Электрондық оқулықтар жасау
КІРІСПЕ
Дипломдық жұмыстың тақырыбы: Денсаулық сақтаудағы автоматтандырылған ақпараттық жүйелер және технологиялар пәнінен электронды оқулық құру.
Тақырыптың өзектілігі: Қазіргі уақытта оқу курстарын жүргізу үшін компьютерлік құралдар белсенді дамуда. Оқу пәндерінің барлық бағыттары бойынша электронды оқулықтар мен оқу құралдары жасалуда.
Оқулық - бұл оқытудың негізгі құралы, белгілі бір оқу пәнін оқытуға арналған, оқушылардың міндетті түрде меңгеруіне жататын білімді жүйелі түрде баяндайтын кітап.
Электронды оқулық дегеніміз - сабақ бойынша ақпараттардың бәрі мәтін, суреттер, бейне, аудиожазба, анимациялар және басқа да графикалық құралдар түрінде берілетін оқу курсы. Дамыған байланыс пен іздеу жүйесі оқулықтың бір бөлімінен екіншісіне немесе фрагментінен басқасына бір демде ауысуға мүмкіндік береді. Материалдарды меңгеру дәрежесін интерактивті тапсырмаларды орындап болған соң бірден білуге болады. Электронды оқулықтың online және offline нұсқалары болуы мүмкін. CD-дискке немесе басқа да ақпарат тасымалдаушы құралдарға, болмаса интернетке сайтқа орналастырылуы мүмкін.
Дипломдық жұмыс мақсаты: Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ə.Назарбаев халыққа жолдауында Электрондық үкімет жүйесін шұғыл енгізу қажеттілігі жəне жоғары білім сапасы ең жоғары халықаралық талаптарға жауап беруі тиіс [1], -- деп нақты атап көрсетті. Біз электрондық үкіметпен ел басқарамыз, мемлекеттік органдарды тиімді пайдаланамыз.
Электрондық оқулық пен оқытудың мақсаты -- оқыту процесін үздіксіз жəне толық деңгейін бақылау, сонымен қатар ақпараттық ізденіс қабілетін дамыту. Білім берудің кез келген саласында электрондық оқулықтарды пайдалану оқушылардың танымдық белсенділігін арттырып қана қоймай, ойлау жүйесін қалыптастыруға шығармашылықпен еңбек етуіне жағдай жасайды.
Қазіргі ақпараттық технологиялардың дамуы кезеңінде электрондық оқулықтардың ерекшелігі үлгіге сəйкестілігі мен жоғары мобильділігі, оқуға үйренуге икемділігінде болып табылады. Электрондық оқулықтар оқу жəне зерттеу материалдарын толықтыратын, қосымша қолдануға толық жарайтын қажетті құрал болып есептеледі. Электрондық оқулықтарды мына мақсаттарға пайдалануға болады: электрондық анықтама, электрондық есеп, иллюстративтік материал, оқулық ретінде.
Зерттеу объектісі: электронды оқулықты құру әдістемесі.
Студенттің әртүрлі тақырыптар бойынша білім деңгейіне байланысты оқу курсы әртүрлі күрделілік деңгейіндегі оқу материалын беру тізбегі болып табылатын оқыту алгоритмімен синтезделеді.
Дипломдық жұмыс міндеті: ЖОО мекемелерінің студенттеріне арналған берілгендер қорын басқару жүйесінен ең жақсы электрондық оқулық жасау, аспаптық құралмен тәжірибені игеру, мультимедиалық технологиясымен таныстыру, сонымен қоса өзге программаларды қосу арқылы электрондық оқулық құру. Дипломдық жұмыста HTML гипермәтіндік тілінің технологиялар мүмкіндіктерін және принциптерін электрондық оқулық жасауда қарастырдым, сонымен қоса электрондық оқулықты, өзге бағдарламалармен (TurboSite) байланыстырып жаңа бір үлгідегі электрондық әдістемелік құрал жасадым.
Дипломдық жұмыстың құрылымы: Дипломдық жұмыс мазмұнына сәйкес кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан және қосымшадан тұрады.
1.ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚУЛЫҚТАР ЖАСАУДЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ
1.1. Электрондық оқулықтар жасау
Электрондық оқулық-бұл қазіргі заманғы оқыту құралы, арнайы құрылғы немесе бағдарламалық қамтамасыз ету, онда материал белгілі бір білім саласында ғылым мен техника жетістіктерінің қазіргі деңгейінде жүйелі түрде баяндалады. Қазіргі уақытта "электронды оқулық" тіркесінің түсіндірмесі өте кең: кейбір жағдайларда бұл қағаз оқулықтың электронды нұсқасын білдіреді, ал кейбіреулерінде студенттерге мәтіннен басқа, мультимедиялық материалдарды көрсетуге мүмкіндік беретін электронды құрылғылардағы бағдарламалардың күрделі жиынтығы.
Электрондық оқулықтың артықшылықтары
Электрондық оқулықтарды пайдалану қағаз оқулықтарына қарағанда үлкен дидактикалық артықшылықтар береді:
1. Заманауи гаджеттердің көмегімен оқу ақпаратын жарқын және көрнекі түрде ұсыну арқылы оқу ортасын жақсартуға мүмкіндік туды, бұл сөзсіз студенттер үшін тартымды.
2. бірыңғай тасымалдаушыда ақпараттың үлкен көлемі біріктірілді; бұл факт студенттерді физикалық түрде босатады.
3. Қосымша білім беру бағытын құру мүмкіндігі іске асырылуда.
4. Оқу материалын оқу процесін желілік түрде бақылауға және түзетуге мүмкіндік береді, осылайша "мұғалім - оқушы" үнемі байланысты жүзеге асырады.
Әдістемелік оқулықтардың екі түрі - қағаз және электрондық түрлері бар. Бірінші түрдегі оқулықтар көптеген шығынға әкеледі шығаруға (бас - падан шығару және т.б), ал, білім орталықтарын қаржыландыру деңгейінің төмендігіне, әрі олардың қымбаттығына байланысты, қазіргі кездері элект - рондық оқулықтардың маңызы күннен - күнге артуда. Электрондық оқулық жалпы білім беру процесінде кең қолданыс тауып келеді. Электрондық есептеуіш машиналары көмегімен ақпараттың өте үлкен көлемдерін - мәтін, сурет түрінде магниттік дискілерде ұзақ уақыт есте сақтауға болады. Білім беру процесінде электрондық оқулықтар барлық тұтынушыларға түсінікті, оны кез келген уақытты пайдалану мүмкіндігі бар [2].
Бұл оқулықтардың маңызды ерекшеліктеріне, менің пікірімізше, мын - алар жатады: біріншіден, оңай қол жеткізуге болатындығы; екіншіден, компьютер жүйелерінің дамуының арқасында оларды жылдам түрлендіру мүмкіншіліктерінің болуы; үшіншіден, қазіргі кездегі ғылыми жаңалықтар және білім саласының дамуымен тығыз байланыстылығы. Ал, тағы бір жағы - нан, электрондық оқулықтарды жасау, жаңарту жолымен ақпараттық мате - риалдарды үздіксіз түрлендіріп отыруға, ғылыми жаңалықтарды жылдам енгізуге болады. Сонымен қатар, онда көптеген жаттығулар мен мысалдар келтіріліп, ақпараттардың әр түрінің динамикасы кеңінен қолданылады. Мұнан басқа, электрондық оқулықтар арқылы, компьютерлік тестілеу - біл - ім - ді бақылау шаралары жылдам әрі объективті түрде жүргізіле алады.
Ақпараттық технологиялардың құралдардың педагогика саласында қолданылуының әр түрлілігіне қарамастан, электрондық оқулықты қолдану ісінің өзіндік ерекшеліктері - қарапайымдылығы, түсініктілігі, көп жақты - лығы оны оқу құралдарының ең алдыңғы қатардағысы екенін дәлелдейді. Қазіргі кезде оқулықты дайындау программалық құралдарының әр түрлі үлгілерін қолданудың көп жылдық тәжірибесі қалыптасты [4].
Электрондық оқулықты құрастыру процесі бірнеше кезеңдерге бөлінеді, олардың әр қайсысы әр түрлі сұраққа жауап береді.
1-ші кезеңде - пәннің құрылымы мен оның мазмұнын талдауға көңіл бөлінуі тиіс. Бұл кезеңде оқулықтың әр түрлі элементтері мен пәннің құрылымдық бөліктері арасындағы логикалық байланыс анықталады.
2-ші кезеңде - пәннің құрылымының сапасын таңдалуы керек. Оқулықты құрастыру кезінде талдау нәтижелері негізінде әрбір оқулықтың элементі сапалы талдаудан өткізіледі. Бұл кезеңде ғылыми тұрғыдан және әдістемелік көзқарасы жағынан оқулықтың жоғары сапада құрылуына қол жеткізу жағы қамтамасыз етіледі.
3-ші кезеңде - пәннің құрылымдық синтезі қарастырылады. Мұнда алдыңғы кезеңдер негізінде электрондық оқулық мазмұнының құрылымы қалыптасады.
4-ші кезеңде - оқулықтың электрондық компоненттері синтезделеді. Алдыңғы кезеңдердің нәтижелерінен оқулықтың негізгі және соңғы құры - лымы таңдалып алынады, олар оқулықтың мультимедиалық компонент - терімен тығыз үйлесуі тиіс және олар оқу-әдістемелік мәселелермен тығыз бай - ланыста болады (мәтін, дыбыс, графика, анимация, суреттер, т.с.с.).
5-ші кезең - электрондық оқулықты құрастыру. Өңделген компоненттер негізінде бағдарламалық қабық қолдануымен электрондық оқулық қалып - тасады. Техникалық, эргономикалық және эстетикалық талаптар орын - да - лады[6].
Осы тұжырым электрондық оқулықты өңдеуге арналған оқытушының жұмыс орны ұйымдастырылады, оқытушы барлық іс - әрекеттерін дербес орындай алады. Осы кезде ары қарай өңдеу жұмыстары жүргізіледі және ол технологиялық тұрғыда болады. Нәтижесінде оқыту процесін жақсартады және дәріс берудің сапасын жоғарылатады, оқу кезінде уақытты үнемдеуге бо - - ла - ды.
Электрондық оқулықты өңдеу, құрастыру кезінде педагогикалық, психологиялық, технологиялық талаптар еске алынады. Қазіргі кезде элек - трондық оқулықтарға арналған арнайы ұсыныстар жоқ, бірақ кейбір жалпы принциптердің көмегімен электрондық оқулықтар жасауға көмектеседі.
Электрондық оқулық мәтіндік, графикалық, музыкалық, суреттер және тағы - басқа да ақпараттардан тұруы мүмкін[11].
Электрондық оқулық - электрондық сақтаушыда жергілікті немесе глобальды компьютерлік желіде орналасуы мүмкін.
Компьютерлік білім жүйесінде электрондық оқулық маңызды роль атқарады: қазіргі кезде компьютерлік технологиялардың қолдануының арқасында, электрондық оқулық өзіне тән дәстүрлі электрондық оқулық сияқты, көптеген мақсаттағы сұрақтарға шешім табады.
Арнайы компьютерлерді шығарудың өсуіне байланысты және бағдарламалық құралдардың қиындықтары пайдаланушыларға " ойында сақтау " функциясы қиын болып тұр. Күнделікті жұмыста операциондық ортаның барлық қызметімен қолданбай тек қана олардың кішкене бөлімін ғана қолданылады. Тәжірибе көрсеткендей, оқып үйрену кезінде көптеген керекті командаларды және типтік процедураларды үйренуге болады[15].
Қолданушылардың көпшілігі, жаңа өніммен бірінші үрейлерін жеңіп және жеткілікті тәжірибе жинастырып, жаңа бағдарламаның мүмкін - шіліктерімен танысуға тілек білдіре бастайды. Оларға командалардың толық және көп суреттеулер керек емес, ал қысқаша әдістемелік құралдар керек. Барлық электрондық оқулықтарда ақпараттар реттік және том түрінде дәл баяндалған, ол әдетте жұмыс уақытында керек болады. Реттік, біркелкі ақпараттар жылдам түсінуге және қажетті ақпаратты меңгеруіне жағдай жасайды және іздеуді оңайлатады. Керекті сұраққа жауап немесе ақпаратты табуға, сілтемелер көмектеседі[9].
Бұл концепция студенттерге арналған электрондық оқулықтарға арналған.
Электрондық оқулықтың құрылымы :
- оқулықтың материалының одағы (блок);
- ішкі бақылау немесе өз бетімен білім алу одағы ;
- өз бетімен білім алу одағы ;
- сыртқы бақылау одағы.
Жоғарыда көрсетілген одақтар (блок) өзара байланысқан. Электрондық оқулық модульдерге бөлінген, бөлімдерден, әрбір бөлім теориялық мәлімет - терден және өздік бақылау одағынан тұрады. Сонымен қатар, электрондық оқулыққа өз бетімен білім алу одақ, ақпараттық одақ және сыртқы бақылау одақтары кіреді.
Берілген электрондық оқулықтың құрылымы арқылы студенттердің дербес дайындалып және бір - бірімен байланысқан бөлімдерден ақпарат алып, білімдерін толықтыра алады.
Оқулық материал одағына арналған талаптар :
- пәндік материалдың айқын құрылымы. Барлық оқу материалдардың құрылымы модульденген болуға тиісті. Әрбір модуль бөлімдерге тақырып - тарға бөлінген болуы тиісті. Құрылымның тереңдігі пәндік материалдың қиындығымен анықталады[17];
- зерттеу барысындағы тәртіп кепілдеменің болуы;
- берілген материалдың тұтастығы. Әрбір бөлімнің тақырыбы қысқаша, анық ең басты кезеңдерден тұруы керек.
- ішкі элементтермен материалдардың аралықтары белгіленген (мысалы, терминдердің сөздігі) және сыртқы сілтемеден (мысалы, бағдар - лама үлгілеу - ші немесе бағдарлама - тренажер) болу тиіс;
- көрнекті материал барысы (түсіндіруші схемалар, суреттер, қоспа бейне, аудио қойылымдар)[18].
Өздік бақылау одағына талаптар:
- сұрақтар және өздік бақылауға арналған жаттығулар ;
- өздік бақылауға арналған тестілер ;
oo тестілеуден өтпеген кездегі түсіндірулер және көмекші сөздер сілтеме - лерден тұрады.
Әрбір модульдің немесе бөлімнің соңында өздік бақылауға арналған: сұрақтар, жаттығулар, тестілер болуы тиіс. Бұл одақтың ерекшелігі осы жер - де дұрыс жауаптар және тестілеудің соңында студенттердің бағасын білуге болады. Жаттығулардың толық суреттемелері берілуі керек.
Өз бетімен оқу одағына талаптар:
Электрондық оқулықты қолдану кезінде осы одаққа көптеген талаптар қойы - лады. Оқулықта келесі талаптар орындалуы керек:
- әдебиеттердің тізімі. Қажетінше, ол бөлімдерге және тақырыптарға топтастырылған болуы тиіс ;
- интернетке арналған сілтемелер;
- дербес зерттеуге арналған сұрақтар және тақырыптар;
- қосымша мәлімдемелер (тарихи фактілер, өмірбаян, бейне, аудио -
қоспалар); -
- бағыты бойынша хрестоматия (классикалық туындылардан, тарихи қайнарлардың, құжаттардың, топтастырылған стандарттардың бағдарла - маның бөлімдері)[20];
- негізгі терминдердің сөздігі.
1.2. Мультимедия және гипермәтіндік құралдар
Жаңа ақпараттық технологиялар пайда болғанға дейін, сарапшылар көптеген тәжірибелерді жасағаннан кейін, материалды меңгеру әдісі мен бірнеше уақыттан кейін алынған білімді қайта келтіру қабілетінің арасындағы тәуелділікті анықтады. Егер материал дыбыстық болса, адам оның 14 бөлігін есте сақтайды. Егер материал бейне түрінде берілсе, онда оның 13 бөлігі есте сақталады. Әсерлерді үйлестірген кезде (көру және есту) есте сақтау жартысына дейін жоғарылайды, ал егер адам әсер ету кезінде белсенді іс - әрекетте болса, материалды меңгеру 75 пайызға дейін көтерілген болып анықталды[21].
Сонымен, мультимедия ақпаратты жөнелтудің бірнеше әдісін қарастырады - мәтін, қозғалыссыз бейне (сурет немесе фотобейне), қозғалыстағы бейнелер (мультипликация немесе видео) және дыбыс интерактивті өнімге айналдырады.
Аудио ақпарат - сөз, музыка, дыбыстық әсерден тұрады. Оның негізгі мәселесі болып, тасымалдаушы ақпараттың көлемі болып табылады. Аудио - ға қарағанда, бейне ақпараты қолданылатын элементтердің көптігімен ерекшеленеді. Ең алдымен, оған: статикалық видео қатардың элементтері, жатады оны екі топқа бөлуге болады: графика (салынған сурет) және фото. Бірінші топқа әртүрлі суреттер, интерьерлер, кеңістік беттері, графикалық режимдегі символдар жатады. Екіншіге - фотосуреттер мен сканерлеген бейнелер жатады[8].
Динамикалық видео қатар әдетте, статикалық элементтердің (кадрлар) кезектестігінен тұрады. Бұнда оның үш түрі бөлінеді: әдеттегі видео (секундына 24 фото), казивидео (секундына 6 - 12 фото), анимация болып бөлінеді. Мильтиорта құрамында аудионы қолдануға қарағанда, видео - қатарды пайдалану - көптеген мәселелерді шешуге септігін тигізеді. Ол мәселелердің бірі - экранның шешу қабілеті мен түстердің саны, сонымен қатар, ақпарат көлемі болып табылады.
Мультимедияның өзіндік ерекшелегі болып, басқа ақпараттық ресурстар өнімдерінен айырықшалайтыны, айқын көрінетін, үлкен ақпарат көлемі болып табылады, сондықтан, қазіргі кезде, бұл өнімдердің тасымалдаушысы болып, стандартты көлемі 640 Мбайт, CD-ROM оптика - лық дискі болып табылады. Кәсіби қажеттіліктерге пайдалану үшін бірқатар басқа құрылғылар (CD - Worm, CD - Rewritaebl, DVD және т.б.) қолда - нылады, бірақ олар өте қымбат бағамен сатылады [7].
Гипермәтін - бұнда белгілі бір мәтіндік фрагменттерге байланыс - тырылған, мәтінде белгілі бір әдіспен сөздерді бөлгенде, мәтіндік мате - риалды сызықсыз берудің тәсілі болып танылады. Гипермедия жүйесінде фрагмент ретінде, бейнелер қолданыла алады, және де ақпарат мәтіні, графика, видео фрагменттер мен дыбыстан тұра алады.
Гипермәтіндік технологияларды пайдалану - құрылымдық, қолда - нудағы қолайлылық сияқты оқулықтарға қоятын талаптарға сай бола алады. Қажеттілік туындаған жағдайда, бұндай оқулықты кез келген серверге "шығаруға" болады және оны түзету қиынға соқпайды. Бірақ оларға, әдетте, келіссіз дизайн, құрастыру, құрылымның, және т.б. сәтсіздіктері тән болады [22].
Қазіргі кезде, көптеген гипермәтіндік пішімдер бар:
HTML, DHTML, PHP және т.б.
4.3. Интернет ортасындағы электрондық оқулықтар
Глобальды интернет желіде әртүрлі пәндерге арналған электрондық оқулықтардың үлкен саны бар: информатикадан (компьютерлердің Шауцукова, 2004; Jonins, 2004, Короткова,2004), компьютердің теориясы ( Гуров,2000), анатомиядан ( Никитов,2003), ағылшын тілінен (Горчаков,2004; Mathe,2004), мектеп пәндеріне арналған (Горелов,1999) және т.б. қолданылады. Зерттеу барысында 100 - ден астам оқулықты талдап салыстыруға арналған алты критерий қолданылды [10].
1.Жұмыс тәртібі. Бұл критерий элнетрондық оқулықта қандай тәртіптер қолданатынын анықтауға рұқсат етеді.
Барлық қаралған оқулықтар теориялық материалдың зерттеу тәртібін қамсыздандырады, 90%- өздік бақылауға арналған тапсырмалардан,
73%- білімдердің бақылауынан, 70% - көмек ұсынады, 56%- анықтамадан және 16%- басқа тәртіптерден тұрады,: викторина, лаборатория және т.б. [12]
(3а.сурет).
3а-сурет.Оқулықтың жұмы тәртібі 3в- сурет.Қолданушыларды тіркеу
Электрондықтарды оқулықтардағы жұмыс тәртіптері және қолданушыларды тіркеу.
2. Қолданушыларды тіркеуі. ЭО- тың қандай сыныптар үшін орнатуға рұқсат ететінін осы тәртіп қарастырады[13].
Үшінші бөлім қаралған оқулықтардың (34%) қолданушылардың тіркеуін алдын ала ескермейді және келесі бір ЭО (33%) студенттердің тіркеуін қамсыздандырады. Қалған ЭО- тар екіден төртке дейінгі сыныптардағы қолданушыларды қарастырады: студент, оқытушы, автор және әкімшілік
(3в - сурет).
3. Ақпаратты ұсыну тәсілі. Бұл тәсіл ЭО- та оқу материалын ұсыну
тәсілдерін анықтауға рұқсат етеді. ЭО - тың ақпаратты ұсынудың негізгі құралы гипермәтін болып келеді, бірақ (93%) жиі шығарылған оқу материалдарын ұсынуда арнайы жазылған бағдарламаларды қолданылады.
Кейбір ЭО - дың (43%) суреттерден және (38%) графикадан тұрады.
Ең сирек кездесетін ЭО- тарда (14%) анимациядан және (8%) видеодан тұрады. (4а - сурет).
4а - сурет. Ақпарат ұсыну 4в- сурет. Навигцияны ұсыну
4. Навигация. ЭО- тың ішіндегі басқаруды жүзеге асырады және интерфейстің қандай элементтері ( сілтемелер,батырмалар,өтулер) осы мақсат үшін қолданылатынын осында қарастырылады. Жұмыс тәртібін навигациялауға сілтемелермен батырмалар (93%) қолданылады. (87%) оқулықта бір оқу тәртібінен екіншіге өту орындалады. Бұл уақытта (80%) ЭО- тың оқу материалын студентке жүйелі зерттеуге ұсынады [14]. (4в-сурет).
5. Орындау технологиясы. ЭО- та тілдер және құралдарды анықтауға рұқсат етіледі. Көп жағдайларда ЭО- ты жасау кезінде (80%) HTML тілін қолданады, (біздің жағдайда сияқты). Бірақ басқа да технологияны да қолданылады: Macromedia Flash -73%, JavaScript -67%, MySQL -47%, PHP -40%, Java -13%(5а.сурет).[19]
5a - сурет.Орындау технологиясы 5в-сурет.Тапсырмалардың үлгісі
2. ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚУЛЫҚТАРДЫ ЖАСАУДЫҢ ФУНКЦИЯЛАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ
2.1. Жүйенің құрылымын әзірлеудің негізгі функциялары
Жүйе келесі негізгі қызметтерді атқарады:
1. Электронды гипермәтіндік оқулық түсінігінің құрылымының орнауы;
2. Алынған құрылымды пайдаланушыға қолайлы түрде көрсету:
oo Құрылымда элементтерді іздестіру;
oo Құрылымды қарастырудан, оқулықты қарастыруға өту мүмкіндігі;
3. Алынған құрылымды өңдеу:
oo құрылымдағы анықтаулардың дұрыстығын тексеру;
oo бастапқы түсініктерді тізімнен ерекшелеу;
oo берілген көпшілік түсініктерді құрылым пішіндерін ерекшелеу;
Жүйе HTML тілінде іске асырылған, электрондық гипермәтіндік оқулықты өңдеу үшін арналған. HTML тілі - Web беттерінің сипаттау тілі, сондықтан, бұл электрондық гипермәтіндік оқулықты қарастыру үшін, Web броузер керек [31].
Жоғарыда аталған, автоматты оқыту жүйелеріне қойылатын талаптар бойынша, сынақтан өткізу нәтижелері бойынша материалдарды жинақтау және оқытудың мақсатына негізделе отырып, солар сияқты, функцияларды іске асыру үшін, жүйенің оқулықпен тығыз интеграциялануы тиіс. Бұл жобада бұл функциялар іске асырылмағандықтан, оларды болашақта іске асыру мүмкіндігі болады. 3 тарауда ондай іс - шараларды іске асыру мүмкіндігі тереңірек қарастырылады, ал біз бұл кезеңде үлкен маңызы бар біреуіне ғана тоқталамыз [32].
Мәселе мынада, браузерлердің негізгі міндеті, бұл - Internetте Web беттерін қарастыру болып табылады. Сондықтан, қауіпсіздік шаралары ретінде, браузерлер орындайтын программаларға бірқатар салмақты шектеулер қойылған. Олар пайдаланушы компьютер ресурстарына ене алмайды, файлдарды оқи немесе жаза алмайды, оның компьютерінен программаларды жүргізе алмайды [26].
Құрастырылудағы жүйе, оқулық құрылымын құрып, оны бір жерде сақтауы керек. Алынған құрылымды, әрине, тәсіл ретінде, компьютердің оперативті есінде сақтауға да болады. Бірақ бұл тәсілдің үлкен кемшіліктері де бар. Біріншіден, артық есте сақтау шығындалады. Екіншіден, оқулық құрылымын, әрбір жүйені қосқан сайын, қайтадан пішімдеу қажет болады. Оқулықты құрастыру кезеңінде, бұл аса маңызды болмайды, өйткені, құрылым өте жиі өзгеріп отырады. Бірақ бұл жүйені қолдану кезінде аса жиі өзгермейтін оқулықты талдау үшін, әрбір іске қосылу кезінде құрылымды қалыптастыруға болмайды, оның үстіне, оқулықтың үлкен көлемде болған кезінде, бұл процесс бірнеше минутқа созылады. Үшіншіден, жүйені жұмыс атқару уақытында ғана ашуға болады, бұл оқулықпен жүйеден тыс жұмыс істеуге мүмкіндік бермейді, және оқулық құрылымын өзгерту тарихын сақтамайды.
Жоғарыда аталғандарды ескере отырып, жүйені екі бөлек функционалдық анықталған модульге ... жалғасы
Дипломдық жұмыстың тақырыбы: Денсаулық сақтаудағы автоматтандырылған ақпараттық жүйелер және технологиялар пәнінен электронды оқулық құру.
Тақырыптың өзектілігі: Қазіргі уақытта оқу курстарын жүргізу үшін компьютерлік құралдар белсенді дамуда. Оқу пәндерінің барлық бағыттары бойынша электронды оқулықтар мен оқу құралдары жасалуда.
Оқулық - бұл оқытудың негізгі құралы, белгілі бір оқу пәнін оқытуға арналған, оқушылардың міндетті түрде меңгеруіне жататын білімді жүйелі түрде баяндайтын кітап.
Электронды оқулық дегеніміз - сабақ бойынша ақпараттардың бәрі мәтін, суреттер, бейне, аудиожазба, анимациялар және басқа да графикалық құралдар түрінде берілетін оқу курсы. Дамыған байланыс пен іздеу жүйесі оқулықтың бір бөлімінен екіншісіне немесе фрагментінен басқасына бір демде ауысуға мүмкіндік береді. Материалдарды меңгеру дәрежесін интерактивті тапсырмаларды орындап болған соң бірден білуге болады. Электронды оқулықтың online және offline нұсқалары болуы мүмкін. CD-дискке немесе басқа да ақпарат тасымалдаушы құралдарға, болмаса интернетке сайтқа орналастырылуы мүмкін.
Дипломдық жұмыс мақсаты: Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ə.Назарбаев халыққа жолдауында Электрондық үкімет жүйесін шұғыл енгізу қажеттілігі жəне жоғары білім сапасы ең жоғары халықаралық талаптарға жауап беруі тиіс [1], -- деп нақты атап көрсетті. Біз электрондық үкіметпен ел басқарамыз, мемлекеттік органдарды тиімді пайдаланамыз.
Электрондық оқулық пен оқытудың мақсаты -- оқыту процесін үздіксіз жəне толық деңгейін бақылау, сонымен қатар ақпараттық ізденіс қабілетін дамыту. Білім берудің кез келген саласында электрондық оқулықтарды пайдалану оқушылардың танымдық белсенділігін арттырып қана қоймай, ойлау жүйесін қалыптастыруға шығармашылықпен еңбек етуіне жағдай жасайды.
Қазіргі ақпараттық технологиялардың дамуы кезеңінде электрондық оқулықтардың ерекшелігі үлгіге сəйкестілігі мен жоғары мобильділігі, оқуға үйренуге икемділігінде болып табылады. Электрондық оқулықтар оқу жəне зерттеу материалдарын толықтыратын, қосымша қолдануға толық жарайтын қажетті құрал болып есептеледі. Электрондық оқулықтарды мына мақсаттарға пайдалануға болады: электрондық анықтама, электрондық есеп, иллюстративтік материал, оқулық ретінде.
Зерттеу объектісі: электронды оқулықты құру әдістемесі.
Студенттің әртүрлі тақырыптар бойынша білім деңгейіне байланысты оқу курсы әртүрлі күрделілік деңгейіндегі оқу материалын беру тізбегі болып табылатын оқыту алгоритмімен синтезделеді.
Дипломдық жұмыс міндеті: ЖОО мекемелерінің студенттеріне арналған берілгендер қорын басқару жүйесінен ең жақсы электрондық оқулық жасау, аспаптық құралмен тәжірибені игеру, мультимедиалық технологиясымен таныстыру, сонымен қоса өзге программаларды қосу арқылы электрондық оқулық құру. Дипломдық жұмыста HTML гипермәтіндік тілінің технологиялар мүмкіндіктерін және принциптерін электрондық оқулық жасауда қарастырдым, сонымен қоса электрондық оқулықты, өзге бағдарламалармен (TurboSite) байланыстырып жаңа бір үлгідегі электрондық әдістемелік құрал жасадым.
Дипломдық жұмыстың құрылымы: Дипломдық жұмыс мазмұнына сәйкес кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан және қосымшадан тұрады.
1.ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚУЛЫҚТАР ЖАСАУДЫҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ
1.1. Электрондық оқулықтар жасау
Электрондық оқулық-бұл қазіргі заманғы оқыту құралы, арнайы құрылғы немесе бағдарламалық қамтамасыз ету, онда материал белгілі бір білім саласында ғылым мен техника жетістіктерінің қазіргі деңгейінде жүйелі түрде баяндалады. Қазіргі уақытта "электронды оқулық" тіркесінің түсіндірмесі өте кең: кейбір жағдайларда бұл қағаз оқулықтың электронды нұсқасын білдіреді, ал кейбіреулерінде студенттерге мәтіннен басқа, мультимедиялық материалдарды көрсетуге мүмкіндік беретін электронды құрылғылардағы бағдарламалардың күрделі жиынтығы.
Электрондық оқулықтың артықшылықтары
Электрондық оқулықтарды пайдалану қағаз оқулықтарына қарағанда үлкен дидактикалық артықшылықтар береді:
1. Заманауи гаджеттердің көмегімен оқу ақпаратын жарқын және көрнекі түрде ұсыну арқылы оқу ортасын жақсартуға мүмкіндік туды, бұл сөзсіз студенттер үшін тартымды.
2. бірыңғай тасымалдаушыда ақпараттың үлкен көлемі біріктірілді; бұл факт студенттерді физикалық түрде босатады.
3. Қосымша білім беру бағытын құру мүмкіндігі іске асырылуда.
4. Оқу материалын оқу процесін желілік түрде бақылауға және түзетуге мүмкіндік береді, осылайша "мұғалім - оқушы" үнемі байланысты жүзеге асырады.
Әдістемелік оқулықтардың екі түрі - қағаз және электрондық түрлері бар. Бірінші түрдегі оқулықтар көптеген шығынға әкеледі шығаруға (бас - падан шығару және т.б), ал, білім орталықтарын қаржыландыру деңгейінің төмендігіне, әрі олардың қымбаттығына байланысты, қазіргі кездері элект - рондық оқулықтардың маңызы күннен - күнге артуда. Электрондық оқулық жалпы білім беру процесінде кең қолданыс тауып келеді. Электрондық есептеуіш машиналары көмегімен ақпараттың өте үлкен көлемдерін - мәтін, сурет түрінде магниттік дискілерде ұзақ уақыт есте сақтауға болады. Білім беру процесінде электрондық оқулықтар барлық тұтынушыларға түсінікті, оны кез келген уақытты пайдалану мүмкіндігі бар [2].
Бұл оқулықтардың маңызды ерекшеліктеріне, менің пікірімізше, мын - алар жатады: біріншіден, оңай қол жеткізуге болатындығы; екіншіден, компьютер жүйелерінің дамуының арқасында оларды жылдам түрлендіру мүмкіншіліктерінің болуы; үшіншіден, қазіргі кездегі ғылыми жаңалықтар және білім саласының дамуымен тығыз байланыстылығы. Ал, тағы бір жағы - нан, электрондық оқулықтарды жасау, жаңарту жолымен ақпараттық мате - риалдарды үздіксіз түрлендіріп отыруға, ғылыми жаңалықтарды жылдам енгізуге болады. Сонымен қатар, онда көптеген жаттығулар мен мысалдар келтіріліп, ақпараттардың әр түрінің динамикасы кеңінен қолданылады. Мұнан басқа, электрондық оқулықтар арқылы, компьютерлік тестілеу - біл - ім - ді бақылау шаралары жылдам әрі объективті түрде жүргізіле алады.
Ақпараттық технологиялардың құралдардың педагогика саласында қолданылуының әр түрлілігіне қарамастан, электрондық оқулықты қолдану ісінің өзіндік ерекшеліктері - қарапайымдылығы, түсініктілігі, көп жақты - лығы оны оқу құралдарының ең алдыңғы қатардағысы екенін дәлелдейді. Қазіргі кезде оқулықты дайындау программалық құралдарының әр түрлі үлгілерін қолданудың көп жылдық тәжірибесі қалыптасты [4].
Электрондық оқулықты құрастыру процесі бірнеше кезеңдерге бөлінеді, олардың әр қайсысы әр түрлі сұраққа жауап береді.
1-ші кезеңде - пәннің құрылымы мен оның мазмұнын талдауға көңіл бөлінуі тиіс. Бұл кезеңде оқулықтың әр түрлі элементтері мен пәннің құрылымдық бөліктері арасындағы логикалық байланыс анықталады.
2-ші кезеңде - пәннің құрылымының сапасын таңдалуы керек. Оқулықты құрастыру кезінде талдау нәтижелері негізінде әрбір оқулықтың элементі сапалы талдаудан өткізіледі. Бұл кезеңде ғылыми тұрғыдан және әдістемелік көзқарасы жағынан оқулықтың жоғары сапада құрылуына қол жеткізу жағы қамтамасыз етіледі.
3-ші кезеңде - пәннің құрылымдық синтезі қарастырылады. Мұнда алдыңғы кезеңдер негізінде электрондық оқулық мазмұнының құрылымы қалыптасады.
4-ші кезеңде - оқулықтың электрондық компоненттері синтезделеді. Алдыңғы кезеңдердің нәтижелерінен оқулықтың негізгі және соңғы құры - лымы таңдалып алынады, олар оқулықтың мультимедиалық компонент - терімен тығыз үйлесуі тиіс және олар оқу-әдістемелік мәселелермен тығыз бай - ланыста болады (мәтін, дыбыс, графика, анимация, суреттер, т.с.с.).
5-ші кезең - электрондық оқулықты құрастыру. Өңделген компоненттер негізінде бағдарламалық қабық қолдануымен электрондық оқулық қалып - тасады. Техникалық, эргономикалық және эстетикалық талаптар орын - да - лады[6].
Осы тұжырым электрондық оқулықты өңдеуге арналған оқытушының жұмыс орны ұйымдастырылады, оқытушы барлық іс - әрекеттерін дербес орындай алады. Осы кезде ары қарай өңдеу жұмыстары жүргізіледі және ол технологиялық тұрғыда болады. Нәтижесінде оқыту процесін жақсартады және дәріс берудің сапасын жоғарылатады, оқу кезінде уақытты үнемдеуге бо - - ла - ды.
Электрондық оқулықты өңдеу, құрастыру кезінде педагогикалық, психологиялық, технологиялық талаптар еске алынады. Қазіргі кезде элек - трондық оқулықтарға арналған арнайы ұсыныстар жоқ, бірақ кейбір жалпы принциптердің көмегімен электрондық оқулықтар жасауға көмектеседі.
Электрондық оқулық мәтіндік, графикалық, музыкалық, суреттер және тағы - басқа да ақпараттардан тұруы мүмкін[11].
Электрондық оқулық - электрондық сақтаушыда жергілікті немесе глобальды компьютерлік желіде орналасуы мүмкін.
Компьютерлік білім жүйесінде электрондық оқулық маңызды роль атқарады: қазіргі кезде компьютерлік технологиялардың қолдануының арқасында, электрондық оқулық өзіне тән дәстүрлі электрондық оқулық сияқты, көптеген мақсаттағы сұрақтарға шешім табады.
Арнайы компьютерлерді шығарудың өсуіне байланысты және бағдарламалық құралдардың қиындықтары пайдаланушыларға " ойында сақтау " функциясы қиын болып тұр. Күнделікті жұмыста операциондық ортаның барлық қызметімен қолданбай тек қана олардың кішкене бөлімін ғана қолданылады. Тәжірибе көрсеткендей, оқып үйрену кезінде көптеген керекті командаларды және типтік процедураларды үйренуге болады[15].
Қолданушылардың көпшілігі, жаңа өніммен бірінші үрейлерін жеңіп және жеткілікті тәжірибе жинастырып, жаңа бағдарламаның мүмкін - шіліктерімен танысуға тілек білдіре бастайды. Оларға командалардың толық және көп суреттеулер керек емес, ал қысқаша әдістемелік құралдар керек. Барлық электрондық оқулықтарда ақпараттар реттік және том түрінде дәл баяндалған, ол әдетте жұмыс уақытында керек болады. Реттік, біркелкі ақпараттар жылдам түсінуге және қажетті ақпаратты меңгеруіне жағдай жасайды және іздеуді оңайлатады. Керекті сұраққа жауап немесе ақпаратты табуға, сілтемелер көмектеседі[9].
Бұл концепция студенттерге арналған электрондық оқулықтарға арналған.
Электрондық оқулықтың құрылымы :
- оқулықтың материалының одағы (блок);
- ішкі бақылау немесе өз бетімен білім алу одағы ;
- өз бетімен білім алу одағы ;
- сыртқы бақылау одағы.
Жоғарыда көрсетілген одақтар (блок) өзара байланысқан. Электрондық оқулық модульдерге бөлінген, бөлімдерден, әрбір бөлім теориялық мәлімет - терден және өздік бақылау одағынан тұрады. Сонымен қатар, электрондық оқулыққа өз бетімен білім алу одақ, ақпараттық одақ және сыртқы бақылау одақтары кіреді.
Берілген электрондық оқулықтың құрылымы арқылы студенттердің дербес дайындалып және бір - бірімен байланысқан бөлімдерден ақпарат алып, білімдерін толықтыра алады.
Оқулық материал одағына арналған талаптар :
- пәндік материалдың айқын құрылымы. Барлық оқу материалдардың құрылымы модульденген болуға тиісті. Әрбір модуль бөлімдерге тақырып - тарға бөлінген болуы тиісті. Құрылымның тереңдігі пәндік материалдың қиындығымен анықталады[17];
- зерттеу барысындағы тәртіп кепілдеменің болуы;
- берілген материалдың тұтастығы. Әрбір бөлімнің тақырыбы қысқаша, анық ең басты кезеңдерден тұруы керек.
- ішкі элементтермен материалдардың аралықтары белгіленген (мысалы, терминдердің сөздігі) және сыртқы сілтемеден (мысалы, бағдар - лама үлгілеу - ші немесе бағдарлама - тренажер) болу тиіс;
- көрнекті материал барысы (түсіндіруші схемалар, суреттер, қоспа бейне, аудио қойылымдар)[18].
Өздік бақылау одағына талаптар:
- сұрақтар және өздік бақылауға арналған жаттығулар ;
- өздік бақылауға арналған тестілер ;
oo тестілеуден өтпеген кездегі түсіндірулер және көмекші сөздер сілтеме - лерден тұрады.
Әрбір модульдің немесе бөлімнің соңында өздік бақылауға арналған: сұрақтар, жаттығулар, тестілер болуы тиіс. Бұл одақтың ерекшелігі осы жер - де дұрыс жауаптар және тестілеудің соңында студенттердің бағасын білуге болады. Жаттығулардың толық суреттемелері берілуі керек.
Өз бетімен оқу одағына талаптар:
Электрондық оқулықты қолдану кезінде осы одаққа көптеген талаптар қойы - лады. Оқулықта келесі талаптар орындалуы керек:
- әдебиеттердің тізімі. Қажетінше, ол бөлімдерге және тақырыптарға топтастырылған болуы тиіс ;
- интернетке арналған сілтемелер;
- дербес зерттеуге арналған сұрақтар және тақырыптар;
- қосымша мәлімдемелер (тарихи фактілер, өмірбаян, бейне, аудио -
қоспалар); -
- бағыты бойынша хрестоматия (классикалық туындылардан, тарихи қайнарлардың, құжаттардың, топтастырылған стандарттардың бағдарла - маның бөлімдері)[20];
- негізгі терминдердің сөздігі.
1.2. Мультимедия және гипермәтіндік құралдар
Жаңа ақпараттық технологиялар пайда болғанға дейін, сарапшылар көптеген тәжірибелерді жасағаннан кейін, материалды меңгеру әдісі мен бірнеше уақыттан кейін алынған білімді қайта келтіру қабілетінің арасындағы тәуелділікті анықтады. Егер материал дыбыстық болса, адам оның 14 бөлігін есте сақтайды. Егер материал бейне түрінде берілсе, онда оның 13 бөлігі есте сақталады. Әсерлерді үйлестірген кезде (көру және есту) есте сақтау жартысына дейін жоғарылайды, ал егер адам әсер ету кезінде белсенді іс - әрекетте болса, материалды меңгеру 75 пайызға дейін көтерілген болып анықталды[21].
Сонымен, мультимедия ақпаратты жөнелтудің бірнеше әдісін қарастырады - мәтін, қозғалыссыз бейне (сурет немесе фотобейне), қозғалыстағы бейнелер (мультипликация немесе видео) және дыбыс интерактивті өнімге айналдырады.
Аудио ақпарат - сөз, музыка, дыбыстық әсерден тұрады. Оның негізгі мәселесі болып, тасымалдаушы ақпараттың көлемі болып табылады. Аудио - ға қарағанда, бейне ақпараты қолданылатын элементтердің көптігімен ерекшеленеді. Ең алдымен, оған: статикалық видео қатардың элементтері, жатады оны екі топқа бөлуге болады: графика (салынған сурет) және фото. Бірінші топқа әртүрлі суреттер, интерьерлер, кеңістік беттері, графикалық режимдегі символдар жатады. Екіншіге - фотосуреттер мен сканерлеген бейнелер жатады[8].
Динамикалық видео қатар әдетте, статикалық элементтердің (кадрлар) кезектестігінен тұрады. Бұнда оның үш түрі бөлінеді: әдеттегі видео (секундына 24 фото), казивидео (секундына 6 - 12 фото), анимация болып бөлінеді. Мильтиорта құрамында аудионы қолдануға қарағанда, видео - қатарды пайдалану - көптеген мәселелерді шешуге септігін тигізеді. Ол мәселелердің бірі - экранның шешу қабілеті мен түстердің саны, сонымен қатар, ақпарат көлемі болып табылады.
Мультимедияның өзіндік ерекшелегі болып, басқа ақпараттық ресурстар өнімдерінен айырықшалайтыны, айқын көрінетін, үлкен ақпарат көлемі болып табылады, сондықтан, қазіргі кезде, бұл өнімдердің тасымалдаушысы болып, стандартты көлемі 640 Мбайт, CD-ROM оптика - лық дискі болып табылады. Кәсіби қажеттіліктерге пайдалану үшін бірқатар басқа құрылғылар (CD - Worm, CD - Rewritaebl, DVD және т.б.) қолда - нылады, бірақ олар өте қымбат бағамен сатылады [7].
Гипермәтін - бұнда белгілі бір мәтіндік фрагменттерге байланыс - тырылған, мәтінде белгілі бір әдіспен сөздерді бөлгенде, мәтіндік мате - риалды сызықсыз берудің тәсілі болып танылады. Гипермедия жүйесінде фрагмент ретінде, бейнелер қолданыла алады, және де ақпарат мәтіні, графика, видео фрагменттер мен дыбыстан тұра алады.
Гипермәтіндік технологияларды пайдалану - құрылымдық, қолда - нудағы қолайлылық сияқты оқулықтарға қоятын талаптарға сай бола алады. Қажеттілік туындаған жағдайда, бұндай оқулықты кез келген серверге "шығаруға" болады және оны түзету қиынға соқпайды. Бірақ оларға, әдетте, келіссіз дизайн, құрастыру, құрылымның, және т.б. сәтсіздіктері тән болады [22].
Қазіргі кезде, көптеген гипермәтіндік пішімдер бар:
HTML, DHTML, PHP және т.б.
4.3. Интернет ортасындағы электрондық оқулықтар
Глобальды интернет желіде әртүрлі пәндерге арналған электрондық оқулықтардың үлкен саны бар: информатикадан (компьютерлердің Шауцукова, 2004; Jonins, 2004, Короткова,2004), компьютердің теориясы ( Гуров,2000), анатомиядан ( Никитов,2003), ағылшын тілінен (Горчаков,2004; Mathe,2004), мектеп пәндеріне арналған (Горелов,1999) және т.б. қолданылады. Зерттеу барысында 100 - ден астам оқулықты талдап салыстыруға арналған алты критерий қолданылды [10].
1.Жұмыс тәртібі. Бұл критерий элнетрондық оқулықта қандай тәртіптер қолданатынын анықтауға рұқсат етеді.
Барлық қаралған оқулықтар теориялық материалдың зерттеу тәртібін қамсыздандырады, 90%- өздік бақылауға арналған тапсырмалардан,
73%- білімдердің бақылауынан, 70% - көмек ұсынады, 56%- анықтамадан және 16%- басқа тәртіптерден тұрады,: викторина, лаборатория және т.б. [12]
(3а.сурет).
3а-сурет.Оқулықтың жұмы тәртібі 3в- сурет.Қолданушыларды тіркеу
Электрондықтарды оқулықтардағы жұмыс тәртіптері және қолданушыларды тіркеу.
2. Қолданушыларды тіркеуі. ЭО- тың қандай сыныптар үшін орнатуға рұқсат ететінін осы тәртіп қарастырады[13].
Үшінші бөлім қаралған оқулықтардың (34%) қолданушылардың тіркеуін алдын ала ескермейді және келесі бір ЭО (33%) студенттердің тіркеуін қамсыздандырады. Қалған ЭО- тар екіден төртке дейінгі сыныптардағы қолданушыларды қарастырады: студент, оқытушы, автор және әкімшілік
(3в - сурет).
3. Ақпаратты ұсыну тәсілі. Бұл тәсіл ЭО- та оқу материалын ұсыну
тәсілдерін анықтауға рұқсат етеді. ЭО - тың ақпаратты ұсынудың негізгі құралы гипермәтін болып келеді, бірақ (93%) жиі шығарылған оқу материалдарын ұсынуда арнайы жазылған бағдарламаларды қолданылады.
Кейбір ЭО - дың (43%) суреттерден және (38%) графикадан тұрады.
Ең сирек кездесетін ЭО- тарда (14%) анимациядан және (8%) видеодан тұрады. (4а - сурет).
4а - сурет. Ақпарат ұсыну 4в- сурет. Навигцияны ұсыну
4. Навигация. ЭО- тың ішіндегі басқаруды жүзеге асырады және интерфейстің қандай элементтері ( сілтемелер,батырмалар,өтулер) осы мақсат үшін қолданылатынын осында қарастырылады. Жұмыс тәртібін навигациялауға сілтемелермен батырмалар (93%) қолданылады. (87%) оқулықта бір оқу тәртібінен екіншіге өту орындалады. Бұл уақытта (80%) ЭО- тың оқу материалын студентке жүйелі зерттеуге ұсынады [14]. (4в-сурет).
5. Орындау технологиясы. ЭО- та тілдер және құралдарды анықтауға рұқсат етіледі. Көп жағдайларда ЭО- ты жасау кезінде (80%) HTML тілін қолданады, (біздің жағдайда сияқты). Бірақ басқа да технологияны да қолданылады: Macromedia Flash -73%, JavaScript -67%, MySQL -47%, PHP -40%, Java -13%(5а.сурет).[19]
5a - сурет.Орындау технологиясы 5в-сурет.Тапсырмалардың үлгісі
2. ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚУЛЫҚТАРДЫ ЖАСАУДЫҢ ФУНКЦИЯЛАРЫ МЕН ӘДІСТЕРІ
2.1. Жүйенің құрылымын әзірлеудің негізгі функциялары
Жүйе келесі негізгі қызметтерді атқарады:
1. Электронды гипермәтіндік оқулық түсінігінің құрылымының орнауы;
2. Алынған құрылымды пайдаланушыға қолайлы түрде көрсету:
oo Құрылымда элементтерді іздестіру;
oo Құрылымды қарастырудан, оқулықты қарастыруға өту мүмкіндігі;
3. Алынған құрылымды өңдеу:
oo құрылымдағы анықтаулардың дұрыстығын тексеру;
oo бастапқы түсініктерді тізімнен ерекшелеу;
oo берілген көпшілік түсініктерді құрылым пішіндерін ерекшелеу;
Жүйе HTML тілінде іске асырылған, электрондық гипермәтіндік оқулықты өңдеу үшін арналған. HTML тілі - Web беттерінің сипаттау тілі, сондықтан, бұл электрондық гипермәтіндік оқулықты қарастыру үшін, Web броузер керек [31].
Жоғарыда аталған, автоматты оқыту жүйелеріне қойылатын талаптар бойынша, сынақтан өткізу нәтижелері бойынша материалдарды жинақтау және оқытудың мақсатына негізделе отырып, солар сияқты, функцияларды іске асыру үшін, жүйенің оқулықпен тығыз интеграциялануы тиіс. Бұл жобада бұл функциялар іске асырылмағандықтан, оларды болашақта іске асыру мүмкіндігі болады. 3 тарауда ондай іс - шараларды іске асыру мүмкіндігі тереңірек қарастырылады, ал біз бұл кезеңде үлкен маңызы бар біреуіне ғана тоқталамыз [32].
Мәселе мынада, браузерлердің негізгі міндеті, бұл - Internetте Web беттерін қарастыру болып табылады. Сондықтан, қауіпсіздік шаралары ретінде, браузерлер орындайтын программаларға бірқатар салмақты шектеулер қойылған. Олар пайдаланушы компьютер ресурстарына ене алмайды, файлдарды оқи немесе жаза алмайды, оның компьютерінен программаларды жүргізе алмайды [26].
Құрастырылудағы жүйе, оқулық құрылымын құрып, оны бір жерде сақтауы керек. Алынған құрылымды, әрине, тәсіл ретінде, компьютердің оперативті есінде сақтауға да болады. Бірақ бұл тәсілдің үлкен кемшіліктері де бар. Біріншіден, артық есте сақтау шығындалады. Екіншіден, оқулық құрылымын, әрбір жүйені қосқан сайын, қайтадан пішімдеу қажет болады. Оқулықты құрастыру кезеңінде, бұл аса маңызды болмайды, өйткені, құрылым өте жиі өзгеріп отырады. Бірақ бұл жүйені қолдану кезінде аса жиі өзгермейтін оқулықты талдау үшін, әрбір іске қосылу кезінде құрылымды қалыптастыруға болмайды, оның үстіне, оқулықтың үлкен көлемде болған кезінде, бұл процесс бірнеше минутқа созылады. Үшіншіден, жүйені жұмыс атқару уақытында ғана ашуға болады, бұл оқулықпен жүйеден тыс жұмыс істеуге мүмкіндік бермейді, және оқулық құрылымын өзгерту тарихын сақтамайды.
Жоғарыда аталғандарды ескере отырып, жүйені екі бөлек функционалдық анықталған модульге ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz