ФИЗИКА САБАҚТАРЫНДА МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1. ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮДЕРІСІНЕ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Ғылымның педагогикалық саласына ақпараттық технологияларды дамытудың тарихи аспектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Компьютердің бес негізгі артықшылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2. МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР КӨМЕГІМЕН ФИЗИКА САБАҚТАРЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН АРТТЫРУ ЖӘНЕ ДАМЫТУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.1 Орта мектеп оқушыларының физиканы оқуға деген қызығушылығын дамыту ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Мультимедиялық технологиялар көмегімен оқытудың тиімділігін арттыру
2.3 Компьютерлік модельдер ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮДЕРІСІНЕ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЭКСПЕРИМЕНТТІК ЕНГІЗУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.1 Оқу процесінде мультимедиялық презентацияларды қолдану ... ... ... ... ... ...
3.2 Электрондық оқулықтар туралы жалпы мәліметтер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...
3.3 Интерактивті тақталар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4.ФИЗИКА САБАҚТАРЫНДА МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.1 Физиканы оқытудағы мультимедиялық технологиялардың рөлі ... ... ... ... ...
4.2 Физика сабақтарында қолданылатын мультимедиялық технологиялардың мысалдары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4.3 Физика бойынша қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз ету ... ... ... ... ... ..
5.ФИЗИКА САБАҒЫНЫҢ ЭЛЕКТР ТОГЫ БӨЛІМІН ОҚЫТУДА МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ ... ... ... ... ... ... ... ..
5.1 Элеткр тогы бөлімінде мультимедиалық технологияны қолданудың мазмұны мен әдістемесі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Педагогикалық шеберлік - бұл үнемі жетілдіріліп отыратын, әр мұғалімге қол жетімді, оның негізін кәсіби білім, дағдылар мен қабілеттер құрайтын оқу мен тәрбиенің жоғары өнері.
А. Макаренко
Мультимедиялық технологиялар бүгінгі таңда білім беру саласында ақпараттық және компьютерлік технологияларды қолданудың ең "сәнді" бағыты болып табылады.
Мультимедиялық технологияларды қолданатын сабақ студенттер үшін қызықты болады, сондықтан білімді игеру тиімдірек болады, сабақта көрнекі оқу материалын көрсету деңгейі жақсарады.
Қазіргі білім қайтадан өзгеруде. "Индустриялық ғасырдан" "икемді өндірістік технологияларға" көшу басталды, "тапсырыс бойынша өндіріс" оқуды дараландыру, икемді білім беру траекториялары туралы айтуды әдетке айналдырды.
Мұндай модельдерді іске асыру оқу материалдарын жасау мен пайдалануға сапалы жаңа тәсілді талап етеді. Бізге тек курстар ғана емес, сонымен қатар мұғалім "осында және қазір"оқу процесінің қажеттіліктеріне сәйкес өзіне қажетті блоктарды құра алатын ақпарат модульдері қажет. Оқулықпен "түпнұсқа ғылыми материалдар"бәсекелесе бастайды. Мектептің заманауи мұғалімі жалпыға қол жетімді оқулықтардың авторлары жасаған әдістемелік жобалардың қарапайым орындаушысы бола алмайды.
Бүгінгі таңда ғылыми-педагогикалық әдебиеттерде және мамандандырылған мерзімді басылымдарда оқу процесінде мультимедиялық технологияларды қолдану туралы мақалалар көбейіп келеді. Әр түрлі оқу орындарына арналған электронды оқулықтар мен басқа да оқу құралдарының тізімі қазірдің өзінде жүздеген. Олардың сөзсіз артықшылықтары айқын. Қазіргі мұғалімге компьютердің көмегінсіз оқу процесінде болу қиынырақ.
Қазіргі уақытта әлемде қоғамды ақпараттандырудың міндетті шарты білім беруді ақпараттандыру және ақпараттық-оқу ортасын құру болып табылады. Жеке компьютерлер мен ноутбуктердің таралуы оқу процесінде педагогикалық бағдарламалық құралдарды белсенді пайдалануға мүмкіндік береді. Бірыңғай Дүниежүзілік ақпараттық-оқу кеңістігін сапалы толтырудың орын алып отырған проблемасы. Толтырудың маңызды түрлері мультимедиялық оқыту құралдары болып табылады.
Оқытудың ақпараттық технологияларын мультимедиялық технологияларсыз елестету қиын-бір компьютерлік жүйеде ақпаратты ұсынудың бірнеше құралдарын біріктіру: мәтін, дыбыс, графика, анимация, видео, иллюстрациялар (суреттер), кеңістіктік модельдеу. Слайд және магниттік жазба түрінде ақпарат беру, интерактивті бейне және бейне өнімі сияқты медианың басқа түрлері бұрыннан бері қолданылып келеді.
"Мультимедиа" термині жақында танымал болды, нәтижесінде үлкен операциялық мүмкіндіктері бар мониторлармен жабдықталған қуатты арзан компьютерлер пайда болды.
Осының арқасында оқу процесіне қатысушылар мультимедиялық ортадағы белгілі бір білім саласының күрделі жүйелік-құрылымдық тапсырмаларын шеше алады.
Зерттеудің мақсаты: оқу-тәрбие процесіне одан әрі енгізу үшін мультимедиялық технологияларды пайдаланумен танысу, оқушылардың ақпараттық сауаттылық дағдыларын, жоғары деңгейдегі ойлау дағдыларын дамытуға жәрдемдесу, оқушылардың ғылыми-техникалық шығармашылығын қолдау, балаларды жаһанданған ақпараттық кеңістікте өмір сүруге дайындау.
Зерттеудің міндеттері:
- Ақпараттық технологиялар дамуының тарихи аспектілерін көрсету;
- осы саладағы мұғалімдердің тәжірибесін талдау;
оқушылардың интеллектісін жан-жақты дамыту үшін мультимедиялық технологияларды қолданудың мәнін ашу;
мультимедиялық технологиялардың негізгі артықшылықтары мен кемшіліктерін атап өтіңіз
Зерттеу базасы. Тәжірибелі-эксперимент жұмысы Ақмола облысы, Целиноград ауданы, Ақмешіт ауылының жалпы орта білім беретін мектебі КММ-сінде жүргізілді.
ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮДЕРІСІНЕ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Ғылымның педагогикалық саласына ақпараттық технологияларды дамытудың тарихи аспектілері
ХХ ғасырдың екінші жартысы адамзатқа сандық электронды есептеу саласында бірқатар керемет жетістіктер берді. Оның қалыптасуы мен дамуы тез қарқынмен сипатталды. Шынында да, компьютерлердің пайда болуының арқасында адамзат иеленетін ақпарат көптеген өнімдерді өндірудің өзіндік шикізатына айналды: жаңа білім, басқарушылық шешімдер, ғылыми болжамдар, статистикалық құрылыстар, барлық ұсыныстар, тұжырымдар және т.б. Сонымен қатар, физикалық шикізаттан айырмашылығы, ақпарат оны пайдалану кезінде жоғалып қана қоймайды, керісінше үнемі кеңейіп келе жатқан зияткерлік еңбектің шикізат базасы болып табылатын жаңасымен толықтырылады.Электроника пионерлері ағылшындар болды.
60-жылдардың ортасында пайда болған ақпараттық технологияларды дамытудың бірінші кезеңі "деректерді автоматтандырылған өңдеу"деп аталды. Ақпараттық технологияларды қолданудың бастапқы тұжырымдамасы қызметкерлер саны мен үстеме шығыстарды қысқарту мақсатында деректерді өңдеудің жаңа техникалық және бағдарламалық құралдарын пайдалануға нақты бағдарланды.
Бастапқы ақпаратты пайдаланушыларға үлкен көлемдегі бастапқы деректердің шикі массивтерін шарлау өте күрделі және қарапайым нәрсе екендігі белгілі болды. Сондықтан ақпараттық технологияларды дамытудағы келесі қадам ақпаратты өңдеудің автоматтандырылған жүйелерін құру екені анық.
Жетпісінші жылдардағы Ақпараттық технологиялар туралы білімді дамытудың келесі кезеңі менеджерлерге ағымдағы жағдайлар туралы нақты және уақтылы ақпарат беру үшін ұйымның қызметі туралы мәліметтерді қалыптастыру және бағалау процестерін автоматтандыруды қамтамасыз ететін басқарудың ақпараттық жүйелеріне тән болды.
Әлемдік қауымдастық компьютерлендіру мен ақпараттандырудың заманауи жетістіктеріне миллиондаған талантты ғалымдарға, инженерлерге, компьютерлердің жаңа буындарын, олардың бағдарламалық жасақтамасын, қуатты ақпараттық желілерін құрған жұмысшыларға қарыз.
Қазіргі уақытта "информатика" термині "Ақпараттық технологиялар" (IT) терминімен көбірек өзгеруде, ол бір жағынан компьютерлерді, периферияларды және олар үшін элементтер базасын, желілік жабдықты, алгоритмдік және жүйелік бағдарламалық жасақтаманы әзірлеуді, жобалауды және өндіруді, екінші жағынан олардың жүйелердегі қосымшасын белгілейді әр түрлі мақсаттар.
Украинада және бұрынғы Кеңес Одағында ат негізін қалаушы В.М. Глушков, Украина ҰҒА әлемге әйгілі Кибернетика институтының негізін қалаушы, қазір оның есімімен аталады.
Педагогикадағы инновациялық өзгерістер процесі баяғыда басталды (өткен ғасырдың 40-50-ші жылдары) және бүгінгі күнге дейін сапалы әртүрліліктің кең ауқымына ие болды, нәтижесінде алдымен техникалық, аудиовизуалды, электронды оқу құралдарын құру және соңғы онжылдықтар мен оқу процесін компьютерлік қолдау болды.
Бағдарламаланатын оқу идеяларында ақпараттық технологиялар, дәлірек айтқанда компьютерлік технологиялар дамыды және қалыптасты.
Егер педагогикалық технология белгілі бір жағдайларда студенттердің немесе студенттердің білімі, тәрбиесі мен дамуының жоғары нәтижелерін қамтамасыз етсе, оны белсенді насихаттауды авторлардың өздері де, әдіскерлер де бастайды. Бірақ педагогикалық технологиялар оларды басқа жағдайларда, басқа топырақта қалпына келтіру кезінде кем дегенде маңызды нәтижелерге қол жеткізген жағдайда ғана жалпы мойындалады. Осыдан кейін ғана инновацияны педагогикалық технология деп санауға болады.
Компьютердің бес негізгі артықшылығы
Компьютердің бес негізгі артықшылығы бар, соның арқасында оны оқу процесінде қолдану оның тиімділігін арттырады:
1. Компьютер оқу ақпаратын ұсыну мүмкіндігін кеңейтті. Қолдану түсті, графиканы, мультипликация, дыбыс жаңадан жасауға мүмкіндік береді нақты жағдайды қызметі. Өз мүмкіндіктері бойынша компьютер кинодан да, теледидардан да кем түспейді.
2. Компьютер оқу мотивациясын күшейтеді. Компьютермен жұмыс істеудің жаңалығы ғана емес, ол көбінесе оқуға деген қызығушылықты арттырады, сонымен қатар оқу тапсырмаларын күрделілік бойынша ұсынуды реттей алады, студенттерде ақпараттық мәдениетті дамытады. Сонымен қатар, компьютер оқуға деген теріс көзқарастың маңызды себептерінің бірін жояды -- мәселенің мәнін түсінбеу, білімдегі елеулі олқылықтар және т.б. алдын-ала анықталған сәтсіздік. Компьютерде жұмыс істей отырып, студент кез-келген мәселенің шешімін қисынды соңына дейін жеткізе алады, өйткені оған қажетті көмек көрсетіледі, ал егер ең тиімді оқу жүйелері қолданылса, онда ол шешімді түсіндіреді; ол өзінің оңтайлылығы мен тұйықталу жолдарын талқылай алады.
3. Компьютер оқушыларды оқу процесіне белсенді түрде тартады. Қолданыстағы оқыту жүйесінің маңызды кемшіліктерінің бірі-бұл оқушылардың оқу процесіне белсенді қатысуын қамтамасыз етпейді. Мысалы, жаңа материалды түсіндіру барысында көптеген адамдар Толық жұмыс істемейді; кейбіреулері -- олар түсінбегендіктен; басқалары -- бұл бұрыннан белгілі болғандықтан; басқалары -- ойлау жіпін жоғалтты; төртіншісі -- осы сәтте басқа нәрсе туралы ойлана бастады.
4. Оқу міндеттерін қолдану әлдеқайда кеңейеді. Компьютерлер оқу барысында әртүрлі жағдайларды модельдеу, диагноз қою міндеттерін сәтті қолдануға мүмкіндік береді.
5. Компьютер оқу процесін басқарудың икемділігін қамтамасыз ете отырып, оқушылардың іс-әрекетін сапалы бақылауға мүмкіндік береді.
Теориялық зерттеулер мен практикалық тәжірибе кезінде компьютерлік технологияны оқуда қолданудың тағы бір ерекшелігі байқалды. Ол еңбек оқыту процесінде басым болып көрінеді. Бұл ерекшелік компьютерлік техниканы қолдану студенттерге өз іс-әрекетінің пайдалылығын сезінуге және көруге, өзін инженерлер, технологтар, экономистер, дизайнерлер ретінде сезінуге, өз жұмысын сезінуге, компьютерді жаңа жағынан адам қызметінің әр түрлі құралы ретінде білуге мүмкіндік береді.
МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР КӨМЕГІМЕН ФИЗИКА САБАҚТАРЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН АРТТЫРУ ЖӘНЕ ДАМЫТУ
Орта мектеп оқушыларының физиканы оқуға деген қызығушылығын дамыту
Білім беру мен тәрбиелеудің ұлттық жүйесінің жетістіктері гуманистік мектептің дамуының негізі болып табылады, ол мейірімділікке, оқушыға деген құрмет пен құрметке, оның мүмкіндігіне деген сенімге ие. Білім туралы Мемлекеттік құжаттар-Украинаның "жалпы орта білім туралы" Заңдары, Украинадағы білім беруді дамытудың ұлттық доктринасы және мемлекет құрудың негізгі бағыттары жеке тұлғаның білім деңгейін жақсартуға, ұлтты дамытуға бағытталған. "Болон процесіне кірумен байланысты Украинадағы заманауи интеграциялық процестердің тәжірибесі білім берудің сапалы жаңа мазмұны мен мақсатын объективті түрде анықтайды және негізгі стратегиялық ұстанымдардың бірі - әр адамның ең жоғары әлеуметтік құндылық ретінде бекітілуін қамтамасыз етеді. Сондықтан, жалпы білім беретін мектептің маңызды міндеттерінің бірі оқу-тәрбие жұмысының тиімділігін арттыру, оқушының жеке басын жан-жақты қалыптастыруды қамтамасыз ету, оның шығармашылық қабілеттері мен ғылыми дүниетанымын дамыту мақсатында оқытудың қазіргі заманғы әдістерін белсенді енгізу болып табылады".
Білім беру тұжырымдамасында "оқушылардың пәнге деген қызығушылығын ояту үшін қолайлы жағдайлар болған кезде, оқушылардың өзіндік, шығармашылық жұмысы үшін, олардың білім алу жолындағы кедергілерді жеңуі үшін жағдайлар жасалуы керек"деп баса айтылған. Алайда арасындағы сәйкессіздік жағдайына жеке тұлғаның білім беру және қалыптастыру қабілетін және танымдық қызығушылықтарын, басым бөлігі оқушылар.
Бұл мәселені шешудің тиімді әдістерінің бірі-оқытудың жаңа әдістері мен құралдарын енгізу. Белсенді оқыту оқушыларды оқу процесіне тартуды қажет етеді. Осы мәселелерді шешуде жалпы білім беру процесінің Компьютерлік бағдарламалық жасақтамасына, демек, мультимедиялық технологияларға маңызды орын беріледі.
Физиканы зерттеуде мультимедиялық технологияларды қолдану бағыттарын бірнеше блоктарға бөлуге болады:
* мультимедиялық сабақтар немесе сабақ үзінділерін жасау;
* физикалық тәжірибелердің компьютерлік модельдерін пайдалану;
* білімді бақылау үшін компьютерлік тренажерлерді пайдалану;
* емтиханға дайындалу үшін компьютерді пайдалану;
* компьютерді сабақтан тыс уақытта пайдалану.
Физиканы оқуға деген қызығушылықтың дамуы әсіресе жалпы білім беру мекемелерінде өте маңызды. Бұл мәселенің мәнмәтінінде пәнді оқу процесінде оқушылардың танымдық қызығушылықтарын дамыту өзекті болып табылады, бұл мамандандырылған оқуға және оқушылардың білімін тәуелсіз бағалауды енгізуге байланысты оқушылардың танымдық құзыреттілігін қалыптастырудың жаңа тенденцияларына байланысты.
Қазір оқу үрдісінде ғана емес, сонымен қатар студенттермен сыныптан тыс жұмыстарда, атап айтқанда пәндік үйірмелерде, факультативтерде, қызығушылық клубтарында және т.б. оқу пәндеріне танымдық қызығушылықтарды қалыптастыруға көп көңіл бөлінеді.
Мультимедиялық технологиялар көмегімен оқытудың тиімділігін арттыру
Заманауи ақпараттық технологиялар негізінде көптеген оқу бағдарламалары мен оқу құралдары әзірленді. Әр мұғалім өз бағдарламаларын, сондай-ақ оқу және дидактикалық материалдарды әзірлей бермейді. Компьютермен өзіндік жұмыс, ақпараттық объектіде жұмыс істеу, әртүрлі дискілердің материалдарын, интернет ресурстарын, кейбір бағдарламаларды пайдалану мұғалімдерге қысқа мерзімде өз жұмыстарын құруға мүмкіндік береді.
Мұндай бағдарламалардың ішіндегі ең маңыздысы интерактивті оқу бағдарламалары болып табылады, олар диалогтың кемінде екі қатысушысы арасында ақпарат алмасуды, сондай-ақ оқушыларды оқу мәселелерін шешуге, олардың зияткерлік деңгейін дамытуға қызықтыра алатын дамыту бағдарламаларын көздейді. Компьютерлік бағдарламалар көбінесе электронды медиадағы электронды және мультимедиялық оқулықтарға біріктіріліп, оқу процесін жақсарту үшін қолданылады (оқытуды оңтайландыру).
Көрнекі ақпарат алу ерекше рөл атқарады. Мысалы, ішкі жану қозғалтқышының жұмыс принциптерін зерделеу кезінде материалды игеру, оның жұмыс процесі жабық жүйеде немесе астрономия сабақтарында жүзеге асырылады, онда барлық зерттеу объектісі ғарыштық қашықтықта болады, ал процестер адам мүмкіндігі болмаған жағдайда жүреді және зертханалық жұмыстардың тиімділігі өте төмен. Мұндай ақпараттың едәуір мөлшері қолданыстағы әдістермен жүзеге асырылмайды, бұл оны статикалық графикамен көрсетуге немесе ол туралы ауызша айтуға мәжбүр етеді. Компьютерлік технологияның дамуы осы проблемаларды жеңуге мүмкіндік береді.
Компьютерлік оқулық қарапайым оқулықтың барлық артықшылықтарын тез көбейту және үздіксіз жетілдіру мүмкіндігімен біріктіреді. Компьютерлік графиканы қолдана отырып, компьютерде зертханалық жұмыс жабық жүйелердегі өзгерісті көрсетеді және ең күрделі процестерді айтарлықтай шығынсыз зерттеуге мүмкіндік береді. Компьютерлік емтихан алушы оқушыға материалды өзін-өзі бақылау арқылы игеруге немесе тәуелсіз бақылауды қолдану кезінде білімін объективті тексеруге мүмкіндік береді.
Айта кету керек: балалар компьютерге құндылық ретінде емес (ересектер сияқты), бірақ өз қызығушылығының объектісі ретінде қарайды; компьютер танымдық мотивацияны құруға көмектеседі, онсыз мектепте сәтті оқу мүмкін емес.
Физика, астрономия және басқа да оқу пәндерін оқытуда ақпараттық технологияларды қолданудың ең перспективалы бағыттарының бірі оқытудың тиімділігін арттыруға (оңтайландыруға) бағытталған процестер мен құбылыстарды компьютерлік модельдеу болып табылады. Компьютерлік модельдер дәстүрлі сабаққа оңай сәйкес келеді, бұл мұғалімге компьютер экранында көптеген физикалық, астрономиялық және басқа әсерлерді көрсетуге мүмкіндік береді, сонымен қатар оқу іс-әрекетінің жаңа дәстүрлі емес түрлерін ұйымдастыруға мүмкіндік береді.
Сабақта компьютерді қолданудың негізгі міндеттері:
оқушылардың шығармашылық қабілеттерін, талдау, модельдеу, болжау, шығармашылық ойлау қабілеттерін дамыту;
оқу мотивациясын арттыру;
ДК жұмыс істеу кезінде оқушылардың практикалық дағдыларын жетілдіру;
компьютерде оқу бағдарламаларымен жұмыс жасай отырып, оқушылардың өз бетінше білім алу дағдыларын қалыптастыру;
оқушылардың MS Office (Word, Excel, PowerPoint және т.б.) пакетін пайдалану дағдыларын қалыптастыру.) физикалық және басқа да процестерді модельдеу, зерттеу және жұмыс нәтижелерін ресімдеу үшін қолданылады.
Компьютерлік модельдер
Физика сабақтарында компьютерлік бағдарламаларды қашан қолданған жөн? Ең алдымен, компьютерлік технологияларды білім беруде қолдану дәстүрлі оқу формаларына қарағанда айтарлықтай артықшылық болған жағдайда ғана орынды екенін түсіну керек. Осындай жағдайлардың бірі-физика мен астрономияны компьютерлік модельдерді қолдана отырып оқыту.
Компьютерлік модельдер динамикада физикалық эксперименттер мен құбылыстардың көрнекі есте сақтау суреттерін алуға, нақты эксперименттерді бақылау кезінде "тайып кетуі" мүмкін олардың нәзік бөлшектерін қайта жасауға мүмкіндік береді. Компьютерлік модельдеу сағаттық масштабты өзгертуге, эксперименттердің параметрлері мен жағдайларын өзгертуге, сондай-ақ нақты тәжірибелерде қол жетімді емес жағдайларды модельдеуге мүмкіндік береді. Кейбір модельдер эксперименттерді сипаттайтын шамалардың уақытына тәуелділік графигін экранға шығаруға мүмкіндік береді, ал графика эксперименттердің өздерін бейнелеумен бір уақытта экранға шығарылады, бұл оларға ерекше көрнекілік береді және зерттелетін процестердің жалпы заңдылықтарын түсінуді жеңілдетеді. Бұл жағдайда модельдеу нәтижелерін көрсетудің графикалық әдісі алынған ақпараттың үлкен көлемін игеруді жеңілдетеді.
Модельдерді қолдану кезінде компьютер нақты физикалық экспериментте іске асырылмаған ерекше табиғи құбылысты және оның жеңілдетілген теориялық моделін біртіндеп осы модельді нақты құбылысқа жақындата отырып, қосымша күрделендіретін факторларды кезең-кезеңімен енгізе отырып, визуализациялау мүмкіндігін ұсынады. Сонымен қатар, физика кабинеттерінің нашар жұмысының нәтижесінде орта мектепте әртүрлі зертханалық жұмыстарды жаппай орындауды ұйымдастыру мүмкіндігі және қазіргі деңгейде шектеулі екендігі жасырын емес. Бұл жағдайда компьютерлік модельдері бар оқушылардың роботы да өте пайдалы, өйткені компьютерлік модельдеу компьютер экранында физикалық тәжірибелер мен құбылыстардың тірі, динамикалық бейнесін жасауға мүмкіндік береді, оны есте сақтаған дұрыс.
Сонымен қатар, компьютерлік модельдеуді қолдану нақты физикалық эксперименттерді олардың модельдеулерімен алмастыру әрекеті ретінде қарастырылмауы керек, өйткені мектепте нақты демонстрациялармен қамтылмаған физикалық құбылыстардың саны, тіпті физика кабинетінің ең жақсы жабдықталуымен де өте үлкен. Компьютерлік модельдеу нәтижелерін көрсетудің біршама шартты сипатын физикалық құбылыстардың нақты барысы туралы барабар түсінік беретін нақты эксперименттердің бейнелерін көрсету арқылы өтеуге болады.
Физикалық құбылыстардың компьютерлік модельдерін дұрыс қолдана отырып, физика мен астрономия курстарын бейресми түрде игеру, сондай-ақ әлемнің физикалық бейнесін қалыптастыру үшін қажет нәрсеге қол жеткізуге болады.
3.ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮДЕРІСІНЕ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЭКСПЕРИМЕНТТІК ЕНГІЗУ
3.1 Оқу процесінде мультимедиялық презентацияларды қолдану
Қазіргі білім беру жүйесі үнемі жаңарып отырады, өзгеріске ұшырайды. Білім беру жүйесіндегі өзгерістердің сипатын анықтайтын маңызды фактор-бұл компьютерлік технологиясыз ойланбайтын ғылыми-техникалық прогресс.
Компьютерлік технологиялар үнемі жетілдіріліп, қол жетімді, икемді болады. Мультимедиялық оқу құралдары (интерактивті бағдарламалық ортаға біріктірілген визуалды, аудио және басқа да ақпаратты көрсету құралдарының жиынтығы) Украина мектептерінің оқу процесіне көбірек енгізілуде, олардың арасында мультимедиялық презентациялар маңызды орын алады. "Презентация" ұғымы нені білдіреді? Презентация - бұл әр түрлі дизайн элементтерін қолдана отырып, кез - келген мәтінді, сызбаларды, диаграммаларды, бейне - аудио фрагменттерді, анимацияларды, 3D графиканы орналастыруға болатын дәйекті түрде өзгеретін слайд - беттер жиынтығы.
Бұл мультимедиялық форма материалды алгоритмдік ретпен толық құрылымдалған ақпаратпен толтырылған жарқын тірек бейнелер жүйесі ретінде ұсынуға мүмкіндік береді. Оқу ақпаратын ұсынудың мақсаты, ең алдымен, мектеп оқушыларының ойлау жүйесін қалыптастыруда.
Әрбір мұғалім ақпаратты есте сақтаудың қалай жүретінін біледі: егер ақпарат тек есту арқылы қабылданса, оның көлемінің 20% - ы сіңіріледі; егер тек көру арқылы болса, материалдың 30% - ы есте қалады. Есту және көру ақпарат арналарын "қосудың" аралас тіркесімі жағдайында студент ақпараттың 60% - ын игере алады. Мультимедияны қолдану мәтінді, дыбысты, графикалық кескінді, бейнені және балалар сүйетін анимацияны (анимацияны) біріктіруге мүмкіндік береді. Осылайша, мультимедияны пайдалану әр оқушының оқу ақпаратын игеруіне айтарлықтай ықпал етеді.
Менің ойымша, сабақта компьютерді, атап айтқанда мультимедиялық презентацияларды жүйелі пайдалану:
* сабақта көрнекілікті қолданудың сапалы деңгейін арттыру;
* сабақтың өнімділігін арттыру;
* пәнаралық байланыстарды жүзеге асыру
* оқушылардың білім деңгейін едәуір арттыратын оқу материалын жүйелеу және жүйелеу;
* оқушылардың компьютерге деген көзқарасын өзгерту: олар оны заманауи ойыншық ретінде емес, адам қызметінің кез-келген саласында тиімді жұмыс істеудің әмбебап құралы ретінде қабылдай бастайды.
Презентацияларды қолдану тақырыпты зерттеудің кез-келген кезеңінде және сабақтың кез-келген кезеңінде орынды: жаңа материалды түсіндіру, бекіту, қайталау, бақылау кезінде.
3.2 Электрондық оқулықтар туралы жалпы мәліметтер
"Электронды оқулық" дегеніміз не және оның қарапайым оқулықтан айырмашылығы неде? Әдетте электронды оқулық-бұл оқу пәнінің негізгі ғылыми мазмұны бұзылған магниттік медиада (қатты немесе икемді дискілерде) орналастырылған оқу, бақылау, модельдеу және басқа бағдарламалар жиынтығы. Электрондық оқулық көбінесе қарапайым, әсіресе тиімді болған жағдайда толықтырылады: жедел кері байланысты қамтамасыз етеді; қарапайым оқулықта іздеу қиын болатын қажетті ақпаратты (контекстік іздеуді қоса) тез табуға көмектеседі; гипермәтіндік түсіндірмелерге бірнеше рет жүгінген кезде уақытты айтарлықтай үнемдейді; қысқа мәтіннің жанында - көрсетеді, әңгімелейді, модельдейді және т.б. (бұл жерде мультимедиялық технологиялардың мүмкіндіктері мен артықшылықтары көрсетіледі) сізге тез, бірақ белгілі бір адамға сәйкес келетін қарқынмен белгілі бір бөлім бойынша білімді тексеруге мүмкіндік береді.
Электрондық оқулықтардың кемшіліктеріне экраннан мәтіндік ақпаратты қабылдау кітап оқуға қарағанда әлдеқайда ыңғайлы және тиімді емес және кітаппен салыстырғанда үлкен шығындар жатады.
Артықшылықтары:
* Материалдың сапасы-сабақтарда көптеген таңдалған анимациялар, суреттер мен бейнеклиптер бар.
* Мазмұндау сапасы-сабақтарды тәжірибелі педагогтар мен режиссерлер әзірледі, мәтіндер кәсіби актерлермен айтылды.
* Пайдаланудың қарапайымдылығы-барлық мәтіндер үлкен шрифтпен жазылған, Фон көзге зиян тигізбейді, суреттер үлкен және айқын, тіпті жас оқушыларға да түсінікті.
* Әмбебаптылық-мультимедиялық оқулықты үйде де, мектеп сабақтарында да жеке оқуға қолдануға болады.
* Білімді бақылау-сабақтарда бақылау сұрақтары мен практикалық тапсырмалар блоктары бар.
3.3 Интерактивті тақталар
Электрондық білім беру ресурстарында толығырақ және егжей-тегжейлі қамтылған тақырыптарды, құбылыстарды және т.б. зерттеуде интерактивті тақтаны қолдану (олар мұғалімнің өзі сатып алған немесе жасаған), кейде нақты жағдайда зерттеу мүмкін емес.
Басып шығарылған оқу құралдарымен салыстырғанда объектілер мен құбылыстарды неғұрлым толық визуализациялау, мысалы, мектеп оқулығы немесе оқу құралы.
Интерактивті тақтаға қосылатын манипуляциялық - графикалық интерфейсті қолдана отырып, аналитикалық немесе графикалық тәсілді қажет ететін интерактивті мәселелерді шешу және талдау.
Оқушылардың шығармашылық оқу-іздестіру қызметін ұйымдастыру үшін бағдарламалық ортаны, виртуалды биологиялық, химиялық, физикалық және басқа зертханаларды пайдалану. Оқиғалардың уақыт шкаласын өзгерту, компьютерлік модельдің, эксперименттің әрекетін үзу, оларды қайталау мүмкіндігін пайдалану.
Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау немесе өзін-өзі бағалау процесін технологияландыру. Оқушылардың білім беру-оқу іс-әрекетінің нәтижелерін тестілеу және түзету.
Интерактивтілік ұғымы, атап айтқанда интерактивті тақта, демо-материалға түзетулер, ескертпелер немесе белгілі бір ескертулер енгізу, кадрлар тізбегін өзгерту, әрі қарай жұмыс істеу үшін қажетті кадрларды немесе олардың бөліктерін сақтау мүмкіндігі болып табылады. Тағы да айта кету керек, интерактивті тақта - біз, мұғалімдер, кез-келген деректерді компьютерге тақтаның жұмыс бетінен тікелей енгізу мүмкіндігі бар компьютер мониторы.
Кәдімгі тақтада мүмкін жазбалар тек бормен болады. Ақ тақтада мүмкін болатын жазбалар тек киізден жасалған қаламдармен-бірнеше түсті маркерлермен. Интерактивті тақта суретті түстермен көрсете алады (бейнелер, анимациялар, слайдтар және т.б.), онда сіз бірнеше түсті маркерлермен жазбалар жасай аласыз, кескіннің үстіне жазуға және одан әрі жұмыс істеу үшін қажетті жақтауды есте сақтауға мүмкіндік аласыз.
Интерактивті тақта қандай педагогикалық мәселелерді шешеді? Қазіргі мектептің кем дегенде төрт негізгі қажеттілігін бөліп көрсетуге болады:
- оқушылардың жалпы құзыреттіліктерде белгілі бір базалық оқу құралдарын қалыптастыру қажеттілігі;
- оқу құзыреттіліктерін пысықтау;
- шығармашылық-зерттеу дағдыларын қалыптастыру;
- оқушылардың өзіндік іс-әрекеті арқылы оқу процесін ұйымдастыру.
- оқушылардың жеке қасиеттерін қалыптастыру.
Мысалы, физика пәнінің мұғалімі үшін көрнекі модельдерді, интерактивті анимацияларды қолдану күрделі физикалық құбылыстардың мәнін оңай және түсінікті түсіндіруге, "виртуалды" тәжірибелер мен эксперименттерді көрсетуге көмектеседі.
3. ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮДЕРІСІНЕ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЭКСПЕРИМЕНТТІК ЕНГІЗУ
3.1 Оқу процесінде мультимедиялық презентацияларды қолдану
Физика ақпаратпен жұмыс істеудің алуан түрлі әдістері мен тәсілдерін пысықтау үшін бай материал беретін оқу пәндерінің бірі болып табылады. Физиканы оқыту компьютерлік технологияны қолдануды ерекше тиімді ететін әртүрлі ақпараттың үлкен көлемін қолданумен байланысты, өйткені бұл ақпаратты тез өңдеуге және оны кестелер, диаграммалар, диаграммалар түрінде ұсынуға, әртүрлі объектілер мен құбылыстар, құрылым мен функциялар арасындағы байланысты анықтауға мүмкіндік береді.
Физиканы оқыту, пәннің ерекшеліктеріне байланысты, қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды қолдану үшін ең қолайлы сала болып табылады. Бұл бағыттағы жұмыс студенттерге ақпараттық технологияларды қолдану мүмкіндіктері туралы кеңейтілген түсінік беретін таза демонстрациялық компонентті де, оқушылардың информатика сабақтарында алған білімдерін белсенді қолдануды қажет ететін компонентті де қамтиды.
Физиканы оқыту процесінде ақпараттық технологиялар әртүрлі нысандарда қолданылуы мүмкін: сабақтың мультимедиялық сценарийлері; компьютерлік зертхананы қолдану; сабақта білімді тексеру.
Маңызды және маңызды нәрсе-мектепте физиканы оқытуда дайын модельдерді қолдану модельдеу әдісін толығымен жүзеге асырмайды. Оқушының өзі әртүрлі модельдерді құра немесе саналы түрде іздей алатын кезде ғана модельдеу үшін оқу мақсатына жету туралы айтуға болады.
Гипотезадан бұрын физикалық эксперимент негізінде құрылуы мүмкін проблемалық жағдай болады. Проблемалық жағдайды шешу мақсаттарды көздейді:
1. Құбылыстың мәнін түсіну.
2. Нысанның жаңа заңдылықтары мен жаңа қасиеттерін орнату.
3. Жоспарланған нәтижені растау немесе теріске шығару.
4. Кейбір физикалық шамалардың мәндерін немесе олардың қателіктерін елемеуге болатын жағдайларды бағалау.
5. Жаңа мәселелерді бөліп көрсету.
4.2 Физика сабақтарында қолданылатын мультимедиялық технологиялардың мысалдары
Қазіргі заманғы білім беретін компьютерлік бағдарламалар (электрондық оқулықтар, компьютерлік есептер, оқулықтар, гипермәтіндік ақпараттық-анықтамалық жүйелер - мұрағаттар, каталогтар, анықтамалықтар, энциклопедиялар, тестілеу және модельдеу бағдарламалары-тренажерлер және т.б.) көптеген білім салаларының қиылысында пайда болған мультимедиялық технологиялар негізінде жасалады.
Менің ойымша, презентация-бұл ыңғайлы дизайн, оны оңай басқаруға болады. Бағдарламадағы материалды жеке тақырып блоктарымен орналастыру ыңғайлы. Әр сабақ-бұл сабақтың барлық кезеңдерін қамтитын жеке презентация. Әр түрлі сабақтардағы материалдың көлемі әр түрлі, өйткені кейбір жағдайларда біз сабаққа мұғалімге оқушылардың түсінуі үшін ең қол жетімді түсіндіру нұсқасын таңдауға көмектесетін қосымша материалды енгіздік.
Жеке сценарийлерді Microsoft Office жиынтығынан Power Point бағдарламасын қолдана отырып, мультимедиялық презентациялар түрінде дайындауға болады.
Физикадан оқу процесін жетілдіру бағыттарының бірі-Имитациялық эксперимент (IE) қолдану. "ИЭ-бұл нақты (материалдық, заттай) эксперимент параметрлері бар құбылыстар байқалатын нақты процестерді анимациялауда қайта құру. Процесс (қозғалысты, дыбысты, цифрлық ақпаратты имитациялау, түстің өзгеруі, түстің қанықтығы және т.б.) оператор (мұғалім, оқушы) белгілеген параметрлерге сәйкес өтеді, оператор компьютермен диалог режимінде жұмыс істей отырып, өз қалауы бойынша таңдайды". (3 қосымша)
Сабақтың мультимедиялық сценарийлері-бұл қысқа мәтінді, негізгі формулаларды, сызбаларды, суреттерді, бейне үзінділерді, анимацияларды қамтитын мультимедиялық конспектісі. Flash анимация сабағында демонстрациялар үшін пайдалануға болады.
4.3 Физика бойынша қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз ету
Соңғы жылдары ғылыми жалпылаудың логикалық құрылымын тереңірек көрсететін көрнекіліктердің жаңа түрлерін іздеуге деген қызығушылық артып келеді. Бұл компьютерлік кешендермен құрылған жаңа ұрпақтың көрінуі. Жаңа технологияларды: ақпараттық, мультимедиялық, телекоммуникациялық технологияларды меңгерген мұғалімнің мүмкіндіктері теңдессіз өсті.
а) мектепті жаңа ПОҚ (педагогикалық бағдарламалық құралдар) қамтамасыз ету бойынша бағдарламаны іске асырудағы қиындықтар.
Ең үлкен проблема - қазіргі заманғы бағдарламалық жасақтаманың үлкен жетіспеушілігі, әсіресе қатаң лицензиялау жағдайында. Internet technologies көмегімен алуға болатын көптеген бағдарламалар бар. Бірақ олар мұғалімдер үшін де, жалпы мектеп үшін де өте қымбат немесе лицензияланбаған. Әрине, қазірдің өзінде біздің оқу орындары түрлі пәндер үшін лицензияланған бағдарламалық қамтамасыз етуді алады. Бірақ бұл өте аз. Білім беру саласына жаңа ақпараттық технологияларды енгізуді жандандыру отандық бағдарламалық жасақтама жасаушыларды белсенді қызметке итермелейді деп үміттенеміз. Дәл сол кезде мұғалімдер өз қызметінің жоғары, сапалы жаңа кәсіби деңгейіне шығатынына сенімді болуға болады және біздің мемлекетіміз өз күштері мен білімін біздің өңіріміздің гүлденуі үшін беретін, одан да жоғары интеллектуалдық пәрменді жастарды лайықты түрде алатын болады.
б) ПОҚ пайдалану бағыттары.
Оқу процесінде компьютерлерді қолдану келесі бағыттардан тұрады: оқуды дараландыру құралы ретінде; ақпарат көзі ретінде; білімді бағалау, есепке алу және тіркеу құралы ретінде; оқушының шығармашылық іс-әрекетінің құралы ретінде. Тапсырмалар мен оқушының компьютермен жеке жұмысының көмегімен олар материалды игеруде айтарлықтай жетістіктерге жетеді. Өйткені, компьютер оның жұмысының барлық кезеңдерін тіркейді, оларды бағалайды. Мұғалімнің өз іс-әрекеттерін талдауға мүмкіндігі бар. Компьютер арқылы сіз мұғалім оқу процесінде қолдана алатын көптеген ақпарат ала аласыз. Бірақ компьютерлік ақпарат оқулықты, кітаптарды және басқа білім көздерін алмастырмауы керек. Ол үшін тест бағдарламаларын қолданыңыз. Компьютер жауаптарды бағалап қана қоймай, қателерді түзетуге қатысты ұсыныстар бере алады. Ақпараттық технологияларды қолдану кәсіби өсуге, оқушылармен бірге білім алуға мүмкіндік береді.
Оқу процесіне жаңа технологияларды енгізу оқушылардың жан-жақты дамуына және дүниетанымын қалыптастыруға ықпал етеді. Ақпараттық технологиялардың заманауи дамуы оларды негізгі мектепте физика сабақтарында қолдануға мүмкіндік береді. Мысалы, физика сабақтарында жеке компьютерді қолдану келесі жағдайларда мүмкін: дәріс сабақтарында демонстрациялық экспериментті сүйемелдеу (анимацияларды, бейнеклиптерді, дискілерде ұсынылған суреттерді пайдалану); жаңа материалды түсіндіру кезінде компьютерлік модельдерді қолдану; компьютерді зертханалық жұмыстарда және компьютерлік практикумда қолдану; компьютерді пайдалана отырып, өз бетінше жұмыс істеу.
Ең тиімдісі-жаңа материалды түсіндіру, практикалық тапсырмаларды шешу кезінде демонстрациялар үшін компьютерлік модельді пайдалану. Бор моделіндегі электронның атомға орбитадан орбитаға қалай секіретінін көрсету жақсы және қарапайым, сонымен қатар оны тақтай мен бордың көмегімен түсіндіруден гөрі кванттың сіңуі немесе сәулеленуімен бірге жүреді. Егер бұл модель электронды деңгейлердің динамикалық жұмыс режимінде және спектрлік сызықтардың түрінде басқа орбиталарға электронның ауысуын бір уақытта көрсетуге мүмкіндік беретінін ескеретін болсақ, онда ұсынылған демо-модельді басқа құралдармен қамтамасыз ету мүмкін емес екені белгілі болады.
Егер мұғалім монитордың жанында немесе компьютер сыныбында орналастыруға болатын студенттердің шағын тобымен жұмыс жасаса, мұндай демонстрация сәтті болады. Соңғы уақытта ел мектептерінде үлкен форматтағы компьютер экранын көрсетуге мүмкіндік беретін проекциялық техника пайда бола бастады.
Компьютерлік сыныптағы сабақ тек қызықты формада ғана емес, сонымен қатар максималды оқу нәтижесін беру үшін мұғалім таңдалған компьютерлік моделі бар студенттерге жұмыс жоспарын дайындап, модель мүмкіндіктеріне сәйкес тапсырмаларды тұжырымдап, оқушыларға сұраққа жауап беру керек екенін ескертуі керек.немесе орындалған жұмыс туралы шағын есеп жазу. Идеал-мұғалім сабақтың басында оқушыларға басып шығарылған материалдарды таратқан кезде.
Компьютерлік модельдермен жұмыс жасау кезінде студенттерге қандай оқу қызметін ұсынуға болады? Біріншіден, бұл модельмен, оның мүмкіндіктерімен және функционалды принциптерімен танысу. Мұғалім осы жұмысты орындау кезінде модельді ассимиляциялауға көмектеседі, маңызды сәттерді түсіндіреді және сұрақ қояды, оған жауап бере отырып, студенттер экранда не көретіндерін көбірек түсінеді. Компьютерлік модельді игергеннен кейін студенттерге 1-3 компьютерлік эксперимент жасауды ұсынуға болады. Бұл оларға экранда пайда болған нәрсені сенімді басқаруға және демонстрацияның физикалық мазмұнын тереңірек игеруге мүмкіндік береді. Оқушылар модельді жеткілікті игеріп, зерттелген құбылыс туралы білімдерін тереңдеткен кезде, компьютерді пайдаланбай 2-3 қарапайым тапсырманы ұсынған жөн, содан кейін компьютерде эксперимент жүргізу арқылы табылған жауапты тексерген жөн.
в) физика пәні бойынша қазіргі ПОҚ.
Төменде келтірілген тізбе қазіргі ПОҚ-физика бойынша, ол мұғалім сабаққа дайындалғанда, сондай-ақ ұсынылады оқушыларға өз білімін жетілдіру үшін:
Орта мектеп(7-9 сыныптар) :
сабақтың электрондық конструкторы " әдістемелік компьютерлік оқу құралы. Физика 7 сынып";
сабақтың электрондық конструкторы " әдістемелік компьютерлік оқу құралы. Физика 8 сынып";
"Виртуалды физикалық зертхана", 7-9 сынып;
электрондық есептер кітабы. Жалпы білім беретін оқу орындары үшін 7-9 сынып үшін Физика;
"электронды көрнекілік кітапханасы"Физика 7-9" педагогикалық бағдарламалық құрал;
"Физика 7 сынып" педагогикалық бағдарламалық құрал (жаңа бағдарлама бойынша)
"Физика 8 "педагогикалық-бағдарламалық құрал;
"Физика 9"педагогикалық-бағдарламалық құрал;
"Физика 7" педагогикалық-бағдарламалық құрал;
"Виртуалды физикалық зертхана", 7 сынып;
"Физикалық шамаларды өлшеу", 7-сынып.
Жоғары мектеп (10-11 сыныптар) :
"Виртуалды физикалық зертхана", 10-11 сынып;
"Физика 200 баллға". Қырық Ақ;
"Физика 10 сынып"ПОҚ;
Физика. 10 сынып. "Илекса", Мәскеу, 2008;
"Физика 11 сынып" ПОҚ.
Қосымша бағдарламалық құралдар:
"Физика мектепте. Электрический ток". (росс);
"Физика мектепте. Ішкі энергия".(росс);
"Физика мектепте. Рух және денелердің өзара әрекеттесуі". (росс);
"Физика мектепте. Рух және күштер". (росс);
"Жылу процестері"педагогикалық бағдарламалық құралы;
"Оқудағы Революция. Физика";
"Термометр" (температураны өзгертуге арналған бағдарлама. Цельсий, Келвин, Фаренгейт, Реомюраларды айналдыруға мүмкіндік береді.);
"Оқушының үлкен анықтамалығы"(5-11 сынып);
crocodilephysics v6.05 физикалық зертханасының тренажер бағдарламасы (компьютерде экспериментті физиканың кез-келген бөлімінен модельдеуге болады.)
CrazyMachines. Дамытушылық ойындар балалар мен ересектер үшін;
AlabornHelpMe! Complete 8.1.1.0 Final " (бұл мектеп оқушыларына, студенттерге, оқытушыларға, физиктерге, инженерлерге арналған көмекші бағдарлама-жалпы, өз қызметі арқылы компьютерде есеп айырысуға тура келетін және маңызды физикалық константалар мен бірліктер туралы білу қажет барлық адамдар.).
г) мұғалімге көмек ретінде қосымша бағдарламалық қамтамасыз ету:
- CorelDraw-канадалық Corel корпорациясы жасаған векторлық графикалық редактор. Coreldrawgraphicsuite X5, тек Microsoft Windows үшін қол жетімді. Ерте нұсқасы Apple Macintosh және GNULinux үшін де шығарылды. GNU Linux үшін соңғы нұсқа-2000 жылы шыққан 9-шы нұсқа. 2002 жылы Macintosh-тың соңғы 11-ші нұсқасы шықты. Coreldrawgraphicsuite пакетіне Corel PHOTO -- PAINT растрлық графикалық редакторы және басқа бағдарламалар кіреді, мысалы, Corel CAPTURE экранынан суреттерді түсіруге арналған. Corel TRACE растрлық графиканы векторлау бағдарламасы 12 нұсқаға дейін пакетке тәуелсіз бағдарлама ретінде кірді.
- AdobeAfterEffects-екі өлшемді және үш өлшемді кескіндерді орналастыруға, анимациялар мен арнайы эффектілерді жасауға арналған бағдарлама, сонымен қатар объектілердің траекториясын бақылауға және өңдеуге мүмкіндік береді, желі арқылы көрсетуге мүмкіндік береді, арнаға 16 биттік түсті қолдауды ұсынады, суретті деформациялаудың жетілдірілген құралдарын, 30-дан астам қосымша эффектілерді, бөлшектерді құру жүйелерін, жазу құралдарын ұсынады сценарийлер, қосымша аудио эффектілер және басқалар.
- AdobePremierePro-AdobeSystems компаниясының кәсіби сызықты емес бейне монтаж бағдарламасы. AdobePremiere бағдарламасының ұрпағы (соңғы нұсқасы 6.5). Бағдарламаның бірінші нұсқасы ("AdobePremiere" 7) 2003 жылдың 21 тамызында Windows ОЖ негізіндегі жүйелер үшін ұсынылды. Бағдарламаның үшінші нұсқасында Mac OS X операциялық жүйелері үшін қол жетімді болды, екі нұсқасы Жеке өнімдермен шығарылды, тек үшінші бөлігі AdobeCreativeSuite 3 пакетінде. AdobeCreativeSuite 5 пакетінің құрамдас бөлігі болып табылатын бесінші нұсқасы тек 64-ші операциялық жүйелерді қолдайды, бірақ төртінші нұсқасы да 32-битті қолдады.
5. МЕКТЕП ФИЗИКА КУРСЫНДА ТҰРАҚТЫ ЭЛЕКТР ТОГЫ БӨЛІМІН ОҚЫТУДА МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК ЖҮЙЕСІ
5.1. Элеткр тогы бөлімінде мультимедиалық технологияны қолданудың мазмұны мен әдістемесі
Жаңа ақпараттық технология арқылы білім беруде, жоғарғы оқу орындарында және ғылыми-зерттеу институттарында ғылыми жетістіктерді және тәжірибелі ұстаздардың білімі беру нәтижесінде жан-жақты білім алушылардың саны көбеюде. Қазіргі таңда кез келген тақырып бойынша мәліметтерді алуда Интернетті пайдаланудың өте бай тәжірибсіне қол жеткізілген. Сондықтан, ақпаратты ресурстарды өз уақытында тауып, дер кезінде пайдалану бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі болып табылады.
Білім беру саласындағы ақпаратты ресурстардың шартты белгілеріне мыналарды жатқызуға болады:
- мультимедиалық оқулық;
- қашықтан оқыту курсы;
- анықтама мәліметтері (сөздік, энциклопедиа, карта, деректер базасы);
- электрондық кітапханалар: мәтіндік, графикалық, дыбыстық және бейне ақпараттары;
- виртуальдық мұражай, көрмелер және т.б. көрнекті материалдар;
- оқытушылар үшін методикалық мәліметтер.
Оқыту - білім алудың біліктілікке үйретудің, іс-әрекет дағдыларын қалыптастырудың және адамды еңбекке бейімді даярлаудың негізгі құралы. Оқыту процесінің нәтижесінде білім алу, тәрбиелеу және дамыту мақсаттары жүзеге асырылады.
Оқытудың мақсаты мен мазмұны, оны ұйымдастырудың түрлері және әдістері, адамзаттың жалпы білім алу даярлығына қойылатын талаптар өркениетті педагогикалық идеяларға сәйкес өзгеріп отырады.
Сонымен бірге, электр тогы бөлімінің мазмұны мен оқыту әдістемесі жоғарғы оқу орындары мен орта мектептерге арналған физика оқулықтары мен әдебиеттерінде талданған.
В.В. Гриншкун зерттеулерінде материалдың иерархиялық ұймдастырылуы мен педагогикалық құралдар жүйесін құрудың технологиясын бағдарламалық материалдарды тиімді қолданумен жетілдіру; осы технология негізінде интеграцияланған қабықша Тілдік орта және ақпараттық-іздеуші жүйе Иерархия құрылған; оқу процесінің әр түрлі кезеңдерінде ол Иерархия компьютерленген оқу сабақтарын өткізудің көрсетілімдік әдістемесін жетілдірді; жұмыс барысында жасалынған бағдарламаларға педагогикалық талаптар, идеялық зерттеу негізінде жақсарту, қазақстандық интерфейсті жетілдіру жүзеге асырылды.
Жалпыға бірдей білім беретін мектептің жаратылыстану бағыты бойынша 8-сыныбының оқу бағдарламасы бойынша Физика пәнінің оқу жүктемесінің көлемі аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат.
Мектептің 8 сыныбының Тұрақты электр тогы тарауы бойынша білім мазмұны (1 суретке сәйкес).
Сурет 1 - Физика 8 сыныбының мультимедиалық оқулықтың электродинамика бөлімінің құрылымы
Электр тогы. Ток көздері. Электр тізбегі және оның құрамдас бөліктері. Адамзат өркениетінің қарыштап дамуы электр тогын тұрмыста және техникада пайдаланумен тікелей байланысты. Электр тогы дегеніміз не? деген сұраққа жауап беру үшін төменде сипатталған тәжірибелерге жүгінейік. Екі бірдей электроскоп алып, оларды жақын орналастырайық та, біреуін зарядтайық (сурет 2.1, а). Бұл кезде оның потенциалы нөлден үлкен (φ1 0), ал екінші электроскоптың потенциалы нөлге тең болады (φ2 = 0). Егер
Сурет 2, а) зарядталған және зарядсыз электроскоптар; ә) металл шыбық зарядтарды 2-электроскопқа өткізеді.
зарядталған электроскопты металл шыбықпен зарядсыз электроскопқа қосатын болсақ (сурет 2.1, ә), онда 2-электроскоптың да зарядталғанын көреміз. Электроскоп тілдерінің көрсетулері бойынша 1-электроскоптың зарядының жартысы екіншісіне өткендігі байқалады. Бұл екі электроскоптың да потенциалдарының теңелгендігін білдіреді: φ'1= φ'2. Ендеше, өткізгіштің электроскоптарды қосатын ұштарындағы потенциалдар айырымы нөлге теңеледі де (U = φ'1 - φ'2 = ∆φ = 0), зарядтардың өткізгіш бойымен өтуі тоқталады.
Енді металл (өткізгіш) шыбықтың орнына шыны (диэлектрик) шыбықты пайдаланып, жоғарыдағы тәжірибелерді тағы да қайталап жасап шығайық. Алайда бұл жолы жоғарыда байқалған құбылыстар орын алмайды.
Өткен тараудағы электр өрісі туралы білімдерімізге және жоғарыдағы тәжірибе нәтижелеріне сүйене отырып, төмендегі қорытындыға келеміз:
- потенциалы үлкен (φ1 0) зарядталған денеден потенциалы кіші (φ2 φ1) денеге қарай зарядтар өткізгіш бойымен қозғалыс жасай алады; яғни зарядтар тек электр өрісінде (Е = Ud != 0) ғана қозғалысқа келеді;
- денелердің потенциалдар айырымы нөлге теңелгенде (φ'1 - φ'2 = 0) олардың арасындағы зарядтардың қозғалысы тоқтайды;
- зарядтар тек өткізгіштер арқылы ғана бір денеден екінші денеге өте алады, ал диэлектриктер арқылы өте алмайды.
Тәжірибелердің қорытындыларынан электр тогының анықтамасын тұжырымдап, пайда болу шарттарын көрсете аламыз.
Электр тогы деп зарядтардың электр өрісі әрекетінен бағытталып реттелген қозғалысын (ағынын) айтады.
Тәжірибелер электр тогын туғызудың негізгі екі шартын анықтайды:
біріншіден, электр тогын туғызу үшін зарядталған еркін бөлшектердің болуы шарт;
екіншіден, зарядталған еркін бөлшектерді бағыттап қозғайтын электр өрісі (потенциалдар айырымы) қажет.
Электр тогы үзбей жүріп тұруы үшін негізгі екі шарттан басқа тағы да қосалқы екі шартты орындау қажет. Олардың біріншісін ток көзі деп, ал екіншісін тұйықталған электр тізбегі деп атайды. Енді осы ұғымдардың физикалық мағыналарын ашайық.
Электр тогы ұзақ жүріп тұруы үшін өткізгіштердің ұштарындағы потенциалдар айырымын нөлге жеткізбейтін (U ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1. ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮДЕРІСІНЕ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Ғылымның педагогикалық саласына ақпараттық технологияларды дамытудың тарихи аспектілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Компьютердің бес негізгі артықшылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2. МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР КӨМЕГІМЕН ФИЗИКА САБАҚТАРЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН АРТТЫРУ ЖӘНЕ ДАМЫТУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.1 Орта мектеп оқушыларының физиканы оқуға деген қызығушылығын дамыту ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.2 Мультимедиялық технологиялар көмегімен оқытудың тиімділігін арттыру
2.3 Компьютерлік модельдер ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮДЕРІСІНЕ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЭКСПЕРИМЕНТТІК ЕНГІЗУ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.1 Оқу процесінде мультимедиялық презентацияларды қолдану ... ... ... ... ... ...
3.2 Электрондық оқулықтар туралы жалпы мәліметтер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...
3.3 Интерактивті тақталар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4.ФИЗИКА САБАҚТАРЫНДА МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.1 Физиканы оқытудағы мультимедиялық технологиялардың рөлі ... ... ... ... ...
4.2 Физика сабақтарында қолданылатын мультимедиялық технологиялардың мысалдары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
4.3 Физика бойынша қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз ету ... ... ... ... ... ..
5.ФИЗИКА САБАҒЫНЫҢ ЭЛЕКТР ТОГЫ БӨЛІМІН ОҚЫТУДА МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУ ... ... ... ... ... ... ... ..
5.1 Элеткр тогы бөлімінде мультимедиалық технологияны қолданудың мазмұны мен әдістемесі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе
Педагогикалық шеберлік - бұл үнемі жетілдіріліп отыратын, әр мұғалімге қол жетімді, оның негізін кәсіби білім, дағдылар мен қабілеттер құрайтын оқу мен тәрбиенің жоғары өнері.
А. Макаренко
Мультимедиялық технологиялар бүгінгі таңда білім беру саласында ақпараттық және компьютерлік технологияларды қолданудың ең "сәнді" бағыты болып табылады.
Мультимедиялық технологияларды қолданатын сабақ студенттер үшін қызықты болады, сондықтан білімді игеру тиімдірек болады, сабақта көрнекі оқу материалын көрсету деңгейі жақсарады.
Қазіргі білім қайтадан өзгеруде. "Индустриялық ғасырдан" "икемді өндірістік технологияларға" көшу басталды, "тапсырыс бойынша өндіріс" оқуды дараландыру, икемді білім беру траекториялары туралы айтуды әдетке айналдырды.
Мұндай модельдерді іске асыру оқу материалдарын жасау мен пайдалануға сапалы жаңа тәсілді талап етеді. Бізге тек курстар ғана емес, сонымен қатар мұғалім "осында және қазір"оқу процесінің қажеттіліктеріне сәйкес өзіне қажетті блоктарды құра алатын ақпарат модульдері қажет. Оқулықпен "түпнұсқа ғылыми материалдар"бәсекелесе бастайды. Мектептің заманауи мұғалімі жалпыға қол жетімді оқулықтардың авторлары жасаған әдістемелік жобалардың қарапайым орындаушысы бола алмайды.
Бүгінгі таңда ғылыми-педагогикалық әдебиеттерде және мамандандырылған мерзімді басылымдарда оқу процесінде мультимедиялық технологияларды қолдану туралы мақалалар көбейіп келеді. Әр түрлі оқу орындарына арналған электронды оқулықтар мен басқа да оқу құралдарының тізімі қазірдің өзінде жүздеген. Олардың сөзсіз артықшылықтары айқын. Қазіргі мұғалімге компьютердің көмегінсіз оқу процесінде болу қиынырақ.
Қазіргі уақытта әлемде қоғамды ақпараттандырудың міндетті шарты білім беруді ақпараттандыру және ақпараттық-оқу ортасын құру болып табылады. Жеке компьютерлер мен ноутбуктердің таралуы оқу процесінде педагогикалық бағдарламалық құралдарды белсенді пайдалануға мүмкіндік береді. Бірыңғай Дүниежүзілік ақпараттық-оқу кеңістігін сапалы толтырудың орын алып отырған проблемасы. Толтырудың маңызды түрлері мультимедиялық оқыту құралдары болып табылады.
Оқытудың ақпараттық технологияларын мультимедиялық технологияларсыз елестету қиын-бір компьютерлік жүйеде ақпаратты ұсынудың бірнеше құралдарын біріктіру: мәтін, дыбыс, графика, анимация, видео, иллюстрациялар (суреттер), кеңістіктік модельдеу. Слайд және магниттік жазба түрінде ақпарат беру, интерактивті бейне және бейне өнімі сияқты медианың басқа түрлері бұрыннан бері қолданылып келеді.
"Мультимедиа" термині жақында танымал болды, нәтижесінде үлкен операциялық мүмкіндіктері бар мониторлармен жабдықталған қуатты арзан компьютерлер пайда болды.
Осының арқасында оқу процесіне қатысушылар мультимедиялық ортадағы белгілі бір білім саласының күрделі жүйелік-құрылымдық тапсырмаларын шеше алады.
Зерттеудің мақсаты: оқу-тәрбие процесіне одан әрі енгізу үшін мультимедиялық технологияларды пайдаланумен танысу, оқушылардың ақпараттық сауаттылық дағдыларын, жоғары деңгейдегі ойлау дағдыларын дамытуға жәрдемдесу, оқушылардың ғылыми-техникалық шығармашылығын қолдау, балаларды жаһанданған ақпараттық кеңістікте өмір сүруге дайындау.
Зерттеудің міндеттері:
- Ақпараттық технологиялар дамуының тарихи аспектілерін көрсету;
- осы саладағы мұғалімдердің тәжірибесін талдау;
оқушылардың интеллектісін жан-жақты дамыту үшін мультимедиялық технологияларды қолданудың мәнін ашу;
мультимедиялық технологиялардың негізгі артықшылықтары мен кемшіліктерін атап өтіңіз
Зерттеу базасы. Тәжірибелі-эксперимент жұмысы Ақмола облысы, Целиноград ауданы, Ақмешіт ауылының жалпы орта білім беретін мектебі КММ-сінде жүргізілді.
ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮДЕРІСІНЕ АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЕНГІЗУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
Ғылымның педагогикалық саласына ақпараттық технологияларды дамытудың тарихи аспектілері
ХХ ғасырдың екінші жартысы адамзатқа сандық электронды есептеу саласында бірқатар керемет жетістіктер берді. Оның қалыптасуы мен дамуы тез қарқынмен сипатталды. Шынында да, компьютерлердің пайда болуының арқасында адамзат иеленетін ақпарат көптеген өнімдерді өндірудің өзіндік шикізатына айналды: жаңа білім, басқарушылық шешімдер, ғылыми болжамдар, статистикалық құрылыстар, барлық ұсыныстар, тұжырымдар және т.б. Сонымен қатар, физикалық шикізаттан айырмашылығы, ақпарат оны пайдалану кезінде жоғалып қана қоймайды, керісінше үнемі кеңейіп келе жатқан зияткерлік еңбектің шикізат базасы болып табылатын жаңасымен толықтырылады.Электроника пионерлері ағылшындар болды.
60-жылдардың ортасында пайда болған ақпараттық технологияларды дамытудың бірінші кезеңі "деректерді автоматтандырылған өңдеу"деп аталды. Ақпараттық технологияларды қолданудың бастапқы тұжырымдамасы қызметкерлер саны мен үстеме шығыстарды қысқарту мақсатында деректерді өңдеудің жаңа техникалық және бағдарламалық құралдарын пайдалануға нақты бағдарланды.
Бастапқы ақпаратты пайдаланушыларға үлкен көлемдегі бастапқы деректердің шикі массивтерін шарлау өте күрделі және қарапайым нәрсе екендігі белгілі болды. Сондықтан ақпараттық технологияларды дамытудағы келесі қадам ақпаратты өңдеудің автоматтандырылған жүйелерін құру екені анық.
Жетпісінші жылдардағы Ақпараттық технологиялар туралы білімді дамытудың келесі кезеңі менеджерлерге ағымдағы жағдайлар туралы нақты және уақтылы ақпарат беру үшін ұйымның қызметі туралы мәліметтерді қалыптастыру және бағалау процестерін автоматтандыруды қамтамасыз ететін басқарудың ақпараттық жүйелеріне тән болды.
Әлемдік қауымдастық компьютерлендіру мен ақпараттандырудың заманауи жетістіктеріне миллиондаған талантты ғалымдарға, инженерлерге, компьютерлердің жаңа буындарын, олардың бағдарламалық жасақтамасын, қуатты ақпараттық желілерін құрған жұмысшыларға қарыз.
Қазіргі уақытта "информатика" термині "Ақпараттық технологиялар" (IT) терминімен көбірек өзгеруде, ол бір жағынан компьютерлерді, периферияларды және олар үшін элементтер базасын, желілік жабдықты, алгоритмдік және жүйелік бағдарламалық жасақтаманы әзірлеуді, жобалауды және өндіруді, екінші жағынан олардың жүйелердегі қосымшасын белгілейді әр түрлі мақсаттар.
Украинада және бұрынғы Кеңес Одағында ат негізін қалаушы В.М. Глушков, Украина ҰҒА әлемге әйгілі Кибернетика институтының негізін қалаушы, қазір оның есімімен аталады.
Педагогикадағы инновациялық өзгерістер процесі баяғыда басталды (өткен ғасырдың 40-50-ші жылдары) және бүгінгі күнге дейін сапалы әртүрліліктің кең ауқымына ие болды, нәтижесінде алдымен техникалық, аудиовизуалды, электронды оқу құралдарын құру және соңғы онжылдықтар мен оқу процесін компьютерлік қолдау болды.
Бағдарламаланатын оқу идеяларында ақпараттық технологиялар, дәлірек айтқанда компьютерлік технологиялар дамыды және қалыптасты.
Егер педагогикалық технология белгілі бір жағдайларда студенттердің немесе студенттердің білімі, тәрбиесі мен дамуының жоғары нәтижелерін қамтамасыз етсе, оны белсенді насихаттауды авторлардың өздері де, әдіскерлер де бастайды. Бірақ педагогикалық технологиялар оларды басқа жағдайларда, басқа топырақта қалпына келтіру кезінде кем дегенде маңызды нәтижелерге қол жеткізген жағдайда ғана жалпы мойындалады. Осыдан кейін ғана инновацияны педагогикалық технология деп санауға болады.
Компьютердің бес негізгі артықшылығы
Компьютердің бес негізгі артықшылығы бар, соның арқасында оны оқу процесінде қолдану оның тиімділігін арттырады:
1. Компьютер оқу ақпаратын ұсыну мүмкіндігін кеңейтті. Қолдану түсті, графиканы, мультипликация, дыбыс жаңадан жасауға мүмкіндік береді нақты жағдайды қызметі. Өз мүмкіндіктері бойынша компьютер кинодан да, теледидардан да кем түспейді.
2. Компьютер оқу мотивациясын күшейтеді. Компьютермен жұмыс істеудің жаңалығы ғана емес, ол көбінесе оқуға деген қызығушылықты арттырады, сонымен қатар оқу тапсырмаларын күрделілік бойынша ұсынуды реттей алады, студенттерде ақпараттық мәдениетті дамытады. Сонымен қатар, компьютер оқуға деген теріс көзқарастың маңызды себептерінің бірін жояды -- мәселенің мәнін түсінбеу, білімдегі елеулі олқылықтар және т.б. алдын-ала анықталған сәтсіздік. Компьютерде жұмыс істей отырып, студент кез-келген мәселенің шешімін қисынды соңына дейін жеткізе алады, өйткені оған қажетті көмек көрсетіледі, ал егер ең тиімді оқу жүйелері қолданылса, онда ол шешімді түсіндіреді; ол өзінің оңтайлылығы мен тұйықталу жолдарын талқылай алады.
3. Компьютер оқушыларды оқу процесіне белсенді түрде тартады. Қолданыстағы оқыту жүйесінің маңызды кемшіліктерінің бірі-бұл оқушылардың оқу процесіне белсенді қатысуын қамтамасыз етпейді. Мысалы, жаңа материалды түсіндіру барысында көптеген адамдар Толық жұмыс істемейді; кейбіреулері -- олар түсінбегендіктен; басқалары -- бұл бұрыннан белгілі болғандықтан; басқалары -- ойлау жіпін жоғалтты; төртіншісі -- осы сәтте басқа нәрсе туралы ойлана бастады.
4. Оқу міндеттерін қолдану әлдеқайда кеңейеді. Компьютерлер оқу барысында әртүрлі жағдайларды модельдеу, диагноз қою міндеттерін сәтті қолдануға мүмкіндік береді.
5. Компьютер оқу процесін басқарудың икемділігін қамтамасыз ете отырып, оқушылардың іс-әрекетін сапалы бақылауға мүмкіндік береді.
Теориялық зерттеулер мен практикалық тәжірибе кезінде компьютерлік технологияны оқуда қолданудың тағы бір ерекшелігі байқалды. Ол еңбек оқыту процесінде басым болып көрінеді. Бұл ерекшелік компьютерлік техниканы қолдану студенттерге өз іс-әрекетінің пайдалылығын сезінуге және көруге, өзін инженерлер, технологтар, экономистер, дизайнерлер ретінде сезінуге, өз жұмысын сезінуге, компьютерді жаңа жағынан адам қызметінің әр түрлі құралы ретінде білуге мүмкіндік береді.
МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР КӨМЕГІМЕН ФИЗИКА САБАҚТАРЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН АРТТЫРУ ЖӘНЕ ДАМЫТУ
Орта мектеп оқушыларының физиканы оқуға деген қызығушылығын дамыту
Білім беру мен тәрбиелеудің ұлттық жүйесінің жетістіктері гуманистік мектептің дамуының негізі болып табылады, ол мейірімділікке, оқушыға деген құрмет пен құрметке, оның мүмкіндігіне деген сенімге ие. Білім туралы Мемлекеттік құжаттар-Украинаның "жалпы орта білім туралы" Заңдары, Украинадағы білім беруді дамытудың ұлттық доктринасы және мемлекет құрудың негізгі бағыттары жеке тұлғаның білім деңгейін жақсартуға, ұлтты дамытуға бағытталған. "Болон процесіне кірумен байланысты Украинадағы заманауи интеграциялық процестердің тәжірибесі білім берудің сапалы жаңа мазмұны мен мақсатын объективті түрде анықтайды және негізгі стратегиялық ұстанымдардың бірі - әр адамның ең жоғары әлеуметтік құндылық ретінде бекітілуін қамтамасыз етеді. Сондықтан, жалпы білім беретін мектептің маңызды міндеттерінің бірі оқу-тәрбие жұмысының тиімділігін арттыру, оқушының жеке басын жан-жақты қалыптастыруды қамтамасыз ету, оның шығармашылық қабілеттері мен ғылыми дүниетанымын дамыту мақсатында оқытудың қазіргі заманғы әдістерін белсенді енгізу болып табылады".
Білім беру тұжырымдамасында "оқушылардың пәнге деген қызығушылығын ояту үшін қолайлы жағдайлар болған кезде, оқушылардың өзіндік, шығармашылық жұмысы үшін, олардың білім алу жолындағы кедергілерді жеңуі үшін жағдайлар жасалуы керек"деп баса айтылған. Алайда арасындағы сәйкессіздік жағдайына жеке тұлғаның білім беру және қалыптастыру қабілетін және танымдық қызығушылықтарын, басым бөлігі оқушылар.
Бұл мәселені шешудің тиімді әдістерінің бірі-оқытудың жаңа әдістері мен құралдарын енгізу. Белсенді оқыту оқушыларды оқу процесіне тартуды қажет етеді. Осы мәселелерді шешуде жалпы білім беру процесінің Компьютерлік бағдарламалық жасақтамасына, демек, мультимедиялық технологияларға маңызды орын беріледі.
Физиканы зерттеуде мультимедиялық технологияларды қолдану бағыттарын бірнеше блоктарға бөлуге болады:
* мультимедиялық сабақтар немесе сабақ үзінділерін жасау;
* физикалық тәжірибелердің компьютерлік модельдерін пайдалану;
* білімді бақылау үшін компьютерлік тренажерлерді пайдалану;
* емтиханға дайындалу үшін компьютерді пайдалану;
* компьютерді сабақтан тыс уақытта пайдалану.
Физиканы оқуға деген қызығушылықтың дамуы әсіресе жалпы білім беру мекемелерінде өте маңызды. Бұл мәселенің мәнмәтінінде пәнді оқу процесінде оқушылардың танымдық қызығушылықтарын дамыту өзекті болып табылады, бұл мамандандырылған оқуға және оқушылардың білімін тәуелсіз бағалауды енгізуге байланысты оқушылардың танымдық құзыреттілігін қалыптастырудың жаңа тенденцияларына байланысты.
Қазір оқу үрдісінде ғана емес, сонымен қатар студенттермен сыныптан тыс жұмыстарда, атап айтқанда пәндік үйірмелерде, факультативтерде, қызығушылық клубтарында және т.б. оқу пәндеріне танымдық қызығушылықтарды қалыптастыруға көп көңіл бөлінеді.
Мультимедиялық технологиялар көмегімен оқытудың тиімділігін арттыру
Заманауи ақпараттық технологиялар негізінде көптеген оқу бағдарламалары мен оқу құралдары әзірленді. Әр мұғалім өз бағдарламаларын, сондай-ақ оқу және дидактикалық материалдарды әзірлей бермейді. Компьютермен өзіндік жұмыс, ақпараттық объектіде жұмыс істеу, әртүрлі дискілердің материалдарын, интернет ресурстарын, кейбір бағдарламаларды пайдалану мұғалімдерге қысқа мерзімде өз жұмыстарын құруға мүмкіндік береді.
Мұндай бағдарламалардың ішіндегі ең маңыздысы интерактивті оқу бағдарламалары болып табылады, олар диалогтың кемінде екі қатысушысы арасында ақпарат алмасуды, сондай-ақ оқушыларды оқу мәселелерін шешуге, олардың зияткерлік деңгейін дамытуға қызықтыра алатын дамыту бағдарламаларын көздейді. Компьютерлік бағдарламалар көбінесе электронды медиадағы электронды және мультимедиялық оқулықтарға біріктіріліп, оқу процесін жақсарту үшін қолданылады (оқытуды оңтайландыру).
Көрнекі ақпарат алу ерекше рөл атқарады. Мысалы, ішкі жану қозғалтқышының жұмыс принциптерін зерделеу кезінде материалды игеру, оның жұмыс процесі жабық жүйеде немесе астрономия сабақтарында жүзеге асырылады, онда барлық зерттеу объектісі ғарыштық қашықтықта болады, ал процестер адам мүмкіндігі болмаған жағдайда жүреді және зертханалық жұмыстардың тиімділігі өте төмен. Мұндай ақпараттың едәуір мөлшері қолданыстағы әдістермен жүзеге асырылмайды, бұл оны статикалық графикамен көрсетуге немесе ол туралы ауызша айтуға мәжбүр етеді. Компьютерлік технологияның дамуы осы проблемаларды жеңуге мүмкіндік береді.
Компьютерлік оқулық қарапайым оқулықтың барлық артықшылықтарын тез көбейту және үздіксіз жетілдіру мүмкіндігімен біріктіреді. Компьютерлік графиканы қолдана отырып, компьютерде зертханалық жұмыс жабық жүйелердегі өзгерісті көрсетеді және ең күрделі процестерді айтарлықтай шығынсыз зерттеуге мүмкіндік береді. Компьютерлік емтихан алушы оқушыға материалды өзін-өзі бақылау арқылы игеруге немесе тәуелсіз бақылауды қолдану кезінде білімін объективті тексеруге мүмкіндік береді.
Айта кету керек: балалар компьютерге құндылық ретінде емес (ересектер сияқты), бірақ өз қызығушылығының объектісі ретінде қарайды; компьютер танымдық мотивацияны құруға көмектеседі, онсыз мектепте сәтті оқу мүмкін емес.
Физика, астрономия және басқа да оқу пәндерін оқытуда ақпараттық технологияларды қолданудың ең перспективалы бағыттарының бірі оқытудың тиімділігін арттыруға (оңтайландыруға) бағытталған процестер мен құбылыстарды компьютерлік модельдеу болып табылады. Компьютерлік модельдер дәстүрлі сабаққа оңай сәйкес келеді, бұл мұғалімге компьютер экранында көптеген физикалық, астрономиялық және басқа әсерлерді көрсетуге мүмкіндік береді, сонымен қатар оқу іс-әрекетінің жаңа дәстүрлі емес түрлерін ұйымдастыруға мүмкіндік береді.
Сабақта компьютерді қолданудың негізгі міндеттері:
оқушылардың шығармашылық қабілеттерін, талдау, модельдеу, болжау, шығармашылық ойлау қабілеттерін дамыту;
оқу мотивациясын арттыру;
ДК жұмыс істеу кезінде оқушылардың практикалық дағдыларын жетілдіру;
компьютерде оқу бағдарламаларымен жұмыс жасай отырып, оқушылардың өз бетінше білім алу дағдыларын қалыптастыру;
оқушылардың MS Office (Word, Excel, PowerPoint және т.б.) пакетін пайдалану дағдыларын қалыптастыру.) физикалық және басқа да процестерді модельдеу, зерттеу және жұмыс нәтижелерін ресімдеу үшін қолданылады.
Компьютерлік модельдер
Физика сабақтарында компьютерлік бағдарламаларды қашан қолданған жөн? Ең алдымен, компьютерлік технологияларды білім беруде қолдану дәстүрлі оқу формаларына қарағанда айтарлықтай артықшылық болған жағдайда ғана орынды екенін түсіну керек. Осындай жағдайлардың бірі-физика мен астрономияны компьютерлік модельдерді қолдана отырып оқыту.
Компьютерлік модельдер динамикада физикалық эксперименттер мен құбылыстардың көрнекі есте сақтау суреттерін алуға, нақты эксперименттерді бақылау кезінде "тайып кетуі" мүмкін олардың нәзік бөлшектерін қайта жасауға мүмкіндік береді. Компьютерлік модельдеу сағаттық масштабты өзгертуге, эксперименттердің параметрлері мен жағдайларын өзгертуге, сондай-ақ нақты тәжірибелерде қол жетімді емес жағдайларды модельдеуге мүмкіндік береді. Кейбір модельдер эксперименттерді сипаттайтын шамалардың уақытына тәуелділік графигін экранға шығаруға мүмкіндік береді, ал графика эксперименттердің өздерін бейнелеумен бір уақытта экранға шығарылады, бұл оларға ерекше көрнекілік береді және зерттелетін процестердің жалпы заңдылықтарын түсінуді жеңілдетеді. Бұл жағдайда модельдеу нәтижелерін көрсетудің графикалық әдісі алынған ақпараттың үлкен көлемін игеруді жеңілдетеді.
Модельдерді қолдану кезінде компьютер нақты физикалық экспериментте іске асырылмаған ерекше табиғи құбылысты және оның жеңілдетілген теориялық моделін біртіндеп осы модельді нақты құбылысқа жақындата отырып, қосымша күрделендіретін факторларды кезең-кезеңімен енгізе отырып, визуализациялау мүмкіндігін ұсынады. Сонымен қатар, физика кабинеттерінің нашар жұмысының нәтижесінде орта мектепте әртүрлі зертханалық жұмыстарды жаппай орындауды ұйымдастыру мүмкіндігі және қазіргі деңгейде шектеулі екендігі жасырын емес. Бұл жағдайда компьютерлік модельдері бар оқушылардың роботы да өте пайдалы, өйткені компьютерлік модельдеу компьютер экранында физикалық тәжірибелер мен құбылыстардың тірі, динамикалық бейнесін жасауға мүмкіндік береді, оны есте сақтаған дұрыс.
Сонымен қатар, компьютерлік модельдеуді қолдану нақты физикалық эксперименттерді олардың модельдеулерімен алмастыру әрекеті ретінде қарастырылмауы керек, өйткені мектепте нақты демонстрациялармен қамтылмаған физикалық құбылыстардың саны, тіпті физика кабинетінің ең жақсы жабдықталуымен де өте үлкен. Компьютерлік модельдеу нәтижелерін көрсетудің біршама шартты сипатын физикалық құбылыстардың нақты барысы туралы барабар түсінік беретін нақты эксперименттердің бейнелерін көрсету арқылы өтеуге болады.
Физикалық құбылыстардың компьютерлік модельдерін дұрыс қолдана отырып, физика мен астрономия курстарын бейресми түрде игеру, сондай-ақ әлемнің физикалық бейнесін қалыптастыру үшін қажет нәрсеге қол жеткізуге болады.
3.ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮДЕРІСІНЕ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЭКСПЕРИМЕНТТІК ЕНГІЗУ
3.1 Оқу процесінде мультимедиялық презентацияларды қолдану
Қазіргі білім беру жүйесі үнемі жаңарып отырады, өзгеріске ұшырайды. Білім беру жүйесіндегі өзгерістердің сипатын анықтайтын маңызды фактор-бұл компьютерлік технологиясыз ойланбайтын ғылыми-техникалық прогресс.
Компьютерлік технологиялар үнемі жетілдіріліп, қол жетімді, икемді болады. Мультимедиялық оқу құралдары (интерактивті бағдарламалық ортаға біріктірілген визуалды, аудио және басқа да ақпаратты көрсету құралдарының жиынтығы) Украина мектептерінің оқу процесіне көбірек енгізілуде, олардың арасында мультимедиялық презентациялар маңызды орын алады. "Презентация" ұғымы нені білдіреді? Презентация - бұл әр түрлі дизайн элементтерін қолдана отырып, кез - келген мәтінді, сызбаларды, диаграммаларды, бейне - аудио фрагменттерді, анимацияларды, 3D графиканы орналастыруға болатын дәйекті түрде өзгеретін слайд - беттер жиынтығы.
Бұл мультимедиялық форма материалды алгоритмдік ретпен толық құрылымдалған ақпаратпен толтырылған жарқын тірек бейнелер жүйесі ретінде ұсынуға мүмкіндік береді. Оқу ақпаратын ұсынудың мақсаты, ең алдымен, мектеп оқушыларының ойлау жүйесін қалыптастыруда.
Әрбір мұғалім ақпаратты есте сақтаудың қалай жүретінін біледі: егер ақпарат тек есту арқылы қабылданса, оның көлемінің 20% - ы сіңіріледі; егер тек көру арқылы болса, материалдың 30% - ы есте қалады. Есту және көру ақпарат арналарын "қосудың" аралас тіркесімі жағдайында студент ақпараттың 60% - ын игере алады. Мультимедияны қолдану мәтінді, дыбысты, графикалық кескінді, бейнені және балалар сүйетін анимацияны (анимацияны) біріктіруге мүмкіндік береді. Осылайша, мультимедияны пайдалану әр оқушының оқу ақпаратын игеруіне айтарлықтай ықпал етеді.
Менің ойымша, сабақта компьютерді, атап айтқанда мультимедиялық презентацияларды жүйелі пайдалану:
* сабақта көрнекілікті қолданудың сапалы деңгейін арттыру;
* сабақтың өнімділігін арттыру;
* пәнаралық байланыстарды жүзеге асыру
* оқушылардың білім деңгейін едәуір арттыратын оқу материалын жүйелеу және жүйелеу;
* оқушылардың компьютерге деген көзқарасын өзгерту: олар оны заманауи ойыншық ретінде емес, адам қызметінің кез-келген саласында тиімді жұмыс істеудің әмбебап құралы ретінде қабылдай бастайды.
Презентацияларды қолдану тақырыпты зерттеудің кез-келген кезеңінде және сабақтың кез-келген кезеңінде орынды: жаңа материалды түсіндіру, бекіту, қайталау, бақылау кезінде.
3.2 Электрондық оқулықтар туралы жалпы мәліметтер
"Электронды оқулық" дегеніміз не және оның қарапайым оқулықтан айырмашылығы неде? Әдетте электронды оқулық-бұл оқу пәнінің негізгі ғылыми мазмұны бұзылған магниттік медиада (қатты немесе икемді дискілерде) орналастырылған оқу, бақылау, модельдеу және басқа бағдарламалар жиынтығы. Электрондық оқулық көбінесе қарапайым, әсіресе тиімді болған жағдайда толықтырылады: жедел кері байланысты қамтамасыз етеді; қарапайым оқулықта іздеу қиын болатын қажетті ақпаратты (контекстік іздеуді қоса) тез табуға көмектеседі; гипермәтіндік түсіндірмелерге бірнеше рет жүгінген кезде уақытты айтарлықтай үнемдейді; қысқа мәтіннің жанында - көрсетеді, әңгімелейді, модельдейді және т.б. (бұл жерде мультимедиялық технологиялардың мүмкіндіктері мен артықшылықтары көрсетіледі) сізге тез, бірақ белгілі бір адамға сәйкес келетін қарқынмен белгілі бір бөлім бойынша білімді тексеруге мүмкіндік береді.
Электрондық оқулықтардың кемшіліктеріне экраннан мәтіндік ақпаратты қабылдау кітап оқуға қарағанда әлдеқайда ыңғайлы және тиімді емес және кітаппен салыстырғанда үлкен шығындар жатады.
Артықшылықтары:
* Материалдың сапасы-сабақтарда көптеген таңдалған анимациялар, суреттер мен бейнеклиптер бар.
* Мазмұндау сапасы-сабақтарды тәжірибелі педагогтар мен режиссерлер әзірледі, мәтіндер кәсіби актерлермен айтылды.
* Пайдаланудың қарапайымдылығы-барлық мәтіндер үлкен шрифтпен жазылған, Фон көзге зиян тигізбейді, суреттер үлкен және айқын, тіпті жас оқушыларға да түсінікті.
* Әмбебаптылық-мультимедиялық оқулықты үйде де, мектеп сабақтарында да жеке оқуға қолдануға болады.
* Білімді бақылау-сабақтарда бақылау сұрақтары мен практикалық тапсырмалар блоктары бар.
3.3 Интерактивті тақталар
Электрондық білім беру ресурстарында толығырақ және егжей-тегжейлі қамтылған тақырыптарды, құбылыстарды және т.б. зерттеуде интерактивті тақтаны қолдану (олар мұғалімнің өзі сатып алған немесе жасаған), кейде нақты жағдайда зерттеу мүмкін емес.
Басып шығарылған оқу құралдарымен салыстырғанда объектілер мен құбылыстарды неғұрлым толық визуализациялау, мысалы, мектеп оқулығы немесе оқу құралы.
Интерактивті тақтаға қосылатын манипуляциялық - графикалық интерфейсті қолдана отырып, аналитикалық немесе графикалық тәсілді қажет ететін интерактивті мәселелерді шешу және талдау.
Оқушылардың шығармашылық оқу-іздестіру қызметін ұйымдастыру үшін бағдарламалық ортаны, виртуалды биологиялық, химиялық, физикалық және басқа зертханаларды пайдалану. Оқиғалардың уақыт шкаласын өзгерту, компьютерлік модельдің, эксперименттің әрекетін үзу, оларды қайталау мүмкіндігін пайдалану.
Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау немесе өзін-өзі бағалау процесін технологияландыру. Оқушылардың білім беру-оқу іс-әрекетінің нәтижелерін тестілеу және түзету.
Интерактивтілік ұғымы, атап айтқанда интерактивті тақта, демо-материалға түзетулер, ескертпелер немесе белгілі бір ескертулер енгізу, кадрлар тізбегін өзгерту, әрі қарай жұмыс істеу үшін қажетті кадрларды немесе олардың бөліктерін сақтау мүмкіндігі болып табылады. Тағы да айта кету керек, интерактивті тақта - біз, мұғалімдер, кез-келген деректерді компьютерге тақтаның жұмыс бетінен тікелей енгізу мүмкіндігі бар компьютер мониторы.
Кәдімгі тақтада мүмкін жазбалар тек бормен болады. Ақ тақтада мүмкін болатын жазбалар тек киізден жасалған қаламдармен-бірнеше түсті маркерлермен. Интерактивті тақта суретті түстермен көрсете алады (бейнелер, анимациялар, слайдтар және т.б.), онда сіз бірнеше түсті маркерлермен жазбалар жасай аласыз, кескіннің үстіне жазуға және одан әрі жұмыс істеу үшін қажетті жақтауды есте сақтауға мүмкіндік аласыз.
Интерактивті тақта қандай педагогикалық мәселелерді шешеді? Қазіргі мектептің кем дегенде төрт негізгі қажеттілігін бөліп көрсетуге болады:
- оқушылардың жалпы құзыреттіліктерде белгілі бір базалық оқу құралдарын қалыптастыру қажеттілігі;
- оқу құзыреттіліктерін пысықтау;
- шығармашылық-зерттеу дағдыларын қалыптастыру;
- оқушылардың өзіндік іс-әрекеті арқылы оқу процесін ұйымдастыру.
- оқушылардың жеке қасиеттерін қалыптастыру.
Мысалы, физика пәнінің мұғалімі үшін көрнекі модельдерді, интерактивті анимацияларды қолдану күрделі физикалық құбылыстардың мәнін оңай және түсінікті түсіндіруге, "виртуалды" тәжірибелер мен эксперименттерді көрсетуге көмектеседі.
3. ОҚУ-ТӘРБИЕ ҮДЕРІСІНЕ МУЛЬТИМЕДИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ЭКСПЕРИМЕНТТІК ЕНГІЗУ
3.1 Оқу процесінде мультимедиялық презентацияларды қолдану
Физика ақпаратпен жұмыс істеудің алуан түрлі әдістері мен тәсілдерін пысықтау үшін бай материал беретін оқу пәндерінің бірі болып табылады. Физиканы оқыту компьютерлік технологияны қолдануды ерекше тиімді ететін әртүрлі ақпараттың үлкен көлемін қолданумен байланысты, өйткені бұл ақпаратты тез өңдеуге және оны кестелер, диаграммалар, диаграммалар түрінде ұсынуға, әртүрлі объектілер мен құбылыстар, құрылым мен функциялар арасындағы байланысты анықтауға мүмкіндік береді.
Физиканы оқыту, пәннің ерекшеліктеріне байланысты, қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды қолдану үшін ең қолайлы сала болып табылады. Бұл бағыттағы жұмыс студенттерге ақпараттық технологияларды қолдану мүмкіндіктері туралы кеңейтілген түсінік беретін таза демонстрациялық компонентті де, оқушылардың информатика сабақтарында алған білімдерін белсенді қолдануды қажет ететін компонентті де қамтиды.
Физиканы оқыту процесінде ақпараттық технологиялар әртүрлі нысандарда қолданылуы мүмкін: сабақтың мультимедиялық сценарийлері; компьютерлік зертхананы қолдану; сабақта білімді тексеру.
Маңызды және маңызды нәрсе-мектепте физиканы оқытуда дайын модельдерді қолдану модельдеу әдісін толығымен жүзеге асырмайды. Оқушының өзі әртүрлі модельдерді құра немесе саналы түрде іздей алатын кезде ғана модельдеу үшін оқу мақсатына жету туралы айтуға болады.
Гипотезадан бұрын физикалық эксперимент негізінде құрылуы мүмкін проблемалық жағдай болады. Проблемалық жағдайды шешу мақсаттарды көздейді:
1. Құбылыстың мәнін түсіну.
2. Нысанның жаңа заңдылықтары мен жаңа қасиеттерін орнату.
3. Жоспарланған нәтижені растау немесе теріске шығару.
4. Кейбір физикалық шамалардың мәндерін немесе олардың қателіктерін елемеуге болатын жағдайларды бағалау.
5. Жаңа мәселелерді бөліп көрсету.
4.2 Физика сабақтарында қолданылатын мультимедиялық технологиялардың мысалдары
Қазіргі заманғы білім беретін компьютерлік бағдарламалар (электрондық оқулықтар, компьютерлік есептер, оқулықтар, гипермәтіндік ақпараттық-анықтамалық жүйелер - мұрағаттар, каталогтар, анықтамалықтар, энциклопедиялар, тестілеу және модельдеу бағдарламалары-тренажерлер және т.б.) көптеген білім салаларының қиылысында пайда болған мультимедиялық технологиялар негізінде жасалады.
Менің ойымша, презентация-бұл ыңғайлы дизайн, оны оңай басқаруға болады. Бағдарламадағы материалды жеке тақырып блоктарымен орналастыру ыңғайлы. Әр сабақ-бұл сабақтың барлық кезеңдерін қамтитын жеке презентация. Әр түрлі сабақтардағы материалдың көлемі әр түрлі, өйткені кейбір жағдайларда біз сабаққа мұғалімге оқушылардың түсінуі үшін ең қол жетімді түсіндіру нұсқасын таңдауға көмектесетін қосымша материалды енгіздік.
Жеке сценарийлерді Microsoft Office жиынтығынан Power Point бағдарламасын қолдана отырып, мультимедиялық презентациялар түрінде дайындауға болады.
Физикадан оқу процесін жетілдіру бағыттарының бірі-Имитациялық эксперимент (IE) қолдану. "ИЭ-бұл нақты (материалдық, заттай) эксперимент параметрлері бар құбылыстар байқалатын нақты процестерді анимациялауда қайта құру. Процесс (қозғалысты, дыбысты, цифрлық ақпаратты имитациялау, түстің өзгеруі, түстің қанықтығы және т.б.) оператор (мұғалім, оқушы) белгілеген параметрлерге сәйкес өтеді, оператор компьютермен диалог режимінде жұмыс істей отырып, өз қалауы бойынша таңдайды". (3 қосымша)
Сабақтың мультимедиялық сценарийлері-бұл қысқа мәтінді, негізгі формулаларды, сызбаларды, суреттерді, бейне үзінділерді, анимацияларды қамтитын мультимедиялық конспектісі. Flash анимация сабағында демонстрациялар үшін пайдалануға болады.
4.3 Физика бойынша қолданбалы бағдарламалық қамтамасыз ету
Соңғы жылдары ғылыми жалпылаудың логикалық құрылымын тереңірек көрсететін көрнекіліктердің жаңа түрлерін іздеуге деген қызығушылық артып келеді. Бұл компьютерлік кешендермен құрылған жаңа ұрпақтың көрінуі. Жаңа технологияларды: ақпараттық, мультимедиялық, телекоммуникациялық технологияларды меңгерген мұғалімнің мүмкіндіктері теңдессіз өсті.
а) мектепті жаңа ПОҚ (педагогикалық бағдарламалық құралдар) қамтамасыз ету бойынша бағдарламаны іске асырудағы қиындықтар.
Ең үлкен проблема - қазіргі заманғы бағдарламалық жасақтаманың үлкен жетіспеушілігі, әсіресе қатаң лицензиялау жағдайында. Internet technologies көмегімен алуға болатын көптеген бағдарламалар бар. Бірақ олар мұғалімдер үшін де, жалпы мектеп үшін де өте қымбат немесе лицензияланбаған. Әрине, қазірдің өзінде біздің оқу орындары түрлі пәндер үшін лицензияланған бағдарламалық қамтамасыз етуді алады. Бірақ бұл өте аз. Білім беру саласына жаңа ақпараттық технологияларды енгізуді жандандыру отандық бағдарламалық жасақтама жасаушыларды белсенді қызметке итермелейді деп үміттенеміз. Дәл сол кезде мұғалімдер өз қызметінің жоғары, сапалы жаңа кәсіби деңгейіне шығатынына сенімді болуға болады және біздің мемлекетіміз өз күштері мен білімін біздің өңіріміздің гүлденуі үшін беретін, одан да жоғары интеллектуалдық пәрменді жастарды лайықты түрде алатын болады.
б) ПОҚ пайдалану бағыттары.
Оқу процесінде компьютерлерді қолдану келесі бағыттардан тұрады: оқуды дараландыру құралы ретінде; ақпарат көзі ретінде; білімді бағалау, есепке алу және тіркеу құралы ретінде; оқушының шығармашылық іс-әрекетінің құралы ретінде. Тапсырмалар мен оқушының компьютермен жеке жұмысының көмегімен олар материалды игеруде айтарлықтай жетістіктерге жетеді. Өйткені, компьютер оның жұмысының барлық кезеңдерін тіркейді, оларды бағалайды. Мұғалімнің өз іс-әрекеттерін талдауға мүмкіндігі бар. Компьютер арқылы сіз мұғалім оқу процесінде қолдана алатын көптеген ақпарат ала аласыз. Бірақ компьютерлік ақпарат оқулықты, кітаптарды және басқа білім көздерін алмастырмауы керек. Ол үшін тест бағдарламаларын қолданыңыз. Компьютер жауаптарды бағалап қана қоймай, қателерді түзетуге қатысты ұсыныстар бере алады. Ақпараттық технологияларды қолдану кәсіби өсуге, оқушылармен бірге білім алуға мүмкіндік береді.
Оқу процесіне жаңа технологияларды енгізу оқушылардың жан-жақты дамуына және дүниетанымын қалыптастыруға ықпал етеді. Ақпараттық технологиялардың заманауи дамуы оларды негізгі мектепте физика сабақтарында қолдануға мүмкіндік береді. Мысалы, физика сабақтарында жеке компьютерді қолдану келесі жағдайларда мүмкін: дәріс сабақтарында демонстрациялық экспериментті сүйемелдеу (анимацияларды, бейнеклиптерді, дискілерде ұсынылған суреттерді пайдалану); жаңа материалды түсіндіру кезінде компьютерлік модельдерді қолдану; компьютерді зертханалық жұмыстарда және компьютерлік практикумда қолдану; компьютерді пайдалана отырып, өз бетінше жұмыс істеу.
Ең тиімдісі-жаңа материалды түсіндіру, практикалық тапсырмаларды шешу кезінде демонстрациялар үшін компьютерлік модельді пайдалану. Бор моделіндегі электронның атомға орбитадан орбитаға қалай секіретінін көрсету жақсы және қарапайым, сонымен қатар оны тақтай мен бордың көмегімен түсіндіруден гөрі кванттың сіңуі немесе сәулеленуімен бірге жүреді. Егер бұл модель электронды деңгейлердің динамикалық жұмыс режимінде және спектрлік сызықтардың түрінде басқа орбиталарға электронның ауысуын бір уақытта көрсетуге мүмкіндік беретінін ескеретін болсақ, онда ұсынылған демо-модельді басқа құралдармен қамтамасыз ету мүмкін емес екені белгілі болады.
Егер мұғалім монитордың жанында немесе компьютер сыныбында орналастыруға болатын студенттердің шағын тобымен жұмыс жасаса, мұндай демонстрация сәтті болады. Соңғы уақытта ел мектептерінде үлкен форматтағы компьютер экранын көрсетуге мүмкіндік беретін проекциялық техника пайда бола бастады.
Компьютерлік сыныптағы сабақ тек қызықты формада ғана емес, сонымен қатар максималды оқу нәтижесін беру үшін мұғалім таңдалған компьютерлік моделі бар студенттерге жұмыс жоспарын дайындап, модель мүмкіндіктеріне сәйкес тапсырмаларды тұжырымдап, оқушыларға сұраққа жауап беру керек екенін ескертуі керек.немесе орындалған жұмыс туралы шағын есеп жазу. Идеал-мұғалім сабақтың басында оқушыларға басып шығарылған материалдарды таратқан кезде.
Компьютерлік модельдермен жұмыс жасау кезінде студенттерге қандай оқу қызметін ұсынуға болады? Біріншіден, бұл модельмен, оның мүмкіндіктерімен және функционалды принциптерімен танысу. Мұғалім осы жұмысты орындау кезінде модельді ассимиляциялауға көмектеседі, маңызды сәттерді түсіндіреді және сұрақ қояды, оған жауап бере отырып, студенттер экранда не көретіндерін көбірек түсінеді. Компьютерлік модельді игергеннен кейін студенттерге 1-3 компьютерлік эксперимент жасауды ұсынуға болады. Бұл оларға экранда пайда болған нәрсені сенімді басқаруға және демонстрацияның физикалық мазмұнын тереңірек игеруге мүмкіндік береді. Оқушылар модельді жеткілікті игеріп, зерттелген құбылыс туралы білімдерін тереңдеткен кезде, компьютерді пайдаланбай 2-3 қарапайым тапсырманы ұсынған жөн, содан кейін компьютерде эксперимент жүргізу арқылы табылған жауапты тексерген жөн.
в) физика пәні бойынша қазіргі ПОҚ.
Төменде келтірілген тізбе қазіргі ПОҚ-физика бойынша, ол мұғалім сабаққа дайындалғанда, сондай-ақ ұсынылады оқушыларға өз білімін жетілдіру үшін:
Орта мектеп(7-9 сыныптар) :
сабақтың электрондық конструкторы " әдістемелік компьютерлік оқу құралы. Физика 7 сынып";
сабақтың электрондық конструкторы " әдістемелік компьютерлік оқу құралы. Физика 8 сынып";
"Виртуалды физикалық зертхана", 7-9 сынып;
электрондық есептер кітабы. Жалпы білім беретін оқу орындары үшін 7-9 сынып үшін Физика;
"электронды көрнекілік кітапханасы"Физика 7-9" педагогикалық бағдарламалық құрал;
"Физика 7 сынып" педагогикалық бағдарламалық құрал (жаңа бағдарлама бойынша)
"Физика 8 "педагогикалық-бағдарламалық құрал;
"Физика 9"педагогикалық-бағдарламалық құрал;
"Физика 7" педагогикалық-бағдарламалық құрал;
"Виртуалды физикалық зертхана", 7 сынып;
"Физикалық шамаларды өлшеу", 7-сынып.
Жоғары мектеп (10-11 сыныптар) :
"Виртуалды физикалық зертхана", 10-11 сынып;
"Физика 200 баллға". Қырық Ақ;
"Физика 10 сынып"ПОҚ;
Физика. 10 сынып. "Илекса", Мәскеу, 2008;
"Физика 11 сынып" ПОҚ.
Қосымша бағдарламалық құралдар:
"Физика мектепте. Электрический ток". (росс);
"Физика мектепте. Ішкі энергия".(росс);
"Физика мектепте. Рух және денелердің өзара әрекеттесуі". (росс);
"Физика мектепте. Рух және күштер". (росс);
"Жылу процестері"педагогикалық бағдарламалық құралы;
"Оқудағы Революция. Физика";
"Термометр" (температураны өзгертуге арналған бағдарлама. Цельсий, Келвин, Фаренгейт, Реомюраларды айналдыруға мүмкіндік береді.);
"Оқушының үлкен анықтамалығы"(5-11 сынып);
crocodilephysics v6.05 физикалық зертханасының тренажер бағдарламасы (компьютерде экспериментті физиканың кез-келген бөлімінен модельдеуге болады.)
CrazyMachines. Дамытушылық ойындар балалар мен ересектер үшін;
AlabornHelpMe! Complete 8.1.1.0 Final " (бұл мектеп оқушыларына, студенттерге, оқытушыларға, физиктерге, инженерлерге арналған көмекші бағдарлама-жалпы, өз қызметі арқылы компьютерде есеп айырысуға тура келетін және маңызды физикалық константалар мен бірліктер туралы білу қажет барлық адамдар.).
г) мұғалімге көмек ретінде қосымша бағдарламалық қамтамасыз ету:
- CorelDraw-канадалық Corel корпорациясы жасаған векторлық графикалық редактор. Coreldrawgraphicsuite X5, тек Microsoft Windows үшін қол жетімді. Ерте нұсқасы Apple Macintosh және GNULinux үшін де шығарылды. GNU Linux үшін соңғы нұсқа-2000 жылы шыққан 9-шы нұсқа. 2002 жылы Macintosh-тың соңғы 11-ші нұсқасы шықты. Coreldrawgraphicsuite пакетіне Corel PHOTO -- PAINT растрлық графикалық редакторы және басқа бағдарламалар кіреді, мысалы, Corel CAPTURE экранынан суреттерді түсіруге арналған. Corel TRACE растрлық графиканы векторлау бағдарламасы 12 нұсқаға дейін пакетке тәуелсіз бағдарлама ретінде кірді.
- AdobeAfterEffects-екі өлшемді және үш өлшемді кескіндерді орналастыруға, анимациялар мен арнайы эффектілерді жасауға арналған бағдарлама, сонымен қатар объектілердің траекториясын бақылауға және өңдеуге мүмкіндік береді, желі арқылы көрсетуге мүмкіндік береді, арнаға 16 биттік түсті қолдауды ұсынады, суретті деформациялаудың жетілдірілген құралдарын, 30-дан астам қосымша эффектілерді, бөлшектерді құру жүйелерін, жазу құралдарын ұсынады сценарийлер, қосымша аудио эффектілер және басқалар.
- AdobePremierePro-AdobeSystems компаниясының кәсіби сызықты емес бейне монтаж бағдарламасы. AdobePremiere бағдарламасының ұрпағы (соңғы нұсқасы 6.5). Бағдарламаның бірінші нұсқасы ("AdobePremiere" 7) 2003 жылдың 21 тамызында Windows ОЖ негізіндегі жүйелер үшін ұсынылды. Бағдарламаның үшінші нұсқасында Mac OS X операциялық жүйелері үшін қол жетімді болды, екі нұсқасы Жеке өнімдермен шығарылды, тек үшінші бөлігі AdobeCreativeSuite 3 пакетінде. AdobeCreativeSuite 5 пакетінің құрамдас бөлігі болып табылатын бесінші нұсқасы тек 64-ші операциялық жүйелерді қолдайды, бірақ төртінші нұсқасы да 32-битті қолдады.
5. МЕКТЕП ФИЗИКА КУРСЫНДА ТҰРАҚТЫ ЭЛЕКТР ТОГЫ БӨЛІМІН ОҚЫТУДА МУЛЬТИМЕДИАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК ЖҮЙЕСІ
5.1. Элеткр тогы бөлімінде мультимедиалық технологияны қолданудың мазмұны мен әдістемесі
Жаңа ақпараттық технология арқылы білім беруде, жоғарғы оқу орындарында және ғылыми-зерттеу институттарында ғылыми жетістіктерді және тәжірибелі ұстаздардың білімі беру нәтижесінде жан-жақты білім алушылардың саны көбеюде. Қазіргі таңда кез келген тақырып бойынша мәліметтерді алуда Интернетті пайдаланудың өте бай тәжірибсіне қол жеткізілген. Сондықтан, ақпаратты ресурстарды өз уақытында тауып, дер кезінде пайдалану бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі болып табылады.
Білім беру саласындағы ақпаратты ресурстардың шартты белгілеріне мыналарды жатқызуға болады:
- мультимедиалық оқулық;
- қашықтан оқыту курсы;
- анықтама мәліметтері (сөздік, энциклопедиа, карта, деректер базасы);
- электрондық кітапханалар: мәтіндік, графикалық, дыбыстық және бейне ақпараттары;
- виртуальдық мұражай, көрмелер және т.б. көрнекті материалдар;
- оқытушылар үшін методикалық мәліметтер.
Оқыту - білім алудың біліктілікке үйретудің, іс-әрекет дағдыларын қалыптастырудың және адамды еңбекке бейімді даярлаудың негізгі құралы. Оқыту процесінің нәтижесінде білім алу, тәрбиелеу және дамыту мақсаттары жүзеге асырылады.
Оқытудың мақсаты мен мазмұны, оны ұйымдастырудың түрлері және әдістері, адамзаттың жалпы білім алу даярлығына қойылатын талаптар өркениетті педагогикалық идеяларға сәйкес өзгеріп отырады.
Сонымен бірге, электр тогы бөлімінің мазмұны мен оқыту әдістемесі жоғарғы оқу орындары мен орта мектептерге арналған физика оқулықтары мен әдебиеттерінде талданған.
В.В. Гриншкун зерттеулерінде материалдың иерархиялық ұймдастырылуы мен педагогикалық құралдар жүйесін құрудың технологиясын бағдарламалық материалдарды тиімді қолданумен жетілдіру; осы технология негізінде интеграцияланған қабықша Тілдік орта және ақпараттық-іздеуші жүйе Иерархия құрылған; оқу процесінің әр түрлі кезеңдерінде ол Иерархия компьютерленген оқу сабақтарын өткізудің көрсетілімдік әдістемесін жетілдірді; жұмыс барысында жасалынған бағдарламаларға педагогикалық талаптар, идеялық зерттеу негізінде жақсарту, қазақстандық интерфейсті жетілдіру жүзеге асырылды.
Жалпыға бірдей білім беретін мектептің жаратылыстану бағыты бойынша 8-сыныбының оқу бағдарламасы бойынша Физика пәнінің оқу жүктемесінің көлемі аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағат.
Мектептің 8 сыныбының Тұрақты электр тогы тарауы бойынша білім мазмұны (1 суретке сәйкес).
Сурет 1 - Физика 8 сыныбының мультимедиалық оқулықтың электродинамика бөлімінің құрылымы
Электр тогы. Ток көздері. Электр тізбегі және оның құрамдас бөліктері. Адамзат өркениетінің қарыштап дамуы электр тогын тұрмыста және техникада пайдаланумен тікелей байланысты. Электр тогы дегеніміз не? деген сұраққа жауап беру үшін төменде сипатталған тәжірибелерге жүгінейік. Екі бірдей электроскоп алып, оларды жақын орналастырайық та, біреуін зарядтайық (сурет 2.1, а). Бұл кезде оның потенциалы нөлден үлкен (φ1 0), ал екінші электроскоптың потенциалы нөлге тең болады (φ2 = 0). Егер
Сурет 2, а) зарядталған және зарядсыз электроскоптар; ә) металл шыбық зарядтарды 2-электроскопқа өткізеді.
зарядталған электроскопты металл шыбықпен зарядсыз электроскопқа қосатын болсақ (сурет 2.1, ә), онда 2-электроскоптың да зарядталғанын көреміз. Электроскоп тілдерінің көрсетулері бойынша 1-электроскоптың зарядының жартысы екіншісіне өткендігі байқалады. Бұл екі электроскоптың да потенциалдарының теңелгендігін білдіреді: φ'1= φ'2. Ендеше, өткізгіштің электроскоптарды қосатын ұштарындағы потенциалдар айырымы нөлге теңеледі де (U = φ'1 - φ'2 = ∆φ = 0), зарядтардың өткізгіш бойымен өтуі тоқталады.
Енді металл (өткізгіш) шыбықтың орнына шыны (диэлектрик) шыбықты пайдаланып, жоғарыдағы тәжірибелерді тағы да қайталап жасап шығайық. Алайда бұл жолы жоғарыда байқалған құбылыстар орын алмайды.
Өткен тараудағы электр өрісі туралы білімдерімізге және жоғарыдағы тәжірибе нәтижелеріне сүйене отырып, төмендегі қорытындыға келеміз:
- потенциалы үлкен (φ1 0) зарядталған денеден потенциалы кіші (φ2 φ1) денеге қарай зарядтар өткізгіш бойымен қозғалыс жасай алады; яғни зарядтар тек электр өрісінде (Е = Ud != 0) ғана қозғалысқа келеді;
- денелердің потенциалдар айырымы нөлге теңелгенде (φ'1 - φ'2 = 0) олардың арасындағы зарядтардың қозғалысы тоқтайды;
- зарядтар тек өткізгіштер арқылы ғана бір денеден екінші денеге өте алады, ал диэлектриктер арқылы өте алмайды.
Тәжірибелердің қорытындыларынан электр тогының анықтамасын тұжырымдап, пайда болу шарттарын көрсете аламыз.
Электр тогы деп зарядтардың электр өрісі әрекетінен бағытталып реттелген қозғалысын (ағынын) айтады.
Тәжірибелер электр тогын туғызудың негізгі екі шартын анықтайды:
біріншіден, электр тогын туғызу үшін зарядталған еркін бөлшектердің болуы шарт;
екіншіден, зарядталған еркін бөлшектерді бағыттап қозғайтын электр өрісі (потенциалдар айырымы) қажет.
Электр тогы үзбей жүріп тұруы үшін негізгі екі шарттан басқа тағы да қосалқы екі шартты орындау қажет. Олардың біріншісін ток көзі деп, ал екіншісін тұйықталған электр тізбегі деп атайды. Енді осы ұғымдардың физикалық мағыналарын ашайық.
Электр тогы ұзақ жүріп тұруы үшін өткізгіштердің ұштарындағы потенциалдар айырымын нөлге жеткізбейтін (U ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz