Топқа біріктіріп оқыту

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 33 бет
Таңдаулыға:

М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті
Жаратылыстану-география факультеті
Биология және экология кафедрасы

Сайлауова Диана Жасұланқызы

Биология сабақтарында топтық жұмыстардың алар орны мен маңызы

6B01508- - ХИМИЯ - БИОЛОГИЯ

Тексерген:Жамалиева Л.С

Орал, 2022 ж

МАЗМҰНЫ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

І.Әдебиетке шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

1.Топтық жұмыс,оның маңызы және ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ..4
1.1 Топтық оқыту әдісінің түсінігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5

ІІ.Негізгі бөлім
2.1.Топтық жұмыс арқылы оқушылардың белсенділігін арттыру жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2.2.Топтық жұмыс ұйымдастырудың жалпы ережелері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..17

ІІІ.Қорытынды бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 31
ІҮ.Пайдалынылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .33

Кіріспе

Дамыған елдер қатарындағы,жоғарғы білікті,егеменді еліміздің өскелең ұрпағының белсенділігін арттыру үшін топтық жұмыстардың орны ерекше. Топтық жұмыстың қыр- сырына терең бойлай алатын шығармашыл, жан-жақты, озық ойлы жаңа тәсілді жетік білетін,өз ісін тиянақты орындайтын,жаңа технологияларға сай жұмыс жасай білетін маман болуы қажет. Соған орай бала белсенділігін арттыруда кездейсоқ адамдардың бағыт беруі мүмкін емес. Баланың оқуға деген белсенділігі - бүгінгі күннің өзекті мәселесі. Баланың белсенді болуы,сабаққа деген ынтасын арттыруы,күнделікті дайындықпен келуі,дамуында және білім беруде-отбасы мен мектеп өзара тығыз байланыста болуы маңызды. Топтық жұмыс өмір қажетінен туған балалық шақтың ажырамас шарты. Сондықтан топтық жұмыс туралы жүргізілген зерттеу де, берілетін бағыт-бағдар да, ересек адамдар үшін жұмыс қызмет мәні қандай болса, бала үшін топтық жұмыстың да мәні сондай деген оймен тұжырымдалады. Бір сөзбен айтқанда топтық жұмыс- баланың оқуға деген белсенділігін аттырудағы басты құрал.
Жақсы ұйымдастырылған топтық жұмыс оқушылар арасында әлеуметтік өзара қарым-қатынасты, тиімді араласу және проблемаларды шешу дағдыларын дамытуға ықпал етеді. Бұл, өз кезегінде оқушыларды өздерінің оқуларына,білім алу барысында сабаққа белсенді қатысуға итермелейді. Оқушыларды сабақ барысында алынған ақпаратты ойластыруға және талқылауға, өзгелердің пікірлерін түсінуге немесе теріске шығаруға ынталандырған жағдайда топтық жұмыс тиімді болады.
Сондай-ақ,сабақтың тиімділігін жаңа жұмыс әдістерімен толықтырып, топтық жұмыстың тиімділігін арттыруға үлес қосу болып табылады. Осыған орай, биология сабағын оқыту барысын қарастырамыз. Биология пәнінен практикалық жағына назар аудару керек, ол үшін әрбір оқушыға практика қажет.Топтық жұмыс формасы сыныптағы әр оқушының сөйлеу дағдысын арттырады. Топтық жұмыс формасы сабақтың барысына ықпал етеді және ынталандырады.
Курстық жұмыстың міндеті:
oo практикалық сабақтарда топтық жұмысты қолдану қажеттілігін негіздеу;
oo сабақта топтық жұмыс жасау қажеттілігін түсіну;
oo топтық жұмыстың негізін теориялық тұрғыдан қарастыру ;
oo топтық жұмыстың шарттары мен тиімділігін анықтау;
Курстық жұмыстың мақсаты: Үлкен буын,орта буын,кіші буын сынып оқушыларын-биология сабағында топтық жұмыстардың алар орны мен маңызын түсндіру,педагогикалық үрдісте балалардың белсенділігін арттыру жолдарын анықтау , негізгі идеялармен әдіс-тәсілдермен танысып,жан-жақты зерттеу.Оларды өз тәжірибиемде қолдану.

1. ТОПТЫҚ ЖҰМЫС, ОНЫҢ МАҢЫЗЫ ЖӘНЕ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.
Жаңартылған білім беру жүйесі білімділікті арттыру бойынша қазіргі таңда көптеген жұмыстар жүргізілуде.Сабақ барысы бір қарқында өтпей,оны қызықты әрі жоғары денгейде өткізу-пән мұғалемінің ізденпаздығы мен тынбай еңбектенуінің арқасы деп білемін.Топпен бірлесе отырып жұмыс жасау оқушылардың сүйікті жұмыс түрлерінің бірі болып табылады. Бұл жерде неге? деген сұрақ туындайды. Себебі, оқушылар үшін ең маңыздысы - қателік жіберіп алмау керек деген қорқыныш сезімін жендіру, өзіне деген сенімділіктің пайда болуын қамтамасыз ету. Топтық жұмыстың нәтижесінде оқушылар берілген материалды жақсы меңгереді. Олардың шығармашылық қабілетін дамытуға септігін тигізеді, сонымен қатар топтық жұмыс сабақты қызықты етіп өткізуге көмектеседі.Топқа біріктіріп оқыту. Тапсырма бір топ оқушыларға беріледі. Олар өз беттерімен сабақ барсында жұмыс істеп, мұғалімдер оларға кеңес береді.Балалардың бірлесіп атқаратын жұмысы ретінде топтық әдіс деп аталатын жүйені ұсынылды. Бұл әдіс бойынша, оқу сыныптары 3-4 топқа (сынып санына қарай) бөлінеді. Әр топты басқаратын топ басшылары белгіленді. Олар оқушылардың жақсы оқитындары және ұйымдастыруға қабілетті балалары болды.Топ басшылары өз тобындағы оқушылардың орындаған тапсырмаларын жинақтап, мұғалімге топтарының атынан жауап берді.Топ басшыларының жауабына қарай, топтағы оқушылар білімінің бағасы қойылды. Мұндай жағдайда оқушының жеке басының ерекшелігімен санасушылық болмайды.Ал оқушылардың таным әрекетіне мұғалімнің басшылық рөлі ескерілмейді, ол тек консультант есебінде ғана жұмыс атқарады.Сабақта оқушылардың оқу- таным әрекетін ұйымдастыруда жеке-дара жұмыс түрінен басқа олардың топтық және ұжым болып жұмыс істеуінің маңызы ерекше. Оқушылардың топтық танымдық жұмыстары сабақ барысында оқу міндеттерін шешуде өзара көмекке негізделген екі, төрт, алты, т.с.с. оқушылар тобының белгілі бір жұмыс келемін атқаруын көздейді. Жұмыстың бұл түрі негізінен екі бағытта іске асады: біркелкі немесе бірыңғай және бірнеше бөлшекке белу (дифференция) жағдайында ұйымдастыру. Оқушылардың бірыңғай, біркелкі оқу жұмыстары мұғалімнің барлығына ортақ бірыңғай тапсырмасын шағын топтарға беріп өзара әрекеттесу жағдайында орындауы жатқызылады. Ал бөлшекке беліп оқыту - бір мезгілде бірнеше тапсырманы әр түрлі тәсілдермен оқушылардың бірнеше тобы арқылы орындалуы қарастырылады. Жұмыстың бұл түрі топ ішінде оқушылардың тапсырманың мақсатын, мазмұнын, оны орындау тәсілдерін бір-бірімен езара ақылдасып шешуі, оның нәтижесін талдауы, бірлесе жұмыс жасап өз ойларын ашық айту барысында,барлық оқушыны сабаққа қамтып, сабаққа қатысу барысына сай бағалауымен ерекшелінеді. Оқушылардың осындай өзара бірлесіп атқаратын оқу-танымдық жұмыстары олардың жеке-дара жұмыстарына қарағанда әлдеқандай жемісті болып келеді,әрі уақытты аз және тиімді пайдалануға мүмкіндік туғызады.
Сонымен қатар бір сыныптағы оқушылардың оқу міндеттерін топ болып шешуде өзара әрекеттесуі немесе жартысы олардың ортақ іске деген жауапкершілік сезімін тудырады. Мұндай жұмыс барысында оқушылардың өз тобының нәтижесіне өзара әсерленуінің маңызы ерекше.

Мұғалімнің топтық жұмысты нәтижелі ұйымдастыру шартына:
- оқушыларды өздігінен жұмыс істеуге үйрету;
- жолдастарымен ақылдасуға үйрету;
- оқушылардың жекелеген топтарына оқу тапсырмалары жүйесінің нақты болуы;
- тапсырмаларды оқушылардың жекелеген топтарына үлестіру іскерлігінің болуы, т.б.
1.1 Топтық оқыту әдісінің түсінігі.

Оқытуды осындай тәртіппен ұйымдастыру оқушылардың тәрбиесіне, атап айтқанда өздігінен білім алу белсенділігін, олардың өзара тату-тәтті ұжымдық қарым-қатынасын, жауапкершілігін, әсерленушілдігін (күйінішін, сүйінішін), т.б. әлеуметтік қасиеттерін қалыптастырады.
Оқушылардың ұжымдық жұмысы дегеніміз - ортақ мақсатты көздейтін жұмыс. Алайда, бұл ортақ мақсатқа жету жолында оқу әрекетінде белгілі бір өте күрделі еңбек бөлінісіне жол беріледі. Оған сыныптағы оқушылардың жеке-дара және топтық жұмыстарының элементтері кіреді. Сондықтан ұжымдық жұмыстың ерекшелігі өз бетімен істейтін дара жұмысқа бөгет болмайды, керісінше әрбір оқушыға өзінің алдына қойылған міндеттерін жақсы ұғынуға көмектеседі.Топтап (диференциалдық) оқыту дегеніміз жекелеп оқытудан туындайды.Әр оқушының қабілетіне, біліміне, алғырлығына, жас және дербес ерекшілігіне, қабілетіне қарай топтап оқыту. Мәселен, 1936 жылға дейін мектептерде педалогиялық қызмет болған. Ол балаларды 1-сыныптан бастап қабілеттеріне байланысты топқа бөлген. Соның салдарынан көптеген балалар арнайы мектептерге жіберілген. Балалардың қабілетін тест арқылы анықтап отырған. 1936 жылы маусымның 4-інде қаулы қабылданып тест тоқтатылды. Бірақ топтап оқытудың кейбір элементтері әлі бар. Оған дәлел - көптеген арнайы спорттық, музыкалық, математикалық, кемтар балаларға арналған мектептердің өмір сүруі. Қазіргі кезде топтап оқыту терендей түсуде. Ғылыми зерттеу институттарында бағдарламалар жасалып жатыр. Дүниежүзілік ғалымдар М. А. Мельников, Н. М. Шахмаев, С. И. Шварцбург, Д. А. Энштейн, т. б. осы мәселелермен шұғылданған және шұғылдануда.
Дүниежүзілік ғалымдардың тұжырымдамалары бойынша: Топтап оқыту барлығына бірдей болу керек. Оның ұлтына, жынысына, әлеуметтік жағдайына қарамайды.
Сонымен топтық жұмыс тарихы бойынша қорытынды: Кеңес өкіметі ыдырағаннан кейін елімізде оқытудың жаңа түрлері ене бастады. Оған мұрындық болған дүниежүзілік озық тәжірибе. Бүгінде мектеп оқытушылары сол тәжірибені толығымен оқып, үйреніп, пайдалануда. Ұжымның беделі, абыройы тек жеке ұстаз немесе ұстаздардың беделімен, абыройымен шектеліп қалмайды. Ол әрбір шәкірттің, шәкірттер ұжымының беделі мен абыройына да байланысты. Ұстаздар беделдің не екенін, қандай еңбекпен келетінін білсе, шәкірттер оны біле бермеуі мүмкін. Шәкірттерді беделге, абыройға ие ету үшін ұстаздарға көп еңбек ету керек . Шәкірттерді беделді, абыройлы ету үшін олардың ұжымын дұрыс қалыптастыра білуіміз керек. Сондықтан қысқаша айта кетсек :
a)Ұжым белсенділерін дұрыс таба білу, соларды беделді ету;
б)Ұжымның үш кезеңін, мақсаттарын, қос ықпалды айқындап іске асыру;
в) Үжымның өзін-өзі басқаруына мүмкіндік беру;
ғ) Әрбір ұжым мүшесі ұжымда өзін еркін сезініп, бірақ ұжым алдындағы жауапкершілігін ұмытпауы керектігін түсіну.
Оқушылардың топтық оқу-танымдық жұмыстарын ұйымдастыру мәселесінде іскерлік қарым-қатынас маңызды рөл атқарады. Дұрыс ұйымдастырылған қарым-қатынас топтағы адамгершілік ахуалды қалыптастыруға, оқушының жеке тұлғалық, әлеуметтік рухани құндылық қасиеттерін, ең алдымен, ұжымшылдықты тәрбиелеуге ықпал етеді. Н.К.Крупская жеке тұлғаны қалыптастырудағы, топтың ынтымақтасып дамуындағы топтық жұмыстың маңыздылығына тоқтала келе-топтық жұмыстағы дағдылар жалпы ұйымдастырушылық және өзін-өзі ұстай білу дағдыларын тудырады деп мәлімдеді. Топтық жұмысты ұйымдастыруда бұлардың үлкен маңызы бар деген.Н.К.Крупская да қызу қолдап, балалардың өзін оқытушылыққа тартудың үлкен тәрбиелік маңызы бар.Бала өзінің білімін тексеріп, толықтырып отыруға мәжбүр болады, оларда ұстамдылық, шыдамдылық, жолдастарының жетістіктеріне деген қызығушылық тәрбиелейді деп жазады. Шағын топтарда дербес жұмысты ұйымдастыру топтық іс-әрекетке мол мүмкіндік ашады, әрбір оқушы жалпы тапсырманың бір бөлігін орындайды, одан кейін топтың барлық мүшелері жұмыстың нәтижесін тыңдап бағалайды, сынып алдында сөйлеуге ұжымдық есеп даярлайды.

Е. Конникова топтық жұмыс жетістігінің үш негізгі шартын атап көрсетті:
a) балаларды қызықтыратын болуы керек;
ә) балалардың қызығушылығын ескеріп, тапсырмалар топтық жұмысқа сай болуы керек;
б) әрбір оқушы оның белсенді мүшесі болып, өзінің үлесін қосуы керек.

И.Первина топтық ұжымның дамуының негізгі төрт көрсеткіштерін белгілейді:
a) ұйымдастырушылық бірлігі;
ә) психологиялық бірлік (еріктік, эмоциялық, интеллектуалдық);
б) дайындық бірлігі ( топтық жұмыстағы әркімнің тәжірибесі)
в) жұмыстың бағыттылығы

Ж. Пиаже адамның ақылы өзін таниды, яғни психологиялық тілмен айтқанда, басқа заттармен немесе басқа ақылдармен қатынаста болады деген. Біз бір-бірімізбен қатынасқа түскенде дамимыз, соның нәтижесінде жаңа түсініктер қалыптасады. Ал, қарым-қатынас дегеніміз өзімізді басқаларға (олардың пікіріне, идеяларына, көзқарастарына, мінезіне) бейімдеу деген сөз.
Шағын топтық, жұптық жұмыстар оқушыларда бірлік, бірегейлік сезім қалыптастырып, сол арқылы өздерінің ұжымға тікелей қатынасы бар екендігін сезіндіреді. Ал, бірлесе көтерген жүктің жеңіл екендігі баршамызға аян. Проблемаларды шешу стратегиялары орын алған проблеманы шешу мақсатындағы топтық жұмыс - оқытудың өте ықпалды тәсілдерінің бірі. Оқушылар ересек адамдарға тәуелді болмау үшін тапсырмаларды жоспарлайды және оларды орындауды ұйымдастырады.
Бұл тәсіл оқушыларға:
oo уақытты ұтымды жоспарлауға;
oo инновациялық көзқарастар мен идеяларды ұжыммен талқылауға;
oo топтағы жұмысқа дейін қандай да бір жеке-дара қызмет немесе ойластыру қажет пе екендігін анықтауға;
oo топ ішінде рөлдерді анықтауға (басшы, хатшы, тілші, бақылаушы және т.б.) немесе топ мүшелеріне тапсырмаларды бөліп тапсыруға;
oo тапсырмаларды орындау барысында келісімге қол жеткізуге мүмкіндік береді.

1.2 Топтарды қалыптастыру принциптері және олардың жұмысы
Топтасқан және топтық жұмыс дегеніміз не?
Топтық жұмыс-өзара іс-әрекет жасау философиясы, топтық жұмыс соңғы нәтижеге немесе мақсатқа жетуге ықпал етуге бағытталған өзара әрекеттің құрылымы болып табылады.
Топтық жұмыс сыныпта пайдаланатын әдіс қана емес, жеке философия болып табылады. Адамдар топтарға бірлескен барлық жағдайларда топтың жекелеген мүшелерінің қабілеті мен іске қосқан үлесі құрметтеліп, атап көрсетілетін, адамдардың жұмыс істеудің басқа тәсілі орын алады.
Топтық жұмыстан барынша көп басымдылық алу үшін, мұғалімдер мен оқушылар барлығынан хабардар болуы қажет және бақылау мен қарым-қатынас жасау барысында жеке тұлғалық дағдыларын дамытып, өз ойларын білдіріп және басқаларға қолдау көрсету өте маңызды.
Топтың жұмысы тиімді болуы үшін-өзіне жүктелген жауапкершілікті топ мүшелерінің арасында,берілген тапсырмаларды орындау барысында бірлесе орындап,өзара ортақ шешім қабылдау болып табылады.
Топтық жұмыстың негізгі аспектісі топ мүшелерінің белсенділігі арқылы бітімге, келісімге қол жеткізуіне негізделген. Топтық жұмыстың мәні белсенді оқу.Бұл оқыту мен оқу тәсілі, аталған проблемаларды шешу, тапсырмаларды орындау немесе әлдебір өнім жасау үшін оқушылар тобының бірлесіп жұмыс істеуін білдіреді. Топтық жұмыс оқуды табиғи әлеуметтік әрекет ретінде қабылдауға негізделген, оған қатысушылар бір-бірімен әңгімелеседі, және осы әңгімелесу арқылы білім алады, ашылады, белсенділігі артады.

Педагогикада топтық жұмыс тәсілдерінің саны жеткілікті, бірақ та топтық жұмыс үдерісінің негізгі сипаттамалары мынадай:
1.Оқу оқушылар ақпаратты игеретін және өздері игерген мәліметті бұған дейін меңгерген білімдерімен байланыстыратын белсенді үдеріс болып табылады.
2.Оқу тапсырмаларды орындау үшін механикалық есте сақтау мен қайталау емес, құрдастардың белсенді қатысып, ақпараттарды өңдеуі және қорытуын талап етеді.
3.Қатысушылар әр адамдардың көзқарасымен танысудан пайда алады.
4. Оқу оқушылардың әңгімелесу кезіндегі әлеуметтік ортасы жағдайында жетіледі. Осы зияткерлік жаттығу кезінде оқушылар ой-пайымдарының негізін құрып, мәнін ұғады.
5. Оқудың топтық ортасында оқушылар әлеуметтік және змоционалдық тұрғыдан да дами түседі, өйткені олар турлі көзқарастарды тыңдап, өз идеяларын айтуға және қорғауға мәжбүр болады.
Мұндайда оқушылар сарапшылардың немесе мәтін аясында шектеліп қалмай, өздерінің ерекше тұжырымдамалық түсініктерін құруды бастайды. Осылайша топтық жұмыс жағдайында оқушылар құрбы-құрдастарымен қарым-қатынас жасауға, идеяларды ұсынуға және қорғауға, әртүрлі ұстанымдармен алмасуға, басқа тұжырымдамаларға күмәнмен қарауға және оған белсенді қатысуға мүмкіндік алады. Төменгі және жоғарғы сынып оқушылары топқа мүше болудың мәні туралы ойды қалыптастыру мүмкіндігіне ие болып, басқа адамдардың пікірлері мен идеяларына төзімді бола білуге үйренуі тиіс, соның нәтижесінде олар басқа адамдарға қатысты өзара сыйластыққа және түсіністікке келеді.
Тапсырмаларды орындау барысындағы бірлескен жұмыс оқушыларға жағдайды басқа адамдардың пікірлерін ескере отырып, қарауға мүмкіндік береді.
Қарым-қатынасқа түсу мүмкіндігі топтағы жұмыстың барынша қолайлы аспектісі болып табылады, алайда ол тек айта білуді ғана емес, сонымен қатар тыңдай білуді де қажет етеді.
Сондықтан оқушылар білуге тиісті бірнеше негізгі ережелер бар, олар:
oo кезекпен сөйлеу;
oo белсенді тыңдау;
oo сұрақ қою және сұрақ бар ма екенін сұрау;
oo ұсыныс енгізу және басқаларда ұсыныс бар ма екенін сұрау;
oo өз ойларын және пікірлерін ортаға салу және басқалардың идеялары мен пікірлерін білу;
oo ұсыныстарды, идеяларды және пікірлерді ұжыммен талқылау;
oo көмектесу және көмек сұрау;
oo түсініктеме беру және түсініктеме беруді өтіну;
oo идеяларға түсініктеме беру және оны бағалау;
oo талқылаудың қорытындысын шығару;
oo дәйекті айғақтар келтіру.
Топтар түрлі тәсілдермен құрылуы мүмкін. Топтың құрылуы мұғалімнің әдіс-тәсіл арқылы бөлуінен құрылады. Ал кейде топтар жекелеген мүшелердің нақты бір мықты қасиеттеріне қарай құрылады. Топтың қандай тәсілмен құрылғанына қарамастан, жаңадан құрылған кез келген топқа бір-бірімен жұмыс істеу сипатына, дағдылары мен стиліне икемделіп, бейімделуге уақыт талап етіледі.

Топта жұмыс істеу ережелері.
Топтық жұмыс жеке шешуге болатын тапсырмаларды емес, анағұрлым күрделі тапсырмаларды шешуді көздейді. Кез келген топтың барлық мүшелері білетін және түсінетін жалпы ережелерді басшылыққа алуы қажет. Ол топтың әрбір мүшесінің одан не күтілетіндігін, жұмыс қалай бөлінетіндігін және қолдау көрсетілетіндігін, сондай-ақ нәтижелерге қалай қол жеткізілетіндігін білулері үшін қажет. Мұғалімдер топтық жұмыстарды ұйымдастырып және оны қолдап отыруы қажет, сонымен қатар, тапсырманы орындағаннан кейін оны талқылауға уақыт беру керек. Мұғалімдер топтың тиімді жұмысына қолдау көрсетіп, оңтайлы нәтижелерге қол жеткізуге ықпал етулері керек. Сыныппен жұмыс істеу барысында неге қол жеткізетіндерін және нені білу жоспарланғандығын, топтық жұмысқа арналған тапсырмалар барлық сыныпты оқытумен қалай байланысты екендігін талқылауды қамтуы тиіс. Талқылау барысында оқушыларға олар қолдана алатын дағдылар, стратегиялар мен ережелер туралы ескерту қажет. Оқушылардың жұмысына мұғалім сыпайы түрде араласып, оқушыларға ұсынылатын әдістерді модельдеуі тиіс. Топтың бірлескен жұмысын қамтамасыз ету үшін, мұғалім бастапқы кезеңдерде барынша көп қолдау көрсетуі керек. Сабақ аяқталған соң мұғалім оқушыларды топтағы жұмыс үдерісі жайлы және оның нәтижелері туралы ойланулары үшін түрткі жасау керек.
Топтық жұмыс ұтымды, тиімді болу үшін белгіленген тапсырмалар мен топтың қызметі стратегиялық тұрғыдан дұрыс құрылуы тиіс, олар топта тиімді жұмыс істеуге ынталандырып қамтамасыз етіп, жоғары деңгейдегі оқытуды, ойлауды және түсінуді дамыту үшін қолданылады. Әрбір оқу пәні бойынша бір оқу тоқсаны, жарты жыл аяқталғанша жұмыс істейтін топ құруға болады. Кейде бірнеше сабақтарда ғана топ жұмыс істейді. Оқу пәндерінен кеңес берушілер тағайындалып, олар оқушылардың жұмыстарын тексереді және бағалайды. Мұғалім оқушының жұмысына басшылық етеді. Кеңесші өз тобының мүшелерінің теориялық материалды меңгеруіне, іскерлік, дағдыларын шыңдауына көмектеседі, топ мүшелеріне жұмысты бөліп береді, жұмысты бақылайды, тапсырмалардың дұрыс орындалуын тексереді, жазба жұмыстарына сын-пікір жазады. Мұғалім кеңесшіге әдістемелік нұсқау береді. Тапсырма бірдей де, әр түрлі де беріледі. Жұмыстың нәтижесін сабақ соңында тексеру керек. Топқа бірігу тәжірибелік жұмыстар, зертханалық жұмыстар істегенде,биология сабақтарында ауызекі сөйлеуге дағдыланғанда, дене тәрбиесінде жаттығу арқылы дағдыланғанда, еңбек сабақтарында жобалау техникалық жұмыс істегенде, мектеп жанындағы алаңдағы жұмыста, мәтінді, тарихи құжаттардың көшірмесін оқығанда пайдалы. Ұйымдастыру формасы дидактиканың негізгі салаларының бірі ретінде оқыту процесінің міндеттерін іске асыруда қолайлы жағдайлар туғызады. Сонымен бірге ұйымдастыру формасында оқытудың мақсаты, мазмұнымен әдістері бірыңғай жүзеге асады. Форма туралы айтқанда біз ешқашан да оқытудың мазмұнын естен шығармауымыз керек. Себебі форманы мазмұннан бөлу, сөз жоқ формализмді туғызады. Егер оқу мазмұнын белгілеуде оның формасына, ұйымдастыру тәсіліне назар аударылмаса, қандай істе болса да, соның ішінде сабақты ұйымдастыру ісінде де, оң нәтижеге жету мүмкін болмайды.
Оқытуды ұйымдастыру формасы дегеніміз -мұғалім мен оқушылардың оқу әрекетіне қолайлы жағдай жасау үшін арнайы ұйымдастырылған, белгілі тәртіппен өтілетін жұмыс. Қоғамның даму тарихында жас ұрпақты оқыту мен тәрбиелеу әрбір үстем таптың мақсатына бағындырылып отырды.
Қоғамдық-экономикалық формациялардың ауысуымен оқыту мен тәрбиенің мақсаты және мазмұны, сонымен бірге ұйымдастыру тәсілдері де өзгерді.

Оқыту жұмысын ұйымдастырудың тарихында оның негізінен үш түрлі формасы қалыптасқан:
oo жеке-дара;
oo топтық;
oo сыныптық-сабақтық жүйе.

2. ТОПТЫҚ ЖҰМЫС АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫҢ БЕЛСЕНДІЛІГІН АРТТЫРУ ЖОЛДАРЫ.
Топтық жұмыс зерттеу барысында ең алдымен мен үшін қажет ол топтық жұмыс құрылымдарымен танысу болып табылды. Бірнеше сұрақтарды қамти отырып, топтық жұмыстың дұрыс әрі балалар үшін қызықты болуын қадағалау керек. Соның бірі, топ мүшелерінің саны қанша болуы қажет? Топтағы оқушылардың саны оқушылар арасындағы сонымен қатар, оқушылар мен мұғалім арасындағы қарым-қатынасты барынша тиімді қамтамасыз етуі тиіс. Топтың көлемі мен санының арасындағы тепе теңдікті орнату маңызды. Мысалы, көптеген шағын топтар немесе жұп шектеулі қысқа уақыт (мысалы, шамамен 5 минут) барынша тиімді жұмыс істей алады.
Аздаған үлкен топтарда оқушылардың көңілі басқаға ауып, тәртіптерінің бұзылуына әкелуі ықтимал. Белгілі бір тапсырманы айрықша тиімді орындау үшін, мұғалім топ қатысушылар саны канша болатынын анықтап алуы қажет.

Келесі бір қарастырған мәселенің бірі ол-танымдық іс-әрекетті топта ұйымдастыру:

oo топтағы оқушылардың саны жұмыстың мазмұнына және сипатына байланысты 2-6 оқушыдан болады.
oo Одан артық оқушы болмағаны жақсы.

Кезеңдері:
oo топтық тапсырманы орындауға оқушыларды әзірлеу, оқу міндеттерін қою, мұғалімнің топқа қысқаша нұсқау беруі;
oo топта оқу міндеттерін орындау жоспарын талқылау және жоспарын жасау, міндеттерді орындау тәсілдерін анықтау, міндеттерді бөлу;
oo оқу тапсырмаларын орындау үшін жұмыстану;
oo мұғалімнің бақылауы мен топтың және жеке оқушылардың жұмыстарын түзету;
oo оқушылардың бір-бірінің оқу жұмыстарын тексеруі;
oo мұғалімге нәтижелерді айту, оның басшылығымен пікірталасын өткізу, толықтыру және түзету, муғалімнің қосымша ақпарат беруі, қорытындылар жасау;
oo топтың, сыныптың жұмысына баға беру;
oo үлгерімі әр түрлі оқушыларды бір топқа біріктіруге болады.

Әрбір оқу пәні бойынша бір оқу тоқсаны, жарты жыл аяқталғанша жұмыс істейтін топ құруға болады. Кейде бірнеше сабақтарда ғана топ жұмыс істейді. Оқу пәндерінен кеңес берушілер тағайындалып, олар оқушылардың жұмыстарын тексереді және бағалайды.
Топ басшы өз тобының мүшелерінің теориялық материалды меңгеруіне, іскерлік, дағдыларын шыңдауына көмектеседі, топ мүшелеріне жұмысты бөліп береді, жұмысты бақылайды, тапсырмалардың дұрыс орындалуын тексереді, жазба жұмыстарына сын-пікір жазады.Тапсырма бірдей де, әр түрлі де беріледі. Жұмыстың нәтижесін сабақ соңында тексереді.
Бақылау нәтижесін осылай қорытындылайды : топқа бірігу тәжірибелік-зертханалық жұмыстар істегенде,биология сабақтарында ауызекі сөйлеуге дағдыланғанда қажет болады. Ұйымдастыру формасы дидактиканың негізгі салаларының бірі ретінде оқыту процесінің міндеттерін іске асыруда қолайлы жағдайлар туғызады. Сонымен бірге ұйымдастыру формасында оқытудың мақсаты, мазмұны мен әдістері бірыңғай жүзеге асырады. Форма туралы айтқанда біз ешқашан да оқытудың мазмұнын естен шығармауымыз керек. Себебі форманы мазмұннан бөлу, сөз жоқ формализмді туғызады. Егер оқу мазмұнын белгілеуде оның формасына, ұйымдастыру тәсіліне назар аударылмаса, қандай істе болса да, соның ішінде сабақты ұйымдастыру ісінде де, оң нәтижеге жету мүмкін болмайды.
Оқытуды ұйымдастырудың формасы дегеніміз - мұғалім мен оқушылардың оқу әрекетіне қолайлы жағдай жасау үшін арнайы ұйымдастырылған, белгілі тәртіппен өтілетін жұмыс.
Қоғамның даму тарихында жасұрпақты оқыту мен тәрбиелеу әрбір үстем таптың мақсатына бағындырылып отырды. Қоғамдық-экономикалық формациялардың ауысуымен оқыту мен тәрбиенің мақсаты және мазмұны, сонымен бірге ұйымдастыру тәсілдері де өзгерді. Топтарға әр-түрлі тәсілдер арқылы бөлген оқушылар үшін де қызықты болып келеді. Практикада топқа бөлуге болатын бірнеше әдіс-тәсілдер бар.
Топтарға белу тәсілдері: Қағаз қиындылары арқылы. Бұл кезде үш түсті қағаздардың әрқайсысын топ құрамындағы оқушылар саны бойынша жыртып (төртке, беске), оларды араластырып, оқушыларға таратып беру. Оқушылар қиықтардан бүтін құрастырып, сол бойынша топ құрады. Бұл оқушылардың қызығушылығын арттыра отырып, байқағыштық қабілетін арттырады.
Ұқсас ерекшеліктер.Оқушыларға қандай да болмасын бір ерекшелікті айтып (мысалы, туған айы, жұлдызнамалық белгісі, киген киімдері, шашының түсі, т.б.) сол бойынша төрт (немесе үш, бес) адамдық топтарды құруға болады.
Мектеп қабырғасында жалпы орта білім берудің көптеген әдіс-тәсілдері белгілі.Оларды қолданудағы басты мақсат- оқушылардың бойына жаңа білімді игерту. Жаңашылдықтарды енгізу мен бұрынан қалыптасқан сабақ құрылымына үйлесімді түрде ендіру қажырлы еңбекті талап етеді.
Оқу модульдерінен: белсенді, белсенді емес және интерактивті түрлерін бөліп қарастыруға болады. Белсенді емес, яғни пассивті оқытуда оқушылар материалды мұғалімнің айтқан сөздерінен ,оқулық беттерінен игереді, оқушылар бір-бірімен қарым-қатынас жасамайды, шығармашылық тапсырмалар орындалмайды. Бұл модель ең дәстүрлі және де жиі қолданылады.Дегенмен заманауи білім, қоғам, әлем белсенді әдістердің қолданылу талап етеді. Белсенді әдістер оқушылардың өз бетінше жұмыс істеуі мен танымдық әрекеттерін белсендіруге бағытталады. Бұл модельдегі басты қарым-қатынас оқушы-оқытушы бағытында болып, шығармашылық (жиі үй жұмысы) тапсырмалар міндетті түрде орындалады. Интерактивті модель білім берудің жайлы ортасын қалыптастыру мен оқушылардың бір -бірімен қарым-қатынастарына бағытталады.Интерактивті оқытуды ұйымдастырудың негізінде өмірлік ситуациялар мен рольдік ойындар, сондай-ақ ситуациялар мен жағдаяттарды анализдеу арқылы бірлескен шешім қабылдау жатады. Әрине, интербелсенді сабақ құрылымы, дәстүрлі сабақ құрылымынан өзгеше, сол себепті осындай сабақты өткізу мұғалімнің тәжірбиесі мен кәсібилігін талап етеді. Құрылым интерактивті технологияларды және нақты әдіс пен тәсілдер енгізіледі, басты мақсаты сабақты барынша өзгеше және қызықты ету.
Сабақты ұйымдастырудың психологиялық негіздері.
Оқыту процессін ұйымдастру дегеніміз,бұл- оқытушы мен оқушының арасындағы өзара қарым-қатынасы мен оқыту процесін құрылымдауы, оның ішінде оқу материалы, оқытушының білім беру мен оқушының білім алу әрекеті қарастырылады. Оқыту процессінің жоғары нәтижесі, оқушылардың әрекетімен сипатталады.Ұстаз қандай болмасын, өз пәнін жоғарғы деңгейде білсе де, оқушылардың шығармашылық жұмысын ұйымдастыра алмаса, қызығушылықтарын оята алмаса және де оқушылардың өзара білімді де мазмұнды қарым-қатынастарына қол жеткізе алмаса, ол мұғалім жоғарғы нәтижеге жете алмайды. Оның оқушылары емтиханда жатталған материалды нақты айтып өтеді, алайда мұғалім оқушының дарынына шығармашылық орнын енгізе алмайды. Оқу процесі жоғарғы деңгейде ұйымдастырылған , барлық принциптерге сай өткізілетін болса да, оқушының білім алуға, тарбиеленуге , дамуға құлқы жоқ болса, оқыту процесі осы оқушыға қатысты тиімсіз болып табылады.
Сол себепті де әр мұғалімнің басты міндеті- әр бір оқушыда білім алуға, өзін-өзі тәрбиелеуге, дамуға деген қажеттіліктерін қалыптастыру болып табылады.
B.А.Сухомлинский жазғандай: Мектептерде қызық оқиғалар орын алуда... мұғалімдер тарбиеленбейтін оқушыларды тәрбиелеуге тырысуда. [1, 121 б] Тәрбиелеу адам бойында тәрбиеленуші болуға деген қабілеттерін қалыптастыруға бағытталады. Тәрбиеленуші болу қабілеті - жанның сезімталдығы, тарбиешінің сөздеріндегі назік түстерін, көзқарасын, күлкісі мен үндемеуінің себептерін тануға деген жүрек сезімталдығы.
Оқушылардың оқу әрекеттерін басқару- бұл тек жоспарлау, материал дайындау мен сабақ өткізу ғана емес, сонымен қатар әр бір оқушы сынып ұжымында қалыпты эмоционалды көңіл-күй алуы мен қажеттілік-мотивациялық ортасын қалыптастыру болып табылады. Сыныпта шетте кері қалған оқушылар мен өзге де змоционалды түрде алғанда сәтсіз оқушылар қалмауы керек. Мектеп, оқытушылар бір емес бірнеше күрделі түрде байланысқан мәселелерді шешумен айналысады. Мектеп бір емес, бірнеше мақсат қояды. Осы мақсаттар белгілі бір тәртіпке сүйене отырып жасалады, яғни негізгі және басты мақсатқа өзге мақсаттар бағынады.

Топтық жұмыс, бұл:
oo Ізденіс;
oo Шаттық;
oo Тапсырмалар;
oo Пікірталас;
oo Қарама-қайшылықтар;
oo Тәжірибе;
oo Шабыт;
oo Анықтылық;
oo Білім алмасу
oo Белсенділік;
oo Нәтиже;
oo Аралық даму;
oo Қарым-қатынас;
oo Тілдік Шығармашылық.

Топтық оқыту әдістері.
XXI ғасырда болашақ білімді,білікті,саналы,жан-жақты оқушыларды дайындау үшін ұстаздар ар сабағын сапалы түрде ұйымдастырып, әдіс-тәсілдерді тиімді қолдана білуі шарт. Мектепте алған білімдерін өмірде қолдана алатындай етіп сабақты құру мұғалімдерден көп шығармашылық ізденістерді талап етеді. Оқыту сапасын арттыру мақсатында балалардың танымдық қабілеттерін дамыту, оқуға деген қабілетін, зейін, сөйлеу дағдылары, шығармашылық ойлау сияқты қабілеттерін дамыту өте маңызды. Сыныптағы ар бір оқушы ақпаратты ар түрлі қабылдайды.
Оқушылардың қабылдау ерекшеліктерін ескере отырып, әр сабақты тиімді стратегиялар мен әдіс-тәсілдерді қолдану қажет. Жаңа сабақты түсіндіруде, аудио, бейнемәтіндер болса, қолдану сатысында топтық әдісті қолдану ұтымды болады. Себебі топтар бір - бірлеріне сұрақ қоя алады, бір-бірлерінің жұмыстарын бағалай алады, өз идеяларын ұсынады,соның натижесінде біз оқушының үнін естиміз.
Топта жұмыс жасау үшін: Бір-бірін тыңдай білу қажет.Жетекшілік қасиеті болып,топ оқушыларын тындата алу қажет. Тиімді байланыс орната алып,міндетті тең бөлісу қажет. Бірігіп жұмыс жасауға ұмтылдырып,алға қойылған мақсаттар мен міндеттерге бірге күш салу қажет.
Топта жұмыс жасауда кездесетін кедергілер:
oo Шамалы қарым - қатынас.
oo Дұрыс тыңдап білмеу .
oo Шамалы жетекшілік.
oo Топқа тартылысы жоқтық.
oo Топқа жаны ашымау.
oo Мақсатты дұрыс түсінбеу.
oo Міндеттерді тең бөліспеу.
Топтық жұмысты ұйымдастырудың артықшылықтары:
Игеретін материалдардың көлемі мен оларды түсіну қажеттілігін арттыру.Жаппай оқытуға қарағанда,жаңа ұғымдарды, түсініктерді,дағдыларды қалыптастыруға аз уақыт жұмсалады.
* Оқушылардың танымдық белсенділігі мен шығармашылықпен жұмыс істеуі артады.
* Оқушылардың өзара қарым-қатынасы жақсарады.
* Өзіне сын көзбен қараушылық артады, сыныптастарымен жұмыс істеп үйренген оқушы өзінің қабілетін дұрыс бағалай біледі және жақсы бақылай алады.
* Өмірге қажетті дағдыларға үйренеді.
Мұғалім топтарға арналған ережелерді әзірлей отырып немесе топ мүшелерінің жеке ережелерін келісуі арқылы топтық жұмысқа бейімдейді. Қандай топтық жұмыс болмасын сол топты құрайтын нақты адамдарға арналған ереже құрылғаны маңызды. Ережелерде адалдық мәдениетін күшейту, ұжымдық жауапкершілік белгілеу, тыңдау машықтары тәжірибесін дамыту, топ міндеттері мерзімін сақтау, шығармашылық пен стандартты емес, идеяларды бағалау, қайырымдылық ескерілуі керек. Топтық ережені күн тәртібінде бақылауда ұстау арқылы топтық жұмыстың өнімді болуына қол жеткіземіз.
Топтық жұмысты ұйымдастырудың кемшіліктері:
* Топ мүшелерінің көп болуы;
* Үлгерімі төмен оқушылардың көптің көлеңкесінде қалып қоюы;
* Бір топтың шуылының екінші топқа әсері;
* Берілген уақыт ішінде тапсырманы орындай үлгермеуі;
* Шығармашылық жұмыс аяқсыз қалуы;
* Бір топ жұмысты қорғап жатса, басқа топ мүшелері өз жұмыстарын аяқтап жатумен шұғылдануы;
* Білім деңгейі бірдей оқушылар тобы бір топта жұмыс жасауы;
* Жақсы оқитын оқушылардың үлгерімі төмен оқушылардан жоғары тұруы.
Топтық жұмыс соңында әр оқушы қандай жетістікке қол жеткізе алады?
* Оқушылардың ой ұшқырлығы пайда болады,бір-біріне деген сенімі артады;
* Оқушы өзінің топта орындалып жатқан жұмыстың маңызды екенін ,өз үлесін қосып жатқанын сезінеді;
* Басқа топтардың жұмыстарын тыңдап олардың мүмкіншіліктерін салыстырады;
* Бақылаудың нәтижесінде өте тұйық және көшбасшы оқушылар анықталады.
Топтық жұмыстың келесідей түрлері бар.Жұптардағы жұмыс;
oo Миға шабуыл әдісі;
oo Жалғастыр ойыны;
oo Қазына іздеу;
oo Дельфи адісі;
oo Мозаикалық топтар;
oo Зигзаг әдісі (Ара әдісі);
Миға шабуыл әдісі - идеяларды басқару үшін қолданылады, қатал регламент , жүргізуші, хатшы, хронометрист рольдері белгіленеді. Яғни топ ішінде шешім қабылданған соң, баяндама немеесе хабарлама жасалады.
Жалғастыр ойыны - топ ішінде тізбек әдісін қолдану арқылы жасалады. Яғни бірінші оқушыдан бастап соңғы оқушыға дейін барлығы бір тақырып шеңберінде ойларын айтады. Мысалы, шығарма немесе қандай да бір оқиғаны баяндау кезінде қолдану тиімді.
Бір әріп шығармасы ойыны - әңгімені бір әріптен басталатындай етіп құрастырып шығу.
Қазына іздеу - мұғаалім сұрақтар құрастырады. Сұрақтар білім мен танымды қажет етеді. Топтар интернет көздері мен кітап мәлімметтерін қолданады.
Мозаикалық топтар - мұғалім материалды бірнеше бөліктерге бөледі. Әр топ өз тақырыбында жұмыс жүргізеді. Топтарға қажетті мәліметтер беріледі. Әр топ өзге топтарға өзінің тақырыптары мен игерілген білімдерімен бөліседі. Жұмыс соңында резюме жасалынады.
Зигзаг әдісі (Ара әдісі) - топ 6 адамнан құралады, сұрақтар белгілі бір фрагменттерге бөлінеді, ар оқушы немеес топ сол сұрақты қарастырады, жалыпылама түрде белгіленген келесі топтың сұрағымен танысады.
Эксперттер кездесуі әдісі де осы негізде құралады, яғни бір оқушыдан шығып өз сұрақтарын талқылайды, алған жауаптарды топ ішінде қарастырады.
Топтық және жұптық жұмыстың нәтижелері:
oo Топтық, жұптық жұмысты пайдалану сабақтың нақты мәнін терең ашуға көмектеседі;
oo Оқушылардың барлығын сабаққа қатыстыруға мүмкіндік туғызады;
oo Олардың әрқайсысының деңгейін анықтауға көмектеседі;
oo Оқушылардың көбін бағалауға мүмкіндік туады;
oo Оқушыларды ізденіске баулып, жұппен, топпен жұмыс істеуге үйретеді;
oo Оқушылардың қабілеттері, сөз саптау еркіндігі, ұйымшылдығы, шығармашылық белсенділігі артады;
oo Жеке тұлғалық сипатын дамытуға,шығармашылығын шыңдауға, өзіне деген сенімін қалыптастырады.
ХХІ ғасыр мұғалімі оқушылардың белсенді, бірлескен оқу ортасын құрушы білімнің ұйымдастырушысы ретінде танылады. Оқушылар оқу үдерісінің барлық аспектілеріне қатыса отырып, өз болжамдары мен сұрақтарын құрастырады, бір-біріне кеңес береді, мақсат қояды, нәтижелерін қадағалайды, эксперимент жасайды және бала топтық жұмыста өзінің пікірі немесе ұсынысы қате болса, түзетуге мүмкіндік алады.Осы әрекеттер топтық жұмыста жүзеге асады. Оқушыларды топқа бөлудің екі жолы бар.
Бірінші, құрылымдалмай бөлінген топтардағы топтық жұмыс.Білім беруші білім алушылардың қабілеттерін, көшбасшылық қасиеттерін ескермей, кездейсоқ таңдау әдісімен топқа бөледі.
Екіншісі, құрылымдалып бөлінген топтардағы топтық жұмыс. Оқушыларды топқа бөлгеннен кейін топтың жекелеген мүшелері бір-бірін құрметтей отырып жұмыстанатын дәрежеге жеткізу керек, яғни жұмыстың алғышарттарының бірі топ мүшелерінің ынтымақтастығы арқылы күтілетін нәтижеге жетуге негізделген.

2.1 Топтық жұмыс ұйымдастырудың жалпы ережелері
Топ мүшелеріне адамдармен жұмыс істеу үшін оларды жақсы көру міндетті емес екенін ескертіңіз. Кәсіби өмірде сияқты топтық жұмыста адамдар топ құрамында жұмыс істейді, жеке дау-дамайларды барлық топтың алға жылжуына кедергі жасамайтындай етіп шешу керек. Сонымен қатар, топтық жұмысты ұйымдастырушы мұғалім Топ ережелерін қабылдаған әрбір адамды бұл топтан тыс жеке блок құрудан сақтап, алға қарай апарады. Адамдар бастапқыдан-ақ айтылған пікірлермен келіспеген жағдайда да әрбір дауыс естілуге құқылы. Топтың әрбір қатысушысы өз көзқарасын, пікірін білдіруін ынталандыру керек, олар естілмей қалмау керек. Топ жұмысына топ мүшелерінің әрқайсысы тең дәрежеде қатысуға тиіс. Бұл олардың әрқайсысы бір нәрсені істеу керек дегенді білдірмейді. Бәрінен де, міндеттер топ мүшелеріне қалай бөлінетіні туралы ақылдасып шешкен дұрыс болады. Топ мүшелері сондай-ақ бір - бірімен тәжірибе алмаса және басқалардың идеяларына сүйене отырып, өз үлесін қосуға дайын болуға тиіс деген нұсқауларды негізге алуы тиіс.
Қазіргі заманғы үрдістерге байланысты биология пәні мұғаліміне дейінгі білім беру процесі міндет әмбебап білім беруін қалыптастыру. Білім алушылар жаңа білімдерді, дағдыларды және құзыреттерді өз бетінше оқуды үйренеді. Бұдан коммуникативті әмбебап байланыс, білім беру қызметі пайда болады. Коммуникативтік әмбебап білім беру қызметі орта мектеп оқушыларын оқыту үдерісінде маңызды орын алады,ол адамдар арасындағы қарым-қатынастың жетекші қызметі болып табылады. Қазақстан Республикасы жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартында Биология пәнің оқытудың басты мақсаты - оқушыларға үш тілде тілінде қарым-қатынас жасауда базалық деңгейде игерту және түрлі әдіс-тәсілдер арқылы балаларға білімді сіңдіру деп көрсетілген.Өйткені қазіргі нарық жағдайында жаратылыстану бағытын, оның ішінде биология пәнің меңгерту, терминдерді үш тілде сөйлей білу,білімді оқушыларды қалыптастыру. Сондықтан өсіп келе жатқан ұрпаққа биология пәнін оқытуда әр түрлі әдістемелік жаңа тәсілдерді түрлендіре, күрделендіре түсу қажеттілігі туындап отыр. Кейінгі кезде мультимедиалық, гипермәтіндік, желілік және коммуникациялық ақпараттық технологиялардың пайда болуы бұл пәнді тиімді оқыту үшін үлкен мүмкіндіктерге жол ашты. Мультимедиалық технологиялар мәтіндік құжаттарға, графикалық суреттер, дыбыс және бейне-көріністерін пайдалануға мүмкіндік береді.Оқу процесі топтық жұмысты ұйымдастырудың мұндай түрі оны жүзеге асырудың үлкен әлеуетіне ие. Топтық жұмыс жөніндегі маман Марвин Шоу: Барлық топтардың жалпы сипаты бар: олардың мүшелері өзара әрекеттеседі. Сондықтан ол топты өзара әрекеттесетін және бір-біріне әсер ететін екі немесе одан да көп адамнан тұратын қоғам деп анықтады. Топтағы жұмыстоптың басқа мүшелерімен жиі байланысуға, өздерінің ұстанымын қалыптастыруға, ынтымақтастықты дамытуға, тұлғааралық құзыреттілікке және коммуникативтік мәдениетке ықпал ететін іс-әрекеттерді үйлестіруге мүмкіндік береді. Топта жұмыс істейтін студенттер осы тапсырманы бірге орындауға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.