Қазақстанның Ислам Ынтымақтастық Ұйымына төрағалығы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан және Ислам Ынтымақтастық Ұйымы

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .

I тарау Қазақстанның Ислам Конференциясы Ұйымына кіруі және ондағы қызметі

1.1Ислам Ынтымақтастық Ұйымының құрылуы және оның әлемдік қауымдастықтағы орны мен рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.2 ИЫҰ аясында қозғалған cаяси мәселелер ... ... ...
1.3 ИЫҰ шеңберінде қарастырылған экономикалық шешімдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1.4 Денсаулық сақтау және экологиялық мәселелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.5 Әлеуметтік мәселелерді қарастыру барысында өткен сессиялар маңызы мен өзектілігі ... ... ... ... ... ... . ... ... .

II тарау Қазақстанның Ислам Ынтымақтастық Ұйымына төрағалығы

2.1 Ұйымға төрағалық ету жауапкершілігі мен маңызы ... ... .
2.2 Бейбітшілік пен қауіпсіздікті сақтау мәселесі бойынша Қазақстанның ұстанымдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.3 Ғылыми технологияларды жаңғырту процесінде Қазақстан ұсынған жоба модельдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.4. Қазақстанның халықаралық діни қақтығыстар мен жанжалдарды шешу тулары көзқарасы ... ... ... ... ... ... ...
2.5 ИЫҰ аясында Қазақстанның халықаралық инвестициялық ынтымақтастық жобалары ... ... ... ... ... .
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .

Жұмыстың мақсаты:

Ислам Ынтымақтастық Ұйымы және Қазақстан арасындағы ынтымақтастықты зерттеу.
Тақырып міндеттері:
ИЫҰ шеңберіндегі Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының ықпалдастығы талдау.
Ислам әлемінде болып жатқан азық-түлік мәселесін шешуге қатысып көмек беру
Қазақстандағы діни жанжалдарды шешу мәселесінде ИЫҰ маңызын баяндау. Онын ішінде терроризмге қарсы күрес жүргізу ісі мен исламофобиямен күрес мәселелері
Ел үшін стратегиялық маңызы бар перспективалық жобаларға қатысу мүмкіншілігін сипаттау
Қазақстанның халықаралық инвестициялық ынтымақтастық жобаларын іске асыруын көрсету
Қазақстан дипломатиясының халықаралық деңгейде мойындалуын ашып көрсету

Кіріспе

Тарихымызда Қазақстан күрделі әрі ұзақ трансформациядан өткен мемлекет. Мемлекеттілікті қалыптастыру жолында Қазақстан мен оның халқы - хандық кезеңнен, протектораттық кезеңнен, кейіннен одақтық республикалар құрамынан да өтті. Заманауи үлгідегі ұлттық мүддеге сәйкес келетін мемлекеттілікті құру барысында түрлі сын-тергеулерді өткерді. Кеңес Одағы ыдыраған тұстан бастап Қазақстан өз тәуелсіздігіне қол жеткізді. Елбасымыз бұл мемлекеттілікті қалыптастыру кезеңінде ешкімге ұқсамайтын даму жолын таңдады. Бұл жолда халықаралық байланыс пен халықаралық экономиканы көтеру алдыңғы бағыттардың бірі болды. Мақсат айқын - Қазақстанда қауіпсіздікті сақтау, экономикалық және саяси қарым-қатынастарда тиімді аймаққа ену, тәуелсіз мемлекет ретінде еліміздің сыртқы ахуалына тиімді әрі қолайлы ұсыныстарды тиянақты қарастыру. Қазақстан дүниежүзілік қауымдастықта қазіргі таңда 73 ұйымның құрамында және алғаш адымын 1992 жылдың 2-ші наурызында БҰҰ-ның мүшесі болып бастады. Тәуелсіздігімізді мойындаудан да күрделі болатыны ол ел қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Осы бағытта Қазақстан Ислам Конференциясы Ұйымына 1995 жылы қабылданды. Ислам әлемімен ықпалдастықты нығайту қажеттілігі туындады.

Ислам Ынтымақтастық Ұйымының құрылуы және оның әлемдік қауымдастықтағы орны мен рөлі

Ислам Ынтымақтастығы Ұйымы көлемі бойынша екінші халықаралық ұйым болып табылып, төрт құрлықта орналасқан елу жеті мүше мемлекет пен 1,8 млрд халықты қамтитын Біріккен Ұлттар Ұйымынан кейінгі табан тіреген ұйым. Елу жеті мүше мемлекеттерден бөлек бес бақылаушы мемлекеттер: Тайланд 1998 ж., Ресей 2005 ж., Солтүстік Кипр 2004 ж., Босня және Герцеговина 1994 ж. және Орталық Африка Республикасы 1997 жылдан бастап мүшелік етуде.Ұйымға ТМД елдерінен алғаш Әзірбайжан 1991 жылы кірсе, түркі мемлекеттерінен Түркия 1969 жылдан бастап мүше болды. Ұйым ислам әлемінің ұжымдық дауысын білдіреді және халықаралық бейбітшілік пен келісімді қолдауда өз мүдделерін қорғауға және білдіруге, әлемнің әртүрлі халықтары арасындағы қатынастарды нығайтуға ұмтылады.
Ұйым хижраның 1389 жылы, яғни 1969 жылдың 25-ші қыркүйегінде құрылды. ИЫҰ-ның құрылуы кездейсоқ жағдай болмады, керісінше ислам дүниесіне ауадай қажет болған ұйым. Иерусалимдегі әл-Ақса мешіті өртке оранған сәттен кейін бүкіл әлемге кері жауап ретінде біріккен ұйым екені рас. 1970 жылы Сауд Арабиясының Джидда қаласында Сыртқы істер министрлерінің алғашқы Ислам конференциясы өтті, онда Джиддада орналасатын және ұйымның Бас хатшысы басқаратын ортақ хатшылық құру туралы шешім қабылданды. Ислам Ынтымақтастығы Ұйымының Жарғысы 1972 жылы Сыртқы істер министрлерінің Ислам конференциясының үшінші сессиясында қабылданды. Жарғы ұйымның мүше мемлекеттер арасындағы ынтымақтастық пен ынтымақтастықты нығайту жөніндегі мақсаттарын, қағидаттары мен негізгі міндеттерін белгіледі. Мүше саны отыз елден тұратын ұйым құрылғаннан кейін төрт онжылдықтан астам уақыт ішінде өсті, бұл құрылтайшы мүшелердің саны болып табылады және қазіргі уақытта елу жеті мүше мемлекетке жетті.
Кейінірек ұйымның жарғысына жаһандық оқиғаларды ескере отырып түзетулер енгізілді. Ұйым ұлттың сөзін жинаушы және мұсылмандардың өкілі болып, бүкіл әлемде бір жарым миллиардтан астам мұсылманды толғандыратын мәселелерді қорғаудың ерекше құрметіне ие. Ұйым мұсылмандардың өмірлік маңызды мүдделерін қорғау және мүше мемлекеттер қатысатын даулар мен жанжалдарды реттеу жөніндегі жұмыс мақсатында Біріккен Ұлттар Ұйымымен және басқа да үкіметаралық ұйымдармен консультациялар мен ынтымақтастық қатынастарын сақтайды. Ұйым Ислам мен мұсылмандардың шынайы құндылықтарын қорғау, қателіктер мен түсініктерді түзету үшін көптеген қадамдар жасады, сонымен қатар мұсылмандарға қатысты кемсітушіліктің барлық түрлеріне қарсы тұруға белсенді ықпал етті.
Егер ИКҰ-ның бірінші жарғысы 14 баптан тұрса, онда қазіргі қолданыстағы ИЫҰ-ның негізгі құжатында 39 бап бар. Жарғының 1, 2, сондай-ақ 26 мен 28-баптары ұйымның мақсаттары мен қағидаттарын бекітеді.
3-пен 4-баптар ұйымға мүшелікке және байқаушы мәртебесіне байланысты ережелерді айқындайды. 5-25-баптар ұйымның әртүрлі органдарының мәртебесі мен өкілеттіктерін бекітеді. 29-31-баптар ұйымды қаржыландыру және бюджет тәртібін белгілейді. 32, 33-баптар ұйымдағы қызмет регламенттері мен дауыс беру рәсімдеріне арналған. 34-бап ИКҰ мен оның өкілдерінің артықшылықтары мен иммунитеттерін айқындайды. 35-бап ұйымнан шығу тәртібін белгілейді. 36-бап Жарғыға өзгерістер енгізу тәртібін бекітеді. 37-бап ИЫҰ-ға мүше мемлекеттердің жарғы ережелерін түсіндіруі мен имплементациялау тәртібі туралы айтады. 38-бап ұйымның ресми тілдері ретінде араб, ағылшын және француз тілдерін бекітеді. 39-бап жарғыны бекіту және оның күшіне ену тәртібін белгілейді.
Ұйымның ең маңызды органдарының қатарына Ислам саммиті, Сыртқы Істер Министрлерінің Кеңесі, Бас хатшылық, сондай-ақ әл-Құдс комитеті және ғылым мен технология, экономика және сауда, БАҚ және мәдениет саласындағы үш тұрақты комитет кіреді. Сондай-ақ, ұйымның туы астында жұмыс істейтін мамандандырылған мекемелер бар, оның ішінде Ислам Даму Банкі және Білім, ғылым және мәдениет жөніндегі ИСЕСКО бар. Ислам Ынтымақтастығы Ұйымының қосалқы органдары мен үлестес мекемелері де әртүрлі салаларда жұмыс істей отырып, өмірлік маңызды және толықтырушы рөл атқарады.

1969 жылы 25 қыркүйекте Рабатта өткен мұсылман мемлекеттері басшыларының конференциясында құрылған Ислам Ынтымақтастығы Ұйымы (ИЫҰ) мұсылмандардың ең ірі және ықпалды ресми үкіметтік мұсылман халықаралық ұйымы болып табылады. Қазіргі уақытта шамамен 1,5 млрд халқы бар 57 елді біріктіреді.

ИЫҰ-ның негізгі қағидаттары::

толық теңдік;
әр халықтың өз тағдырын өзі шешу құқығын құрметтеу;
ішкі істерге араласпау;
мемлекеттердің егемендігін, тәуелсіздігін және аумақтарының тұтастығын құрметтеу;
ИЫҰ-ға мүше мемлекеттер арасындағы даулы мәселелерді келіссөздер, делдалдық немесе төрелік арқылы бейбіт жолмен шешу;
мүше мемлекеттер аумақтарының тұтастығына, сондай-ақ саяси тәуелсіздікке қарсы күш қолданбау немесе оны қолдану қаупін қолданбау.
Қазақстан 1995 жылы Ұйымның толық құқықты мүшесі болды.

2011 жылғы 28-30 маусымда Астанада Ислам Конференциясы ұйымы (ИКҰ) Сыртқы істер министрлері кеңесінің 38-ші сессиясы өтті. Осы сәттен бастап Қазақстан осы халықаралық ұйымға төрағалық етуге кірісті. Бұл кездесуді Тарихи деп атауға болады, өйткені онда ИКҰ-ны Ислам Ынтымақтастығы Ұйымы деп қайта атау туралы шешім қабылданды, адам құқықтары жөніндегі тұрақты комиссия құрылды. Алғаш рет ИЫҰ-ның Орталық Азиямен ынтымақтастық жөніндегі іс-қимыл жоспары қабылданды.

Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың мұсылман үмметі алдындағы бағдарламалық баяндамасы ИЫҰ Астана декларациясының негізін қалады, ол мазмұны жағынан ХХІ ғасырда ислам әлемін дамытудың негізі ретінде жаңғырту мен реформаларды жариялаған ұйымның ең прогрессивті құжатына айналды.

СІМК жүзден астам қарар қабылдады, олардың қатарына Ауғанстаннан есірткінің заңсыз өндірісі мен айналымына қарсы күрес және бұрынғы Семей ядролық полигоны мен Арал теңізінің өңірлерін оңалту саласында Қазақстанның бастамасы бойынша ұсынылған қарарлар да кірді.

Қазақстан ИЫҰ СІМК төрағалығының 2011-2012 жылдарға арналған тұжырымдамасы мен бағдарламасында көрініс тапқан басымдықтарды дәйекті түрде іске асырды. Бұдан басқа, мүше елдермен, ИЫҰ Бас хатшылығымен және институттарымен бірлесіп, 2011 жылы VII Дүниежүзілік ислам экономикалық форумында және ИЫҰ СІМК 38-ші сессиясында ұсынылған өзара азық-түлікпен көмек көрсету жүйесін, орта және шағын бизнесті қолдау тетігін құру, ИЫҰ өкілдерінің G20 және басқа саммиттерге қатысуын қамтамасыз ету жөніндегі қазақстандық бастамаларды іске асыру бойынша жұмыс жүргізілді.

Ислам әлеміндегі күрделі геосаяси ахуал аясында ИЫҰ Атқарушы комитетінің Сирия мен Ливиядағы дағдарысты реттеуге арналған төтенше отырыстары өтті. Сомалидегі гуманитарлық апатты еңсеру, исламофобиямен Күрес және дінаралық қақтығыстардың алдын алу мәселелері ұйымның назарында болды.

Қазақстандық төрағалықтың қамқорлығымен өткізілген кең ауқымды науқан аясында Сомали үшін жалпы сомасы 500 миллион доллардан асатын қаржы жинақталды. Сонымен қатар, Мемлекет басшысының 3 жаһандық бастамасы БҰҰ-да мақұлданды: 29 тамызды Халықаралық ядролық сынақтарға қарсы іс-қимыл күні деп жариялау және ядролық сынақтарға жан-жақты тыйым салу туралы шарттың күшіне енуі, Ауғанстаннан есірткінің заңсыз айналымына қарсы іс-қимыл, сондай-ақ ИЫҰ мен ықпалды өңірлік ұйымдар арасындағы өзара іс-қимылды нығайту.

Сондай-ақ Қазақстан ұйымға мүше мемлекеттердің сауда - экономикалық өзара іс-қимылын ілгерілетуге жауапты бас орган болып табылатын ИЫҰ сауда және экономикалық ынтымақтастық жөніндегі тұрақты комитеті (КОМСЕК) төрағасының орынбасары болып сайланды.

ИЫҰ Бас хатшысы Е.Ихсаноғлу қазақстандық төрағалықтың жоғары мазмұндылығы мен кәсібилігін атап өтіп, ұйым тарихындағы ең жарқын тараулардың бірі болып қала беретінін мәлімдеді.

ИЫҰ Қазақстанның халықаралық аренадағы бастамаларын дәйекті түрде қолдап келеді және олардың табысты іске асырылуына өз үлесін қосуда. Атап айтқанда, Азиядағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңес пен әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің Съезін шақыру жөніндегі бастамалар ұйымның жыл сайынғы құжаттарында көрініс табады. ИЫҰ Қазақстан "Шығыс - Батыс"желісі бойынша қарым-қатынас көпірі қызметін атқаратын өркениетаралық және дінаралық диалогты ілгерілету саласындағы Қазақстанның маңызды үйлестіруші рөлін мойындайды.

Өзара іс-қимылдың маңызды аспектісін ИЫҰ-ның қаржы құрылымдарымен, әсіресе мұсылман әлеміндегі ең ірі инвесторлардың бірі болып табылатын Ислам даму банкімен ынтымақтастықты дамыту деп тану қажет. ИДБ-ның Қазақстандағы жалпы инвестициялық қоржыны шамамен 700 млн.долларды құрайды.

ИЫҰ Орталық Азия бойынша ИЫҰ-ның арнайы бағдарламасын құруды қолдайды. Бұл жоба Орталық Азия үшін де, мұсылман қоғамдастығы елдері үшін де өзара қызығушылық тудыратын сауда операцияларын, инвестицияларды ынталандыруда, өнеркәсіптік жобаларды жүзеге асыруда ұйым тарапынан қолдау мен өзара іс-қимылды көздейді.

2017 жылғы 10-11 қыркүйекте Астанада Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың қатысуымен ИЫҰ-ның Ғылым және технологиялар жөніндегі бірінші саммиті өтті, оның қорытындысы бойынша "ғылым, технологиялар, инновациялар және ислам әлемін жаңғырту"Астана декларациясы қабылданды.

2017 жылғы 23 қыркүйекте Нью-Йоркте БҰҰ Бас Ассамблеясының сессиясы аясында Ислам Ынтымақтастығы Ұйымы Сыртқы істер министрлерінің үйлестіру кездесуі өтті.

Қазақстан ИЫҰ-ға мүше мемлекеттерге 10-11 қыркүйекте Астанада Ислам ұйымы тарихындағы ғылым және технологиялар жөніндегі бірінші саммиттің табысты өтуіне белсенді қатысқаны және оған жәрдем көрсеткені үшін алғыс айтты. Саммиттің қабылданған қорытынды құжаттары, Астана декларациясы мен іс-қимыл бағдарламасы ИЫҰ-ға мүше мемлекеттердің ғылым, технологиялар және жаңғырту саласындағы ынтымақтастығын алдағы он жылға дамыту мен одан әрі нығайтудың берік негізін қалады. Құрылған Ислам Даму Банкінің арнайы қорын осы процеске белсенді тартуға аса мән беріледі.

Қазақстан делегациясы ИЫҰ мемлекеттерін Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың татуласуға, өзара құрмет пен сенімді нығайтуға, ислам әлеміндегі өзара тиімді ынтымақтастықты дамытуға бағытталған бастамаларын іске асыруға белсенді қатысуға шақырды. G-20 сияқты ынтымақтастықтың арнайы алаңын құру үшін ислам әлемінің экономикалық тұрғыдан неғұрлым дамыған елдерінің күш-жігерін жедел шоғырландырудың маңыздылығы атап өтілді.

Қазақстанның пікірінше, Қазақстан Президентінің бастамасымен құрылған Азық-түлік қауіпсіздігі жөніндегі Ислам ұйымының тиімді жұмысы ерекше назар аударуды талап етеді. Бүгінгі таңда аталған ұйымның мүшелері 32 мұсылман мемлекеті болып табылады, штаб-пәтері жақын арада Астанада ашылады.
Премьер-Министрдің орынбасары - Сыртқы істер министрі Мұхтар Тілеуберді бастаған қазақстандық делегация Пәкістан астанасында өткен Ислам Ынтымақтастығы Ұйымы (ИЫҰ) Сыртқы істер министрлері кеңесінің 48-ші сессиясына қатысты. Бұл туралы ақорданың баспасөз қызметі ҚР сыртқы істер Министрлігі.

Сессия тақырыбы "Бірлік, Әділеттілік және даму жолындағы серіктестік"болды. ИЫҰ елдерінің өкілдері таяу шығыс күн тәртібіндегі өзекті мәселелер, қарусыздану, халықаралық терроризмге қарсы іс-қимыл, исламофобия, ксенофобияға қарсы күрес, ИЫҰ-2025 қызметінің бағдарламасы және басқа да тақырыптар бойынша пікір алмасты. Сондай-ақ, экономика, сауда, көлік, мәдениет, ғылым және технологиялар, туризм және денсаулық сақтау, ақпараттық технологиялар, су ресурстары, қоршаған орта және климаттың өзгеруі салаларындағы ынтымақтастықты дамыту мәселелері қаралды."Азия тобының атынан сөйлеген сөзінде ҚР Сыртқы істер министрі Мұхтар Тілеуберді ИЫҰ-ға мүше мемлекеттерге қаңтардағы қайғылы оқиғалар барысында Қазақстанға қолдау көрсеткені үшін алғысын білдірді. Ол еліміздің жаһандық және аймақтық қауіпсіздікті қамтамасыз ету процесіне өз үлесін қосуды жалғастыруға дайын екенін мәлімдеді. Осы тұрғыда АӨСШК-ке кірмеген Азия мұсылман елдерін осы қауіпсіздік жөніндегі өңірлік бірлестіктің мүшесі болуға шақырды. Мұхтар Тілеуберді Қазақстан бастамашы болған терроризмнен азат әлемге қол жеткізу жөніндегі мінез - құлық кодексінің маңыздылығына және терроризмге, экстремизмге және исламофобияға қарсы күресте күш-жігерді біріктіру үшін әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері съезі шеңберінде конфессияаралық диалогты жалғастыру қажеттігіне назар аударды", - деп хабарлады СІМ баспасөз қызметі.Казахстан предоставил гуманитарный транзитный коридор для афганских женщин, сообщает МИД РК.

Организация исламского сотрудничества (ОИС) приняла решение о создании Гуманитарного целевого фонда для оказания помощи Афганистану.

Ауғанстандағы Қауіпсіздікке жәрдемдесу халықаралық күштерінің миссиясы аяқталуда.

Ел аумағының басым бөлігі қазірдің өзінде Ауғанстан Үкіметінің жауапкершілігінде.

Біз ел басшылығы мен халықаралық қоғамдастықтың осы үрдісті нығайту жөніндегі күш-жігерін қолдаймыз.

Алайда, халықаралық коалиция күштерінің шығарылуы, менің ойымша, Ауғанстанға әлемнің назарының әлсіреуінің белгісі ретінде қарастырылмауы керек.

Ол елдің барлық салауатты күштері үшін дамудың жаңа, бейбіт кезеңіне өту туралы сигнал болуға тиіс.

Басты міндет - ішкі ұлттық келісімге қол жеткізу және ұзақ мерзімді бейбітшілік негіздерін қамтамасыз ету.

Ауғанстан проблемаларын шешудің кілті, ең алдымен, ауған халқы мен Үкіметінің, оның заңды өкілі ретінде қолында.

Әлемдік қоғамдастыққа ауғанаралық диалогтың дамуын толығымен көтермелеу маңызды.

Ауғанстанда бейбітшілік пен тәртіпті орнатуға дайын екендіктерін көрсететін күштер қолдау алуы керек.

Осыған байланысты 2014 жылы жоспарланған Ауғанстандағы президенттік сайлау өте маңызды.

Сайланған Мемлекет басшысы Ауған қоғамының барлық топтарының қолдауына ие болады деп сенемін.

Халықаралық жәрдемдесу бағдарламаларының негіз қалаушы элементі - бұл Ауғанстанды экономикалық оңалту.

Өңірдегі экономикалық ынтымақтастықты кеңейтуді жеделдетіп, Ауғанстанды осы процестерге белсенді түрде интеграциялау қажет.

Қазақстан-өңірлік интеграцияның табанды жақтаушысы.

Біздің еліміз өңірлік көлік инфрақұрылымын құруға белсенді инвестиция салуда.

"Батыс Еуропа - Батыс Қытай" транзиттік дәлізі, "Қазақстан - Түрікменстан - Иран" теміржол бағыты, ХҚЖК күштерін шығару үшін Солтүстік тарату желісі жүйесіндегі Қазақстанның көлік инфрақұрылымы, "жаңа Жібек жолы" бастамасы шеңберіндегі жаңа идеялар - бұл еліміздің өңірлік интеграцияға қосқан үлесі.

Біз әлі пысықталу сатысында тұрған ірі өңірлік жобаларды қолдаймыз.

Олардың ішінде " ТАПИ "("Түрікменстан - Ауғанстан - Пәкістан - Үндістан "газ құбыры)," КАСА-мың "("Central Asia-South Asia - 1000" жоғары вольтты электр жеткізу желісі), сондай-ақ Ауғанстанның айналасында және ішінде темір жол желісін кеңейту бар.

Менің ойымша, Алматы қаласының мүмкіндіктері де Ауғанстанды дамытуға байланысты міндеттерді шешуге ықпал ете алар еді.

Біздің оңтүстік астанамыз - Ауғанстанға географиялық жағынан жақын, мүмкіндіктері кең қуатты көлік торабы.

Алматы-халықаралық агенттіктерді, оның ішінде БҰҰ жүйесін орналастыру орны.

Осыған байланысты Алматыда БҰҰ халықаралық орталығын құру туралы ұсыныс өзектілігін сақтап отыр.

Оның қызметі, соның ішінде Ауғанстанды жанжалдан кейінгі оңалтуға бағытталатын болады.

Мұндай құрылым БҰҰ-ның және басқа да халықаралық және өңірлік ұйымдардың өңірлік және субөңірлік өкілдіктері арқылы осы елге қаржылық-экономикалық көмекті үйлестіру үшін қажет.

Бұл болашақта көпжақты ынтымақтастықтың ағымдағы бағдарламалары мен міндеттерін тиімді іске асыруға мүмкіндік береді.

Қазақстанның Ауған мәселесіндегі рөлінің өз тарихы бар.

1996 жылы Ауғанстанның солтүстік бөлігінде жағдай күрт шиеленіскен кезде Алматыда Орталық Азия мен Ресей Мемлекет басшыларының шұғыл кездесуі өтті.

Кездесуге қатысушылардың ұсынысы бойынша БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің отырысы шұғыл түрде шақырылды.Дәл сол кезде, 22 қазанда 1990-1996 жылдар кезеңінде БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің Ауғанстан жөніндегі №1076 жеке қарары бірауыздан қабылданды.

Қазақстан ЕҚЫҰ-ға төрағалық ету барысында Ауғанстанның проблемаларын шешуге жәрдемдесу үшін көп күш жұмсады.Осындай желі ИЫҰ СІМК-ге төрағалық ету аясында да өткізілді.Біздің еліміз Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы және Ұжымдық қауіпсіздік туралы Шарт Ұйымы шеңберінде Ауғанстанның проблемаларын реттеу мәселелеріне белсенді қатысады.Ауғанстанмен байланысты проблемалар спектрі Қазақстан Республикасын айналып өтпейтіні рас, Ауғанстан үшін осы маңызды тарихи кезеңде "ақиқат сәтіне" айналуға тиіс.Айқын тәсілдер, сындарлы саясат, өңірдің тұрақты дамуына нұқсан келтіретін геосаяси стратегиялардан бас тарту - "өңірлік мүдделер платформасы"туралы тезисіміздің негізгі құрамдас бөлігі.Біз Еуроазиялық кеңістік елдерінің Ауғанстанға қатысты аймақтағы бейбітшілік үшін ниеттерінің бірлігі туралы мәлімдеуіміз керек.Мұндай тәсілді өңірден тыс елдер де қолдайды деп сенемін.Форумның қорытынды құжаты - Алматы декларациясында Ауған қоғамына, елдегі және одан тыс жерлердегі саяси күштерге Ауғанстанды жауапты және тең құқықты әріптес ретінде одан әрі қолдауға бағытталған халықаралық қоғамдастықтың бағыты мен стратегиясының өзгермейтіндігі туралы нақты белгілер көрсетілуге тиіс.Ыстамбұл үдерісіне әр түрлі мәртебеге қатысатын барлық мемлекеттер алдағы уақытта да ашықтық саясатын ұстанып, сындарлы диалог құрып, ынтымақтастықты дамыта беретініне сенімдімін. Кейбір деректерге қарағанда, Ұйымға мүше мемлекеттер басшыларының сам - - митін өткізу бастамасын Ислам Ын - тымақтастығы Ұйымының (ИЫҰ) Бас хат - шысы көтерген. Осындай аса ауқымды жиынды ұйымдастыру және өткізу жұмыстары Пәкістан еліне жүктеліпті. Бірақ, Пәкістан халықаралық деңгейдегі мұндай іс-шараны өз міндеттеріне алуға қауқарсыз екенін алға тартып, одан бас тартқан. Қазақстан басшылығы жан-жақты ойластыра келіп, Ұйым саммитін біздің елімізде өткізу туралы шешім қабылдады және осындай жаһандық шараны ұйымдастырудың жұмыс жоспарын бекітті. Барлық іс-шараларды жүзеге асыру Сыртқы істер министрлігі мен Білім және ғылым министрлігіне жүктелді.
Ислам Ынтымақтастығы Ұйымы өз қатысушыларының саны, географиялық ауқымы мен мамандандырылған құры - лым - дары жағынан Біріккен Ұлттар Ұйы - мынан кейінгі 57 мемлекетті біріктірген ірі халықаралық ұйым болып табылады. Қазақстан 1995 жылы Ұйымның то - лық құ - қылы мүшесі болды. Міне, бұл елі - міздің ИЫҰ-ға мүше мемлекеттермен бай - ланыс орнатуға, ислам кеңістігіндегі сая - си-экономикалық үдерістерге белсе - не қатысуға жол ашты. Ал Қазақстан Пар - ламентінің Ислам конференциясы ұйымына мүше елдер арасындағы эко - номикалық, техникалық және сауда ын - тымақтастығы туралы бас келісімді ратификациялауы маңызды мәселенің бірі саналады. Себебі, ол сауда-экономикалық ын - тымақтастықты регламенттейтін ИЫҰ-ның басты негіздемелік құжаты ре - тін - де ерекшеленеді. Сондай-ақ, бұл мұ - сылман елдерімен тығыз серіктестік қатынастардың дамуына серпін береді, ислам қаржы-экономикалық институттарымен байланысты жандандырады.
Осы жерде атап өтетін мәселе - қа - зақстандық тараптың Ұйымның бас келі - сіміне екі ескертпе енгізіп барып қол - қойғандығы. Оның біріншісінде: Қа - зақ - стан Үкіметі бас келісімнің 6-бабын осы келісімге қатысушыларға Қазақ - стан Республикасы қатысушы болып табылатын басқа халықаралық шарттардан туындайтын міндеттемелерге залал келтірмей, кез келген өзге үшінші мемлекет үшін қолайлылығы кем емес режімді ұсыну міндеттемесі ретінде қолданатын болады - деп көрсетілген. Бұл ескертпе не үшін қажет? Себебі бас келісімнің 6-бабы ИЫҰ-ға мүше елде - рдің жұмыс күшіне жеңілдіктер мен артық - шылықтар беруді көздейді. Яғни бұл Ұйымға мүше елдер арасында жұмыс кү - ші еркін қозғалады дегенді білдіреді. Ал Қазақстан бұған қазірше бара алмайды. Өйт - кені Халықты жұмыспен қамту туралы Заңға сәйкес, ішкі еңбек нарығын қорғау мақсатында еліміздің Үкіметі шетелден жұмыс күшін тартуға қатаң квота белгілеген. Ал екінші ескертпе Қазақстан мүше болып табылатын Еуразиялық экономикалық одақ аясында жүргізілетін сыртқы сауда саясатына байланысты.
Еліміздің Ұлттық экономика минис - тр - - лігінің ақпараты бойынша, ИЫҰ-ға мү - ше мемлекеттердің басым бөлігі біз - дің басты сауда серіктестеріміз болып есептелмейді. Дегенмен, жыл өткен са - йын Қазақстанның жалпы тауар ай - налымындағы Ұйымға қатысушы елдер - мен сауда көлемінің үлесі артып келе жат - қаны қуантады. Мысалы, 2012 жылы елі - міз - дің Ұйымға мүше мемлекеттермен сауда айналымындағы үлес салмағы 7,2 пайыз болса, 2016 жылдың қаңтары мен қазаны аралығында оның көлемі 10,2 пайызды құрады. Бұл мәселеде ИЫҰ елдерін біздің еліміздің ауыл шаруашылығы өнім - дерін өткізу нарығы қызықтырады.
Осыдан алты жылдай уақыт бұрын, 2011 жылдың маусымында Астанада өт - кен ИЫҰ Сыртқы істер министрлері кеңесінің 38-сессиясында Қазақстан басшысы Н.Ә.Назарбаев Ұйымның жаңа инс - титуты - Азық-түлік қауіпсіздігі жө - ніндегі Ислам ұйымын құру туралы бастама көтерген еді. Араға бірер жыл салып барып ол ұйым құрылды, оның штаб-пәтері Астана қаласында орын тепті. Бүгінде аталған құрылым Азық-түліктің өзара көмек қоры деп аталады. Сарапшы маман - дардың пікірінше, аталған құрылым Қазақстанға азық-түлік экспортының әлеуетін арттыруға тікелей ықпал етеді. Жыл сайын кемінде 1 миллион тоннадан астам астықты экспорттауға мүмкіндік береді. Екіншіден, елімізде шамамен 180 мил - лион гектар жайылымдық жер бар. Төрт түлік мал саны да артып келеді. Бұл - мұсылман елдерін табиғи таза етпен және ет өнімдерімен қамтамасыз ету үшін қосымша мүмкіндік.
Жалпы, Қазақстанның Ислам даму банкі - мен ынтымақтастығы жоғары дең - гейде деп айтуымызға болады. Атал - ған банктің Қазақстан экономикасына салған ин - вес - тициясы 1,3 миллиард долларға жуық - тады. Бұл қаржыға автокөлік жолдары, ауыл шаруашылығы және энергетика сала - ларында экономикалық жағынан маңыз - ды жобалар іске асырылды. Соны - мен қатар, Алматы об - лысындағы бірқатар елді мекендерге ауыз су құбырлары тартылды және пай - далануға берілді. Оның игілігін бүгінде сол елді мекендердің тұр - ғын - дары көріп отыр. Мұсылман әлемінде ақпараттық, өнеркәсіптік және қаржылық салаларда технологияның озық үлгілерін, сондай-ақ, бәсекеге қабілеттіліктің жо - ғары дең - гейін көрсетіп жүрген елдер де жет - кілікті. Бұл да ислам әлемінің өткен замандарда ғана емес, болашақта да жедел қарқынмен дамудың нағыз үлгісін көрсете алатындығын дәлелдеп тұр.
Соңғы жылдары жетекші мұсылман ел - дері, оның ішінде мұнай экспорттаушы мемлекеттер өз экономикаларының шикізат экспортына негізделген даму моделін өзгертуге күш сала бастады. Соған байланысты олар экономикалық жаңғырту саясатын жүргізуді мықтап қолға алу арқылы ақпараттық-коммуни - кациялық технологияларға сүйенетін эко - но - миканың озық секторларына мол қара - жат бағыттап жатыр. Қазіргі кезде Қазақстан да осындай саясат ұстанып отыр. Олармен бірлесіп зерттеулер жүр - гізу, техникалық мүмкіндіктер бойынша тәжірибелер алмасу біздің ел үшін де еш - қашан артық болмайды.
Қазақстан 2011-2012 жылдары Ислам Ын - тымақтастығы Ұйымына төрағалық ет - кен еді. Төрағалық барысында еліміз бір - қатар өміршең бастамаларға ұйытқы бол - ды. Мысалы, ИЫҰ Сыртқы істер министрлері кеңесінің 38-сессиясында Қазақстанның ұсынысымен Ислам кон - ференциясы ұйымы атауын Ислам Ынтымақтастығы Ұйымы деп өзгерту туралы шешім қабылданды және Ұйымның адам құқықтары жөніндегі тұрақты комис - сиясы құрылды. Сонымен қатар, ИЫҰ тарихында алғаш рет Ұйымның Орталық Азиямен ынтымақтастық бойынша іс-қимыл жоспары да қабылданды. Тағы бір ерекше атап өтетін мәселе - Елбасы - мыз - Н.Ә.Назарбаевтың мұсылман үмбеті ал - дында сөйлеген бағдарламалық сөзі. Қазақстан Президентінің сөзін күллі жұрт - шылық жаңа ғасырдағы ислам әлемі да - муының негізі деп қабылдады және ол маз - мұндылығы жағынан Ұйымның ең прогрессивті құжаты болды. Міне, осы бойынша Астана декларациясының негізі қаланды.
ИЫҰ Сыртқы істер министрлері кеңе - сінің сессиялары мен отырыстарын - да ислам әлеміне ғана емес, бүкіл әлем жұртшылығына ортақ көптеген қарарлар да қабылданды. Олардың ішінде қа - зақстандық тараптың бастамасымен ұсы - нылған Ауғанстандағы заңсыз есірткі заттарын өндіру және оның айналымымен күресу, бұрынғы Семей ядролық полигоны мен Арал теңізі өңірі экологиясын са - уықтыру және басқа да құжаттар бар. Сырт - қы істер министрлерінің Астанада өткен кеңесінде оған қатысушылар Ұйым қағидаттарын жақтайтынын қуаттап, оны жаңаша дамытудың жолдарын айқындады.
Еліміз ИЫҰ-ға төрағалығы кезін - де 2011-2012 жылдарға арналған тұжы - рым - дамасы мен бағдарламасында көрініс тап - қан басымдықтарды жүйелі түрде жүзеге асырды. Қазақстан Ұйымның Бас хат - шылығымен, оның институттары - мен, ИЫҰ-ға қатысушы мемлекеттермен тығыз қарым-қатынаста жұмыс істеді. Бас хатшылық пен мүше елдер еліміздің төрағалығы кезінде атқарған іс-шараларын, көтерген бастамаларын жоғары бағалауы сондықтан.
Жасыратыны жоқ, ислам әлеміндегі гео - саяси жағдай күрделі. Төрағалық жылдары еліміз сол мәселелерге де назар аудар - ды. Ұйымның Атқару комитеті Сирия мен Ливиядағы саяси дағдарысты реттеу - ге арналған төтенше отырыс - тар өткізді. Сон - дай-ақ, Сомалидегі гуманитарлық апатты еңсеру, исламофобиямен күрес және дінаралық қақтығыстардың алдын алу мәселелері Ұйым назарына алынды. Ал Астана саммитінде ғылым мен технологияны дамытумен қатар, әлем халықтарын толғандырып жүрген өзекті мәселелер де талқыланбақ.
Қазақстан ислам әлемін әрі қарай нығайту мен дамытудың табанды жақтаушысы болып қала береді, - деп айтты Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Н.Ә. Назарбаев Экономикалық өсу жолындағы инновациялық серіктестік атты Дүниежүзілік ислам экономикалық форумының 10-шы отырысында. Елбасының осы форумға барып сөз сөйлегені Қазақстан және Ислам әлемі қандай қарым-қатынаста болғандығын аңғартады. Сонымен қатар, ИЫҰ-дың қандай ұйым екендігін, және Қазақстан Республикасымен деген қатынас тарихын ойымызға салады. Қазақстан ИЫҰ-ға 1995 жылғы 9-12 желтоқсанда Конакриде, Гвинея Респбуликасында өткен ИЫҰ Сыртқы істер министрлері кеңесінің 23-сессиясы барысында мүше болды. ИЫҰ-мен екіарадағы байланысты дамыту басқа мұсылман елдерімен қатынастарды одан әрі нығайтуға, сыртқы саяси бастамаларды ілгерілету үшін тұғырнаманы кеңейтуге, ҚР экономикасына қаржы ресурстарын тартуға, ислам әлемінің саяси, экономикалық және мәдени үдерістеріне қатысуға бағытталған. Ислам Ынтымақтастық Ұйымының құрылуы бір-екі күндік шаруа болған жоқ еді. Мұсылман мемлекеттерінің басын қосу бұрыннан келе жатқан даналық ой болған. Оғын көптеген даналар талпыныс берген де болатын, оның ішінде Бірінші және Екінші дүние жүзлік соғыстарына дейін Оспан империясының басшысы Мұстафа Кемал Ататүрік, Араб елдерінен Дау-Аунның шерифі Хашемит әулетінің Хиджаза Хуссейн бин Али, Неджд таулы өлкесінің көсемі - Абдель Азиз ибн-Сауд, Палестинаның Ұлы муфтиі Мухаммад Амин аль-Хусейн сынды бірқатар мұсылман әлемінің басшылары бар. Жалпы ИЫҰ-дың бастамасы мұсылмандардың жылсайынғы қажылық ету салтынан бастау алған деп айтады. Ол кезде көптеген мұсылман елдері кедейшілік, халық сауатсыздығы, денсаулық сақтау жүйесінің төмендігі, демографиялық жағдайдың қиындығы, террорлық қауіптер, есірткінің заңсыз ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.