Баланың тұлғасын дамыту

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

АҚТӨБЕ ГУМАНИТАРЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ

Курстық жұмыс
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚЫЗЫМЕТТЕГІ МҰҒАЛІМ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫ
(Педагогика пәні бойынша )

0105013 Шетел тілінен бастауышқа білім беру мұғалімі

Орындаған:Э.С.Құлымжанова Шт-315 тобы
Жетекшісі:Н.Д.Амандыкова педагогика пәнінің оқытушысы

Қорғауға жіберілді (жіберілмеді)
Мектепке дейінгі білім беру және
көркем еңбек оқу-әдістемелік бірлестік
жетекшісі ______________ А.Нурасканова
_____ _________________ 2022 ж

Ақтөбе - 2022

МАЗМҰНЫ :

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
НЕГІЗІ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
І-ТАРАУ . ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚЫЗЫМЕТТЕГІ МҰҒАЛІМ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫ
1.1 Педагогикалық шығармашылық негіздері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Шығармашыл мұғалім - зиялы тұлға ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
ІІ-ТАРАУ. МҰҒАЛІМНІҢ ТҰЛҒАЛЫҚ ЖӘНЕ КӘСІБИ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫН ДАМЫТУ ЖОЛДАРЫ
2.1 Оқыту үрдісіндегі мұғалімнің кәсіби шығармашылығын дамыту жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.2Мұғалім шығармашылығы және озық педагогикалық тәжірибе ... .
ЗЕРІТТЕУ ЖҰМЫС ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИ СІЛТЕМЕЛЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

КІРІСПЕ
Тақырыптың өзектілігі: Көптеген зерттеушілердің пікірінше шығармашылықтың жемісті болуына адамның сезім күштерінің әсері өте зор. Бір мәселені ұзақ зерттеу барысында адам өзінің, ішкі күштерін толық соған жұмылдырып, жүрсе де, тұрса да ойымен сол бағытта белсенді жұмыс істесе, шабытының шырқауы аркылы шығармашылық шыңына жетуі мүмкін. Сол сияқты көркем шығармашылыққа әбден берілгендіктен бұл саланың ісмерлері де өздсрі суреттеп отырған кейіпкерінің көңіл күйіне бөленіп солардың уайым-қайғысын бірге кешкендей сезінеді. Осыған байланысты айтылған орыс мүсіншісі Антокольскийдің: Сезім жоқ жерде көркем шығарма да жоқ деген ойы нағыз шеберлердің өз істерін үлкен кұштарлықпен атқаратынының дәлелі.Педагогикалық шығармашылықтың (басқа шығармашылықтардан айырмашылығы неде? - деген сұраққа жауап іздестірейік. Әрине, бұл біраз ойландыратын сұрақ.. Мысалы, суретшінің шығармасы - оның салған керемет суреті, композитордың шығармасы - оның шығарған әсем әуені, ақынның шығармасы -оның әсерлі өлеңі делік.
Олардың шығармашылық туындыларының негізгі ерекшеліктерінің бірі олардың аяқталғандығында, сол күйінде өзгермей сақталуында. Ал педагогикалық шығармашылықтың туындысы - үнемі дамып өзгеру үстінде болатын оның тәрбиелеп отырған шәкіртінің тұлғасы. Педагогы жақсы болса ондай шәкірттер жылдан жылға шыңдалып өздері-өздерін жетілдіре береді.
Қазіргі мектептегі мұғалімнің міндеттері :
- Алдыңғы ұрпақтың. Соңғы ұрпаққа жинаған, қалыптастырған мәдени құндылықтарын жеткізу;
-Баланың тұлғасын дамыту;
- Баланың, мектептің әлеуметтік бейімделуі.
Қандай бір әдістермен педагогикалық технологияны пайдаланбасын, баланың рухани жан дүниесіне әсер етуде мұғалімнің өз тұлғасының әсері ерекше. Оқушылардың. Мұғалім бойындағы ең бағалы деп есептейтін қасиеттері: баланы жақсы көруі, мейірімділік, сезімталдық, әділеттілік, талап қойғыштық, әзіл айта білуі, келешекке сенімділік, іске шығармашылықпен. қарау болып табылады. Ал, мұндай қасиеттерге еге болу үшін мұғалім рухани бай, зиялы және шығармашыл тұлға болуы қажет. К. Д. Ушинский: Оқу орнының талабына көп нәрсе байланысты, ең бастысы тәрбиешінің тұлғасының рөлі ерекше, жас ұрпаққа беретін әсерін оқулықпен, жазалау және мадақтаумен алмастыруға болмайды, - деп жазған.(2б.27)
Әр мұғалім кез-келген жағдайда өзінің шығармашылық қабілеттері,педагогикалық іскерліктері мен шеберлігі, психологиялық білімі арқылы жол тауып шыға алуы керек.
Педагогикалық шығармашылық бір неше кезеңдерден құралады.
1. Шығармашылдық педагогикалық міндеттерді анықтау.
2. Педагогикалық ықпал ету әдістерін жобалау.
3.Балалармен тікелей әрекеттесу арқылы белгіленген жоспарды
жүзеге асыру.
4. Қол жеткізген педагогикалық нәтижелерді талдау.
Ұстаз шығармашылығы сабақтың, дәрістің тиімді жүргізілуінде, оқушылардың жас және дербес ерекшеліктерінің ескеріліп олардың бірлесіп жұмыс істеулерінде, және басқа да педагогикалық іс-әрекеттерде жан-жақты байқалып тұрады.
* Зеріттеу орыны :Ақтөбе қаласы, 36 қазақ орта мектебі
* Зеріттеу нысаны : Педагогикалық қызыметтегі мұғалімдердің
шығармашылығы
* Зеріттіу жүмысының мақсаты : Қазіргі Педагогикалық қызыметтегі мұғалімдердің шығармашылығы мен озық тәжірибелерін бақылау.
* Зеріттеу жұмысының міндеттері:
1. Тақырып бойынша материалдар жинақтау
2. Мектеп ішінде мұғалімдерге сауалнама жүргізу
3. Мұғалімдердің сабағына қатысу
4. Білікті ,озық тәжірибесін мол Мұғалімдер туралы ақпарат
5. жинақтау.
* Зеріттеу әдістері : Бақылау, сауалнама жүргізу

* Зеріттеу болжамы: Егер кез келген мұғалім ынта - ықылас қойып,
табандылық танытатын болса, өз бетімен көп еңбектенсе, идеялық
жағынан сенімді, саяси жағынан есейген азамат болса, өз пәнін
жақсы білсе, оқытудың әдістемесін меңгеріп, бала психологиясын
жете білсе, педагогикалық техниканы қалыптастыра алса,
педагогикалық шеберлікке жету қасиеттеріне ие бола отырып,
педагогикалық кәсіпті меңгерсе, педагогикалық әдепті бойына
сіңірсе, онда талантты, шебер ұстаз бола алады.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ:

І- ТАРАУ . ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚЫЗЫМЕТТЕГІ МҰҒАЛІМ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫ
0.1 Педагогикалық шығармашылық негіздері
Мұғалім еңбегі - ғылым, педагогикалық өнер , таланттылық сияқты элементтерден тұрады әр қырлы әрекет . Әр жастағы дайындығы мен табиғаты әр түрлі балаға білім мен тәрбие беруде белгіліні өзгертіп , ал жаңадан жаңаны тудырушы суреткерлік шығармашылықтың белгісі . Ескілікті елемей жаңа жолмен жүруге бағыт алу , біртүрілікті қабылдамау , ойлап табу , тудыру , жасап көру - жаңашыл мұғалімнің күнделікті кәсәби жағдайы . шығармашылық - барлық әрекеттің сапа белгісі , ал шығармашыл мұғалім - барлық реформаның негізгі кәсікері .Шығармашылық - мәселені белгіді тәсілдермен шешуге болмайтын жағдайда туындады . Дегенмен , бұл қиынсыз әрекет емес . Жаңа тапқыр шешім қабылдауға әкелетін әркет - әр түрлі деңгейде , бірнеше кезеңдерден тұратын күрделі психалогиалық үдіріс . Осы мәселені зерттеген ғалымдар педагогикалық шығармашылық төмендегідей кезеңдерден тұратынын анықтаған ; 1 ) педагогикалық ойдың пайда болуы.2) түпкі ойды талдау .3) педагогикалық ойды әрекетке айналдыру 4) шығармашылықтң нәтежиесін талдап , бағалау (В.А.Кан-Калик, Н.Д.Никандров ) ;1) жаңалықты көру : 2) педагогикалық өнер тапқыштық құрастыру модельдеу ; 3) жетілдіру . Бұл кезеңдерде қызығушылық ителлект , қажетті ілімді тез арада меңгере білу , бақампаздық ойлау оперпцияларын іске қоса алу , тапқырлық энтузиазизм , табандылық , еркіндік пен өзіне деген сенушілік сияқты тірек сапаларының болуы шығармашылық әрекеті нәтежиелі етеді . Шығармашылық әрекетте мұғалмнің өз еңбегіне сын тұрғыдан қайта қарауы , қанағат табуы , оны орындаудағы дербестігі жағымды мотивацияның қалыптасуыт.б орын ала алады . Сонымен қатар шығармашылықта мұғалімнің төмендегідей психалогиялық сапалары дамиды : жалпы білімнің тереңдігі , саналанған арнайы білімдер , дамыған ақыл - ой қабілеттері мен оның икемділігі , өнертапқыштылыққа және еңбектегі жаңалыққа қуана білуі , мәселені терең түсіне білу және оны шешудің ең тиімді жолын таңдай алу эмоциядағы қалыптылық шыдамдылық бастаған істі аяғына дейін жеткізе алу , тәуекелге бел байла білу , саналылық , белменді өмірлік позиция . мұғалімнің шығармашылық әулетін дамыту теориясы үшін әдіснаалық қағидалардың негізгілерінің бірі әрекеттік ұстаным болып табылады . Әрекет теориясының психалагогиялық негізін жасаған ғалымдар Б.Г.Ананьев , А.И.Леонтайев , А.Р.Лурия , С.Л.Рубенштейін , Л.С.Выйготский оны төмендегідей сипаттайды . Әрекет - іс қимыл бірлігі ,саналы түрдегі , мақсатқа жетуге бағытталған тікелей жасалатын , еркін ниеттілік , белсенділік . Әрекетте адам субьект ретінде танылып , оның жасампаздылығы , іскерлігі , қайраткерлігі қалыптасады . Осы авторлар әректтің төмендегідей ішкі құрылымдардан тұратынын белгілейді : қажеттілік және мотив , мақсат ,құрал, амал - тәсіл нәтежие , рефлексия . Шығармашылық сөзсіз мұғалімнің өзінің дараығын , жасампаздығын қалыптастырады . Педагогикалық шығармашылыққа баланысты зеріттеулер аз емес , бірақ жаңа субьекті - субектілік парадигма жағдайында жұмыс жасайтын мұғалімнің әрекеті ең алдымен өзін дамытады , соның нәтежиесінде педагогикалық еңбекті жаңа еңгейге көтереді . Ғалымдар шығармашылықты әлемді жаңартудың формасы ретінде қарастырады (А. Бергсон , В.И.Вернадский т.б ) Оны жасаушы адам өзіне табиғаттан берілген қабілеттерімен орай жасампадықсыз өмір сүре алмайтындығына, ал кейбір адамадарда шығармашылыққа дейін қажеттілік болмай жатса ол оның деградацияға ұшыруы деп түсінеді .(1б.47)
Ғылыми теоиялық еңбектерге талдау жасау : тек шығармашылықта , шығармашылық арылы ғана адам өз табиғи қалпының шыңына шығады , шығармашылыққа қабілетті адам - қайталанбас бір туар адам (В.А Краковский ) , жеке тұлға деңгейіндегі шығармашылық ішкі өзін - өзі жасау және сыртқы қоршаған әлемді өзгерту жағдайдағы диалектикалық бірлікте жүреді деген қорытынды жасауға негіз болды. Прогресивті даму моделі шеберіндегі мұғалімнің шығармашылық әлуетінің құндылықтары туралы бастапқы білімдерді жинақтау жатады . Бұл кезеңді ойлау стильін және дүниетанымды қайта құру орвн алады . Мұғалім әрекетінде болашақ шығармашылыққа негіз болатын репродуктифті элементтер молаяды . Шығармашылыққа бейімделу кезеңі оған белсенді араласумен алмасады . Бұл кезеңдерде мұғалім өз тәжірибесінде жаңа талаптармен өзінің ішкі қажеттіліктері тұрғысынан баға бері , оның шеберінен шығып , нақаты өмір сұранстарына сәйкес қызымет етуге бет бұрады . Өзін өзі іске қосу кезеңінде мұғалім шығарамшылық әркеттің мәнін түсіну , сол жолдар өзін сынап көру , өзінің ашылмаған мүмкіндіктерін , шығармашылық әлуетінің дамуының нәтежиесінде болатын өзгерістер терітеуі және сабақтастықтық қағидаларына сәйкес жүрір отырады . Жаңа құндылықтар жүйесі , ойлау тәсілдері , тұлғаның шығармашылық тәжірибесі бұрынғыны мүлде жоққа шығармай , соның негізінде жаңалықты тудырады . Бұл - мұғалімнің өзінің педагогикалық әрекетіне өзіндіксыни баға беру , оның бағытын айқындау, қайта құруды нәтежиелі ететін рефлексивтік қабілеттерін дамытудың ең тиімді жолы . (5б.61)
Шығармашылық әрекетті жүзеге асыратын субект - тұлға . Қандай типтегі тұлға шығармашылықта мұратына жетеді десек , ойы ұшқыр, алғыр , болуы керек екендігі ғалымдар дәлелдеген . Ең бастысы , шығармашыл тұлғада шығармашылыққа деген тұрақты қажеттілік , тұрақты сұраныс болып , өз ісінен қанағат табу қажет . Осыған байланысты адам идея, жаңалық аштым деп ойлайды, алшын мәнінде олар адамды ашады деген К.Г.Юнгінің сөзін келтіруге болады . Бұл шығармашылық - адамды дамытады , шебер етіп шыңға көтеретін факторлардың бірі екекніне дәлел бола алад . Білімнің гуманистік парадигмасы тұрғысынан қарасақ , тұлғадағы шығармашылық басқа адамдарда жоқ немесе аз мөлшердегі жекеліктерді дамытады. Қоғамның санасында шығармашылық іс әрекеттің негізі басымдылық ретінде танылуы жаңаша педагогикалық ойлауы , білім беру деңгейлерінде мұғалімнің өзін - өзі , өзінің ьар күшқуатын іске қосуға бағытталған шығармашылығын дамытуға жағдай жасауды талап етуде .Мұғалімнің кәсби шығармашылыққа жету үшін арнайы дайындықтың қажет екені дауасыз .Сондықтан әр деңгейдегі әдістемелік жұмыстардың басты мақсаты - мұғалімнің сұраныстарын қанағаттандыру , тиісті ғылыми ғылыми - педагогикалық сүймелдеу арқылы жаңаша жұмысқа деген ұмтылысына дем беру , өз философиясына , кәсіби бағыттарына сәйкес техналалогияны таңдап алуына көмектесу болып табылады . Демек , әдістемелік , білім көтеру жұмыстарының сапасын арттыру - кезек күттірмейтін шаруа . Осыған орай республикадағы мұғалімдердің біліктілігін арттыратын институттар жүйесі өз жұмыстарына иновациялық тұрғыдан қайта қарап , бетбұрыстар жасады . Біліктілікті арттыруды технологияландырудың соңғы мүмкіндіктерін пайдалану жолға қойылып отыр . Мұғалімдердің білімін көтеру жұмыстарын ұйымдастыруды жоғарыдағы құрылымнан тұратын әрекеттік негізде жүргізу - олардың кәсіби шығармашылығын арттырудың басты кепілі .Жаңа білімді танымдық белсенділік арқылы меңгеру білімді әрекеттер арқылы іске асады . Білімдік әрекет- тұлғаның өз өмірін өзгертуге бағытталған әлуметтік белсенділігі . Білімділік әрекетте мұғалім жаңалықты ашып , оның дамуының деалектикасын меңгереді , өткен тәжірибеде қайта қарап оның құрылысын жаңартады , сол арқылы өзін өзі таниды , табады , айналады қоғамдық өмірді өзгерте алатын белсенді субьектілік жағдайына келеді .(15б.8)

Қазіргі педагогикалық техналогиядағы жаңашылдықты тану тиімді қолдану барысында мұғалімнің шығармашылық әлуетіне негіз болатын қасиет сапалары іске қосылып , танымдық үдерістерді өн бойынан өткізеді . Өйткені кез келген техналогия ғылымы мен практика арасындағы артық құрылым болып есептелінеді . Оқыту техналогиясы - мұғалімнің шығармашылық негізі . Ал , педагогикалық техналогия - оқыту техналогиясын мұғалім мен оқушы әркетті түрінде жобалау , қойылған нақты мақсаттарға сәйкес оқыту процесін тиімді құрып , жүзеге асыру болып табылады . Дұрыс мақсат қойып , нәтежинені интутивті түрде жобалай алу , оның оқушының дамуының іргелес аймағына сәйкес болып қызыға еңбек етуге әкелетін сабақ жоспарын құру , ұйымдасыра алу - сөзсіз шығармашылықтың нәтежиесі .

1.2 Шығармашыл мұғалім - зиялы тұлға
Шығармашыл педагог болу - қазіргі дамуы жылдам ақпараттық ғасыр талабы. Қазіргі таңда маман өзінің шығармашылық әлеуетін үнемі жетілдіріп отыру дағдысын қалыптастырмайынша оның кәсіпке жарамдылығы да төмендей береді. Ал жоғарғы оқу орындағы теориялық білім нәрімен сусындап жатқан студенттер де өздерінің танымдық белсенділіктерін дамытып, шығармашылық қабілеттерін жетілдірулері қажет, себебі ол ертеңгі кәсіби-педагогикалық іс-әрекеттерінің нәтижесіне тікелей әсерін тигізетін факторлардың бірі. Болашақ мұғалімдердің білім шаңырақтарындағы бүгінгі табысты оқу іс-әрекеттері - ертеңгі кәсіби құзіреттіліктерінің, бәсекеге қабілеттіліктерінің кепілі.
Шынымен кәсіби-педагогикалық қызмет өз табиғатынан шығармашылық сипатқа ие екені белгілі. Шығармашылық - бұл белгілі қатынастар аркылы өзара байланысқан және өзгермелі жағдайларда педагогикалық міндеттерді шешуге бағытталған қызмет жүйесі.
Педагогикалық шығармашылықтың, шеберліктің ең жоғарғы деңгейіне жету жолы жан-жақтылық пен оның құрамына енетін педагогикалық әрекеттердің бір-біріне ауысуымен сипатталады. Педагогикалық шығармашылықтың басты белгісі - жаңа шешімдерді іздестіруге, жаңа міндеттерді қоюға, жұмыстың[ ]стандарттан тыс әдістерін қолдануға үнемі әзір болу.
Өз шығармашылығы арқылы педагог әр сабақта оқушыларды да шығармашылыққа баулуы керек. Жаңа біліммен таныстырудың өзі шығармашылық тұрғыдан жүргізілуі тиіс. Егер мұғалім оқушыларға дайын білімді баяндап бере салса, балалардың шығармашылығы дамымайды. Керісінше проблемалық сұрақтар қою арқылы балалардың ойын жетектеу, өз беттерінше ізденулері арқылы білімді меңгерту, өздері бір мәселенің шешімін ойластырып табуға жағдай жасау жиі іске асырылса оқушылардың шығармашылығын дамытуға негіз қаланады. Оқушылармен шығармашылық тұрғыдан жұмыс істей алу үшін мұгалімдер қалыптасып қалған бірқалыптылықтан шығу жолдарын іздестіріп өздерінің біліктіліктсрін үнемі жоғарлатып отырулары қажет.Осыған орай педагогтық кәсіптің ігегіздерін меңгсру барысында болашақ ұстаздар тек арнайы теориялық білімдерді меңгерумен шектелмей,оған қосымша өз бойларындағы ішкі қабілеттсрін барынша дамытып, өздерін жетілдіру жұмыстарымен айналысқандары абзал.(10б.34)

Шығармашылық деген, ол адамның мақсатты ісіне жету жолындағы талаптануы мен талпынысынан, жігері мен сабырынан, сұранысы мен ізденісінен түзіліп, ақыл-ойы мен сезімінің, қиялының ерекше бітімінен көрінеді. Шығармашылық - адам ойлауының және өз бетінше әрекетінің жоғары формасы. Шәкірттеріммен оқу-процесін жаңаша ұйымдастыру барысында оқушыларымның шығармашылық қабілетін дамыта отырып, жеке дара ерекшеліктерінің ашылуына мүмкіндік алып, жеке тұлғаны қалыптастыру жолында білім берудің инновациялық-педагогикалық технологияларымен жүйелі жұмыс жасау арқылы барлық салада таңғажайып табыстарға қол жеткізудемін.
Оқушының шығармашылық қабілетін дамыту үшін төмендегідей шарттар орындалу тиіс:
Шығармашылық қабілетін дамытуды ерте бастан қолға алу;
Оқушының шығармашылық іс-әрекетіне жағдай туғызу;
Жүйелі түрде шығармашылық әрекет жағдайында болуы;
Ойлау мүмкіндігінің ең жоғарғы деңгейіне жету;
Оқушының шығармашылық іс-әрекетіне жағдай туғызу дегеніміз -- оқушыны ойлай білуге үйрету екені сөзсіз. Мектеп табалдырығын жаңа аттаған бүлдіршіннен шығармашылық қабілетті талап етпес бұрын, оны соған үйреткен жөн. Оқушының зейінін, есін, қиялын, дамыта отырып, ойлау қабілетін, шығармашылық іс-әрекетін жоғары деңгейде көтеруге болады. Жаңа формация мұғалімі мынадай гуманистік тәсілдері бар этиканы пайдаланады.(10б.16)
Көрнекті педагог В. А. Сухомлинский Сабақ жасөспірімдердің интеллектуалды өміріне құр ғана сабақ болып қоймас үшін, ол қызықты болуы шарт. Осыған қол жеткенде ғана мектеп жасөспірімдер үшін рухани өмірдің тілеген ошағына, мұғалім осы ошақтың құрметті иесі мен сақтаушысына айналады - деп айтқан. Өйткені, жай ғана сабақ құнарсыз тағам секілді адам бойына жұқпайды. Қызықты сабақтар мұғалімнің ашқан жаңалығы, әдістемелік ізденісі, қолданған әдіс-тәсілдері арқылы ерекшеленіп, оқушылардың белсенділігін арттырып, олардың жүрегінен орын алады.(12б.56)
Шығармашыл мұғалім - зиялы тұлға. Оның сыртқы келбеті ұқыптылық пен жарасымдылықпен сипатталады, педагогикалық әдебі жоғары, басқаны түсіне біледі. Прогрессивті алдыңғы қатарлы ойларды уағыздаушы, сыни ойлау деңгейі жоғары, өзгенің ойын, өзгенің пікірін құрметтей біледі, ұстамды. Өз білімін тұрақты көтеріп отырумен жүйелі айналысады, өз жұмысына рефлексия жасауға қабілетті. Эрудициясы, жалпы мәдениеті жоғары, эстетикалық талғам және көркемдік мәдениеті жинақталған. Ол саясаттағы, ғылымдағы, өнердегі барлық жаңалық пен озық ойларға қызығушылық танытып отырады. Зиялы тұлға ретінде өз бойына адамзат мәдениетіндегі ең жақсы үлгілерді жинақтайды.
Шығармашыл мұғалім - рухани бай тұлға. Оның рухани байлығы алдымен балаға деген махаббатында, жоғары адамгершілігінде және арлылығы мен ұяттылығында байқалады. Өмірдің мәнін және мақсатын түсінуге, өзінің кәсіби орынын анықтауға ұмтылыста оның руханилығы көрінеді. Ол әлемдегі және адами қарым - қатынастағы сұлулықты өте жоғары сезінгендіктен онда эмпатия және талдай алушылық жоғары дамыған. Өсіп келе жатқан баланың ішкі жан-дүниесінің байлығын түсінуге үнемі тырысатындығы оның өзінде планетарлық ойлауды дамытуына негіз болады.
Шығармашыл мұғалім - жаңашыл тұлға. Ол бірсарындылық пен біртүрлілікті қабылдамайды, сондықтан жаңалыққа жаны құмар. Шығармашылыққа деген мотивтері жоғары болғандықтан ойлап табу, тудыру, жасап көру - оның күнделікті кәсіби жағдайы.
Шығармашыл мұғалім - еркін тұлға. Оның еркіндігі өмірдегі, кәсіби әрекеттегі мәдени әлемдегі өз орнын анықтай алу қабілетінде жатыр. Оның ойлау, пайымдау және әрекеттену еркіндігі жеке кәсіби жауапкершілікті сезінумен сәтті байланысады. Рухани және материалдық құндылықтар әлемінде еркін бағдарлай алады, педагогикалық, пендешілік догмалардан еркін. Ол өз ісіне өте жауапты, кейде тіпті тәуекелді талап ететін шешімдерді өз мойнына алады. Өзінің өмірлік позициясы, ұстанымы бар.
Шығармашыл мұғалім - ізгілікті тұлға. Оның ізгіліктілігі, қайрымдылылығы, барлық тіршілік иелеріне, ең алдымен балаларға деген сүйіспеншілігінен байқалады. Ол кезкелген уақытта өз оқушыларына, жалпы балаларға көмекке келуге әзір. Өзгеше ойлайтын адамдарды құрметтейді, өз көзқарасына сәйкес келмесе де ол адамдардың қалыптан тыс ойларын түсінуге деген төзімділігі шексіз. Әртүрлі ұлт, дін, мәдениет өкілдеріне бірдей сыйластықпен қарайды. Оның тек оқушылармен ғана емес,ата-аналармен, әріптестерімен ынтымақтаса алу қабілеті зор.
Шығармашыл мұғалім - азаматтық белсенді тұлға. Ол айналасында (ауылында, қаласында, елінде) болып жатқан жағдайларға бей жай қарамайды, ол жағдайларға үнемі өзінің қатысын білдіріп отырады. Қоғамдық өмірдегі өзінің азаматтық рөлін дұрыс түсінетін, саяси сауаттылығы жоғары маман. Оқушыларын да өмірдегі өзгерістерге сын көзбен қарап, объективті бағасын беруге, кемшіліктерге төзімсіз болып, түзету үшін үлестерін қосуға тәрбиелейді.
Шығармашыл мұғалім - бәсекеге төтеп беретін тұлға. Жаңа заманға сәйкес педагогикалық қызмет көрсету аясы кеңейген уақытта шығармашыл мұғалім өзінің шеберлігін үнемі арттырып отырады, өзінің жетістіктері мен кемшіліктері жайлы өзіндік бағасы бар. Әлсіз тұстарын жетілдіру үшін озық тәжірибені шығармашылықпен қолдану, педагогикалық жаңалықтар кешенінен қалмауды басты назарда ұстайды. Жаңа технологияларды меңгеру, қолдану арқылы өз ісінің нәтижелі болуына талпынады.
Шығармашыл мұғалім - мәдениет адамы. Ол белгілі әлеуметтік мәдени ортада өмір сүріп, еңбек етіп жатқандықтан сол ортаның өнерін, тұрмыс-салтын, мәдениетін бойына сіңірумен қатар, оны құрметтеп басшылыққа алады. Өзінің жалпы мәдениетін көтеру - оның айнымас өмірлік қағидаларының бірі.(14.б23)
Осыған орай шығармашылық әлеуеттің акмеологиялық сипаттамасы:
* Кәсіби қызығушылықтардың жаратушылық бағыттылығы;
* Жаңашылдық әрекетке деген қажеттілік;
* Инновацияға бейімділік;
* Жалпы және кейбір арнайы интеллектінің жоғарғы деңгейде болуы;
* Ассоциациялық байланыстарды қалыптастыруға деген бейімділік,
* Жақсы дамыған елестете алушылық;
* Мінез-құлық пен әрекетті реттеп отырудағы күшті жігерлік;
* Өзінің ахуалын басқара алушылық, әсіресе шығармашылық белсенділігін ынталандыра білушілік.
Шығармашыл тұлғаның ерекше қасиеттерінің қатарына педагогикалық импровизацияны жатқызамыз. Педагогикалық импровизацияны (суырып салмалық деуге де болады деп ойлаймыз). А.К.Маркова күтпеген педагогикалық шешімдерді тауып, оны жүзеге асыра білу деп түсіндіріп, оның төрт кезеңнен тұратынын атап көрсетеді: 1) педагогикалық ойдың жарқ етуі; 2) педагогикалық мақсаттың мәнін бір сәтте ұғынып, оны жүзеге асырудың жодарын жылдам таңдай алу; 3) педагогикалық идеяны жұртшылық алдында нақтылы түрде көрсете алу; 4) ой қорытып, көрсеткен педагогикалық идеяны тез арада талдай білу;
Жаңалық ашу өздігінен келе салмайды, оған алдын-ала жасаған қажырлы еңбек құлшындырады десек, дәл сол сәтті шабытты шақ деп сипаттауға болады. Шабыт - адамның рухани күштерінің ширығып өрлеуі, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.