Әбіш Кекілбаев мемлекет қайраткері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 60 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрілігі

Академик Е. А. Бөкетов атындағы

Қарағанды университеті

Көрікұлы Ә.

Ә. Кекілбаев - қоғам қайраткері

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5В020300 - «Тарих» мамандығы

Қарағанды 2022

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі

Академик Е. А. Бөкетов атындағы

Қарағанды университеті

«Қорғауға жіберілді»

Археология, этнология және

Отан тарихы кафедрасының

меңгерушісі PhD докторы

Бөдеев Қ. Т.

«30» 04 2022 ж.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Ә. Кекілбаев - қоғам қайраткері»

5В020300 - «Тарих» мамандығы

Орындады: Көрікұлы Әсет

Ғылыми жетекші:

т. ғ. к., доцент Бейсенбекова Н. А.

Қарағанды 2022

Е. А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті

Факультет: Тарих

Мамандық: 5В020300 - «Тарих»

Кафедра: Археология, этнология және Отан тарихы

«Бекітемін»

Кафедра меңгерушісі

PhD докторы Бөдеев Қ. Т.

« **» ** ж .

Дипломдық жұмысты (жобаны) орындауға

ТАПСЫРМА

Студент: Көрікұлы Әсет

^{аты-жөні}

4 - курс, ГИ-43 тобы, 5В020300 «Тарих», күндізгі оқу түрі

^{курсы, тобы, мамандығы, оқу түрі}

1. Дипломдық жұмыстың (жобаның) тақырыбы: «Ә. Кекілбаев - қоғам қайраткері» университет бойынша

«**» ** ж. № Бұйрықпен бекітілді.

2. Студенттің аяқталған жұмысты тапсыру мерзімі «**» ** ж.

3. Жұмысқа бастапқы мәліметтер (заңдар, әдеби көздер, зертханалық-өндірістік мәліметтер ) :

4. Дипломдық жұмыста (жобада) өңдеуге жататын мәселелер тізімі :

5. Графикалық материалдар тізімі (сызбалар, кестелер, диаграммалар және т. б. ) :

6. Негізгі ұсынылатын әдебиеттер тізімі :

7. Жұмыс бойынша консультациялар (оларға қатысты жұмыс бөлімдерін көрсетумен)

Бөлімнің, тараудың нөмірі, атауы

Ғылыми жетекші, кеңесші

Тапсырманы алу мерзімдері

Тапсырманы берді

(қолы)

Тапсырманы қабылдады (қолы)

Бөлімнің, тараудың нөмірі, атауы: Кіріспе

Ғылыми жетекші, кеңесші:

Бейсенбекова Н. А.

т. ғ. к., доцент

Тапсырманы алу мерзімдері:

Қазан

2021 ж.

Тапсырманы берді(қолы):

Тапсырманы қабылдады (қолы):

Бөлімнің, тараудың нөмірі, атауы: 1 Әбіш Кекілбаевтың өмірі мен қызметі

Ғылыми жетекші, кеңесші:

Бейсенбекова Н. А.

т. ғ. к., доцент

Тапсырманы алу мерзімдері:

Қазан

2021 ж.

Тапсырманы берді(қолы):

Тапсырманы қабылдады (қолы):

Бөлімнің, тараудың нөмірі, атауы: 1. 1 Әбіш Кекілбаевтың туып-өскен ортасы, отбасы

Ғылыми жетекші, кеңесші:

Бейсенбекова Н. А.

т. ғ. к., доцент

Тапсырманы алу мерзімдері:

Қараша

2021 ж.

Тапсырманы берді(қолы):

Тапсырманы қабылдады (қолы):

Бөлімнің, тараудың нөмірі, атауы: 1. 2 Әбіш Кекілбаев мемлекет қайраткері

Ғылыми жетекші, кеңесші:

Бейсенбекова Н. А.

т. ғ. к., доцент

Тапсырманы алу мерзімдері: Желтоқсан 2021 ж.

Тапсырманы берді(қолы):

Тапсырманы қабылдады (қолы):

Бөлімнің, тараудың нөмірі, атауы: 2 Әбіш Кекілбаевтың рухани мұрасы

Ғылыми жетекші, кеңесші:

Бейсенбекова Н. А.

т. ғ. к., доцент.

Тапсырманы алу мерзімдері:

Қаңтар

2022 ж.

Тапсырманы берді(қолы):

Тапсырманы қабылдады (қолы):

2. 1 Әбіш Кекілбаевтың шығармалар жинағы

Бейсенбекова Н. А.

т. ғ. к., доцент

Қаңтар

2022 ж.

2. 1 Әбіш Кекілбаевтың шығармалар жинағы: 2. 2 Әбіш Кекілбаев және Тәуелсіз Қазақстан

Бейсенбекова Н. А.т. ғ. к., доцент:

Бейсенбекова Н. А.

т. ғ. к., доцент

Қаңтар2022 ж.:

Ақпан

2022 ж.

2. 1 Әбіш Кекілбаевтың шығармалар жинағы: Қорытынды

Бейсенбекова Н. А.т. ғ. к., доцент:

Бейсенбекова Н. А.

т. ғ. к., доцент

Қаңтар2022 ж.:

Сәуір

2022 ж.

8. Дипломдық жұмысты (жобаны) орындау кестесі

№

Жұмыстың кезеңдері

Жұмыс кезеңдерін орындау мерзімдері

Ескерту

№: 1

Жұмыстың кезеңдері: Дипломдық жоба тақырыбын бекіту

Жұмыс кезеңдерін орындау мерзімдері: Қыркүйек 2021 ж.

Ескерту:

№: 2

Жұмыстың кезеңдері: Дипломдық жобаны дайындау үшін материалдар жинау

Жұмыс кезеңдерін орындау мерзімдері:

Қыркүйек - қазан

2021 ж.

Ескерту:

№: 3

Жұмыстың кезеңдері: Дипломдық жұмыстың (жобаның) теориялық бөлімін дайындау (1 тарау)

Жұмыс кезеңдерін орындау мерзімдері:

Қараша - желтоқсан

2021 ж.

Ескерту: Іс-тәжірибеге кеткенге дейін

№: 4

Жұмыстың кезеңдері: Дипломдық жұмыстың (жобаның) сараптамалық бөлімін дайындау (2-3 тарау)

Жұмыс кезеңдерін орындау мерзімдері:

Қаңтар - ақпан

2022 ж.

Ескерту: Іс-тәжірибе уақытында

№: 5

Жұмыстың кезеңдері: Дипломдық жұмыстың (жобаның) толық мәтінінің жобалық нұсқасын аяқтау

Жұмыс кезеңдерін орындау мерзімдері:

Наурыз - сәуір

2022 ж.

Ескерту: Іс-тәжірибе аяқталғаннан кейінгі бірінші аптада

№: 6

Жұмыстың кезеңдері: Дипломдық жұмысты (жобаны) алдын-ала қорғауға ұсыну

Жұмыс кезеңдерін орындау мерзімдері: Сәуір 2022 ж.

Ескерту: Шолу дәрістерінің (консультациялар) уақытында

№: 7

Жұмыстың кезеңдері: Дипломдық жұмысты (жобаны) сын-пікірге ұсыну

Жұмыс кезеңдерін орындау мерзімдері: Мамыр 2022 ж.

Ескерту:

№: 8

Жұмыстың кезеңдері: Дипломдық жұмыстың (жобаның) ғылыми жетекшінің пікірімен және сын-пікірмен соңғы нұсқасын тапсыру

Жұмыс кезеңдерін орындау мерзімдері: Мамыр 2022 ж.

Ескерту:

№: 9

Жұмыстың кезеңдері: Дипломдық жұмысты (жобаны) қорғау

Жұмыс кезеңдерін орындау мерзімдері: Маусым 2022 ж.

Ескерту: МАК кестесіне сәйкес

Тапсырманың берілген күні «29» 09 2021 ж.

Ғылыми жетекшісі Бейсенбекова Н. А. т. ғ. к., доцент

^{қолы аты-жөні, ғылыми атағы, қызметі}

Тапсырманы қабылдады: студент Көрікұлы Әсет

^{қолы аты-жөні}

МАЗМҰНЫ

Кіріспе 6

1 Әбіш Кекілбаевтың өмірі мен қызметі9

1. 1 Әбіш Кекілбаевтың туып-өскен ортасы, отбасы9

1. 2 Әбіш Кекілбаев мемлекет қайраткері23

2 Әбіш Кекілбаевтың рухани мұрасы32

2. 1 Әбіш Кекілбаевтың шығармалар жинағы32

2. 2 Әбіш Кекілбаев және Тәуелсіз Қазақстан45

Қорытынды55

Пайдаланған әдебиеттер тізімі57

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі: Қазіргі уақытта өткен мен қазіргі арасындағы тарихи байланысты зерттеу маңызды ғылыми және танымдық мағынаға ие. Қазақ халқының тарихында ең бір өзекті әрі күрделі ХІХ-ХХ ғасырлардағы ақын жазушылардың өмірбаяны мен шығармашылығын толығымен зерттеу мәселесі болып табылады.

Көрнекті қаламгер, драматург, мемлекет және қоғам қайраткері, философ Әбіш Кекілбайұлы Кекілбаевтың алар орны ерекше. Оның еңбектері ел мен жер, Отан тағдырына арналған. Әлеуметтік және экономикалық мәселелерді тереңінен қарай отырып, ел болашағы мен көп ұлтты мемлекетіміздің дамуында өз шығармашылығында атаған. Әбіш Кекілбаев ақын, жазушы әрі саясаткер ел қалаулысының мемлекеттік және қоғамдық қызметімен, оның қаламгерлік шығармаларынан үлкен мұра.

Оның шығармаларымен, мемлекеттік және қоғамдық қызметтерімен таныса отырып, Әбіш Кекілбайұлының біз білмейтін қырлары әлі де көп екендігін ұғамыз. Оның әрбір шығармаларының мағынасы өте тереңде.

Әбіш Кекілбайұлы көптеген сыйлықтардың иегері және лауреаты. Тағайындалған сыйлықтары мен лауреат атақтары тек қазақ жерінде ғана емес, шетелдерде де ерекше құметпен тапсырылған болатын. Оны тек қазақ елі ғана емес, сонымен қоса орыс, неміс, түрік және тағы басқа елдерде сүйікті жазушы, көрнекті қаламгер әрі бірден-бір саясаткер деп таныды. Әбіш Кекілбайұлының мемлекеттік және қоғамдық-саяси белсенділігінің рөлі ерекше бағаланды.

Қазақстанның дамуы үшін өз еңбегін еш аямаған Әбіш Кекілбаев еліміздің экономикалық, әлеуметтік, саяси, экологиялық, ұлтаралық, дипломатиялық, халықаралық мәселелерінде белсенділік танытты. Тіл мәселесі де оның жадынан ешқашан тысқары қалған емес. Қазақстанның даму жолын саралап, халық тағдырына жанашырлықпен қарап, азаттық жолында, ұлттық мүдде мен ұлттық сананың өрбуіне өз үлесін қосқан азамат.

Ел жағдайы ушығып тұрған сәтте дүниеге келген Әбіш Кекілбайұлының балалық шағы жан аярлықтай өтсе де ешқашан өз арман-мақсатынан алыс қалмаған.

Тақырыптың зерттелу деңгейі: Әбіш Кекібайұлының қоғамдық-саяси қызметі өте ауқымды, қоғамдық алатын орны өте ерекше. Кекілбаев өмірі мен шығармашылығы, мемлекеттік қызметтерін, атқарған еңбектері ерекше құрметке ие. Бұл тұрғыда көптеген еліміздің жазушыларының еңбектерінен көрініс табуға болады. Атап айтсақ, Жанбибі Дүйсенбаеваның «Әбіш Кекілбаев - суреткер» [1] атты еңбегінде ақынның повестері мен кейбір романдарына негіз болған желілер және олардың көркемдік шешімі мәселесі қарастырылып, жазушы туындыларын орта, жоғары мектептерде оқутудың тиімді жолдары жазылған. Ж. Ибрагимованың «Әбіш Кекілбаев шығармаларындағы фольклорлық сары» [2] атты еңбегінде ақынның шығармаларына талдау жасалса, Н. Джуанышбекованың «Абиш Кекилбаев: Очерки о жизни и творчестве» [3] және Ж. Дүйсенбаеваның «Әбіш Кекілбаев шығармаларындағы тарих тағылымы» [4] атты еңбектерінде тарихи тұлға ретінде ақынның өмірі мен шығармашылығы берілсе, ал М. К. Абдраевтың «Кестелі сөз кемеңгері» [5] ақынның әдебиеттегі орны сипатталған. Ә. Қабыловтың «Әбіш Кекілбаев шығармаларындағы күлкі табиғаты» [6] жазушының шығармаларындағы табиғат мәселелеріне зерттеу жүргізілген.

Ақынның өміріне, отбасы туралы жазылған еңбектерге де талдау жүргіздік. Өмірі жайлы еңбектерге тоқталсақ «Әбіш Кекілбаев: Өнегелі өмір» [7], Ж. Мұқановтың «Жүз күндік жалғыздық» [8] және «Әбіш жолы. Әбіш тағылымы» [9] аталмыш бұл үш еңбекте ақынның өмірге келген күнінен тұлға болып қалыптасуы мен отбасы туралы деректер келітірсе, Ә. Кекілбаевтың «Дәуірмен бетпе-бет» [10] атты еңбегінде ХІХ-ХХ ғасырлардағы қазақ халқының ауыз-әдебиетінің дамуы мен Әбіш Кекілбаевтың әдебиеттегі орнын жазған.

Сонымен қатар, Әбіш Кекілбаевтың өзінің шығармаларында оқып, қарастырдық. Атап айтсақ, «Үркер» [11] романы қазақ елі басынан өткерген аса ауыр кезеңдерді, XVII-XVIII ғасырларда орын алған ірі-ірі оқиғаларды тарихи деректерге сүйеніп жазылған, тарих шежіресін жырлайтын туынды. Ол әдебиеттегі тарихи шығармалардың қатарында көркемдік дәрежесі жоғары шығарма. Роман мазмұны, ең басты, нағыз өзекті мәселесі - қазақ елінің өз жері, өз бостандығы, дербес ел болып қалыптасуы үшін талай жылдар бойы табан тіресіп жүргізген күресінің жайы, айбынды асулары. Шығармада талай тар жол, тайғақ кешулер арқылы өткен өткелдер жалпы алғанда дәлелді де, әділетті де айтылған. Және ақынның «Махамбет және қазақтың ұлт-азаттық қозғалысы» [12] атты еңбегінде қазақтың ұлт азаттығы мен тәуелсіздігі жолындағы қозғалысты бастаушы, өз сөзімен айтқанда ереулі атқа ер салып, егеулі найзасын қолға алған батыр бабамыз Махамбет туралы тарихи жазлған. «Тіл және Тәуелсіздік» [13] еңбегінде азаттық үшін күрескен халықтар тағдыры, әлемнің әр түкпірінде отарлық жүйенің орнығуы, жер шарына үстемдік етуге ұмтылған ірі мемлекеттердің озбыр саясаты, осындай аласапыран дүниеде аз ұлттардың елдігін сақтау үшін жанкешті күресі, тіл саясаты туралы жазылған. «Аңыздың ақыры» [14] тарихи романы тек тарихи шежіре емес, бүгінгі қоғам үрдісімен, ұлт мүддесі бостандық рухы мен өркениеттің өшпес құндылықтарына ұмтылатын мінез тәрбиелерлік қуатты шығармалар. Әбіш Кекілбаев кейіпкерлері қарапайым адамдар болғанымен, олардың өзіне тән өмірі, тағдыры, мінез-құлқы бар. Жазушы олардың жан дүниесінің тереңіне барады. Кейіпкерінің жеке басындағы түрлі сезім иірімін сипаттай отырып, олардың іс-әрекетіне баға береді. Жазушы кейіпкерінің ішкі толғанысын, жан күйзелісін, жүрек тебіренісін қара сөз құдіреті арқылы жеткізеді.

Әбіш Кекілбайұлы шығармалары көптеген тақырыптарға арналған. Шығармаларының көпшілігінде қазақ халқының тарихы, қиын-қыстау кезеңдердегі әл-ауқаты жайында баяндалады. ХІХ ғасырдың 60-жылдарынан басталған қазақ тарихына деген бетбұрыс ұлт тағдырын ойлаған қаламгерлердің ешқайсысын енжар қалдырған жоқ.

Жазушы Әбіш Кекілбаев туралы шет елдік азаматтардың бірнеше көлемді еңбектері жариялаған болатын. Атап айтқанда: М. Кемел, С. Бәйішев, Ө. Оралбайұлы, Қ. Сұлтанов, С. Қирабаев, С. Өтениязов, Қ. Жүсіп, А. Тұрысбекова, Қ. Есенова, А. Бейсенбай, Ж. Дюсенбаеваның «Қазақстан халық жазушысы Ә. Кекілбаев шығармашылығы бойынша жүргізілген сұхбат» [15] бұл еңбекте жазушымен жүргізілген сұхбат түрінде жазылған шығарма болса Ж. Дүйсенбаеваның «Әбіш Кекілбаев шығармаларындағы тарих тағылымы» [16] атты еңбегінде ақынның тарихтағы алар орны мен тарихи тұлғасын жазып көрсеткен.

Әбіш Кекілбаевтың шығармалары әлемнің 14 тіліне аударылып, бірнеше мақалалар басылып шыққан болатын. Оның ішінде орыс тіліндегі, түрік және неміс тілдеріндегі еңбектері жарық көрген. Түркияда Әбіш Кекілбайұлы құрметіне арналған жеке пошталық марка қолданысқа енгізілген. Тек қазақ елінің ғана емес, бірнеше шетелдік мемлекеттердің де сүйікті қаламгері әрі қоғам қайраткері ретінде танылған Әбіш Кекілбайұлының қоғамымызда алар орны ерекше.

Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттері: Әбіш Кекілбаевтың шебер саясаткерлігін, қоғамдағы орны мен мемлекет көлеміндегі атқарған жұмыстарын анықтап, оның шығармашылығына, ғылыми еңбектеріне шолу жасап, ондағы кейіпкерлердің болмысын, тарихтағы орнын саралау дипломдық жұмыстың мақсаты етіп. Осы мақсаттарды жүзеге асыру жолында төмендегідей міндеттер қойылды:

Қоғам және мемлекет қайраткері, қаламгер, драматург, философ, Әбіш Кекілбаевтың өмірі мен қызметін зерттеу;
Әбіш Кекілбаевтың шығармаларына талдау жасау;
Әбіш Кекілбаевтың шығармаларында тарихи тұлғалар туралы мағлұматтар жинақтау
Еліміздің тәуелсіздігіне дейінгі жылдардағы Әбіш Кекілбайұлының қоғамдық-саяси қызметтерін қарастыру;
Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің алғашқы жылдарындағы Әбіш Кекілбайұлының саяси қызметтерімен танысу;
Әбіш Кекілбайұлының қоғамдық-саяси көзқарастарын анықтау;
Қазақстан Республикасы және шетел көлеміндегі Әбіш Кекілбайұлының қоғам және мемлекет қайраткері, көрнекті қаламгер ретінде алатын орнын айқындау.

Зерттеу нысаны: Көрнекті қаламгер Әбіш Кекілбайұлының қоғамдық-саяси көзқарастары мен ойы, қоғамдық қызметтері, еңбектері мен шығармашылығындағы тарихи тұлғалар және олардың Қазақ тарихындағы орны.

Ғылыми жаңалығы: Бұл тақырыпты зерттей келе, аса көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, философ, жазушы, қаламгер, сыншы, драматург, қазақ елінің ерекше тұлғаларының бірі Әбіш Кекілбайұлы туралы жаңа деректер мен мәліметтер жинақталып, төмендегі мәселелер анықталды:

Әбіш Кекілбайұлы халықаралық интеллектуалдық әлеумет бойынша әлемнің ең ойшыл 100 адамы санатында;
Әбіш Кекілбаев еңбектері тек қазақ тілінде ғана емес, әлемнің 14 тілінде жарық көріп, бірнеше мың данамен тараған;
Егемендік алған жылдардан бері Әбіш Кекілбайұлының көптеген ғылыми-танымдық, тарихи зерттеу еңбектері жарық көрді;
Саясат, мәдениет пен тарихтың өзекті мәселелерінен көптеген мақалалары жарыққа шықты;
Қырғыз Республикасының қайраткері, неміс және түрік ұлттарының көрнекті қаламгері;
Әбіш Кекілбаев құрметіне арналған Түркия Республикасының пошталық марка айналымы;
Көптеген мемлекеттік сыйлықтардың иегері;
Кекілбаев еңбектері жан-жақты зерттеле келе, қоғам қайраткері ретінде және көрнекті қаламгер ретінде танылған саяси тұлға екендігі сараланып бір тұжырымға келтірілді.

Зерттеудің теориялық және практикалық мәні: «Әбіш Кекілбаев - жазушы, қоғам қайраткері» атты бұл ғылыми зерттеуді жоғары оқу орындарының тарих, филология факультеттеріне оқылатын дәрістерде, практикалық сабақтарда, білімгерлердің өз беттерімен жұмыс істеуіне берілетін тапсырмаларға қосымша ұсынуға болады.

Зерттеудің құрылымы: «Әбіш Кекілбаев - жазушы, қоғам қайраткері» атты жұмыс екі тараудан, әр тарау екі бөлімнен және кіріспе мен қорытындыдан тұрады.

Әбіш Кекілбаевтың өмірі мен қызметіӘбіш Кекілбаевтың туып-өскен ортасы, отбасы

Қазақстанның халық жазушысы, мемлекет және қоғам қайраткері Әбіш Кекілбайұлы 1939 жылғы 6 желтоқсанда Маңғыстау облысы, Оңды ауылында дүниеге келді.

Атақты қаламгердің әдебиетке құмарлығы мектеп қабырғасынан басталып, 1957 жылы 5 мамырда «Лениншіл Жастың» белсенді ауылдық тілшісі ретінде Қазақстан Комсомолы Орталық Комитетенің мақтау қағазымен марапатталады. Университетте әдебиет бірлестігін басқарып, жас талаптар шоғырын жарыққа шығарды. Соңғы курста оқып жүріп, «Қазақ әдебиет» газетінде қызмет атқарған. Ол сыншылық қабілетімен көзге түседі. «Қазақ әдебиетінен» кейін 1962-65 жылдар аралығында «Лениншіл Жас» газетінде бөлім меңгерушісі болып істеді.

Ә. Кекілбайұлы Қазақстан Республикасының тұңғыш Мемлекеттік хатшысы, Парламент Сенатының депутаты және бірнеше лауазымды қызметтерді атқарған. Ол - Қазақстанның Еңбек Ері, Отан, Н. Назарбаев, Достастық ордендерімен және Қазақстанның мемлекеттік сыйлығының иегері атақтарымен марапатталған.

Сондай-ақ, Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым Академиясының академигі, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің. Л. Гумилев атындағы ұлттық университетінің, Ақтау Атырау, Батыс Қазақстан, Шығыс Қазақстан, Жезқазған Университтерінің және ҚР әлеуметтік ғылымдар академиясының құрметті профессоры, АҚШ-тын Кентукки штатының құрметті полковнигі, Маңғыстау, Атырау обыстарының және республикамыздың бірқатар аудандарынын құрметті азаматы [1, 54 б. ] .

Қаламгердің қазақ қоғамындағы алар орнын оның жазушылығымен де, тарихшылығымен де, ойшылдығымен де, саясаткерлігімен де, қайраткерлігімен де толық жеткізіп айта алмаймыз. Әбіш Кекілбаев туындылары жалпыадамзаттық мәселелерді әлемдік өреде қарастыратындығымен, ой тереңдігінің, көркемдік кестенің, тіл өрнегінің классикалық үлгісін көрсетуімен, қай жанрға салғанда да өрен жүйрік шығатындығымен, әрі көп, әрі дөр жазуға болатындығын дәлелдеуімен тәнті етті. Бір бойынша жазушының, ақынның, драматургтың, аудармашының, мемлекеттік қайраткердің, саясаттанушының, тарихшының, философтың, мәдениеттанушының, өнертанушының, әлеуметтанушының, публицистің, журналистің, шешеннің таланты тамаша тоғысқан, соның бәр-бәрін далалық данышпандықтың қайнарынан суарған Әбіл Кекілбаевтың шын мәнінде феномен құбырысқа жататыны қазірдің өзінде талас тудырмайды.

Әбіштің халықтың рухына еткен еңбегі - даусыз ұлы еңбек. Кекілбаев кеңістігіндегі аса бай мұра руханият ауқымы да сыймайды. Әбіштің дара ақылы бізге өтпелі кезеңде көп көмектескенін, Әбіштің сара сөзі алабұртқан халықтың санасын сабасына түсіруге септескенін, туған тілдің тағдыры таразыға түсіп, тар кезеңге тірелген шақта депутат болмаса да сөз сұрап, Парламент мінберіне көтеріліп, ақырып теңдік сұрағынын, Кекілбаевтың сол сөзінің кейін қазақ тіліне дербес мемлекеттік мәртебе беру дауысқа қайта қойылғанын, тарихи мәні бар мәселе осындай ой қуатының, азаматтық ерліктің арқасында шешілгенін біз еш уақытта ұмытпауға тиіспіз.

06. 12. 1939 - Маңғыстау облысы Оңды ауылында дүниеге келді.

1962 - С. М. Киров атындағы Қазақ Мемлекеттік университетінің филология факультетін бітірді.

1962-1965 - «Қазақ әдебитеі», «Лениншіл жас» газеттерінде әдеби қызметкер, бөлім меңгершісі болып қызмет атқарды.

1964-1968 - Мәдениет министрлігінде репертуарлық-редакциялық коллегия мүшесі қызметінде болды.

1970-1975 - «Қазақфильм» киностудиясында бас редактор болып жұмыс істеді.

1975-1984 - Қазақстан КП Орталық Комитетінің мәдениет бөлімінде нұсқаушы, сектор меңгерушісі болды.

1981 - «Құрмет Белгісі» орденімен марапатталды.

1984-1986 - Мәдениет министрінің орынбасары қызметін атқарды.

1986 - Абай атындағы ҚазКСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атанды.

1986-1988 - Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының екінші хатшысы.

1988-1990 - Тарихи және мідени ескерткіштерді қорғау қоғамы ОРталық кеңесі Президиумының төрағасы.

1990 - Қазақстан КП Орталық Комиететінің бөлім меңгерушісі қызметін атқарды.

1991 - Қазақстан Жоғары Кеңесінің депутаты, Мәдениет, тіл және ұлтаралық қатынастарды дамыту коимтетітінің төрағасы.

1992 - Қазақстанның Халық жазушысы атанды.

1992-1993 - «Егемен Қазақстан» газетінің бас редакторы қызметін атқарды [4, 112 б. ]

Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Әке туралы ой-толғау» кітабында Әбіш Кекілбаевқа жүрекжарды сөздер арналған. Президент әкесі - қазақтың көрнекті қаламгері, төл әдебиетіміздегі детектив жанрының ізашары Кемел Тоқаев туралы айта келіп, былай дейді:

«Оның Әбіш Кекілбаевқа деген көзқарасы ерекше еді. Әкей оның шығармаларын тарихи ауқымдылығы және философиялық тереңдігі үшін жоғары бағалайтын. Бұл жазушы гуманитария саласында энциклопедиялық білімге ие және оларды өз шығармаларында ұтымды пайдалана біледі деп ылғи айтып отыратын. Әбіш Кекілбаевты бақытты жазушылық тағдыр күтіп тұр, ол қазақ әдеибетінің классигі болып танылады деуші еді.

Арада біраз жылдар өткенде маған Әбіш Кекілбаевты жерлеуге қатысты мемлекеттік комиссияны басқаруға тура келді. Марқұмды ақтық сапарға шығарып салардағы қаралы жиында мен қазақ әдеибетінің классигімен, ұлттық интеллигенцияның көрнекті өкілімен қоштасып тұрғынмызды баса айттым».

Енді бір тұста жазушы жайындағы ойын әрі қарай тарата түскен.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.