Жеке табыс салығы төлем көзінен салық салынатын табыстан

Жұмыс түрі: Іс-тәжірибеден есеп беру
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе

4
1 ҚР ҚМ МКК Шымкент қаласы Еңбекші ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасының тарихы, ережесі және құрылымы

6
2 ҚР ҚМ МКК Шымкент қаласы Еңбекші ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасында салық төлеушілер бойынша соңғы 2 жылдық мәліметтер бойынша талдау жүргізу

12
3 Түркістан облысы бойынша жалпы салықтық түсімдерді талдау

17
4 Дербес тапсырма Облыстағы салықтық заң бұзушылықтарды және салықтан жалтару жағдайларын бақылау

5 СҒЗЖ тапсырмасы Салық төлеуден жалтару мәселесін басқарудың шет елдік тәжірибелері

6 Қорытынды

7 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
21

27

32

34

Кіріспе

Өндірістік практиканың өту базасы: ҚР ҚМ МКК Шымкент қаласы, Еңбекші ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы.
Өндірістік практиканың негізгі мақсаты: университет қабырғасындағы алған теориялық білімдерімді тәжірибе жүзінде қолдану.
Қойылған мақсаттарға сәйкес келесі тапсырмалар орындалады:
- ҚР ҚМ МКК Шымкент қаласы Еңбекші ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасының тарихы, ережесі және құрылымы;
- ҚР ҚМ МКК Шымкент қаласы Еңбекші ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасында салық төлеушілер бойынша соңғы 2 жылдық мәліметтер бойынша талдау жүргізу;
- Түркістан облысы бойынша жалпы салықтық түсімдерді талдау;
- Дербес тапсырма Облыстағы салықтық заң бұзушылықтарды және салықтан жалтару жағдайларын бақылау;
- СҒЗЖ тапсырмасы Салық төлеуден жалтару мәселесін басқарудың шет елдік тәжірибелері тақырыбын орындау.
Салықтар - мемлекеттік экономикалық саясаттың негізгі құралы және нарықтық қатынастарды реттеуші, кез келген мемлекеттің қалыптасуының, қоғамның экономикалық және әлеуметтік дамуының бірден-бір негізі. Олай болса, келесі бөлімде Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Шымкент қаласы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментінің құрылу тарихымен, ережелерімен, құрылымымен танысамыз.
Барлық елдердегі салықтар, олардың әлеуметтік-экономикалық құрылымы мен саяси қызметіне қарамастан, ұлттық үкіметтің негізгі табыс көзі - ұлттық табысты қайта бөлудің негізгі қаржылық құралы, мемлекет кірістері мен бюджет кірістерінің негізгі көзі болып табылады. Осыған орай, Қазақстан Республикасының Президенті Қасым Жомарт Кемелұлы Тоқаев 2020 жылғы 1 қыркүйектегі жолдауында: Егер ұлттық табысты әділ бөлудің маңыздылығы туралы айтар болсақ, барша азаматтарға дәл сондай ұғынықты болатын салық саясатын әзірлеуіміз керек.Бүгінде салықтар мен алымдардың 40-қа жуық түрі бар. Оны басқару ісі тым күрделі және негізінен мәжбүрлік сипатқа ие болып отыр.Үкіметке Атамекен ұлттық кәсіп - кер - лер палатасымен бірлесіп және депу - таттық корпусты тарта отырып, Салық кодексін және заңға сәйкес актілерді егжей-тегжейлі қайта қарауды тапсыра - мын. Мақсатымыз - салықтық міндет - те - мелерді орындауды барынша жеңілдету және салықтар мен өзге де төлемдердің санын азайту.Бюджетті әртараптандыру мен толық - тырудың қосымша тетігі ретінде салық - тық мөлшерлемелерді жіктеу жөнінде де ойлану керек. Халықаралық салық салу жүйесінің нормаларына да ерекше назар аударған жөн. Бұл нормалар шетел инвестициясын тартуға және тапқан табысты Қазақстанға қайта құюға барынша ынталандыруы керек,- деп айтып өткен болатын.
Мемлекет пайда болғаннан бері салықтар қоғамның ажырамас бөлігі болды. Мемлекеттің дамуы мен қайта құрылуы салық жүйесінде үлкен өзгерістерге әкеледі. Олай болса, келесі бөлімде Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Шымкент қаласы Еңбекші ауданы бойынша Мемлекеттік кірістер басқармасының құрылу тарихымен, ережелерімен, құрылымымен танысамыз.

1. ҚР ҚМ МКК Шымкент қаласы Еңбекші ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасының тарихы, ережесі және құрылымы
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік кірістер комитетінің Шымкент қаласы бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті кеден ісі саласындағы мемлекеттік басқару және бақылау, салықтардың, кеден және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердiң түсуiн, әлеуметтік төлемдерді есептеудің, ұстаудың, аударудың толықтығымен уақыттылығын қамтамасыз етумен айналысады. Осы тұрғыда Шымкент қаласы Еңбекші ауданы бойынша Мемлекеттік кірістер басқармасы және өзге басқармалар Мемлекеттік кірістер департаменті тарапынан берілген тапсырмаларды орындай отырып салық төлеушілермен тікелей қарым қатынас орнатады.
1989 жылғы Бүкілодақтық халық санағы мәліметтеріне сәйкес, КСРО құлдыраған кезде қала үш ауданнан тұрды: Абай, Еңбекші, Дзержинский (кейіннен Әл-Фараби деп өзгертілді). Осы үш аудан бойынша мемлекет бюджетіне келіп түсетін салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді басқарып отыратын салық басқармалары қызметтерін жүргізді. Кейіннен 2014 жылдың тамызында Қаратау ауданы қосылып, Шымкент қаласында 4 ауданды қамтыды.
Қазіргі таңда Шымкент қаласы бойынша 4 мемлекеттік кірістер басқармасы өз жұмыстарын атқаруда.Атап айтар болсам: Әл-Фараби, Еңбекші, Абай және Қаратау аудандары бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы. Әр бір басқарма қарапайым халықпен тікелей қарым қатынаста жұмыс істей отырып, салық төлеушілердің міндетті төлемдер мен алымдарды уақытылы төлеп, бюджетке түсуін бақылап отырады. Сонымен қатар, тек қана салық ісі бойынша ғана емес, жеке кәсіпкерлікпен айналысу үшін не істеу керек сынды, жалпы айтқанда халыққа мемлекеттік қызметтерді де көрсетеді. Осы тұрғыда, Шымкент қаласы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасымен шешілмеген мәселелер бойынша, мемлекеттік кірістер департаменті, оның ішінде мемлекеттік қызмет көрсету басқармасы айналысады.
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Мемлекеттік кірістер комитетінің Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментінің Еңбекші ауданы бойынша Мемлекеттік кірістер басқармасы (бұдан әрі - департамент) мемлекеттік кірістер басқармасының аумақтық органы болып табылады. Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің толықтығы мен уақтылығын қамтамасыз ету, міндетті зейнетақы төлемдерін есептеу, ұстап қалу, аудару жөніндегі функцияларды жүзеге асыруға уәкілетті Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Кірістер комитеті (бұдан әрі - Комитет) жарналар мен міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдарды есептеу және төлеу және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де функцияларды жүзеге асырады.
2.Бөлім өз қызметін Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарына, Қазақстан Республикасының Президенті мен Үкіметінің актілеріне, өзге де нормативтік құқықтық актілерге, сондай-ақ осы Ережеге сәйкес жүзеге асырады.
3.Басқарма мемлекеттік мекеме ұйымдық-құқықтық нысанындағы заңды тұлға болып табылады, өз атауы қазақ тілінде жазылған мөрлері мен мөртаңбалары, белгіленген үлгідегі бланкілері, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шоттары болады. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің қазынашылық органдары.
4.Кеңсе азаматтық-құқықтық қатынастарға өз атынан түседі.
5.Бөлім, егер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес осыған уәкілеттік берілген болса, мемлекеттің атынан азаматтық-құқықтық қатынастардың тарапы болады.
6.Басқарма өз құзыретінің мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Басқарма басшысының бұйрықтарымен ресімделетін шешімдер қабылдайды.
Басқарманың міндеттері:
1) өз өкілеттіктері шегінде мемлекеттің экономикалық қауіпсіздігін, кәсіпкерлік субъектілерінің, қоғам мен мемлекеттің заңды құқықтары мен мүдделерін қамтамасыз ету;
2) салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің толық және уақтылы түсуін қамтамасыз ету;
3) өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының халықаралық актілерінің, салық және өзге де заңнамасының сақталуын және орындалуын қамтамасыз ету;
4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік төлемдерді есептеудің, ұстап қалудың және аударудың толықтығы мен уақтылылығын қамтамасыз ету;
5) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де міндеттерді орындау.
Басқарманың функциялары:
1) салық заңнамасының сақталуын бақылау;
2) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында және тиiстi халықаралық шарттарда белгiленген тәртiппен халықаралық шарттардың ережелерiн қолдану;
3) Басқарманың құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының халықаралық міндеттемелерін орындауды қамтамасыз ету;
4) Қазақстан Республикасының салық және өзге де заңнамасының сақталуын бақылау бойынша мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жасау;
5) салықтық әкімшілендіруді жүзеге асыру;
6) Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес салықтық бақылауды жүзеге асыру;
7) Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңнамасына сәйкес ақпараттық жүйені пайдалана отырып электрондық қызметтер көрсету;
8) мемлекеттік қызметтер көрсету стандарттары мен регламенттеріне сәйкес мемлекеттік қызметтерді көрсету;
9) тәуекелдерді басқару жүйесін қолдану;
10) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен ақпараттық жүйелер арқылы мемлекеттік органдармен және өзге де ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау;
11) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік кірістер органдарының құзыретіне кіретін мәселелер бойынша ақпаратты интернет-ресурста орналастыру;
12) әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттамалар жасау және істерді қарау, сондай-ақ Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасында көзделген өзге де шараларды қолдану;
13) есепке алу тәртібі бұзылған жағдайда жанама әдістер (активтер, міндеттемелер, айналымдар, шығыстар, шығыстар) негізінде салық салу объектілерін және (немесе) салық салуға байланысты объектілерді айқындау;
14) салық мiндеттемесiнiң туындауына, орындалуына және тоқтатылуына байланысты мәселелер бойынша түсiндiрулер мен түсiндiрулердi жүзеге асыру;
15) Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес шет мемлекеттердің тиісті органдарымен және халықаралық ұйымдармен ынтымақтастық;
16) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгіленген тәртіппен жеке тұлғалардан берешекті өндіріп алуға салық бұйрығын шығару;
17) Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес салықтарды және (немесе) төлемдерді төлеу жөніндегі салық міндеттемесін орындау мерзімін өзгерту туралы шешімдер, сондай-ақ салық міндеттемесін орындау мерзімін өзгертуден бас тарту туралы шешімдер қабылдау; салықтарды және (немесе) төлемдерді төлеуге;
17-1) көлік құралдарын, оның ішінде халықаралық жүк тасымалдауды жүзеге асыратын көлік құралдарын Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік шекарасымен сәйкес келмейтін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы тоқтату;
17-2) тасымалдаушыдан немесе Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы тауарларды өткізуді жүзеге асыратын тұлғадан Еуразияның кедендік шекарасымен сәйкес келмейтін қажетті ақпаратты, сондай-ақ құжаттар мен мәліметтерді сұратуға және алуға; Экономикалық одақ;
17-3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес фактілер мен оқиғаларды құжаттауды, бейне және аудиожазбаны, кино және фотосуреттерді түсіруді;
17-4) Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік шекарасымен сәйкес келмейтін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізілетін тауарлардың жекелеген түрлеріне тыйым салулар мен шектеулердің сақталуын бақылау қағидаларын әзірлеу;
17-5) өз құзыреті шегінде белгіленген тәртіппен тауарларды таңбалауды және қадағалауды жүзеге асыру;
17-6) таңбалануға және бақылауға жататын тауарлардың айналымына қатысушылардың тізілімдерін жүргізу;
17-7) таңбалануға және бақылауға жататын тауарлардың айналымын өз құзыреті шегінде, оның ішінде Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттермен өзара саудада бақылауды жүзеге асыру;
18) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де функцияларды жүзеге асыру.
Басқарманың құқықтары мен міндеттері:
1) заңнамада белгiленген тәртiппен мемлекеттiк органдардан, олардың лауазымды адамдарынан газет ақпараты мен материалдарын құрастыру, алу және алу;
2) Басқарманың құзыретіне жататын мәселелер бойынша қолданыстағы заңнамаға түсініктемелер мен ақпарат беру;
3) сараптамалар, сынақтар мен консультациялар жүргізу үшін Қазақстан Республикасының және басқа мемлекеттердің сарапшылары, сарапшылары және тиісті мемлекеттік органдардың мамандары, консультанттар мен тәуелсіз сарапшылар;
4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Департаменттің құқықтары мен мүдделерін қорғау мақсатында сотқа жүгінуге, талап қоюға;
5) Басқарманың құзыретіне кіретін мәселелер бойынша жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін, арыздары мен шағымдарын қарау;
6) заңда көзделген жағдайларда жеке және заңды тұлғалардан белгiленген нысандар бойынша қажеттi құжаттарды, естелiктердi ұсынуды талап етуге;
7) Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде белгiленген тәртiппен, сондай-ақ тиiстi мемлекеттiк органдармен келiсiм бойынша олардың басқа мемлекеттiк органдармен бiрлескен актiлерiнiң негiзiнде экономикадағы мемлекеттiк қызмет көрсету қызметi жоғары мәнге ие болады;
8) сыра саласындағы тиісті уәкілетті органның ақпараттық жүйелерінен Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен ақпаратты ұсыну;
9) Салық әкімшілігін жетілдіру Жаңғырту Салукиканың әкімшілер мен төлеушілердің немқұрайлы міндеттерін орындай отырып, басқа міндеттерді орындауын қамтамасыз ету.
10) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де құқықтар мен мүдделерді жүзеге асыру.
Басқармаға басшылықты Бөлімге жүктелген міндеттердің орындалуына және оған жүктелген функциялардың орындалуына дербес жауапты болатын басшы жүзеге асырады.Басқарма басшысы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қызметке тағайындалады және қызметтен босатылады. Басқарма басшысының Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қызметке тағайындалатын және қызметтен босатылатын орынбасарлары болады.
Басқарма басшысының мынадай өкілеттіктері бар:
oo орынбасарларының, аппараттың құрылымдық бөлімшелері басшыларының, қызметкерлерінің міндеттері мен өкілеттіктерін айқындайды;
oo Басқарманың штат санының шегінде Басқарманың штат кестесін бекітеді;
oo Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Басқарма қызметкерлерін қызметке тағайындайды және қызметтен босатады;
oo Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен тәртiптiк жазалау шараларын қолдануға;
oo Басқарманың құрылымдық бөлімшелері туралы ережелерді бекітеді;
oo Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен басқарма басшысының орынбасарларын, қызметкерлерiн iссапарлар, демалыстар, материалдық көмек көрсету, даярлау (қайта даярлау), бiлiктiлiгiн арттыру, көтермелеу, үстемақылар мен үстемеақылар беру мәселелерiн шешедi. департаменті;
oo сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдар үшін дербес жауапкершілікте
oo Бөлімге ұсынылған мәліметтердің дұрыстығы үшін дербес жауапты болады;
oo өз құзыреті шегінде басқарма актілеріне қол қояды;
oo барлық мемлекеттік органдарда және өзге де ұйымдарда Басқарма атынан өкілдік етеді;
oo Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Басқарма басшысы болмаған кезеңде оның өкілеттіктерін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес оны алмастыратын тұлға орындайды.
Шымкент қаласы Еңбекші ауданы бойынша Мемлекеттік кірістер басқармасының құрылымы: басшы, 2 басшы орынбасары, 7 бөлім басшысы, 7 бөлім, 33 бас маман, 7 жетекші маманнан тұрады. Бөлімдерді атап айтар болсам:
1. Құқықтық және ұйымдастыру жұмысы бөлімі;
2. Салық төлеушілермен жұмыс бөлімі;
3. Салықтық әкімшілендіру бөлімі;
4. Өндіріп алу бөлімі;
5. Өндірістік емес бөлімі;
6. Есепке алу, талдау және ақпараттық технологиялар бөлімі;
7. Камералдық мониторинг бөлімі.
Келесі бөлімде, Шымкент қаласы Еңбекші ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасында салық төлеушілер бойынша соңғы 2 жылдық мәліметтер бойынша талдау жүргіземіз.

2 ҚР ҚМ МКК Шымкент қаласы Еңбекші ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасында салық төлеушілер бойынша соңғы
2 жылдық мәліметтер бойынша талдау жүргізу

Қазақстан Республикасының салық заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, салық Кодексінен, сондай-ақ қабылдануы осы Кодексте көзделген нормативтік құқықтық актілерден тұрады. Қазақстан Республикасының салық кодексі 2008 жылы 10 желтоқсанда қабылданған N 99-IV Кодексі болып табылады. Осы Кодексте көзделмеген салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеу жөніндегі міндет ешкімге жүктелмеген. Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер осы Кодексте белгіленген тәртіппен және жағдайларда белгіленеді, енгізіледі, өзгертіледі немесе жойылады. Осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілерінің арасында қайшылықтар болған жағдайда салық салу мақсаттары үшін осы Кодекстің ережелері қолданылады. Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, салықтық қатынастарды реттейтін нормаларды салықтық емес заңнамаға енгізуге тыйым салынады. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Кодекстегіден өзгеше ережелер белгіленсе, шарттың ережелері қолданылады. Қазақстан Республикасының салық заңнамасы Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында қолданылады және жеке, заңды тұлғаларға және олардың құрылымдық бөлімшелеріне қолданылады. Салық салуды жетілдіру мақсатындағы өзгерістер мен толықтыруларды қоспағанда, осы Кодекске өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасының заңнамалық актілері ағымдағы жылдың және олар қабылданған жылдан кейінгі жылдың 1 желтоқсанынан кешіктірілмей қабылданады. әкімшілендіру, салық есептілігі, сондай-ақ салық төлеушілердің (салық агенттерінің) позициясы тек 1 қаңтардан бастап жүзеге асырылуы мүмкін.
Қазақстан Республикасының салық заңнамасы салық салу принциптеріне негізделген. Салық салу принциптеріне салық салудың мəжбүрлілігі, айқындылығы, əділдігі, салық жүйесінің біртұтастығы жəне Қазақстан Республикасының салық заңнамасының ашықтығы қағидалары жатады.
Салық қызметінің негізгі міндеттері:
- салық заңнамасының сақталуын қамтамасыз ету, оның тиімділігін зерделеу;
- салық салу мәселелері бойынша заң жобаларын, басқа елдермен келісімдерді әзірлеуге қатысу;
- салық төлеушілерге олардың құқықтары мен міндеттерін түсіндіру, салық заңнамасы мен нормативтік құқықтық актілердегі өзгерістер туралы салық төлеушілерді дер кезінде хабардар ету.
Салық төлеушілер өз тарапынан келесі міндеттерді орындауға міндетті:
1. уақтылы салық органына тіркеліп, тіркеу нөмірін алуға;
2. Мемлекеттік салық комитетінің актілеріне сәйкес есеп құжаттарын жүргізуге, осы есеп құжаттарын бес жыл бойы сақтауға;
3. Салық есептілігін уақытылы тапсыру;
4. орындалған жұмыстар немесе көрсетілген қызметтер үшін төлейтін салық төлеушінің салық қызметінің талабы бойынша мердігерге төленген сомалар туралы ақпаратты ұсынуға;
5. салық заңнамасын, салықты төлеу тәртібін, салықты төлеу мерзімдерін қатаң сақтау;
Қазақстандағы салықтық және міндетті аударымдар:
* Корпоративтік табыс салығы
* Жеке табыс салығы
* Қосылған құн салығы
* Әлеуметтік салық
* Арнайы салық режимі
* Акциздер
* Экспортқа рента салығы
* Көлік құралдары салығы
* Жер салығы
* Мүлік салығы
* Әлеуметтік аударымдар
* Міндетті зейнетақы жарналары
* Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға аударымдар мен жарналар.
Ендеше, алдымен Шымкент қаласы Еңбекші ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы бойынша 2020 жылғы салықтық түсімдерге көз жүгіртейік.

Кесте 1 - Шымкент қаласы Еңбекші ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы бойынша 2020 жылғы негізгі салықтық түсімдер

жылдық болжам 2020
31.12.2020 жылы есепке алынды
Болжамнан тыс
болжамның орындалуы %
Салықтық түсімдер
105 722 955
108 449 545
2 726 590
0,0
Заңды тұлғалардан алынатын корпоративтік табыс салығы (мұнай сектасының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда)
5 661 585
6 217 343
555 758
109,8
Корпоративтік табыс салығы
3 669 807
4 359 021
689 214
118,8
Жеке табыс салығы
төлем көзінен салық салынатын табыстан.
5 042 730
5 470 988
428 258
108,5
Жеке табыстан ұсталатын салық
729 383
754 860
25 477
103,5
Төлем көзінен салық салынбайтын шетелдік гривен табыстарынан жеке табыс салығы
42 331
43 190
859
102,0
Әлеуметтік салық
4 663 320
5 096 006
432 686
109,3
Заңды және жеке тұлғалардың мүлік салығы.
2 367 320
2 373 123
5 803
100,2
Жеке мүлік салығы
312 388
315 185
2 797
100,9
Елді мекендердің жеріне жер салығы
348 285
352 757
4 472
101,3
Заңды тұлғалардан алынатын көлік құралдарына салынатын салық
129 913
130 421
508
100,4
Жеке тұлғалардан алынатын көліктерге салық
650 177
672 961
22 784
103,5
Бірыңғай жер салығы
390
512
122
131,3
ҚР аумағында өндірілген тауарларға, орындалған жұмыстар мен көрсетілген қызметтерге қосылған құн салығы
11 654 513
11 204 298
-450 215
96,1
ҚР аумағындағы тауарларға ҚҚС, импорт, Ресей Федерациясы мен Беларусь Республикасының аумағынан импортталған тауарларға ҚҚС,
7 963 237
7 599 498
-363 739
95,4
Ескертпе - Еңбекші ауданы МКБ есептеулері бойынша

Кесте 1-де көрсетілгендей, 2020 жылы салықтық түсімдер асыра орындалған. Мысалы корпоративтік табыс салығы болжам бойынша 3 669 807 болса, жыл соңында 4 359 021 тг көлемінде салық түскен, яғни жоспар 18,8%-ға асыра орындалды. Жеке табыс салығы болжам бойынша 5 042 730тг болса, жыл соңында 5 470 988тг-ні құрады, демек жоспар 8,5%-ға асыра орындалды. Осы және өзге де салықтық түсімдер жыл соңындағы есеп бойынша асыра орындалғандығы кестеде көрсетілген. Дегенмен, қосылған құн салығы бойынша салықтық түсімдер жыл соңында болжамнан аса алмаған. Тіпті төмендеген десек те болады. Ол ҚР аумағында өндірілген тауарларға, орындалған жұмыстар мен көрсетілген қызметтерге қосылған құн салығы мен ҚР аумағындағы тауарларға ҚҚС, импорт, Ресей Федерациясы мен Беларусь Республикасының аумағынан импортталған тауарларға қосылған құн салығының сомасы төмендегені байқалады. Сәйкесінше -3,9% және -4,6%-ға.
Кесте 2 - Шымкент қаласы Еңбекші ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы бойынша 2021 жылғы негізгі салықтық түсімдер

жылдық болжам 2021
31.12.2021 жылы есепке алынды
Болжамнан тыс
болжамның орындалуы %
Салықтық түсімдер
117 263 652
119 932 685
2 669 033
0,0
Заңды тұлғалардан алынатын корпоративтік табыс салығы (мұнай сектасының ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда)

3 586 472

4 232 377

645 905

118,0
Корпоративтік табыс салығы
5 688 649
6 853 358
1 164 709
120,5
Жеке табыс салығы
төлем көзінен салық салынатын табыстан.
7 511 456
7 877 553
366 097
104,9
Жеке табыстан ұсталатын салық
453 445
476 258
22 813
105,0
Төлем көзінен салық салынбайтын шетелдік гривен табыстарынан жеке табыс салығы
157 342
160 547
3 205
102,0
Әлеуметтік салық
6 221 938
6 328 380
106 442
101,7
Заңды және жеке тұлғалардың мүлік салығы.
2 866 813
3 062 780
195 967
106,8
Жеке мүлік салығы
403 669
416 774
13 105
103,2
Елді мекендердің жеріне жер салығы
287 974
306 589
18 615
106,5
Заңды тұлғалардан алынатын көлік құралдарына салынатын салық
146 087
156 374
10 287
107,0
Жеке тұлғалардан алынатын көліктерге салық
847 462
912 698
65 235
107,7
Бірыңғай жер салығы
662
913
251
138,0
ҚР аумағында өндірілген тауарларға, орындалған жұмыстар мен көрсетілген қызметтерге қосылған құн салығы
15 127 052
13 772 709
-1354 343
91,0
ҚР аумағындағы тауарларға ҚҚС, импорт, Ресей Федерациясы мен Беларусь Республикасының аумағынан импортталған тауарларға ҚҚС,
9 089 590
7 894 925
-1194 665
86,9
Ескертпе - Еңбекші ауданы МКБ есептеулері бойынша
Кесте 2-ден көріп отырғанымыздай, мұнда 2021 жылғы салықтық түсімдер көрсетілген. 2021 жылы корпоративтік табыс салығы болжамнан 20,5%-ға, жеке табыс салығы 4,9%-ға, заңды және жеке тұлғалардың мүлік салығы 6,8%-ға, заңды тұлғалардан алынатын көлік құралдарына салынатын салық 7%-ға, жеке тұлғалардан алынатын көліктерге салық 7,7%-ға асыра орындалды. Дегенмен 2021 жылы ҚР аумағында өндірілген тауарларға, орындалған жұмыстар мен көрсетілген қызметтерге қосылған құн салығы мен ҚР аумағындағы тауарларға ҚҚС, импорт, Ресей Федерациясы мен Беларусь Республикасының аумағынан импортталған тауарларға қосылған құн салығы бойынша түсімдер 2020 жылға қарағанда едәуір төмендегені байқалады. Сәйкесінше, -9%-ға және 3,1%-ға.
Келесі бөлімде, Түркістан облысы бойынша жалпы салықтық түсімдер бойынша айтатын боламыз.

3 Түркістан облысы бойынша жалпы салықтық түсімдерді талдау
Салық түсімдері мемлекеттік кірістердің негізгі көзі, үкіметтердің салықтар арқылы алатын кірістері. Оларды жеке тұлғалардан, мемлекеттік компаниялардан, кәсіпорындардан және табиғи ресурстарды пайдаланғаны үшін роялти сияқты көздерден алуға болады.
Олар табыс пен табыс салығынан, әлеуметтік аударымдардан, тауарлар мен қызметтерге төлемдерден, жалақыдан алынатын салықтардан, мүлік салығынан және басқа да салықтардан түсетін түсімдер ретінде анықталады.
Жалпы ішкі өнімге (ЖІӨ) пайыздық қатынастағы жалпы салық түсімдері - мемлекет өндіретін салықтардағы елдің өнімінің үлесі. Мұны экономикалық ресурстарға мемлекеттік бақылау деңгейінің көрсеткіші ретінде қарастыруға болады. Әлемнің қай бөлігінде болмасын салық - кез келген мемлекеттің бюджетінің негізі болдып табылады. Бұл тақырыпта, мен Түркістан облысы бойынша салықтық түсімдерді талдайтын боламын. https:kk.warbletoncouncil.orging resos-tributarios-8025Ең алдымен жалпы мемлекеттің бюджетіне келіп түскен салықтық түсімдерге көз жүгіртсек.

Кесте 3 - Мемлекеттік бюджет кірістері. 2020-2021жж.

Мемлекеттік бюджет кірістері. Қаңтар-маусым (млрд тг)

202106
202006
Өсім
Барлығы
7 248,7
7 069,6
2,5%
Салықтық түсімдер

4 869,2
3 770,0
29,2%
Қосылған құн салығы
1 282,5
1 031,1
24,4%
Корпоративтік табыс салығы
1 178,1
888,7
32,6%
Жеке табыс салығы
549,9
481,9
14,1%
Әлеуметтік салық
400,8
365,5
9,6%
Акциздер
209,1
195,6
6,9%
Салықтық емес түсімдер
167,4
123,9
35,2%
Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер
82,8
32,7
153,7%
Аударымдардың түсуі
2 129,3
3 143,0
-32,3%
Ескертпе - ҚР Қаржы Министрлігінің есептеулері бойынша

Кесте 3-де көрсетілгендей, барлық мемлекеттік кірістердің үштен екісінен біршама астамын бюджетке салықтық түсімдер құрады: 4,9 трлн теңге - бір жыл бұрынғыдан 29,2% артық. Оның ішінде қосылған құн салығынан түсімдер 1,3 трлн теңгені, корпоративтік табыс салығы - 1,2 трлн теңгені, жеке табыс салығы - 549,9 млрд теңгені, әлеуметтік салық - 400,8 млрд теңгені, акциздер - 209,1 млрд теңгені құрады.
Салықтық емес түсімдер бір жыл ішінде 35,2% -ға, 167,4 млрд. теңгеге дейін өсті, негізгі капиталды сатудан түсімдер - бірден 2,5 есе, 82,8 млрд. Трансферттік түсімдер керісінше төмендеді: жылына 32,3% -ға, 2,1 трлн теңгеге дейін.
Мемлекеттік қаржының тиімділік көрсеткіштері бойынша 2021 жылдың жеті айының қорытындысы бойынша мемлекеттік бюджетке 5,832 триллион теңге сомасында кіріс түсті (жоспар 105,8%орындалды).
Жалпы, кіріс жоспары 4 миллиард теңгеге асырылды, ал салықтар 3 миллиард теңгеге орындалмады.Салықтың негізгі дефолттары шикі мұнайға ҚҚС, КТС, ECD импортымен байланысты.
Ендеше Түркістан облысы бойынша салықтық түсімдерге тоқталсақ.

Кесте 4 - 2018-2020 жылдардағы салықтық түсімдер

Кірістер
2018
2019
Өсім
2020
Өсім
Түркістан облысы
246 824 019

188 344 917

-23,7%
235 791 919

25,2%
Шымкент қаласы
78 375 741

188 774 523

140,9%
241 475 308

27,9%
Алматы қаласы
1 896 070 642

2 193 537 395

15,7%
2 290 049 006

4,4%
Нұр-сұлтан қаласы
1 142 200 640

1 117 505 471

-2,2%
1 422 910 239

27,3%
Шығыс Қазақстан облысы
289 867 882
351 258 628

21,2%
543 503 875

54,7%
Батыс Қазақстан облысы
973 606 629

364 793 914

-62,5%
639 034 658

75,2%
Солтүстік Қазақстан облысы
73 080 271

77 542 958

6,1%
101 292 881

30,6%
Ескертпе
https:kgd.gov.kz
Кесте 4-де Қазақстан бюджетіне 2018-2020 жылдары түскен салықтық түсімдер сомасы Түркістан облысымен қоса өзгеде облыстармен салыстырмалы талдау, сонымен қатар, алдыңғы жылға қарағанда пайыздық өзгерістер көрсетілген. Яғни, Түркістан облысы бойынша салықтық түсімдер 2019 жылы 2018 жылға қарағанда едәуір төмендегені(-23,7%), дегенмен 2020 жылы қайта өз қалпына көтерілгені(25,2%) байқалады. Шымкент қаласы бойынша, 2019 жылы 2018 жылға қарағанда 40,9%, ал 2020 жылы 2019 жылға қарағанда 27,9% артты. Мемлекеттік кірістер комитетінің мәліметтеріне сүйенсек, ең көп салықтық түсімдер Алматы және Нұр-сұлтан қалаларына тиесілі. Сәйкесінше, Алматы қаласында, 2019 жылы 2 193 537 395, яғни 2018 жылға қарағанда 15,7% жоғары, ал 2020 жылы 2 290 049 006, яғни 2019 жылға қарағанда 4,4%-ға артты. Нұр-сұлтан қаласында 2019 жылы (1 117 505 471), 2018 жылға (1 142 200 640) қарағанда 2,2% -ға төмендеді, ал 2020 жылы 2019 жылға қарағанда 27,3%-ға артты, яғни 1 422 910 239.

Кесте 5 - 2021 жылға арналған мемлекеттік бюджетке салықтар мен
төлемдердің түсуі
Кірістер
1 тоқсан
Қаңтар-наурыз
2 тоқсан Сәуір-маусым
3 тоқсан
Шілде-қыркүйек
4 тоқсан
Қазан-желтоқсан
Түркістан облысы
68 100 730
74 847 867
64 650 537
100 359 137
Шымкент қаласы
62 000 436
68 447 557
69 389 794
91 514 065
Алматы қаласы
615 842 893
700 073 427
674 115 421
923 412 066
Нұр-сұлтан қаласы
283 617 310
338 511 232
367 992 655
451 240 010
Шығыс Қазақстан облысы
78 600 700
129 842 703
129 208 143
75 768 556
Батыс Қазақстан облысы
26 707 404
92 628 099
103 303 703
135 658 960
Солтүстік Қазақстан облысы
26 929 183
32 440 618
26 384 598
33 167 227
Ескертпе
https:kgd.gov.kz

Кестеде көріп отырғанымыздай, Түркістан облысы бойынша 2 тоқсанда 1 тоқсанға қарағанда салықтық түсімдер шамамен 6 800 000 теңгеге өсті. Ал 3 тоқсанда 2 тоқсанға қарағанда 10 000 000 теңгеге дейін төмендеді. 4 тоқсанда 3 тоқсанға қарағанда 36 000 000 теңгеге дейін салықтық түсімдер өсімі байқалған болатын. Алматы қаласы бойынша салықтық түсімдер көлемі Қазақстан аумағындағы ең көп мөлшердегі түсім болып табылады. Яғни, жыл соңында Алматы қаласы бойынша салық түсімі 923 412 066 теңгені құрады. Нұр-сұлтан қаласы салықтық түсімдер көлемі бойынша 2-ші орынды иеленеді, 2021 жылы 2 тоқсанда 338 511 232тг құраса, 3 тоқсанда 367 992 655тг-ні, ал 4 тоқсанда 451 240 010тг құрайды.
Жалпы, Түркістан облысында бюджет кірісі екі есеге артты. Түркістан облысы құрылғаннан бергі үш жылда бюджет кірісі екі есеге өсті. 2018 жылы мемлекеттік бюджетке 150 миллиард 478 миллион теңге түссе, 2021 жылы өсу қарқыны 308 миллиард 183 миллион теңгеге жетіп, 204,8 пайызды құрады. Бұл туралы Түркістан облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті басшысының орынбасары Еркін Елшібеков мәлім еткен болатын. Сонымен қатар, 2021 жылы салықтық және кедендік әкімшілендіру нәтижелері бойынша қосымша кіріс көздерінен 40 млрд 964 млн теңге бөлінеді. Мемлекеттік кірістер органдары көрсететін 44 қызметтің 38-і ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.