Мемлекет пен діннің қатынасы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 81 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

Мемлекет және діннің пайда болуыМемлекеттің пайда болуы, дамуы және нысандарыДіннің дамуы мен таралуыБөлімге қорытынды
Мемлекет пен діннің қатынасыДін және қоғам арасындағы аспектілерДін саласындағы мемлекеттік саясатҚазіргі әлемдегі діни-аяси ахуал және оның таралу факторларыБөлімге қорытындысы
Дінаралық татулықты сақтау басты мақсатҚазақстандағы конфессияаралық келісіммен діндер үнқатысуыДіни білім берудің мәні, рухани және өнегелік әдебиеттер

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Мемлекеттің құрылуы және тиімді жұмыс істеуі саясаттың мазмұны мен бағытына тікелей байланысты. Мемлекеттің қажеттіліктеріне барабар саясатты қалыптастыру қазіргі заманғы әлеуметтік даму жағдайындағы қажеттілік болып табылады. Бұл жағдайда мәселенің мәдени және өркениеттік аспектісі ерекше мәнге ие болады. Өткен жылдардың тәжірибесі көрсетіп отырғандай, саясаттың мәдени-өркениеттік параметрлерін елемеу қоғамдық өмірдің көптеген салаларында елеулі сәтсіздіктерге әкеледі. Бұрын ескі саяси жүйенің құлдырауы, экономикалық, саяси, мәдени және діни құндылықтар кешенінің құлдырауы болды.

Қазіргі таңда егеменді еліміз жаңа мыңжылдықта өзінің алғашқы қадамдарын жасауда. Қазақстандық қоғамның әлеуметтік трансформация проблемаларына қызығушылық артып, жаңа мыңжылдықта республикасының эволюциясында діни фактор маңызды рөл атқарып келеді. Бұл саясат, мәдениет және дін туралы көзқарастарды қайта қарауға ықпал еткен еліміде қабылданған саяси, экономикалық реформаларға байланысты. Соған сәйкес, қазіргі кезде мемлекет пен діни ұйымдардың өзара қарым-қатынас қағидаттарына қайта бағалау жүргізілді. Бұл табиғи құбылыс, өйткені әлеуметтік-саяси өзгерістер кезеңінде, көптеген адамдар өмірдің әдеттегі жолынан шығарылған кезде, олар діннен жұбаныш табады. Қазіргі қоғам өміріндегі діннің маңыздылығын асыра айтпағанда, бұл азаматтық қоғамды құрудағы маңызды рөл екендігін атап өткен жөн. Тақырыптың өзектілігі сонымен қатар, соңғы жылдары әлемдегі діни-саяси экстремизм проблемасының елеулі өсуімен де байланысты.

Тақырыптың зерттелу деңгейі. Мемлекет және дін жағдайы мәселесі қазіргі ХХІ ғасырда көптеген талқылануда. Ол күн тәртібіндегі тақырып болып табылады. Еліміз 2003 жылдан бастап әрбір үш жыл сайын әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің сьезі осының анық дәлелі бола алады. Дипломдық жұмыстың бұл тақырыбы отандық және шетелдік ғалымдардың көптеген зерттеулеріне арналған. Қазақстанда діни-саяси экстремизм проблематикасына арналған зерттеулер өткен ғасырдың 90-жылдарының аяғынан бастап, салыстырмалы түрде таяуда мақсатты түрде жүргізіле бастады. Бұл мәселе бойынша зерттеулердің қарқындылығы ХХ ғасырдың 90-жылдарының соңында және 2001 жылдың 11- ші қыркүйегінде АҚШ-тағы белгілі оқиғалардан кейін ерекше байқалды. Осы зерттеу жұмысын жазу барысында санаулы ғылыми еңбектермен осы тақырыптағы сараптамалық кітаптардың көмегіне жүгіндім. Қазіргі әлемдегі діни-саяси экстремизм мәселелеріне арналған шетелдік авторлардың еңбектерінің ішінде Б. Лоуренс, К. Мартин, У. Штайнбахты атап өткен жөн. Орыс авторларының арасында С. Дружиловский, Д. Ольшанский, Л. Полонская және басқалардың жұмыстары бар. Дегенмен де қазіргі кездегі әлемдік діни ахуалдың шиеленісіп, діннің ықпалы арта бастаған заманда қоғам үшін әркезде де діни қатынастарды басты назарға алып, ғылыми зерттеу жұмыстарын күн тәртібінен түсірмеу, діни процесстердің динамикалық қозғалысын әркез назарда ұстау бүгінгі қоғам талабы екені даусыз.

Зерттеудің нысаны - мемлекет пен діннің қарым-қатынасы.

Зерттеудің пәні - Қазақстан Республикасындағы қоғамның трансформациясы жағдайындағы саяси және діни қатынастардың өзара байланысы. Діни мекемелердің белсенділігін арттыру, халықтың дінге деген қызығушылығының едәуір артуы посткеңестік кезеңдегі қоғамның әлеуметтік-саяси саласындағы бірқатар өзгерістермен түсіндіріледі. Діннің мемлекеттен Конституциялық бөлінуіне қарамастан, Қазақстанда діни фактордың рөлі артып келеді. Осыған байланысты мемлекет пен діни ұйымдардың қоғам игілігі үшін тиімді өзара іс-қимылының модельдерін әзірлеу бойынша тұжырымдамалық тәсілдер әзірлеу қажет.

Зерттеу жұмысымның жаңалығы:

Қазақ жеріне ислам дінінің келуі мен таралуы кезеңдерін, ерекшеліктерін көрсету;
Ислам дінінің бүгінгі таңдағы нақты жағдайын көрсету;
Конфессияаралық келісім мен діндер үнқатысуының ошағы ретіндегі Қазақстанның рөлін айшықтау және осы салада ұйымдастырылған конференцияларды көрсету.
Мемлекетте діннің алатын орнын және қоғамдағы діни бірлестіктер тарапынан туындайтын діни қатынастардың мемлекеттік билікке ықпал ету мүмкіндігін анықтау

Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеті. Бұл жұмыстың мақсаты мемлекет пен дінді мемлекет пен құқық теориясының ғылымы тұрғысынан қарастыру және қазіргі қоғам өміріндегі діннің рөлін, қазіргі саяси процестегі діннің маңыздылығын анықтау. Ол үшін зерттеу барысында келесі мәселелерді шешу қажет:Конец формы

Тарихи мән мәтінде саяси және діни институттардың өзара қарым-қатынастарын дамытуды қарау;
Республикасындағы қазіргі кезеңдегі мемлекеттік-діни қарым-қатынас мәселелерін талдауға тырысу.
мемлекет, дін, діни ілімдер және т. б. ұғымдарына теориялық-құқықтық талдау жасау,
Қазақстан Республикасындағы діни ахуалға талдау жасау;
Қазақстан Республикасындағы діни саясатты құқықтық қамтамасыз етуді қарау;
мемлекет пен діни ұйымдардың өзара қарым-қатынасының ұйымдық-құқықтық аспектілеріне талдау жүргізу;
діни-саяси экстремизмнің таралу факторларын және Қазақстан Республикасындағы діни-саяси экстремизмге қарсы күрес проблемаларын қарау.

Кез -келген зерттеудің міндетін анықтау оның мақсатына сәйкес жасалады. Міндетті анықтау - орын алған проблеманың шешу жолдарын жүзеге асыруға қажетті құрал. Бұл зерттеу жұмысының міндеттері қатарына мыналарды жатқызамыз:

Әлеуметтік өмірге, жалпы социумге діннің, діни қатынастардың айтарлықтай маңызы бар екенін дәлелдеу, қажетті ұсыныстар айту.
Осы зерттеу қорытындысы арқылы қоғам мүшелеріне, тиісті билік орындарына қандай да бір шешім қабылдауларына қажетті алғышарттар беру.
Көп конфессиялы қоғамдарда болуы ықтимал дінаралық қайшылықтардың орын алу қаупін анықтау, оны шешу жолдарын ұсыну.
Еліміздегі діни саланы реттеуге қажетті заңдық - нормативтік құжаспиииіттардың қаншалықты жеткіліктігіне мән беру, жалпы елдегі діни ахуалға қатысты көптеген ақпараттар алу.

Осы аталған міндеттер діни ахуалға қатысты анықталған проблемаларды шешуге бағытталуы тиіс. Әсіресе, бұл біздің көпұлтты, көпконфессиялы Қазақстан қоғамы үшін кезек күттірмейтін мәселе. Біз осы зерттеу жұмысымызда түрлі діни бағыттар мен миссионерлік ағымдардың ықпалын және осында жағдайда тұрған шақта Қазақстандағы ислам дінінің жағдайы мен оның қоғам өміріндегі орнын айшықтауды көздеп отырмыз.

Зерттеу әдістері. Жұмыстың әдіснамалық негізін саясаттану, әлеуметтану, құқық, дінтану аспектілеріне әсер ететін ережелер құрайды, дипломдық жұмысты жазудың негізін жүйелік, аналитикалық, нақты-әлеуметтанулық, сонымен қатар салыстырмалы талдау әдістері құрады. Дипломдық жұмысты жазуға мемлекеттік органдардың ресми құжаттары, ғалымдардың, саясаттанушылардың еңбектері, мерзімді баспасөз басылымдары, Интернет желісінен алынған ақпарат және т. б. негіз болды. Жұмыста тарихи анализдерді салыстыру, сипаттама және типологиялық әдістер қолданылды. Жұмысты жазу кезінде өткен және қазіргі заманғы ғалымдардың - Цицерон, Фейербах Л., Маркс К., Энгельс Ф., Алексеев С. С. және т. б. басқалардың еңбектері қолданылды.

Дипломдық жұмыстың құрылымы оның тақырыбымен анықталады, кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Дипломдық жұмыстың практикалық маңыздылығы жұмыстың материалдары мен тұжырымдарын дәріс курстарында, мемлекет және құқық теориясы, саясаттану, философия бойынша оқу құралдарын дайындауда қолдануға болатындығында. Тәуелсіздік таңы атқаннан бері барлық салалармен қатар дініміз де өркен жайып, халқымыз ата дінімен қауышты. Біз осы зерттеу жұмысымызда түрлі діни бағыттар мен миссионерлік ағымдардың ықпалын және осындай шақта Қазақстандағы ислам дінінің жағдайы мен оның қоғам өміріндегі орнын айшықтауды көздеп отырмыз.

Мемлекет және діннің пайда болуы. 1. 1 Мемлекеттің пайда болуы, дамуы және нысандары.

Алғашқы қауымдық бірліктің орнына мемлекеттік билік шамамен 5-6 мың жыл бұрын келді. Алғашқы мемлекеттер Солтүстік- Шығыс Африкада, Оңтүстік - Батыс және Оңтүстік - Шығыс Азияда атап айтқанда, Мысырда, Бабылда, Үнді де және Қытайда пайда болды.

Мемлекеттің пайда болуы туралы осы заманғы ғылыми көзқарастардың негізгі тарихи материализмді ұстанған классиктердің еңбектерінде, соның ішінде Ф. Энгельс еңбектерінде көрініс тапқан. Оның «Отбасының, жекеменшіктің және мемлекеттің пайда болуы» атты еңбегі аса маңызды болып есептеледі. Əрбір мемлекет өзінің механизмі арқылы тіршілік етеді. Мемлекеттің механизмі қоғамды мемлекеттік басқаруды іске асыратын арнайы органдар мен мекемелердің жүйесі болып табылады. Мемлекеттің механизмі ол мемлекеттік органдардың өзара байланысты жүйесі болып табылады, ол мемлекеттің алдына қойған мақсаттары мен міндеттерін іске асыру құралы болып

танылады. Мемлекеттің механизмі ерекше құзырлы билікке ие. Мемлекеттік биліктің алғашқы ұйымдық нысаны жəне

мемлекет механизмінің негізгі элементы мемлекеттік орган болып табылады. Мемлекеттің органы дегеніміз заңға сəйкес өзіндік құрылымы бар, қоғамда мемлекеттік билікті іске асыруға құзыреті бар діни мәдениет баршаға таралғанымен, оның пайда болуы барша халықта бірдей басталмаған. Ибраһимдік діндер делінетін Христиан, Ислам және Иудаизм (Еврей діні) үшеуі тек әу-баста еврей және араб халықтарын бастау етті, кейін басқа халықтарға таралды.

Ғылыми зерттеулер бойынша, дін 40 - 50 мың жыл бұрынғы палеолит кезеңінде шыққан. Аталмыш кезеңнің мәдени жадыгерліктері жан-жануарлар культі мен аңшылыққа қолданған сиқыршылық белгілері сақталған. Сондай-ақ діни наным-сенімдердің болғандығын сол ежелгі дәуірлердегі өлген адамды еңбек құралдары және әшекей бұйымдармен бірге жерлеу дәстүрі де дәлелдеді. Діннің неғұрлым ертедегі көріністері - сиқыршылық, тотемизм, ғұрыптық жерлеу культі және шамандық болып табылады. Әлемдік діндердің әрқайсысы түрлі ағымдар мен конфессияларға бөлінеді. Мысалы, ислам діні әу баста 72 ағымға бөлініп үлгірген делінеді, қазір түрлері көп, бастылары Сунниттер, Шииттер, Сопылық қатарлылар болса, ал аса көп тармақтарға бөлінетін христиан дінінің католиктік, православия және Протестантизм конфессиялары бар. Дүние жүзі халқының 57 пайыздайы, әлемдік үлкен екі дін - христиан мен исламға сенеді. Сонымен қатар, ешқандай дінді ұстанбайтын Дінсіздік (Irreligion) және дінге қарсы атеизм және дінге сыни қарайтын агностицизм де әлем халқының 16 пайыздайын ұстайды. Дінді философиялық пайымның кемдігі дейтіндер де бар. Бұл тұрғыда, адам терең толғанып, жауап іздеуге тиіс аса мәнді сұрақтарға дін өзінше жауап беріп, бірден көңілді қанағаттандырғандай болады. Философия жауапсыз сұрақтар болса, дін сұрақсыз жауаптар. Әрине қайсысын таңдау адам өз еркінде.

Ф. Энгельстің пайымдауынша, алғашқы қауымның ыдырауы және мемлекеттің пайда болуы қоғамның өңдірістік экономикаға бет бұруы, өндірістік күштің дамуы, қоғамдағы өндірістік қатынастардың өзгеруі нәтижесі заңды болып табылады. Бұл үдеріс алғашқы мемлекеттердің құрылуына дейін пайда болған және ол баяу дамып келді. Ф. Энгельс мемлекеттің пайда болуының келесідей негізгі себептерін көрсеткен:

Біріншіден, еңбектің бөлінуі - мал шаруашылығының егін маруашылығынан бөлінуі, қол өнер өндірісінің бөлінуі және сауда - саттықтың орыналуы. Еңбектің бөлінуі халық санының өсуі және олардың қажеттіліктерінің артуы, өндіріс құралдарының дамуы себебінен пайда болған үрдіс. Аталғандардың барлығы шаруашылық жүргізу үшін жаңаммкіншіліктерашты. - өзі керекті игіліктер мен қамтамасыз ету қажетті болмай қалды. Оларға нақты өнімді өндіру, ал өндірістің қалдығын өзге тайпаның өндіргеніне ауыстырып алған пайдалырақ бола бастады. Нәтижесінде мал шаруашылығы, егінісі, қолөнершілер және саудагерлер пайда болды.

Екіншіден, жеке меншіктің пайда болуы - еңбектің өсуі қауымдық шаруашылықтың жеке топтардың не жеке адамдардың шаруашылығына бөлінуіне әкеп соқтырды. Қауымдық меншік алғашқысында топтық меншік болып, кейінректе жеке меншікке айналды.

Үшіншіден, топтардың пайда болуы - таптар еңбек ету үрдісінде өзінің материалдық жағдайымен ерекшеленетін адамдардың тобы болып табылады. Әлеуметтік қызмет пен мүліктік жағынан бөлінуі адамдардың жеке және шаруашылық дербестігіне, олардың өзара тәуелсіздігіне әкеп соқтырды. Қоғам бірнеше топтарға бөлінді және олардың мүдделері бір - біріне қарама - қайшы бола бастады. Таптық күресті тоқтататын күш қажет болды. Ол мемлекет болды.

Жоғарыда айтқандарды қорыта келе, мемлекет қоғамның өзіндік дамуының өнімі ретінде, онда пайда болған қарама - қайшылықтардың нәтижесіретінде пайда болды. Ф. Энгельс мемлекетті - құрал, инструмент ретінде қарастырды. Дәлірек айтсақ, оның ойынша, мемлекет экономикалық қанаушы таптың қан алушы таптың қарсылығын басуға және қанауға арналған құрал болып табылды.

Мемлекеттің пайда болуы туралы мәселені зерттеуге көптеген ғалымдар ұмтылған. Осы ретте мемлекет және құқықтың пайда болуы туралы бірнеше ілімдер қалыптасып үлгерді, олардың әрқайсысы мемлекеттік ұйымдардың пайда болуы қайнарын өзіндік тұрғыдан түсіндіреді.

Сол теорияларды қарастырып өтейік:

Теологиялық теория негізін салушы ортағасырлық философ және теолог Фома Аквинский (1225 - 1274) болды, кейінгі өкілдерінің қатарына бельгиялық философ МарсьеДезирені (1851 - 1926) және француз философы Жак Маритенді (1882 - 1973) жатқызуға болады. Бұл теорияның түп негізгі идеясы мемлекетті Құдай жаратқан, ал мемлекеттік билік Құдайдың жердегі билігінің жалғасы деп түсіндірілді. Құдайдың билігі - азаматтардың басқарушыларға толығымен бағыну қажеттілігін білдіреді. Мемлекетке бағынбау Жаратқанға бағынбау деп есептеледі.

Патриархалдық теория. Бұл теорияны дамытқан ежелгі грек философы Аристотель (б. э. д. 384 - 322), сондай - ақ орыс әлеуметтанушысы публист Н. Михайловский (1842 - 1904) жәнет. б. болды. Аталған теорияның түпкі идеясы бойынша мемлекет бір отбасының дамуының нәтижесі ретінде есептелді. Басқарушының билігі отбасындағы әкенің шексіз билігінің жалғасы ретінде қарастырылды. Мемлекеттегі басқарушы, отбасындағы әке секілді сайланбайды және оның билігі өзгермейді әрі шексіз болып табылады. Билікке қарсы шығуға болмайды, тек әке өзінің отбасының қалған мүшелеріне қамқорлық жасай алады.

Органикалық теория. Бұл теорияның өкілдері ежелгі грек философы Платон (б. э. д. 427-347) және ағылшын философы Г. Спенсер (1820-1903) және т. б. болған. Бұл теорияның идеясына сәйкес мемлекет және құқық туралы көзқарас адамның ағзасы туралы көзқарасқа сай келеді. Мемлекет әлеуметтік дамудың нәтижесі болып табылады, ол биологиялық дамудың бір түрі. Мемлекет әрбір ғаза секілді мидан (басқарушы) және оның берген тапсырмаларын орындауға арналған органдардан тұрады.

Келісім - шарт теориясы - XVII - XVIII ғасырларда пайда болды, өкілдері француз философы, ағартушы Жан Жак Руссо (1712-1778), ағлышын философтары Томас Гоббс (1558-1679) пен Дон Локк (1632-1704), орыс жазушысы А. Н. Рашидев (1749-1802) және т. б. болған. Бұл теория бойынша мемлекет пен құқық соғыстар мен қақтығыстарды тоқтату мақсатында азаматтардың саналы, ерікті түрде бір келісімге келуі нәтижесі ретінде қарастырылады. Азаматтар өз еркі мен билігінің бір бөлігін мемлекетке береді. Олар заңдарды сақтауға, салық төлеуге міндеттенеді, ал есесіне билікті ұстаушыдан өз мүдделері мен қауіпсіздігін қорғауды талап етуге құқылы болып табылады. Мемлекет келісім бойынша өз азаматтарына қамқорлық жасайды. Келісім - шарт теориясы мемлекетті танып, зерттеу үшін үлкен серпіліс болды, себебі ол биліктің пайда болуы туралы діни көзқарастарды жоққа шығарды. Бұл теория демократиялық идеяны дамытты.

Күштеу теориясы - ХІХ ғасырда пайда болды, оның өкілдерінің қатарына неміс философы Е. Дюрингті (1833-1921), неміс саяси қайраткері К. Каутскийді (1854-1938) жатқзыуға болады. Олар мемлекет пен құқықтың пайда болуын бір тайпаның екінші бір тайпаны жаулап алуы сияқты әскери және саяси сипаттағы факторлармен түсіндірген. Алғашқы қауымдық құрылыс кезеңінде көптеген соғыстар жүргзілді, аумақты күштеп басып алу, бір тайпаның екінші бір тайпаны басып алу орын алды.

Психологиялық теория ХІХ ғасырда пайда болды, оның белгілі өкілдері француз әлеументтанушысы Г. Тард (1843-1904), австриялық психолог З. Фрейд (1867-1931) және т. б. болды. Бұл теорияның өкілдері мемлекеттің және құқықтың пайда болуын адамзаттың психикалық белгілерінің көрінуімен, адамзат санасының заңдылықтарымен түсіндірген. Барлық әлеуметтік заңдылықтар адамның мінез - құлықтары, қзымет етуі арқылы іске асырылады. Сондықтан адамның психикалық жай - күйі осы заңдылықтардың жүзеге асырылуына әсер етеді. Мемлекетте, құқықта белсенділер мен бәсеңділердің арасындағы психологиялық қарама - қайшылықтарды шешудің құалы ретінде қарастырылады. Қоғам психикасы күштілер (билік жүргізуге ұмтылатындар) және бағынуға психологиялық түрде бейім адамдар болып екіге бөлінді . \Мемлекет және құқық теорисының негізгі мәселелері. Оқу құралы. - Алматы: Заң әдебиеті, 2008 ж. \

Қазіргі кезде заң ғылымын зерттеуші көптген ғалымдар жоғарыда аталғандардың ішінде мемлекеттің және құқықтың пайда болуына шынайы түрде ғылыми негіздейтін ілім ретінде К. Маркс пен Ф. Энгельстің тарихи-материалистік теориясын көрсетеді.

Мемлекеттің ныснасы - бұл басқару формасын, мемлекеттік құрылымның формасын және саяси режимді қамтитын саяси билікті ұйымдастырудың тәсілі. Мемлекеттің басқару нысаны, құрылым нысаны, саяси режим - мемлекет нысанының құрылымдық, аумақтық және саяси құрылымы.

Мемлекеттік басқару нысаны - жоғарғы мемлекеттік биліктің ұйымдастырылуын, оның органдарының құрылу тәртібін және олардың халықпен қарым-қатынасын сипаттайтын мемлекет формасының элементі. \Теория государства и права. Курс лекций: под ред. Н. И. Магузова и А. В. Малько. - М: Юрист 1997. - 37 б. \

Егер Мемлекет басшысының жағдайын критерий ретінде қарастыратын болсақ, онда басқару формалары монархиялар мен республикаларға бөлінеді.

Өз кезегінде монархиялар абсолютті және шектеулі (Конституциялық) .

Республикалар арасында: Президенттік, парламенттік және аралас.

Монархия - бұл билік толығымен немесе ішінара жалғыз мемлекет басшысының (монархтың) қолында шоғырланған басқару нысаны. Мысалы: шах, патша, император. \Венгеров А. Б. Теория государства и права. - М: Наука, 1994. - 45 б. \

Монархияның белгілері :

1) билік мұрагерлік бойынша беріледі;

2) мерзімсіз жүзеге асырылады;

3) халықтың ерік білдіруіне байланысты емес.

Монархиялар шексіз, яғни оларда халықтың өкілді мекемелері жоқ, ал мемлекет егемендігінің жалғыз иесі - монарх (мысалы, феодализм дәуірінің соңғы кезеңіндегі абсолютті монархиялар, қазіргі заманғы-Сауд Арабиясы, Бруней) және шектеулі (Конституциялық), онда монархпен қатар Мемлекет басшысының билігін шектейтін басқа да жоғары мемлекеттік органдар (Ұлыбритания, Жапония, Испания, Швеция, Норвегия және т. б. ) егемендік иелері болып табылады. Монархиялық басқару формасы бар бірқатар заманауи мемлекеттер конституцияларды қабылдап, парламенттер құрды (Бахрейн, Катар, Кувейт және т. б. ), бірақ олар іс жүзінде абсолютті болып қала береді, өйткені бұл елдердің Конституциялары барлық биліктің монархтан шыққанын және парламенттердің таза консультативтік құзыреттері бар екенін анықтайды. Монархия бірнеше ғасырлар бойы басқарудың басым нысаны болды. Нақты түрде ол бүгінде әлемнің үштен бірінде сақталады. \ \Венгеров А. Б. Теория государства и права. - М: Наука, 1994. - 46 б. \

Конституцилық монархияның өзі екіге бөлінеді: парламенттік және дуалисттік.

Парламенттік монархия:

Үкімет Парламент сайлауында көп дауысқа ие болған партиның өкілдерінен құрылады;

Парламентте көп орны бар партияның көсемі Үкімет басшысы болады;

Мемлекеттік билікке монархияның араласпауы, ол тек символ ретінде болуы;

Конституцияға сәйкес, Үкімет монархтың емес, Парламенттің алдында жауапты болады (Ұлыбритани, Жапония) .

Конституциялық монархияның екінші түрі - дуалисттікте мемлекеттік билік заңды және іс жүзінде монарх құрған Үкімет пен Парламент арасында бөлінеді. Атқарушы билікті - Үкімет, заң шығарушы билік - Парламент қолында болады. Дуалистік монархиялардағы Үкімет Парламенттегі партиялық құрамға тәуелсіз құрылады және оған жауап бермейді. Монарх негізінен феодалдардың мүдделерін, ал парламент буржуазия мен халықтың мүддесін білдіреді. Басқарудың ұқсас формасы Кайзер Германияда (1871-1918), қазір Мароккода болды.

Кейбір мемлекеттерде монарх зайырлы ғана емес, сонымен бірге елдің діни басқармасын да басқарады. Мұндай монархтар теократиялық деп аталады (Сауд Арабиясы, Ватикан) .

Мемлекеттік басқарудың келесі түріне тоқталатын болсам, Республика - бұл мемлекет басшысы сайланатын және ауыстырылатын және оның билігі сайлаушылардан немесе өкілді органнан алынған деп саналатын басқару нысаны. \ Спиридонов Л. И. Теория государства и права. - М: Наука, 1996. - 53 б. \

Белгілері:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.