифрлық білім беру ресурстарын зерттеу жұмыстарында қолдану жөніндегі тұжырымдар баяндалды.

1. 1. Гуманитарлық бейінді сыныптарда физикадан сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру міндеттері

Қазіргі уақытта қалыптасқан әлеуметтік-экономикалық жағдайында айрықша рөлге ие болып отыр тәрбиесі және қалыптасуы кәсіпкерлік, бастамашыл, тәуелсіз тұлға, оның болашақ кәсіби қызметке бағдарлау. Түлек мектептер туындаған мәселелерді шешуге қабілетті болуы керек жағдай. Білім беруді жаңғырту барысында төмендегілерді енгізу қажеттілігі туындады бейінді білім беру сияқты маңызды бағыт. Әрқайсысы орта білім беру ұйымының білім беру ұйымын құруға құқығы бар бейіндік оқытуды ұйымдастырудың өзіндік моделі және жаңа біріктіру керек профильге дейінгі дайындық білім беру мазмұны, білім беруді ұйымдастырудың жаңа нысандары жаңа білім беру технологиялары, бағалаудың жаңа критерийлері

білім беру сапасы, мазмұнның жеке маңыздылығы мен қол жетімділігі білім беру процесін дараландыру.

Алайда, физика ғылым ретінде, ғылыми таным әдістері туралы түсінік,

қоршаған әлем және ондағы адамның орны, теория мен білім алу процесінде тәжірибе, ғалам, өйткені шығу тегін түсіну үшін ұтымды ойлау әдісі қажет

және табиғи құбылыстардың эволюциясы [1] .

Гуманитарлық бейіндегі сыныптарда физика бағдарламасы айтарлықтай өзгеше болуы керек физика бейіндік пән болып табылатын сыныптарға арналған бағдарламалар.

Гуманитарлық ойлау қабілеті:

1) қарама-қарсы ойлаудың бейнелі, ассоциативті сипаты қазіргі ғылымның дерексіз-логикалық ойлауы;

2) субъективті, эмоционалды қарсы тұрудағы жетекші рөл жаратылыстанудың объективті сипаты;

3) әлемдегі адамның рөліне деген қызығушылықтың артуы керісінше табиғи, яғни адамға тәуелді емес жаратылыстану ғылымдарының бағыттары;

4) логикалық емес, шығармашылық, эстетикалық принциптің басымдығы ғылыми объектілер мен ұғымдарды дәйекті құру [2] .

Яғни, гуманитарлық бағыттағы сыныптарға арналған физика курсы оны жаратылыстану және техникалық мазмұнмен толықтыруға тиіс. Осыған байланысты келесі міндеттер қойылады:

* физикалық құбылыстар мен табиғат заңдары туралы ұғымдарды қалыптастыру, материяның құрылымдық әртүрлілігін ашу, жаратылыстану ғылымын дамытудағы тәжірибесі мен теориясы;

* пәндік және метапәндік әмбебап оқу іс-әрекеттері;

* негізгі принциптерді қарапайым түсінуді қамтамасыз ету қазіргі адам жұмыс істейтін техникалық құрылғылар әр қадамда кездеседі;

* қазіргі ғылымның рөлін түсіндіру негізінде физиканы оқуға адамгершілік, азаматтық және қызығушылық тәрбиелеу ;

* физика және өмір ғылымының даму тарихы туралы білімді қалыптастыр;

* әртүрлі деңгейдегі жобаларды іске асыру білігін қалыптастыру.

* әлемнің жан-жақты бейнесін қалыптастыру классикалық ғылыми сурет элементтері бар табиғатқа заманауи ғылыми көзқарас күрделі, өзара байланысты, механикалық емес, эволюциялық тұтастық, бірақ сондай-ақ оның көркемдік қабылдауы;

* ақпараттық технологияларды пайдалану білігін қалыптастыру негізгі білім беру бағдарламасын меңгеру процесінде [3] .

Физиканы оқыту үдерісінді мұғалімнің басшылығымен оқушылардың сабақтан басқа уақытта істейтін қосымша жұмыстарын физикалық сыныптан тыс жұмыстар деп айтамыз.

Гуманитарлы бейіндік сыныптарға оқытудың түрлі әдістерін дұрыс таңдап, оқушылардың ой-өрісін, сана сезімін жан-жақты дамыту қажет. Сыныптан тыс сабақтар оқушылардың пәнге деген қызығушылығын, ынтасын, жауапкершілігін арттырып, ой-өрісін кеңейтеді, шапшаңдыққа, тез есептеуге, талдау мен салыстыруға, заңдылықты ашуға, зейін мен есті дамытуға, тапқырлыққа, жігерлікке тәрбиелейді. Гуманитарлы бейіндік сыныптармен жұмыс жасағанда мұғалім мына ережелермен жұмыс жасаған дұрыс:

Оқушылардың физика-техникалық білімдерін толықтыру, тереңдету, кеңейту, дамыту.
Мектеп оқушыларының өз бетінде жұмыс істеуге ынта-ықыласын, шығармашылық және конструкциялық қабілеттерін арттыру.
Жас жеткіншектердің политехникалық дағдыларын қалыптастыру.
Оқушыларды оқулықпен, ғылыми-көпшілік әдебиеттермен өз бетінше жұмыс істеуге үйрету.
Жастарға саяси-экономикалық, ғылыми-материалистік, патриоттық, эстетикалық тәрбие беру.

Сабақтан тыс уақыт қорының болуы мектеп оқуышыларының жан-жақты дамуына тиімді әсер етіп, олардың саяси-идеалық және рухани тәрбиеленуіне, оқушылардың белсенді өмірлік ұстаныма айналуы да әбден мүмкін.

Мектеп оқушыларымен сабақтан тыс жұмыстарын ұйымдастырудың негізгі талаптары - барлық оқушыларды олардың қызығушылығы мен қабілеттілігіне қарай тарту, оқу және оқудан тыс жұмыстарының ұйымдасқан бірлігін, қоғамдық пайдалы бағытын, барлық мектептен тыс сабақтарға қызығушылығын, балалардың рөлдерін арттыру, балалардың өзін-өзі басқару органдары, мектептердің мептептен тыс мекемелерімен, қоғамдық және мемлекеттік ұйымдармен, ата-аналармен қарым-қатынасының болуы.

Физика пәні бойынша сабақтан тыс оқу-тәрбиелік тапсырмаларды талдау барысында мектеп оқушыларының сабақтағы және сабақтан тыс жұмыстарының негізгі мақсатын принцип ретінде басшылыққа алу қажет [4] .

Жалпы білім беретін мектептерде гуманитарлық бейінді сыныптарда физика пәнін оқыту барысында мектеп оқушылары физика ғылымының негізі бағыттарын қоғамдық және ғылыми-техникалық дамудың негізгі талаптарына сәйкес терең және жете білуі қажет, оқушылардың өз білімін ұштастырсам деген ынта-жігерінің болуы және оны өз бетінше толықтырып, іс- жүзінде қолдана білуі керек.

Жаңа буынды оқытып, тәрбиелеудің негізгі міндеті жоғары рухани байлығын арттыру, оқушыларды белсенді еңбек және қоғамдық қызметке дайындау, саналы түрде мамандық таңдауға көмектесу. Гуманитарлы сыныптарда физика сабағы аптасына 2 рет өткізілетіндіктен бұл міндеттердің тек физика сабағында шешімін табуы мүмкін емес. Оның көбі сабақ аясына сыймайтын әртүрлі жұмыс формалары мен әдістерін талап етеді. Физика сабағында сабақ жоспарымен келетін тақырыптарды үйренуде қатаң бекітілген сабақ уақыты мұғалім мен оқушының ынтасын шектейді. Сондықтан сабақта тақырыптың барлығын қамтып үлгермейтіндіктен сабақтан тыс уақытта оқып-үйрену қажет.

Гуманитарлық бейіндік сыныптардан сыныптан тыс эксперименттің білімдік және тәрбиелік маңызы күшті: оқушылардың физика мен техникаға қызығушылығын арттырады; оларды өз бетінше тәжірибелер, бақылаулар, өлшеулер жүргізуге баулиды; физикалық теория мен практиканың байланысын терең түсінеді; айналамыздағы физикалық құбылыстардың мән-мағынасын ұғады; физика және техника туралы әдебиеттерді оқуға әуестенеді; ол жайындағы кәсіби мамандықтардың ерекшеліктерімен танысады.

Гуманитарлық бейіндік сыныптарда сыныптан тыс жұмыстардың негізгі міндеттері:

* сабақтан тыс іс-әрекеттің барлық түрлерінің тәрбиелік әсерін арттыру;

* оқушылардың танымдық және шығармашылық белсенділігін дамыту;

* практикалық бағыттағы білімді күшейту, оқушылардың тұрақты біліктері мен дағдыларын қалыптастыру;

* оқушылармен жұмыста даралау мен саралауды жүзеге асыру;

* оқушы тұлғасын жан-жақты дамыту[5] .

Сыныптан тыс жұмыстарды әртүрлі түрлер мен формаларда жүзеге асыруға болады, оларды шартты түрде мыналарға бөлуге болады:

1. Жеке жұмыс-физикадан сыныптан тыс оқуды басқару мақсатында жеке оқушылармен жұмыс, осы негізде рефераттар, баяндамалар дайындау; балалар шығармашылығына жетекшілік ету; зертханашы оқушылармен жұмыс.

2. Топтық жұмыс-оқушылардың шағын тұрақты ұжымымен жүргізілетін және белгілі бір қызығушылықтарды қанағаттандыруға, жаңа білім мен практикалық дағдыларды (физикалық үйірмелер, секциялар, шығармашылық топтар) алуға бағытталған жүйелі жұмыс.

3. Жаппай жұмыс-үлкен балалар ұжымымен жүргізілетін эпизодтық жұмыс, - дәрістер, кештер, конференциялар; апталар, физика онкүндіктері; олимпиадалар мен конкурстар, көрмелер, бағдарламадан тыс экскурсиялар.

Оқушылардың физика-техникалық сыныптан тыс тәжірибелері мен бақылауларын ұйымдастыруға бірқатар жеткілікті мүмкіндіктердің бар екендігін аңғару қиын емес.

Сыныптан тыс эксепримент үйде, өндіріс обьектілерінде экскурсия кезінде, физикалық кештерде, физика-техникалық үйірмелерде, қолдан приборлар жасау кезінде өткізіледі.

Гуманитарлық бейіндік сыныптарға сыныптан тыс уақытта физикалық тәжірибелерді, бақылауларды, өлшеулерді нәтижелі өткізу мұғалімнің мынадай әдістемелік-ұйымдастыру жұмыстарды күні бұрын жасай білу шеберлігіне байланысты: 1) оқу материалына сәйкес қосымша әдебиеттерді таңдап алып, онымен оқушыларды таныстыру, олар орындайтын тәжірибелер мен бақылауларды жоспарлау; 2) жұмыстарды орындауға тапсырмалар дайындау; 3) оларды орындайтын орынды және қажетті приборларды анықтау.

Мысалы, оқушылардың үйде жүргізетін бақылаулары мен өлшеулері мынадай тапсырма бойынша орындалуы керек:

а) үйдегі шелектің, кастрюляның, бидонның, кесенің сыйымдылығын мензурканың жәрдемімен өлшеп анықтау.

ә) үйден мектепке дейінгі жүрген жүрісінің орташа жылдамдығын қадымдап анықтау, оның графигін сызу.

б) тұрмыста және техникада инерция құбылысының ескерілуін бақылау.

в) үйдегі электрпісіргіш арқылы бір күнде және бір аптада жұмсалатын энергияның құнын есептеу .

г) үйде және табиғатта байқалатын жарықтың дисперсиясы, интерференциясы, диффракциясы құбылыстарын бақылау, оларды түсіндіру .

д) адамның жерге түсіретін қысым күшін және қысымын өлшеп, анықтау. [6] .

1. 2 Бейіндік сыныптарда оқитын оқушылардың физикаға деген қызығушылығын арттыру

Физикадан сыныптан тыс жұмыстың маңызды міндеттерінің бірі оқушылардың танымдық қызығушылығын дамыту. Егер оқушылардың қызығушылығы болмаса практикалық өмірмен байланысты қажетті мысалдармен қамтылған өте жоғары ғылыми деңгейдегі материал әдістемелік дұрыс құрылған сабақта берілсе де күткен нәтижені бермейді [4] .

Танымал кеңес педогогы В. А. Сухмлинский былай деп жазды: «Біздің бар ойлағанымыз, бар іздегеніміз және құрғанымыз, егер оқушының оқуға ынта-ықыласы болмаса көкке ұшады» [7] . Әрине танымдық қызығушылықты дамыту тек сыныптан тыс жұмыстың ғана міндеті емес. Бұл міндетті мұғалім бірде бір сабақта ұмытпауы керек. Бірақта сыныптан тыс жұмыстар бұл міндетті шешуде елерліктей үлес қосуға мүмкіндік беретін бір қатар ерекшеліктерге ие.

Физикадан сыныптан тыс жұмыстарының тиімділігін арттыратын ерекшелігі сабаққа қарағанда мүмкіндігі жоғары болып табылады. Оқушылармен жұмысты жүргізу барысында әрбір оқушыға өзінің қызығушылығына, талабына және мүмкіндігіне сәйкес жұмыстарды таңдауға мүмкіндік береді.

Мына факті үлкен мәнге ие, бұл іс-әрекеттер қандайда берілген нәтижелерге жетуге міндеттелмеу керек, егер жетекші дұрыс ұйымдастырса ол оқушылар үшін міндетті түрде сәтті болады.

Физикаға танымдық қызығушылықтың дамуы және оның практикалық қосымшасы сыныптан тыс жұмыста қызықты ғылым мен техниканың элементтерімен кеңінен қатыстырумен және ғылыммен қазіргі өндірістің жаңа жетістіктерімен танысумен қамтылады.

Мұғалімнің алдында сыныптан тыс жұмысқа барлық оқушыларды тарту міндеті тұрмайды, бірақ ол физикаға қызығушылық танытқан оқушыларды байқау және оның жеке ерекшеліктерін қанағаттандыратын сыныптан тыс жұмыстың түрін табу керек.

Кейбір оқушыларға факультатив сабақтарға және физикалық үйірмелерге қатысып көруге, екіншілеріне техникалық үйірмелерге қатысуға, үшіншілеріне физикадан қызықты кітаптар немесе ғылыми-көпшілік мақалаларды оқып көруге бағыт беруге болады. Көпшілік оқушылар үй жағдайында тәжірбиелерді өз бетінше орындауға бейім болады. Бұл іс-әрекеттерде мұғалім тарапынан жетекшілік етуді талап етеді [8] .

Жеке оқушылардың жеке қызығушылықтары мен бейімдерін ескеріп мұғалім оқушылардың бір бөлігі қатысатын физикадан кез келген сыныптан тыс жұмыс барлық оқушылардың физика сабағына танымдық қызығушылығын дамытуға ықпал ету керектігін есте ұстау қажет.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.