Фигураның қабырғалары мен бұрыштарының әдеттенбеген қатыстары

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 44 бет
Таңдаулыға:

Жаркент жоғары гуманитарлық-техникалық колледжі

МАТЕМАТИКА САБАҒЫНДА ӨЗ БЕТІМЕН ЖАСАЙТЫН ЖҰМЫСТАРДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ

(математиканың теориялық негіздері және бастауышта

математиканы оқыту әдістемесі пәнінен курстық жұмыс)

0105000«Бастауыш білім беру»

402-топстуденті:

Оқытушы: Сатыбалдиева А. Қ.

Жаркент 2021

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . . 3

1. Бастауыш сынып математикасындағы геометрия элементтері

1. 1. Бастауыш сынып математикасындағы геометрия элементтері . . . 5

1. 2 Геометриялық ұғымдарды оқыту . . . 7

2. Бастауыш сынып оқушыларының геометриялық түсініктерін қалыптастыруда интерактивті тақтаны пайдалану

2. 1 Бастауыш сынып математикасындағы геометриялық

түсініктер . . . 12

2. 2 Бастауыш сынып оқушыларының геометриялық түсініктерін

интерактивті тақтаның көмегімен қалыптастыру. . . . 18

Қорытынды . . . 44

Қолданылған әдебиеттер . . . 46

Кіріспе

Қазақстанның тәуелсіздік және егемендік алуына байланысты, өскелең ұрпаққа білім мен тәрбие беру мәселесін қоғам дамуына қазіргі кезеңнің талаптарынан туындап отырған міндет және мақсаттарға орай жан - жақты желілдіру қажет болып отыр.

Бастауыш мектепте оқылатын пәндерден жаңа мемлекеттік стандарт, бағдарламалар жасалып, соларға сәйкес төл тума оқу - әдістемелік жиынтықтар жазылады, демек, оқу - тәрбие процесін ұйымдастырудың жаңа жүйесі мектептердің тәжірибесіне енгізілуде, яғни педагогикалық ғылымның озық идеяларымен жиақталған құнды тәжірибелердің нәтижелері өзгерген және жаңа жағдайларда өзінің қолданысын табуда.

Осындай күрделі мәселенің дұрыс шешілуі ұстаздардың теориялық білімнің және кәсіби мамандығының деңгейіне тәуелді. Сондықтан, оқушыларының тек қана білім берумен шектеліп қалмай, қазіргі заман талабына сай тәлім - тәрбие беретін, яғни халқымыздың тарихы, мәдениеті, салт - санасы, әдеп - ғұрпы, педагогикасымен таныстырып, ой - өрісін, қабілетін жан - жақты дамытуға толық мүмкіндік туғызады.

Еліміз егеменді мемлекет болғалы бері барлық сапаларда өзгерістер жүргізіп жатыр. Мұндай өзгерістерден білім беру сапасын да тыс қалған жоқ. Қазіргі білім беру (сапасы) жүйесі әлемдік өркениеттің барлық талабына сай келетін парасатты білім мен біліктілігі жетілген мамандар дайындауды қажет етеді. Сондықтан да Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында білім беру жүйесінің міндеті ұлыттық және жалпы азаматтық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шындауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдай жасау екендігі айтылған.

Бұл саладағы еңбектер, әдебиеттерді талдау - осы бағыттағы зерттеулерді әрмен қарай жан - жақты жалғастыру қажет екенін көрсетеді.

Бұл біздің зерттеу жұмыстарымыздың көкейкестігін көрсетеді. Бастауыш сынып оқушыларына геометриялық фигураларды оқыту жұмысын дамыту мәселесі - біздің зерттеу проблемамыз болып табылады.

Көрсетілген проблемамыздың көкейкестігі, соның жеткіліксіз зерттелуі, ғылыми практикалық мәнділігі, курстық жұмысымыздың ұсынылып отырған тақырыбымызды талдап алуға негіз болады.

Зерттеу мақсаты - Бастауыш сынып оқушыларының геометриялық түсініктерін қалыптастыру мүмкіндіктері мен фигураларды оқытудың әдістемесін қолданудың тиімділігін көрсету

Зерттеу пәні - Бастауыш сынып оқушыларына геометриялық фигураларды оқыту.

Зерттеу міндеттері :

бастауыш сынып оқушыларының психологиялық - педагогикалық ерекшеліктерін оқыту;
бастауыш сынып оқушыларының геометриялық түсініктерін қалыптастырудың жолдарын жасау;
бастауыш сынып математикасындағы геометриялық элементтерін түсіндіру;
бастауыш сынып оқушыларына геометриялық түсініктерін дамыту барысында тәрбиелік - эксперименттік жолмен түсіндіру, әдістемелік нұсқалар беру;
бастауыш сынып оқушыларына геометриялық фигураларды оқытуда дидактикалық мүмкіншіліктерін зерттеу;

Зерттеу болжамы - оқу үрдісінде бастауыш сынып оқушыларына геометриялық фигураларды оқыту сапасын арттыру.

Бастауыш сынып математикасындағы геометрия элементтері.

Барлық геометриялық материалдарды мектепте оқытудың төрт кезеңі қалыптасқан. Бірінші кезең 1-4, екінші- 5-6, үшінші- 7-9 және төртінші кезең -10-11-ші сыныптарды қамтиды. Бұл кезеңдегі оқушылардың жас ерекшеліктері ескеріп, геометрия ғылымының даму кезеңдеріне сәйкес таңдалған «Көрнекі геометрия», «Практикалық геометрия», «Геометрияның жүйелі курсы» курстарын оқытумен де байланыстарған маңызды.

Бірінші кезеңде оқушылар геометриялық алғашқы түсініктерді жйнақтайды әрі дамытады, кейбір геометриялық терминдермен танысады; қарапайым сызу және өлшем құрамдарын пайдалана берудің қарапайым дағдыларын менгертеді.

Бұл кезеңнің өзінде-ақ оқушылар анықтаманың рөлін түсінуге дайындалады, үшбұрыш бар фигураны үшбұрыш деп атап, немесе төрт бұрышы да тік төртбұрыш - тік бұрышты төрт бұрышты деп атай отырып, оқушылар фигуралардың формалары арқылы олардың қасиеттерін (кейбір қасиеттер кейін анықтама мазмұнын құрайды) таниды, мәліметтер жинақтайды. Геометриялық пайымдаулар дәлелдеуге тиісті теоремалар түрінде емес тәжірибені жалпылаудан шығарлады.

Геометриялық материалдарды оқыту көрнекілік- әрекетті түрде сипатталып қала береді. Бірақ мазмұны және қолдану әдісі жағынан бұл кезеннің денгейі жоғары: оқып үйренетін геометриялық фигураның ауқымы кеңиеді, олардың қасиеттерін қарастыру жүйелірек беріледі, тәжірибелік байқаулардан қортындыны дәл тұжырымдауға үйретуге ерекше көңіл бөлінеді және де кейбір түсініктерге анықтама беріле бастайды.

Бұл кезде геометрия элементтерін оқыту оқушының бейнелеу шеңберлігін, геометриялық ой өрісін кеңейтуге бағытталуы керек . Ол үшін, жазықтықта да, кеңістікте де геометриялық фигуралардың маңызды қасиеттерін тәжірибеден дұрыс мағынасында тұжырымдау процессі кеңістіктік елестеуді дамытуға интелектуалды- практикалық қызмет процессі ретінде ұйымдастырулары керек.

Геометриялық фигура туралы ұғымның қалыптасу кезінде оның негізгі қасиетінің - геометриялық фигура материалдық емес, абстрактілі (дерексіздендірілген) бейне екендігі айқындалады.

Бұл кезде біз осы жастағы балада дамып қалыптасатын пішін ұғымы негізнде, олардың бақылап отырған деректердің қандай материалдан жасалғандығына байланысты емес бақылап отырған ұқсас заттардың пішіндерінің бірдей және бірдей емес екенін бөлектей алатын интуивті дамыған шеберлігіне сүйене алмаймыз.

Сонымен екінші кезеңдегі оқытылатын геометриялық материал мазмұнын келесі мәселелер құрауы қажет:

Бұрыш. Бұрыштың түрлері. Бұрыштарды өлшеу. Шеңбер . шеңбердің ұзындығы. Дөңгелек. Дөңгелектің ауданы.

Қиылысқан түзу. Бұрыштар. Параллел түзулер. Нүктеден түзуге дейінгі қашықтық. Жазықтықтағы тік бұрышты. Тең және ұқсас фигуралар туралы түсінік. Бұл кезде геометриялық материалдарды игеруде жалпы индуктивтік сипат сақталады, дегенмен алғашқы аталмыш да олардың дәлелдеулерін келтіруде дедуктивтік ой қортындылары жасала бастайды.

Параллелдік ұғымын ертерек енгізу басқа материалды оқып үйренуді жеңілдетеді. Бұл жағдайда тік төртбұрыштың қабырғаларының, кубтың қырларының т. б. параллельдігі айта алатын боламыз. Түзулердің белгісімен және оларды салу жолдарымен таныстыруға болады. Геометриялық фигуралардың бейнелерімен таныстыру барысында ұқсастықты, осьтік симметрия және жазық фигураның бұру туралы көрнекі түсініктер қалыптастырып, көрсетілген шарттар бойынша бейнеленген фигураларды салу орындалады. Бірақ қарастырылып отырған бейнелеулердің анықтамалары мен салудың логикалық негіздеулері әрі де болса анық берілмейді.

Оқушылар кейбір негізгі салу есептерін шығаруға (кесінді қақ бөлуге, түзу перпендикуляр жүргізуге, бұрышты қақ бөлуге, негізгі элементтер бойынша үшбұрыш салуға) дағдыланады. Үшбұрыштарды салуға үйретудегі негізгі мақсат- келешекте үшбұрыштар теңдігінің белгілерін оқытуға дейінгі дайындықты жүзеге асыру.

Сөйтіп, бұл кезде оқушылар ойлау логикасын сезініп, дедуктивті дәлелдемелердің тәжірибеден айырмашылығын ажырата бастауы керек.

Геометрияны оқытудың жүйелі курсына өту алдыңғы сыныптарда игерілген негізгі факторларды жаңа көзқараспен қайталаумен және жүйелеумен байланысты болатыны түсінікті. 1-4 сыныптарда қарастырылған геометриялық фигуралар туралы көрнекілік түсініктер алып, оқытылған терминдерді дұрыс қолдана білу, анықтамалармен жұмыс істей алу дағдыларына ие болып, қарапайым талдауларды түсінетін әрі тәжірибеге қарағанда логикалық дәлелдеулердің артықшылығын мойындайтын дәрежеге жетуі қажет.

Геометриялық ұғымдарды оқыту

Геометриялық материал бастауыш сыныптарда бөлек тақырып болып қарастырылмайды. Геометриялық материал арифметикалық және алгебралық материалдармен тығыз байланыста қарастырылады. Геометриялық материалдардан бастауыш сыныпта: «кеңістік туралы түсінік», «нақты фигура туралы ұғым», «геометриялық фигуралармен байланысты қарапайым ұғымдар, оларды ажырату», «геометриялық шамаларды өлшеу», «фигураларды салудың бастама білімін қалыптастыру», «әр түрлі геометриялық шамалармен таныстыру» және т. б. қарастырылады. Геометриялық фигуралардың 1 - сыныпта бұрын беріліп жүргеннен гөрі бір шама кеңейтіліп берілу себебі пән ішіндік мұқтаждықтан және қажеттіліктен туындайды. Өйткені олар ілгеріде көрнекілік ретінде жиі қолданылады, сондай - ақ дамытушылық сипаттағы жаттығулар мен тапсырмаларды орындауда тірек білім болып табылады; ал олардың ішіндегі шығармашылықпен байланыстыларды, көбінесе геометриялық фигуралардың бөліктерге бөлу және бөліктерден құрастыруды көздейді. Геометриялық фигуралар жайындағы түсініктер де біртіндеп тиянақтала және дами бастайды. Осы уақытқа дейінгі геометриялық фигуралар «бір тұтас» деп түсіндіріліп келсе, енді олардың элементтері мен таныстыру жүзеге асырылады. Осыған орай үшбұрыштың және шаршының қабырғалары - кесінделер, ал бұрыштың қабырғалары - сәулелер, олардың төбелері - нүктелер болып табылатынына назар аударылады. Сонымен бірге үшбұрыштың, төртбұрыштың, (бес, алты бұрыштың) элементтері (бұрыштары, төбелері қабырғалары) аталу сандарымен (3, 4, 5, 6) сәйкестендіріледі. Геометриялық фигуралардан бастауыш сыныптан: Сызықтар (түзу, қисық, тұйықталған және тұйықталмаған қисық сызықтар) Нүкте. Сәуле. Бұрыш.

Көпбұрыш. Тіктөртбұрыш. Шаршы. Тік, сүйір, доғалбұрыштар. Текше. Шеңбер. Дөнгелек. Параллелепипед. Параллель перпендикуляр түзулер оқылады.

Бірінші сыныптарда түзу сызық туралы әртүрлі машықтық жаттығуларды арқылы қалыптастырады. Мұндай түзу сызықты қисықпен сәйкестендіреді. Мысалы, жіпті созып қарайды, салынған суретін қарайды, қағазды сызық бойынша қияды- әрбіреуінде сызық- қисық немесе түзу қалай болатынын айтып отырады.

Балалар жазықтықта кез келген бағытта сызылған түзу сызықты тануы, оны қисықтан айыра білуі керек. Осы мақсатта оқушылар түзу және қисық сызықтар жүргізеді. Оларды айналадағы заттардан, тақтада сызылған сызықтар ішінен табады және көрсетеді.

Жаттығуларды орындау барысында балалар түзудің кейбір қасиеттерімен танысады. Мысалы, нүкте арқылы түзу жүргізуге жаттығуда балалар бір нүкте арқылы бірнеше түзу немесе қисық, ал екі нүкте арқылы тек қана бір түзу, бірнеше қисықты жүргізуге болатынын байқайды.

Егер нүкте қағаз бетімен қозғалатын болса сызық пайда болады. Сызық сызғыш арқылы жүргізілген болса түзу болады. Ол қисық бола алады. Түзу сызықтың бөліктерінен тұратын сызық - сызық деп аталады.

Сызықтыңда нүктелер сияқты түсі, исі, қалыңдығы, ені болмайды. Бірақ олардың ұзындығы болады және ол шексіз болуы мүмкін. Қисық сызықтардың бұрыштық нүктелері болады. Сызықтар тұйық және тұйық емес болады. Тұйық сызық жазықтық ішінде шексіз түзу, тіпті сәуле жүргізуге мүмкін емес шектелген фигураны бейнелейді. Егер сызық сызғышпен ешқандай бөлігінде сәйкес келмесе, онда оның қисық болғанын, қисықтар тұйықталған және тұйықталмаған болады. Егер өз бөліктерімен сызғышпен сәйкес келсе, бірақ түгел сәйкес келмесе онда ол - сынық болады. Сынықтың сыну нүктесі - оның төбесі деп аталады. Тұйықталған және тұйықталмаған сызықтар болады. Сызықты құрайтын кесінділер оның звенолары болып табылады.

АВСД - сынық

А, В, С, Д - төбелері

АВ, ДС, СД, ДЕ - звенолары

Нүктемен түзу туралы білімді пайдаланып, оқушыларды сәуле туралы ұғымды игеруге әкелуге болады. Сәулемен танысу машықтық жұмысты орындау процесінде өтеді;

Нүкте саламыз.
Нүктеден оңға қарай түзу сызық жүргіземіз. (Мұғалім бұл сәуле екенін айтады. Нүкте - сәуленің басы, сәуле оңға бағытталған) .
Латын әріпімен сәуленің басын белгелейміз.

Әртүрлі бағытта сәулелер салу.

Сәуле деп текке аталмаған. Ол күн сәулесімен немесе жарық түсіргішті еске түсіреді. Солар сияқты математикалық сәуле де басы да, соңы да жоқ болады. Сәуле латынның екі бас әріпімен белгіленеді, оның алғашқысы сәуленің басын, ал екіншісі - сәуленің кез келген ішкі нүктесін белгілейді.

Сәуле МN. M - сәуле басы.

Бұрышты қағазды бүктеп шығарып алуға немесе әртүрлі құралдар мен бұйымдардан көрсетуге болады.

Мақсаты; Геометриялық фигуралармен таныстару (нүкте, сәуле, бұрыш) және оларды бір- бірімен ажыратуға үйрету.

Сәулелер арасындағы жазықтық бөлігін басқа түспен бояймыз. (мұғалім мұның бұрыш екенін хабарлайды) .
Қағаз бетіне бұрыш саламыз да, оны қиып аламыз. Бұрыш моделі бойынша мұғалім бұрыштың төбелері мен қабырғаларын айтады.

Айналадағы заттардан бұрышты табу, шама бойынша бұрыштарды салыстыру.

Балаларды бұрышпен бірге оның ішкі облысы жөнінде түсінік қалыптастыру үшін алғашқы кезеңдерде бұрыштардың қызық модельдерімен бірге «қозғалмалы бұрыш» моделі қолданылады. Әрбір оқушыға пластелин немесе шеге арқылы бекітілген екі таяқшадан тұратын осындай модель жасау тапсырылады. Осындай модель көмегімен бұрыштың өлшемі оның қабырғаларының ұзындықтарына тәуелді емес, қабырғалардың бір- біріне қатысты өзара орналасуына байланысты- қабырғалары неғұрлым жақын болса, бұрыш аз, ал қабырғалары арасы қашық болса, бұрыш үлкен болатынын байқайды.

Басы ортақ екі сәуле жазықтықекі бөлікке бөлінеді. Осының ішкі бөлігі бұрыш деп аталады. Сәулелер бұрыштың қабырғалары деп аталады, ал олардың ортақ бастаулары бұрыш төбесі деп аталады.

Бұрыш үш нүктемен белгіленеді: біреуі бір қабырғасында, екіншісі-төбесінде, үшіншісі- екінші қабырғасында. Бұрышты белгілеуге ∟ бұрыш таңбасы пайдаланады. Мысалы, ∟АВС- АВС бұрыш. Бас нүктесі ортақ екі сәуле жазықтықты екіге бөледі. Осының ішкісі бұрыш деп аталады. Сәуленің өздері бұрыш қабырғалары, ал олардың ортақ нүктесі бұрыш төбесі деп аталады.

Сүйір бұрыш. Егер тік бұрыштың ішінде сондай төбе мен бұрыш салатын болсақ ол тік бұтыштан кіші болады. Мұндай бұрыштар сүйір бұрыштар болады.

Доғал бұрыш. Егер бұрыш тік бұрыштан үлкен, бірақ екі түзуден кіші болса доғал бұрыш деп аталады.

Тік және тік емес бұрыштармен танысады. Оны былайша өткізуге болады. Балалар мұғалім басшылығымен тік бұрыштың моделін дайындайды: олар кез- келген қағазды бірдей қылып екіге бүктейді, осыдан пайда болған қиылысатын екі түзу сызық төрт бірдей бұрыш құрайтынын байқайды. Мұғалім мұндай бұрыштарды тік бұрыш деп атайтынын хабарлайды. Тік бұрыштың моделін пайдалана отырып, айналадағы заттардан, үшбұрыш сызбасынан тік және тікемес бұрыштарды табады. Әрі қарай бұрыштың түрлерін бекіту үшін үшбұрыш сызбасыны (түзу пластмассадан болса тиімді) егер бұрыштар сәйкес келсе (яғни олардың қабырғалары мен төбелері сәйкес келсе ), онда берілген бұрыш тік бұрыш, сәйкес келсе - тік емес болады. «Тік бұрыш» ұғымын бекіту үшін оқушыларға келесі тапсырмаларды беруге болады: берілген бұрыштар ішінен тік бұрыш табу; тік бұрышты дәптерге салу; тік бұрышы бар үшбұрыш салу және т. б.

Барлық бұрыштың ішінде ең маңыздысы- тік бұрыш. Тік бұрышты жақсы бұрыштықтың көлемімен тексеруге болады. Тік бұрыштың моделін қағаздан жасау оңай. Ол үшін бетті бірдей етіп екіге бүктейміз, Содан кейін осы әрекетті тағы қайталаймыз. Төрт тік бұрыш пайда болады.

Геометриялық фигура туралы түсінік балаларда барлық бастауыш оқуда және одан кейінгі сыныптарда біртіндеп қалыптасады.

Алдымен, алғашқы ондықты игеруде геометриялық фигуралар дидактикалық материал ретінде қолданылады. Соған сүйене отырып, балалар санауға, есептер шығаруға, салыстыруға, жіктеуге және т. б. үйренеді. Аралықтарында басқа фигуралар туралы түсініктер бекітіледі, мысалы, үшбұрыш, квадрат.

Әрі қарай көпбұрыштардың жеке түрлерін менгеруге кіріседі. Бұл кезеңде көпбұрыштардың элементтерін жіктейді. Осылайша 3 цифрын игеруде үшбұрышты қарастырады. Үш қабырғасы, үш төбесін көрсетеді. Осындай жұмыс барысында балалар үшбұрыштың элементтерін дұрыс көрсетуге үйренеді: төбелері, (нүктелерді көрсетеді), қабырғалары (бір кесіндіден екіншісіне жүре отырып, кесінділерді көрсетеді) бұрыштары (бір қабырғадан екіншісіне дейін нұсқай отырып, бұрышты ішкі аймағымен бірге көрсетеді),

Әрі қарай осылайша төртбұрыштар, бесбұрыштар және т. б. қарастырылады, осы жұмысты алғашқы ондық көлеміндегі сәйкес сандарды игеруге пайдаланады. Көпбұрыштың элементтерін қарастыра отырып, оқушылар элементтің саны мен фигура атының арасындағы байланысты байқайды (үш қабырға, үш бұрыш, үш төбе- төртбұрыш т. с. с. ) Бұдан басқа оқушылар көпбұрыштарда қабырға, бұрыш, төбе саны бірдей болатынын байқайды.

«Көпбұрыштар» ұғымымен жұмысты былай жүзеге асыруға болады:

Геометриялық фигураны қарастыру, үшбұрышты қарастырыңыз; кесінділер қанша, оларды көрсет; бұрыштары нешеу, оларды көрсет; қанша төбесі бар екенін көрсет.
Фигураның элементтерін сынаймыз және оларға ат береміз.
Санау таяқшалары немесе қағаз бөліктерінен үшбұрыш моделін дайындаймыз
Басқа фигуралар жиынынан үшбұрыш моделін тауып аламыз.

Берілген фигураны сызу. .

Төртбұрыштың периметірін былайша табуға болады; оның негізгі ұзындығын қосып, екіге көбейтуге болады. Квадратта барлық қабырғалары тең. Сондықтан оның периметрі 4 еселенген ұзындығына тең болады. Көпбұрыштың периметрін латынның Р. әріпімен белгілейді.

Р. =4+4+8+8=24(см)

Р. =(4+8) *2=24(см)

Шаршының периметірі: Р. =8*4=32(см)

Бұрыш ұғымы көпбұрыштар, мысалы төртбұрыштыны қарастыру барысында бекітіледі. Оқушыларға мұнандай мазмұнды машықтық жұмысты ұсынуға болады:

Фигураның жиынтығын орналастыру:

Төртбұрышты таңда, оның төртбұрыш екенін дәлелде.

1, Тік бұрыштың моделін алыңыз, тік бұрышы бар фигураларды көрсетіңіз, төртбұрыштың барлық бұрыштарын тексеріп шығарыңыз. Барлық бұрыштары тік болатын төртбұрышты таңдап алыныз.

Мұғалім «Барлық бұрыштары тең болатын төртбұрыш тіктөртбұрыш деп аталады» - деп хабарлайды.
Басқа фигуралар ішінен және басқа заттарды салу кезінде төртбұрышты табу.
Тіктөртбұрыштың қарама - қарсы қабырғаларының қасиеттерімен танысу.
Сызғыш көлемімен торкөз қағазда төртбұрышты сызу.
Еңбек сабағында үшбұрыш көлемімен қағазда тіктөртбұрышты сызу.

Тіктөртбұрыш - барлық бұрыштары тік болатын төртбұрыш.

Тіктөртбұрыштардың ішінен оқушылар қабырғалары тең тіктөртбұрыштыларды - шаршыларды анықтайды. Шаршы ұғымын таныстыру үшін оқушыларға мынадай машық жұмысын ұсынуға болады.

Төртбұрыштар жиыны.

Тіктөртбұрыштарды таңда.

Барлық қабырғалары тең болатын тіктөртбұрыштарды табыңыз.
Мұғалі барлық қабырғалары тең болатын тіктөртбұрыш шаршы деп аталады» деп хабарлайды.
Басқа фигуралар ішінен шаршыны іздейміз.
Таяқшалардан құрамыз.

Торкөз қағазда шаршы сызу.

Шаршы - саған тыныс төртбұрыш. Шаршының барлық бұрыштары тік, ал барлық қабырғалары өзара тең. Кез келген шаршы тіктөртбұрыш болады. Бірақ кез келген тіктөртбұрыш шаршы болмайды, тек қана барлық қабырғалары өзара тең төртбұрыш шаршы бола алады.

Шеңбер - тұйық қисық. Барлық нүктелер шеңбердің центрі деп аталатын бір нүктеден бірдей қашықтықта шеңбер радиусы деп аталады. Шеңбердің шаблон немесе циркуль көмегімен салады. Шаблонмен салу оңай. Ал циркульмен әртүрлі бірнеше шеңберді салуға болады. Шаблон арқылы салынған шеңбердің центрін табу қиын. Ал циркульмен салынған болса, циркулдің бір аяғы центрде орналасады.

Шеңбер; О - центр;

АО = ВО = СО =DO - радиустары.

Радиус - шеңбер нүктесінен оның центріне дейін қашықтық.

Диаметр - центр арқылы өтетін шеңбердің екі нүктесін қосатын кесінді. Шеңбер диаметрі ардайым оның радиусынан екі есе үлкен болады.

Шеңбер сызылады, мұғалім шеңбер бойынша дөңгелек қиып алады, ал оқушылар шеңбердің ішіндегі бетті штрихтайды. Шеңбердің бұл бөлігі дөңгелек екені хабарланады, дөңгелектің центрі белгіленеді. Шеңберде нүкте салынады да, ол центрмен қосылады. Бұл кесінді - шеңбердің радиусы. Бірінші радистар жүргіземіз, оларды өлшейміз және олар өзара тең деген қорытынды жасаймыз.

Куб - 3 - сыныпта оқу кезінде қарастырылады. Кубты қарастыру кезінде балалар қабырғалармен, қырлармен, төбелермен танысады.

Бұл - куб, оның үш өлшемі бар: ұзындығы - 1 см, ені - 1 см, биіктігі - 1см. Бұл кубтың көлемі - 1см (бір куб метр) .

Кубтың көлемін өлшегеннен кейін оқушылар келесі сабаққа кубты салумен танысады. Бұл былайша жүзеге асады: Бұл - куб. Оның 8 төбесі бар. Оның екі төбесін қосатын кесінді қабырғасы деп аталады. Кубта неше қабырға бар? Санаймыз. Барлық қабырғаларының ұзындықтары бірдей. Кубтың 6 жағы бар (алдыңғы, артқы, төменгі, жоғарғы, оң және сол жағы) . Кубтың жақтары қандай фигура болып табылады.

Куб - саған өте таныс фигуралардың бірі. Кубикпен сен өмір бойы ойнайсың. Бірақ сонымен бірге куб өте маңызды геометриялық денелердің бірі, ұзындығын кесінділермен, ауданның квадраттарымен, ал көлемі мына сыйымдылығын кубпен өлшейді. Былай айтады: сыныптың көлемі 72 куб метр. Куб дегеніміз не?

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.