Жаңалықтар мобильді қосымшасы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 51 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
Механика-математика факультеті
Математикалық және компьютерлік модельдеу кафедрасы

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Android платформасында жаңалықтар мобильді қосымшасын құру

Орындаған: Құдайберген А.А.
Ғылыми жетекші: Заманова С.Қ.

Қорғауға жіберілді:
Хаттама №____, ____ ___ ____________20___ж.

Кафедра меңгерушісі________________________ ____________(Т.А.Ж.)
Нормобақылау_______________________ _____________(Т.А.Ж.)

Алматы, 2022 ж
Реферат
Android платформасында жаңалықтар мобильді қосымшаны құру тақырыбындағы қорытынды бітіру жұмысы 70 беттік мәтіндік құжаттан, 2 қосымшадан, 30 қолданылған дереккөзден, 41 иллюстрациядан тұрады.
Түйінді сөздер: мобильді қосымша, операциялық жүйе, Android.
Жұмыстың мақсаты-Android платформасында жаңалықтарды оқуға арналған мобильді қосымшаны әзірлеу. Осы мақсатқа сәйкес жұмыста келесі міндеттер орындалды:
мобильді қосымша әзірлеуге қойылатын талаптарды талдау;
қосымшаларда жаңалықтарды ұсыну перспективалары мен мәселелерін зерттеу;
ғаламтор желісіндегі ұқсас мобильді қосымшаларды талдау;
пайдаланушы интерфейсінің дизайнын жасау;
мобильді қосымша әзірлеу;
Зерттеу нысаны мобильді қосымшаларда жаңалықтар қызметтерін ұсыну және дамыту болып табылады.
Зерттеу пәні-Android ОЖ үшін жаңалықтар мобильді қосымшасын құру.
Жұмыс барысында негізгі назар жаңалықтар қосымшасы интерфейсінің ыңғайлы, түсінікті функционалын әзірлеуге аударылды. Нәтижесінде Android Studio әзірлеу ортасында пайдаланушыға әлем және Қазақстан жаңалықтарын оқуға мүмкіндік беретін World News және KAZ News екі мобильдік қосымшасы әзірленді.

Реферат
Итоговая выпускная работа по теме "Создание новостного мобильного приложения на платформе Android" состоит из 70 страниц текстового документа, 2 приложений, 30 использованных источников, 41 иллюстраций.
Ключевые слова: мобильное приложение, операционная система, Android.
Цель работы-Разработка мобильного приложения для чтения новостей на платформе Android. В соответствии с этой целью в работе выполняются следующие задачи:
- анализ требований к разработке мобильного приложения;
- изучение проблем и перспектив предоставления новостей в приложениях;
- анализ аналогичных мобильных приложений в сети Интернет;
- разработка дизайна пользовательского интерфейса;
- разработка мобильного приложения;
Объектом исследования является предоставление и развитие новостных услуг в мобильных приложениях.
Предмет исследования-создание нового мобильного приложения для ОС Android.
В ходе работы основное внимание было уделено разработке удобного, понятного функционала интерфейса приложения новости. В результате в среде разработки Android Studio разработаны два мобильных приложения World News и KAZ News, которые позволяют пользователю читать новости мира и Казахстана.

Report
The final graduation paper on the topic "Creating a mobile news application on the Android platform" consists of 70 pages of a text document, 2 applications, 30 sources used, 41 illustrations.
Keywords: mobile application, operating system, Android.
The purpose of the work is to develop a mobile application for reading news on the Android platform. In accordance with this goal , the following tasks are performed in the work:
- analysis of requirements for the development of a mobile application;
- study of problems and prospects of providing news in applications;
- analysis of similar mobile applications on the Internet;
- development of user interface design;
- mobile application development;
The object of the study is the provision and development of news services in mobile applications.
The subject of the study is the creation of a new mobile application for Android OS.
In the course of the work, the main attention was paid to the development of a convenient, understandable functionality of the news application interface. As a result, two mobile applications World News and KAZ News have been developed in the Android Studio development environment, which allow the user to read the news of the world and Kazakhstan.

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 6
I БӨЛІМ. МОБИЛЬДІ ҚОСЫМШАНЫ ҚҰРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 6
1.1 Мобильді қосымша әзірлеу идеясы6
1.2 Мобильді қосымша классификациялары7
1.2.1 Жаңалықтар мобильді қосымшалары11
1.2.2 Интернет аналогтарға талдау жасау12
II БӨЛІМ. МОБИЛЬДІ ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕР16
2.1 Мобильді операциялық жүйелерді талдау16
2.2 Android операциялық жүйесі 17
2.2.1 Android операциялық жүйесінің архитектурасы19
III БӨЛІМ. МОБИЛЬДІ ҚОСЫМШАНЫ ІСКЕ АСЫРУ24
3.1 Мобильды қосымшаны әзірлеу ортасы24
3.2 Android қосымшасын құру26
3.2.1 World News мобильді қосымшасы32
3.2.2 KAZ News мобильді қосымшасы47
ҚОРЫТЫНДЫ57
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 58
ҚОСЫМША60

КІРІСПЕ
Қазіргі қоғамда жылдам қарқынмен ақпараттық және мобильді технологиялар дамып, мобильді технология мен интернет біздің өмірімізге әсер етуде. Бүгінгі таңда көптеген адамдар ақпаратқа мобильді және жылдам қол жеткізуді қалайды. Жыл сайын сайттардың мобильді нұсқаларын пайдаланушылардың пайызы өсіп келеді, демек, компьютерлік нұсқалар азырақ танымал бола бастауда. Тура 15-20 жыл бұрын ұялы телефон иесі мобильді қосымша дегеніміз не деген сұраққа жауап таба алмас еді. Құрылғылардың мүмкіндіктері қоңыраулар, SMS жіберу және қарапайым ойындар функцияларымен шектелді. Sputnik.kz сайтының статистикасы бойынша қазақстандықтардың 65% -ы смартфон қолданушылары екенін көрсетеді. Бұл көрсеткіш посткеңестік кеңістіктегі ең жоғары көрсеткіштердің бірі. Сонымен қатар, 25 жасқа дейінгі және 35 жасқа дейінгі жастар арасында бұл көрсеткіш бұдан да жоғары. Осы жас санаттарында қазақстандықтардың сәйкесінше 91% және 85% -ы смартфондарды пайдаланады. [1]
Қазір әлемде мобильді құрылғыны пайдаланбайтын адамдар іс жүзінде қалмады. Олардың танымалдылығының себептерін атауға болады: функционалдылық, байланыстың барлық әдістеріне қол жеткізу және, әрине, құрылғының шағын өлшемі. Мобильді технологияның көмегімен біз енді тұрақ ақысын тікелей телефонымыздан төлей аламыз. Кірістірілген карталар бейтаныс қаланың кез келген аймағында адаспауға мүмкіндік береді. Бір түймені басу арқылы тасымалдау кестесіне қол жеткізе аламыз.
Біз қазір тарихтағы кез келген уақыттағыдан гөрі қалтамыз бен сөмкемізде әлем туралы көп ақпарат алып жүрміз. Шын мәнінде, жүздеген миллион адамдар үшін смартфондар мен планшеттердегі кез келген әрекет туралы ақпаратты бірден іздеу табиғи және әдетке айналды. Біздің гаджеттер бізді қандай ақпаратты қызықтыруы мүмкін екенін алдын ала болжап, оны ыңғайлы түрде ұсына алады. Мобильді технологиялар біздің өмірімізге тұрақты түрде еніп, өндіріс процестерін де, ақпаратты тұтыну процестерін де түбегейлі жақсартты. Мобильді технологияларды пайдалану ең аз күш жұмсай отырып, әлемдегі барлық оқиғалардан хабардар болуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, мобильді технологиялар процестерді оңтайландыру, өндіріс шығындарын және өндірістік емес шығындарды азайту арқылы соңғы пайдаланушылар үшін өнімнің өзіндік құнын төмендетеді.
Мұның барлығы мобильді технологиялар миллиардтаған адамдардың өмірін қалай өзгерткен, жақсартқан және жеңілдеткенінің кішкене бөлігі ғана. Және бұл процесс технологиялардың өзі дамыған сайын жалғаса береді. Біз мобильді дәуірде өмір сүріп жатқанымыз үшін, артық айтсақ, бақыттымыз. Бұл технологиялар шамамен соңғы 15 жыл бойы таптырмас көмекшілерге айналды.
Зерттеу пәні - Android ОЖ үшін жаңалықтар мобильді қосымшасы.
Зерттеу нысаны - мобильді қосымшаларда жаңалықтар қызметін ұсыну және дамыту.
Бұл диплом жұмысының мақсаты - жаңалықтарды оқуға арналған мобильді қосымшаны құру.
Дипломдық жұмыстың мақсатына жету үшін келесі міндеттер қойылды:
мобильді қосымша әзірлеуге қойылатын талаптарды талдау;
қосымшаларда жаңалықтарды ұсыну перспективалары мен мәселелерін зерттеу;
ғаламтор желісіндегі ұқсас мобильді қосымшаларды талдау;
пайдаланушы интерфейсінің дизайнын жасау;
мобильді қосымша әзірлеу;
Дипломдық жұмыстың құрылымы зерттеу пәні және нысаны, мақсаты және міндеттерімен анықталады.

I БӨЛІМ. МОБИЛЬДІ ҚОСЫМШАНЫ ҚҰРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Мобильді қосымша әзірлеу идеясы
Мобильді қосымша - бұл белгілі бір мобильді платформа үшін арнайы әзірленген бағдарламалық құрал (Android , iOS, Windows Phone және т.б.). Мобильді қосымшалар әдетте App Store немесе Google Play сияқты арнайы дүкендерден жүктеледі. Ол смартфондарда, планшеттерде, смарт сағаттарда және басқа да мобильді құрылғыларда пайдалануға арналған. Қосымшаның екі түрі ажыратылады:
1) кросс-платформалық
2) жергілікті
Кросс-платформалық қосымша - бұл әртүрлі операциялық жүйелерде жұмыс істей алатын бағдарлама. Кросс-платформалық қосымшаларды әзірлеу көбіне бастапқы кезеңдерде және қолданбаның, яғни қосымшаның өзектілігін тексеру қажет болғанда қолданылады. Содан кейін ғана жергілікті нұсқасы әзірленеді.
Жергілікті қосымша - бұл нақты операциялық жүйе үшін қатаң түрде жасалған мобильді қосымшаның түрі. Мұндай әзірлеу әдетте қымбатырақ, бірақ ол қолданушыға ыңғайлы етіп, қолданбаны мүмкіндігінше жекелендіруге мүмкіндік береді.
Мобильді қосымшаларды әзірлеу процесі келесідей жүреді:
1) Өнімнің аналитикасы. Бұл кезең мақсатты аудиторияны, бәсекелестерді және т.б. талдауды қамтиды. Бұл тұрақты жұмыс істеп қана қоймай, таңдалған аудитория үшін сұранысқа ие болатын өнімді жасау үшін қажет.
2) Жоспарлау. Мұнда соңғы жұмыс жоспары, құны, сондай-ақ өтінімді орындау мерзімі дайындалады. Сондай-ақ ықтимал нюанстар мен мобильді қосымшаның жұмыс істеу принципі ескеріледі, негізгі әрекеттер анықталады.
3) Қосымшаның дизайны. Бұл кезеңде қосымшамен тікелей жұмыс басталады. Таңдауға дизайн тұжырымдамалары әзірленуде. Бұл этаптың мақсаты - әдемі ғана емес, сонымен қатар функционалды дизайнды дамыту.
4) Бағдарламалау. Дизайн бекітілгеннен кейін мобильді қосымшаның функционалдығы әзірленеді.
5) Тестілеу және қосымшаны іске қосу. Жобаны бастамас бұрын, қолданбада қателер жоқ екеніне көз жеткізу керек. Ол үшін мобильді қосымшаның функциялары қатесіз дұрыс жұмыс істеу үшін бірнеше кезеңде тексеріледі. Келесі қосымшаны іске қосады. Бұл жобаны жүзеге асырудың соңғы кезеңі. [2]
Мобильды қосымшаларды қолдану графикаларды, кескіндерді, дыбысты және басқа компоненттерді жүктеудің ұзақтығын айтарлықтай жояды, бағдарлама телефонда орнатылғандықтан уақытты үнемдейді. Сонымен қатар смартфонның немесе планшеттің бірегей функционалдығын пайдалана отырып, пайдаланушының ыңғайлылығы мен жайлылығын арттырады.
Смартфонға сатып алуға және орнатуға болатын мобильді қосымшалардың тақырыптық мазмұны бар, арнайы айдарлар бойынша нақты құрылымдалған және пайдаланушылардың белгілі бір санаттарының ақпараттық қажеттіліктеріне бағытталған.
1.2 Мобильді қосымша классификациялары
Орындалатын функциялар бойынша мобильді қосымшалардың өзіндік категориялары бар. Мобильді қосымшалардың ең танымал категорияларына мыналарды жатқызуға болады:
Ойын-сауық (ойын қосымшалары, мультимедиа, музыка, театрға, кинотеатрға билеттерге тапсырыс беру және т.б.); Бұл категория мобильді қосымшаларды пайдаланушылардың, әсіресе жастар арасында өте кең танылған.

1.1 сурет. Ойын-сауық қосымшалары
Саяхат (қонақ үйді брондау, автокөлікті жалға алу, гид қызметтері, онлайн аудармашы қызметі және т.б.);
Бизнес (қаржылық өтінімдер, жоспарлау, сауда, қалаға өтініштер, жұмыс іздеу және т.б.);
Әлеуметтік қосымшалар (әлеуметтік желілер, жаһандық брендтік желілер, мамандандырылған (клубтық) желілер және т.б.);
Азық-түлік (тағамға тапсырыс беру және жеткізу, тамақтандыру мекемелерінің геолокациясы, рецепттер);
Спорт (спорт жаңалықтары, спорттық іс-шараларға билеттерді сатып алу, ойын тренажерлары);
Білім беру (оқу бағдарламалары, интерактивті курстар және т.б.);
Жаңалықтар (дайджесттер, арналар, рейтингтер). [3]
Қазақстанда өте жақсы дамыған, мобильді қосымшалардың барлық категориялары бір қосымшада жинақталған мобильды қосымша - Kaspi.kz қосымшасы. Kaspi.kz - бұл күнделікті қажеттіліктерге арналған түрлі қызметтерді қамтитын әмбебап қосымша. Ішінде:
* Kaspi.kz дүкені - электроника, киім, аяқ киім, балалар тауарлары, зергерлік бұйымдар, туризм және спорт тауарлары, демалыс тауарлары, кітаптар, АВТО тауарлар, жиһаз, құрылыс және жөндеу тауарлары және т. б. сияқты көптеген тауарлардың кең ассортиментінен тиімді сатып алу қызметін ұсынады. Әр түрлі сатушылардан бағаларды салыстыру, тауарлар мен сатушылар туралы сипаттамалар мен пікірлер, сондай-ақ тауарды несиеге немесе бөліп төлеу мүмкіндігі бар.
* Kaspi Travel - үйден шықпай-ақ тиімді авиа және ТЖ билеттерін іздеу және сатып алу ызметтері бар.
* Төлемдер - комиссиясыз төлем ұялы, интернет және теледидар, коммуналдық қызмет, салықтар, айыппұлдар, билеттер, көлік карталары, ақылы жолдар, автотұрақтар және басқаларын қоса алғанда, 7000-нан астам түрлі қызметтерді қамтиды.
* Аудармалар - Kaspi.kz телефон нөмірі немесе карта нөмірі бойынша клиенттерге лезде ақша аудару, сонымен қатар, басқа банк карталарына аударымдар және әлемнің кез келген банктерінің Visa және Mastercard карталарына халықаралық аударымдар жасай алады.
* Мемлекеттік қызметтер - Ashyq бағдарламасы, Kaspi QR-мен қоғамдық орындарға кіруді тіркеу, жәрдемақыларды рәсімдеу, ЖК тіркеу, автокөлікті тікелей қосымшада қайта ресімдеу, сондай-ақ жәрдемақы және әлеуметтік төлемдер алуға арналған әлеуметтік шот ашу қызметтері бар.

1.2 сурет. Әмбебап Kaspi.kz қосымшасы
Жалпы айтқанда, көптеген қызметтер бір мобильды қосымшада біріктірілген. Бұл бүгінгі таңда еліміздегі халыққа ең қолайлы, тиімді, тұтынушылары көп қосымша болып есептеледі.
1.2.1 Жаңалықтар мобильді қосымшасы
Жаңалықтар порталы - бұл жаңалықты оқырманға хабарлайтын, ақпараттық материал беретін үлкен интерактивті дерекқор. Бұл үлкен, көп деңгейлі қолданба. Онда пайдаланушылармен өзара әрекеттесуге және чаттарды және жарияланымдарды іздеуге арналған құралдар бар.
Ақпараттық порталда пайдаланушылар әлемнің немесе белгілі бір саланың соңғы жаңалықтарын біліп, оларды талқылап, осы саладағы сарапшының пікірін біле алады. Мұндай ресурстардың ең көп таралған мысалдары жаңалықтар немесе қалалық Интернет-порталдары. Оларда жаңа жаңалықтар, қаладағы оқиғалар афишасы, ауа райы болжамдары жарияланады. Көбінесе бұл үнемі толтырылатын ақпараттың үлкен көлемін қамтитын сайттар. Дегенмен қазіргі таңда ұялы телефондар, планшеттер пайда болғаннан кейін жаңалықтарды веб-сайттарға арнайы кіріп оқу және көру өзекті емес. Сондықтан жаңалықтарды оқу үшін жаңалықтар қосымшалары шығып, пайдалана басталды. Жаңалықтар арналған қосымшалардың өзіндік тиімді жақтары бар[15]:
* өнімділікті арттырады;
* тек қажетті ақпарат жүктеледі, яғни интернет-трафикті үнемдейді;
* жарнамасыз, жарнама болған жағдайда да аз;
* ыңғайлы интерфейс;
* түсінікті функционалдылық.
Жаңалықтарға арналған мобильді қосымшалардың бірнеше түрі бар:
1) Кең аймақтық - оларға ел немесе әлем жаңалықтары жарияланатын ресурстар кіреді.
2) Тар аймақтық - белгілі бір аймақ, қала, елді мекен жаңалықтарын жинайды.
3) Тар тақырыптық - мұндай қосымшалар бір тақырыпқа шоғырланған. Бұл өнер, құрылыс, музыка, спорт, кино, медицина болуы мүмкін.
4) Кең тақырыптық - онда көптеген оқырмандарға арналған материалдарды таба аламыз. Халықаралық жаңалықтар, пайдалы мақалалар, ойын-сауық материалдары және т. б. болуы мүмкін.
1.2.2 Интернет аналогтарға талдау жасау
Смартфон тұтынушылары мобильді қосымшаларды арнайы интернет дүкендерден жүтей алады. Android смартфондарының тұтынушылары үшін Google Play бұрынғы атауы Play Market, ал iOS операциялық жүйесіндегі смартфондар үшін App Store интернет дүкендері бар. Кейбіреулері оның ішінде миллионнан астам, ойындары, қосымшалары және басқа да бағдарламалары бар интернет-дүкен бар екендігіне аса сақтықпен қарайды, өйткені олар кез-келген қосымшаны сатып алуға ақша жұмсалады деп тұжырымдайды. Бірақ, Google Play өнімдері көбінесе ақысыз, бірақ ақылы бағдарламалардың құны App Store дүкеніне қарағанда төмен. Сондықтан пайдаланушылар арасында танымалдылыққа ие.
Шын мәнінде, Google Play - бұл өте пайдалы қызмет түрі. Ол Google компаниясына тиесілі (Android ОЖ-нің өзіне құқығы бар) және "фирмалық" интернет-дүкен. Онда ұсынылған барлық бағдарламалар бірнеше санаттарға бөлінеді ("қосымшалар"," ойындар"," музыка"," кітаптар " ," жаңалықтар " және т.б.), олардың әрқайсысының өзіндік ішкі жіктелуі бар (жанрлар, стильдер, бағыттар және т. б. бойынша).
Бұл жұмыстың мақсаты болған жаңалықтарға арналған мобильді қосымша - интернет-дүкендерде кең таралған. Сондықтан анализ жасау үшін Google Play интернет-дүкенінде ұқсас қазақстандық және әлемдік аналогтарды танымалдылығы және жүктелуі бойынша талдаймыз.
Zakon.kz - Қазақстан және әлемнің барлық жаңалықтарынан үнемі хабардар етіп отыратын жақсы қосымша. Қосымша жылдам жұмыс істейді, функционалды қарапайым және түсінікті, түсіну оңай. Сондай-ақ мүмкіндіктердің спектрі кең, технологиялық жетілдірілген қосымша. Қосымшаның білім, саясат, экономика, медицина, қаржы, қоғам, тәртіп, спорт, даму және т.б. бөлімдері бар. Тағы бір артықшылығы, пайдаланушы интерфейстің панельдердің түсін өзіне ыңғайлы етіп ақ немесе қара түске өзгерте алады. Техникалық тұрғыдан жақсы жасалған құрылыммен бірге функционалдылықтың көп мөлшері халық арасында қосымшаның жоғары танымалдылығын қамтамасыз етуде. Сонымен қатар, жеңілдетілген қосымшаның дизайны оны қабылдауды жеңілдетеді, бірақ аяқталмағандай көрінеді. Пайдаланушылар санын арттыруға көмектесетін жарқын түстер, ашық түсті интерфейс артық етпейді деп ойлаймын.[9]

1.3 сурет. Zakon.kz қосымшасының интерфейсі
NUR.KZ - мобильді қосымшасы "Қазақстан жаңалықтары" сұранысы бойынша Google Play дүкенінде ұсынылған алғашқы қосымшалардың бірі. Бұл жаңалық порталы Қазақстанның және әлемнің ең өзекті жаңалықтарын оқуға арналған тегін әрі ыңғайлы қосымша. Бұл мобильді қосымшаға көптеген жаңалық категориялары кірістірлген. Оларға саясат, экономика, шоу-бизнес, валюта бағамдары және спорт туралы соңғы жаңалықтар, сондай-ақ оқиғалар мен қылмыстық жаңалықтар туралы ақпараттар жатады. NUR.KZ мобильді қосымшасында ақпараттар экскюлзивті, әрі жылдам, тез шығып отырады. Осы функцияларымен бұл қосымша басқаларынан ерекшеленіп, қолданушылар арасында жақсы таралған. [8]

1.4 сурет. NUR.KZ қосымшасының интерфейсі
Tengrinews - бұл қосымша қазақстандық, әлемдік жаңалықтарды оқуға арналған мобильді қосымшалардың бірі. Жаңалықтар оқуға ыңғайлы жағымды графикасы бар. Қосымшада көптеген жаңалықтар бар, барлығы түсінікті, қарапайым тілде жазылған. Суреттер жарқын, интерфейс өте түсінікті және жағымды. Жаңалықтар үнемі жаңарып отырады, барлығы өзекті және өте қызықты. Кез-келген тақырыпта мақалалар, видео сілетмелер бар. Жаңалықтарға пікір қалдыруға болады, тіпті әлеуметтік желілер арқылы өзіндік парақшаларына кіруге болады. Сондай-ақ, тыңдауға болатын 3 радиостанция және подкасттар бар. Бұл басқа қосымшалармен салыстырғанда Tengrinews мобильді қосымшасының ерекшелігін көрсетеді. Бірақ қосымшаны пайдаланушылардың қалдырған пікіріне сүйенетін болсақ, қосымшада жарнама көп және ол жаңалықтарды оқуға өзінің айтарлықтай кедергісін келтіреді. [10]

1.5 сурет. Tengrinews қосымшасының интерфейсі

II БӨЛІМ. МОБИЛЬДІ ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕР
2.1 Мобильді операциялық жүйелерді талдау
Мобильді операциялық жүйе, сондай-ақ мобильді ОЖ деп аталады, ұялы телефондар, смартфондар, PDA компьютерлері, планшеттік компьютерлер және басқа портативті құрылғылар сияқты мобильді құрылғыларда жұмыс істеу үшін арнайы жасалған операциялық жүйе. [4]
Ұялы телефондарға арналған операциялық жүйелерді жасаушылар құрылғылардың кең ауқымды пайдаланушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға және бәсекелестерден артта қалмауға тырысады.
Іске асырылатын негізгі функциялар санына барлық өндірушілердің смартфондары кіреді:
* дауыстық телефондық байланыс және SMS;
* поштамен жұмыс;
* қарапайым интернет-серфинг;
* әлеуметтік желілерге және жедел алмасу қызметтеріне қол жеткізу;
* музыка;
* видео көре алу мүмкіндігі;
Бұл функцияларды ОЖ-нің барлық әзірлеушілері орындайды. Жеке және корпоративті IT-ортада қолданылатын негізгі мобильді құрылғыларға смартфондар мен планшеттер жатады. Үлкен функционалдылыққа байланысты смартфондар ұялы телефондарды ауыстырады.
Қазіргі таңдағы көпшілікке таныс операциялық жүйелерге Android, iOS, Symbian, Windows Mobile (Windows Phone), BlackBerry және т.б жатады.
iOS
Мобильді терминалдарға арналған iOS операциялық жүйесін Apple компаниясы 2010 жылға дейін iPhone OS ретінде белгілі Mac OS X операциялық жүйесінің негізінде жасаған. Осы ОЖ негізінде қазіргі таңда Apple компаниясының iPhone, iPad, iPod Touch, Apple TV сияқты құрылғылары шығарылуда. iOS мобильді операциялық жүйесі тек өз өндірісіндегі Apple құрылғыларында қол жетімді, өйткені компания үшінші тарап жабдықтары үшін ОЖ-ге лицензия бермейді.
Windows Mobile
Windows Mobile - бұл смартфондар мен мобильді құрылғыларда қолданылатын Microsoft мобильді операциялық жүйесі. Мобильді ОЖ Windows CE 5.2 ядросына негізделген. 2010 жылы Microsoft Windows Phone 7 деп аталатын жаңа смартфон платформасын жариялады.
2.2 Android операциялық жүйесі
Android - бұл смартфондар, планшеттер, ойын консольдері, қол сағаттары, теледидарлар, мультимедиялық ойнатқыштар, электронды кітаптар және Google көзілдіріктері бар тегін операциялық жүйе. Көбінесе заманауи құрылғылардың өндірушілері ОЖ стандартты элементтерін фирмалық қосымшалармен өзгертеді, мәзір элементтерін басқаша топтастырып, олардың атын тұжырымдайды. Қосымшалардың әртүрлілігі пайдаланушы үшін қосымша мүмкіндіктер алуға және негізгі функционалдылықты ауыстыруға мүмкіндік береді. Бүгінгі күнге дейін пайдаланушылардың мүмкіндіктерін едәуір кеңейтетін, өнімділік пен үнемділікті арттыратын тұрақты жаңартулар жүргізілуде. ОЖ-нің соңғы нұсқасы 2017 жылы жасалған және Android 8.0 Oreo деп аталады. Android - смартфон мен планшетті нақты қалта компьютеріне айналдыруға мүмкіндік беретін заманауи платформа. Сонымен қатар, Android ОЖ-ны басқару оңай.
2014 жылдың екінші тоқсанында бүкіл әлемде сатылған смартфондардың 86% - да Android операциялық жүйесі орнатылды[8]. 2017 жылдың мамыр айында әзірлеушілер конференциясында Google Android тарихында 2 миллиардтан астам Android құрылғысы іске қосылғанын жариялады.

2.1 сурет. Мобильді операциялық жүйелердің әлемдік нарығының үлесі
Android базасы 2008-2009 жылдары ескірген Windows Mobile және Symbian-ы ығыстырып, көрші реноваторға-Apple өнімдеріне елеулі бәсекелестік тудырып, танымал бола бастады. Оның пайда болуы ақылды гаджеттер нарығында керемет сезім тудырды. Android бірден өз саласында мінсіз, сөзсіз көшбасшы болды. Статистикаға сәйкес, 21 ғасырдың екінші онжылдығының ортасында Android негізінде барлық мобильді құрылғылардың 70% - дан астамы жұмыс істеді, ал Apple өнімдері артта қалды. Android-бұл көп функциялы және заманауи Linux базасы бар операциялық жүйе. Оның сөзсіз артықшылықтары-бәсекеге қабілетті өнімділік және ашық, жеке код. Бағдарламаның алғашқы нұсқасы 2008 жылы ұсынылды. Осы сәттен бастап автоматты жаңартулар жылына бірнеше рет пайда болды. 2017 жылдың соңына қарай құрылғылар Android 8.0 Oreo-да жұмыс істеді.
2.2 сурет. Android нұсқаларының жаңартылуы
Android OS негізгі артықшылықтары:
дауыстық шақыруларды қабылдаужүзеге асыру режимі; mail-мен жұмыс;
тәулік бойы, үздіксіз желіге шығуды қамтамасыз ететін көптеген сымсыз модульдерді қолдау (3G, 4G, GPSГЛОНАСС, Wi-Fi, NFC және т. б.); сенсорлық беттердің, сезімтал сенсорлық тақталардың, электронды пернетақталардың және т. б. арқасында пайдалану жеңілдігі.;
жақын адамдармен қашықтықта сөйлесу үшін бейне қоңырауларды қолдау;
жоғары ажыратымдылықтағы бейне түсіру, сонымен қатар сапалы, дерлік кәсіби фотосуреттер жасау мүмкіндігі;
жеке деректердің құпиялылығын қорғау және сақтау мүмкіндіктерінің кең базасы (мысалы, саусақ ізі немесе дауыс бойынша верификация);
сыртқы құрылғылармен және дискілермен ыңғайлы жұмыс.
Қарапайым және қол жетімді интерфейс - бұл Android-тің сөзсіз артықшылықтарының бірі. Смартфонды бірінші рет ұстап тұрған жаңа пайдаланушылар да оңай мәзірді тез түсініп, көп күш жұмсамай озық пайдаланушылар бола алады.[16]
2.2.1 Android операциялық жүйесінің архитектурасы
Жалпы әзірлеушілердің ойынша, Android - бұл әзірлеушіні ядродан шығаратын және Java - да кодты түрлендіруге мүмкіндік беретін платформа. Android-та көптеген пайдалы мүмкіндіктер бар. Біріншіден, бұл әр түрлі қосымшалар енгізу үшін API-нің үлкен жиынтығын ұсынатын, сонымен қатар платформа мен үшінші тарап қосымшаларына кеңес беретін компоненттерді қайта пайдалану және өзгерту мүмкіндіктерін ұсынатын негіз немесе фреймворк. Екіншіден, Android-да қондырмаларды іске қосуға мүмкіндік беретін үш өлшемді Dalvik машинасының болуы. Сонымен қатар, өндірушінің қызметтеріне 2D және 3D қосымшаларына арналған графикалық кітапханалардың жиынтығы, медиа-форматтарды қолдау (MP3, Ogg Vorbis, PNG, H. 264, MPEG-4), камераға, GPS, навигаторға, акселерометрге, голографиялық экранға, тумблерге және пернетақтаға арналған API бар. Тіпті фондық визуалды эффектілерді көшіруге арналған арнайы API бар. Барлық Android құрылғыларында осы айтылған мүмкіндіктердің барлығы бірдей бола бермейді. Әрине, Android перспективаларының тізімі жоғарыда айтып кеткендермен шектелмейді. Android архитектурасы компоненттер құралдарынан қалыптасады. Әрбір компонент ең төменгі деңгей элементтерінің тұжырымдамасына негізделген. Төмендегі 1.4 суретінде Android негізгі компоненттері көрсетілген. [6]

2.3 сурет. Android ОЖ архитектурасы
Android негізгі компоненттеріне толығырақ тоқтала кетсек.
Linux ядросы - бұл деңгей Android орналасуында негізгі болып табылады, өйткені бүкіл Android жүйесі кейбір архитектуралық жаңартулармен, өзгертулерімен Linux 2.6 нұсқасы ядросына негізделген. Ядроның атқаратын негізгі жұмысы мынада. Ол қауіпсіздік, жад, процестерді басқару сияқты жүйелік қызметтерге жауап береді, желілік стек пен драйвер моделін қамтиды. Сонымен қатар, бұл ядро аппараттық деңгей мен бағдарламалық жасақтаманың қалған бөлігі арасындағы дерексіз қабат рөлін атқарады.
Мысалы, Bluetooth-ды алсақ. Қазіргі уақытта бұл функцияны қамтымайтын құрылғы жоқ деп айтсақ та болады. Сондықтан ядро онымен жұмыс істеу үшін процессорды қамтуы керек.
Стектің маңызды бөліктерінің бірі - Dalvik виртуалды Java машинасынан және ядро кітапханаларының жиынтығынан тұратын Android жұмыс уақыты (Android Runtime). Dalvik бірнеше қосымшалардың бір уақытта жұмыс істеуіне мүмкіндік береді және файлдарды арнайы жады аз құрылғылар үшін оңтайландырылған dex. форматта орындайды. Ядро кітапханалары Java тілінде жазылған және функционалдылықтың кең спектрін қолдайтын сыныптардың үлкен жиынтығын қамтиды.
Келесі деңгей - Application Framework (қолданба жүйесі). Бұл деңгей іс жүзінде барлық қосымшалар қолданатын құралдар жиынтығы болып табылады. Мұнда Android-тің ерекше ерекшелігі болып табылатын Content Providers (мазмұн, деректер провайдерлері) сияқты компонентті бөліп көрсету керек. Деректер провайдерлері, мысалы, жаңа мүмкіндіктерді іске асыру үшін Интернеттен ақпаратты телефон деректерімен байланыс ақпаратымен немесе географиялық орналасумен біріктіруге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, деректерді әртүрлі қосымшалармен бөлісуге болады.
Соңында, пирамиданың жоғарғы жағында-қосымшалар деңгейі (қосымшалар). Бір қызығы, Android телефонның негізгі қосымшалары мен үшінші тарап бағдарламалық жасақтамасы арасында ешқандай айырмашылық жасамайды, осылайша теру, жұмыс үстелі немесе GMail электрондық пошта клиенті сияқты негізгі компоненттерді балама аналогтармен ауыстыруға болады. Android қосымшалары Java тілінде жазылған.[7]
Android гаджеттері дисплейлердің ажыратымдылығы мен физикалық өлшемдерінің кең таңдауымен сипатталады. Барлық өндірушілер өз пайдаланушыларын жаңа мүмкіндіктерімен, камера сапасымен, батареялар қуатымен таң қалдыруға тырысып келеді.
Сондықтан сатылымда дисплей өлшемі 4-тен 10 дюймге дейінгі құрылғылар бар, смартфондар арасында 6 дюймдік құрылғыларды табуға болады. Бұл тағы да Android гаджеттерінің бір ерекшелігі болып табылады.
Android операциялық жүйесі негізінде қосымша құру үшін Eclipse ортасын қолданса болады, ол Android-тің ең танымал құру ортасы болып есептеледі, оны көптеген тәжірибелі әзірлеушілер қолданады немесе Android Studio-ны қолданса болады. Android Studio - бұл жаңа даму ортасы, интеллектуалды және ыңғайлы орта ретінде тез танымал болады. Айта кету керек, Android Studio белсенді дамып келеді және оны Google қолдайды.
Android қолданушыларының базасы өте үлкен, нәтижесінде бағдарламада ұсынылған өнім кең аудиторияға ие болады. Осы аталған ерекшеліктерді ескере отырып, Android операциялық жүйесі негізінде қосымша құру ортасы ретінде Android Studio-ны таңдадым, өйткені ол Google-дің ресми даму ортасы және Eclipse-ге қарағанда заманауи платформа болып есептеледі.

III БӨЛІМ. МОБИЛЬДІ ҚОСЫМШАНЫ ІСКЕ АСЫРУ
3.1 Мобильды қосымшаны әзірлеу ортасы
Android Studio даму ортасы - бұл өте жас даму ортасы. Бірақ, әрине, бұл IDE перспективаға және сұранысқа ие. Сондай-ақ, ол тегін. Android Studio-бұл IntelliJ IDEA-ға негізделген Android қосымшаларын жасауға арналған ресми интеграцияланған даму ортасы (IDE). Ол Windows-та еш қиындықсыз жұмыс істейтін, Google компаниясы жасаған бағдарлама. Тиісті утилитаның негізінде Android үшін қажетті мобильді қосымша жасалады[2].
2014 жылы ресми бағдарламалау ортасы дәрежесін алды. Бұған дейін тапсырманы орындау Eclipse арқылы жүзеге асырылып келді.Қуатты код редакторы мен IntelliJ әзірлеуші құралдарынан басқа, Android Studio Android қосымшаларын жасау кезінде өнімділікті арттыратын қосымша мүмкіндіктері бар:
* Gradle негізіндегі ыңғайлы құрастыру жүйесі
* Жылдам және көп функциялы эмулятор
* Барлық Android құрылғылары үшін жасай алатын бірыңғай орта
* Стандартты бағдарлама мүмкіндіктерін құруға және код үлгілерін импорттауға көмектесетін код үлгілері және GitHub интеграциясы
* Тестілеуге арналған кең құралдар мен жақтаулар
* Lint құралдары өнімділік, пайдалану ыңғайлылығы, нұсқалардың үйлесімділігі және басқа мәселелерді анықтауға арналған
* C++ ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.