Халықаралық есептеулер формасы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Торайғыров университеті
Экономика және құқық факультеті
Экономика кафедрасы

Курстық жұмыс
Тақырыбы Халықаралық есептеулер формасы және ұйымдар

Орындаған:
Нұрғали Альмира Асқарқызы,
Мжб - 301 тобының студенті
Тексерген:
Куниязова Алия Жаныбековна

Павлодар, 2021 ж.
Мазмұны

Кіріспе
3
1
Халықаралық есептеулер формасы
4
2
Халықаралық ұйымдар
11

Қорытынды
13

Пайдаланған әдебиеттер тізімі
15

Кіріспе

Бүгінгі таңда тауарлар мен қызметтердің халықаралық алмасуын банктердің қатысуынсыз елестету мүмкін емес, сыртқы экономикалық мәмілелердің нақты экономикалық әсеріне қол жеткізу келісімшарттар бойынша есеп айырысу жүргізілетін нысанды дұрыс таңдауға да байланысты.
Халықаралық саудада бір негізгі дилемма бар. Мәміле жасағысы келетін экспорттаушы мен импорттаушыны елестетіп көріңіз. Алайда, олар әртүрлі елдерде Тұрады, бір - бірінен өте алыс, бұрын - соңды кездеспеген, әртүрлі тілдерде сөйлейтін, әртүрлі саяси, әлеуметтік және экономикалық жағдайларда жұмыс істейді. Әркім ақша тапқысы келеді және әркім өз көйлегі денеге жақын деген қағиданы ұстанады, сондықтан олар бір - біріне сақтықпен қарайды. Олар іс жүзінде бір уақытта тауарды ақшаға айырбастай алмайтындықтан, әрқайсысы есептеу схемасын ұсынады.
Экспорттаушының көзқарасы бойынша, алдымен импорттаушы тауарға ақы төлеуі керек, ал тауарды экспорттаушы ақша алғаннан кейін ғана жеткізуі керек. Бұл жағдайда импорттаушы тауарды жеткізбеген кезде ақшаны жоғалту қаупін тудырады. Импорттаушының көзқарасы бойынша жағдай басқаша болуы керек: экспорттаушы тауарды жібереді, ал импорттаушы оны алғаннан кейін ғана төлейді. Бұл жағдайда экспорттаушы жеткізілім ақысын төлемеген кезде тауарды жоғалту қаупін тудырады.
Экспорттаушыны бір жағынан тауарды қабылдамау, төлемеу немесе уақтылы төлемеу қаупінен қорғау және импорттаушыға контрагенттің келісімшарт талаптарын тиісінше орындауына кепілдік беру үшін, екінші жағынан, олардың арасында делдал ретінде банк тартылады. Банктер арқылы қолма - қол ақшасыз есеп айырысулар әр түрлі нысандарда жүзеге асырылады: аккредитив, инкассо, аванстық төлем, ашық шот бойынша есеп айырысу, бірақ сыртқы сауда келісімшарты бойынша контрагенттер арасында консенсус іздеу тұрғысынан ең қолайлы болып құжаттамалық инкассо және құжаттамалық аккредитив табылады.

1 Халықаралық есептеулер формасы

Халықаралық есеп айырысу - бұл заңды тұлғалар мен әртүрлі елдердің азаматтары арасындағы экономикалық, саяси, мәдени қатынастарға байланысты туындайтын ақшалай талаптар мен міндеттемелер бойынша төлемдерді реттеу. Халықаралық есеп айырысулар, бір жағынан, практикамен әзірленген және халықаралық құжаттар мен әдет - ғұрыптармен бекітілген төлемдерді жүзеге асырудың шарттары мен тәртібін, екінші жағынан, банктердің оларды жүргізу жөніндегі күнделікті практикалық қызметін қамтиды.
Халықаралық есептеулер тауарлар мен қызметтердің сыртқы саудасы, сондай - ақ коммерциялық емес операциялар, несиелер және елдер арасындағы капитал қозғалысы, соның ішінде шетелде объектілер салу және дамушы елдерге көмек көрсету бойынша есептеулерді қамтиды. Есеп айырысудың басым бөлігі банктік шоттардағы жазбалар арқылы қолма - қол ақшасыз жүзеге асырылады.
Есеп айырысуды жүзеге асыру үшін банктер өздерінің шетелдік бөлімшелерін және шетелдік банктермен корреспонденттік қатынастарын пайдаланады, олар лоро (осы банктегі шетелдік банктер) және ностро (осы банктегі шетелдік) шоттарының ашылуымен бірге жүреді. Корреспонденттік келісімдер есеп айырысу тәртібін, Комиссия мөлшерін, жұмсалған қаражатты толықтыру әдістерін айқындайды. Халықаралық есеп айырысуларды уақтылы жүзеге асыру үшін Банктер әдетте алдағы төлемдердің құрылымы мен мерзімдеріне сәйкес әртүрлі валюталардағы қажетті валюталық позицияларды ұстайды және өздерінің валюталық резервтерін әртараптандыру саясатын жүргізеді. Жоғары пайда алу үшін Банктер ностро шоттарындағы ең аз қалдықтарды сақтауға тырысады, валюталық активтерді несие капиталдарының әлемдік нарығына, оның ішінде еуро нарығына орналастыруды жөн көреді.
Банктердің халықаралық есеп айырысу саласындағы қызметі, бір жағынан, ұлттық заңнамамен реттеледі, екінші жағынан, белгіленген ережелер мен әдет - ғұрыптар түрінде болатын немесе жеке құжаттармен бекітілген қолданыстағы тәжірибемен анықталады. Төлем шарттары - сыртқы экономикалық мәмілелердің маңызды элементі. Олардың арасында ерекшеленеді:
1) қолма - қол төлемдер;
2) кредит беру арқылы есеп айырысу;
3) қолма - қол төлем опциясы бар кредит.
Халықаралық есептеулердегі қолма - қол төлемдер ұғымы экспорттық тауарларды сатып алушыға тиегеннен кейін төлеуді немесе келісімшарт талаптарына сәйкес тауардың тиелгенін растайтын құжаттарға қарсы төлемді білдіреді. Алайда, қазіргі жағдайда, көп жағдайда тауар импорттаушының еліне төленетін құжаттардан бұрын келеді және сатып алушы тауарды оны төлегенге дейін, әдетте, сақтау (сенімгерлік) қолхатымен немесе банк кепілдігімен ала алады. Осылайша, төлем іс жүзінде тауарлар келгеннен кейін жасалады.
Халықаралық есептеулер валюта айырбастаумен және сыртқы сауда серіктестерінің бір - біріне несие беруімен байланысты. Бұл Халықаралық валюта - несие және есеп айырысу операцияларының өзара байланысын көрсетеді. Сатылатын тауардың түріне байланысты, сондай - ақ сатушылар нарығындағы бәсекелестіктің күшеюіне және олардың жаңа өнімді өткізу нарықтарын кеңейту үшін кредитті пайдалануға ұмтылуына байланысты сыртқы сауда операциялары бойынша есеп айырысу коммерциялық кредитті пайдалану арқылы жүзеге асырылады. Коммерциялық несиені сатушы сатып алушыға бірнеше айдан 5 - 8 жылға дейінгі мерзімге, ал кейбір жағдайларда одан да ұзақ мерзімге береді.
Коммерциялық несие түріндегі Тауарлар үшін есеп айырысулар қолма - қол төлемдермен біріктірілуі мүмкін, мұнда белгілі бір құн пайызы коммерциялық құжаттарды ұсынуға қарсы төленеді, ал қалғаны келісім - шартта белгіленген уақыт кезеңі арқылы төленеді.
Есеп айырысу шарттарының балама нысаны - қолма - қол төлем опциясы бар несие. Егер импорттаушы сатып алынған тауар үшін төлемді кейінге қалдыру құқығын пайдаланатын болса, онда ол қолма - қол төлеу кезінде ұсынылатын жеңілдіктен айырылады. Есеп айырысулар халықаралық айналымда пайдаланылатын әртүрлі төлем құралдарының - вексельдердің, төлем тапсырмаларының, банк аударымдарының (пошта және телеграф), чектердің, пластикалық карталардың көмегімен жүзеге асырылады.
Тарихи тұрғыдан халықаралық есептеулердің келесі ерекшеліктері дамыды. Импорттаушылар мен экспорттаушылар, олардың банктері сауда - саттық және төлем құжаттарын ресімдеуге, жіберуге, өңдеуге, төлемдерді жүзеге асыруға байланысты сыртқы сауда келісім - шартынан бөлек қатынастарға түседі.
Халықаралық есеп айырысулар нормативтік ұлттық заң актілерімен, сондай - ақ халықаралық банк ережелері мен әдет - ғұрыптарымен реттеледі.
Халықаралық есептеулер - экономикалық байланыстардың интернационализациясына, банктік операциялардың әмбебаптануына байланысты біріздендіру объектісі. 1930 және 1931 жылдары Женевадағы конференцияларда вексельдер мен чек заңдарын біріздендіруге және халықаралық есептеулерде вексельдер мен чектерді қолданудың қиындықтарын жоюға бағытталған халықаралық вексельдер мен чек конвенциялары қабылданды. Бірыңғай вексель Заңы көптеген елдерде ұлттық заңнаманың негізі болып табылады.
ХХ ғасырдың басында Парижде құрылған халықаралық сауда палатасы инкассо бойынша құжаттамалық аккредитивтер үшін Біріздендірілген қағидалар мен әдет - ғұрыптарды әзірлейді және басып шығарады. Әлемнің көптеген банктері аккредитивтер мен инкассо бойынша бірыңғай ережелерге қосылатыны туралы жариялады. Халықаралық сауда палатасы келісімшарттық кепілдіктер жөніндегі қағидаларды әзірледі, төлем кепілдіктері жөніндегі қағидаларды дайындау бойынша жұмыс жүргізуде.
Халықаралық есептеулер, әдетте, Құжаттамалық сипатқа ие, яғни қаржылық және коммерциялық құжаттарға қарсы жүзеге асырылады. Қаржылық құжаттарға қарапайым және аударым вексельдері, чектер, төлем қолхаттары жатады.
Ең күрделі және жауапты банк операциясы - аккредитив бойынша төлем. Бұл жағдайда банк Клиенттің өтініші бойынша пайдасына аккредитив ашылған бенефициарға құжаттарды төлеуге немесе өзі қойған тратталарды төлеуге (не акцептеуге) міндеттенеді. Есеп айырысудың аккредитивтік нысаны МТП 500 құжаттық аккредитивтері бойынша сәйкестендірілген ережелер мен әдет - ғұрыптарға сәйкес жүргізіледі (1993 жылғы редакция). Банктің аккредитив бойынша міндеттемелері дербес болып табылады және сыртқы экономикалық мәмілеге қатысушылардың құқықтық қатынастарына тәуелді емес. Олар банк пен оның клиентінің мүдделерін қорғауға бағытталған: егер олар аккредитив бойынша барлық шарттарды сақтаса, экспорттаушыға төлем алу, ал импорттаушыға - тауарды алу және экспорттаушының келісімшарт бойынша барлық талаптар мен шарттарды орындауы қамтамасыз етіледі.
Құжаттамалық аккредитив түріндегі есептеулер банк арқылы өтеді, ал есеп айырысудың бұл түрі ең күрделі болып табылады. Құжаттық аккредитив нысанындағы есеп айырысуларды жүргізу тәртібі төменде қаралған.
Есеп айырысудың осы нысанында банк талап етілетін және төлеуге ұсынылған құжаттардың сапасын ғана тексереді. Банктің бақылау функциясы құжаттарды және олардың аккредитив шарттарына сәйкестігін мұқият тексеру болып табылады. Бұл ретте басты назар үш өлшемге бөлінеді: ұсынылған құжаттардың толықтығы, олардың қабылданған нормаларға сыртқы сәйкестігі және олардың арасындағы қайшылықтардың болмауы. Егер Банкке ұсынылған құжаттар сыртқы нысан бойынша аккредитив талаптарына жауап бермесе, эмитент банк оларды қабылдауды немесе қабылдамауды шешуі мүмкін. Егер құжаттар қабылданбаса, бұл туралы хабарламаны олар алынған банкке немесе егер олар тікелей одан алынған болса, бенефициарға жіберу қажет. Хабарламада құжаттардың қабылданбауына әкеп соққан көрсетілген ескерілмеген деректер болуға тиіс. Құжаттық аккредитивтегі құжаттардың әдеттегі жиынтығына, әдетте, тауар жүкқұжаты, шот - фактура, спецификация, шығу сертификаты, сапа сертификаты, коносамент, әуе жүкқұжаты, теміржол қолхаты немесе егер тауар автокөлікпен тасымалданатын болса, көлік жүкқұжаты, сондай - ақ импорттаушы мен экспорттаушы іс жүзінде есептейтін тратта немесе аударым векселі кіреді.
Құжаттамалық аккредитивтердің түрлері өте алуан түрлі. Экспорттаушы мен импорттаушы арасында жасалған келісім - шарттың талаптарына байланысты банктер әр түрлі аккредитивтермен күресуге мәжбүр, олардың әрқайсысының өзіндік ерекшеліктері бар.
Аккредитивтің өмір бойы оған түрлі өзгерістер енгізілуі мүмкін. Тек Қазақстанда ғана емес, Батыста келісімшарттарды орындау шарттары жиі өзгереді. Ішінара жөнелтуге жол беріледі. Мұндай жағдайларда Банк өз клиенттеріне аккредитив мәтіндерінде болған өзгерістер туралы хабарлауға міндетті. Егер өзгерту тараптардың өзара келісімінсіз жүргізілсе, ол қабылданбауы мүмкін. Барлық өзгерістер үшін клиент белгіленген комиссия төлейді.
Қазіргі уақытта Қазақстанның ірі коммерциялық банктері өз клиенттеріне жасалған импорттық және экспорттық келісімшарттар бойынша тәуекелдерді азайту үшін есеп айырысудың осы түрін қолдануды ұсынады. Әдетте, бұл жағдайда импорттаушы аккредитивті ашу үшін банктік несиеге жүгінеді. Аккредитивтер бойынша есеп айырысуларды дамыту бағытындағы Банктің сауатты қойылған саясаты айтарлықтай жоғары пайда алуға және экспорттық - импорттық операцияларды кредиттеу бойынша өз қаражатын қайтару кепілдігіне ие болуға мүмкіндік береді.
Құжаттамалық аккредитивтің бір түрі - қызыл ескерту бар аккредитивтер. Аккредитивтің бұл түрі экспорттаушыға тауарларды болашақта жөнелту есебінен аванс төлеуді (әдетте 15% - дан артық емес) көздейді.
Құжаттамалық аккредитивтен басқа, ақша аккредитиві де пайдаланылады, ол атаулы құжат болып табылады, онда онда көрсетілген ақша қаражатының шарттары сақталған кезде банкке белгілі бір мерзім ішінде төлеу туралы тапсырма беріледі. Ақшалай аккредитивтің бір түрі - еркін негоциациясы бар дөңгелек аккредитив. Ол ұсынушыға ақша төлеу туралы тапсырманы орындағысы келетін кез - келген банкке жүгінеді. Сондықтан, дөңгелек аккредитивтер жоғары рейтингке ие және сенімді ірі банктерді ғана аша алады.
Клиенттердің тапсырмасы бойынша банктік есеп айырысудың бір түрі - инкассалық есеп айырысу. Экспорттық - импорттық операциялар бойынша инкассалық есеп айырысуларды экспорттаушының (кредитордың) өз банкіне өзінің контрагентінен (төлеушіден, борышкерден) тікелей немесе басқа банк арқылы белгілі бір соманы немесе осы соманың белгіленген мерзімде төленетінін Растауды (мысалы, импорттаушының оған экспорттаушы жазып берген мерзімді траттаны акцептеуі арқылы) алу тапсырмасы ретінде оңайлатылып айқындауға болады.
Алдын ала акцепті бар инкассо нысанындағы есеп айырысулар халықаралық саудада кеңінен таралды. Есеп айырысудың инкассалық нысанын қолдану арнайы құжатпен реттеледі - № 322 ХТП халықаралық сауда палатасы, 1978 жылғы редакция әзірлеген инкассо бойынша Біріздендірілген ережелермен. Қағидаларда инкассо түрлері, төлемге құжаттарды ұсыну тәртібі және акцепт төлемін жасау, сондай - ақ басқа да мәселелер айқындалады.
Операциялар жүргізілетін құжаттар екі топқа бөлінеді: ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.