Аудармадағы аудармашының жалған достары мәселесі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
МАҢҒЫСТАУ ТУРИЗМ КОЛЛЕДЖІМКҚК

Тіркеу № ________ ҚОРҒАУҒА ЖІБЕРІЛДІ
____ _____________2022ж. Директорының оқу ісі жөніндегі орынбасары
__________Бисенова А.Х.
____ ______ 2022ж.

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Пәні: Аударманың теориясы мен тәжірибесі

Тақырыбы: Аудармашының "жалған достары " лексикалық мәселе ретінде

Мамандығы: 0512000 Аударма ісі
Біліктілігі: 0212023 Гид-аудармашы
Орындаған: Нурлы Самал
Жетекшісі: Шайрова Г.С.

Ақтау-2022ж

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1.Аудармашының жалған достары тіларалық құбылыстың теориялық және практикалық мәселелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.1 Аудармашының жалған достарының пайда болуы ... ... ... ... ... ... ... .4
1.2 Аудармадағы аудармашының жалған достары мәселелері ... ... ... ... ...5
2. Аударманың негізгі аспектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
2.1 Псевдоинтернационализмдерді аудару жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... .7
2.2 Ағылшын тіліндегі айтылым құрылымындағы Аудармашының жалған достары. Амбивалентті синтаксистік құрылымдар ... ... ... ... ... ... . ... ...11
2.3 Фразеологиялық бірліктердің құрылымындағы Аудармашының жалған достары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
Практикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21

Кіріспе
Курстық жұмыстың мақсаты: осы құбылыстың мәселелерін түсінуге тырысу және аудармашының жалған достарын аудару кезінде қателерді қалай болдырмауға болатынын анықтау. Аудармашының жалған достары тіларалық құбылыстың табиғатын түсіну.
Зерттеу жұмысының өзектілігі: қолда бар білімді жалпылау мақсатында осы мәселе бойынша арнайы әдебиеттерді талдау; осы мәселе бойынша зерттеулер жүргізу.
Акуленко В.В., Бархударова Л.С., Комисарова В.Н., Кораллова С.П. сияқты белгілі зерттеушілердің еңбектері курстық жұмысымызға дереккөз болды.
Аударманың ұзақ тарихы бар. Оның тамыры ата-ана тілі жеке тілдерге ыдырай бастаған және бірнеше тілді білетін және әртүрлі тілдік қауымдастықтар өкілдерінің қарым-қатынасында делдал бола алатын адамдар қажет болған сонау дәуірлерден басталады.Дегенмен, бірқатар себептерге байланысты, атап айтқанда, пәнаралық сипатына байланысты аударма дербес ғылым ретінде 20 ғасырдың басында ғана қалыптасты. Халықаралық байланыстар мен ақпарат алмасуды кеңейту жағдайында аударматану қарқынды дамып, қазіргі уақытта өзіндік теориялық базасы, концептуалды аппараты және терминдер жүйесі бар дербес ғылыми пән мәртебесіне ие. Белгілі отандық аудармашы В.Н. Крупнов аударма туралы былай дейді: аударма - үлгіге орын болмайтын тілдік әрекет. [Крупнов 1976: 6]
Соңғы жылдары аударма әдебиетінде аудармашының жалған достары (француз тілінен алынған калька) деп аталатын сөздер категориясына зерттеушілердің қызығушылығы артты.Ұқсас типтегі тіларалық салыстырмалы синонимдер, сонымен қатар тіларалық омонимдер мен паронимдер. Осы санаттағы сөздерді аудару кезінде тіларалық болғандықтан жалған сәйкестендірулер орын алуы мүмкін аналогизмдердің кейбір графикалық (немесе фонетикалық), грамматикалық және көбінесе семантикалық ортақтығы болады. Жалған достар мысалдарын талдау халықаралық лексиканы аудару кезінде ең көп қателіктер орын алатынын көрсетеді. Халықаралық параллельдер жалпы семантикалық құрылыммен сипатталады, сондықтан аудармада оңай анықталады. Алайда мұндай сәйкестендірулердің нәтижесінде жалған баламалар жиі туындайды, өйткені олардың мағыналық құрылымдарындағы ортақтықпен қатар аудармашы жиі ұмытып кететін елеулі айырмашылықтар да болады.
Жоғарыда айтылғандарға сүйене отырып, бұл жұмыстың өзектілігі бұл құбылыстың айтарлықтай кең таралғандығында және қарапайым адамдар ғана емес, аудармашылардың өздері де жіберетін қателер санының көптігінде.

1.Аудармашының жалған достары тіларалық құбылыстың теориялық және практикалық мәселелері.
1.1 Аудармашының жалған достарының пайда болуы.

Аударма және лексикографиялық жұмыс тәжірибесінде, сондай-ақ шет тілдерін оқытуда аудармашының жалған достары деп аталатын ерекше сөздер категориясы ерекше қиындықтар туғызады. Тіларалық синонимдердің рөлін екі тілдің мағынасы мен қолданылуы жағынан толық немесе ішінара сәйкес келетін (және, тиісінше, аудармада баламалы) сөздері атқарады. Тіларалық омонимдерді екі тілдің дыбыстық (немесе графикалық) формасын анықтау дәрежесі жағынан ұқсас, бірақ мағыналары әртүрлі сөздер деп атауға болады. Ақырында, тіларалық паронимдер формасы жағынан мүлдем ұқсас емес, бірақ көп немесе аз адамдарда жалған ассоциация тудыруы мүмкін және мағыналарының нақты алшақтығына қарамастан бір-бірімен сәйкестендірілетін салыстырылған тілдердің сөздерін қамтуы керек.
Осы мағыналық жағынан біршама гетерогенді жағдайлардың барлығын екі тілдегі байланысқан және сәйкестендірілетін сөздердің (көрініс жағынан ұқсастығына байланысты) бір-біріне толық сәйкес келмейтіндігі немесе тіпті толық сәйкес келмейтіндігі практикалық жағдай біріктіреді.
Негізінде ауызша және жазбаша сөйлеу түрлерінде аудармашының жалған достарын ажырату керек. Бұл талап мүлде басқа сценарийлері бар тілдерді салыстыру кезінде немесе, керісінше, ортақ жазуы бар, бірақ фонематикалық жағынан бір-біріне ұқсамайтын лексикамен тілдерді салыстыру кезінде міндетті болып табылады.
Тарихи тұрғыдан алғанда, аудармашының жалған достары тілдердің өзара әсерінің нәтижесі, шектеулі жағдайларда олар кездейсоқ сәйкестіктер нәтижесінде пайда болуы мүмкін, ал туыстас, әсіресе жақын тілдерде олар бұрыннан баратын туыстас сөздерге,яғни тілдегі жалпы прототиптерге негізделген.
Ағылшын және орыс тілдерінде мұндай сөздер басым көпшілігінде жалпы үшінші көзден тікелей немесе жанама алынған сөздер болып табылады.Ағылшын-орыс тіліндегі байланыстардың нәтижелері анағұрлым аз берілген: ағылшын тілінен шыққан орыс тіліндегі сөздер және ағылшын тіліндегі орыс тілінен шыққан сөздер.Дегенмен осы топтың енген сөздерінің арасында кейде ана тілінде сөйлейтіндерге қиынға соғатын үлгі сөздермен айтарлықтай сәйкессіздіктер кездеседі.
Ағылшын және орыс тілдерінде бірнеше мың сөзден тұратын аудармашының жалған достары сөйлеудің төрт бөлігінде кездеседі: зат есім, сын есім, үстеу және етістік. Көп жағдайда бұл рөлді жеке сөздер емес, сәйкес туынды ұялардың барлық өкілдері атқарады. Әрине, екінші тілдердің негіздерін білетін адамдар үшін жалған сәйкестендірулер тек бірдей сөйлеу мүшелері саласында орын алады: мысалы, зат есімдер зат есімдермен және т.б. байланысады. Семантикалық тұрғыдан алғанда, ұқсас немесе іргелес семантикалық салаға жататын немесе кез келген жағдайда ұқсас контексте көрінуі мүмкін сөздер жаңылыс болып шығады; анық кездейсоқ сәйкес келетін лексемалар шын мәнінде бірдей контексте кездеспейді (мысалы, ағылшын рок рок - орыс рок) жалған ассоциация тудырмайды. Аудармашының жалған достары жұптарындағы айырмашылықтар концептуалды мазмұнда, шындықта, стильдік сипаттамаларда және лексикалық үйлесімділікте белгіленуі мүмкін,іс жүзінде бұл сәйкессіздіктердің барлық түрлері жиі бір-бірімен араласады.

1.2 Аудармадағы аудармашының жалған достары мәселесі
Шет тілін үйрену және пайдалану кезінде біз көбінесе тілдік әдеттерімізді шет тілдер жүйесіне көшіруге бейім боламыз. Бойымызға берік ана тіліміз бізді жалған теңеулерге итермелейді . Псевдо-халықаралық сөздерді зерттеу аудармашыға мазмұнының айырмашылығы бар сөздер формасының ұқсастығынан туындаған көптеген қателерді болдырмауға көмектеседі.
Аудармашының жалған достары дейді В.В. Акуленко [ Акуленко : 14], жаңа бастаған аудармашыларды ғана емес, тәжірибелі аудармашыларды да адастырды. Шындығында, осы лексикалық категорияның көптеген зерттеушілері атап өткендей, аудармашының жалған достары тілді үйрене бастаған және оны нашар меңгерген адамдарды ғана емес, адастыруы мүмкін. Бұл лингвистикалық құбылыс шет тілін сенімді және іс жүзінде қанағаттанарлық түрде қолданатын адамдар үшін, тіпті кейде филологтар (соның ішінде лексикографтар, кәсіби аудармашылар, мұғалімдер) үшін де қауіпті. Осылайша, аудармашыны семантикалық калькаға апаратын көптеген қате түсініктер туындайды және тек шетелдік сөйлеуді қолдану процестерінде ғана емес, сонымен қатар ана тіліне аудармаларда да лексикалық сәйкестік немесе стильдік келісімді бұзу жағдайлары туындайды. Мәлімдеменің мағыналық құрылымы аудармашыға әбден түсінікті болып көрінеді, бірақ іс жүзінде оның мазмұны мүлде басқа болуы мүмкін. Ағылшын тіліндегі айтылым аудармашыны әдейі бұрыс жолға түсіретіні анықталды. Мысалы:қарапайым аударма былай дейді : Бұл бұрылыссыз ұзын жолақ. Орыс тіліне сөзбе-сөз аударғанда: Бұл ешқайда бұрылмайтын ұзақ жол деп аударылған сияқты. Бірақ бұл қарапайым аударма жалған дос болып шығады. Бір қарағанда, аудармасы элементарлық: Міне, сүрінбейтін жақсы ат. Шындығында, мұндағы мағына былай: сүрінбейтін жылқы жақсы болуы керек, ондай жылқылар мүлдем жоқ. Сонымен қатар, мұндай қателер шет тілін жеткіліксіз меңгергендігін немесе сөйлеушінің салғырттығын көрсетеді деп санауға болмайды.Қазіргі теориялық лингвистикада мойындалғандай, екінші тілге ие болу көп жағдайда мүлдем мінсіз емес, сонымен қатар екі тілдің еркін абсолютті дұрыс параллель қолданылуы тек теориялық тұрғыдан қолайлы абстракция болып табылады. Бұдан шығатыны, тілдерді білетін адамдардың басым көпшілігі сөздерді қолдану мен аудармада әртүрлі дәрежеде қателіктер жіберуі мүмкін. Ал бұл құбылысты зерттеуді анықтайтын аударма тәжірибесінің қажеттіліктері. Бұл әсіресе аудармаға қатысты, онда кәсіби аудармашының өте маңызды дағдысы бір тілден екінші тілге ауысу мүмкіндігі болып табылады. Бұл дағдының қызмет етуіндегі заңдылықтардың бірі ауысу дағдысы формалды-белгі байланыстарына артықшылық береді. Бұл аудармада екі тілдің эквиваленттері арасындағы жағдайды анықтаусыз тікелей байланыстарды білдіреді. Бұл заңдылық аудармашының жалған достары феноменіндегі қателерді болдырмау үшін қажет семантикалық талдау ауысу дағдысының жұмыс істеуін тежейтін факторға айналады деген парадоксалды қорытындыға әкеледі. Бұл аудармашы қызметіндегі қайшылықтардың бірі. Бірқатар жағдайларда денотативті байланыстарды қабылдамау (семантикалық талдау) ауысу дағдысының тиімділігін арттырады, бірақ денотацияны елемеу литерализм сияқты қателерге әкеледі.
Қазіргі уақытта сөзбе-сөз аударма терминін кейбір зерттеушілер әлдеқайда кеңірек түсінеді. Егер 1949 жылы Я.И. Рецкер әлі күнге дейін литерализмді сыртқы - графикалық немесе фонетикалық - ұқсастыққа сәйкес аударма ретінде қарастырса, 1970 жылы В.Г. Гәк қазірдің өзінде лексикалық, фразеологиялық, грамматикалық және стилистикалық литерализмдерді ажырата отырып, оларды түпнұсқаның формаларын сөзбе-сөз жаңғырту нәтижесіндегі аударма қатесі деп есептейді.
Р.Қ. Миняр-Белоручев литерализм концепциясын түпнұсқаның формаларын сәтсіз көшірумен шектеу мүмкін емес деп есептейді. Бұл құбылыстың негізінде жатқан белгілерге сүйене отырып, біз мыналарды ажыратуымыз керек:
1.семантикалық байланыстарының басымдылығы нәтижесінде екі тілдің ұқсас алфавиттік және графикалық белгілері арасында жалған байланыстар орнатылатын элементар литерализмдер (мысалы: журнал - орнына дүкен журналы);
2.екі тілдің жалған дыбыстық байланыстары сөйлеу жағдайын есепке алмай, сөздің, сөз тіркесінің семантикалық компоненттері немесе сөздің негізгі мағынасы бойынша аудару нәтижесінде орнатылатын семантикалық литерализмдер (мысалы : дейін алу the орындық - төрағалық етудің орнына орындықты алыңыз; Смирнов сөйлеу - Смирнов сөйлейді, Смирновтың орнына тыңдайды);
3.екі тілдегі бастапқы тілдің жолдары арасында тікелей жалған байланыстар орнатылатын грамматикалық литерализмдер.
Грамматикалық литерализм - интерференция феномені ретінде белгілі шет тілін оқыту тәжірибесінде жиі кездесетін құбылыс. Литерализмнің әртүрлі түрлерін зерттеу біз күрделі байланыстарды жай байланыстармен алмастыру туралы емес, бар қарапайым және күрделі байланыстарды пайдалану арқылы одан әрі іздеуден бас тарту туралы айтып отырғанын көрсетеді. Сонымен, элементарлық литерализм жағдайында қайта кодтаудың шешімін іздеу денотативтік байланыс көзімен шектеледі. Сөзбе-сөз мағыналық аудармада басым мағыналық байланыстар алдыңғы орынға шығады . Грамматикалық мағынаның қатынастары сигнифативті байланыстар деп аталса, грамматикалық литерализмде де солай байқалады.Дегенмен, кейбір жағдайларда сөзбе-сөз аударма халықаралық лексика жағдайында орын алады, біз оны жұмысымыздың екінші бөлімінде қарастырамыз.

2.Аударманың негізгі аспектілері
2.1 Псевдоинтернационализмдерді аудару жолдары

Ағылшын және орыс тілдерін салыстыру кезінде жазылуы немесе дыбысталуы ұқсас сөздердің айтарлықтай санын анықтауға болады. Негізінен, бұл қарыздар бір тілден екінші тілге, немесе көбінесе екі тілде үшінші, ортақ көзден: әдетте латын, грек, француз ( парламент , дипломат , әдіс , теория , ұйым және т . . ). Мұндай сөздер аудармашыға көмектесуі де, кедергі келтіруі де мүмкін. Олар сыртқы ұқсастық мәндердің сәйкестігі болған жағдайда көмек көрсетеді. Контекстке қарамастан, мырыш сөзі цинк , хамелеон хамелеон, панорама панорама және классикалық деп аударылады . музыка классикалық музыка сияқты. Мұндай сөздік әдетте халықаралық деп аталады. Оның аудармадағы рөлін бағаламау керек. Тіл үйренуші үшін бұл сөздер мәтіннің мағынасын құрайтын тірек қызметін атқарады. Журнал мақаласынан алынған сөйлемде орыс тіліне ұқсас қанша лексикалық бірлік бар екеніне назар аударыңыз:
АҚШ әкімшілігінің ұсыныстарының логикасы мен стратегиясы ел уақыт өте келе осы аумақтағы өзінің гарнизондарын күрт қысқартуға, мүмкін бір күні жоюға дайын болуы мүмкін еді .
Алайда басқа тілге енген сөз жаңа мағынаға ие болады, оның семантикалық құрылымы толығымен өзгеруі мүмкін. Таза кездейсоқ сәйкестіктер жоққа шығарылмайды. Мұндай сөздер әдетте псевдо-халықаралық деп аталады . Жоғарыда айтылғандай, олар француздық жалған атаудан алды amis де traducteur - аудармашының жалған достары. Халықаралық лексика аудармашыға қаншалықты көмектессе, псевдо -интернационалдық лексика кедергі болуы мүмкін - адастырушы, итермелеу . әр түрлі қателіктер мен қателіктер. Жалған достар соншалықты қауіпті емес, егер олардың мағыналары оларға ұқсас орыс сөздерінің мағыналарынан соншалықты ерекшеленеді, сондықтан тікелей контекст түсінбеушілік, демек, аударма мүмкіндігін болдырмайды. Аудару ешкімнің ойына да келмейтін оқыңыз а журналды қалай оқуға болады дүкенге немесе жату smb _ астында а міндеттеме біреуді облигацияға қою сияқты. Кез келген студент өзі немесе сөздік көмегімен журнал оқу және біреуді байлау сияқты бұл тіркестерді аударады.
Ауызша сөйлеуде экстралингвистикалық жағдайдың өзі көбінесе дұрыс мағынаны ұсынады. Жазбаша мәтінді аударған кезде біз мұндай қосымша қолдаудан айырыламыз. Дегенмен, сөздердің сыртқы ұқсастығының сиқыры сонша, тіпті тәжірибелі аудармашылар кейде оның астына түскенде қателеседі. Жаңадан бастаған аудармашы үшін псевдохалықаралық лексика әсіресе қауіпті. Келесі қоштасу сөздері оған көмектесетін шығар:
1)біз екі тілдегі бірқатар сөздердің таза формальды ұқсастыққа ие екенін ұмытпауымыз керек - оларда бір ортақ, қиылысатын мағына жоқ. Сонымен қатар, контекст аналогия бойынша өзін көрсететін сәйкестіктің жалған екендігі туралы сигналдарды жиі бермейді. Негізінен бұл көптілді аналогтардың бір ұғым шеңберіне жататынының салдары. Мысалы, ағылшынның decade сөзі ал орыс онкүндігі белгілі бір уақыт аралығын білдіреді , бірақ біріншісі онжылдық, екіншісі он күндік. Ағылшын печеньесі мен орыс печеньесі гастрономиялық салаға жатады, бірақ біріншісі құрғақ печенье, печенье, екіншісі тәтті кондитерлік өнімдерден жасалған кондитерлік өнімдер. Міне, тағы бірнеше мысалдар:
Оның өте әдемі өңі бар . Оның керемет түсі бар (күрделілігі емес).
Бұл жұмыс нақты орындалады. Бұл жұмыс дәл орындалады (ұқыпты емес).
Ол жынды болса керек . Ол ақылсыз болуы керек ( жынды емес).
Бұл мәтіннің сөзбе -сөз аудармасы. Бұл мәтіннің сөзбе -сөз аудармасы (әдеби емес).
Бұл бала өте ақылды . Бұл өте ақылды бала (зиялы емес).
Орыс тіліндегі сөздермен ортақ мағына болған жағдайда, соңғысына тән емес басқа мағыналары бар сөздер одан да үлкен қауіп төндіреді. Мысалы, көркем әдебиет тек көркем әдебиет емес, көркем әдебиет, жалған тек жалған емес, қате, жасанды (шаш, тіс туралы), офицер тек офицер ғана емес, шенеунік, полиция қызметкері, капитан. сауда кемесінде және т.б.
Мұндай сөздік аудармашының жалған достарының көпшілігін құрайды, сондықтан ерекше назар аударуды қажет етеді. Қателерден сақтандыру контекстті өте мұқият талдау және сөздіктегі сөздің барлық мағыналарын тексеру ғана болуы мүмкін. Төмендегі мысал сөздің қажетті мағынасын таңдау және мәтіннің барлық сілтемелерін байланыстыру үшін түпнұсқаны мұқият оқып шығудың қаншалықты қажет екенін көрсетеді:
Африканың Того елі Францияға Тогоға жібергеннен гөрі көбірек дәрігерлер мен профессорларды жіберді.
Бұл, бір қарағанда, өте қарапайым болып көрінетін сөйлемде екі тұзақ бар. Тіпті біріншіден - дәрігер сөзін өткізіп, дәрігер, дәрігер (физик емес) дегенді білдіреді - сіз екіншісіне кіріп, аударуға болады: Африкалық Того мемлекеті Францияға Тогоға қарағанда Францияға көбірек докторлар мен профессорларды жіберді. Дегенмен, логикалық сәйкессіздік, тіпті интрафразалық контексте де аудармашыны ескертуі керек: доктор профессор болуы мүмкін және керісінше (яғни, бір тұжырымдама екіншісін қамтиды, бұл, тиісінше, біріншінің ерекше жағдайы). .
Ағылшын тіліндегі сөйлемде бұл логикалық сәтсіздік жоқ, өйткені профессор сөзінде мұғалім деген мағына да бар. Осы нақты мәнді таңдаудың дұрыстығын қосымша растау дамушы елдерден мидың ағылуы туралы сол мақаланың басқа жерінде қамтылған:
Жас дәрігерлер, медбикелер, инженерлер мен мұғалімдер кедей елдерді тастап, бай елдерге көшуде.
Аудармашының жалған достары тобында негізгі, жетекші емес, сирек кездесетін және сөздіктің шеткі жағында орналасқан орыс тіліндегі ұқсас сөзбен ортақ мағынаға ие сөздердің айтарлықтай саны бар. кіріспе: роман - бұл ең алдымен роман және қысқа әңгіме; партизан - жақтаушы, жақтаушы және көбінесе партизан; симпатикалық симпатикалық, жанашырлыққа толы және өте сирек симпатикалық және т.б. Жиілік факторын ескеру қажет, көбінесе аудармада дұрыс сәйкестікті таңдауда маңызды рөл атқарады.
өте жиі, тіпті ағылшын және орыс сөздеріне ортақ мағына контексте жүзеге асырылатын жағдайларда да, орыс тіліндегі үйлесімділік стандарттарының әртүрлі болуына байланысты бір аттың сәйкестігінен бас тартуға тура келеді. Мысалы, егер Әкімшілік бойынша АҚШ сөзі Америка Құрама Штаттарының әкімшілігі, содан кейін коалиция деп аударылады Әкімшілік коалициялық үкімет ретінде. Толығымен халықаралық сөздерден тұратын сөз тіркесін аударғанда теориялық тіркес және ұйымдастырушылық ақаулар , неғұрлым таныс, табиғи үйлесімділік себептері бойынша соңғы сөзді ауыстырған жөн: теориялық және ұйымдастырушылық қателіктер (қателер). Кейде - қайтадан үйлесімділік нормаларының қысымымен - аудармада дайын клишелерді қолдану ыңғайлы: ... жалпы және оның қатарлас офицерлер ...генерал және оның қаруластары; ... танымал емес табиғат бойынша KKK топтары ""... ку -клукс-клан бандаларының масқарасы."
Мұндай тұрақты комбинацияларды қолдану аудармаға табиғи дыбыс береді және белгілі бір дәрежеде мәтіннің басқа бөліктеріндегі мүмкін болатын стильдік жоғалтуларды өтейді.
Біз екі тілдегі ұқсас атаулардың әртүрлі эмоционалды және бағалау коннотациясына ие болуы мүмкін екенін ұмытпауымыз керек. Сонымен, соңғы уақытқа дейін орыс тіліндегі бизнесмен сөзі теріс зарядқа ие болды, бірақ ол алынған ағылшын тілінде ол негізінен бейтарап қолданылады. Сондықтан аудармаларда көбінесе іскер адамдар, іскер топтар өкілдерінің тіркесімін пайдалану қажет болды.
Ағылшын тіліндегі ұлтшылдық сөзінің семантикалық құрылымы теріс коннотациялары бар мағынамен - ұлтшылдықпен - және айқын оң бағасы бар мағыналармен - ұлттық өзіндік санамен берілген; отансүйгіштік, ұлттық тәуелсіздікке ұмтылу.
Әртүрлі тілдердегі ұқсас қабықтың артында белгілі бір елдің өмірі мен тарихына қатысты әртүрлі ұғымдар болуы мүмкін.
Орыс тілінде сөйлейтіндер үшін революция сөзі, ең алдымен, 1917 жылғы оқиғалар туралы идеялармен, британдықтар үшін Революция - 1688 жылы Джеймс II тақтан құлатуымен, американдықтар арасында - 1775-1783 жылдардағы тәуелсіздік соғысымен.
Аудармада жалған ассоциацияларды болдырмау үшін көбінесе сыртқы ұқсас сәйкестіктен бас тартып, оқырмандар үшін анық және бір мағыналы белгілеуді қолдану қажет:
Американдық революция шын мәнінде қазіргі отар және жартылай отар аймақтарында басталған ұлт-азаттық соғыстарға жақын параллель болды... қазіргі уақытта...
Бірақ басқа контексте революция сөзі өзінің сөздікте тіркелген басқа мағынасын ешбір оң емес коннотациялармен жүзеге асырады:
революцияны Пиночет басқарды. Чилидегі төңкерісті Пиночет басқарды.
Экстралингвистика Және бухгалтерлік есеп фон білім оқырман анықтау таңдау опция Және жылы Келесі жағдай : ...контрреволюциялық ұйым Қайта құру кезеңінде оңтүстікке демократия әкелуге ұмтылған негр-кедей ақтардың одағын басып-жаншу үшін құрылған ...
Арнайы тарихи әдебиеттерде бұл тіркес осылай аударылғанымен, қайта құру кезеңі не екенін кез келген оқырман түсіне бермейтін сияқты. Бұл жерде түсіндірмесі бар аударма артықшылық береді - бұл жағдайда кез келген оқырман түсінуге қажетті ақпарат көлемін алады: ...бұл контрреволюциялық ұйымды оңтүстіктің егіншілері бірлескен күресті басу үшін құрды. құлдық жойылғаннан кейін оңтүстікте демократия орнатуға ұмтылған қаралар мен кедей ақтар ...
Басқа жағдайда аудармашының негізгі білімі оған The сияқты комбинацияны дұрыс аударуға көмектеседі Эмансипация Прокламация -- президент Линкольн үкіметі қабылдаған құлдықты жою туралы заң жобасының атауы. Біздің сөзді түсінуімізде эмансипация арқылы оның тікелей байланыстары жоқ, сондықтан қателік ықтималдығы жоққа шығарылмайды.
Айтылғандардың барлығынан бұл сөздік тобы аудармашыдан көбірек назар аударуды талап етеді деген қорытынды жасауға болады. Сөздіктер мен энциклопедияларды тар және кең контекстке мұқият талдау аудармашының жалған достарын қауіпсіз етеді, тіпті оларды аударма құралына айналдырады.

2.2Ағылшын тіліндегі айтылым құрылымындағы Аудармашының жалған достары. Амбивалентті синтаксистік құрылымдар

Аударма тәжірибесінде жалған достардың тағы бір түрі жүйеленбеген және зерттелмеген күйінде қалады, мұнда қатенің себебі сөз емес, аудармашы түсінбеген бүкіл мәлімдеме болып табылады, нәтижесінде бұл туралы ойлаудың мәні бар. жалған дос ұғымын мәлімдеме құрылымы деңгейіне дейін кеңейтуге болады.
Сіз сияқты мәлімдемелердің құрылымы дұрыс емес жолға бұрылуы мүмкін. мүмкін емес болуы да абай бол , әйтпесе ойлау көп бойынша ол . Шынында да, қателесіп, оларды сәйкесінше Сіз тым абай бола алмайсыз (Қосымша сақтық зиян тигізбейді деген дұрыс нұсқаның орнына) және Мен ол туралы көп ойламаймын ( орнына ) деп аударуға болады. Мен ол туралы көп ойламаймын ). Соңғы мысалда орыс тілінің ойы өте күрделі түрде айтылған, көрсетілген жағдайда сіз қаншалықты мұқият болсаңыз да, ол ешқашан тым көп болмайды. Яғни, барынша сақ болуға кеңес беріледі. Ағылшын тіліндегі сөздің негізінде тым ұғымына ерекше мән беріледі. Жеткілікті ұғымы да сол рөлді атқара алады, оның көмегімен жалған дос нұсқасы жасалады. Мысалы, ағылшын үй шаруасындағы әйел қонақтарды шамадан тыс қалдырудан шаршады және ол келесі фразаны айта алады: Олар алады емес бару жылдам жеткілікті . Айтайын дегенім, олар қанша тез кетсе де, оған тез жетпейді. Қонақтардың көшуді білмейтіні емес, жай ғана осы жалған достың астарында кетсе ғой деген тілек жатыр.
Әрине, ол жұртшылықты тәжірибелі аудармашы біледі үй жезөкшелер үйі емес, жай ғана британдық сыраның сорты, бірақ қоғамдық мектеп - мүлдем мемлекеттік емес, керісінше, Ұлыбританиядағы артықшылықты жеке мектеп. Дегенмен, ол сондай-ақ ағылшын мәлімдемесіне таң қалуы мүмкін: I am қанағаттандырылды менің жалғыз екенімді ам кінәлі бойынша the апат , деген сөзден бері болуы қанағаттанған , көп жағдайда ол қанағаттану, қанағаттану деп аударып, оны сенімді болу, сенімді болу мағынасында кездестірмеген.
Көбінесе аудармашы өзіне жақсы таныс жалғаулық және септік жалғаулары бар сөйлемдер арқылы ренжітеді. Олар әдетте көп мағыналы болады және мәнді сөздер арасындағы әртүрлі қатынастарды белгілей алады (мысалы, уақыттың , себептің, салыстырудың бірлестігі болуы мүмкін). Мұнда фраза : Ол британдық армиядағы кез келген басқа офицер сияқты өз ақшасына либералды болды. Бұл барлық ағылшын офицерлері сол жомарттығымен ерекшеленетінін білдіретін сияқты. Расында, жомарттығы жағынан оның ешқайсысынан кем болмағанын аңғартады. Төтенше жағдайларда оны ең бірі деп атауға болады, бірақ кез келген құрылым аудармашыға қандай да бір ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.