Логистикалық ресурстарды басқару жүйелерін жіктеу

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Экономика және бизнес жоғарғы мектебі

Бизнес-технологиялар кафедрасы

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ

тақырыбы:Логистикалық ресурстарды басқару жүйесінің тиімділігін анықтау

мамандық бойынша 5B090900 - Логистика (сала бойынша)

Орындаған:

Ғылыми жетекші:
э.ғ.к, аға оқытушы

Қорғауға жіберілді
________________2022 ж.

Бизнес-технологиялар
кафедрасының менгерушісі:
э.ғ.к, қауымдастырылған профессор

Норма бақылаушы:
аға оқытушы
Қадыров Шыңғыс Жеңісұлы

А.К. Бекметова

З.Б.Ахметова

А.Ж. Болтаева

Алматы 2021
ТҮЙІНДЕМЕ

Дипломдық жұмыста ?сурет, ?кесте және ?парақ компьютермен терілген мәтін қамтылған.
Кілттік сөздер: логистика, логистикалық тұжырымдама, логистикалық ресурстар, ресурстарды басқару жүйелері
Дипломдық жұмыстың зерттеу объектісі - Алматы қаласы бойынша КБИ болып табылады.
Диплом жұмысының зерттеу пәні - Алматы қаласы бойынша КБИ-дағы ресурстарды басқару жүйелері.
Диплом жұмысының мақсаты - логистикалық ресурстарды басқару жүйелерінің тиімділігін анықтау.

РЕФЕРАТ

Дипломная работа содержит ?рисунков, ? таблиц и текст набранный на ?листах.
Ключевые слова: логистика, концепция логистики, логистические ресурсы, системы управления ресурсами
Объектом исследования дипломной работы является ИТК по г.Алматы.
Предмет исследования дипломной работы - логистические системы управления ресурсами в ИТК по г.Алматы.
Цель дипломной работы - определение эффективности логистической системы управления ресурсами.

REPORT

The thesis contains ? figures, ? tables and text typed on ?sheets.
Key words: logistics, logistics concept, logistics resources, resource management systems
The object of research of the thesis is TCI in the city of Almaty.
The subject of the research of the thesis is the logistics resource management systems in TCI in the city of Almaty.
The purpose of the thesis is efficiency determination of the logistics resource management system.

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4

ЛОГИСТИКАЛЫҚ РЕСУРСТАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ НЕГІЗГІ ҒЫЛЫМИ-ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
Ұйымдағы ресурстарды басқарудың теориялық негіздемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Логистикалық концепция негізінде ұйымдағы ресурстарды басқару әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Логистикалық ресурстарды басқару жүйелерін жіктеу ... ... ... ... ...

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЖӘНЕ АЙМАҚТАРДА ЛОГИСТИКАЛЫҚ РЕСУРСТАРДЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІНІҢ ТИІМДІЛІГІ
Қазақстан Республикасының логистикалық ресурстарды басқару тиімділігін талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Көліктік бақылау инспекциясы ұйымдағы ресурстарды басқару жүйесінің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Логистикалық ресурстарды басқару жүйесінің тиімділік көрсеткіштерін сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

ЛОГИСТИКАЛЫҚ РЕСУРСТАРДЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕЛЕРІНІҢ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ
Логистикалық ресурстарды тиімді басқаруды мемлекеттік қолдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Логистикалық үйымдарда ресурстарды тиімді басқару жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Логистикалық ресурстарды тиімді басқарудың шетелдік тәжірибесін қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

КІРІСПЕ
Зерттеу жұмысының өзектілігі. Әлемде жылына шамамен 4 млрд. тонна тамақ өнімдері өндіріледі, олардың жартысы тез бұзылады және тасымалдау мен сақтау шараларының дұрыс ұйымдастырылмауының салдарынан сапасы нашарлайды. Азық-түлік өнімдері оларға деген сұранысты ескере отырып, тұтыну орындарына жеткізіледі. Азық-түлік тарату жүйесі жүк ағындарының белгіленген номенклатурасы мен бағытына ие. Тез бұзылатын жүктер өңірге теңіз, теміржол және автомобиль жолдарымен жеткізіледі.
Қазіргі уақытта салқындатылған жылжымалы құрамды пайдалану барлық жүк иелеріне бірдей қол жетімді емес, өйткені жүк дереу үлкен партиямен сатып алынуы керек немесе жөнелтушіде алдын-ала жинақтау және сақтау цистерналары болуы керек. Сонымен бірге жүк жөнелтушілер қаржы ресурстарының айналымын жеделдетуге, сондай-ақ тұтынушыларға жеткізу шығындарын азайтуға, жылдам және тез бұзылатын қымбат және құнды тауарларды жеткізуге тырысады. Мұның бәрі партияны тасымалдау үшін қажетті массаның төмендеуіне әкеліп соғады.
Көліктік логистиканың дұрыс өнім, қажетті уақытта, керекті жерде, қажетті мөлшерде, талап етілетін сапада және минималды шығындармен негізгі принципін орындау жеткізу жүйесін құру кезінде мүмкін болады. Сұйық газды салқындатылған контейнерлерде тасымалдау көлік қызметінің модельдерін жетілдіруге мүмкіндік береді және сол арқылы жүк тасымалы рентабельділігін арттырады.
Тез бұзылатын өнімді өндірушілерден тұтынушыларға жылдам және сапалы тасымалдауды қамтамасыз ету экономикалық тұрғыдан ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік маңыздылыққа да ие, өйткені халықты азық-түлікпен қамтамасыз ету кез келген мемлекеттің басты міндеттерінің бірі болып табылады.
Ауылшаруашылық тамақ өнімдерінің көп бөлігі тез бұзылатын топқа жатады, олар сақтау мен тасымалдаудың ерекше жағдайларын талап етеді. Қалыпты жағдайда қысқа мерзімді сақтау кезінде де олардың сапасы нашарлайды, яғни дәмі, түсі, иісі, консистенциясы өзгереді. Бірқатар себептердің жиынтығы өнімдердің бұзылуына әкеледі - бұл өнімнің химиялық құрамы, өнімдерде және жер бетінде микроорганизмдердің болуы мен сақтаудың қолайсыз шарттары. Тағамның жарамдылық мерзімін ұзарту үшін ұзақ уақыт бойы әр түрлі консервілеу әдістері қолданылған, соның ішінде мұздату. Ал енді тағамды сақтаудың негізгі құралы - төмен температура.
Бұл үшін барлық қажетті құралдар болған жағдайда тез бұзылатын өнімдердің сақталуын қамтамасыз етуге болады. Өнімді жинау және оларды тиеу өндірісіндегі тоңазытқыштар, изотермиялық жылжымалы құрам және өнімдерді тұтыну орындарындағы тоңазытқыштар. Осы тізбектің барлық буындарында әр өнім үшін сақтау мен тасымалдаудың оңтайлы режимі сақталуы қажет.
Нарықтық экономика жағдайында жөнелтуші өнімнің сапасы туралы, оны жеткізу бойынша ұйымдастыру жүргізу қолға алынды, себебі бұл тұтынушыны ұстап қалудың амалы. Жөнелтушілер де, делдалдар да, көлік ұйымдары да, алушылар да тауарларды сапалы әрі уақытылы жеткізуге мүдделі.
Еліміздегі соңғы 3 жылдағы мәліметке сүйенсек2019 жылы тез бұзылатын жүктер тасымалының көлемі 721,2 млн тоннанықұраса (2018 жылға қарағанда 102,8%), ал2020 жылы - 260,8 млн. тоннаға ұлғайған.
Соңғы уақытта орын алған Covid-19 вирусы әсерінен күллі әлемнің пандемия жағдайында 1 жылдан астам уақыт өмір сүруі - тасымалдың осы түріне деген сұранысты арттырды. Жаңа жағдайда тез бұзылатын тауарларды жеткізу мәселесін логистикалық принциптерге негізделген жүйелі тәсілмен шешу жолдары көзделіп, ол тауарларды дәл уақытында, минималды шығындармен, жоғары дәрежеде, ысырапсыз сапалы жеткізу процесін ұйымдастыруға бағытталған. Осы тұрғыда зерттеу жұмысының өзектілігі анықталады.
Зерттеудің мақсаты - тез бұзылатын жүктердің рефрижераторлық тасымалын ұйымдастыруды жетілдіру жөніндегі ұсыныстарды әзірлеу. Осы мақсатқа жету үшін келесідей міндеттер қойылды:
тез бұзылатын жүктерді рефрижераторлы тасымалдауды ұйымдастырудың теориялық аспектілерін зерттеу;
Proff Cargo ЖШС-гі рефрижераторлық тасымалының ұйымдастырылуын талдау;
Proff Cargo ЖШС-гітез бұзылатын жүктерді тасымалдауды оңтайландыру жолдарын қарастыру және олардың экономикалық тиімділігін есептеу.
Зерттеудің объектісі - Proff Cargo ЖШС.
Зерттеудің пәні - Proff Cargo ЖШС-дағы тез бұзылатын жүктердің рефрижераторлық тасымалын ұйымдастыру жүйесі.
Зерттеудің әдіс-тәсілдері.Зерттеу барысында экономикалық талдау, салыстырмалы талдау әдістері қолданылды. Шаруашылық қызметінің көрсеткіштерінің өзгеру себептерін зерттеу үшін логикалық шегеру әдісін қолданамыз.
Зерттеудің теориялық-әдіснамалық негіздемесі. Зерттеудің теориялық және әдіснамалық негізі отандық және шетелдік ғалымдардың жалпы экономикалық теория, логистика, маркетинг, тасымалдауды ұйымдастыру және тасымалдауды басқару, нарықтық экономиканың басқа құралдары, көлік логистикасы туралы теориялық ережелер, сонымен қатар қазіргі заманғы көлік мәселелерін шешудің логистикалық тәсілдері туралы іргелі еңбектері болды: Б.Айтбеков, Н.К.Исингарин, Р.К.Сатова, Е.Е.Қарсыбаев, Т.М.Бергалиев, А.Л.Шалабекова, В.Я.Горфинкель, О.И.Волков, Г.В.Савицкая және т.б.
Логистика саласындағы ресейлік ғалымдар Аникин Б.А., ГаджинскийА.М., Миротин Л.Д., Неруш Ю.М. жүктерді тасымалдауды тиімді ұйымдастыру мәселелерін зерттеумен белсенді айналысады. Жүк тасымалын ұйымдастыруға арналған монографиялар, сонымен қатар мерзімді басылымдардағы мақалалар пайдаланылды. Профессорлар Б.А. Аникин, М.П.Гордон, В.Н. Дегтяренко, В.В. Зырянов, доценттер Е.П. Жаворонков, Н.В. Колмаков, В.И. Николин және басқалар.
Осы бағыттағы шетелдік жұмыстардың ішінде Ronald Н. Ballou, М.Cristopher, J.A.Cooke, J. Durant, A.T.Kearney, M. Laplaze, J. Meunier, J. Weil және басқалардың зерттеулерін ерекше атап өтуге болады.
Зерттеу нәтижелерінің практикалық құндылығы тез бұзылатын жүктерді рефрижераторлық тасымалдауды ұтымды ұйымдастыруды көлік кәсіпорындарының тәжірибесінде қолдану кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығына ықпал ететіндігінде.
Алынған нәтижелер. Proff Cargo ЖШС қызметін жетілдіру бойынша бірқатар шаралар ұсынылды, олар:
автокөлік жүйесінің экономикалық тиімді маршрутын жасау;
көлік тұрағының құрылымдық ерекшеліктерін жақсарту;
отынды үнемдеу үшін газ жабдықтарын енгізу;
тез бұзылатын жүктерді ұйымдастыруда қызмет көрсету сапасы мен түрлерін арттыру;
рефрижераторлық тасымалды оңтайландыру үшін термоизоляционды арақабырға орнату;
тез бұзылатын жүктерді тасымалдау маршрутын оңтайландыру мақсатында бірнеше кәсіпорындармен келісімшарт жасау және т.б. оңтайландыру бойынша шаралар ұсынылды.
Зерттеудің құрылымы. Диплом жұмысы кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Зерттеу жұмысында 11 кесте, 20 сурет қолданылған.
ЛОГИСТИКАЛЫҚ РЕСУРСТАРДЫ БАСҚАРУДЫҢ НЕГІЗГІ ҒЫЛЫМИ-ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

Ұйымдағы ресурстарды басқарудың теориялық негіздемесі
Управление ресурсами предприятия (1cbit.ru)
Кәсіпорынның ресурстарын басқару - бұл компанияның барлық құрамдастарын ұйымдастыру. Қаржыны сауатты басқару-бұл компанияның ұзақ уақыт өмір сүруінің кепілі. Дұрыс емес басқарудың салдарынан компания қарызға түсуі немесе банкротқа ұшырауы мүмкін. Ақшаны жоспарлаудан басқа, персоналды, материалдық базаны және ақпараттық ресурстарды басқару дұрыс жүзеге асырылуы керек.
Компанияның ресурстарын дұрыс басқару үшін қандай процестерді іске қосу керектігін түсіну керек. Оларға шикізат, өнімдер, тауарлар сатып алу, оларды жеткізу, қолда бар қорларды басқару және басқалар кіреді. Компанияның ресурстарын басқарудың мынадай негізгі процестері бар:
Жеткізуді және сатып алуды жоспарлау, ұйымдастыру. Ұйымдастыру, сондай-ақ жоспарлау жобаның жалпы жоспарына, сметаға және басқа құжаттарға сүйене отырып жүзеге асырылады. Есепке сатып алу циклінің ұзақтығы, сондай-ақ жүк тасымалы кіреді. Бұл процесс кезең-кезеңмен жүреді. Оған зерттеу, қолайлы жеткізушілерді таңдау, тапсырыс жасау кіреді, содан кейін жеткізілімдерді бақ ылау жүзеге асырылады. Жеткізушілер олардың адалдығына, құзыреттілігіне, өндірістік және техникалық мүмкіндіктеріне қарай мұқият таңдалады.
Тапсырыстарды орналастыру. Сатып алуды стандарттау жобалары мұқият әзірленеді. Жалпы тапсырыстарға келетін болсақ, олар тек сатып алу номенклатурасын қысқартуға мүмкіндік беретін жұмыстар негізінде жасалады. Алдымен олар өтінімдерді бағалайды, сауда жасайды, содан кейін келісімшарттар жасайды. Сауда-саттықтың жеңімпазы атанғандар компания басшыларымен кездеседі, келісімдер жүргізеді, тауарларды сақтаудың барлық нюанстарын, оларды тасымалдау мәселелерін талқылайды.
Жеткізуді бақылау. Алдымен жеткізілімнің әр түріне графиктер жасалады. Бақылау бұрын жазылған жоба жоспарына негізделеді. Есептіліктің стандартты нысандары қолданылады.
Материалдық ресурстарды дұрыс басқару - бұл кәсіпорынның жетістігінің кепілі. Материалдық компонентсіз компанияның қалған процестері жүзеге аспайды. Жұмыс айтарлықтай пайда әкелуі үшін ұйым материалдық ресурстар қозғалысының нақты және жеңіске жететін құрылымын жасауы керек.
Материалдық ресурстардың көп бөлігі түпкілікті өнімдер жасалатын негізгі материалдар болып табылады. Қарапайым көліктің мысалындағы негізгі материалдар: металл, резеңке, мата, былғары, шыны және басқалар.
Көмекші материалдарға келетін болсақ, бұл дайын өнімді өңдеуге, оған эстетика беру үшін қажет материалдар. Негізінен бұл майлау материалдары, сондай-ақ бояғыштардың барлық түрлері, бекітпелер және басқалар. Бұған қаптаманы да жатқызуға болады.
Адами ресурс. Өндіріс процестерін басқаратын, сатып алулар жасайтын, кестелер мен жоспарлар жасайтын, жеткізушілерді таңдайтын ең маңызды ресурс - адамдар. Адам ресурстарын сауатты басқару қажет, себебі ол компанияның танылуына, әлеуетінің артуына және нарықта бірінші болуына әсер етеді.
Адамдар кез-келген кәсіпорында маңызды ресурс болып саналады. Олар өнімнің сапасын бақылайды, , жаңа жобалар ойлап табады, пайдалы инновациялық өнімдер жасайды және қаржыны дұрыс есептейді. Ал бұл жұмыстарды толығымен автоматтандыру мүмкін емес екенін ескерсек, адами ресурсқа баса назар аудару керек екені ұғынылады.
Ақпараттық ресурстар - бұл менеджерлер мен олардың қол астындағылар пайдаланатын құнды білім. Бұл негізінен клиенттер, олардың құндылықтары мен тілектері туралы ақпарат. Мұның бәрі дискілерде, сандық және бұлтты сақтау жүйелерінде -- электронды медиада сақталады, бұл көптеген пайдалы ақпаратты үнемдеуге және кез-келген уақытта пайдалануға мүмкіндік береді. Бұл өте маңызды, өйткені ақпарат көлемі артып келеді. Сәйкесінше, оны басқару және бақылау қиынға соғады. Егер ұйымда ақпараттық хаос пайда болса, бұл барлық процестердің баяулауына әкеледі.
Кез-келген нысандағы қызметтің маңызды элементтері өндірістік ресурстар болып табылады. Оларға жұмыс процесінде қолданылатын барлық құралдар, материалдар, сондай-ақ еңбектің өзі және келген ақпарат кіреді. Олардың барлығы бірігіп өзара әрекеттесуге және материалдық тауарлар жасауға мүмкіндік беретін біртұтас құрылымды бейнелейді.
Оларды басқару аталған ресурстардың әрқайсысын пайдалану тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Сондықтан, осындай ұйымдастырушылық мәселені шешу үшін өзара байланысты ішкі жүйелер қолданылады. Бұл еңбекті, ақпараттық процестерді, материалдық құралдардың қозғалысын ұйымдастыру. Барлық осы ішкі жүйелер ресурстарды басқаруға және оларды компанияда болып жатқан барлық процестерде тиімді пайдалануға бағытталған.
Экономикалық ресурстарды басқару, оны жүзеге асыру үшін ақпараттық технологиялар мен арнайы бағдарламаларды пайдалану кәсіпорынды жаңа жұмыс деңгейіне шығаруға мүмкіндік береді. Біріншіден, қателіктерді уақтылы анықтау, сонымен қатар болашақ өсудің әлеуеті мен мүмкіндіктерін анықтау үшін компанияның экономикалық жағдайына үнемі мониторинг жүргізіледі. Компанияның қалыпты дамуы немесе нормадан ауытқу туралы сигнал беретін көрсеткіштер қолданылады.
Егер экономикалық қызметтің тұрақты жұмысынан елеулі ауытқулар анықталса, нормативтік жоспарланған қаржылық көрсеткіштер жүйесіне сәйкес, алдымен бұл бұзушылықтардың ауқымы анықталады. Содан кейін көптеген шығындардың алдын алатын ең жақсы қорғаныс жүйелері таңдалады.
Экономикалық ресурстарды басқарудың мақсаттары:
кәсіпорынның қалыпты жұмысын, қаржылық тұрақтылығын қалпына келтіру;
қажетті кірістілік деңгейіне жету;
компанияның тұрақты экономикалық өсуін қамтамасыз ететін қаржылық стратегиядағы өзгерістер.
Экономикалық ресурстарды бақылауға үнемі назар аудару керек, сондай-ақ өндірістің осы саласын жақсартатын іс-шараларды жүзеге асыру қажет. Бақылау жүргізілгеннен кейін нәтижелер тіркеледі. Одан әрі қабылданатын шараларға түзетулер енгізуге болатындай белгілі бір уақыт аралығында нәтижелер қайта талданып отырады.
Ресурстарды басқару дамыған сайын ұйым жұмысының тиімділігі артады. Ол кәсіпорындағы оң өзгерістердің өсуімен, өнімді жасау үшін қажетті ресурстардың болуымен, сондай-ақ оларды қолдану жағдайымен анықталады.

Логистикалық концепция негізінде ұйымдағы ресурстарды басқару әдістері
Методы управления ресурсами ERP, CSRP,CRP и MRP (allbest.ru)
Стандартты дамытудың бірінші кезеңінде дайын өнімге қажеттілікті бақылау бойынша жұмыс жүргізілді, нәтижесінде қолда бар қойма қорын ескере отырып, компоненттерге, шикізат пен материалдарға, бөлшектер мен құрастыру қондырғыларына қажеттіліктің күнтізбелік бағдарламасы жасалды. Бұл мәселе 60-шы жылдардың басында компьютерлік нұсқада шешілді және MRP (Material requirements Planning) - материалдарға қажеттілікті жоспарлау деп аталды. Ерте MRP компьютерлік қосымшалары Bomp спецификациясының процессоры (Bill of Material Processor) негізінде жасалды, ол ата-аналық номенклатуралық позицияларды өндірудің дискретті жоспарын номенклатуралық құрамдас позицияларды өндіру мен сатып алудың дискретті жоспарына айналдырды.
Бір немесе көп деңгейлі BOM дегеніміз, өнімнің құрылымын сипаттау үшін қарапайым тізім немесе көп деңгейлі ағаш сипаттамасы қолданылады. Бұл ағаш құрылымы неғұрлым терең болса, осы құрылымға кіретін номенклатуралық позициялар туралы мәліметтердің дәлдігіне неғұрлым қатаң талаптар қойылады.
Кәдімгі BOM дегеніміз,100% жағдайда дайын өнімге кіретін компоненттер мен материалдардың нақты көрсетілген құрамымен, дайын өнімнің бір бірлігіне оларды тұтынудың қатаң белгіленген нормаларымен және стандартты өнім түрлеріне бағытталған өндірісті жоспарлауды білдіреді. MRP стандарты негізінде құрылған ақпараттық жүйелерде пайдалану үшін тізім құрылымдарын құрған жөн.
Кәдімгі BOM-дан басқа, жоспарланған BOM (planning bill) туралы да айтуға болады. Оның әдеттегі BOM-дан басты айырмашылығы-жалған номенклатуралық позицияларды, яғни өндіріс пен сатып алуды жоспарлау мақсатында енгізілген және физикалық тұрғыдан жоқ номенклатуралық позицияларды қолдану. Бұл логикалық блок өнімнің құрамдас бөліктері мен материалдар деңгейіндегі өзгергіштігін сипаттау үшін, сондай-ақ дайын өнімнің қажеттілігін болжауды жеңілдету үшін өнімнің құрылымын (сипаттамасын) сипаттайды. Мысалы, Coca - Cola жоспарланған бірлік ретінде сусынның түрін емес, орау түрін қолданады. Бұл шешімнің себебі жеткілікті ұзақ уақыт бойы жинақталған әр түрлі сусындарды тұтынудың салыстырмалы түрде тұрақты статистикасы, сондай-ақ концентраттан және басқа да шикізат компоненттерінен өнім өндіруді жүзеге асыратын зауыттарда өнім өндірудің технологиялық процесінің қаптама түріне, оның сусын түріне әлсіз тәуелділігіне қатты тәуелділігі болып табылады. Қаптама түрін жоспарлау бірлігі ретінде қолдана отырып, компания болжау белгісіздігін азайтады және маркетинг бөлімі мен өндірістік бөлімдердің жұмысын жақындатады.
Фантомдық номенклатуралық позицияны пайдаланған кезде оның компоненттеріне қосымша атрибут ретінде пайдалану болжамының көрсеткіші беріледі. 60% - ға тең кейбір компонентті пайдалану болжамының мәні 60% жағдайда бұл компонент Фантом номенклатурасының орнын ауыстырады дегенді білдіреді. Жоспарланған құрылымдағы фантомдық номенклатуралық позицияның барлық компоненттері үшін пайдалану болжамдарының мәндерінің қосындысы әдетте 100% құрайды. Алайда, фантомдық номенклатуралық позицияның барлық компоненттері бойынша пайдалану болжамдарының сомасы ретінде есептелген фантомдық номенклатуралық позицияның 100 пайыздан астам жиынтық пайдалану болжамымен қалыптасуы мүмкін екенін атап өткен жөн. Бұл жағдайда мұндай спецификация (BOM) артық жоспарлау мүмкіндігі бар жоспарлы спецификация деп аталады (option overplanning). Бұл мүмкіндік сұраныстың ауытқуы және фантомдық номенклатуралық позициядағы компоненттердің нормативтік позициядан ауытқуы жағдайында компоненттердің өзіндік сақтандыру қорын қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Жоғарыда аталған әрекеттердің нәтижесі күнтізбелік жоспар түрінде көрсетілген кәсіпорынның өндірілетін және сатып алынатын номенклатуралық позицияларға қажеттілігін сипаттау болып табылады. Сонымен қатар, MRP механизмінің өзі бұл мәселені жауапты адамдарға шешуге мүмкіндік беретін номенклатуралық позицияларды (сатып алу немесе өндіру) алу тәсілдері арасында ешқандай айырмашылық жасамайтынын атап өткен жөн, дегенмен кәсіпорынның қажеттіліктерін жабатын белгілі бір номенклатуралық позицияны (әдетте сатып алынатын немесе әдетте өндірілетін) алу әдісін қою мүмкіндігі бар.
70-жылдардың басынан бастап MRP танымалдылығын APICS (American Production and Inventory Control Society) қолдайды.
MRP хабарламалардың екі массивін құрайды: жоспарланған тапсырыстар мен ұсыныстар.
Жоспарланған тапсырыстар MRP таза қажеттілікке сәйкес келген жағдайда MRP жұмысының нәтижесі ретінде тапсырыс мөлшерін, іске қосу күнін және тапсырысты орындау күнін ұсынады. Жоспарланған тапсырыстар, APICS атап өткендей, компьютерлік жүйеде жасалады, тек компьютерлік жүйеде болады және бастапқы деректер өзгерген кезде MRP іске қосылған кезде компьютерлік жүйемен өзгертілуі немесе жойылуы мүмкін.
Ұсынымдар-бұл ағымдағы немесе ықтимал проблемаларды шешу үшін қажетті іс-қимыл түрін анықтайтын жүйенің нәтижесі. MRP жүйесіндегі ұсыныстардың мысалдары тапсырысты іске қосу, тапсырысты қайта жоспарлау, тапсырысты болдырмау болуы мүмкін. Ұсынымдар MRP-ге шешімдерді қолдау жүйесінің сипатын береді, бірақ өте шектеулі көлемде, өйткені MRP белгілі бір шешімдер үшін оқиғалардың толық сценарийлерін ұсынбайды.
Айта кету керек, MRP келесі сәлемдемелер негізінде жұмыс істейді:
1) барлық операциялар бір өндірістік алаңның шекарасында жүзеге асырылады, яғни кәсіпорындардың аумақтық бөлінген құрылымы ұсталмайды;
2) өндірістік ресурстар шектеулі емес, сондықтан MRP құрылған жоспарды орындау үшін олардың жеткіліктілігіне мән бермейді.
MRP көптеген мәселелердің шешімі болып табылады, өйткені ол компания ішінде байланыс орнатудың және шешім қабылдауды қолдаудың интеграцияланған жүйелерін құруға мүмкіндік береді. Осылайша, MRP басқарушы қызметкерлерге бизнесті басқарудың ең тиімді тәсілдерін табуға көмектеседі. MRP бағдарламаларын сәтті енгізу үшін менеджментті түсіну және қызметкерлерді толық оқыту қажет.
MRP технологиясын дамытудың осы кезеңіндегі айқын кемшілік MRP кезінде алынған нәтиже туралы ақпаратты жаңарту мүмкін еместігі болды, яғни. ашық тапсырыстар болған жағдайда пайда болатын өзгерістерге бейімделу. Осыған байланысты алғашқы MRP жүйелері "іске қосылды және ұмытып кетті"деп аталды. Алайда, жаңарту мүмкіндігі өте маңызды, өйткені MRP қолданылатын орта өте динамикалық және Тапсырыс өлшемдері мен оларды орындау мерзімдерінің жиі өзгеруі сирек емес. Бұл ашық тапсырыстардың қазіргі жағдайын бақылау қажеттілігін білдіреді.

MRP ICRP (Capacity Requirements Planning)
Деректерді өңдеу мүмкіндіктерінің өсуімен MRP-ге тән шектеулер менеджерлер мен жоспарлаушыларды қанағаттандырудан бас тартқаны анық. Сондықтан келесі қадам өндірістік қуаттылықты жүктеу жағдайын өңдеу және өндірістің ресурстық шектеулерін ескеру болды. Бұл технология CRP (Capacity requirements Planning) ретінде белгілі.
Сур.1 өндірістік қуаттылыққа қажеттілікті жоспарлау

Жұмыстың нәтижесі - "жүктеу профилі" деп аталады, ол әр жұмыс орталығы үшін қуат жоспарын орындау үшін қажет нәрсені анықтайды.

Егер өнімділік MRP талаптарын қанағаттандыру үшін жеткіліксіз болса, онда MRP нәтижесінде қажеттілік өзгеруі керек немесе өнімділік жоғарылауы керек. Сондай-ақ, қосымша ауысымдарды қосу, қосалқы мердігерлік шарттар жасасу және т. б. қосымша уақыт есебінен өнімділікті арттыруға болады.

CRP механизмі жұмыс істеуі үшін бастапқы деректердің үш массиві қажет.

1.Өндірістің негізгі күнтізбелік жоспары туралы мәліметтер.

2.Жұмыс орталықтары туралы деректер. Жұмыс орталығы-бұл бір немесе бірнеше машиналардан (адамдар жәненемесе жабдықтар) тұратын белгілі бір өндірістік қуат, ол қуат қажеттілігін жоспарлау (CRP) және егжей-тегжейлі жоспарлау мақсатында бір өндірістік бірлік ретінде қарастырылуы мүмкін

3.Номенклатуралық позицияларды дайындаудың технологиялық бағыттары туралы деректер.

CRP жоспарланған жүктеме мен қол жетімді қуат арасындағы барлық сәйкессіздіктер туралы хабарлайды, бұл сізге қажетті реттеуші әсерлерді қабылдауға мүмкіндік береді. Бұл ретте әрбір жасалатын бұйымға оның әрбір операциясында, әрбір жұмыс орталығында талап етілетін ресурстарды сипаттай отырып, тиісті технологиялық маршрут тағайындалады.

Айта кету керек, CRP сипатталған нормативтік ақпаратқа сәйкес алдын-ала анықталған өндірістік бағдарлама бойынша есептеу функцияларын ғана орындай отырып, жүктеуді оңтайландырумен айналыспайды. Бұл тұрғыда MRP де, CRP де шешім қабылдаушылардың тәжірибесі мен білімін пайдалану негізінде дұрыс және нақты өндіріс кестесін алуға мүмкіндік беретін жоспарланған механизмдер болып табылады. Бұл екі жүйені де шешімдерді қолдау жүйелеріне белгілі бір дәрежеде жатқызуға болады, өйткені олар туындаған мәселелерді шешудің практикалық нұсқаларын ұсынбаса да, салдарын есептеуге мүмкіндік береді. Кейде MRP технологиясы MRP I деп те аталады, орнатылған MRP ICRP технологиясы жеткілікті есептеу қуаты болған жағдайда жағдайды модельдеуге мүмкіндік беретінін атап өтуге болады.

Жабық цикл MRP (жабық цикл MRP)

MRP ICRP-ден кейінгі MRP стандартын дамыту жолындағы келесі қадам 70-ші жылдардың соңында Оливер Уайт, Джордж Плоссл және басқалар ұсынған жабық цикл MRP технологиясын құру болды. MRP технологиясын жетілдірудің негізгі идеясы-ағымдағы жағдайды бақылауды жақсартатын кері байланыстарды құру және күнтізбелік жоспар кестесін ескере отырып, стандарттың барлық салаларын дамыту арқылы жабық цикл құру. Яғни, жабдықтау жоспары мен өндірістік операциялардың орындалуын бақылауды қосымша жүзеге асыру қажет болды. Бұл бұрын MRP I-ге тән жоспарлау нәтижесінің сенімділік деңгейінің шектеулерін алып тастауға мүмкіндік берді, олар ашық тапсырыстардың жағдайын бақылау мүмкін болмағандықтан болды. Көрсетілген функцияларды MRP ICRP-ге қосу арқылы өнімнің өндірілуіне байланысты бизнестің барлық аспектілерін қамтитын жабық цикл MRP стандарты жасалды. MRP I CRP мен Closed-loop MRP арасындағы айырмашылық күріш схемасымен жақсы түсіндіріледі. 2.

Күрішке қарап. 2.Біз "тұйық цикл MRP" технологиясы жағдайында процеске тек жабдықтау мен өндіруге байланысты операциялар ғана тартылатынын, ал өткізу (сату) және қаржылық есепке алу процестері технологияға тартылмайтынын көреміз.

APICS әдіснамасына MRP жабық циклын беретін анықтама беру керек: "қосымша жоспарлау функцияларын, атап айтқанда өндірісті жоспарлауды (кеңейтілген жоспарлауды), өндірістің негізгі күнтізбелік жоспарын әзірлеуді және қуат қажеттілігін жоспарлауды қамтитын материалдар қажеттілігін жоспарлау (MRP) төңірегінде құрылған жүйе.

Жабық цикл термині бұл элементтер жалпы жүйеге қосылып қана қоймай, жоспарлау әрдайым дұрыс болатындай етіп орындау функцияларынан кері байланыс бар екенін білдіреді.

Сурет 2. MRP 1 CRP және "жабық цикл MRP"салыстыру

1.2 Mrpii тұжырымдамасы (Manufacturing Resource Planning)

80-ші жылдары жүйелердің жаңа класы пайда болды-кәсіпорынның өндірістік ресурстарын жоспарлау жүйесі MRPII (Manufacturing Resource Planning).( сур.3)

Өндірісті басқарудың кең таралған әдістерінің бірі және әлемде mrpii (Manufacturing Resource Planning) стандарты - АҚШ - та әзірленген және американдық өндірісті және қорларды бақылау қоғамы-American Production and Inventory Control Society (APICS) қолдайтын өндірістік ресурстарды жоспарлау болып табылады.

MPRII-бұл кәсіпорынның ресурстарын басқаруға бағытталған әдіс. Қарапайым тілмен айтқанда, ол өндірісті басқару мәселелерін шешудің бірқатар жолдарын ұсынады (кәсіпорын жоспарын құру, сатуды жоспарлау, Өндірісті жоспарлау, қуаттылық, Өндірісті жедел басқару).

MRPII-бұл кәсіпорынның экономикалық көрсеткіштерін жақсартуға қызмет ететін, іс жүзінде дәлелденген ақылға қонымды принциптер, модельдер мен басқару және бақылау процедураларының жиынтығы. Mrpii идеясы сұранысты тәуелді және тәуелсіз деп бөлу сияқты бірнеше қарапайым принциптерге негізделген.

MRP II жоспарлар иерархиясына негізделген. Төменгі деңгей жоспарлары жоғары деңгейдегі жоспарларға байланысты, яғни жоғары деңгей жоспары кірістерді, жоспарланған көрсеткіштерді және немесе төменгі деңгей жоспарлары үшін қандай да бір шектеу шеңберлерін ұсынады. Сонымен қатар, бұл жоспарлар төменгі деңгейдегі жоспарлардың нәтижелері жоғары деңгейдегі жоспарларға кері әсер ететін етіп байланысты.

1.3 ERP тұжырымдамасы (Enterprise Resource Planning)

Mrpii стандартын енгізу барысында оның белгілі бір кемшіліктері анықталды, нәтижесінде ERP (Enterprise Resource Planning) жаңа әдістемесі пайда болды - кәсіпорын ресурстарын жоспарлау. Бұл тұжырымдаманың MRPII-ден басты айырмашылығы-қаржылық ақпаратпен жұмыс істеуге бағдарлау және өндірісті ғана емес, сонымен қатар кәсіпорынның басқа да ресурстарын жоспарлау мүмкіндігі. Атап айтқанда, ERP тұжырымдамасында MRPII функцияларына қосымша мыналар пайда болады:

сұранысты болжау;

b жобаларды басқару;

технологиялық ақпаратты жүргізу;

шығындарды басқару;

ь қаржыны басқару;

Сурет 3. Өндіріс ресурстарын жоспарлау

B кадрларды басқару.

Шын мәнінде, ERP-бұл MRPII-дің жетілдірілген модификациясы. Алайда, жүйенің функционалдығын тек материалды ғана емес, сонымен қатар кәсіпорынның басқа ресурстарын да жан-жақты басқару мүмкіндігінің арқасында кеңейту оның құнын едәуір арттыратынын және мұндай жүйелерді енгізу жұмыстарын қиындататынын атап өткен жөн.

ERP - дің нақты мақсаты-компанияның барлық бөлімдері мен функцияларын жеке бөлімшелердің барлық қажеттіліктеріне қызмет ете алатын бірыңғай компьютерлік жүйеге біріктіру.

Ең қиыны-қаржы бөлімі қызметкерлерінің барлық сұраныстарына қызмет көрсететін, сонымен бірге кадрлар бөліміне, қоймаға және басқа бөлімшелерге ұнайтын бірыңғай жүйені құру. Бұл бөлімдердің әрқайсысында, әдетте, өзінің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.