Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігін талдаудың негізгі көрсеткіштері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ

ЕСІЛ УНИВЕРСИТЕТІ

БИЗНЕС ЖӘНЕ БАСҚАРУ ФАКУЛТЕТІ

ҚАРЖЫ КАФЕДРАСЫ

Мамандығы: 6В04107 - Қаржы менеджменті

Ұйымның өтімділігі мен төлем қабілеттілігін талдау
тақырыбына

Курстық жұмыс

Орындаған
Ермагамбетова А.Т
(қолы) Т.А.Ә.
Ғылыми жетекшісі
Ғылыми атағы, ғылыми дәрежесі
Аға оқытушы ,экономика ғылымдарының магистрі Есенгельдинова С.Ж
(қолы) Т.А.Ә.

Нұр-Сұлтан 2022
Мазмұны:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1. Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігіне талдау жүргізудің теориялық аспектілері
1.1. Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігінің мәні мен маңызы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4-5
1.2. Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігін талдаудың негізгі көрсеткіштері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5-6

2. " Престиж " ЖШС кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігін талдау.
2.1. Кәсіпорын қызметінің жалпы сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7-8
2.2. Кәсіпорын балансының өтімділігін бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9-10
2.3. Кәсіпорынның төлем қабілеттілігін талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...10-13

3. " Престиж " ЖШС өтімділігі мен төлем қабілеттілігі мәселелері және оларды шешу жолдары.
3.1. Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігінің негізгі мәселелері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14-15
3.2. Ұйымның өтімділігі мен төлем қабілеттілігі мәселелерін шешу шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15-16

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 18

Кіріспе

Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау экономикалық саясатта тиісті бағыттарды қалыптастыруға, өндірістің төмен тиімділігіне әкелетін жұмыстағы кемшіліктер мен қателіктерді анықтауға, оларды жою үшін қайта құруды дамытуға мүмкіндік береді.
Осы міндеттерді жүзеге асыруда кәсіпорынның төлем қабілеттілігі мен өтімділігін талдау маңызды рөл атқарады. Бұл кәсіпорынның және оның құрылымдық бөлімшелерінің жалпы айналым қаражатымен, сондай-ақ жеке бөлімшелермен қамтамасыз етілуін зерттеуге және бағалауға, кәсіпорынның төлем қабілеттілігі мен өтімділік көрсеткіштерін анықтауға, осы көрсеткіштерді жақсарту шараларын белгілеуге мүмкіндік береді. Өтімділік және төлем қабілеттілігі-кәсіпорынның қаржылық жағдайының тұрақтылығының негізгі көрсеткіші. Төлем қабілеттілігін талдау қаржылық қызметті бағалау және болжау мақсатында кәсіпорын үшін ғана емес, сонымен қатар сыртқы инвесторлар үшін де қажет
Компанияның уақтылы төлем жасау, өз қызметін қаржыландыру қабілеті оның жақсы қаржылық жағдайын көрсетеді. Кәсіпорынның жағдайы оның қызметінің нәтижелеріне байланысты. Барлық жоспарланған жоспарларды орындау компанияның төлем қабілеттілігі мен өтімділігіне оң әсер етеді, ал, егер жоспарлар орындалмаса,керісінше,компанияның жағдайы мен төлем қабілеттілігі төмендейді.Өтімділік пен төлем қабілеттілігін талдау мәселесі ерекше өзекті болып табылады.
Курстық жұмыстың негізгі мақсаты -"Престиж" ЖШС кәсіпорнының өтімділігі мен төлем қабілеттілігін талдау және төлем қабілеттілігі мен өтімділігін жақсарту бойынша іс-шараларды белгілеу.

Курстық жұмысты жазу кезінде қойылған мақсаттарға жету үшін келесі міндеттер қойылды:

кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігінің теориялық-әдіснамалық аспектілерін қарастыру және ақпараттық базасын сипаттау;

өтімділік және төлем қабілеттілігі көрсеткіштерін талдау әдістемесін зерделеу мен арттыру жолдарын белгілеу;

"Престиж" ЖШС кәсіпорнының өтімділігі мен төлем қабілеттілігін талдау;

Зерттеу барысында экономикалық-статистикалық талдау әдістері, жүйелеу және салыстыру әдісі, бақылау, егжей-тегжейлі, графикалық әдіс қолданылды.

Талданатын кезең кәсіпорын жұмысының үш жылын, яғни 2017, 2018, 2019 жылдарын қамтиды.

1. Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігіне талдау жүргізудің теориялық аспектілері
1.1. Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігінің мәні мен маңызы
Өтімділік пен төлем қабілеттілігі кәсіпорынның қаржылық жағдайының сипаттамасы болып табылады.
Активтердің өтімділігі-бұл активтердің қолма-қол ақшаны ауыстыру мүмкіндігі. Өтімділік-ұйымның активтерді ақша түріне айналдыру және қарыз міндеттемелерін өтеу мүмкіндігі. Ол есептеулердің ағымдағы жағдайын ғана емес, сонымен қатар даму перспективаларын да сипаттайды.
Кәсіпорынның өтімділігі-бұл кәсіпорынның төлемдердің барлық түрлері бойынша міндеттемелерді уақтылы орындау мүмкіндігі. Төлем міндеттемелерін орындау мүмкіндігі неғұрлым жоғары болса, ұйымның өтімділігі соғұрлым жоғары болады.
Кәсіпорынның өтімділігінің жақсы белгісі-ағымдағы активтердің қысқа мерзімді міндеттемелерден асып кетуі. Бұл шығындар неғұрлым көп болса, кәсіпорынның қаржылық жағдайы соғұрлым қолайлы болады.
Төлем қабілеттілік - бұл ұйымның қарыздарын уақытында төлеу мүмкіндігі. Бұл оның қаржылық жағдайының тұрақтылығының негізгі көрсеткіші. Кейде "төлем қабілеттілігі" терминінің орнына олар өтімділік туралы, яғни баланс активін құрайтын белгілі бір объектілердің сатылу мүмкіндігі туралы айтады. Бұл төлем қабілеттілігінің ең кең анықтамасы. Жақын, нақты мағынада, төлем қабілеттілігі-бұл жақын арада өтеуді қажет ететін кредиторлық берешекті есептеу үшін жеткілікті ақша қаражаты мен олардың баламаларының болуы.
Төлем қабілеттілік және қаржылық тұрақтылық нарықтық экономика жағдайында кәсіпорынның қаржы-экономикалық қызметінің маңызды сипаттамалары болып табылады. Егер кәсіпорын қаржылық тұрақты, төлем қабілетті болса, ол инвестицияларды тартуда, несие алуда, жеткізушілерді таңдауда және білікті кадрларды іріктеуде сол бейіндегі басқа кәсіпорындардан артықшылығы бар. Ақыр соңында, ол мемлекетпен және қоғаммен қақтығыспайды, өйткені бюджетке салықтарды, әлеуметтік қорларға жарналарды, жұмысшылар мен қызметкерлердің жалақысын, акционерлерге дивидендтер төлейді, ал банктер несиелерді қайтаруға және олар бойынша пайыздарды төлеуге кепілдік береді.
Кәсіпорынның тұрақтылығы неғұрлым жоғары болса, нарықтық жағдайдың күтпеген өзгеруіне қарамастан, соғұрлым ол соғұрлым аз болады, сондықтан банкроттықтың шетінде болу қаупі аз болады.
Төлем қабілеттілігін талдау қаржылық қызметті бағалау және болжау мақсатында кәсіпорын үшін ғана емес, сонымен қатар сыртқы инвесторлар үшін де қажет. Несие бермес бұрын, банк қарыз алушының несиелік қабілеттілігіне көз жеткізуі керек. Бір-бірімен экономикалық қатынастарға түскісі келетін кәсіпорындар да солай істеуі керек. Егер оған коммерциялық несие беру немесе төлемді кейінге қалдыру туралы мәселе туындаса, серіктестің қаржылық мүмкіндіктері туралы білу өте маңызды.
Төлем қабілеттілігін талдаудың басты мақсаты-қаржылық қызметтегі кемшіліктерді уақтылы анықтау және жою және кәсіпорынның қаржылық мүмкіндіктерін жақсартудың резервтерін табу.Төлем қабілеттілігі баланстың өтімділігіне байланысты.
Активтердің төлем қабілеттілігін бағалау үшін баланстық активтердің баптары оларды ақша қаражатына айырбастау мерзімдері бойынша топтастырылады, осылайша ұйымның операциялық активтерінің сапасын бағалайды. Активтерді топтастыру нақты экономикалық жағдайларға байланысты өзгеруі мүмкін. Көлденең және тік әдістер өтімділік деңгейіне байланысты активтің және құрылымның әр тобының өзгеру динамикасын бағалау үшін жүргізіледі.
Активтер бөлінеді:
1. Тез іске асырылатын активтер(A1)-ақша қаражаты және қысқа мерзімді қаржылық салымдар.
2. Орташа іске асырылатын активтер(A2)-қысқа мерзімді дебиторлық берешек және өзге де айналымдағы активтер.
3. Баяу сатылатын активтер(A3)-қорлар, қосылған құн салығы, ұзақ мерзімді дебиторлық берешек және басқа да айналым активтері.
4. Іске асырылуы қиын активтер(A4) - салыстырмалы ұзақ уақыт кезеңі ішінде шаруашылық қызметте пайдалануға арналған активтер. Бұл топқа ұзақ мерзімді активтер кіреді.

Ағымдағы активтер кәсіпорынның қалған мүлкіне қарағанда өтімді.
Қаржы - шаруашылық қызмет барысында активтердің алғашқы үш тобының мәні өзгеруі мүмкін.

1.2. Кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігін талдаудың негізгі көрсеткіштері

1.2. кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігін талдаудың негізгі көрсеткіштері

Компанияның міндеттемелерін бағалау үшін баланстық міндеттемелер баптары сіздің төлеміңіздің жеделдігіне сәйкес топтастырылған.
Бухгалтерлік есепте:
- мерзімі өткен берешек;
- Жақын арада төленуі тиіс төлем міндеттемелері;
- ұзақ мерзімді қарыз.

Міндеттемелерді өтеу мерзімдеріне байланысты пассивтер мынадай топтарға бөлінеді:
1. Неғұрлым мерзімді міндеттемелер (P1) - кредиторлық берешек, дивидендтер бойынша есеп айырысулар, өзге де қысқа мерзімді міндеттемелер, мерзімінде өтелмеген несиелер.

2. Қысқа мерзімді пассивтер (P2)- қысқа мерзімді кредиттер және өзге де қарыздар.
3. Ұзақ мерзімді пассивтер (P3) - ұзақ мерзімді кредиттер және өзге де ұзақ мерзімді пассивтер .
4. Тұрақты пассивтер (P4) - "Капитал және резервтер", "болашақ кезеңдердің кірістері" және "алдағы шығыстардың резервтері"бөлімдерінің қорытындылары.

Өтімділікті дәл анықтау үшін активтер мен міндеттемелердің әр тобының нәтижелерін салыстыру қажет.

Мынадай шарттар орындалған кезде теңгерім өтімді болып саналады:

1. Тез іске асырылатын активтер неғұрлым мерзімді міндеттемелер;

2. Орташа іске асырылатын активтер қысқа мерзімді міндеттемелер;

3. Баяу сатылатын активтер ұзақ мерзімді пассивтер;

4. Іске асыру қиын активтер тұрақты пассивтер.

Алғашқы үш теңсіздіктің орындалуы ағымдағы активтердің міндеттемелерден асып кетуімен сипатталады, төртінші теңсіздіктің орындалуы кәсіпорынның меншікті айналым қаражатының болуын сипаттайды.
Баланс деректері бойынша ағымдағы төлем қабілеттілігін айына немесе тоқсанда бір рет есептеуге болады. Кредиторлармен есеп айырысу үшін өнімді сатудан, дебиторлық берешекті өтеуден және басқа да ақшалай түсімдерден түсетін қаражаттың түсуін күнделікті бақылауға негізделген жедел ақпарат қажет.
Тез іске асырылатын активтердің қорытындыларын қысқа мерзімді пассивтермен (А1 және P2) салыстыру ағымдағы міндеттемелерді үш айдан бір жылға дейінгі мерзімде өтеу мүмкіндігін көрсетеді. Баяу сатылатын активтерді ұзақ мерзімді пассивтермен (А3 және P3) салыстыру болашақ түсімдер мен төлемдерді салыстыру негізінде төлем қабілеттілігінің болжамын білдіретін перспективалық өтімділікті көрсетеді.

Талдау нәтижелерін ағымдағы өтімділікті (ТЛ) және перспективалық өтімділікті (ЖЛ) айқындау үшін пайдаланады, бұл уақтылы есеп айырысуды қамтамасыз ету позициясынан қаржылық жағдайды бағалауға мүмкіндік береді.
Ағымдағы және перспективалық өтімділікті есептеу формулалары:
ТЛ = (А1+А2) - (П1+П2); (1)
Өл = А3 - П3. (2)
Өтімді активтерді міндеттемелермен салыстыра отырып, артық төлемдер мен кемшіліктердің абсолютті мәндерін анықтаймыз.
Тұтастай алғанда кәсіпорынның төлем қабілеттілігін кешенді бағалау үшін формула бойынша есептелген төлем қабілеттілігінің жалпы көрсеткішін пайдалану керек:
L1 = (A1 + 0,5 A2 + 0,3 A3) (P1 + 0,5 P2 + 0,3 P3). (3)
Осы көрсеткіштің көмегімен өтімділік тұрғысынан ұйымдағы қаржылық жағдайдың өзгеруін бағалау жүзеге асырылады.

2. " Престиж " ЖШС кәсіпорынның өтімділігі мен төлем қабілеттілігін талдау
2.1. Кәсіпорын қызметінің жалпы сипаттамасы

"Престиж" ЖШС кәсіпорны 1995 жылы тіркелген.
"Престиж" жауапкершілігі шектеулі серіктестігі Азаматтық кодекстің талаптарына сәйкес компания болып қайта құрылған, "Престиж" жеке компаниясының мұрагері болып табылады.
Кәсіпорын Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес заңды тұлға болып табылады, оның атымен дөңгелек мөрі, Сбербанк бөлімшесінде есеп айырысу шоты, мөрі бар, оның атынан шарттар жасасуға құқығы бар, жеке мүлкі бар және осы мүлікпен өз міндеттемелері үшін жауап береді, оның атынан меншік құқығына ие бола алады. білмеу құқығына ие бола отырып, ол жауап береді, талапкер және жауапкер, мүмкін сотта, төрелікте.
Компанияның құрылтайшылары Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылады, жарғылық капитал құрылтайшылардың жарналары есебінен құрылады және 185 000 теңгені құрайды, ол әрбір құрылтайшы арасында 50% - дан 92500 теңгеге дейін бөлінеді. "Престиж" ЖШС кәсіпорнының мақсаты-пайда табу.
Мүшелердің жиналысы жоғары басқарушы орган болып табылады. Директор жалғыз атқарушы орган болып табылады. Компания заңмен тыйым салынбаған кез келген қызметті жүзеге асыруға құқылы.
Қызметтің мәні корпоративтік жиһаз өндіру, сондай-ақ Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына қайшы келмейтін немесе қайшы келмейтін жұмыстар мен қызметтерді орындау болып табылады. Компания тізбесі заңда белгіленген белгілі бір қызмет түрлерін арнайы рұқсат (лицензия) негізінде ғана жүзеге асыра алады.
Компанияның негізгі қызметі - ас үй жиһаздарын өндіру және оларды сату. Бухгалтерлік-талдау жұмысын ұйымдастырудың ерекшелігі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес осы кәсіпорынның шағын кәсіпорын болып табылатындығымен байланысты.
Шағын бизнес есептеріндегі ақпарат салық мәселелерін шешу үшін қажетті деректерді көрсетуі керек. Шағын бизнеске есеп беретін тұтынушылар саны басқа компаниялармен салыстырғанда өте шектеулі.

1-кесте - "Престиж" ЖШС қаржы-шаруашылық қызметінің көрсеткіштері
№
Көрсеткіштер

өлш.бірл.
Кезең

2017
2018
2019
1
Түсім
мың тг.
296
876
908,9
2
Өндіріс көлемі
бас.
80
300
305
3
Қызметкерлер саны
адам
11
11
11
4
Өндіріске арналған шығындар
мың тг.
205
850
878
5
оның ішінде: материалдық шығындар
мың тг.

100
440
440

заработная плата

6
әлеуметтік қажеттіліктерге аударымдар
мың тг.
90
290
310
7
амортизация
мың тг.
90
103
110
8
өзге де шығыстар
мың тг.
6
10
10
9
Негізгі өндірістік қорлардың (МӨЗ)орташа жылдық құны
мың тг.
5
7
8
10
Пайда
мың тг.
30
51
51
11
Өнім бірлігінің орташа бағасы
мың тг.
12
26
30,9
12
Рентабельділік (11: 4)
мың тг.
2,85
2,92
2,98
13
Еңбек өнімділігі (1: 3)
%
0,058
0,031
0,035
14
Материал беру (1: 5)
мың тг.
26,9
79,64
82,63
15
Қор шығару (1:10)
тг.
2,96
1,99
2,07
16
Амортизация (1:8)
тг.
9,87
17,18
17,82
17
Еңбек сыйымдылығы (3:1)
тг.
49,33
87,6
90,89
18
Материал сыйымдылығы (5:1)
адам
0,037
0,013
0,012
19
Қор сыйымдылығы (10: 1)
тг.
0,509
0,502
0,484
20
Амортизация сыйымдылығы (8:1)
тг.
0,338
0,058
0,056
21
Көрсеткіштер
тг.
0,02
0,011
0,011

Кестеден компания 2018 жылы өзінің айналымын 2017 жылмен салыстырғанда арттырғанын көруге болады.Қызметкерлер саны өзгерген жоқ, бірақ Еңбек өнімділігі артты, демек жалақы да өсті. 2019 жылы барлық көрсеткіштер өсуді жалғастырды, дегенмен өсу қарқыны төмендеді, бірақ кестеден көрініп тұрғандай, кәсіпорын өнімдері сұранысқа ие және пайда сәйкесінше өсуде.

2.2. Кәсіпорын балансының өтімділігін бағалау

Компания балансының өтімділігін талдау қажеттілігі нарықтық жағдайдағы қаржылық шектеулердің өсуіне және ұйымның несиелік қабілеттілігін бағалау қажеттілігіне байланысты туындайды.Баланстың өтімділігі-бұл экономикалық компанияның активтерді төлеу және төлем міндеттемелерін өтеу мүмкіндігі, яғни Компанияның міндеттемелері оның активтерімен жабылған дәрежеде қаражатты алу мерзімі төлем міндеттемелерін өтеу мерзіміне тең. Бұл қол жетімді төлем құралдарының құны қысқа мерзімді қарыз міндеттемелерінің құнына қаншалықты сәйкес келетініне байланысты.
Өтімділік балансы Компанияның міндеттемелері, оның активтері өтелетін дәреже ретінде анықталады, оларды ақшаға айналдыру үшін қажет уақыт, керісінше уақыт ретінде анықталады. Мұндай активтерді ақшаға айналдыру уақыты неғұрлым қысқа болса, олардың өтімділігі соғұрлым жоғары болады. Бұдан әрі біз өтімділік деңгейі бойынша "Престиж" ЖШС активтерін есептейміз.
2-кесте-2017 жылғы кәсіпорынның таза активтер мен жарғылық капиталдың арақатынасын талдау
Көрсеткіштері
Жыл басындағы
Жыл соңына
Өзгерістер
1
2
3
4
1.Таза активтер
321
334
+13

2.Жарғылық капитал
200
200
-

3.Таза активтердің жарғылық капиталдан асып кетуі түсуінің жиынтығы
121
134
+13

Таза активтердің жарғылық капиталдан асып кетуі кәсіпорынның тұрақтылығын көрсетеді, әсіресе ол динамикада өсіп келе жатқандықтан.

3-кесте-2018 жылғы таза активтер мен жарғылық капиталдың арақатынасын талдау
Көрсеткіштер
Жыл басындағы
Жыл соңына
Өзгерістер
1
2
3
4
1.Таза активтер
334
334
-
2.Жарғылық капитал
200
200
-
3.Таза активтердің жарғылық капиталдан асып түсуі
134
134
-

4-кесте-2019 жылғы таза активтер мен жарғылық капиталдың арақатынасын талдау
Көрсеткіштер
Жыл басындағы
Жыл соңына
Өзгерістер
1
2
3
4
1.Таза активтер
334
334
-
2.Жарғылық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.