Оқытудың көрнекілік принципінің мәні

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 59 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі

М. Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан университеті

Сарсенбай Ербахыт

География сабақтарында көрнекілік принциптерінің негіздері

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Білім беру бағдарламасы 6B01507 (5B01507) - «География-Тарих»

Петропавл қ. 2022

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі

М. Қозыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан университеті

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісінің м. а

Доскенова. Б. Б

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: География сабақтарында көрнекілік принциптерінің негіздері

Білім беру бағдарламасы 6B01507 (5B01507) - «География-Тарих»

О рындаған: Сарсенбай Ербахыт

Ғылыми жетекшісі: Мажитова Г. З

География аға оқытушысы

Петропавл қ. 2022

Мазмұны

Кіріспе

Кіріспе: 1 ТАРАУ

: БІЛІМ БЕРУ ПРОЦЕСІНДЕ ОҚЫТУДЫҢ КӨРНЕКІЛІК ПРИНЦИПІН ҚОЛДАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Кіріспе: 1. 1

: Оқытудың көрнекілік принципінің мәні

Кіріспе: 1. 2

: Педагогика ғылымындағы оқытудың көрнекілік принципінің даму тарихы

Кіріспе: 1. 3

: Оқытудың көрнекілік құралдарың жіктелуі және қолдану әдістемесі

Кіріспе: 2 ТАРАУ

: КӨРНЕКІЛІК ҚҰРАЛДАРДЫ ПАЙДАЛАНУ БОЙЫНША ТӘЖІРИБЕЛІК-ЭКСПЕРИМЕНТТІК ЖҰМЫС

Кіріспе: 2. 1

: Оқу суреттерін пайдалана отырып, жоспар-конспектілерді әзірлеу

Кіріспе: 2. 2

: Фотосуреттерді пайдалана отырып, жоспар-конспектілерді әзірлеу

Кіріспе: 2. 3

: Минералдар коллекцияларын пайдалана отырып, жоспар-конспектілерді әзірлеу

Кіріспе: 2. 4

: Оқу кестелерін пайдалана отырып, жоспар-конспектілерді әзірлеу

Кіріспе: Тұжырым және қорытынды

Кіріспе: Әдебиеттер тізімі

Кіріспе: Қосымша

АҢДАТПА

Дипломдық жұмыс География сабақтарында көрнелік принциптерінің негіздері тақырыбында орындалған.

Дипломдық жұмыс кіріспе, негізгі әдеби шолу, қорытынды мен қосымша бөлімдерінде сипатталған.

Кіріспе бөлімі өз кезегінде дипломдық тақырыптың өзектілігі мен мақсатына негізделген. Негізгі бөлімде жалпы География сабығында жобалау жолдарын толық қамтып жазылды, педагогикалық бағытта технологиялық бағыттары қарастырылған. Алынған мәліметтерді сүйене отырып мектеп бағдарламасында география сабағын оқыту мен ұғыну жолдарын сан қилы жолдары барын және көрсете білдім.

АННОТАЦИЯ

Текст научной работы на тему «Использование методов проектирования на уроках географии.

Тезис описан во введении, обзоре основной литературы, заключении и дополнительных разделах.

Вводная часть, в свою очередь, основывается на актуальности и цели дипломной работы. В основном разделе подробно освещаются способы проектирования на уроках общеобразовательной географии, приводятся технологические направления в педагогическом направлении. На основе полученной информации мне удалось показать и показать в школьной программе ряд способов преподавания и понимания географии.

АNNOTATION

The use of design methods in geography lessons.

The thesis is described in the introduction, review of the main literature, conclusion and additional sections.

The introductory part, in turn, is based on the relevance and purpose of the thesis. The main section covers in detail the ways of designing at the lessons of general educational geography, technological directions in the pedagogical direction are given. Based on the information received, I was able to show and show in the school curriculum a number of ways of teaching and understanding geography

КІРІСПЕ

Диплом жұмысының өзектілігі. Географияны оқытуда көрнекілік үлкен мәнге ие, өйткені географиялық нысандар мен құбылыстардың көпшілігі оқушылардың тікелей қабылдауына қол жетімді емес. Географияны көрнекі құралдарсыз оқыту мүмкін емес. Тіпті ең түрлі-түсті ауызша сипаттамалар, егер ол тақырыптың бейнесін жасамаса, оқушыға ештеңе бермейді.

Көрнекілік құралдары-Оқу құралдары жүйесінің маңызды элементі.

Оқу процесінде көрнекі құралдардың ақпараттық және танымдық функциялары бар, яғни көбейтуге болмайтын процестер мен құбылыстармен танысу; объектінің қазіргі түрінде және оның тарихи дамуындағы сыртқы келбетімен; құбылыстың немесе процестің сипаттамаларын салыстыру немесе өзгерту туралы көрнекі түсінік және т. б.

Оқытудың көрнекі құралдарын қолдану білімді игеруге, оқыту әдістерін жандандыруға, танымдық белсенділікті дамытуға, оқу материалын игеру сапасын арттыруға ықпал етеді. Көрнекілік балалардың санасында тақырып туралы нақты түсінік қалыптастыруға, карта туралы білімді бекітуге көмектеседі.

Оқу - тәрбие процесінің тиімділігі мен сапасын арттыру білім беруді жетілдіру міндеттерінің бірі болып табылады. Қазақстандық білім беруді жаңғырту тұжырымдамасы білім беру жүйесіне, атап айтқанда, одан әрі білім беру үшін негіз қаланатын бастауыш мектепте оқушыларды даярлауға жаңа әлеуметтік талаптар қояды.

Қазіргі педагогика ғылымында әр түрлі ұйымдастырушылық формалар мен құралдардың оңтайлы үйлесуіне көп көңіл бөлінеді. Оқытылатын курстардың мазмұнын, оқушылардың жас ерекшеліктерін, оқытуда ұтымды сабақтау және эмоционалды үйлесімділікті ескере отырып, оқу міндеттерін тиімді шешуге мүмкіндік беретін оқыту жүйесінің артықшылығы зор.

Бүгінгі күні мектептегі білім беруге қойылатын әлеуметтік талаптар мұғалімге оқытудың жаңа түрлерін іздеуді талап етеді. Осындай өзекті мәселелердің бірі оқуда жаңа технологияларды, оқушылардың сөйлеуін, есте сақтау қабілетін, зейінін, шығармашылық қиялын, байқағыштығын дамытатын қызықты сабақтар өткізудің жаңа нысандарын пайдалану қажеттілігі болып табылады. Мұнда оқу процесінде сенсорлық пен логиканың белгілі бір арақатынасына негізделген көрнекілік принципіне ерекше мән беру керек.

Көрнекілік принципі оқытудың негізгі қағидаларының бірі ретінде қазіргі дидактикада тек белгілі бір заттар мен олардың суреттеріне ғана емес, сонымен қатар олардың модельдеріне де жүйелі қолдау ретінде кеңінен түсініледі. Бұл өз кезегінде оларды қолдану аясын кеңейтуді білдіреді.

Сабақтарда көрнекілікті қолданудың мүмкіндіктері үлкен. Оқу материалын сезімдік қабылдау неғұрлым әр түрлі болса, соғұрлым ол терең сіңіріледі. Бұған оқытудың барлық кезеңдерінде көрнекі құралдарды кеңінен қолдану арқылы қол жеткізуге болады.

Ойлаудың арқасында адам айналасындағы заттардың, оқиғалар мен процестердің сыртқы сипаттамаларын біледі. Мұндай білім, ең алдымен, тиісті бағдарланған ойлаудың, яғни бақылаудың, сондай-ақ әртүрлі бағалаулардың арқасында мүмкін болады. Оқушыларға пәндерді өздері көрсетуден тұратын мұғалімнің іс-әрекеттерінің жиынтығы немесе олардың модельдері, сондай-ақ белгілі бір құбылыстарды, оқиғаларды немесе процестерді тиісті түсіндірмемен ұсыну демонстрация деп аталады.

Демонстрацияның арқасында оқушылардың назары кездейсоқ анықталған объектілердің, құбылыстардың немесе процестердің сыртқы сипаттамаларына емес, назары маңызды ақпаратта болады. Нәтижесінде олар демонстрацияның объектілері болып табылатын қажетті ақпарат бөліктерін тезірек және толық біледі әрі көрнекі материалдарды жинау арқылы олар тиісті жалпылаудың ауызша тұжырымына көшуге мүмкіндік алады.

Мұғалім қолданатын әдістер мен оқытудың ұйымдастырушылық формалары жүйесіне дұрыс таңдалған және шебер енгізілген дидактикалық құралдар көрнекілік принципін жүзеге асыруды жеңілдетеді. Осының арқасында олар оқушылардың қажетті ақпаратты тікелей білу жағдайларын жақсартып қана қоймайды, сонымен қатар жанама білім, ақыл-ой белсенділігі, сондай-ақ практикалық іс-әрекеттің әртүрлі сүйенетін әсерлер мен бақылаулар түрінде материал береді.

Қазіргі уақытта вариативті оқу-әдістемелік кешендер әзірленді, олардың негізгі компоненттері: оқулық, баспа негізі бар дәптер, мұғалімге арналған әдістемелік нұсқаулар. Бірақ жыл сайын толықтырылып отыратын оқу құралдарының үлкен қорының болуы осы қорды қалай пайдалану керектігі туралы мәселені ерекше өткір қояды. Оқу процесін жетілдірудің көрнекілік құралдарының мүмкіндіктері қандай, оларды қолдана отырып сабақты қалай ұйымдастыруға болады, оқу құралдарының жекелеген түрлерімен жұмыс істеудің тиімді әдістері қандай? Бұл сұрақтар бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі.

Зерттеу нысаны: География сабақтарындағы көрнекілік құралдардың қолдану әдістемесі маңызын зерделеу.

Зерттеу пәні: жалпы білім беретін мектептерде география сабақтарындағы көрнекілік принциптері.

Зерттеу көздері:

Зерттеу жұмысының ғылыми жаңалығы:

Диплом жұмысының мақсаты. Білім беру процессінде көрнекілік принціпін қолданудың теориялық және практикалық негіздерін зерделеу.

Диплом жұмысының мақсатына жету үшін келесі міндеттерді шешу керек:

- Оқытудың көрнекілік принципінің мәні;

- Оқытудың көрнекілік құралдарың жіктелуі және қолдану әдістемесі;

-Көрнекілік құралдарда пайдалана отырып тәжірибелік эксперимент жасау.

Дипломдық жобаның құрылымы: Дипломдық жоба кіріспеден 2 бөлімнен, қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен, кесте, суреттен және қосымшалардан тұрады. Әдебиеттер тізіміне 30 еңбек енгізілген.

1 БІЛІМ БЕРУ ПРОЦЕСІНДЕ ОҚЫТУДЫҢ КӨРНЕКІЛІК ПРИНЦИПІН ҚОЛДАНУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

ОҚЫТУДЫҢ КӨРНЕКІЛІК ПРИНЦИПІНІҢ МӘНІ

Педагогикалық іс-әрекеттің заңдылықтары оның жалпы ұйымдастырылуын, мәнін, әдістері мен тәсілдерін анықтайтын негізгі мәлімдемелерде, яғни принциптерде белгілі бір көріністі табады.

Қазіргі ғылымда принциптер белгілі бір тұжырымдаманың негізгі, бастапқы тұжырымдары, негізгі идеялар, мінез-құлықтың, іс-әрекеттің негізгі ережелері болып табылады.

Дидактикалық принциптер-бұл жалпы мақсаттары мен заңдылықтарына сәйкес оқу процесінің мәнін, ұйымдастырушылық формалары мен әдістерін анықтайтын негізгі тұжырымдар. Осылайша, педагогикалық іс-әрекеттің принциптері мұғалімнің жұмысын ұйымдастыруға қойылатын негізгі талаптарды көрсетеді, оның бағытын көрсетеді және нәтижесінде педагогикалық процесс тұжырымдамасына шығармашылық көзқарас ықпал етеді [1] .

Оқу процесінде және бүкіл педагогикалық іс-әрекеттегі ең маңызды ұйымдастырушылық ұстаным-кқрнекілік принципі. Бұл ұзақ уақыттан бері қолданылып келе жатқан оқу іс-әрекетінің ең кең таралған және түсінікті принциптерінің бірі.

Соңғы уақытта оқу процесінде көрнекілікті пайдалану тағы да өзекті мәселеге айналды. Көрнекі құралдарды қолдану аясы едәуір өсті, олардың тізімі толықтырылды.

Оқу процесінде көрнекілікті пайдалану шарттары екі жақты десе де болдаы. Көрнекіліктің басты міндеті-оқушылардың сезімтал көрнекі әсерлердегі ойлауын, мектептің өмірмен байланысын дамыту.

Оқу процесінде көрнекі құралдарды қолдану саласы әлі нақты анықталған жоқ. Тәжірибе көрсеткендей, көрнекі құралдар кешенді және аспектілі оқытуда, кеңейтуде және тереңдетуде кең қолданылады [2] .

Оқу-тәрбие процесіндегі көрнекілік әртүрлі көрнекі құралдарды пайдалана отырып қамтамасыз етіледі. Көрнекі құралдар пайдаланылады, сонымен бірге олар дерексіз байланыстар мен тәуелділіктерді түсіну үшін диалектикалық материализм әдіснамасында қалыптасқан дидактиканың негізгі ережелерінің бірі болып табылады.

Тіпті Я. А. Коменский XVII ғасырда көрнекілік принципін оқытудың ең маңызды қағидасы ретінде негіздеді, "дидактиканың алтын ережесін" шығарды: " . . . сезімдермен қабылдау үшін барлық нәрсе қол жетімді: көру арқылы қабылдау, есту арқылы, иіс сезу, талғамға жататын - жанасу" [3] .

Дидактикалық принциптер:

1-кесте. Дидактикалық түсіндірме

Кейбір нәрселерді бірден бірнеше сезіммен игеруге мүмкіндік бар болғандықтан, оларды оқушының жадына сіңу деңгейі де жоғары болатыны анық. Осы ережеге сәйкес оқу процесіне барлық сезім мүшелерін оята білу керек. Ол былай деп жазды: "Егер біз оқушыларға шынайы және сенімді білім бергіміз келсе, онда біз бәрін жеке бақылаулар мен сезімтал көріну арқылы үйретуге тырысуымыз керек".

Көрнекілік принципі Песталоццидің еңбектерінде айтарлықтай кең жазылды. Оның пікірінше, сезім мүшелері бізді қоршаған әлем туралы тәртіпсіз ақпаратпен қамтамасыз етеді. Оқыту байқаулардағы тәртіпсіздікті болдырмауға, заттарды ажыратуға, біртекті және ұқсас заттарды қайтадан біріктіруге, яғни оқушыларда ұғымдар қалыптастыруға міндетті. Песталоцци: "мен көрнекілікті кез-келген білімнің негізі ретінде мойындай отырып, оқытудың ең жоғары, негізгі принципін берік орнаттым"- деген екен [4] .

Кейінірек белгілі мұғалім К. Д. Ушинский көрнекілік принципін дамытып, оқушылардың білім алу процесінде оның маңыздылығын сипаттады. К. Д. Ушинский түсіндіргендей, оқу процесінде көрнекіліктің пайдасы-оқушы сөздер мен объектілер арасындағы қатынасты орнатуға дағдыланады. Оқытудағы көрнекіліктің мағынасы туралы классикалық еңбектерінде ол көрнекі материалдарды қолдану балаларды сөзді, тәжірибені қабылдаумен байланыстыруға үйретеді, ал формасы, түсі, мөлшері, дыбыстары және т. б. туралы пікірлер қалыптасады деп сендірді. Нысанды оқушылар тікелей қабылдауы және мұғалімнің басшылығымен қабылдау өте маңызды" . . . бала сезімдері ұғымдарға айналды, ой тұжырымдамалардан пайда болды және ой сөзге айналды" [5] .

Көрнекілік принципінің табиғи түсіндірмесі салыстырмалы түрде жақында алынған. Оның негізін келесі нақты негізделген ғылыми заңдылықтар құрайды: адамның сезім мүшелері сыртқы ынталандыруларға әр түрлі сезімталдыққа ие, біздің планетамыздың тұрғындарының негізгі саны ең сезімтал - көру органдары. Зерттеулер көрсеткендей, көру органдары есту органдарына қарағанда бес есе, ал тактильді органдарға қарағанда 13 есе көп ақпарат береді; көру мүшелерінен миға түсетін ақпарат айтарлықтай кодтауды қажет етпейді, олар адамның жадында оңай, тез және мұқият жазылады [43] . Қазіргі дидактикада көрнекілік ұғымы қабылдаудың әртүрлі түрлеріне жатады (визуалды, есту, тактильді және т. б. ) . Көрнекі құралдардың бірде-бір түрі басқасынан сөзсіз артықшылыққа ие емес. Табиғатты зерттеу барысында, мысалы, табиғатқа жақын табиғи нысандар мен суреттерді, ал грамматика сабақтарында - доғалар мен жебелер көмегімен сөздердің бөліктерін әр түрлі түстермен бөлектеу әдісі арқылы сөздердің шартты кескіндерін қолданған жөн. Көбінесе бірдей сұрақтармен танысу процесінде көрнекі құралдардың барлық түрлерін қолдану қажеттілігі туындайды.

Көрнекі құралдарды мақсатты пайдалану, сабақтарды олардың шамадан тыс санымен бөгемеу салмақты болып саналады, өйткені бұл білім алушыларға ең негізгі, маңызды мәселелерді шоғырландыруға және ойлауға кедергі келтіруі мүмкін. Оқу процесінде көрнекілікті мұндай пайдалану жетістікке әкелмейді, керісінше жаңа білімді игеруге және оқушылардың дамуына зиян тигізеді.

Оқушылар маңызды бейнелі идеяларға ие болған кезде оларды ұғымдарды қалыптастыру, оқушылардың дерексіз ойлауын қалыптастыру үшін қолдану керек.

Оқушылардың ақыл-ой белсенділігін оятуға арналған көрнекі құралдарды жасай отырып, К. Д. Ушинский оқытудың кілті көрнекі құралдың өзі емес (яғни көрнекілікті қамтамасыз ету емес), содан кейін сенсорлық бейнені қалыптастыру екенін атап өтті. Осыған сүйене отырып, мұғалім визуалды оқыту әдістемесін байытты, көрнекі құралдармен бірқатар әдістер мен әдістерді жасады [6] . Педагогикалық ғылымның одан әрі дамуы көрнекілік білім берудің әр деңгейінде білім беру процесін ұйымдастырудың және жүргізудің қажетті және заңды құралы болып көрінетінін растады. Сонымен қатар, оны принцип сияқты педагогикалық категорияға жіктеудің қарама-қайшылығы анықталды. Ол оқыту әдісінің белгісі ретінде де, оқыту құралдарының белгісі ретінде де қолданыла бастады. Дегенмен, көбінесе "көрнекілік" термині пәнді оқыту процесінде мұғалім ұстанатын принципті білдіреді. Сонымен қатар, принциптің жалпы сипаттамасымен жұмыстың басым көпшілігінде мұғалімнің қызметі ғана емес, сонымен бірге оқушының қызметі де ерекшеленеді. Яғни, мұғалім көрнекілік принципін жүзеге асырады. Бірақ сонымен бірге оқушы іске асырудың "құралы" болады.

Көрнекілік сенсорлық және логикалық, нақты және теориялық бірлікті қамтамасыз етуі керек, оқушының дерексіз ойлауын қалыптастыруға ықпал етуі керек, сондықтан оқушы көрнекілік принципін жүзеге асыру процесіне қосылады. Бұл оқушыға көрнекіліктер әсер етеді (яғни мұғалім жүзеге асыратын принцип), содан кейін көрнекілік ұғымымен байланысты принциптің өзі сипаттамайтын әрекеттер. Мұндай жағдайда принциптің мәніне оны іске асыруға ешқандай қатысы жоқ нұсқаулар салынады.

Көрнекілік принципінің функциялары:

1) көрнекілік материалды дұрыс түсінуді қамтамасыз етеді;

2) материалды түсінуде тірек ретінде қызмет етеді;

3) зерделенетін материалды іс жүзінде қолдануға жағдай жасайды; ;

4) қажетті дағдылар мен дағдыларды игеруге көмектеседі;

5) сабаққа қызығушылық тудырады;

6) еріксіз назар аударады;

7) шаршауды азайтады;

8) бүкіл оқу процесін қамтамасыз етеді [7]

Принципті іске асыру оқу кезеңі мен шешілетін міндеттерді көрсететін тиісті құралдардың құрамымен қамтамасыз етіледі: жаңа материалды зерттеу, білімді бекіту, дағдыларды қалыптастыру, үй тапсырмаларын орындау және оқу материалын игеруді бақылау кезеңінде. Оқыту құралдары білім берудің барлық формаларында қолданылады, онда білім, білік және дағдыларды қалыптастыру және оқыту элементтері бар.

Көрнекілік принципін дұрыс түсіндіру, егер сіз оның атауын қатаң ұстанатын болсаңыз, көрнекі сезімдерді, қабылдауды, бейнелерді кеңінен қолдану, сондай-ақ адамды оқыту мен тәрбиелеу кезінде шындықпен тікелей байланысқа қол жеткізуге болатын сезім мүшелерінің дәлелдеріне үнемі сүйену болып табылады [8] .

Балалардың танымдық белсенділігін қалыптастыру мүмкіндіктерін қарастыра отырып, Т. И. Власова бұл процесс "алынған білімді қабылдау, есте сақтау, түсіну, көбейту және түсіндіруден тұратын тізбек ретінде ұсынылуы мүмкін таным процесін ынталандыруды, күшейтуді" білдіреді [9] . Яғни, белгілі бір дәйектілік анықталады, оның бірінші сатысында мұғалімнің ақпаратты ұсынуы емес, қабылдауы болады. Бұл дұрыс, бірақ зерттелетін принципті жүзеге асыруда тән емес.

Шын мәнінде, принциптің атауы іс жүргізу компоненттерін жүзеге асыруға қажетті мән мен сипатты көрсетпейтіндігі қазіргі мұғалімдердің пікіріне сәйкес принципке негізделген негізгі заңдарда нақты көрсетілген. Атап айтқанда, авторы И. Ф. Харламов (1999) болып табылатын әйгілі "Педагогика" оқулығында былай делінген:

1. "Оқытудың көрнекілігі-бұл оқушылар үшін қоршаған әлемді тану құралы ретінде әрекет ететіндігінің салдары, және бұл процесс объектілерді, құбылыстарды немесе оқиғаларды тікелей бақылауға және зерттеуге негізделген болса, сәтті болады;

2. Танымдық процесс білімді меңгеру процесіне қабылдаудың әртүрлі органдарын енгізуді талап етеді (көрнекі оқыту оқушылардың назарын арттырады, білімді тереңірек игеруге ықпал етеді) ;

3. Оқытудың көрнекілігі балалардың ойлау ерекшеліктеріне негізделген және осы ойлауды нақтыдан абстрактіге дейін есепке алуды және дамытуды қамтамасыз етеді;

4. Көрнекілік оқушылардың білімге деген қызығушылығын арттырады және оқу процесін жеңілдетеді" [10] .

Харламовтың жұмысында көрініс тапқан позициялардың бір бөлігі И. П. Подласойдың көзқарастарында қолдау мен дамуды табады: "бала формалармен, түстермен, дыбыстармен, жалпы сезімдермен ойлайды, демек, абстрактілі ұғымдар мен сөздерге емес, нақты бейнелерге негізделген визуалды оқыту қажеттілігі". бала тікелей қабылдайтын". Осы ойды жалғастыра отырып, автор былай деп жазады: "оқыту және тәрбиелеу кезінде ұғымдар мен дерексіз ұстанымдар оқушылардың нақты фактілермен, мысалдармен және бейнелермен расталған кезде олардың санасына оңай жететінін ұмытпаңыз; оларды ашу үшін көрнекіліктің әр түрлі түрлерін пайдалану қажет" [11] .

Мұнда келтірілген дәйексөздер мен автордың ой-пікірлерінің маңызды сәті-бұл принциптің атауымен қамтамасыз етілуі мүмкін (жағдай жасалады), бірақ кепілдік берілмеуі мүмкін қабылдауды қамтамасыз ету қажеттілігі. Яғни, принцип қабылдауды қамтамасыз етудің түпкі мақсатын қоймайды. Оның мақсаты-жағдай жасау.

Оған салынған процестердің атауы мен мәні арасындағы алшақтық Л. М. Зельманованың жұмысында көрінеді [12], ол қазіргі оқыту теориясы мен практикасындағы көрнекілікті екі жолмен түсінуге болады деп санайды: көрнекілік дегеніміз-оқытудағы сенсорлық рефлексия процесі; оқу материалын оқу кезінде көрнекі құралдарды тірек ретінде пайдалану. "Бірінші жағдайда, "көрнекілік" терминін қолдана отырып, оқытуды көрнекі құралдармен де, онсыз да ұсынуға болады. Мысалы, ауызша деп аталатын нәрсе туралы айтуға болады". Тұжырымдаманың көрінісі, бұл белгілі заңдар мен заңдылықтардың әдістемелік көрінісі, оларды практиканың реттеуші нормалары ретінде пайдалануға мүмкіндік беретін формада көрсетілген мақсаттар, мәні, мазмұны, оқыту құрылымы туралы білім" [13] .

Сондықтан педагогикалық теорияның өзгеруі, ең алдымен, басқа тұжырымдамалардан ерекшеленетін заңдылықтар мен оларға негізделген принциптердің бөлінуіне әсер етеді. Қазіргі заманғы оқыту жүйелері педагогикалық ғылымның басында қолданылғандардан айтарлықтай айырмашылықтарға ие, сондықтан «оқытудың заңы және принциптері» ұғымдарын түсінуді нақтылау, заңдар мен оқыту принциптері жүйесі арасындағы байланысты негіздеу қажет.

Егер "көрінекілік" дидактикалық принципі туралы айтатын болсақ, онда даму бар. Оқу процесінің маңыздылығын сақтай отырып, оның мазмұны біртіндеп өзгереді. Көрнекілік принципі өзінің жаңа түсінігінде әлі де өзекті болып қала береді және бүгінде бұрынғыдан да маңызды болуы мүмкін.

Оқыту тәжірибесінде көрнекі құралдарды қолдану мұғалімнің сөзімен үйлеседі. Сөздер мен көрнекі құралдарды біріктірудің әдістері мен әдістері, олардың алуан түрлілігіне қарамастан, бірнеше негізгі формаларға ие. Формалардың бірі-сөз арқылы мұғалім студенттер жүргізетін бақылауларды басқарады, ал объектінің сыртқы формасы, оның құрылымы, болып жатқан процестер туралы білім алушылар өздері байқайтын объектілерден алады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.