Мәліметтер қорының жіктелуі
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
ИНЖЕНЕРЛІК ТЕХНОЛОГИЯЛАР ФАКУЛЬТЕТІ
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Деканат мәліметтер қорымен жұмыс жасауға арналған қосымшалар құру
Пәні: Мәліметтер базасымен жұмыс жасау үшін қосымшалар құру
Орындаған:Тексерген:Жанузаков Е.Т.
Топтың студенті: ИС-903 Жетекшісі:
(Жетекшінің Т.А.Ә.)
Қожақанов Д..
___________________________________ _____
(қолы)(Студенттің аты-жөні)
________________________________ ________________________________
(баға)(күні)(қолы)(күні)
Нормоконтролер ___________________________________ _________________
(қолы) (Т.А.Ә.) (ғылыми дәрежесі) (ғылыми атағы)
Семей, 2022
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2
1 Теориялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3-6
1.1 Мәліметтер қорын жобалау түсінігі мен әдістемесі ... ... ... ... .
3-6
1.2 Мәліметтер қорының жіктелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
6-7
2 Деканат мәліметтер қорына қосымша құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8-10
2.1 Пәндік саланың қысқаша сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8-10
2.2 Қосымшаны құрудың негізгі технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ...
10-12
2.3 Бағдарламалау ортасының функционалдығы ... ... ... ... ... ... ...
13-15
3 Қосымшаны жобалау нысаны ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
16-17
3.1 Есептің қойылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
16-17
3.2 Бағдарламашының нұсқаулығы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .
18
3.3 Қолданушының нұсқаулығы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..
12-22
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
23
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
24
Кіріспе
Курстық жұмысты орындау оқыту процесінің маңызды бөлігі болып табылады. Мәліметтер базасымен жұмыс жасау үшін қосымшалар құру пәні бойынша теориялық деректермен ғана емес, оған сәйкес жұмыс істеуге дағдылануға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, мамандық бойынша практикалық дағдыларды меңгеруге болады.
Курстық жұмыстың мақсаты - пән бойынша теориялық оқыту процесінде алған білімді бекіту және тереңдету, сондай - aқ практикалық жұмыс тәжірибесін орындай білу. Курстық жұмысты орындау нәтижесіндегі игерілген біліктіліктер төмендегі тізімде көрсетілді:
Пәндік сала бойынша ақпарат жинастыру мен өңдеу;
Мәліметтер қорын ұйымдастыру мүмкіндігі;
Деканат мәліметтер қорына қосымша құру;
Қоғамды ақпараттандырудың қарқынды дамуынан туындаған көптеген жаңа технологиялар біздің өмірімізді ақпаратқа тез қол жеткізусіз елестете алмайды. Бүгінгі күні ақпарат алу оңай, оған жылдам қол жеткізу тәсілдерінің бірі - автоматтандырылған қосымшалар құру.
Зерттеу объектісі: Деканат мәліметтер қорымен жұмыс жасауға арналған қосымшалар құру.
1 Теориялық бөлім
1.1 Мәліметтер қорын жобалау түсінігі мен әдістемесі
Қазіргі уақытта іс жүзінде адами қызметтің барлық салаларында ақпараттық технологиялар, оның ішінде мәліметтер қоры кеңінен қолданылады.
Мәліметтер қоры - бұл электронды мұрағат, арнайы түрде орналастырылған және пішімделген деректер.
Ақпаратты өңдеу мәселелерін шешу үшін тиісті бағдарламалық қамтамасыз ету, мәліметтер қорын басқару жүйелері (МББЖ) бар қазіргі заманғы компьютерлер пайдаланылады.
Мәліметтер қорын басқару жүйесі (МББЖ) - бұл мәліметтер базасын қалыптастыруға, оған өзгерістер мен толықтырулар енгізуге, сұраулар бойынша талап етілетін деректерді іздестіруге, сақталатын деректерді өңдеуге, деректерді экранға және баспаға шығаруға мүмкіндік беретін бағдарлама.
Мәліметтер базасы ұғымымен мәліметтер базасын басқару жүйесі түсінігі тығыз байланысты. Бұл жаңа базаның құрылымын жасауға, оның мазмұнын толтыруға, мазмұнды редакциялауға және ақпаратты визуалдауға арналған бағдарламалық құралдар кешені. Базаның ақпаратын визуализациялау деп берілген өлшемге сәйкес көрсетілген деректерді іріктеу, оларды реттеу, рәсімдеу және кейіннен байланыс арналары бойынша шығару түсіндіріледі.
Деректер - жүйеленген және құрылымдалған ақпарат. Бұл жұмыста деректерді тек логикалық ұсыну қарастырылады, яғни қолданбалы бағдарламашы және пайдаланушы тұрғысынан. Олардың көзқарасы бойынша деректер жазбаларға бөлінеді, олар өз кезегінде өрістерге, өрістердің арасында, сондай - ақ жазбалардың арасында әртүрлі байланыстар орнатылуы мүмкін.
Өріс - деректердің негізгі және минималды элементі.
Жазу - бірнеше өріс.
Байланыс - жазбалар немесе өрістер арасындағы логикалық өзара байланыс.
Мәліметтер базасы бір немесе бірнеше пайдаланушы пайдалана алатын деректерді машиналық өңдеуге және сақтауға арналған жиынтық ретінде анықталуы мүмкін.
Мәліметтер қорын басқару жүйелері деп аталатын көптеген басқару жүйелері бар: IMS, Cetop, Oracle, Clipper, FoxPro, Access. Ол пайдаланушыға келесі мәселелерді шешуге мүмкіндік береді:
- Мәліметтер қорын құру және оған мәліметтер енгізу;
- Кестенің құрамын қарап шығу және оны редактрлеу;
- Кестелер арасында байланыс орнату;
- Мәліметтердің тұтастығын және құпиялылығын қорғауды қамтамасыз ету;
- Мәліметтерге әртүрлі сұраныстар жасау;
- Ақпаратты қалып және есеп түрінде көрсету;
- Қалыпқа және есепке суреттер және графиктер қою;
- Мәліметтерді импорттау және экспорттау;
- Интернеттің Web беттерінде мәліметтер қорын қолдану.
Microsoft Access мәліметтер қорын басқару жүйесін іске қосу үшін Іске қосу (Пуск) - Программалар - Microsoft Office - Microsoft Access командалар тізбегі орындалады.
Мәліметтер қорының негізгі объектісі: кесте. Кесте дегеніміз өрістер мен жазбалардан тұратын ақпараттарды сақтау қоймасы. Кесте - мәліметтер қорының мазмұны және ақпарат сақталатын жеке өрістерден (бағандардан) тұратын жазбалар (жолдар) жиынтығы. Кестелер мәліметтер базасында қамтылған ақпаратты ұсынудың негізгі нысаны болып табылады. Кестесіз формулаларды жобалау мүмкін емес, кесте негізінде сұраныстар мен есептер жасалады. Файл жазбасының дербес мағынасы бар қызметтік бөлігі, яғни кесте түріндегі мәліметтер базасының бір бағанасы өріс деп аталады. Ол мәліметтер қорын басқару жүйесіне тікелей қатынасатын мәліметтердің ең кіші атаулы бірлігі. Логикалық байланысқан өрістердің жиыны жазба деп аталады. Жазба - кестенің қатарына (жолына) жазылған мәліметтер жиыны.
Әр кестедегі мәліметтердің біріктіруін, сақтауын, іздестіруін тиімді түрде ұйымдастыру үшін кілттік өріс қолданылады. Мысалы: телефон анықтамалығы берілсін. Онда тегі, мекен - жайы, телефон нөмірі жазылған. Мұнда телефон нөмірі өрісі кілттік өріс болады. Файлдағы жазбаны бір жақты ұқсастыратын кілтті негізгі немесе бастапқы кілт деп атайды. Негізгі кілттен басқа жазбаларда мәні қайталанатын екінші реттік кілттер де қарастырылуы мүмкін.
Индекс дегеніміз индекстелетін өрістің мәні бойынша кестеде жазбаларды автоматты сұрыптау құралы. Өрістерді индекстеу мәліметтерді іздеу және сұрыптауды тездетеді. Access-те кесте жазбаларын белгілеу аймағы дегеніміз - жолдың барлығын белгілеуге мүмкіндік беретін, жолдың сол жағындағы тіктөртбұрышты аймақ. Кесте өрістерін белгілеу аймағы - кестедегі бағана тақырыбы аймағы.
Мәліметтер қорын басқару жүйесінде төмендегідей өріс типтері қолданылады:
1) Мәтіндік. Мәтіндік тип 255 - ке дейінгі альфавитті - цифрлық мәліметтерді енгізу үшін қолданылады. Көбінесе қасиеті көрсетілмеген өрістерге көп қолданылатын қасиет ретінде беріледі. Мысалы: өріс аты тегі және қызметі болса;
2) MEMO өрісі. Ол 65535 символға дейінгі үлкен көлемді мәтінді сақтауға арналған өріс. Ол ашық өріс, онда ескертулер, түсініктемелер жазылады;
3) Сандық. Нақты сандарды сақтауға арналған мәліметтер типі. Мысалы: өріс аты дәрі - дәрмектің саны болса;
4) Күніуақыты. Күн және уақытты көрсетуге арналған. Мысалы: өріс аты туылған күні болса;
5) Қаржылық. Қаржылық шаманы жазу үшін қолданылады. Мысалы: өріс аты құны және бағасы болса;
6) Санауыш - жазбаларды ретпен нөмірлеуге арналған. Ол автоматты түрде толтырылып отырылатын, нақты мағына бермейтін, кесте бастамасы ретінде қолданылатын өріс;
7) Логикалық. Логикалық мән (ақиқат немесе жалған) қабылдауға арналған тип.
8) OLE объектісі - объектілер орналастыруға болатын өріс. OLE объектісіне файл қоюға болады.
9) Гиперсілтеме. Гиперсілтеме өрісі интернеттің Web объектілерінің URL адрестерін сақтайтын арнайы өріс.
Кесте режимі өрістердің атауларын өзгерте отырып, оған мәліметтерді енгізуге мүмкіндік береді. Өрістің типі автоматты түрде анықталады. Символдық және сандық мәліметтерді енгізуге тиімді. Бірақ, уақыттық және логикалық мәліметтерді енгізуде қиындықтар туындауы мүмкін.
1.2 Мәліметтер қорының жіктелуі
Мәліметтер қорының түрлері: реляциялық, иерархиялық, желілік. Мәліметтердің реляциялық қоры кестелерді қолдануға негізделген. Ол екі өлшемді кесте түрінде ұйымдастырылған. Егер әрбір жазба нақты бір объектіге ғана қатысты ақпараттарды қамтитын болса, онда мәліметтер қоры реляциялық мәліметтер қоры болып табылады. Реляциялық мәліметтер қорында әрбір тізім кестелерде сақталады. Мысалы: оқу орны туралы мәліметтер бір кестеде, студенттер туралы мәліметтер екінші кестеде сақталуы керек. Иерархиялық және желілік мәліметтер қоры қайсыбір ортақ белгісі бар мәліметтер арасындағы байланыстардың бар болуын көздейді. Иерархиялық мәліметтер қорында мұндай байланыстар бұтақ тәріздес құрылым түрінде бейнеленеді. Мұнда біржақты байланыстардың болуы мүмкін және сұраныс құрылымда бейнеленсе ғана қанағаттандырылады. Желідегі мәліметтер қоры желілік мәліметтер қоры деп аталады.
Мәліметтер қоры орталықтандырылған және үлестірілген болып жіктеледі. Орталықтандырылған мәліметтер қоры бір есептеуіш жүйенің жадында сақталады. Егер бұл есептеуіш жүйе компьютер желісінің құраушысы болса, онда мұндай қорға үлестірілген қатынас құруға мүмкіндік болады. Мәліметтер қорын пайдаланудың мұндай тәсілі дербес компьютердің жергілікті желілерінде жиі пайдаланылады. Үлестірілген мәліметтер қоры есептеу желісінің алуан түрлі компьютерлерінде сақталатын бірнеше бөліктерден, тіпті бірін - бірі қайталайтын бөліктерден тұрады. Мұндай қормен жұмыс істеу үлестірілген мәліметтер қорын басқару жүйесінің көмегімен жүзеге асырылады.
Мәліметтерге қатынас құру тәсілі бойынша мәліметтер қоры жергілікті қатынас құру және желілік қатынас құру болып бөлінеді. Мәліметтер қорымен жұмыс істейтіндерді екі категорияға бөлуге болады. Олар: жобалаушылар және қолданушылар. Жобалаушылар кесте құрылымдарын мәліметтерсіз, тапсырыс берушімен бірге келісіп жасайды. Қолданушылар мәліметтер қорын ақпараттармен толықтырады, өңдейді және нәтижелік кестелер мен есеп берулерді алады.
Егер мәліметтерді берудің режимі қосқабатты режим болса, онда мәліметтер екі бағытта бір мезгілде беріледі.
2 Деканат мәліметтер қорына қосымша құру
2.1 Пәндік саланың қысқаша сипаттамасы
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті - Семей қаласында орналасқан жоғарғы оқу орны. 1995 жылы құрылды. Қазақтың ойшыл - ақыны Шәкәрім Құдайбердіұлының аты берілген.
Шәкәрім университеті 1995 жылы педагогикалық, зоотехникалық - мал дәрігерлік, технологиялық университтерін біріктіру нәтижесінде құрылды.
Шәкәрім Университеті кең сұранысқа ие әлеуметтік - гуманитарлық, жаратылыстану, техникалық, ауыл шаруашылық ғылымдары, бизнес және құқық бойынша көп деңгейлі мамандарды дайындайды. Мамандықтар салаларында қырықтан артық бакалавриат, бірнеше жоғары арнайы білім беру, отызға жуық магистратура мамандықтары, бес мамандықтардар бойынша докторанттарды дайындайды.
Университет Ресей, Германия, Беларусь Республикасы, АҚШ, Жапония, Ұлыбритания, Қытай, Венгрия, Түркия, Польша, Словения, Балтық жағалауы, Украина, Қырғызстан елдерінің жоғарғы оқу орындарымен тығыз байланыста. Академиялық ұтқырлық бағдарламалары аясында Университет оқытушылары мен студенттер АҚШ - та, Венгрия, Польша, Түркия, Чехия, Оңтүстік Корея елдерінде білім алуда.
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің құрылымына келесі факультеттер кіреді:
аграрлық факультет;
жаратылыстану - математика факультеті;
инженерлік - технологиялық факультет;
тарих - педагогикалық факультеті;
шетел және орыс филологиясы факультеті;
ақпараттық - коммуникациялық технологиялар факультеті;
қазақ филологиясы факультеті;
экономика және құқық факультеті.
"Ақпараттық - коммуникациялық технологиялар факультеті" деканаты Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің құрылымына кіреді.
Деканатта Мемлекеттік білім беру стандартына сәйкес пәндер тізімі түрінде оқу жоспары қолданылады. Оқу жоспарына 4 цикл пәндері кіреді: гуманитарлық, жаратылыстану, жалпы кәсіптік және мамандық пәндері. Пәндердің логикалық реттілігі кестемен анықталады.
Әр бөлімде таңдау пәндері қарастырылған. Оқу кезінде оқу жоспарына кіретін пәндер блоктарын ұсынатын болады, олардың ішінен белгілі бір блоктардың мазмұны бойынша білімді тереңдету үшін пәндерді өз бетінше таңдауға болады. Таңдалған пәндердің сағат саны оқу жоспарындағы сәйкес блоктың таңдауы бойынша пәндердің сағат санына сәйкес келуі тиіс.
Деканаттың жоғары материалдық - техникалық базасы және білікті оқытушылар құрамы бар, ол студенттерге кәсіби жоғары сапалы білім алуға және мықты мамандар болуына мүмкіндік береді.
Деканат жұмысы терең теориялық және практикалық дайындығы бар, мықты кәсіби білімі, біліктілігі мен дағдысы бар, мамандықтың мемлекеттік білім беру стандарттарына сәйкес келетін мамандарды даярлауға бағытталған.
Деканат қызметінің міндеттері:
- білім мен дағдыларды ұтымды беруді қамтамасыз ететін білім берудің принциптері мен технологияларын қалыптастыру, дамыту және іске асыру;
- тиімді білім беру - кәсіптік бағдарламалар мен технологияларды, ең алдымен, білім беру жүйесін құру, дамыту және енгізу бойынша ғылыми, оқу-әдістемелік, ғылыми - зерттеу және практикалық қызметті жүргізу;
"Ақпараттық - коммуникациялық технологиялар факультеті" деканатының миссиясы оқу үдерісін ұйымдастыру және ғылыми - зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін қажетті жағдайлар жасау арқылы білікті кадрларға елдің өндірістік қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жоғары білікті мамандарды дайындау болып табылады.
Факультет кафедраларында 45 оқытушы, соның ішінде, 3 ғылым докторы, 10 ғылым кандидаты, доцент, 22 магистр және ... жалғасы
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
ИНЖЕНЕРЛІК ТЕХНОЛОГИЯЛАР ФАКУЛЬТЕТІ
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Деканат мәліметтер қорымен жұмыс жасауға арналған қосымшалар құру
Пәні: Мәліметтер базасымен жұмыс жасау үшін қосымшалар құру
Орындаған:Тексерген:Жанузаков Е.Т.
Топтың студенті: ИС-903 Жетекшісі:
(Жетекшінің Т.А.Ә.)
Қожақанов Д..
___________________________________ _____
(қолы)(Студенттің аты-жөні)
________________________________ ________________________________
(баға)(күні)(қолы)(күні)
Нормоконтролер ___________________________________ _________________
(қолы) (Т.А.Ә.) (ғылыми дәрежесі) (ғылыми атағы)
Семей, 2022
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2
1 Теориялық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3-6
1.1 Мәліметтер қорын жобалау түсінігі мен әдістемесі ... ... ... ... .
3-6
1.2 Мәліметтер қорының жіктелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
6-7
2 Деканат мәліметтер қорына қосымша құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8-10
2.1 Пәндік саланың қысқаша сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
8-10
2.2 Қосымшаны құрудың негізгі технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ...
10-12
2.3 Бағдарламалау ортасының функционалдығы ... ... ... ... ... ... ...
13-15
3 Қосымшаны жобалау нысаны ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
16-17
3.1 Есептің қойылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
16-17
3.2 Бағдарламашының нұсқаулығы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .
18
3.3 Қолданушының нұсқаулығы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ..
12-22
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
23
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
24
Кіріспе
Курстық жұмысты орындау оқыту процесінің маңызды бөлігі болып табылады. Мәліметтер базасымен жұмыс жасау үшін қосымшалар құру пәні бойынша теориялық деректермен ғана емес, оған сәйкес жұмыс істеуге дағдылануға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, мамандық бойынша практикалық дағдыларды меңгеруге болады.
Курстық жұмыстың мақсаты - пән бойынша теориялық оқыту процесінде алған білімді бекіту және тереңдету, сондай - aқ практикалық жұмыс тәжірибесін орындай білу. Курстық жұмысты орындау нәтижесіндегі игерілген біліктіліктер төмендегі тізімде көрсетілді:
Пәндік сала бойынша ақпарат жинастыру мен өңдеу;
Мәліметтер қорын ұйымдастыру мүмкіндігі;
Деканат мәліметтер қорына қосымша құру;
Қоғамды ақпараттандырудың қарқынды дамуынан туындаған көптеген жаңа технологиялар біздің өмірімізді ақпаратқа тез қол жеткізусіз елестете алмайды. Бүгінгі күні ақпарат алу оңай, оған жылдам қол жеткізу тәсілдерінің бірі - автоматтандырылған қосымшалар құру.
Зерттеу объектісі: Деканат мәліметтер қорымен жұмыс жасауға арналған қосымшалар құру.
1 Теориялық бөлім
1.1 Мәліметтер қорын жобалау түсінігі мен әдістемесі
Қазіргі уақытта іс жүзінде адами қызметтің барлық салаларында ақпараттық технологиялар, оның ішінде мәліметтер қоры кеңінен қолданылады.
Мәліметтер қоры - бұл электронды мұрағат, арнайы түрде орналастырылған және пішімделген деректер.
Ақпаратты өңдеу мәселелерін шешу үшін тиісті бағдарламалық қамтамасыз ету, мәліметтер қорын басқару жүйелері (МББЖ) бар қазіргі заманғы компьютерлер пайдаланылады.
Мәліметтер қорын басқару жүйесі (МББЖ) - бұл мәліметтер базасын қалыптастыруға, оған өзгерістер мен толықтырулар енгізуге, сұраулар бойынша талап етілетін деректерді іздестіруге, сақталатын деректерді өңдеуге, деректерді экранға және баспаға шығаруға мүмкіндік беретін бағдарлама.
Мәліметтер базасы ұғымымен мәліметтер базасын басқару жүйесі түсінігі тығыз байланысты. Бұл жаңа базаның құрылымын жасауға, оның мазмұнын толтыруға, мазмұнды редакциялауға және ақпаратты визуалдауға арналған бағдарламалық құралдар кешені. Базаның ақпаратын визуализациялау деп берілген өлшемге сәйкес көрсетілген деректерді іріктеу, оларды реттеу, рәсімдеу және кейіннен байланыс арналары бойынша шығару түсіндіріледі.
Деректер - жүйеленген және құрылымдалған ақпарат. Бұл жұмыста деректерді тек логикалық ұсыну қарастырылады, яғни қолданбалы бағдарламашы және пайдаланушы тұрғысынан. Олардың көзқарасы бойынша деректер жазбаларға бөлінеді, олар өз кезегінде өрістерге, өрістердің арасында, сондай - ақ жазбалардың арасында әртүрлі байланыстар орнатылуы мүмкін.
Өріс - деректердің негізгі және минималды элементі.
Жазу - бірнеше өріс.
Байланыс - жазбалар немесе өрістер арасындағы логикалық өзара байланыс.
Мәліметтер базасы бір немесе бірнеше пайдаланушы пайдалана алатын деректерді машиналық өңдеуге және сақтауға арналған жиынтық ретінде анықталуы мүмкін.
Мәліметтер қорын басқару жүйелері деп аталатын көптеген басқару жүйелері бар: IMS, Cetop, Oracle, Clipper, FoxPro, Access. Ол пайдаланушыға келесі мәселелерді шешуге мүмкіндік береді:
- Мәліметтер қорын құру және оған мәліметтер енгізу;
- Кестенің құрамын қарап шығу және оны редактрлеу;
- Кестелер арасында байланыс орнату;
- Мәліметтердің тұтастығын және құпиялылығын қорғауды қамтамасыз ету;
- Мәліметтерге әртүрлі сұраныстар жасау;
- Ақпаратты қалып және есеп түрінде көрсету;
- Қалыпқа және есепке суреттер және графиктер қою;
- Мәліметтерді импорттау және экспорттау;
- Интернеттің Web беттерінде мәліметтер қорын қолдану.
Microsoft Access мәліметтер қорын басқару жүйесін іске қосу үшін Іске қосу (Пуск) - Программалар - Microsoft Office - Microsoft Access командалар тізбегі орындалады.
Мәліметтер қорының негізгі объектісі: кесте. Кесте дегеніміз өрістер мен жазбалардан тұратын ақпараттарды сақтау қоймасы. Кесте - мәліметтер қорының мазмұны және ақпарат сақталатын жеке өрістерден (бағандардан) тұратын жазбалар (жолдар) жиынтығы. Кестелер мәліметтер базасында қамтылған ақпаратты ұсынудың негізгі нысаны болып табылады. Кестесіз формулаларды жобалау мүмкін емес, кесте негізінде сұраныстар мен есептер жасалады. Файл жазбасының дербес мағынасы бар қызметтік бөлігі, яғни кесте түріндегі мәліметтер базасының бір бағанасы өріс деп аталады. Ол мәліметтер қорын басқару жүйесіне тікелей қатынасатын мәліметтердің ең кіші атаулы бірлігі. Логикалық байланысқан өрістердің жиыны жазба деп аталады. Жазба - кестенің қатарына (жолына) жазылған мәліметтер жиыны.
Әр кестедегі мәліметтердің біріктіруін, сақтауын, іздестіруін тиімді түрде ұйымдастыру үшін кілттік өріс қолданылады. Мысалы: телефон анықтамалығы берілсін. Онда тегі, мекен - жайы, телефон нөмірі жазылған. Мұнда телефон нөмірі өрісі кілттік өріс болады. Файлдағы жазбаны бір жақты ұқсастыратын кілтті негізгі немесе бастапқы кілт деп атайды. Негізгі кілттен басқа жазбаларда мәні қайталанатын екінші реттік кілттер де қарастырылуы мүмкін.
Индекс дегеніміз индекстелетін өрістің мәні бойынша кестеде жазбаларды автоматты сұрыптау құралы. Өрістерді индекстеу мәліметтерді іздеу және сұрыптауды тездетеді. Access-те кесте жазбаларын белгілеу аймағы дегеніміз - жолдың барлығын белгілеуге мүмкіндік беретін, жолдың сол жағындағы тіктөртбұрышты аймақ. Кесте өрістерін белгілеу аймағы - кестедегі бағана тақырыбы аймағы.
Мәліметтер қорын басқару жүйесінде төмендегідей өріс типтері қолданылады:
1) Мәтіндік. Мәтіндік тип 255 - ке дейінгі альфавитті - цифрлық мәліметтерді енгізу үшін қолданылады. Көбінесе қасиеті көрсетілмеген өрістерге көп қолданылатын қасиет ретінде беріледі. Мысалы: өріс аты тегі және қызметі болса;
2) MEMO өрісі. Ол 65535 символға дейінгі үлкен көлемді мәтінді сақтауға арналған өріс. Ол ашық өріс, онда ескертулер, түсініктемелер жазылады;
3) Сандық. Нақты сандарды сақтауға арналған мәліметтер типі. Мысалы: өріс аты дәрі - дәрмектің саны болса;
4) Күніуақыты. Күн және уақытты көрсетуге арналған. Мысалы: өріс аты туылған күні болса;
5) Қаржылық. Қаржылық шаманы жазу үшін қолданылады. Мысалы: өріс аты құны және бағасы болса;
6) Санауыш - жазбаларды ретпен нөмірлеуге арналған. Ол автоматты түрде толтырылып отырылатын, нақты мағына бермейтін, кесте бастамасы ретінде қолданылатын өріс;
7) Логикалық. Логикалық мән (ақиқат немесе жалған) қабылдауға арналған тип.
8) OLE объектісі - объектілер орналастыруға болатын өріс. OLE объектісіне файл қоюға болады.
9) Гиперсілтеме. Гиперсілтеме өрісі интернеттің Web объектілерінің URL адрестерін сақтайтын арнайы өріс.
Кесте режимі өрістердің атауларын өзгерте отырып, оған мәліметтерді енгізуге мүмкіндік береді. Өрістің типі автоматты түрде анықталады. Символдық және сандық мәліметтерді енгізуге тиімді. Бірақ, уақыттық және логикалық мәліметтерді енгізуде қиындықтар туындауы мүмкін.
1.2 Мәліметтер қорының жіктелуі
Мәліметтер қорының түрлері: реляциялық, иерархиялық, желілік. Мәліметтердің реляциялық қоры кестелерді қолдануға негізделген. Ол екі өлшемді кесте түрінде ұйымдастырылған. Егер әрбір жазба нақты бір объектіге ғана қатысты ақпараттарды қамтитын болса, онда мәліметтер қоры реляциялық мәліметтер қоры болып табылады. Реляциялық мәліметтер қорында әрбір тізім кестелерде сақталады. Мысалы: оқу орны туралы мәліметтер бір кестеде, студенттер туралы мәліметтер екінші кестеде сақталуы керек. Иерархиялық және желілік мәліметтер қоры қайсыбір ортақ белгісі бар мәліметтер арасындағы байланыстардың бар болуын көздейді. Иерархиялық мәліметтер қорында мұндай байланыстар бұтақ тәріздес құрылым түрінде бейнеленеді. Мұнда біржақты байланыстардың болуы мүмкін және сұраныс құрылымда бейнеленсе ғана қанағаттандырылады. Желідегі мәліметтер қоры желілік мәліметтер қоры деп аталады.
Мәліметтер қоры орталықтандырылған және үлестірілген болып жіктеледі. Орталықтандырылған мәліметтер қоры бір есептеуіш жүйенің жадында сақталады. Егер бұл есептеуіш жүйе компьютер желісінің құраушысы болса, онда мұндай қорға үлестірілген қатынас құруға мүмкіндік болады. Мәліметтер қорын пайдаланудың мұндай тәсілі дербес компьютердің жергілікті желілерінде жиі пайдаланылады. Үлестірілген мәліметтер қоры есептеу желісінің алуан түрлі компьютерлерінде сақталатын бірнеше бөліктерден, тіпті бірін - бірі қайталайтын бөліктерден тұрады. Мұндай қормен жұмыс істеу үлестірілген мәліметтер қорын басқару жүйесінің көмегімен жүзеге асырылады.
Мәліметтерге қатынас құру тәсілі бойынша мәліметтер қоры жергілікті қатынас құру және желілік қатынас құру болып бөлінеді. Мәліметтер қорымен жұмыс істейтіндерді екі категорияға бөлуге болады. Олар: жобалаушылар және қолданушылар. Жобалаушылар кесте құрылымдарын мәліметтерсіз, тапсырыс берушімен бірге келісіп жасайды. Қолданушылар мәліметтер қорын ақпараттармен толықтырады, өңдейді және нәтижелік кестелер мен есеп берулерді алады.
Егер мәліметтерді берудің режимі қосқабатты режим болса, онда мәліметтер екі бағытта бір мезгілде беріледі.
2 Деканат мәліметтер қорына қосымша құру
2.1 Пәндік саланың қысқаша сипаттамасы
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті - Семей қаласында орналасқан жоғарғы оқу орны. 1995 жылы құрылды. Қазақтың ойшыл - ақыны Шәкәрім Құдайбердіұлының аты берілген.
Шәкәрім университеті 1995 жылы педагогикалық, зоотехникалық - мал дәрігерлік, технологиялық университтерін біріктіру нәтижесінде құрылды.
Шәкәрім Университеті кең сұранысқа ие әлеуметтік - гуманитарлық, жаратылыстану, техникалық, ауыл шаруашылық ғылымдары, бизнес және құқық бойынша көп деңгейлі мамандарды дайындайды. Мамандықтар салаларында қырықтан артық бакалавриат, бірнеше жоғары арнайы білім беру, отызға жуық магистратура мамандықтары, бес мамандықтардар бойынша докторанттарды дайындайды.
Университет Ресей, Германия, Беларусь Республикасы, АҚШ, Жапония, Ұлыбритания, Қытай, Венгрия, Түркия, Польша, Словения, Балтық жағалауы, Украина, Қырғызстан елдерінің жоғарғы оқу орындарымен тығыз байланыста. Академиялық ұтқырлық бағдарламалары аясында Университет оқытушылары мен студенттер АҚШ - та, Венгрия, Польша, Түркия, Чехия, Оңтүстік Корея елдерінде білім алуда.
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің құрылымына келесі факультеттер кіреді:
аграрлық факультет;
жаратылыстану - математика факультеті;
инженерлік - технологиялық факультет;
тарих - педагогикалық факультеті;
шетел және орыс филологиясы факультеті;
ақпараттық - коммуникациялық технологиялар факультеті;
қазақ филологиясы факультеті;
экономика және құқық факультеті.
"Ақпараттық - коммуникациялық технологиялар факультеті" деканаты Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университетінің құрылымына кіреді.
Деканатта Мемлекеттік білім беру стандартына сәйкес пәндер тізімі түрінде оқу жоспары қолданылады. Оқу жоспарына 4 цикл пәндері кіреді: гуманитарлық, жаратылыстану, жалпы кәсіптік және мамандық пәндері. Пәндердің логикалық реттілігі кестемен анықталады.
Әр бөлімде таңдау пәндері қарастырылған. Оқу кезінде оқу жоспарына кіретін пәндер блоктарын ұсынатын болады, олардың ішінен белгілі бір блоктардың мазмұны бойынша білімді тереңдету үшін пәндерді өз бетінше таңдауға болады. Таңдалған пәндердің сағат саны оқу жоспарындағы сәйкес блоктың таңдауы бойынша пәндердің сағат санына сәйкес келуі тиіс.
Деканаттың жоғары материалдық - техникалық базасы және білікті оқытушылар құрамы бар, ол студенттерге кәсіби жоғары сапалы білім алуға және мықты мамандар болуына мүмкіндік береді.
Деканат жұмысы терең теориялық және практикалық дайындығы бар, мықты кәсіби білімі, біліктілігі мен дағдысы бар, мамандықтың мемлекеттік білім беру стандарттарына сәйкес келетін мамандарды даярлауға бағытталған.
Деканат қызметінің міндеттері:
- білім мен дағдыларды ұтымды беруді қамтамасыз ететін білім берудің принциптері мен технологияларын қалыптастыру, дамыту және іске асыру;
- тиімді білім беру - кәсіптік бағдарламалар мен технологияларды, ең алдымен, білім беру жүйесін құру, дамыту және енгізу бойынша ғылыми, оқу-әдістемелік, ғылыми - зерттеу және практикалық қызметті жүргізу;
"Ақпараттық - коммуникациялық технологиялар факультеті" деканатының миссиясы оқу үдерісін ұйымдастыру және ғылыми - зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін қажетті жағдайлар жасау арқылы білікті кадрларға елдің өндірістік қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жоғары білікті мамандарды дайындау болып табылады.
Факультет кафедраларында 45 оқытушы, соның ішінде, 3 ғылым докторы, 10 ғылым кандидаты, доцент, 22 магистр және ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz