Топографиялық карталардың торлануы мен номенклатурасы
Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі
Қарағанды техникалық университеті
Маркшейдерлік іс және геодезия кафедрасы
Курстық жұмыс
Пән атауы: Картография
Қабылдаған:
(баға) (аты - жөні)
(қолы) (күні) Комиссия мүшелері:
Орындаған: Рыстанова М.С.
(қолы, аты - жөні) (аты - жөні)
ЦАФ-20-1
(қолы, аты - жөні)
ҚАРАҒАНДЫ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
БМСК РМК
АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ОРТАЛЫҒЫ
АНЫҚТАМА
ҚарТУ БМСК РМК ақпаратық технологиялар орталығында ЦАФ-20-1 тобындағы студенті Рыстанова Мөлдірдің Картография пәні бойынша курстық жобаның салыстырмалы талдауы жүргізілді. Талдау нәтижесінде курстық жобалық жұмыстар қорымен сәйкестіктер табылмады.
Барлық мәліметтер Антиплагиат жүйесінің технологиясына сәйкес алынды. Толық ақпарат алу үшін сарапшымен толық талдау жүргізілуі тиіс. Мәтіннің бірегейлігі - %
МІ және Г кафедрасының меңгерушісі
Антиплагиат нәтижесі
Мазмұны
Кіріспе 5
1. Топографиялық карталардың торлануы мен номенклатурасы 7
2. Карта парақтарындағы бұрыш төбелерінің координаталары мен 13 номенклатурасын анықтау
3. Картографиялық проекциялар 24
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер 35
Кіріспе
Картография - табиғат пен қоғамның құбылыстарын географиялық картамен басқа да картографиялық өнімдермен кескіндеу жəне оларды құру, пайдалану əдістемелері туралы ғылым. Картографияның жетістіктері карталарда атластар мен глобустарда көрініс тапқан. Картография бойынша ғылыми зерттеулер Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясында, жоғары оқу орындары мен картографиялық кəсіпорындарында жүргізіледі.
Əрбір географиялық картаның атқаратын қызметі болады. Оны ғылым мен білімнің, өндірістің белгілі бір салаларындағы мамандар, туристік танымжорықтың жетекшілері, оқушылар маңызды ақпарат көзі ретінде қолданады. Картаны құрушылар кескіндейтін аумақты терең зерттеп оқып үйренген сайын сол аумақта орналасқан нысандар мен құбылыстардың ерекшеліктері айқын ашылып көрсетіле түседі.
Картографияның басқа ғылымдармен байланысы. Картографияның басқа ғылымдармен байланысының ауқымы өте кең. Қоғамдық ғылымдардан экономикалық жəне əлеуметтік география, тарих тағы басқа салалармен тығыз байланысты. Жаратылыстану ғылымдарынан - табиғатты зерттейтін физикалық география, геология, ландшафтану, топырақтану, метеорология жəне климатология сияқты салалық ғылымдармен, нақты ғылымдардың ішінде математика, геодезия (Жердің пішіні мен өлшемі, жер бетінде өлшеу жұмыстарын жүргізу туралы ғылым), кибернетика, статистикамен тығыз байланысты.
Астрономиялық-геодезиялық өлшеу жұмыстарының нəтижесінде картография жердің пішіні мен өлшемі, ауданы, белгілі бір нүктенің географиялық орны жөнінде маңызды деректер алады.
Географиялық карталар, атластар тағы басқа картографиялық өнімдер жасау арқылы картография халық шаруашылығы мен адамның мəдени қажеттілігін өтеуде. Географиялық карталар аумақты игеру жəне оны түрлендіру, шаруашылық салаларын дамытып, халықтың тұрмыс жағдайларын жақсарту, адамзаттың жер табиғаты мен қоғамның əлеуметтік ұйымдасуы туралы ақ парат тар жинау қызметін атқаратын қуатты құрал болып табылады.
Педагогикалық жоғарғы оқу орындарының оқу жоспарына сəйкес картография жəне топография негіздері пəнін оқытудың міндеті - болашақ география пəнінің мұғалімдерін карто - гра фия ғылымының негіздерімен, бірінші кезекте картатану, математикалық картографиямен, картометриямен жəне топо графиямен таныстыру. Пəнді оқыту барысында басты назар студенттердің географиялық картаны дұрыс пайдаланып, талдай білу дағ ды ларын қалыптастыруға аударылады. Осы дағдылар география пəндерін оқыту барысында қолданылып, білімдері одан əрі жетіл діріледі.
Карталардың ғылыми-тəжірибелік маңызы. Карталар шағын аумақтан бастап бүкіл жер шарын тұтас қамтып шолу жасай алатын бірден-бір оқыту құралы болып табылады. Ол кескінделген құбылыстардың кеңістіктік кескінін жасап, қажетті мөлшерде сандық жəне сапалық сипаттарын сақтайтындықтан, қамтылған нысандардың координатын, ұзындығын, ауданын, көлемін, биіктігін, олардың үйлесімділігін, бір-бірімен өзара байланысын, ерекшеліктері мен таралу заңдылықтарын анықтауға мүмкіндік береді. Жоғарыда аталған қасиеттер картаның маңызы мен құндылығын анықтайды. Сондықтан географиялық карталарды іс жүзінде пайдаланудың төмендегі басты бағыттарын атап көрсетуге болады:
- жергілікті жерге, ауданға, елге бармастан олармен картаның көмегімен жалпы танысу;
- жергілікті жерде, құрлық пен мұхит бетінде əскери құра малардың қозғалу барысында, туристік жорықтарда, навигация мен моторлы көліктер үшін картаның көмегімен бағдарлау арқылы оны жолбасшы ретінде қолдану;
- картаны көліктік, энергетикалық, өнеркəсіптік жəне ауыл шаруашылық, құрылыстарды инженерлік жобалау, сонымен қатар, аудандық жоспарлау, экономика мен мəдениетті дамытуды жоспарлау, ең тиімді автомобиль мен темір жолдар, құбырлар құрылыстарын салу барысында пайдалану;
- картаны орта мектептер мен жоғары оқу орындарында білім көзі, сонымен қатар, ғылыми білімді насихаттау, халықты туған елімен, басқа мемлекеттермен таныстыру, жалпы мəдениетін көтеру құралы ретінде қолдану.
Əскери істе əскери құраманы басқарып олардың қозғалысы мен іс əрекеттерін ұйымдастыруда карта жергілікті жер туралы мəлімет беретін негізгі ақпарат көзі болып табылады.
Қазіргі нарықтық-экономикалық қатынас жағдайында табиғат байлықтарын шаруашылықтық мақсатта тиімді пайдаланып, географиялық орта жағдайларын қалпына келтіру, экологиялық тепе-теңдігін сақтау, өндіргіш күштерді тиімді орналастырып, экономикалық аудандардың кешенді дамуын қамтамасыз ету мəселелерін шешу сапасы жоғары карталарды дайындауды қажет етеді.
Карталардың ғылыми-зерттеу құралы ретінде, əсіресе, географиялық зерттеулердегі маңызы өте зор. Əрбір географиялық зерттеулер қолда бар карталарға негізделіп, жинақталған жаңа материалдар арқылы толықтырылып одан əрі жетілдіріледі. Геология, геоморфология, климатология сияқты білімнің бірқатар салаларында карталар негізгі зерттеу нысаны ретінде қолданылады. Зерттеулердің нəтижесінде жергілікті жердің геологиялық құрылысын, пайдалы қазбалардың таралу заңдылықтарын анықтап, оларды табуға жол ашатын білімнің жиынтығы геологиялық картаны құру болып табылады.
Ғылыми-техникалық прогресс қарқынының артуына сəйкес картаны ғылыми зерттеу құралы ретінде қолдану аясы да кеңеюде. Қазіргі ғылымға үлгілеу əдістерінің қарқынды енуі қандай да бір нақты зерттеу мақсаты үшін маңызды, шынайы əлемге тəн қасиеттер мен үрдістерді жан-жақты ашып көрсететін жинақталған кеңістіктік бейнелі картографиялық үлгісін құруға мүмкіндік берді. Карталар жаңа білім алуға, көптеген үрдістер мен құбылыстарды оқып-үйреніп, дамуын болжауға мүмкіндік береді. Картаны ғылыми-зерттеу құралы ретінде қолдану əдістерін жасау, қазіргі картографияның маңызды міндеттерінің бірі болып табылады.
Т опографиялық карталардың торлануы мен номенклатурасы
Бірінші зертханалық жұмыс
Тақырыбы: : Топографиялық карталардың торлануы мен номенклатурасы
Жұмыстың мақсаты: карта мен пландағы торлануларды еркін меңгеру және номенклатураны оқып үйрену.
Негізгі теориялық түсініктеме:
Территорияның картасы көппарақты болып келеді. Картаның әрбір парағы меридиан және параллель сызықтармен шектелген, олардың ұзақтығы картаның масштабына байланысты болады. Әртүрлі масштабтағы көппарақты карталарды тез табу үшін картаның жеке парақтарының есеп жүйесін жасауды қажет етеді. Мұндай көппарақты карталардың жеке парағын жүйе арқылы белгілеу номенклатура деп аталады. Әртүрлі масштабтағы карталар номенклатурасының негізіне халықаралық карта торлануының масштабы 1:1000000 болып бекітіледі.
Бұл масштабтағы картаның бір парағын алу үшін жер шары Гринвич меридианынан басталып, алты градустық бойлық бойынша меридиандар 60 колоннаға бөлінеді. Алты градустық зоналардан колонналардың өзгешелігі меридианнан 180° ендікпен батыстан шығысқа қарай нөмірленеді, есептелуі сол бағыт бойынша алынады да, бірақ Гринвич-нольдік меридианынан басталады. Сондықтан зона нөмірі колонна номерінен 30-ға ерекшеленеді. Әрбір колонна 4° арқылы ендік бойынша параллельдермен қатарларға бөлінеді, олар жазбаша түрдегі латын әріптерімен белгіленеді, олар А-дан V әрпіне дейін солтүстікке қарай 22 қатардан және А-дан V әрпіне дейін экватордан оңтүстікке қарай 22 қатардан тұрады. Сондықтан, жер шарының барлық беті 2640 карта парақтарында көрсетіледі.
1:1000000 масштабты парақтың номенклатурасы екі индекстен тұрады: колонналардың номерлері мен белдеулердің белгілері. Сонымен, Мәскеу қаласы №37 парақта орналасқан. Халықаралық келісім бойынша 1:1000000 масштабтағы карта парағының номенклатурасы барлық мемлекеттер үшін ортақ карта болып саналады, ал басқа масштабтағы карталар үшін ол әртүрлі болуы мүмкін. Бір масштабтағы карта парақтарын одан ірі масштабтағы карта парақтарына бөлу торлану деп аталады. Карта парақтарын бөліктерге торлау бірдей өлшемді әртүрлі масштабты карта парақтарын алуды қарастырады. Біздің елімізде 1:1000000 масштабтағы карта парағы ірі масштабтағы карта парағының номенклатурасын орнату үшін нұсқа болып табылады [1].
Көпбетті карталарды топтастыруды жобалау негізі оның торлануында болып табылады, яғни белгілі бір жүйе бойынша картаны жеке парақтарға бөлу. Картаны парақтарға бөлу жүйелері: картографиялық тор сызығы, координаталық тор сызығы (көп қолданылмайды) және қосалқы сызықтар бойынша, яғни ортаңғы меридианға перпендикуляр немесе параллель сызық (тікбұрышты торлану, ұсақ масштабты карталарды жасау кезінде пайдаланылады).
15-нұсқа
1 -есеп. Алты градустық Loс зонасындағы 10 мен 50 осьтік меридианның бойлығын анықтау керек.
Осьтік меридианның (6°зона) бойлығын шығару:
Берілгені: Шешуі:
Nзон = 3 а) шығыс жарты шар
Nзон = 52 L oс = (3 ∙ 6°) - 3° = 15°
L oс = ? L oс = (3 - 1) ∙ 6° + 3° = 15°
б) батыс жарты шар
L oс = 180° - (52 - 30) ∙ 6° + 3° = 51°
L oс = 180° - (52 - 31) ∙ 6° - 3° = 51°
Жауабы: а) L oс= 45°; б) L oс = 177°.
2 -есеп. Егер А нүктесі солтүстік ендік пен шығыс бойлықта орналасқан болса, онда 1:1000000 масштабты карта парағының номенклатурасын анықтау.
Берілгені: Шешуі:
φс = 57°15' 60°
О - 38
λш = 47°52'
N. =?
56° 44° 48°
Жауабы: N. О-38
3 -есеп. Егер А нүктесі оңтүстік ендік пен батыс бойлықта орналасқан болса, 1:1000000 масштабында карта бетінің номенклатурасын анықтау. Есеп алдыңғы есепке сәйкес шығарылады, тек карта парақ номенклатурасының алдында S белгісі (оңтүстік) қойылады.
Берілгені: Шешуі:
φо = 61°17' 64°
Р - 52
λб = 130°56'
S. =?
60° 128° 132°
Жауабы: S. Р-52
4 -есеп. Берілген карта рамкасының географиялық координаталарының мәліметтері бойынша масштаб пен номенклатураны анықтау.
Берілгені: Шешуі:
φо = 59°15' φо - φс = 59°17'30'' - 59°15' = 2'15''
φс = 59°17'30'' λш- λб = 57°56'15'' - 57°52'30'' = 3'45''
λб = 57°52'30'' М 1:25 000
λш = 57°56'15''
О - 40
60°
56°
54° 60°
Жауабы: М 1:1000000 О - 40
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
24
25
32
36
37
48
49
60
61
72
73
84
85
96
97
108
109
120
121
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
60°
59°40'
59°20'
59°
58°40'
58°20'
58°
57°40'
57°20'
57°
56°40'
56°20'
56°
54° 54°30' 55° 55°30' 56° 56°30' 57° 57°30' 58° 58°30' 59° 59°30' 60°
Жауабы: М 1:100000 О - 40 - 32
М 1:50000 М 1:25000
А
32
В Г
Б
а б
Б
в г
59°20' 59°20'
59°10' 59°15'
г
59° 59°10'
57°30' 57°45' 58° 57°45' 57°52'30'' 58°
Жауабы: М 1:50000 М 1:25000
О - 40 - 32 - Б О - 40 - 32 - Б - г
5 -есеп. Парақ рамкасының ендiri мен бойлығын анықта. Карта масштабы 1:50000.
Берілгені: Шешуі:
Б
а) M-37-85-Б а) В = 48 L = 36 1°40' М - 37
б) K-29-55-Б 52°
48° 1°30'
36° 42° 15' 30'
Lб=36°+15'=36°15'
Lш=36°+30'=36°30'
Bо=48°+1°30'=49°30'
Bс=48°+1°40'= 49°40'
Lб=171°+15'= 171°15'
Lш=171°+30'=171°30'
Bо=40°+1°30'=41°30'
Bс=40°+1°40'= 41°40'
б) В = 40 L = 171Б
K - 29
44° 1°40'
40° 1°30'
171° 177° 15' 30'
6 -есеп. 1:50000 масштабты карта парағының номенклатурасын анықтау, онда координаталары бар нүкте орналасқан.
Берілгені: Шешуі:
B1=60°50' М 1: 1 000 000 М 1:50 000
61°
60°50'
60°40'
19° 19°15' 19°30'
61°
60°50'
60°40'
19° 19°15' 19°30'
64°
64°
34
34
Р-34
Р-34
А
А
Б
Б
L1=19°18'
60°
18°
60°
18°
24°
24°
Г
Г
В
В
Жауабы: М 1:1000000 М 1:50000
Р - 34 Р - 34-Г
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
24
25
36
37
48
49
60
61
72
73
84
85
96
97
108
109
111
120
121
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
64°
63°40'
63°20'
63°
62°40'
62°20'
62°
61°40'
61°20'
61°
60°40'
60°20'
60°
18° 18°30' 19° 19°30' 20° 20°30' 21° 21°30' 22° 22°30' 23° 23°30' 24°
Жауабы: М 1:100000
Р - 34-111
6-есеп. 1:50000 масштабты карта парағының номенклатурасын анықтау, онда координаталары бар нүкте орналасқан.
Берілгені: Шешуі:
B2=59°48' М 1: 1000000 М 1:50000
60°
59°50'
59°40'
60°
59°50'
59°40'
А
А
Б
Б
41
41
О - 41
О - 41
60°
60°
L2=60°50'
Г
Г
В
В
56°
56°
66°
66°
60°
60°
60°30' 60°45' 61°
60°30' 60°45' 61°
Жауабы: М 1:1000000 О-41; М 1:50 000 О-41-2-Б
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
24
25
36
37
48
49
60
61
72
73
84
85
96
97
108
109
120
121
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
60°
59°40'
59°20'
59°
58°40'
58°20'
58°
57°40'
57°20'
57°
56°40'
56°20'
56°
60° 60°30' 61° 61°30' 62° 62°30' 63° 63°30' 64° 64°30' 65° 65°30' 66°
Жауабы: М 1: 100 000 О-41-2
Карта парақтарындағы бұрыш төбелерінің коордтнаталары мен номенклатурасын анықтау
Екінші зертханалық жұмыс
Тақырыбы: Карта парақтарындағы бұрыш төбелерінің коордтнаталары мен номенклатурасын анықтау.
Жұмыстың мақсаты: Геодезиялық пункт орналасқан жердің номенклатурасы мен карта парақ рамкаларының бұрыш координаталарын анықтау, географиялық координатадан тікбұрышты координатаға және керсінше есептеуді үйрену.
Бұл жұмысты орындау студенттің әртүрлі масштаб карта парақтарының торлануы мен номенклатурасын оқып үйренгеніне негізделеді. Осыған сәйкес студент жұмысты орындаған кезінде төмендегі есептерді шешуі қажет:
1.Орналасқан пункттің 1:2000 және 1:10000 масштабты карта парағындағы номенклатурасын анықтау.
2.Трапециялық рамкалар бойынша сәйкес парақтың номенклатурасын анықтау.
3.1:2000 және 1:10000 масштабты парақ рамкасының бұрыш төбелерінің географиялық координаталарын анықтау.
4.Пункттегі және 1:2000 және 1:10000 масштабты карта парақ рамкаларының бұрыштарын географиялық координатадан тікбұрышты координатаға алмастыру жасау. 1:10000 масштабты карта үшін геодезиялық есептеуді географиялық есептеуге алмастыру.
5.Рамканың өлшемін және 1:2000 және 1:10000 масштабты трапецияның ауданын анықтау керек.
Негізгі теориялық түсініктемелер:
1:5000 және 1:2000, 1:1000 және 1:500 масштабты топографиялық пландарды жасау үшін орындалатын негізгі шарттарға сәйкес бөліктің түсірісі үшін геодезиялық негіздеу пункт координаталары Гаустың проекциялау координата жүйесі бойынша, яғни ережемен, үшградустық зонада, ал 1:10000 масштаб үшін - алтыградустық зонада есептеледі.
1950 жылдан координаталар зонасының үшградустық жүйесі Кеңес өкіметінің барлық аймағында 1:2000 және 1:5000 мастаб түсірістері үшін Гаусс проекциясында орындалуы міндетті болды. Бұл координаталар жүйесінде жер эллипсоидының беті бойлық бойынша 3° сайын меридиандармен зонаға бөлінеді. Үшке еселік бойлығы бар орташа меридиан зонасы осьтік меридиан деп аталады, оның жазықтықтағы кескіні абсцисса осі, ал экватор кескіні ордината осі болып қабылданады. Осы екі сызықтың қиылысуы координаталардың басы болып саналады.
Х абсциссасын координата басынан солтүстікке қарай оң таңбамен, ал оңтүстікке қарай теріс таңбамен есептейді. Кеңес өкіметінің барлық аймағы солтүстік жарты шарда орналасқандықтан, абсцисса алдына оң таңба қойылмау қабылданған .
1-есеп. Алдымен бланкты карта 1:1000000 бойынша масштабты карта парағының номенклатурасын, пункттің берілген географиялық координатасы ендігі бойынша N латын әріпті қатарын анықтаймыз. Бойлығы бойынша колоннаның номерін анықтаймыз және зона номерін табамыз.
Берілгені: φ=47º30'35˝
𝜆=66º10'15˝
48
48
Шешуі:
L-42
L-42
52º 66º
52º 66º
72º
72º
Масштаб 1:1000000
L-42
а) 6° зона үшін осьтік меридианның бойлығы:
λостік=12·6°-3°=69°
Шеткі меридианның бойлығы:
λбат=69°-3°=66°
λоң=69°+3°=72°
N=12
б) Бланктық картамен берілген координаталар бойынша 1:100000 масштабты карта бетінің номенклатурасын анықтаймыз.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
24
25
36
37
48
49
60
61
72
73
84
85
96
97
108
109
120
121
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
48°
47°40'
47°20'
47°
46°40'
46°20'
46°
45°40'
45°20'
45°
44°40'
44°20'
44°
66° 66°30' 67° 67°30' 68° 68°30' 69° 69°30' 70° 70°30' 71°30' 72°
Масштаб 1:100000
L-42-13
в) 1:100000 масштабты карта парақ сызбасын салады және оны 4 бөлікке бөліп, 1:50000 масштабтағы картаның 4 парағын алады, бұл парақтар А,Б,В,Г әріптерімен белгіленеді. 47°40'
47°40'
А
А
Б
Б
А
А
13
13
47°30'
47°30'
47º20' 66º
47º20' 66º
В Г
В Г
66º30'
66º30'
66º15'
66º15'
Масштаб 1:50000
L-42-13-A
г) 1:50000 масштабты карта парағын 4 бөлікке бөлгенде, 1:25000 (а,б,в,г) масштабтағы картаның 4 парағы алынады.
47°40'
47°40'
а б
а б
в
в
А
А
47°35'
47°35'
г
г
г
47º30' 66º
47º30' 66º
66º15'
66º15'
66º7'30˝
66º7'30˝
Масштаб 1:25000
L-42-13-A-г
д) 1:25000 масштабты карта парағына 1:10000 масштабты карта парағының 4 парағы сәйкес келеді
47°35'
47°35'
4
4
3
3
2
2
1
1
г
г
47°32'30˝
47°32'30˝
47º30' 66º7'30˝
47º30' 66º7'30˝
66º11'15˝
66º11'15˝
66º15'
66º15'
Масштаб 1:10000
L-42-13-А-г-3
48°
48°
А
А
Б
Б
А
А
42
42
46°
46°
В Г
В Г
44º 66º
44º 66º
72º
72º
69º
69º
Масштаб 1:500000
L-42-A
72°
72°
71°
71°
67°
67°
44°66°
44°66°
48°
48°
47°20'
47°20'
46°40'
46°40'
45°20'
45°20'
46°
46°
44°40'
44°40'
I
II
III
IV
V
VI
VII
XII
XIII
XVIII
XIX
XXIV
XXV
XXX
XXXI
68°
68°
69°
69°
70°
70°
XXXVI
Масштаб 1:200000
L-42-I
Карта парақ масштабы
Парақ номенклатурасы
Бұрыштық рамка координаталары
ендік параллель
бойлық меридиан
оңтүстік
солтүстік
батыс
шығыс
1:1000000
L-42
44°00'
48°00'
66°00'
72°00'
1:100000
L-42-13
47°20'
47°40'
66°
66°30'
1:50000
L-42-13-A
47°30'
47°40'
66°
66°15'
1:25000
L-42-13-A-г
47°30'
47°35'
66°7'30˝
66°15'
1:10000
L-42-13-А-г-3
47°30'
47°32'30˝
66°7'30˝
66°11'15˝
2-есеп. Алдымен бланкты карта 1:1000000 бойынша масштабты карта парағының номенклатурасын, пункттің берілген географиялық координатасы ендігі бойынша N латын әріпті қатарын анықтаймыз. Бойлығы бойынша колоннаның номерін анықтаймыз және зона номерін табамыз.
Берілгені: φ=52º10'15˝
𝜆=47º30'35˝
56°
56°
Шешуі:
N-38
N-38
52º 42º
52º 42º
48º
48º
Масштаб 1:1000000
N-38
56° В
В
Б
Б
А
А
38
38
Г
Г
54°
54°
52º 42º
52º 42º
48º
48º
45º
45º
Масштаб 1:500000
N-38-Г
48°
48°
47°
47°
43°
43°
52°42°
52°42°
56°
56°
55°20'
55°20'
54°40'
54°40'
53°20'
53°20'
54°
54°
52°40'
52°40'
I
II
III
IV
V
VI
VII
XII ... жалғасы
Қарағанды техникалық университеті
Маркшейдерлік іс және геодезия кафедрасы
Курстық жұмыс
Пән атауы: Картография
Қабылдаған:
(баға) (аты - жөні)
(қолы) (күні) Комиссия мүшелері:
Орындаған: Рыстанова М.С.
(қолы, аты - жөні) (аты - жөні)
ЦАФ-20-1
(қолы, аты - жөні)
ҚАРАҒАНДЫ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
БМСК РМК
АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ОРТАЛЫҒЫ
АНЫҚТАМА
ҚарТУ БМСК РМК ақпаратық технологиялар орталығында ЦАФ-20-1 тобындағы студенті Рыстанова Мөлдірдің Картография пәні бойынша курстық жобаның салыстырмалы талдауы жүргізілді. Талдау нәтижесінде курстық жобалық жұмыстар қорымен сәйкестіктер табылмады.
Барлық мәліметтер Антиплагиат жүйесінің технологиясына сәйкес алынды. Толық ақпарат алу үшін сарапшымен толық талдау жүргізілуі тиіс. Мәтіннің бірегейлігі - %
МІ және Г кафедрасының меңгерушісі
Антиплагиат нәтижесі
Мазмұны
Кіріспе 5
1. Топографиялық карталардың торлануы мен номенклатурасы 7
2. Карта парақтарындағы бұрыш төбелерінің координаталары мен 13 номенклатурасын анықтау
3. Картографиялық проекциялар 24
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер 35
Кіріспе
Картография - табиғат пен қоғамның құбылыстарын географиялық картамен басқа да картографиялық өнімдермен кескіндеу жəне оларды құру, пайдалану əдістемелері туралы ғылым. Картографияның жетістіктері карталарда атластар мен глобустарда көрініс тапқан. Картография бойынша ғылыми зерттеулер Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясында, жоғары оқу орындары мен картографиялық кəсіпорындарында жүргізіледі.
Əрбір географиялық картаның атқаратын қызметі болады. Оны ғылым мен білімнің, өндірістің белгілі бір салаларындағы мамандар, туристік танымжорықтың жетекшілері, оқушылар маңызды ақпарат көзі ретінде қолданады. Картаны құрушылар кескіндейтін аумақты терең зерттеп оқып үйренген сайын сол аумақта орналасқан нысандар мен құбылыстардың ерекшеліктері айқын ашылып көрсетіле түседі.
Картографияның басқа ғылымдармен байланысы. Картографияның басқа ғылымдармен байланысының ауқымы өте кең. Қоғамдық ғылымдардан экономикалық жəне əлеуметтік география, тарих тағы басқа салалармен тығыз байланысты. Жаратылыстану ғылымдарынан - табиғатты зерттейтін физикалық география, геология, ландшафтану, топырақтану, метеорология жəне климатология сияқты салалық ғылымдармен, нақты ғылымдардың ішінде математика, геодезия (Жердің пішіні мен өлшемі, жер бетінде өлшеу жұмыстарын жүргізу туралы ғылым), кибернетика, статистикамен тығыз байланысты.
Астрономиялық-геодезиялық өлшеу жұмыстарының нəтижесінде картография жердің пішіні мен өлшемі, ауданы, белгілі бір нүктенің географиялық орны жөнінде маңызды деректер алады.
Географиялық карталар, атластар тағы басқа картографиялық өнімдер жасау арқылы картография халық шаруашылығы мен адамның мəдени қажеттілігін өтеуде. Географиялық карталар аумақты игеру жəне оны түрлендіру, шаруашылық салаларын дамытып, халықтың тұрмыс жағдайларын жақсарту, адамзаттың жер табиғаты мен қоғамның əлеуметтік ұйымдасуы туралы ақ парат тар жинау қызметін атқаратын қуатты құрал болып табылады.
Педагогикалық жоғарғы оқу орындарының оқу жоспарына сəйкес картография жəне топография негіздері пəнін оқытудың міндеті - болашақ география пəнінің мұғалімдерін карто - гра фия ғылымының негіздерімен, бірінші кезекте картатану, математикалық картографиямен, картометриямен жəне топо графиямен таныстыру. Пəнді оқыту барысында басты назар студенттердің географиялық картаны дұрыс пайдаланып, талдай білу дағ ды ларын қалыптастыруға аударылады. Осы дағдылар география пəндерін оқыту барысында қолданылып, білімдері одан əрі жетіл діріледі.
Карталардың ғылыми-тəжірибелік маңызы. Карталар шағын аумақтан бастап бүкіл жер шарын тұтас қамтып шолу жасай алатын бірден-бір оқыту құралы болып табылады. Ол кескінделген құбылыстардың кеңістіктік кескінін жасап, қажетті мөлшерде сандық жəне сапалық сипаттарын сақтайтындықтан, қамтылған нысандардың координатын, ұзындығын, ауданын, көлемін, биіктігін, олардың үйлесімділігін, бір-бірімен өзара байланысын, ерекшеліктері мен таралу заңдылықтарын анықтауға мүмкіндік береді. Жоғарыда аталған қасиеттер картаның маңызы мен құндылығын анықтайды. Сондықтан географиялық карталарды іс жүзінде пайдаланудың төмендегі басты бағыттарын атап көрсетуге болады:
- жергілікті жерге, ауданға, елге бармастан олармен картаның көмегімен жалпы танысу;
- жергілікті жерде, құрлық пен мұхит бетінде əскери құра малардың қозғалу барысында, туристік жорықтарда, навигация мен моторлы көліктер үшін картаның көмегімен бағдарлау арқылы оны жолбасшы ретінде қолдану;
- картаны көліктік, энергетикалық, өнеркəсіптік жəне ауыл шаруашылық, құрылыстарды инженерлік жобалау, сонымен қатар, аудандық жоспарлау, экономика мен мəдениетті дамытуды жоспарлау, ең тиімді автомобиль мен темір жолдар, құбырлар құрылыстарын салу барысында пайдалану;
- картаны орта мектептер мен жоғары оқу орындарында білім көзі, сонымен қатар, ғылыми білімді насихаттау, халықты туған елімен, басқа мемлекеттермен таныстыру, жалпы мəдениетін көтеру құралы ретінде қолдану.
Əскери істе əскери құраманы басқарып олардың қозғалысы мен іс əрекеттерін ұйымдастыруда карта жергілікті жер туралы мəлімет беретін негізгі ақпарат көзі болып табылады.
Қазіргі нарықтық-экономикалық қатынас жағдайында табиғат байлықтарын шаруашылықтық мақсатта тиімді пайдаланып, географиялық орта жағдайларын қалпына келтіру, экологиялық тепе-теңдігін сақтау, өндіргіш күштерді тиімді орналастырып, экономикалық аудандардың кешенді дамуын қамтамасыз ету мəселелерін шешу сапасы жоғары карталарды дайындауды қажет етеді.
Карталардың ғылыми-зерттеу құралы ретінде, əсіресе, географиялық зерттеулердегі маңызы өте зор. Əрбір географиялық зерттеулер қолда бар карталарға негізделіп, жинақталған жаңа материалдар арқылы толықтырылып одан əрі жетілдіріледі. Геология, геоморфология, климатология сияқты білімнің бірқатар салаларында карталар негізгі зерттеу нысаны ретінде қолданылады. Зерттеулердің нəтижесінде жергілікті жердің геологиялық құрылысын, пайдалы қазбалардың таралу заңдылықтарын анықтап, оларды табуға жол ашатын білімнің жиынтығы геологиялық картаны құру болып табылады.
Ғылыми-техникалық прогресс қарқынының артуына сəйкес картаны ғылыми зерттеу құралы ретінде қолдану аясы да кеңеюде. Қазіргі ғылымға үлгілеу əдістерінің қарқынды енуі қандай да бір нақты зерттеу мақсаты үшін маңызды, шынайы əлемге тəн қасиеттер мен үрдістерді жан-жақты ашып көрсететін жинақталған кеңістіктік бейнелі картографиялық үлгісін құруға мүмкіндік берді. Карталар жаңа білім алуға, көптеген үрдістер мен құбылыстарды оқып-үйреніп, дамуын болжауға мүмкіндік береді. Картаны ғылыми-зерттеу құралы ретінде қолдану əдістерін жасау, қазіргі картографияның маңызды міндеттерінің бірі болып табылады.
Т опографиялық карталардың торлануы мен номенклатурасы
Бірінші зертханалық жұмыс
Тақырыбы: : Топографиялық карталардың торлануы мен номенклатурасы
Жұмыстың мақсаты: карта мен пландағы торлануларды еркін меңгеру және номенклатураны оқып үйрену.
Негізгі теориялық түсініктеме:
Территорияның картасы көппарақты болып келеді. Картаның әрбір парағы меридиан және параллель сызықтармен шектелген, олардың ұзақтығы картаның масштабына байланысты болады. Әртүрлі масштабтағы көппарақты карталарды тез табу үшін картаның жеке парақтарының есеп жүйесін жасауды қажет етеді. Мұндай көппарақты карталардың жеке парағын жүйе арқылы белгілеу номенклатура деп аталады. Әртүрлі масштабтағы карталар номенклатурасының негізіне халықаралық карта торлануының масштабы 1:1000000 болып бекітіледі.
Бұл масштабтағы картаның бір парағын алу үшін жер шары Гринвич меридианынан басталып, алты градустық бойлық бойынша меридиандар 60 колоннаға бөлінеді. Алты градустық зоналардан колонналардың өзгешелігі меридианнан 180° ендікпен батыстан шығысқа қарай нөмірленеді, есептелуі сол бағыт бойынша алынады да, бірақ Гринвич-нольдік меридианынан басталады. Сондықтан зона нөмірі колонна номерінен 30-ға ерекшеленеді. Әрбір колонна 4° арқылы ендік бойынша параллельдермен қатарларға бөлінеді, олар жазбаша түрдегі латын әріптерімен белгіленеді, олар А-дан V әрпіне дейін солтүстікке қарай 22 қатардан және А-дан V әрпіне дейін экватордан оңтүстікке қарай 22 қатардан тұрады. Сондықтан, жер шарының барлық беті 2640 карта парақтарында көрсетіледі.
1:1000000 масштабты парақтың номенклатурасы екі индекстен тұрады: колонналардың номерлері мен белдеулердің белгілері. Сонымен, Мәскеу қаласы №37 парақта орналасқан. Халықаралық келісім бойынша 1:1000000 масштабтағы карта парағының номенклатурасы барлық мемлекеттер үшін ортақ карта болып саналады, ал басқа масштабтағы карталар үшін ол әртүрлі болуы мүмкін. Бір масштабтағы карта парақтарын одан ірі масштабтағы карта парақтарына бөлу торлану деп аталады. Карта парақтарын бөліктерге торлау бірдей өлшемді әртүрлі масштабты карта парақтарын алуды қарастырады. Біздің елімізде 1:1000000 масштабтағы карта парағы ірі масштабтағы карта парағының номенклатурасын орнату үшін нұсқа болып табылады [1].
Көпбетті карталарды топтастыруды жобалау негізі оның торлануында болып табылады, яғни белгілі бір жүйе бойынша картаны жеке парақтарға бөлу. Картаны парақтарға бөлу жүйелері: картографиялық тор сызығы, координаталық тор сызығы (көп қолданылмайды) және қосалқы сызықтар бойынша, яғни ортаңғы меридианға перпендикуляр немесе параллель сызық (тікбұрышты торлану, ұсақ масштабты карталарды жасау кезінде пайдаланылады).
15-нұсқа
1 -есеп. Алты градустық Loс зонасындағы 10 мен 50 осьтік меридианның бойлығын анықтау керек.
Осьтік меридианның (6°зона) бойлығын шығару:
Берілгені: Шешуі:
Nзон = 3 а) шығыс жарты шар
Nзон = 52 L oс = (3 ∙ 6°) - 3° = 15°
L oс = ? L oс = (3 - 1) ∙ 6° + 3° = 15°
б) батыс жарты шар
L oс = 180° - (52 - 30) ∙ 6° + 3° = 51°
L oс = 180° - (52 - 31) ∙ 6° - 3° = 51°
Жауабы: а) L oс= 45°; б) L oс = 177°.
2 -есеп. Егер А нүктесі солтүстік ендік пен шығыс бойлықта орналасқан болса, онда 1:1000000 масштабты карта парағының номенклатурасын анықтау.
Берілгені: Шешуі:
φс = 57°15' 60°
О - 38
λш = 47°52'
N. =?
56° 44° 48°
Жауабы: N. О-38
3 -есеп. Егер А нүктесі оңтүстік ендік пен батыс бойлықта орналасқан болса, 1:1000000 масштабында карта бетінің номенклатурасын анықтау. Есеп алдыңғы есепке сәйкес шығарылады, тек карта парақ номенклатурасының алдында S белгісі (оңтүстік) қойылады.
Берілгені: Шешуі:
φо = 61°17' 64°
Р - 52
λб = 130°56'
S. =?
60° 128° 132°
Жауабы: S. Р-52
4 -есеп. Берілген карта рамкасының географиялық координаталарының мәліметтері бойынша масштаб пен номенклатураны анықтау.
Берілгені: Шешуі:
φо = 59°15' φо - φс = 59°17'30'' - 59°15' = 2'15''
φс = 59°17'30'' λш- λб = 57°56'15'' - 57°52'30'' = 3'45''
λб = 57°52'30'' М 1:25 000
λш = 57°56'15''
О - 40
60°
56°
54° 60°
Жауабы: М 1:1000000 О - 40
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
24
25
32
36
37
48
49
60
61
72
73
84
85
96
97
108
109
120
121
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
60°
59°40'
59°20'
59°
58°40'
58°20'
58°
57°40'
57°20'
57°
56°40'
56°20'
56°
54° 54°30' 55° 55°30' 56° 56°30' 57° 57°30' 58° 58°30' 59° 59°30' 60°
Жауабы: М 1:100000 О - 40 - 32
М 1:50000 М 1:25000
А
32
В Г
Б
а б
Б
в г
59°20' 59°20'
59°10' 59°15'
г
59° 59°10'
57°30' 57°45' 58° 57°45' 57°52'30'' 58°
Жауабы: М 1:50000 М 1:25000
О - 40 - 32 - Б О - 40 - 32 - Б - г
5 -есеп. Парақ рамкасының ендiri мен бойлығын анықта. Карта масштабы 1:50000.
Берілгені: Шешуі:
Б
а) M-37-85-Б а) В = 48 L = 36 1°40' М - 37
б) K-29-55-Б 52°
48° 1°30'
36° 42° 15' 30'
Lб=36°+15'=36°15'
Lш=36°+30'=36°30'
Bо=48°+1°30'=49°30'
Bс=48°+1°40'= 49°40'
Lб=171°+15'= 171°15'
Lш=171°+30'=171°30'
Bо=40°+1°30'=41°30'
Bс=40°+1°40'= 41°40'
б) В = 40 L = 171Б
K - 29
44° 1°40'
40° 1°30'
171° 177° 15' 30'
6 -есеп. 1:50000 масштабты карта парағының номенклатурасын анықтау, онда координаталары бар нүкте орналасқан.
Берілгені: Шешуі:
B1=60°50' М 1: 1 000 000 М 1:50 000
61°
60°50'
60°40'
19° 19°15' 19°30'
61°
60°50'
60°40'
19° 19°15' 19°30'
64°
64°
34
34
Р-34
Р-34
А
А
Б
Б
L1=19°18'
60°
18°
60°
18°
24°
24°
Г
Г
В
В
Жауабы: М 1:1000000 М 1:50000
Р - 34 Р - 34-Г
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
24
25
36
37
48
49
60
61
72
73
84
85
96
97
108
109
111
120
121
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
64°
63°40'
63°20'
63°
62°40'
62°20'
62°
61°40'
61°20'
61°
60°40'
60°20'
60°
18° 18°30' 19° 19°30' 20° 20°30' 21° 21°30' 22° 22°30' 23° 23°30' 24°
Жауабы: М 1:100000
Р - 34-111
6-есеп. 1:50000 масштабты карта парағының номенклатурасын анықтау, онда координаталары бар нүкте орналасқан.
Берілгені: Шешуі:
B2=59°48' М 1: 1000000 М 1:50000
60°
59°50'
59°40'
60°
59°50'
59°40'
А
А
Б
Б
41
41
О - 41
О - 41
60°
60°
L2=60°50'
Г
Г
В
В
56°
56°
66°
66°
60°
60°
60°30' 60°45' 61°
60°30' 60°45' 61°
Жауабы: М 1:1000000 О-41; М 1:50 000 О-41-2-Б
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
24
25
36
37
48
49
60
61
72
73
84
85
96
97
108
109
120
121
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
60°
59°40'
59°20'
59°
58°40'
58°20'
58°
57°40'
57°20'
57°
56°40'
56°20'
56°
60° 60°30' 61° 61°30' 62° 62°30' 63° 63°30' 64° 64°30' 65° 65°30' 66°
Жауабы: М 1: 100 000 О-41-2
Карта парақтарындағы бұрыш төбелерінің коордтнаталары мен номенклатурасын анықтау
Екінші зертханалық жұмыс
Тақырыбы: Карта парақтарындағы бұрыш төбелерінің коордтнаталары мен номенклатурасын анықтау.
Жұмыстың мақсаты: Геодезиялық пункт орналасқан жердің номенклатурасы мен карта парақ рамкаларының бұрыш координаталарын анықтау, географиялық координатадан тікбұрышты координатаға және керсінше есептеуді үйрену.
Бұл жұмысты орындау студенттің әртүрлі масштаб карта парақтарының торлануы мен номенклатурасын оқып үйренгеніне негізделеді. Осыған сәйкес студент жұмысты орындаған кезінде төмендегі есептерді шешуі қажет:
1.Орналасқан пункттің 1:2000 және 1:10000 масштабты карта парағындағы номенклатурасын анықтау.
2.Трапециялық рамкалар бойынша сәйкес парақтың номенклатурасын анықтау.
3.1:2000 және 1:10000 масштабты парақ рамкасының бұрыш төбелерінің географиялық координаталарын анықтау.
4.Пункттегі және 1:2000 және 1:10000 масштабты карта парақ рамкаларының бұрыштарын географиялық координатадан тікбұрышты координатаға алмастыру жасау. 1:10000 масштабты карта үшін геодезиялық есептеуді географиялық есептеуге алмастыру.
5.Рамканың өлшемін және 1:2000 және 1:10000 масштабты трапецияның ауданын анықтау керек.
Негізгі теориялық түсініктемелер:
1:5000 және 1:2000, 1:1000 және 1:500 масштабты топографиялық пландарды жасау үшін орындалатын негізгі шарттарға сәйкес бөліктің түсірісі үшін геодезиялық негіздеу пункт координаталары Гаустың проекциялау координата жүйесі бойынша, яғни ережемен, үшградустық зонада, ал 1:10000 масштаб үшін - алтыградустық зонада есептеледі.
1950 жылдан координаталар зонасының үшградустық жүйесі Кеңес өкіметінің барлық аймағында 1:2000 және 1:5000 мастаб түсірістері үшін Гаусс проекциясында орындалуы міндетті болды. Бұл координаталар жүйесінде жер эллипсоидының беті бойлық бойынша 3° сайын меридиандармен зонаға бөлінеді. Үшке еселік бойлығы бар орташа меридиан зонасы осьтік меридиан деп аталады, оның жазықтықтағы кескіні абсцисса осі, ал экватор кескіні ордината осі болып қабылданады. Осы екі сызықтың қиылысуы координаталардың басы болып саналады.
Х абсциссасын координата басынан солтүстікке қарай оң таңбамен, ал оңтүстікке қарай теріс таңбамен есептейді. Кеңес өкіметінің барлық аймағы солтүстік жарты шарда орналасқандықтан, абсцисса алдына оң таңба қойылмау қабылданған .
1-есеп. Алдымен бланкты карта 1:1000000 бойынша масштабты карта парағының номенклатурасын, пункттің берілген географиялық координатасы ендігі бойынша N латын әріпті қатарын анықтаймыз. Бойлығы бойынша колоннаның номерін анықтаймыз және зона номерін табамыз.
Берілгені: φ=47º30'35˝
𝜆=66º10'15˝
48
48
Шешуі:
L-42
L-42
52º 66º
52º 66º
72º
72º
Масштаб 1:1000000
L-42
а) 6° зона үшін осьтік меридианның бойлығы:
λостік=12·6°-3°=69°
Шеткі меридианның бойлығы:
λбат=69°-3°=66°
λоң=69°+3°=72°
N=12
б) Бланктық картамен берілген координаталар бойынша 1:100000 масштабты карта бетінің номенклатурасын анықтаймыз.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
24
25
36
37
48
49
60
61
72
73
84
85
96
97
108
109
120
121
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
48°
47°40'
47°20'
47°
46°40'
46°20'
46°
45°40'
45°20'
45°
44°40'
44°20'
44°
66° 66°30' 67° 67°30' 68° 68°30' 69° 69°30' 70° 70°30' 71°30' 72°
Масштаб 1:100000
L-42-13
в) 1:100000 масштабты карта парақ сызбасын салады және оны 4 бөлікке бөліп, 1:50000 масштабтағы картаның 4 парағын алады, бұл парақтар А,Б,В,Г әріптерімен белгіленеді. 47°40'
47°40'
А
А
Б
Б
А
А
13
13
47°30'
47°30'
47º20' 66º
47º20' 66º
В Г
В Г
66º30'
66º30'
66º15'
66º15'
Масштаб 1:50000
L-42-13-A
г) 1:50000 масштабты карта парағын 4 бөлікке бөлгенде, 1:25000 (а,б,в,г) масштабтағы картаның 4 парағы алынады.
47°40'
47°40'
а б
а б
в
в
А
А
47°35'
47°35'
г
г
г
47º30' 66º
47º30' 66º
66º15'
66º15'
66º7'30˝
66º7'30˝
Масштаб 1:25000
L-42-13-A-г
д) 1:25000 масштабты карта парағына 1:10000 масштабты карта парағының 4 парағы сәйкес келеді
47°35'
47°35'
4
4
3
3
2
2
1
1
г
г
47°32'30˝
47°32'30˝
47º30' 66º7'30˝
47º30' 66º7'30˝
66º11'15˝
66º11'15˝
66º15'
66º15'
Масштаб 1:10000
L-42-13-А-г-3
48°
48°
А
А
Б
Б
А
А
42
42
46°
46°
В Г
В Г
44º 66º
44º 66º
72º
72º
69º
69º
Масштаб 1:500000
L-42-A
72°
72°
71°
71°
67°
67°
44°66°
44°66°
48°
48°
47°20'
47°20'
46°40'
46°40'
45°20'
45°20'
46°
46°
44°40'
44°40'
I
II
III
IV
V
VI
VII
XII
XIII
XVIII
XIX
XXIV
XXV
XXX
XXXI
68°
68°
69°
69°
70°
70°
XXXVI
Масштаб 1:200000
L-42-I
Карта парақ масштабы
Парақ номенклатурасы
Бұрыштық рамка координаталары
ендік параллель
бойлық меридиан
оңтүстік
солтүстік
батыс
шығыс
1:1000000
L-42
44°00'
48°00'
66°00'
72°00'
1:100000
L-42-13
47°20'
47°40'
66°
66°30'
1:50000
L-42-13-A
47°30'
47°40'
66°
66°15'
1:25000
L-42-13-A-г
47°30'
47°35'
66°7'30˝
66°15'
1:10000
L-42-13-А-г-3
47°30'
47°32'30˝
66°7'30˝
66°11'15˝
2-есеп. Алдымен бланкты карта 1:1000000 бойынша масштабты карта парағының номенклатурасын, пункттің берілген географиялық координатасы ендігі бойынша N латын әріпті қатарын анықтаймыз. Бойлығы бойынша колоннаның номерін анықтаймыз және зона номерін табамыз.
Берілгені: φ=52º10'15˝
𝜆=47º30'35˝
56°
56°
Шешуі:
N-38
N-38
52º 42º
52º 42º
48º
48º
Масштаб 1:1000000
N-38
56° В
В
Б
Б
А
А
38
38
Г
Г
54°
54°
52º 42º
52º 42º
48º
48º
45º
45º
Масштаб 1:500000
N-38-Г
48°
48°
47°
47°
43°
43°
52°42°
52°42°
56°
56°
55°20'
55°20'
54°40'
54°40'
53°20'
53°20'
54°
54°
52°40'
52°40'
I
II
III
IV
V
VI
VII
XII ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz