Электр тарату желілері
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
С.СЕЙФУЛЛИНА
Энергетикалық факультет
Радиотехника, электроника и телекоммуникации кафедрасы
Диплом алдындағы
тәжірибе бойынша есеп
Орындаған студент, топ 18-12 ,
Есберген Ернұр Бәкенұлы, (Аты-жөні)
__________
(қолы)
Тексерілді:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бибаев А.С., генеральный директор
(Кәсіпорын басшысының аты-жөні, лауазымы)
___________ ______________
(баға) (қолы)
________________
(күні)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Манбетова Ж.Д. аға оқытушы
(Кафедраның практика жетекшісінің аты-жөні, лауазымы)
___________ ______________
(баға) (қолы)
________________
(күні)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жетписбаева А.Т., аға оқытушы, PhD
(Кафедраның ғылыми жетекшісінің аты-жөні, лауазымы)
___________ ______________
(баға) (қолы)
________________
(күні)
Нұр-Сұлтан, 2022
Мазмұны
Терминдер мен анықтамалар
3
Қысқартылған сөздер тізімі
4
Кіріспе
6
1 Радиорелейлі байланыс жүйесін жобалау ерекшеліктері
9
1.1 Дипломдық жұмыс бойынша ғылыми әдебиеттерге шолу
9
1.2 Ақтау-Бейнеу учаскесіндегі қолданыстағы желілерді талдау
11
1. Радиорелелі байланыс жолдарының перспективалары
14
1.4 РРБЖ түрлерін салыстырмалы талдау және тиімдісін таңдау
19
Қорытынды
22
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
23
Терминдер мен анықтамалар
Ұсынылып отырған осы дипломдық жобада терминдер келесідей анықтамаларымен берілген:
Радиорелелік байланыс (РРБ) деп - жер бетінде орналасқан станциялардың дециметрлік және қысқа толқынды радиосигналдарды ретрансляциялауға негізделген радиобайланыс түрін айтамыз.
РРС - лар кеңжолақты оптикалық - талшықты жолдар құрылатын қалалық жағдайда да тораптық АТС - лар және басқа да байланыс объектілері арасында байланысты орнату үшін пайдаланылуы мүмкін.
Радиорелелік байланыс (РРБ) - деректерді үлкен қашықтыққа (ондаған, жүздеген шақырымға) жоғары жылдамдықпен (100 Мбитс - тан бірнеше Гбитс) тарата алатын мүмкіндігі бар сымсыз байланыстың бір түрі.
Радиорелелік желі - радиорелелік байланысты қамтамасыз ету үшін радиосигналдың техникалық құралдары мен тарату ортасының жиынтығы.
Тропосфералық радиорелелік желі (ТРРЖ) - тікелей көрінуден тыс радиорелелік станциялардың өзара орналасуы кезінде тропосфераның төменгі аймағында радиотолқындардың шашырауы мен шағылысуы пайдаланылатын радиорелелік байланыс желісі
Стационарлық радиорелелік байланыс желісі (СРРБЖ) - барлық радиорелелік станциялар стационарлық радиостанциялар болып табылатын радиорелелік байланыс желісі
Тасымалданатын радиорелелік байланыс желісі (ТРРБЖ) - белгілі бір пункттерде орнатылатын тасымалданатын радиорелелік станциялар пайдаланылатын радиорелелік байланыс желісі
Қысқартылған сөздер тізімі
ATM
Asynchronous Transfer Mode - деректерді таратудың асинхронды тәсілі;
BER
Bit Error Rate - бит бойынша қателіктердің параметрі;
CPM
Continuous Phase Modulation - үздіксіз фазалы модуляция сұлбасы;
COFDM
Coded Orthogonal Frequency Division Multiplexing - кодалау қолданылатын OFDM;
D-IWF
Dedicated Interworking Function - желіаралық өзара әсерфункциясы;
ETSI
European Telecommunications Standards Institute - Еуропалық телекоммуникация саласындағы стандарттау институты;
FMS
Fixed - mobile substitution - бекітілген телефон байланысын мобильді байланысқа алмастыру қызметі;
FER
Frame Error Ratio - кадр қателерінің жиі пайда болуы;
FAST ETHERNET
Компьютерлік желіде деректерді таратудың Ethernet технологиясы бойынша стандарттар жиынтығының жалпы (100 Мбитс дейін);
iD Net
Интернетке жоғары жылдамдықты қолжеткізім қызметі;
ID - TV
Интернет арқылы TV - қызметі;
LAN
Local Area Network - локалді (жергілікті) желі (компьютерлі желі);
MTBF
Mean time betwe en failures - істен шығуға орташа орындалған жұмыс;
MIMO
Multiple Input Multiple Output - сигналды жазықтықтық кодалау әдісі;
NRZ
Non Return to Zero - нольге қайтымсыз кодалау;
PDH
Plesiochronous Digital Hierarchy - плезихронды цифрлы иерархия;
PON
Passive Optical Network - пассивті оптикалық желі;
QAM
Quadrature Amplitude Modulation - квадратуралы амплитудалы модуляция түрі;
xDSL
x digital subscriber line - цифрлы абоненттік жол;
4G LTE
Long-Term Evolution - ұялы байланыстың 4 буыны стандартының атауы;
АТС
Автоматты телефон станциясы;
АБЖ
Автоматты басқару жүйесі;
ИКМ - ЧМ
Импулсьты кодалы модуляция - Жиіліктік модуляция;
ИКМ - ФМ
Импулсьты кодалы модуляция - Фазалық модуляция;
ҚТЖ
Қалалық телекоммуникациялар желісі;
ҚАТЖ
Қала маңы - ауылдық телекоммуникациялар желісі;
МШУ
Малошумяший усилитель - аз шуылды күшейткіш;
РРБ
Радиорелелі байланыс;
РЧ
Радиочастота - радиожиілік;
РРБ
Радиорелелік байланыс;
ТРРБЖ
Тропосфералы радиорелелі байланыс жолы;
УБАД
Удаленный блок абонентского доступа - Абоненттік қолжеткізімнің қашықтағы блогы;
ЧМ
Частотная модуляция - жиіліктік модуляция;
ЦРРБЖ
Цифрлы - радиорелелі байланыс жолы;
ЭТЖ
Электр тарату желілері;
Кіріспе
Дипломдық жоба тақырыбы " Маңғыстау облысы Бейнеу ауылдық округі - Ақтау қаласында тікелей көрінетін Радиорелейлі байланыс жүйесін жобалау".
Дипломдық жоба тақырыбының өзектілігі. Телекоммуникация саласы қазіргі қоғамның инфрақұрылым салаларының дамуының бір бөлігі болып табылады. Еліміздің дамуына байланысты таратылатын ақпараттар көлемі мен электрондық коммуникациялардың сапасына қойылатын талаптар айтарлықтай арта түсті. Ақпараттарды тарату кез - келген технологиялық үдерістің ажырамас бөлігі болып табылып, сондай - ақ еңбек өнімділігіне әсер ететін маңызды факторы болды [1].
Осы заманғы байланыс саласы нарығындағы қатаң бәсекелестік және дәстүрлі телефон байланысы көлемінің төмендеуі жағдайында жаңа буындағы әртүрлі қызметтер ұсыну басымдықты болып отыр. Жылдам және ең аз шығындармен, барынша жетілдірілген қызметтерді енгізу мүмкіндігі, сондай - ақ абоненттердің әртүрлі топтары үшін сараланған қызметтер дестелерін қалыптастыру - телекоммуникация нарығында берік ұстанымды құрудың кілті болып отыр.
Радиорелелік байланыс желілері бүкіл әлем бойынша деректерді беруге, қабылдауға және өңдеуге арналған ең үлкен және ең озық желілердің бірі болып табылады. Бүгінгі таңда РРЖ өте сұранысқа ие. Радиорелелік желілер (РРЖ) ақпарат беру арналарын құру үшін қолданылады. Кез-келген ұялы байланыс операторының көлік желісінің көп бөлігі РРЖ көмегімен салынғанын айту жеткілікті. Қазіргі заманғы РРЖ 0,5-60 Гц жиілік диапазонында жұмыс істейді. Бұл диапазон үлкен өткізу қабілеттілігін және сонымен бірге кедергілерге жоғары қарсылықты қамтамасыз етуге мүмкіндік береді [2].
Бүгінгі таңда радиорелелік арналар (РРЖ) геологияның күрделі құрылымы бар үлкен кеңістіктер мен рельефтерді қамтитын инфрақұрылымы төмен шалғай аудандарды қамтамасыз етуде өзін дәлелдеді. Сымды технологиядан айтарлықтай айырмашылықтардың арасында жабдықтың төменгі бюджеті қосылды [3].
Дипломдық жобаның мақсаты. Бұл дипломдық жобаның мақсаты - Маңғыстау облысы Бейнеу ауылдық округі - Ақтау қаласындағы тікелей көрінетін Радиорелейлі байланыс жүйесінің жобасын әзірлеу
Жоғарыда қойылған мақсатқа сүйене отырып, бірқатар міндеттер түзіледі:
Желілік участкіні талдау;
Радиорелейлі байланыс жүйесін талдау;
РРБЖ сапалық көрсеткіштерін есептеу.
Дипломдық жобаның тәжірибелік маңыздылығы. Телефон желісі үшін ЦРРБЖ жобалау ақпарат тарату құралдары жүйелеріндегі маңызды орындардың бірін алады. Салыстырмалы ұзындықты және сыйымдылықты сенімді РРБЖ - на қазіргі кезде қажеттілік артып отыр. Мұндай жүйелер көмегімен жергілікті жердің ең әртүрлі қиылысқан аумақтарында ақпаратты үлкен қашықтыққа таратуды қамтамасыз етуге болады. Кейбір заманауи РРБЖ - ғы бір аралығының ұзындығы 80 км-ге дейін жетеді. Әр түрлі диаметрлі антеналарды қолдана және жиілік диапазондарының қасиеттерін пайдалана отырып, қажетті қашықтықтарға деректерді таратуды беретін күшейтулерге қол жеткізілді. Мұндай аппаратуралар жиі моноблоктар түрінде орындалады, онда қабылдау- тарату жабдығы мен антенасы біртұтас бүтін болып келеді. Бұл байланыс желілерінде бағасы бойынша қолжетімді антеналы - тіректі қарапайым қызмет көрсетілмейтін аралық станцияларды құруға мүмкіндік береді. Көптеген жүйелер толығымен автоматтандырылған, микропроцессорлық немесе компьютерлік құрылғылармен басқарылады, икемді құрылымды және желілердің әртүрлі конфигурацияларын іске асыруды қамтамасыз етеді [4].
Дипломдық жобаның құрылымы: Дипломдық жоба нормативті сілтемелерден, анықтамалар тізбесінен, қысқартылған сөздер тізімінен, кіріспеден, негізгі бөлімнен (алты тараудан тұрады), қорытынды мен қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1 Радиорелейлі байланыс жүйесін жобалау ерекшеліктері
1.1 Дипломдық жоба бойынша ғылыми әдебиеттерге шолу
[5] Авторлар қазіргі жағдайдағы радиорелелік байланыстың дамуының негізгі тенденцияларын қарастыруға арнады. Оның дамуының ұйымдастырушылық, технологиялық және техникалық алғышарттары келтірілген, олардың мазмұны ашылған. Пакеттік радиорелелік жүйелердің рөлі мен маңыздылығына ерекше назар аударылады.
[6] Авторлар радиорелелік байланыстың антенна тіректерінің құрылымдық формасына талдау жасады. Антенна тіректері - мұнаралар мен діңгектерді жобалауға байланысты мәселелер қарастырылды, сонымен қатар тіректердің құрылымдық шешімі, қолданылатын материалдардың түрі, капитал мен пайдалану сапасына қойылатын талаптар, орнату орны, қырлар саны, тасымалдануы, тор түрі, тірек элементтерінің өлшемдері мен қималарын оңтайландыру бойынша мұнара тіректерінің топтары талданды. Мұнара түріндегі тірек конструкцияларын жобалаудың қолданыстағы әдістемесін талдау негізінде оңтайлы антенна тіректерінің типтік қатары жасалды. Металды үнемдеумен сатылар мен қызмет көрсету алаңдарының салмағын есепке алмай типтік және оңтайлы тіректердің массалары ұсынылған. Қолдау материалдарының құны мен шығындарын азайтуға, технологиялық талаптарды толық қанағаттандырған кезде объектіні іске қосу мерзімдерін жеделдетуге мүмкіндік беретін шаралар талданды.
[7] Автор табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды жою кезінде ақпарат беру үшін радиорелелік байланыс желілерін пайдалану мәселесін көтерді, станциялар арасында ақпарат беру көрсетілген, төтенше жағдайларды жою кезінде ТЖМ қабылдағыштары мен таратқыштарында қолдануға болатын жиілік ұсынылған.
[8] Автор радиорелелік байланыстың танымалдылығының төмендеу себебін анықтау үшін екі танымал технологияны, байланыс желілерінің құрылымын, олардың артықшылықтары мен кемшіліктерін қарастыруға арнады.
[9] Автор заманауи жоғары жылдамдықты радиорелелік байланыс желілеріне арнады. Атап айтқанда, радиорелелік байланыстағы сигналдарды беру және тарату ерекшеліктері. Байланыстың бұл түрін деректерді сымсыз берумен ең тұрақты деп санауға болады, мұнда бос кеңістік (әуе кеңістігі) тарату ортасы ретінде, сондай-ақ талшықты-оптикалық байланыс желілеріне (ТОБЖ) балама ретінде пайдаланылады. Қазіргі уақытта өткізу қабілетін, деректерді беру ортасының әртүрлі факторларына төзімділікті, сондай-ақ байланыс ауқымы мен кірістілігін бір уақытта арттыру міндеттері тұр.
[10] Автор байланыс қашықтығына, ақпараттың берілу жылдамдығына және сыртқы тұрақсыздандыратын факторлардың әсерінен модуляция түріне байланысты толқындардың миллиметрлік диапазонының радиорелелік байланыс желілерінің мүмкіндіктерін бағалады, оның жарамдылығын анықтау үшін радио желінің энергетикалық қорын есептеудің жеңілдетілген әдісін, сондай-ақ радиорелелік байланыс станцияларын одан әрі жетілдірудің тиімді жолдарын ұсынды. Зерттеу нәтижелері перспективалы радиорелелік байланыс станциясын әзірлеу кезінде пайдаланылуы мүмкін.
1.2 Ақтау-Бейнеу учаскесіндегі қолданыстағы желілерді талдау
Ақтау қаласы
Ақтау - Қазақстанның оңтүстік-батысындағы қала, Маңғыстау облысының орталығы. Қала теңіз және әуе порты болып табылады.
1964 жылдан 1991 жылға дейін украин ақыны Тарас Шевченконың құрметіне "Шевченко" аталған болатын.
Халқы
2019 жылғы халық санағы нәтижесі бойнша Ақтау қаласындағы халық саны - 183690 адам екені белгілі болды
Экономикасы
Ақтау қаласы өндірістік қала болып табылады, мұнай және газ өндіріледі. КСРО кезінде уран өндірілген, бірақ еліміз тәуелсіздік алғалы тоқтатылды.
Қалада теміржол вокзалы жоқ. Поездар Маңғыстау (Маңғышлақ) станциясына келіп тоқтайды. Қала ішінегі транспортқа келетін болсақ, қалада автобустар мен таксилер қатынайды
Ақтау порты Каспий теңізінің шығыс жағалауында орналасқан. Ақтау түрлі халықаралық құрғақ жүктерді, мұнай шикізатын және мұнай өнімдерін тасымалдауға арналған Қазақстандағы жалғыз порт болып табылады.
Бейнеу ауылдық округі
Бейнеу - Маңғыстау облысы Бейнеу ауданындағы ауыл, темір жол бекеті, аудан және Бейнеу ауылдық округі орталығы.
Халқы
Қазақстандағы халық саны ең көп ауыл - Бейнеу ауылы болып саналады.
ҚР Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті ұсынған ақпаратқа сәйкес, 2019 жылдың 1 сәуіріне дейінгі Бейнеу ауылының халық саны - 53286 адам.
Экономикасы
Өндіріс саласында Қазақтүркмұнай, КАСКо, Мейрбуш, Би Эн Джи, Люсент Петролеум, Табынай, Равнинное Ойл компаниялары жұмыс жасаса, Толқыннефтегаз және Қазполмунай серіктестіктерінің активтері КазМұнайГаз Ұлттық компаниясының КазМұнайТеңіз АҚ-ына сенімділікпен басқаруға беріліп, БейнеуМұнайГаз кәсіпорны құрылды. Аудан бойынша 2019 жылы аудан бойынша 307,1 мың тонна мұнай мен 1,2 млрд. текше метр газ өндірілді, бұл облыстағы мұнайдың 2,1%, газдың 62% құрады. Алдыңғы жылмен салыстырғанда мұнай 45,1 мың тоннаға немесе 17,2%-ке көп өндірілсе, газ 18,4 млн. текше метрге немесе 1,5%-ке көп өндірілді. Негізгі капиталға салынған инвестиция көлемі 15,1 млрд. теңгеге, өнеркәсіп өнімінің көлемі 63,7 млрд. теңгеге жетті.
Аудан өндірісінде басым сипат алатын 29 ұлу тас өндіру карьерлерінде, 600-ге жуық адам жұмыс жасайды. Карьерлер 2011 жылы 597,5 мың текше метр ұлу тас өндірді.
Инфрақұрылымы
Бейнеуде Орта Азия - Ресей газ құбырының компрессорлық станциясы, магистральдық мұнай құбырының және су құбырының мұнай және су айдау станциялары
Ақтаудан Бейнеуге дейінгі арақашықтық (тас жолмен) - 466 км
Сурет 1.1. Ақтау-Бейнеу учаскесі
Кесте 1.1 - Ақтау-Бейнеу учаскелерінде орнатылған аппаратура.
№
Станция
Аппаратуры
1
Ақтау
Радиорелелік CFIP
2
Бейнеу
Радиорелелік CFIP
Ақтау-Бейнеу аралығында 2010 Радиорелелік CFIP (1.2 суретте көрсетілген) жабдығы пайдалануда [11].
Сурет 1.2. Радиорелелік CFIP аппаратурасы
Керемет жүйелік күшейту PDH радиосын антеннаның өлшемін өзгертпестен 108мбитс дейін тиімді жаңартуға мүмкіндік береді;
Электр қуатын аз тұтыну Ethernet қуатын пайдалануға және күнжел энергиясын пайдалануға мүмкіндік береді;
Қол жетімділіктің жоғары деңгейіне және орналастырудың жоғары тығыздығына арналған АКМ (ACM) және АКМП (ATPC);
Өте жоғары бейімделу арнаның өткізу қабілеттілігінің әр түрлі ені, модуляция схемасы және өткізу қабілеті параметрлері үшін жүйелерді конфигурациялауға мүмкіндік береді;
Қашықтан бақылау және желіні басқару үшін қарапайым желіні басқару протоколы (SNMP).
CFIP негізгі сипаттамалары:
Форма факторы:
... жалғасы
ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
С.СЕЙФУЛЛИНА
Энергетикалық факультет
Радиотехника, электроника и телекоммуникации кафедрасы
Диплом алдындағы
тәжірибе бойынша есеп
Орындаған студент, топ 18-12 ,
Есберген Ернұр Бәкенұлы, (Аты-жөні)
__________
(қолы)
Тексерілді:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бибаев А.С., генеральный директор
(Кәсіпорын басшысының аты-жөні, лауазымы)
___________ ______________
(баға) (қолы)
________________
(күні)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Манбетова Ж.Д. аға оқытушы
(Кафедраның практика жетекшісінің аты-жөні, лауазымы)
___________ ______________
(баға) (қолы)
________________
(күні)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жетписбаева А.Т., аға оқытушы, PhD
(Кафедраның ғылыми жетекшісінің аты-жөні, лауазымы)
___________ ______________
(баға) (қолы)
________________
(күні)
Нұр-Сұлтан, 2022
Мазмұны
Терминдер мен анықтамалар
3
Қысқартылған сөздер тізімі
4
Кіріспе
6
1 Радиорелейлі байланыс жүйесін жобалау ерекшеліктері
9
1.1 Дипломдық жұмыс бойынша ғылыми әдебиеттерге шолу
9
1.2 Ақтау-Бейнеу учаскесіндегі қолданыстағы желілерді талдау
11
1. Радиорелелі байланыс жолдарының перспективалары
14
1.4 РРБЖ түрлерін салыстырмалы талдау және тиімдісін таңдау
19
Қорытынды
22
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
23
Терминдер мен анықтамалар
Ұсынылып отырған осы дипломдық жобада терминдер келесідей анықтамаларымен берілген:
Радиорелелік байланыс (РРБ) деп - жер бетінде орналасқан станциялардың дециметрлік және қысқа толқынды радиосигналдарды ретрансляциялауға негізделген радиобайланыс түрін айтамыз.
РРС - лар кеңжолақты оптикалық - талшықты жолдар құрылатын қалалық жағдайда да тораптық АТС - лар және басқа да байланыс объектілері арасында байланысты орнату үшін пайдаланылуы мүмкін.
Радиорелелік байланыс (РРБ) - деректерді үлкен қашықтыққа (ондаған, жүздеген шақырымға) жоғары жылдамдықпен (100 Мбитс - тан бірнеше Гбитс) тарата алатын мүмкіндігі бар сымсыз байланыстың бір түрі.
Радиорелелік желі - радиорелелік байланысты қамтамасыз ету үшін радиосигналдың техникалық құралдары мен тарату ортасының жиынтығы.
Тропосфералық радиорелелік желі (ТРРЖ) - тікелей көрінуден тыс радиорелелік станциялардың өзара орналасуы кезінде тропосфераның төменгі аймағында радиотолқындардың шашырауы мен шағылысуы пайдаланылатын радиорелелік байланыс желісі
Стационарлық радиорелелік байланыс желісі (СРРБЖ) - барлық радиорелелік станциялар стационарлық радиостанциялар болып табылатын радиорелелік байланыс желісі
Тасымалданатын радиорелелік байланыс желісі (ТРРБЖ) - белгілі бір пункттерде орнатылатын тасымалданатын радиорелелік станциялар пайдаланылатын радиорелелік байланыс желісі
Қысқартылған сөздер тізімі
ATM
Asynchronous Transfer Mode - деректерді таратудың асинхронды тәсілі;
BER
Bit Error Rate - бит бойынша қателіктердің параметрі;
CPM
Continuous Phase Modulation - үздіксіз фазалы модуляция сұлбасы;
COFDM
Coded Orthogonal Frequency Division Multiplexing - кодалау қолданылатын OFDM;
D-IWF
Dedicated Interworking Function - желіаралық өзара әсерфункциясы;
ETSI
European Telecommunications Standards Institute - Еуропалық телекоммуникация саласындағы стандарттау институты;
FMS
Fixed - mobile substitution - бекітілген телефон байланысын мобильді байланысқа алмастыру қызметі;
FER
Frame Error Ratio - кадр қателерінің жиі пайда болуы;
FAST ETHERNET
Компьютерлік желіде деректерді таратудың Ethernet технологиясы бойынша стандарттар жиынтығының жалпы (100 Мбитс дейін);
iD Net
Интернетке жоғары жылдамдықты қолжеткізім қызметі;
ID - TV
Интернет арқылы TV - қызметі;
LAN
Local Area Network - локалді (жергілікті) желі (компьютерлі желі);
MTBF
Mean time betwe en failures - істен шығуға орташа орындалған жұмыс;
MIMO
Multiple Input Multiple Output - сигналды жазықтықтық кодалау әдісі;
NRZ
Non Return to Zero - нольге қайтымсыз кодалау;
PDH
Plesiochronous Digital Hierarchy - плезихронды цифрлы иерархия;
PON
Passive Optical Network - пассивті оптикалық желі;
QAM
Quadrature Amplitude Modulation - квадратуралы амплитудалы модуляция түрі;
xDSL
x digital subscriber line - цифрлы абоненттік жол;
4G LTE
Long-Term Evolution - ұялы байланыстың 4 буыны стандартының атауы;
АТС
Автоматты телефон станциясы;
АБЖ
Автоматты басқару жүйесі;
ИКМ - ЧМ
Импулсьты кодалы модуляция - Жиіліктік модуляция;
ИКМ - ФМ
Импулсьты кодалы модуляция - Фазалық модуляция;
ҚТЖ
Қалалық телекоммуникациялар желісі;
ҚАТЖ
Қала маңы - ауылдық телекоммуникациялар желісі;
МШУ
Малошумяший усилитель - аз шуылды күшейткіш;
РРБ
Радиорелелі байланыс;
РЧ
Радиочастота - радиожиілік;
РРБ
Радиорелелік байланыс;
ТРРБЖ
Тропосфералы радиорелелі байланыс жолы;
УБАД
Удаленный блок абонентского доступа - Абоненттік қолжеткізімнің қашықтағы блогы;
ЧМ
Частотная модуляция - жиіліктік модуляция;
ЦРРБЖ
Цифрлы - радиорелелі байланыс жолы;
ЭТЖ
Электр тарату желілері;
Кіріспе
Дипломдық жоба тақырыбы " Маңғыстау облысы Бейнеу ауылдық округі - Ақтау қаласында тікелей көрінетін Радиорелейлі байланыс жүйесін жобалау".
Дипломдық жоба тақырыбының өзектілігі. Телекоммуникация саласы қазіргі қоғамның инфрақұрылым салаларының дамуының бір бөлігі болып табылады. Еліміздің дамуына байланысты таратылатын ақпараттар көлемі мен электрондық коммуникациялардың сапасына қойылатын талаптар айтарлықтай арта түсті. Ақпараттарды тарату кез - келген технологиялық үдерістің ажырамас бөлігі болып табылып, сондай - ақ еңбек өнімділігіне әсер ететін маңызды факторы болды [1].
Осы заманғы байланыс саласы нарығындағы қатаң бәсекелестік және дәстүрлі телефон байланысы көлемінің төмендеуі жағдайында жаңа буындағы әртүрлі қызметтер ұсыну басымдықты болып отыр. Жылдам және ең аз шығындармен, барынша жетілдірілген қызметтерді енгізу мүмкіндігі, сондай - ақ абоненттердің әртүрлі топтары үшін сараланған қызметтер дестелерін қалыптастыру - телекоммуникация нарығында берік ұстанымды құрудың кілті болып отыр.
Радиорелелік байланыс желілері бүкіл әлем бойынша деректерді беруге, қабылдауға және өңдеуге арналған ең үлкен және ең озық желілердің бірі болып табылады. Бүгінгі таңда РРЖ өте сұранысқа ие. Радиорелелік желілер (РРЖ) ақпарат беру арналарын құру үшін қолданылады. Кез-келген ұялы байланыс операторының көлік желісінің көп бөлігі РРЖ көмегімен салынғанын айту жеткілікті. Қазіргі заманғы РРЖ 0,5-60 Гц жиілік диапазонында жұмыс істейді. Бұл диапазон үлкен өткізу қабілеттілігін және сонымен бірге кедергілерге жоғары қарсылықты қамтамасыз етуге мүмкіндік береді [2].
Бүгінгі таңда радиорелелік арналар (РРЖ) геологияның күрделі құрылымы бар үлкен кеңістіктер мен рельефтерді қамтитын инфрақұрылымы төмен шалғай аудандарды қамтамасыз етуде өзін дәлелдеді. Сымды технологиядан айтарлықтай айырмашылықтардың арасында жабдықтың төменгі бюджеті қосылды [3].
Дипломдық жобаның мақсаты. Бұл дипломдық жобаның мақсаты - Маңғыстау облысы Бейнеу ауылдық округі - Ақтау қаласындағы тікелей көрінетін Радиорелейлі байланыс жүйесінің жобасын әзірлеу
Жоғарыда қойылған мақсатқа сүйене отырып, бірқатар міндеттер түзіледі:
Желілік участкіні талдау;
Радиорелейлі байланыс жүйесін талдау;
РРБЖ сапалық көрсеткіштерін есептеу.
Дипломдық жобаның тәжірибелік маңыздылығы. Телефон желісі үшін ЦРРБЖ жобалау ақпарат тарату құралдары жүйелеріндегі маңызды орындардың бірін алады. Салыстырмалы ұзындықты және сыйымдылықты сенімді РРБЖ - на қазіргі кезде қажеттілік артып отыр. Мұндай жүйелер көмегімен жергілікті жердің ең әртүрлі қиылысқан аумақтарында ақпаратты үлкен қашықтыққа таратуды қамтамасыз етуге болады. Кейбір заманауи РРБЖ - ғы бір аралығының ұзындығы 80 км-ге дейін жетеді. Әр түрлі диаметрлі антеналарды қолдана және жиілік диапазондарының қасиеттерін пайдалана отырып, қажетті қашықтықтарға деректерді таратуды беретін күшейтулерге қол жеткізілді. Мұндай аппаратуралар жиі моноблоктар түрінде орындалады, онда қабылдау- тарату жабдығы мен антенасы біртұтас бүтін болып келеді. Бұл байланыс желілерінде бағасы бойынша қолжетімді антеналы - тіректі қарапайым қызмет көрсетілмейтін аралық станцияларды құруға мүмкіндік береді. Көптеген жүйелер толығымен автоматтандырылған, микропроцессорлық немесе компьютерлік құрылғылармен басқарылады, икемді құрылымды және желілердің әртүрлі конфигурацияларын іске асыруды қамтамасыз етеді [4].
Дипломдық жобаның құрылымы: Дипломдық жоба нормативті сілтемелерден, анықтамалар тізбесінен, қысқартылған сөздер тізімінен, кіріспеден, негізгі бөлімнен (алты тараудан тұрады), қорытынды мен қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
1 Радиорелейлі байланыс жүйесін жобалау ерекшеліктері
1.1 Дипломдық жоба бойынша ғылыми әдебиеттерге шолу
[5] Авторлар қазіргі жағдайдағы радиорелелік байланыстың дамуының негізгі тенденцияларын қарастыруға арнады. Оның дамуының ұйымдастырушылық, технологиялық және техникалық алғышарттары келтірілген, олардың мазмұны ашылған. Пакеттік радиорелелік жүйелердің рөлі мен маңыздылығына ерекше назар аударылады.
[6] Авторлар радиорелелік байланыстың антенна тіректерінің құрылымдық формасына талдау жасады. Антенна тіректері - мұнаралар мен діңгектерді жобалауға байланысты мәселелер қарастырылды, сонымен қатар тіректердің құрылымдық шешімі, қолданылатын материалдардың түрі, капитал мен пайдалану сапасына қойылатын талаптар, орнату орны, қырлар саны, тасымалдануы, тор түрі, тірек элементтерінің өлшемдері мен қималарын оңтайландыру бойынша мұнара тіректерінің топтары талданды. Мұнара түріндегі тірек конструкцияларын жобалаудың қолданыстағы әдістемесін талдау негізінде оңтайлы антенна тіректерінің типтік қатары жасалды. Металды үнемдеумен сатылар мен қызмет көрсету алаңдарының салмағын есепке алмай типтік және оңтайлы тіректердің массалары ұсынылған. Қолдау материалдарының құны мен шығындарын азайтуға, технологиялық талаптарды толық қанағаттандырған кезде объектіні іске қосу мерзімдерін жеделдетуге мүмкіндік беретін шаралар талданды.
[7] Автор табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды жою кезінде ақпарат беру үшін радиорелелік байланыс желілерін пайдалану мәселесін көтерді, станциялар арасында ақпарат беру көрсетілген, төтенше жағдайларды жою кезінде ТЖМ қабылдағыштары мен таратқыштарында қолдануға болатын жиілік ұсынылған.
[8] Автор радиорелелік байланыстың танымалдылығының төмендеу себебін анықтау үшін екі танымал технологияны, байланыс желілерінің құрылымын, олардың артықшылықтары мен кемшіліктерін қарастыруға арнады.
[9] Автор заманауи жоғары жылдамдықты радиорелелік байланыс желілеріне арнады. Атап айтқанда, радиорелелік байланыстағы сигналдарды беру және тарату ерекшеліктері. Байланыстың бұл түрін деректерді сымсыз берумен ең тұрақты деп санауға болады, мұнда бос кеңістік (әуе кеңістігі) тарату ортасы ретінде, сондай-ақ талшықты-оптикалық байланыс желілеріне (ТОБЖ) балама ретінде пайдаланылады. Қазіргі уақытта өткізу қабілетін, деректерді беру ортасының әртүрлі факторларына төзімділікті, сондай-ақ байланыс ауқымы мен кірістілігін бір уақытта арттыру міндеттері тұр.
[10] Автор байланыс қашықтығына, ақпараттың берілу жылдамдығына және сыртқы тұрақсыздандыратын факторлардың әсерінен модуляция түріне байланысты толқындардың миллиметрлік диапазонының радиорелелік байланыс желілерінің мүмкіндіктерін бағалады, оның жарамдылығын анықтау үшін радио желінің энергетикалық қорын есептеудің жеңілдетілген әдісін, сондай-ақ радиорелелік байланыс станцияларын одан әрі жетілдірудің тиімді жолдарын ұсынды. Зерттеу нәтижелері перспективалы радиорелелік байланыс станциясын әзірлеу кезінде пайдаланылуы мүмкін.
1.2 Ақтау-Бейнеу учаскесіндегі қолданыстағы желілерді талдау
Ақтау қаласы
Ақтау - Қазақстанның оңтүстік-батысындағы қала, Маңғыстау облысының орталығы. Қала теңіз және әуе порты болып табылады.
1964 жылдан 1991 жылға дейін украин ақыны Тарас Шевченконың құрметіне "Шевченко" аталған болатын.
Халқы
2019 жылғы халық санағы нәтижесі бойнша Ақтау қаласындағы халық саны - 183690 адам екені белгілі болды
Экономикасы
Ақтау қаласы өндірістік қала болып табылады, мұнай және газ өндіріледі. КСРО кезінде уран өндірілген, бірақ еліміз тәуелсіздік алғалы тоқтатылды.
Қалада теміржол вокзалы жоқ. Поездар Маңғыстау (Маңғышлақ) станциясына келіп тоқтайды. Қала ішінегі транспортқа келетін болсақ, қалада автобустар мен таксилер қатынайды
Ақтау порты Каспий теңізінің шығыс жағалауында орналасқан. Ақтау түрлі халықаралық құрғақ жүктерді, мұнай шикізатын және мұнай өнімдерін тасымалдауға арналған Қазақстандағы жалғыз порт болып табылады.
Бейнеу ауылдық округі
Бейнеу - Маңғыстау облысы Бейнеу ауданындағы ауыл, темір жол бекеті, аудан және Бейнеу ауылдық округі орталығы.
Халқы
Қазақстандағы халық саны ең көп ауыл - Бейнеу ауылы болып саналады.
ҚР Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті ұсынған ақпаратқа сәйкес, 2019 жылдың 1 сәуіріне дейінгі Бейнеу ауылының халық саны - 53286 адам.
Экономикасы
Өндіріс саласында Қазақтүркмұнай, КАСКо, Мейрбуш, Би Эн Джи, Люсент Петролеум, Табынай, Равнинное Ойл компаниялары жұмыс жасаса, Толқыннефтегаз және Қазполмунай серіктестіктерінің активтері КазМұнайГаз Ұлттық компаниясының КазМұнайТеңіз АҚ-ына сенімділікпен басқаруға беріліп, БейнеуМұнайГаз кәсіпорны құрылды. Аудан бойынша 2019 жылы аудан бойынша 307,1 мың тонна мұнай мен 1,2 млрд. текше метр газ өндірілді, бұл облыстағы мұнайдың 2,1%, газдың 62% құрады. Алдыңғы жылмен салыстырғанда мұнай 45,1 мың тоннаға немесе 17,2%-ке көп өндірілсе, газ 18,4 млн. текше метрге немесе 1,5%-ке көп өндірілді. Негізгі капиталға салынған инвестиция көлемі 15,1 млрд. теңгеге, өнеркәсіп өнімінің көлемі 63,7 млрд. теңгеге жетті.
Аудан өндірісінде басым сипат алатын 29 ұлу тас өндіру карьерлерінде, 600-ге жуық адам жұмыс жасайды. Карьерлер 2011 жылы 597,5 мың текше метр ұлу тас өндірді.
Инфрақұрылымы
Бейнеуде Орта Азия - Ресей газ құбырының компрессорлық станциясы, магистральдық мұнай құбырының және су құбырының мұнай және су айдау станциялары
Ақтаудан Бейнеуге дейінгі арақашықтық (тас жолмен) - 466 км
Сурет 1.1. Ақтау-Бейнеу учаскесі
Кесте 1.1 - Ақтау-Бейнеу учаскелерінде орнатылған аппаратура.
№
Станция
Аппаратуры
1
Ақтау
Радиорелелік CFIP
2
Бейнеу
Радиорелелік CFIP
Ақтау-Бейнеу аралығында 2010 Радиорелелік CFIP (1.2 суретте көрсетілген) жабдығы пайдалануда [11].
Сурет 1.2. Радиорелелік CFIP аппаратурасы
Керемет жүйелік күшейту PDH радиосын антеннаның өлшемін өзгертпестен 108мбитс дейін тиімді жаңартуға мүмкіндік береді;
Электр қуатын аз тұтыну Ethernet қуатын пайдалануға және күнжел энергиясын пайдалануға мүмкіндік береді;
Қол жетімділіктің жоғары деңгейіне және орналастырудың жоғары тығыздығына арналған АКМ (ACM) және АКМП (ATPC);
Өте жоғары бейімделу арнаның өткізу қабілеттілігінің әр түрлі ені, модуляция схемасы және өткізу қабілеті параметрлері үшін жүйелерді конфигурациялауға мүмкіндік береді;
Қашықтан бақылау және желіні басқару үшін қарапайым желіні басқару протоколы (SNMP).
CFIP негізгі сипаттамалары:
Форма факторы:
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz