Ш. А. АМОНАШВИЛИДІҢ БІЛІМ БЕРУДЕГІ ІЗГІЛЕНДІРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ОҚУ ҮРДІСІНДЕ ҚОЛДАНУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІГІ
ӘӨЖ: 37
М.Д.Жағықпанова, Б.А. Кобыкбаева
Ш.Уәлиханов атындағы №3 лицейі, Өскемен
Ш.А.АМОНАШВИЛИДІҢ БІЛІМ БЕРУДЕГІ ІЗГІЛЕНДІРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ОҚУ ҮРДІСІНДЕ ҚОЛДАНУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІГІ
Мемлекетіміздің болашағы- бүгінгі мектеп оқушылары. Бәріне бірдей талап қойып, олардың табиғи қабілеттерін, нақты мүмкіндіктерін анықтап оқыту бүгінгі күннің өзекті мәселесі.
Осыған орай, Ш.А.Амонашвилидің білім берудегі ізгілендіру технологиясын оқу үрдісінде қолдану тиімді. Гуманизм- латынның "Нumanitas" - адам табиғаты және адамдық қасиеттерге құрметпен қарау деген сөзін білдіреді екен Ізгілік-бұл адамдарға деген адамгершілік, сүйіспеншілік қатынас, бұл өзге адамға жақсылық жасаудың негізі. Осы бағытта жұмыс атқаратын Шалва Александрович Амонашвили - ынтымақтастық педагогикасын насихаттаушы жаңашыл педагогтардың бірі. Ол мұғалімдерді педагогика даналығын шынайы да бай қайнар көзін пайдаланып, өздерінің педагогикалық шеберлігін үнемі байытып, шыңдап отыруға шақырады
Ш.А.Амонашвили 1931 жылы 8 наурыз күні дүниеге келген грузия және ресей педагогы және психологы. Шалва Александрович Амонашвилидің педагогикаға ғылымына қосқан үлесі өте көп екеніне көзім жетті. Оның балаға деген сүйіспеншілігі шексіз екенін айтылған әр сөзінен білуге болады. Ол біріншіден мұғалім болу үшін біз баланы сүюіміз қажет дейді және де олардың позициясында тұра білуіміз керек дегені менің Амонашвили жайлы барлық ойымды өзгертті өйткені оның әр сөзі қалайда болсын балаға білімді ынтымақтастық жолмен беруді ұстанды және де оның адамгершілік,сүйіспеншілік қасиеттері мені қатты қуантты [1,102с].
Ш.Амонашвилидің гуманды педагогикасы баламен бір деңгейде жұмыс жасау, бала өз пікірін еркін айта алу осының бәрі демократиялық қарым-қатынас түріне жатады. Ал қазіргі таңда бұл қарым-қатынас түрі бастауыш сыныптарда мүлде қолданылмайды десек болады. Неге бұлай? Менің өзімнің субьективті ойым қазіргі мұғалімдердің көбі еріншектікке, балаға деген немқұрайлық және де баланы сүймеу авторитарлы қарым - қатынасқа алып келеді [2,97-98с].
Ш.А. Амонашвили мұғалімдерге арналған Сәлеметсіңдер ме, балалар?! атты көмекші құралында ең кішкентай мектеп оқушыларының тұлға болып қалыптасуын зерттеу нәтижелерін сипаттап жазады. Менің балалармен тәжірибе жұмыстарым, мектептегі қызықты да қуанышты күндерді ұйымдастырудағы ғылыми ізденістерім, эксперименттік сыныптың көптеген мұғалімдерімен өткізілген көп уақыт менде білім беру мен тәрбиелеуде ізгілік, оптимисттік бастаулардан туындайтын кейбір педагогикалық пікірлер қалыптасты,- деген. Бұл кітаптың негізгі арқауы балаларға деген махаббат, баланың нәзік жанына сүйіспеншілікке толы қарым-қатынас болып табылады.
Бұл сипаттама Ш.Амонашвилидің Мектепке алты жастан деген кітабында да қарастырылады. Ол Мектеп жасындағы балаларды тәрбиелеу мен білім беру жүйесінің тиімді түрде жүзеге асырылуы толықтай мұғалімнің тұлғасына байланысты деп есептейді. Ол ең негізі тұлғалық қасиеттерге басты назар аударады. Олар:- Баланы сол қалпында жақсы көру. Тентек пен тілалғышты, ұғымтал мен ойлау қабілеті төмен, ұқыпты мен жалқау оқушыларды бөліп жармай, барлығын да бірдей жақсы көру керек. Балаларға деген мейірімділік пен сүйіспеншілік бар жерде қатыгездік болмайды, намысына тиетін сөздер айтылмайды, олардың әрбір жетістіктеріне қуанып отырасың; - оларды түсіне білу, яғни солардың көзқарастарымен санасу, оларды ересектерше қабылдау, қамқорлық танытқанына қуану, ақылдасып отыру. Олардың танытқан қамқорлықтары мен әрбір ісіне кешіріммен емес, үлкен құрметпен қарау керек. Балаларды түсіну дегеніміз - оларды билігіне бағындыру емес, керісінше олардың бүгінгі өміріне сүйене отырып, болашақ өміріне алғашқы дәндерін себу.
Бала жүрегінің тебіренісі мен жан дүниесінің қозғалысын түсіне білген педагог оқушысының тәрбиесімен тереңдей айналыса алады. - оптимист болу, тәрбиенің оң әсер беретіндігіне сену қажет. Баланың ішкі жан дүниесіне тереңдей ену, осыған байланысты тәрбие берудің, оқытудың, дамытудың түрлі жолдарын қарастыратын, яғни әрекетшіл оптимизм жайлы. - мұғалімнің бойынан адамға тән жақсы қасиеттердің барлығы - күлімсіреу, қаталдық, ұстамдылық, салмақтылық, сезімталдық, шынайылық, зияткерлік, тіл табысушылық, өмірге деген махаббат болуы керек.
Мен ұстаз өлеңінде Ш.А. Амонашвили:
Мен - Махаббат және Адалдық,
Сенім және Шыдамдылық.
Мен - Қуаныш және Ортақтастық,
Мұң мен Ортақтастық.
Мен - Шындық пен Жүрек, Ар мен Намыс.
Мен - Іздеуші және Сыйлаушы, Кедей және Бай.
Мен - Мұғалім және Оқушы, Тәрбиеші мен Тәрбиеленуші.
Мен - Жол көрсетуші мен Өмір суреткері.
Мен - Балалықтың қорғаны мен Адамзат бесігі.
Мен - Келешектің жарқыны мен Осы шақтың алауы, - дейді Ш.А.Амонашвили.
Ендігі ұрпаққа біз Амонашвилидің баланы қорқыту, ұрысу арқылы емес адамгершілік,сүйіспеншілік арқылы білім беруді көздеуіміз қажет.Ол үшін қазірден өзімізді тәрбиелеп, білімімізді шындап балаға тәрбие, білім бере алатындай дәрежеде болуымыз қажет.
Эксперименттік оқытуда көшбасшылық проблемалық әдістер болды,және де бұл әдістер оқушылардың белсенді іздестіру қызметін ұйымдастыруға мүмкіндік береді және де олардың өз бетінше жұмыс жасауын оятады.
6 жастан бастап балаларды оқыту үшін Ш.А. Амонашвили түрлі әдіснамалық тәсілдерді ұсынды, олардың көпшілігі педагогикалық ойын нұсқалары болып табылады. Оларды пайдалану үшін мұғалім әртіс бола алуы керек, эмоционалды және мәнерлеп сөйлейтін қарым-қатынас әдістеріне ие болуы керек. Және мұғалім өз сезімдерін бет - әлпет қимылымен, қол қозғалысымен, дауысымен, өзінің жақсы әзілдерімен балаға түсінікті тілде жеткізе алуы қажет.
Амонашвилидің ең қызықты және баланың өзіндік жұмыс жасата алу тәсілдерінің бірі құлаққа сыбырлау тәсілі болып табылады.
1. Құлаққа сыбырлау
Ол шамамен келесі ретпен орындалады:
- Мұғалім балаларға белгілі бір танымды тапсырманы қояды (балаларға болжауды талап ететін тапсырмаларды мұғалім ұсынады және зеректікті, өзіндік бағалауды, ойлануды қажет ететін қиын операцияларды ұсынады)және олардың әрқайсысының өз жауабын өз құлағымен тыңдайтыны туралы ескертеді;
- Ойлануға бір-екі минут береді;
- Сұрақтың ... жалғасы
М.Д.Жағықпанова, Б.А. Кобыкбаева
Ш.Уәлиханов атындағы №3 лицейі, Өскемен
Ш.А.АМОНАШВИЛИДІҢ БІЛІМ БЕРУДЕГІ ІЗГІЛЕНДІРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ОҚУ ҮРДІСІНДЕ ҚОЛДАНУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІГІ
Мемлекетіміздің болашағы- бүгінгі мектеп оқушылары. Бәріне бірдей талап қойып, олардың табиғи қабілеттерін, нақты мүмкіндіктерін анықтап оқыту бүгінгі күннің өзекті мәселесі.
Осыған орай, Ш.А.Амонашвилидің білім берудегі ізгілендіру технологиясын оқу үрдісінде қолдану тиімді. Гуманизм- латынның "Нumanitas" - адам табиғаты және адамдық қасиеттерге құрметпен қарау деген сөзін білдіреді екен Ізгілік-бұл адамдарға деген адамгершілік, сүйіспеншілік қатынас, бұл өзге адамға жақсылық жасаудың негізі. Осы бағытта жұмыс атқаратын Шалва Александрович Амонашвили - ынтымақтастық педагогикасын насихаттаушы жаңашыл педагогтардың бірі. Ол мұғалімдерді педагогика даналығын шынайы да бай қайнар көзін пайдаланып, өздерінің педагогикалық шеберлігін үнемі байытып, шыңдап отыруға шақырады
Ш.А.Амонашвили 1931 жылы 8 наурыз күні дүниеге келген грузия және ресей педагогы және психологы. Шалва Александрович Амонашвилидің педагогикаға ғылымына қосқан үлесі өте көп екеніне көзім жетті. Оның балаға деген сүйіспеншілігі шексіз екенін айтылған әр сөзінен білуге болады. Ол біріншіден мұғалім болу үшін біз баланы сүюіміз қажет дейді және де олардың позициясында тұра білуіміз керек дегені менің Амонашвили жайлы барлық ойымды өзгертті өйткені оның әр сөзі қалайда болсын балаға білімді ынтымақтастық жолмен беруді ұстанды және де оның адамгершілік,сүйіспеншілік қасиеттері мені қатты қуантты [1,102с].
Ш.Амонашвилидің гуманды педагогикасы баламен бір деңгейде жұмыс жасау, бала өз пікірін еркін айта алу осының бәрі демократиялық қарым-қатынас түріне жатады. Ал қазіргі таңда бұл қарым-қатынас түрі бастауыш сыныптарда мүлде қолданылмайды десек болады. Неге бұлай? Менің өзімнің субьективті ойым қазіргі мұғалімдердің көбі еріншектікке, балаға деген немқұрайлық және де баланы сүймеу авторитарлы қарым - қатынасқа алып келеді [2,97-98с].
Ш.А. Амонашвили мұғалімдерге арналған Сәлеметсіңдер ме, балалар?! атты көмекші құралында ең кішкентай мектеп оқушыларының тұлға болып қалыптасуын зерттеу нәтижелерін сипаттап жазады. Менің балалармен тәжірибе жұмыстарым, мектептегі қызықты да қуанышты күндерді ұйымдастырудағы ғылыми ізденістерім, эксперименттік сыныптың көптеген мұғалімдерімен өткізілген көп уақыт менде білім беру мен тәрбиелеуде ізгілік, оптимисттік бастаулардан туындайтын кейбір педагогикалық пікірлер қалыптасты,- деген. Бұл кітаптың негізгі арқауы балаларға деген махаббат, баланың нәзік жанына сүйіспеншілікке толы қарым-қатынас болып табылады.
Бұл сипаттама Ш.Амонашвилидің Мектепке алты жастан деген кітабында да қарастырылады. Ол Мектеп жасындағы балаларды тәрбиелеу мен білім беру жүйесінің тиімді түрде жүзеге асырылуы толықтай мұғалімнің тұлғасына байланысты деп есептейді. Ол ең негізі тұлғалық қасиеттерге басты назар аударады. Олар:- Баланы сол қалпында жақсы көру. Тентек пен тілалғышты, ұғымтал мен ойлау қабілеті төмен, ұқыпты мен жалқау оқушыларды бөліп жармай, барлығын да бірдей жақсы көру керек. Балаларға деген мейірімділік пен сүйіспеншілік бар жерде қатыгездік болмайды, намысына тиетін сөздер айтылмайды, олардың әрбір жетістіктеріне қуанып отырасың; - оларды түсіне білу, яғни солардың көзқарастарымен санасу, оларды ересектерше қабылдау, қамқорлық танытқанына қуану, ақылдасып отыру. Олардың танытқан қамқорлықтары мен әрбір ісіне кешіріммен емес, үлкен құрметпен қарау керек. Балаларды түсіну дегеніміз - оларды билігіне бағындыру емес, керісінше олардың бүгінгі өміріне сүйене отырып, болашақ өміріне алғашқы дәндерін себу.
Бала жүрегінің тебіренісі мен жан дүниесінің қозғалысын түсіне білген педагог оқушысының тәрбиесімен тереңдей айналыса алады. - оптимист болу, тәрбиенің оң әсер беретіндігіне сену қажет. Баланың ішкі жан дүниесіне тереңдей ену, осыған байланысты тәрбие берудің, оқытудың, дамытудың түрлі жолдарын қарастыратын, яғни әрекетшіл оптимизм жайлы. - мұғалімнің бойынан адамға тән жақсы қасиеттердің барлығы - күлімсіреу, қаталдық, ұстамдылық, салмақтылық, сезімталдық, шынайылық, зияткерлік, тіл табысушылық, өмірге деген махаббат болуы керек.
Мен ұстаз өлеңінде Ш.А. Амонашвили:
Мен - Махаббат және Адалдық,
Сенім және Шыдамдылық.
Мен - Қуаныш және Ортақтастық,
Мұң мен Ортақтастық.
Мен - Шындық пен Жүрек, Ар мен Намыс.
Мен - Іздеуші және Сыйлаушы, Кедей және Бай.
Мен - Мұғалім және Оқушы, Тәрбиеші мен Тәрбиеленуші.
Мен - Жол көрсетуші мен Өмір суреткері.
Мен - Балалықтың қорғаны мен Адамзат бесігі.
Мен - Келешектің жарқыны мен Осы шақтың алауы, - дейді Ш.А.Амонашвили.
Ендігі ұрпаққа біз Амонашвилидің баланы қорқыту, ұрысу арқылы емес адамгершілік,сүйіспеншілік арқылы білім беруді көздеуіміз қажет.Ол үшін қазірден өзімізді тәрбиелеп, білімімізді шындап балаға тәрбие, білім бере алатындай дәрежеде болуымыз қажет.
Эксперименттік оқытуда көшбасшылық проблемалық әдістер болды,және де бұл әдістер оқушылардың белсенді іздестіру қызметін ұйымдастыруға мүмкіндік береді және де олардың өз бетінше жұмыс жасауын оятады.
6 жастан бастап балаларды оқыту үшін Ш.А. Амонашвили түрлі әдіснамалық тәсілдерді ұсынды, олардың көпшілігі педагогикалық ойын нұсқалары болып табылады. Оларды пайдалану үшін мұғалім әртіс бола алуы керек, эмоционалды және мәнерлеп сөйлейтін қарым-қатынас әдістеріне ие болуы керек. Және мұғалім өз сезімдерін бет - әлпет қимылымен, қол қозғалысымен, дауысымен, өзінің жақсы әзілдерімен балаға түсінікті тілде жеткізе алуы қажет.
Амонашвилидің ең қызықты және баланың өзіндік жұмыс жасата алу тәсілдерінің бірі құлаққа сыбырлау тәсілі болып табылады.
1. Құлаққа сыбырлау
Ол шамамен келесі ретпен орындалады:
- Мұғалім балаларға белгілі бір танымды тапсырманы қояды (балаларға болжауды талап ететін тапсырмаларды мұғалім ұсынады және зеректікті, өзіндік бағалауды, ойлануды қажет ететін қиын операцияларды ұсынады)және олардың әрқайсысының өз жауабын өз құлағымен тыңдайтыны туралы ескертеді;
- Ойлануға бір-екі минут береді;
- Сұрақтың ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz