ПСИХОЛОГИЗМНІҢ ЗЕРТТЕЛУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ.ЖҰБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ
7М02304-Филология, Қазақ филологиясы кафедрасы
МАГИСТРЛІК ДИССЕРТАЦИЯ
Жүсіпбек Аймауытов шығармаларындағы психологизм
Орындаушы: Ф. Р. Аппақова
Ғылыми жетекші: PhD., доцент А. Ш. Пангереев
Қорғауға жіберілді
Қазақ филологиясы
кафедра меңгерушісі: ________ Г. К. Тәңірбергенова
_____ _________________________2022 ж.
Ақтөбе
2022
Мазмұны
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1 тарау. ПСИХОЛОГИЗМНІҢ ЗЕРТТЕЛУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
0.1. Шетел және орыс әдебиетіндегі психологизмнің зерттелуі
1.2. Қазақ көркем әдебиетіндегі психологизмнің зерттелуі
2 ТАРАУ. ЖҮСІПБЕК АЙМАУЫТОВ ШЫҒАРМАЛАРЫНДАҒЫ ПСИХОЛОГИЗМ
2.1. Жазушының тілдік қолданысы мен жазу стилі
2.2. Елес әңгімесіндегі психологизм: жанның бөлінуі
2.3. Ақбілек романындағы психологизмнің берілуі
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Жүсіпбек Аймауытов шығармаларындағы психологизм
Психологизм в творчестве Жусупбека Аймаутова
Psychologism in the works of Zhusupbek Aimautov
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 3
І Психологизмнің зерттелу мәселелері
І. 1 Қазақ көркем әдебиетіндегі психологизмнің зерттелуі
І. 2 Ж. Аймауытов шығармашылығындағы психологизмнің бейнеленуі
ІІ Жүсіпбек Аймауытов шығармаларындағы психологизм
ІІ.1. Жазушының тілдік қолданысы мен жазу стилі
ІІ.2 Елес әңгімесіндегі психологизм: жанның бөлінуі
ІІ.3 Ақбілек романындағы психологизмнің берілуі
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..62
Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 64
Жүсіпбек Аймауытов шығармаларындағы психологизм
Туған халқымен 60 жылдан кейін қайтадан көрісіп, табысқан біртуар қазақ зиялыларының ішінде оқу-ағарту мәселелері, педагогика, психология саласында терең мағыналы ғылыми еңбектерді жазған адам - Жүсіпбек. Адамның ішкі жан дүниесінің әр алуан кыры мен сырын зерттейтін психология ғылымын Ж.Аймауытов психология, педагогикаға қатысты ғылыми еңбектерін жазу барысында адам жанының жұмбақ әлемiн, кәсіби шеберліктерін, стильдік ерекшеліктерін айкындауға, әдебиеттегі өз орындарын белгілеудiң iргетасын калауға қолғабыс етті. Ж.Аймауытовтың қазақ әдебиетінде тұңғыш рет психологиялық романның тұсауын кесуі, жазуының басты себебi адам психикасындағы сезiмдiк құбылыстарды, жан тілін терең білгендiгiнен болса керек, оны мойындамасқа болмас.
Кез-келген мәдениет құбылысы секілді психологизм де белгiлi бiр тарихи кезенде қалыптасып, өзiнiң даму жолынан өтті және психологиялық бейнелеу құралдары көптеген көркемдік тәсiлдер мен байытылып, ішкі өмір зандылықтарын тереңінен танып, меңгерді. Жеке адам тағдырына деген қызығушылық, оның жан дүниесiн зерттеуге, олардың ішкі сезiмдерін талдауға талпыныс туған кезде жаңа мәдениет калыптасып, әдебиетте психологизм дамыды.
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Көркем әдебиеттегі психологизм табиғаты-бүгінгі таңдағы әдебиеттану мен сында өте жиі сөз бола бастаған күрделі теориялық мәні мол мәселе. Қазақ әдебиетінде қайталанбас даралығымен қолтаңбасын қалдырған Ж.Аймауытовтың шығармашылығын саралау-әдеби процесті түсініп, игеруге жол ашар іргелі қадам. Ж.Аймауытов стилінің даралығы оның шығармашылығындағы психологизмнің молдығымен ерекшеленеді. Осы ерекшелікті зерделеу мақсатында Ж.Аймауытовтың шығармаларындағы психологизмді анықтап, олардың көркемдік жүйедегі ерекшеліктеріне талдау жасау диссертациялық жұмыстың өзектілігі болып табылады.
Зерттеу нысаны. Қазақтың ұлы жазушысы Ж.Аймауытовтың шығармаларындағы психологизмді талдау.
Зерттеу пәні. Қазақ әдебиетіндегі психологизм.
Зерттеу жұмысының дереккөздері.
Зерттеу жұмысының әдістері.
Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттері.
Мақсаты: Жазушы Ж.Аймауытовтың даралық стилін танытуда психологизмнің алатын орнын зерттеу.
Міндеттер:
-Көркем әдебиеттегі психологизмнің зерттелу тарихына шолу жасау.
-Көркем әдебиеттегі психологизмнің зерттелу тарихына шолу жасау.
-Ж.Аймауытовтың өзіндік стилін анықтау, шығармаларындағы психологизмді пайдалану ерекшелігін ашу.
Зерттеу жұмысының теориялық және практикалық мәні.
Зерттеу жұмысының құрылымы. Диссертация кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиет тізімінен тұрады.
1 тарау. ПСИХОЛОГИЗМНІҢ ЗЕРТТЕЛУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
0.1. Шетел және орыс әдебиетіндегі психологизмнің зерттелуі
Көркем әдебиеттегі психологизм табиғаты - бүгінгі таңдағы ғылыми, тәжірибиелік мәні мол мәселе. Әдебиеттегі психологизм дегеніміз не деген сұраққа жауап іздерде алдымен ғылыми тұрғыда нақтыланған терминдік анықтамаға жүгінеріміз хақ: Әдебиеттегі психологизм - шығарманың эстетикалық әлемін құрайтын кейіпкердің ішкі ойын, толғанысын, рухани күйзелісін терең әрі детальды түрде бейнелеу [1,159]. С.Ожеговтың Орыс тілі сөздігінде: Психологизм- психикалық , жан күйзелістерін терең суреттеу деп қысқа ғана анықтама берілген [2,557].
Көркем әдебиеттің мақсаты қоғам мен адам арасындағы әлеуметтік-психологиялық байланыстарды тура сипаттау болса, кейіпкердің жан дүниесіндегі ... жалғасы
Қ.ЖҰБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ
7М02304-Филология, Қазақ филологиясы кафедрасы
МАГИСТРЛІК ДИССЕРТАЦИЯ
Жүсіпбек Аймауытов шығармаларындағы психологизм
Орындаушы: Ф. Р. Аппақова
Ғылыми жетекші: PhD., доцент А. Ш. Пангереев
Қорғауға жіберілді
Қазақ филологиясы
кафедра меңгерушісі: ________ Г. К. Тәңірбергенова
_____ _________________________2022 ж.
Ақтөбе
2022
Мазмұны
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1 тарау. ПСИХОЛОГИЗМНІҢ ЗЕРТТЕЛУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
0.1. Шетел және орыс әдебиетіндегі психологизмнің зерттелуі
1.2. Қазақ көркем әдебиетіндегі психологизмнің зерттелуі
2 ТАРАУ. ЖҮСІПБЕК АЙМАУЫТОВ ШЫҒАРМАЛАРЫНДАҒЫ ПСИХОЛОГИЗМ
2.1. Жазушының тілдік қолданысы мен жазу стилі
2.2. Елес әңгімесіндегі психологизм: жанның бөлінуі
2.3. Ақбілек романындағы психологизмнің берілуі
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Жүсіпбек Аймауытов шығармаларындағы психологизм
Психологизм в творчестве Жусупбека Аймаутова
Psychologism in the works of Zhusupbek Aimautov
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 3
І Психологизмнің зерттелу мәселелері
І. 1 Қазақ көркем әдебиетіндегі психологизмнің зерттелуі
І. 2 Ж. Аймауытов шығармашылығындағы психологизмнің бейнеленуі
ІІ Жүсіпбек Аймауытов шығармаларындағы психологизм
ІІ.1. Жазушының тілдік қолданысы мен жазу стилі
ІІ.2 Елес әңгімесіндегі психологизм: жанның бөлінуі
ІІ.3 Ақбілек романындағы психологизмнің берілуі
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..62
Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 64
Жүсіпбек Аймауытов шығармаларындағы психологизм
Туған халқымен 60 жылдан кейін қайтадан көрісіп, табысқан біртуар қазақ зиялыларының ішінде оқу-ағарту мәселелері, педагогика, психология саласында терең мағыналы ғылыми еңбектерді жазған адам - Жүсіпбек. Адамның ішкі жан дүниесінің әр алуан кыры мен сырын зерттейтін психология ғылымын Ж.Аймауытов психология, педагогикаға қатысты ғылыми еңбектерін жазу барысында адам жанының жұмбақ әлемiн, кәсіби шеберліктерін, стильдік ерекшеліктерін айкындауға, әдебиеттегі өз орындарын белгілеудiң iргетасын калауға қолғабыс етті. Ж.Аймауытовтың қазақ әдебиетінде тұңғыш рет психологиялық романның тұсауын кесуі, жазуының басты себебi адам психикасындағы сезiмдiк құбылыстарды, жан тілін терең білгендiгiнен болса керек, оны мойындамасқа болмас.
Кез-келген мәдениет құбылысы секілді психологизм де белгiлi бiр тарихи кезенде қалыптасып, өзiнiң даму жолынан өтті және психологиялық бейнелеу құралдары көптеген көркемдік тәсiлдер мен байытылып, ішкі өмір зандылықтарын тереңінен танып, меңгерді. Жеке адам тағдырына деген қызығушылық, оның жан дүниесiн зерттеуге, олардың ішкі сезiмдерін талдауға талпыныс туған кезде жаңа мәдениет калыптасып, әдебиетте психологизм дамыды.
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Көркем әдебиеттегі психологизм табиғаты-бүгінгі таңдағы әдебиеттану мен сында өте жиі сөз бола бастаған күрделі теориялық мәні мол мәселе. Қазақ әдебиетінде қайталанбас даралығымен қолтаңбасын қалдырған Ж.Аймауытовтың шығармашылығын саралау-әдеби процесті түсініп, игеруге жол ашар іргелі қадам. Ж.Аймауытов стилінің даралығы оның шығармашылығындағы психологизмнің молдығымен ерекшеленеді. Осы ерекшелікті зерделеу мақсатында Ж.Аймауытовтың шығармаларындағы психологизмді анықтап, олардың көркемдік жүйедегі ерекшеліктеріне талдау жасау диссертациялық жұмыстың өзектілігі болып табылады.
Зерттеу нысаны. Қазақтың ұлы жазушысы Ж.Аймауытовтың шығармаларындағы психологизмді талдау.
Зерттеу пәні. Қазақ әдебиетіндегі психологизм.
Зерттеу жұмысының дереккөздері.
Зерттеу жұмысының әдістері.
Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттері.
Мақсаты: Жазушы Ж.Аймауытовтың даралық стилін танытуда психологизмнің алатын орнын зерттеу.
Міндеттер:
-Көркем әдебиеттегі психологизмнің зерттелу тарихына шолу жасау.
-Көркем әдебиеттегі психологизмнің зерттелу тарихына шолу жасау.
-Ж.Аймауытовтың өзіндік стилін анықтау, шығармаларындағы психологизмді пайдалану ерекшелігін ашу.
Зерттеу жұмысының теориялық және практикалық мәні.
Зерттеу жұмысының құрылымы. Диссертация кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиет тізімінен тұрады.
1 тарау. ПСИХОЛОГИЗМНІҢ ЗЕРТТЕЛУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
0.1. Шетел және орыс әдебиетіндегі психологизмнің зерттелуі
Көркем әдебиеттегі психологизм табиғаты - бүгінгі таңдағы ғылыми, тәжірибиелік мәні мол мәселе. Әдебиеттегі психологизм дегеніміз не деген сұраққа жауап іздерде алдымен ғылыми тұрғыда нақтыланған терминдік анықтамаға жүгінеріміз хақ: Әдебиеттегі психологизм - шығарманың эстетикалық әлемін құрайтын кейіпкердің ішкі ойын, толғанысын, рухани күйзелісін терең әрі детальды түрде бейнелеу [1,159]. С.Ожеговтың Орыс тілі сөздігінде: Психологизм- психикалық , жан күйзелістерін терең суреттеу деп қысқа ғана анықтама берілген [2,557].
Көркем әдебиеттің мақсаты қоғам мен адам арасындағы әлеуметтік-психологиялық байланыстарды тура сипаттау болса, кейіпкердің жан дүниесіндегі ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz