Telegram мессенджерінің мүмкіндіктері мен Telegram боттарын құру технологиясына шолу
КІРІСПЕ
Технологиялар үнемі жаңартылады, жаңартылып отыратын қазіргі әлемде адам жаңа гаджеттерді игеруді тоқтатпайды, жедел хабар алмасу қызметтері арқылы байланысады, әртүрлі бағдарламалар мен олардың мүмкіндіктерін зерттейді. Ақпараттық технологияларды пайдаланбайтын қазіргі уақытта бірде-бір қызмет саласы жоқ.
Интернет-технологиялардың дамуы арқасында бизнес саласында күн сайын жаңа мүмкіндіктер пайда болады. Танысу және сатып алу процедурасы пайдаланушыға ыңғайлы болуы үшін мұндай қосымшалар тірі қарым - қатынасты имитациялайтын арнайы боттармен жабдықталған. Сондықтан, чат боттары бар мобильді қосымшалар-бұл уақытты дұрыс бөлуге тырысатын қазіргі заманғы адамдар үшін үлкен плюс.
Дипломдық жұмыс өзекті, өйткені мессенджерлер мен чат боттар-бұл интернет қолданушылары арасында үлкен танымалдыққа ие болған бағдарламалық жасақтама. Чатботтар кинотеатрлар, матчтар және т.б. сеанстар кестесі сияқты әртүрлі ақпаратты жинау процесін жеңілдетеді. Сол сияқты кез келген уақытта пайдаланушы үшін ыңғайлы нысанда қажетті деректерді беретін бағдарламаларды пайдалана отырып, оқу орындарының тыңдаушыларының бағалары туралы мәліметтерді алу тәсілін оңайлатуға болады.
Интернет - кез келген компьтерлер мен бүкіл әлем бойынша ақпарат алмасу мен беру мүмкіндігі бар, желілер жүйесі. Интернет әр түрлі ақпарат және пайдаланушылар үшін пайдалы көзден басқа сонымен қатар виртуалды байланыстың негізгі түрі болып табылады. Жастар, көбінесе оқушылар мен студенттер көп уақытты мессенджерлерде өткізеді.
Электрондық коммерция мен қызмет көрсету саласында жасанды интеллект элементтерін пайдалану, егер ол негізгі болмаса, қазіргі электрондық маркетингтің басты тенденцияларының бірі болып табылады. Олардың ішінде сұранысқа ие - қолданушылармен нақты уақыт режимінде өзара әрекеттесуге мүмкіндік беретін бағдарламаланатын модульдер. Олар чот-боттар деп аталады және жедел хабарламалар (FB, Telegram, Skype, Viber, WhatsApp, Slack және т.б.) шеңберінде жүзеге асырылатын алгоритмдер.
Telegram - бұл көптеген форматтағы хабарламалар мен медиа алмасуға мүмкіндік беретін кросс-платформалық мессенджер. Telegram клиенттік қосымшалары Android, iOS, Windows Phone, Windows, macOS және GNULinux үшін қол жетімді. Пайдаланушылар хабарламаларды жібере және фотосуреттермен, стикерлермен, дауыстық және бейне хабарламалармен, файлдардың кез-келген түрімен бөлісе алады, сонымен қатар аудио және бейне қоңыраулар жасай алады.
Сервистің ай сайынғы белсенді пайдаланушыларының саны 2021 жылғы қаңтардағы жағдай бойынша шамамен 500 млн адамды құрайды. 2017 жылдың тамызында Павел Дуров өзінің Telegram каналында мессенджерді қолданушылар саны күн сайын 600 мыңнан асатынын айтты.
Файлдарды бөлісу кезінде сіз файлдарды құрылғыдан жібере аласыз және iOS немесе Android үшін Мобильді нұсқа қолданылған жағдайда интернеттен медиа мазмұнын іздей аласыз. Берілетін файлдардың мөлшері 2 Гб-пен шектелген. Бағдарлама байланыс үзілгеннен кейін файлдарды жүктеу жүйесін қолданады.
Қауіпсіздік деңгейінің жоғарылауы Telegram-ның басты ерекшелігі болды, ол оны басқа мессенджерлерден ерекшелендіреді. Осының арқасында Telegram танымал болды, өйткені көптеген интернет қолданушылары бұл мессенджерді орнатып, анонимділікті, қауіпсіздікті және жеке хат алмасу құпиясын сақтауды таңдады.
Телеграм боттардың қазіргі таңда қолданылуы өту тиімді және ыңғайлы болуына байланысты, себебі телеграм боттардың қолданылуы жадыда аз орын алып, керекті ақпаратты белгілі бір бот арқасында іздеп табудың көптегентүрлері.
Боттар күнделікті және көптеген пайдаланушылармен өзара әрекеттесудің бірдей түріне байланысты шығындарды азайтуға мүмкіндік береді. Бизнестің және өндірістің басқа салаларындағы сияқты, егер осы процестің міндеттері мен мақсаттарын сипаттауға және нақтылауға болатын болса, жұмыс процесін автоматтандыру орынды.
Алайда чат-боттарды тек тар мағынада - шектеулі сұрақтар шеңберіне жауап беретін роботтар ретінде қарастыру дұрыс болмас еді. Заманауи алгоритмдер қолданушымен неғұрлым күрделі жағдайларда өзара әрекеттесе алады. Мәселен, мысалы, олар бір нәрсе туралы сұрақтарға жауап бере алады, бірақ әр түрлі тұжырымдалады: тауарларды қайдан алуға болады?, Ең жақын дәріхана қайда?, Мекен-жайы қандай? дүкен? және тағы басқа. Сонымен, чаттық боттар клиентпен диалог өзгермелі және сызықтық сипатта бола алатын жағдайда да пайдалы.
1.ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ
1.1 Мессенджерлер коммуникация құралы
Мессенджерлердің жоғары танымалдылығының себебі - мобильді интернет саласындағы прогресс: жылдамдықтың артуы, құнның төмендеуі, мобильді құрылғылардың кең таралуы.
Қазіргі заманғы мессенджерлердің көпшілігінде хабарламалар, медиа файлдар, аудио және бейне қоңыраулар сияқты көптеген мүмкіндіктер бар. Университетке мұндай технологиялар қажет. Олар оқу барысында қажетті ақпаратты алуға көмектеседі. Бұл ақпарат шағын мәтіндік хабарламалар түрінде келуі керек. Сондықтан студент ақпаратты тез және оңай ала алады.
Сексенінші жылдары ақпаратты шағын мәтіндік хабарламалармен беру ойлап табылды, ал тоқсаныншы жылдары олар бірінші SMS-ті жіберді. Қазіргі уақытта жеке хат алмасу үшін адамдар интернетте әртүрлі мессенджерлерді пайдаланады. Қазіргі кезде SMS әлі де танымал байланыс әдісі, бірақ байланыс үшін жаңа бағдарламалық құралдар пайда болды. Біраз уақыт өтті, енді адамдар арнайы бағдарламалар арқылы бір-біріне қысқа хабарламалар жібере алады. Сондай-ақ, сіз бір-біріңізбен бейне арқылы сөйлесе аласыз. Бір-біріне фотосуреттерді, дауыстық хабарларды жіберуге болады. Осындай бағдарламалар арқылы сіз топтар құрып, оларда сөйлесе аласыз.
Мессенджерлер-бұл байланысты ұйымдастыруға қызмет ететін бағдарламалар. Осы бағдарламалар арқылы сіз бейнелер, дауыстық хабарламалар, фотосуреттер, суреттер және басқаларын жібере аласыз. Алпысыншы жылдары көптеген пайдаланушыларды бір-бірімен байланыстыру қажеттілігі туындады. Содан кейін интернеттегі хабарламаларға ұқсас режим пайда болды. Бұл жағдайда электрондық құрылғыларды пайдаланылды. Бірақ сол кезде бір-біріне хабарлама жіберген 25-тен көп емес пайдаланушыларды біріктіруге ғана болатын. Мұндай әдістер мен технологиялар американдық университеттерде қолданылды. Содан кейін 90-шы жылдары мессенджерлер дами бастады. Олардың көмегімен көптеген адамдарды қосу және сонымен бірге электронды құрылғыларды пайдалану жоспарланған болатын. 1970 жылдары peer-to-peer технологиясына негізделген компьютерлік желілердің дамуы әртүрлі пайдаланушыларды бір жұмыс станциясына қосуға, мәліметтер алмасуға және бір терминалдың пайдаланушылары арасында ауысуға мүмкіндік берді.
1996 жылдан бастап шектеулі рұқсат беру жүйелеріндегі мессенджерлер әмбебап жұмыс үстелі қосымшаларына айналды. Бұл уақытта ICQ құрылды. Онда көптеген пайдаланушылар тіркеліп, чаттарды құрай алды. Бұл бағдарламада әртүрлі құжаттарды жіберуге болады. Бұл барлық технологиялар алғаш рет пайда болды, мысалы, кез-келген пайдаланушыны іздеу мүмкіндігі болған жоқ. ICQ - тен кейін тағы бір MSN мессенджері пайда болды, он жыл ішінде оған 250 миллионнан астам адам жазылды.
Оның артықшылығы бірнеше хаттамаларды қолдау және олардың негізінде әртүрлі платформалар мен чаттарды дамыту мүмкіндігі болды. Алайда, кейбір кемшіліктер де болған: деректерді басқа мессенджерге экспорттау және құрылғылар арасындағы хабарлама тарихын синхрондау мүмкіндігінің болмауы. Содан кейін бұлтты қызметтер нашар дамыды, мобильді құрылғыларда деректермен жұмыс істеудің кең мүмкіндіктері болмады.
Мобильді интернеттің жылдамдығы мен сенімділігі пайдаланушыларға жеке компьютер немесе ноутбук арқылы ғана емес, байланыс құралы ретінде мессенджерлерге деген көзқарас өзгерді. Смартфон қолданушыларының саны өскен сайын, мессенджерлерді жасаушылар ұялы телефондарға арналған нұсқаларды шығара бастады. Ол кезде смартфондарға арналған операциялық жүйелер де дамыды. Сондықтан смартфондарға қоса, мессенджерлер де дамыды.
Шетелде, негізінен АҚШ-та танымал мессенджер Snapchat болды. Онда басқа танымал мессенджерлердегідей барлық мүмкіндіктер болды. Бұл мессенджерде қосымша мәтінмен әртүрлі қысқа хабарламалар жіберілді, бейнелер мен суреттер жіберуге мүмкуіндік болды. Қазір оның пайдаланушыларының саны басқа танымал мессенджерлер сияқты үлкен емес-шамамен 25 миллион қолданушы. Бірақ бұл мессенджердің өзіндік ерекшелігі -белгілі бір уақыт өткеннен кейін хабарламалар жоғалады. Пайдаланушының өзі хабарламаны оқуға уақыт болуы керек уақыт аралығын тандайды. Осы белгілі бір уақыт кезеңі аяқталған кезде хабарлама жойылады және оны қалпына келтіре алмайды.
Қазірге кезде ең танымал мессенджер - WhatsApp. Ол ұялы телефонға орнатылады және телефон нөміріне қосылады. Android және iOS операциялық жүйелерінің нұсқалары бар.
WhatsApp тегін таратылады. Бұл бағдарламаның көмегімен сіз мәтіндік, дауыстық немесе файлдарды жібере аласыз. Бұл хабаршы бейне қоңырау шалуға мүмкіндік береді, сонымен қатар аудио қоңырауы бар. 2015 жылы бұл мессенджер Facebook компаниясына ауысты. Хабарламаларды жіберу жоғары жылдамдықпен жүргізіледі. Алайда, деректердің құпиялылығы төмен болғандықтан, көптеген пайдаланушылар бұл мессенджерді қолдануды тоқтатты. Бірақ Facebook-ке қосылғаннан кейін бағдарлама қолданушылар санын көбейтті. Осылайша олар бүкіл әлемге танымал әлеуметтік желіге қосыла алды.
Бүгінгі таңда байланысты ұйымдастыру ретінде ең қолайлы: WhatsApp, Skype, Viber, Snapchat, Telegram және басқалар мессенджерлер болып табылады [4].
Skype мессенджері өте танымал болды, ол компьютерде жұмыс істеді. Енді ұялы телефондарда қолдануға болатын нұсқа пайда болды. Skype қолданушыларының саны көп - 250 миллионнан астам.
Бүгінгі таңда ол танымал болып қала береді. Пайдаланушылар бір-бірімен бейне қоңыраулар арқылы байланыса алады. Бұл бағдарлама бұрынғы мессенджерлерден ерекшеленеді. Skype арқылы мәтіндік және дауыстық хабарларды жіберуге болады. 2010 жылы Skype қосымшасы иесін өзгертті.
Тағы бір танымал мессенджер - Viber. Ол Skype сияқты бір уақытта пайда болды және тез танымал болды. Оның пайдаланушыларының саны 180 миллионнан астам адам. Алайда, Viber айналасында көптеген қарама-қайшылықты қауесеттер бар, бірақ бұл пайдаланушыларды қорқытпады. Жазылушылар саны көбейе берді. Осы қосымша арқылы смартфонды қолдана отырып, бейне байланысын ұйымдастыруға болады. Оған ойын-сауық компоненттерінің белгілі бір саны кіреді. Бірнеше түрлі-түсті қабықтар жасалды.
1.2 Telegram мессенджерінің мүмкіндіктері мен Telegram боттарын құру технологиясына шолу
Әзірленіп жатқан бағдарламаның ерекшелігін ескере отырып, Telegram мессенджері толығырақ қарастырылады. Telegram кез-келген мобильді операциялық жүйеге оңай орнатылады. Бұл хабаршы қазіргі заманғы танымал жоғары деңгейлі бағдарламалау тілдерінде жазылған, клиенттік және серверлік бөлігі бар. Осындай бағдарламаларға тән барлық функцияларды орындайды-хабарламаларды жібереді, топтар құра алады, файлдарды жібере алады. Алайда, олармен салыстырғанда оның белгілі бір артықшылықтары бар:
1) тегін MTProto модулін қолдану арқылы қосымша тегін таратылады;
2) жоғары тиімді көлік хаттамаларының арқасында хабар берудің жоғары жылдамдығына қол жеткізілді;
3) арнайы шифрлау алгоритмдерінің арқасында хат алмасу жоғары құпиялылықпен сипатталады;
4) көптеген жұмыс істейтін серверлердің арқасында мессенджердің сенімділігі артады;
Сонымен қатар Telegram жарнамалық хабарламалардың болмауына байланысты өте танымал және хабарламалар мен жіберілетін файлдардың мөлшері, саны бойынша шектеулер болмайды.
Арнайы шифрлау алгоритмін қолдану Telegram-ды осындай бағдарламалардан ерекшелендіреді. Баспасөзде желілік бағдарламалық жасақтаманы пайдаланушылардың хат-хабарлары мен әңгімелері тыңдалады, аккаунттар бұзылады және жеке ақпарат ұрланады деген тақырып жиі көтеріледі. Telegram әзірлеушілері өздерінің бағдарламаларын қолдана отырып, пайдаланушыларды бақылау мүмкін емес деп мәлімдейді. Сондықтан олардың хат-хабарлары сенімді қорғалған. Telegram Telegram мессенджері осыған байланысты ең сенімді болып саналады.
Бір қарағанда, Telegram басқа танымал мессенджерлерге (WhatsApp, Viber және тағы басқа) ұқсас.Хат алмасу, Фото және видео алмасу-барлығы бірдей сияқты. Бірақ басқаларға қарағанда, Telegram-да бірқатар айырмашылықтар бар:
- көптеген танымал форматтарда хабарлама жіберу-RAR мұрағаты, Microsoft Office қосымшаларының форматтарындағы файлдар, PDF, MP3, JPG және т. б. файл өлшеміне шектеу-1,5 Гб дейін;
- бұлтты деректерді сақтауды қолдау;
- мобильді құрылғылармен синхрондау. Бұл мессенджер iPhone және Android платформаларымен үйлесімді. Сондай-ақ, әр түрлі құрылғылардан есептік жазбаға кіру мүмкіндігі бар: бір уақытта қосылу саны шектеусіз;
- хабарламалар мен файлдарды жеткізудің жоғары жылдамдығы;
- қатысушылардың саны көп (шамамен 5000) чаттар ұйымдастыру мүмкіндігі;
- қауіпсіздік пен құпиялылықтың жоғары деңгейі.
Әр түрлі мессенджерлер негізіндегі боттар қазіргі уақытта бәрінің құлағында. Telegram иелері боттарды құру үшін өздерінің API-ін белсенді түрде дамытуда, сондықтан олардың саны күн сайын артып келеді. Әр боттың өз атауы бар, сондықтан оны жаһандық іздеуден табуға болады. Боттардың екі түрі бар - қарапайым және ендірілген (кірістірілген). Қарапайым боттармен жұмыс істеу үшін сіз оларға мәтінді немесе әзірлеуші ұсынған командаларды (мысалы, іздеу сұранысы) жібере аласыз, олармен тікелей өзара әрекеттесесіз.
Telegram боттарына арналған API көмегімен әртүрлі бағдарламалау тілдерін қолдана отырып, бағдарламашы сақтаған командаларға жауап беретін белгілі бір тапсырмалар үшін бот жасауға болады. Мұндай механизмді пайдалану Telegram-ды басқа мессенджерлерден жақсы ажыратады және осы типтегі басқа бағдарламалармен мүмкін емес функцияларды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Telegram боттары әр түрлі болады. Өз өнімін немесе қызметін алға жылжытқысы келетін кез-келген компания Telegram-бот әзірлей алады және осылайша өзіне және клиенттерге жұмысты жеңілдетеді. Бір-бірімен сөйлесе алатын ойыншыларға арналған Telegram боттары өте дамыған. Мұндай бағдарламалар ойын қауымдастығына тән. Тауарлар мен қызметтерге тапсырыс беру үшін ыңғайлы чат боттары бар. Ұйымның сайтын іздеуге, тіркеуге және т.б. уақыт бөлуге қарағанда, телефонда әрдайым қол жетімді Telegram ботын пайдалану оңайырақ. Осылайша, тауарлар мен қызметтерге жарнама тарату ыңғайлы. Адамдар көбінесе күндізгі уақытта смартфондар мен мессенджерлерді пайдаланады, сондықтан осы жолмен таратылатын жарнама өте тиімді болады. Сондай - ақ, мұндай арналардың көмегімен өмірдің әртүрлі салаларында-заң, медициналық, білім беру және т.б. әртүрлі мәселелер бойынша кеңес беру ыңғайлы. Адам барлық сұрақтарға жауап беруге уақыт болмауы мүмкін, ал Telegram-бот мұны тез және кез келген уақытта жасайды. [8].
Бот - бұл әртүрлі мессенджерлерді пайдаланушылардың көптеген тапсырмаларын орындайтын бағдарлама. Бот қарапайым чатқа ұқсас, тек қарым-қатынас адаммен емес, әртүрлі әрекеттерді орындайтын қосымшамен жүзеге асырылады, мысалы, машинаны шақыруға тапсырыс беру немесе үйге тамақ тапсырыс беру (сервистік чат-бот), белгілі бір тақырыптағы мақалаларды жіберу (жаңалықтар чат-боты). Қазіргі уақытта чат-боттар кең танымалдылыққа ие болды, ойын-сауық санатынан үлкен бизнес мәселелерін шешудің маңызды құралына айналды. Ақпараттық технологиялардың дамуы, интернеттің кең таралуы дәуірінде іскерлік және адамгершілік емес қарым-қатынастың жаңа түріне көшу қалыпты жағдай болып саналады.
Telegram боттары пайдаланушы қойған сұрақтарға жауап бере алады. Оларға жауап нұсқалары бағдарламалау кезеңінде енгізілген. Telegram-ботқа жүгінген кезде ол алдын ала берілген жауаптар тізбесінде сұраққа жауап іздейді немесе интернеттен іздеуді пайдаланады. Мысалы, пайдаланушы мекеменің орналасқан жерін білгісі келеді дейік. Ол бұл туралы Telegram-боттан сұрап, Telegram-бот өз кезегінде карталардан іздейді де жауап береді [9].
Telegram боттар қажетті ақпаратты табуға жақсы құрал болып келеді. Әр адамның ақпаратқа деген қажеттілігі бар, оған қандай да бір ақпарат әрқашан көз алдында болуы керек. Мысалы, футбол жанкүйері матч кестесінің әрқашан көз алдында болғанын қалайды. Сонымен, студент үшін, әсіресе тест және емтихан кезеңінде, әрқашан оның үлгерімі туралы жақын жерде ақпарат болу өте маңызды. Егер жетекші оқытушылардың бірі баға берсе, бұл туралы студентті бірден хабардар ету жақсы болар еді. Смартфон әрдайым жақын болғандықтан, оған осы ақпаратты жіберген жөн. Сондықтан мұндай жағдайларда Telegram-бот сияқты қызмет қажет. Мұндай қызметтер студенттерге ғана емес, сонымен қатар бағаларды қоятын оқытушыларға да ыңғайлы болады.
Боттың пайда болуының негізгі себептері:
көптеген клиенттермен бір уақытта жұмыс жасай алу;
әлеуетті клиент үшін негізгі мәселелер бойынша кеңес беру;
жедел желі консультанттарының жұмыс жүктемесін азайту;
қосымша консультанттарға жұмсалатын шығындарды қысқарту;
күрделі мәселелері бар клиенттерді іріктеу және тікелей операторлар мен консультанттарға жіберу [10].
Жоғарыда айтылғандардың бәрін ескере отырып, Telegram ең танымал мессенджерлердің бірі екенін атап өтуге болады. Бұл көбінесе Telegram боттары сияқты қызметтердің арқасында болып келеді. Оларды пайдалану өте ыңғайлы. Бұған көптеген мысалдар бар. Интернетте мектеп оқушыларына, жасөспірімдерге, университет студенттеріне оқуда және қарапайым өмірде көмектесетін көптеген Telegram боттарын таба аласыз. Олар жастардың кез-келген дағдыларын дамытуға бағытталуы мүмкін.
Жастар арасында танымал Telegram боттарын қарастырайық.
Әр түрлі шет тілдерін үйренуге көмектесетін Telegram боттарының үлкен тобы бар. Осындай қызметтердің арқасында үйден шықпай-ақ шет тілін үйрену оңай. Мұндай қосымшалардың көпшілігінде қолданушыға қажет нәрсеге байланысты бірнеше қиындық дәрежесі бар - жай грамматиканы қатайту, тіл білімін арттыру, кез-келген білім саласына тән терминологияны үйрену немесе тілді нөлден бастау болып келеді. Мұндай Telegram боттарына Pirat Bot, Andy English Bot, Lingva Skills, Espresso English және басқалары кіреді. Бұл Telegram боттарының көпшілігі ағылшын тілін үйренуге қызмет етеді, бірақ басқа тілдерді үйренуге көмектесетін қызметтер де бар, мысалы, Қытай тілі Telegram боты қытай тілін үйренуге көмектеседі. Бұл Telegram боттарында оқыту әртүрлі жолдармен жүреді: кейбіреулері қолданушыға грамматикалық тапсырмаларды анықтамалық материалдармен бірге жібереді, басқалары мәтіндерді аударуға және жеке сөздерді жаттауға бағытталған, ал кейбір боттар сабақты ойын түрінде өткізеді, бұл оларға жас аудиторияны тартады. Жіберілген аудио файлдар арқылы айтылымды қатайтуға болады. Бұл қызметтердің көпшілігі тегін және пайдаланушы жіберілген файлдарды үнемі алып отыруға мүмкіндігі бар. Telegram боттарының кейбір жетілдірілген нұсқалары сізге белгілі бір тілді білетін адамдармен тікелей сөйлесуге мүмкіндік береді. Үнемі жаңартулар болады , сонымен қатар бұл студенттер үшін пайдалы мүмкіндіктерді ашады.
Telegram боттарының тағы бір үлкен тобы-бұл мектеп немесе университет пәндерін оқуға көмектесетін қызметтер. Сондай - ақ, әртүрлі жас санаттарында танымал пайдаланушылар-оқушылардан студенттерге, магистранттарға, аспиранттарға және т.б. жасөспірімдерге оқулықтарды, ғылыми кітаптарды, анықтамалықтарды және т. б. аудару қызықты емес болып келеді. Сондай-ақ, материал мектеп немесе университет бағдарламасымен шектелмейді, сонымен қатар көптеген қосымша материалдар, қызықты фактілер жіберіледі. Мұндай топтың ең танымал Telegram боттары-Darth Biology, Mendeleev EduBot, History Pics, География және басқалар. Нақты пәндерді оқуға көмектесетін Telegram боттары жаттығулардың, тапсырмалардың, тренажерлардың үлкен жиынтығын ұсынады және осы тапсырмалардың шешімін түсіндіреді. Олар көптеген анықтамалық ақпаратты, формулаларды, кестелік деректерді қамтиды. Мұның бәрі оқушының есте сақтау қабілетін жаттықтыруға көмектеседі, оның көкжиегін едәуір кеңейтеді. Сонымен қатар, белгілі бір ғылыми саладағы танымал ғалымдар туралы қосымша материалдар, олардың өмірінің қызықты фактілері, сондай - ақ зерттелетін пәннің жаңалықтары-жаңа ойлап табылып салынады. Көптеген пәндік Telegram боттары белгілі бір білім саласындағы белгілі бір маманмен жеке сабақтар, кеңестер ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Бұл тәрбиешімен жұмыс жасау сияқты. Осындай бағдарламалық құралдарды қолданғаннан кейін білім алушы сыни тұрғыдан ойлау, материалды талдауда ғылыми әдістерді қолдану қабілетін жетілдіреді. Осылайша пәндерді оқу талапкерге түсу емтихандарына дайындалуға, ал бітірушіге бітіру емтихандарын сәтті тапсыруға, мектепті бітірген жастарға болашақ мамандығын таңдауға көмектеседі.
Telegram боттарының тағы бір кең тобы-бұл жастардын хоббиі мен хоббиінде сүйемелдейтін танымдық қызметтер. Мұндай Telegram боттарын пайдаланушылар өздерін қызықтыратын тақырып туралы және осы туралы үнемі жаңалықтар алып, қызықты фактілерді білгісі келеді. Мұндай Telegram боттарына "балық аулау уақыты", "Науч Кот", "Knit Ideas", "Yoga4" және басқалары кіреді. Осы және басқа қызметтер жасөспірімнің бос уақытын әртараптандыруға, ғылым мен шығармашылықтың әртүрлі салаларына қызығушылық оятуға көмектеседі. Жастардың қызығушылықтары жеке басын қалыптастыруға көмектеседі, бұл оларға алдыңды өмірде көмектеседі.
1.3 Телеграмда тіркелу
Телеграммен жұмысты бастау үшін қосымшаны қажетті дүкеннен табыңыз (біздің жағдайда ол GooglePlay болады), жүктеп, смартфонға немесе планшетке орнатыңыз.
Бағдарламаны іске қосыңыз (сурет 1.1 - 1.3).
Сурет 1.1 Бағдарламаны іске қосу
Сурет 1.2 Бағдарламаны іске қосу
Сурет 1.3 Тіркелу деректерін толтыру.
1.4 Десктоп және веб-нұсқалары
Нұсқалардың мобильді қосымшадан гөрі мүмкіндігі аз. Сонымен, жұмыс үстелінің нұсқасында сіз топты немесе арнаны құра аласыз. Интернеттегі нұсқада (вебограмма) - тек топ. Құпия чаттар екі нұсқада да қол жетімді емес.
Қолданбаны қоса, барлық нұсқалар синхрондалған және бір уақытта жұмыс істей алады. Бұл өте ыңғайлы.
Windows нұсқасын мына жерден жүктей аласыз: https:desktop.telegram.org. Windows үшін Telegram алу түймесін басып, орнатушы файлын сақтаңыз. Оны іске қосып, бағдарламаны орнатыңыз (сурет 1.4).
Сурет 1.4 Бағдарламаны іске қосу
Бағдарламаны ашып, нөміріңізді енгізіңіз. Растау коды ұялы мессенджерге бірден келеді (немесе таңдау бойынша SMS арқылы) - енгізіңіз (сурет 1.5).
Сурет 1.5 Растау кодын еңгізу
1.5 Мессенджер
Интернет - байланыс қызметі өз дамуын чаттардан бастады, содан кейін мессенджерлер, кейін әлеуметтік желілер. Бірақ жақында тағы мессенджерлер ең перспективалы қызметтер тізімінің басында тұрды. Лездік мессенджерлердің танымалдылығының екінші толқынының себебі - интернеттің мобильді өзгерістер бағыттары: жоғары жылдамдық, бағаның бұрынғыдан қарағанда әлде қайда төмен болуы, смартфондарды кеңінен қолдануы. Барлық заманауи жедел мессенджерлердің көптеген ұқсас функциялары бар, мысалы хабарлама, медиа файлдар, аудио және видео жіберу.
Қазіргі уақытта әртүрлі мессенджерлер бар.Әлемде танымал мессенджерлер: Whatsapp, Facebook Messenger, WeChat, QQ Mobile, Telegram, Line. Оның ішінде Қазақстанда пайдаланушылар саны көбі Whatsapp пен Telegram мессенджерлерде. Біз қарастыратын мессенджер ол - telegram, өйткені, telegram - зиянкестерден ғана емес, мемлекеттік органдардан да қорғайтын, өзін қауіпсіз сезінетін смартфондарға арналған мессенджер.
Messenger (IM = Instant Messenger) - бұл жедел хабар алмасу бағдарламасы, мобильді қосымша немесе веб - қызмет. Қазіргі заманғы мессенджерлер хабарламалармен қатар дауыстық және бейне байланыс, файл алмасу, веб-конференцияларды жүзеге асыратын толыққанды коммуникациялық орталықтарға айналды.
Әдетте мұндай бағдарламалар тегін және интернет байланысы болған кезде жұмыс істейді.
Мессенджерлер SMS-хабарламаларды ығыстырып, дауыстық қоңырауларға тамаша балама болды, өйткені енді ұялы телефонды толықтырудың қажеті жоқ -- сіз Wi-Fi-ға қосылған кезде бағдарламаны пайдалана аласыз (яғни, телефондағы мобильді интернетті пайдаланбай). Бұл жағдайда хабарламалар мен қоңыраулар шексіз және ақысыз болады.
Алайда, хабаршылар үшін ұялы байланыстан толығымен бас тарта алмайды: олардың көпшілігінде есептік жазбаны тіркеу үшін телефон нөмірін растау керек, және бұл бағдарламаларды барлығы бірдей қолдана бермейді.
Жедел хабар алмасу қосымшаларының қосымша мүмкіндіктері (мессенджерлер):
-бірден бірнеше достарыңызбен сөйлесу үшін топтық чаттар құру;
-хабарламаларға суреттер, жапсырмалар мен эмодзилерді қосу мүмкіндігі, бұл әңгімелесушіге өз эмоцияларын білдіруге мүмкіндік береді;
-файлдарды жіберу: фотосуреттер, бейнелер, аудио;
-дауыстық хабарламаларды жазу (немесе дауыспен теру), бұл теруді ұнатпайтын немесе белгілі бір уақытта жасай алмайтындарға ұнайды;
-ақылы - қосымшаны орнатпаған досыңызға мессенджерден ұялы телефонға қоңырау шалу (бұл функция барлық бағдарламаларда бола бермейді).
Android, iOS және Windows Phone жұмыс істейтін смартфон иелері мессенджерді жүктей алады. Ол үшін Android үшін Google Play қосымшасына, Apple үшін App Store немесе Windows Phone үшін Microsoft дүкеніне өтіп, іздеу жолына қажетті мессенджердің атын енгізіңіз, содан кейін "Орнату" түймесін басыңыз.
Есептік жазбаны жасау үшін бағдарламаны алғаш іске қосқан кезде енгізілген ұялы телефон нөмірін бағдарламаға қосу керек. Осыдан кейін пайдаланушыға тіркеуді растау коды бар SMS - хабарлама жіберіледі.
Google Play-де 100 миллионнан астам қондырғы алған Telegram әлемде тез танымал бола бастады (сурет 1.6).
Сурет 1.6 Telegram бағдарламасы
Қосымшаны жасаушы - Павел Дуров, Вконтакте әлеуметтік желісін жасаушы. Утилита әлемнің барлық елдеріне бағытталған, ол барлық қолданыстағы ең қауіпсіз хабаршылардың бірі болып саналады.
Мессенджердің ерекшеліктері:
-Android, iOS, Windows Phone операциялық жүйелерін қолдау;
-ДК нұсқасының болуы;
-өзіңізде және сұхбаттасушыңызда жіберілген хабарламаларды жою;
-аудио қоңырауларды орындау, және бейне қоңыраулардың болуы;
-кейіннен монетизациялай отырып, Telegram-да боттар мен жария арналар құру;
-файлдар мен суреттерді қайта жіберу;
-шексіз мәтіндік хабар алмасу;
-пайдаланушылар үшін толық қауіпсіздік;
Мен Telegram және Whatsapp мессенджерлер арасында Telegram-ды таңдаймын, өйткені, WhatsApp синхронизацияны қажет етеді. WhatsApp тек смартфон арқылы жұмыс істей алады, ол құрылғымен бірдей WiFi желісінде болуы керек, сонымен қатар оны 2 телефонға сол пайдаланушы атымен орнату мүмкін емес.
Жіберілетін файлдардың өлшемдері Telegram-да тіпті фильмдерді тастауға мүмкіндік береді. WhatsApp кішкентай файлға риза.
Telegram қалталарды жасауға мүмкіндік береді, мысалы, бұқаралық ақпарат құралдары, жұмыс чаттары, ыңғайлы функционалдығы бар боттар және т.б. WhatsApp бәрін үйіндіге түсіреді.
Telegram боттарды, арналарды және оларға түсініктеме береді. Whatsapp чаттар мен чаттардан басқа ештеңе бермейді, онда авторлардың шеңбері шектеулі және ешқандай кері байланыс берілмейді.
Telegram бірден жұмыс істейді. Ол WhatsApp-қа қарағанда жай ұшады. Кез - келген әрекет бірден жасалады. Бұл әсіресе файлдарды компьютерден жіберген кезде байқалады. Олар бір секундта және тікелей серверге ұшады. WhatsApp арқылы файл алдымен смартфонға, сол жерден серверге жіберіледі.
Telegram жаңа керемет мүмкіндіктерді қосады мысалы, бірнеше хабарламаны бекіту мүмкіндігін қосты. Бір ай өтпейді, онда шынымен керемет нәрсе пайда болады, оны бәрі бірден қолдана бастайды. WhatsApp-та жаңа нұсқалар екі жылда бір рет пайда болады және қосымшаның белгішелерін бояуға дейін азаяды.
Telegram - бұл кросс-платформалық, С++ программалық тілде әзірленген бағдарлама. Telegram арнайы әзірленген жабық кодты Германия мен АҚШ елдерінде жұмыс жасайтын серверлік бөлігін қолданады. Telegram бірқатар артықшылықтарға ие:
-Құпиялылық - барлық чаттар шифрланған және хабарламалар белгіленген уақыттан кейін жойылады;
-Жылдамдық - хабарламаларды жеткізу жылдамдығы аналогтарға қарағанда жоғары;
-Тарату - Telegram серверлері бүкіл әлемде орналасқан ақауларға төзімділікті арттырады;
-Ашықтық - ашық MTProto протоколы мен API қолдану, барлығына тегін;
-Жазылымдар мен жарнамалардың болмауы;
-Шектеулердің болмауы мөлшері хабарламаларды және салынған файлдарды.
Telegram мессенджерінің негізін қалаушылар - ағайынды Павел мен Николай Дуров. Павел - жобаның қаржылық және идеологиялық тірегі, ал Николай техникалық аспектілермен айналысады.
Бұл мессенджердің ерекшеліктері - құпия чаттар және арнайы әзірленген MTProto шифрлау протоколы.
MTProto - пайдаланушылардың хат - хабарларын шифрлау үшін Telegram хабар алмасу жүйесінде қолданылатын криптографиялық хаттама. хаттаманы Николай Дуров және басқа Telegram бағдарламашылары жасаған.
MTProto протоколы мессенджер үшін жасалды, ол бірнеше шифрлау протоколдарын қолдануды қамтиды. Авторизация және аутентификация кезінде шифрлау үшін RSA-2048, DH-2048 алгоритмдері қолданылады, желіге протокол хабарламаларын беру кезінде олар клиент пен серверге белгілі кілтпен AES шифрланады. MTProto 2.0 хаттамасына көшу кезінде SHA-256 криптографиялық хэш алгоритмі қолданылады.( сурет 1.7)
Сурет 1.7 MTProto шифрлау алгоритмінің жұмыс жасау схемасы
Протокол симметриялы AES шифрлау алгоритімінің (IGE режимінде), екі құрылғы арасында 2048 биттік RSA кілттерімен алмасуға арналған Диффи-Хеллман протоколының және хеш функциясының бастапқы тіркесіміне негізделген. Хаттама кілттері міндетті емес салыстырып тексерумен end-to-end шифрлауын пайдалануға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, осы хаттама негізінде MTProxy құрылды.
MTProto протоколының шифрлеу пакетінің құрамы (1 кесте) кестеде көрсетіледі. Өз кезегінде, бұлтты чаттардағы хабарламалар алдымен Telegram серверлеріне жіберіледі, содан кейін олар MTProto протоколын қолдана отырып шифрланады. Бұл жағдайда хат алмасуды мессенджер әкімшілігі шешуі мүмкін.
Шифрлау пакетінің құрамы
-Length - padding есебінсіз пакеттің ұзындығы;
-Header - әр пакет хаттамасының нұсқасы, қоса берілген медиа файл түрі туралы ақпаратты қамтитын үш тақырыптан тұрады;
-Random bits - клиент жасаған 120 бит және 8 бит байт өрісінің ұзындығын анықтайды. Шифрлау үшін Salt ретінде қолданылады;
-Layer - протокол нұсқасын білдіреді;
-seq_in - чат жасаушыға жіберілген хабарламалар саны;
-seq_out - чат құрушыдан жіберілген хабарламалар саны;
-Random id - жіберуші клиент жасаған еркін сан мәтін ретінде жіберіледі;
-TTL - алушы хабарламаны жоймас бұрын көре алатын секундтар саны;
-Message - пайдаланушы енгізген хабарлама (еркін ұзындық);
-Padding - шифрлау алдында бірден қосылады.
Шифрлау схемасы:
-auth_key - чат құру арқылы алынған ашық шифрлау кілті;
-Payload - шифрлау пакеті (алдыңғы тармақтан);
-msg_key - ең кіші 128 бит SHA1-шифрланған пакеттің хэші. Шифрды шешу кезінде дұрыстығын тексеру үшін қолданылады;
-Padding - шифрлау блогының өлшемі 128 битке тең болу үшін 0-96 бит қосылады;
-AES key және IV - IDE режимінде AES алгоритмімен шифрлау параметрлері. KDF көмегімен алынған;
-KDF (key derivation function) - msg_key және auth_key негізінде AES key және IV қалыптастыру функциясы;
-auth_key_id - кіші 64 бит SHA1-ашық кілт хэші K. соқтығысу жағдайында ашық кілт қайтадан жасалады.
Хабарламаларды дешифрлеу. Telegram әрдайым ақырғы шифрлауды пайдаланбайды, өйткені кодтаудың бұл түрі серверде ақпаратты сақтауға және әртүрлі құрылғылардан хабарламаларды ашуға мүмкіндік бермейді. MTProto протоколы бойынша шифрленген хаттамаларды арнайы структура арқылы дешифрлеуге болады.
Шифрланған хабарламаның құрылымы (кесте 1.1)
Кесте 1.1 Шифрланған хабарлама
auth_key_id
msgkey
EncryptedData
64 бит
128 бит
N * 128 бит
Клиент шифрланған хабарлама алады, auth_key_id түпнұсқалығын тексереді-кіші 64 бит SHA1-ашық k кілтінің хешін есептейді. Key derivation function көмегімен AES key және IV құрылады. Әрі қарай, AES-IGE алгоритмін қолдана отырып, деректерді блоктық шифрлау орын алады. Нәтижесінде біз жіберушінің пакетіне сәйкес келетін пакетті аламыз. Шифрланған пакеттің ең кіші 128 битін msg_key-мен салыстырамыз. Нәтижесінде біз дешифрланған хабарлама аламыз.
Құпия чаттардан басқа пайдаланушылардың барлық хат-хабарлары MTProto протоколы арқылы шифрланады. Оның кілттері бөліктерге бөлініп, әртүрлі елдердің серверлерінде сақталады. Осы себепті telegram сот шешімімен кілттерді беруге мәжбүрлеу мүмкін емес.
2013 жылдың 8 қазанынан бастап мессенджерде "Құпия" чат (Secret Chats) режимі пайда болды. Бұл режим шифрлауды жүзеге асырады, онда тек жіберуші мен алушы IGE режимінде AES-256 алгоритмін қолдана отырып, ортақ кілтке ие (end-to-end шифрлау). Жіберілетін хабарламалар үшін Infinite Garble Extension. Кәдімгі режимнен айырмашылығы, құпия чаттардағы хабарламаларды сервер шешпейді, хат алмасу тарихы тек чат құрылған екі құрылғыда сақталады.
Құпия чаттар өздерін қамтамасыз еткісі келетін адамдар үшін ең қауіпсіз байланыс. Негізгі қолданыстан басқа протоколдар барлық хабарламалар құрылғыдан принцип бойынша кілттермен шифрланады. Ешкім хабарламаларды, соның ішінде Telegram қызметкерлері қабылдамайды және шифрын шешпейді. Мұндай чаттардағы хабарламаларды жіберуге болмайды және олар жоқ бағдарлама серверлерінде сақталады. Бірақ құпия сөйлесулердің екі кемшілігі бар - бұл оған қатыспаған құрылғыда чат ашу мүмкін еместігі және ешкім ашық Telegram интерфейсінің скриншотынан қорғалған емес құпия чат.
Файлдарды бөлісу кезінде сіз файлдарды құрылғыдан жібере аласыз және iOS немесе Android үшін мобильді нұсқа қолданылған жағдайда интернеттен медиа мазмұнын іздей аласыз. Берілетін файлдардың мөлшері 2 Гб-мен шектелген. Бағдарлама байланыс үзілгеннен кейін файлдарды жүктеу жүйесін қолданады
Telegram-бұлтқа негізделген мессенджер, оны бір уақытта бірнеше құрылғыда пайдалануға болады және барлық чаттар мен файлдар (Құпия чаттардан басқа) осы құрылғыларда қол жетімді болады. Барлық сөйлесулерде дауыстық хабарламалар, бейне хабарламалар, файлдарды тіркеу, стикерлер, gif анимациялары және эмодзи қолдануға болады; әңгімелесушінің хабарламаны оқығаны туралы белгі бар және т. б.
Бұлтты чаттар. Бұл екі Қолданушы арасындағы чаттар. Мұндай чаттардағы хабарлама тарихы бұлтта сақталғандықтан, ол қолданба орнатылған барлық құрылғылардан қол жетімді. 2019 жылдың наурыз айында шыққан 5.5 нұсқасынан бастап, әдеттегі чаттарда өзіңіз үшін және сұхбаттасушы үшін чаттағы кез келген хабарламаларды жою мүмкін болды.Кәдімгі чаттарда фотосуреттер мен бейнелерді жою үшін таймерді орнатуға болады. Белгіленген уақыт аяқталған кезде файл екі жағынан жойылады.
Құпия чаттар (Secret Chats) -- шифрлауды аяқтауды қолданатын чаттардың жеке түрі. Мұндай чаттардағы хабарлардың тарихы бұлтта сақталмайды, тек жіберуші мен алушының құрылғыларында. Құпия чаттардан хабарлама жіберуге болмайды. Құпия чаттарда хабарламаларды немесе файлдарды оқығаннан немесе ашқаннан кейін белгілі бір уақыттан кейін жою үшін таймерді орнатуға болады. Белгіленген уақыт аяқталған кезде хабарлама жіберуші үшін де, алушы үшін де жойылады.
Сақталған хабарлар (таңдаулылар). Барлық қажетті хабарларды бөлек диалогқа сақтауға болады. Сондай-ақ, шексіз файлдарды жүктеуге болады, яғни мессенджер шексіз бұлтты қамтамасыз етеді. 2019 жылы хабарламаларды бекіту мүмкіндігі пайда болды.
Топтар мен арналар. Telegram-да қарапайым және құпия чаттардан басқа топтар мен арналар бар.
Топтар - бұл чаттардың жеке түрі, онда көптеген қатысушылар бірден сөйлесе алады. Бастапқыда топтарға тек 200-ге дейін қатысушы кіре алды, 2015 жылдың қараша айынан бастап 1000-ға дейін супер топтар, 2016 жылдың 14 наурызынан бастап-5000-ға дейін қатысушы. 2017 жылдың 30 маусымынан бастап супер топтар саны 10000 қатысушыға дейін өсті, 2018 жылдың 30 қаңтарынан бастап -- супер топтар 100 000 қатысушыға дейін, 2019 жылдың 21 қаңтарынан бастап 200 000 қатысушыға дейін өсті.
Қоғамдық есімдер. Telegram басқа пайдаланушыларды тек телефон нөмірі арқылы ғана емес, сонымен қатар (username) жалпы есімдерді де пайдалануға мүмкіндік береді. Егер жалпыға ортақ атау қолданылса, пайдаланушыға оның телефон нөмірін білмей-ақ хабарлама жібере аласыз. Жалпыға ортақ атауды достарыңызбен немесе әлеуметтік желілермен бөлісу үшін сілтеме түрін пайдалану ыңғайлы t.meпубличноеимя.
Дауыстық қоңыраулар. 2017 жылдың наурыз айында Telegram-да дауыстық қоңыраулар пайда болды. Қоңыраулар құпия чаттар сияқты соңғы шифрлауды қолданады. Мүмкіндігінше, қоңыраулар трафикті үнемдеу үшін аудио кодектерді қолдана отырып, тең-теңімен байланыс арқылы өтеді. Бағдарлама параметрлері сізге қоңырау шала алатын адамдардың шеңберін шектеуге мүмкіндік береді - ұсынылған нұсқалардың ішінде: барлық пайдаланушылар, тек контактілер немесе ешкім. Таңдауды жеке пайдаланушыларға немесе пайдаланушылар тобына жалпы параметрлерге қарамастан қоңырау шалуға рұқсат беру немесе тыйым салу арқылы нақтылауға болады.
Көптеген адамдар күн сайын Telegram-мен пайдаланады және мессенджерде қандай жасырын функциялар бар екенін білмейді, бірақ олар өте көп.
Сіз білмейтін Telegram-ның бірінші ерекшелігі - мессенджерді парольмен қорғау.
Егер сізде жасыратын нәрсе болса, онда Telegram - бұл дәл орын. Бұл функция кез - келген хат - хабарды көзден жасыруға мүмкіндік береді. Растау коды болмаса, чаттар тізімін ашу мүмкін емес (сурет 1.8).
Сурет 1.8 Растау кодпен чаттар тізімін ашу
Сіз Telegram-ға кірер алдында өз саусақ ізін растайсыз немесе сол функция сіздін ұялы телефонызда болмаса, онда баптаулар ішінде өзінізге ыңғайлы кодты таңдап алғаннан кейін, сол кодты еңгізесіз.
Бұл "құпия код" деп аталады және құпиялылық пен Telegram-дық қауіпсіздік параметрлерінде қол жетімді. Құпия сөзді жасағаннан кейін чаттар тізімінде құлып пайда болады (сурет 1.8) және сіз оны басқаннан кейін жеделхаттар бұғатталады және парольсіз ештеңе көрсетілмейді (сурет 1.9)
Сурет 1. 9 Telegram функция ұялы телефонызда
Аудио хабарламаны автоматты түрде жазу. Интернетте ұзақ уақыт бойы сыртқы динамик арқылы кез-келген мессенджерде аудио хабарламаларды тыңдаудың қажеті жоқ екендігі туралы жаңалықтар бар. Егер, сіз телефонды құлағыңызға апарып, телефонмен сөйлескендей жазбаны тыңдай аласыз.
Бірақ Telegram-ның тағы бір ерекшелігі бар, соның арқасында жаңа аудионы жазу өте оңай.
Telegram-да кез-келген диалогты ашып, сөйлесу кезінде телефонды құлаққа апарыңыз, бастапқы дыбысты естіңіз және сөйлесуді бастаңыз. аяқтағаннан кейін телефонды құлағыңыздан алып тастаңыз және сіз айтқанның бәрі жіберуді күтуде. Тек көрсеткіні басып, дыбыстық хабарламаны жіберу ғана қалады.
Жеделдетілген аудио. Аудио туралы, тағы бір қызықты факт.
Сурет 1.10 Дыбысты тыңдау
Сіз ұзын аудиоларды уақыт үнемдеу үшін, немесе сіздің қолыныз бос болмаса, бірақ аудио міндетті түрде тындау керек болса, онда сіз тездетілген форматтасол аудионы тыңдай аласыз. "2x" түймесін басыңыз және дауыстық хабарлама екі есе жылдам ойнатылады. Дыбысты тыңдау кезінде түйме пайда болады. (сурет 1.10).
Кейінге қалдырылған хабарламалар. Telegram-ның соңғы нұсқасының шығарылуымен жаңа қызықты, қол жетімді ерекшілік - бұл Кейінге қалдырылған хабарламалар.
Сурет 1.11 Хабарлама жіберу Сурет 1.12 Хабарлама жіберу уақыты
Хабарламаларды белгіленген уақытта жіберу, немесе сіз ұмытпау үшін осы функциямен пайдалана аласыз (сурет 1.11). Осыдан кейін сіз күн мен уақытты белгілейсіз, Telegram өзі хабарлама жібереді (сурет 1.12).
Егер қажет болса, еске салу, өз-өзіне қандай да бір ескерту жіберіп, кейінге қалдырылған хабар өзіне қосымша "Избранное" чатқа жіберіледі. Содан кейін Telegram сізге бұл хабарламаны белгіленген күні жібереді.
1.6 Чат - боттар
Жақында мессенджерлерде чат - боттар сияқты қызметтер танымал бола бастады. "Чат-бот" терминін 1994 жылы Майкл Молдина ойлап тапқан.
Мессенджерлерде чат - боттарды пайдаланудың қазіргі жай-күйін зерделеп, чат боттары әмбебап құрал деген қорытындыға келуге болады, қарым-қатынастан бастап ойын-сауыққа дейін, медициналық кеңес беруден бастап тауарлар мен қызметтерге тапсырыс беруге дейін әртүрлі міндеттерді шешуге қабілетті мамандандырылған қолданбалы шешімдер арқылы танудан қолдау қызметтеріндегі күрделі консалтингтік мәселелерді шешкенге дейінгі эмоциялар клиентке бағытталған ақпараттық жүйелер.
Чат-бот - бұл қандай да бір мақсатқа немесе ойын-сауыққа қол жеткізу үшін пайдаланушылармен (адамның мінез-құлқына еліктей отырып) сөйлесе алатын бағдарлама. Бұл әдетте Facebook Messenger, Slack, Telegram немесе Viber сияқты кез-келген хабар алмасу платформасы арқылы жасалады.
Чат-боттар ережеге негізделген салыстырмалы түрде қарапайым бағдарламалар болуы мүмкін немесе тіпті жасанды интеллектті қолдана алады, бұл оларды әлдеқайда күрделі, бірақ көптеген міндеттерге жарамды етеді.
Чат-боттар - бұл месенджер арқылы пайдаланушылармен байланысатын және көптеген нақты функциялары бар көмекші түрі. Чат-ботты ақпаратты жіберу үшін де, оны жинау үшін де пайдалануға болады. Мессенджерлердің прогрессивтілігін он жыл бұрынғы құбылыс - әлеуметтік медианың жарылысымен салыстыруға болады. Қазірдің өзінде хабар алмасу қосымшаларын 2 миллиард адам пайдаланады және болжамдарға сәйкес, 2021 жылға қарай пайдаланушылар саны 2,48 миллиардқа дейін артады.
Бот адамды алмастыра алмайды, бірақ ол көптеген күнделікті операцияларды автоматтандырады, техникалық қолдау қызметтері мен call-орталықтарды ауыстырады, танымал сұрауларға бірден жауап береді және анықтамалық ақпарат береді. Бот бизнеске сатушы-кеңесші ретінде жұмыс істеуге көмектеседі. Пайдаланушымен диалог барысында бағдарлама опциялар тізімін біртіндеп тарылтатын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Технологиялар үнемі жаңартылады, жаңартылып отыратын қазіргі әлемде адам жаңа гаджеттерді игеруді тоқтатпайды, жедел хабар алмасу қызметтері арқылы байланысады, әртүрлі бағдарламалар мен олардың мүмкіндіктерін зерттейді. Ақпараттық технологияларды пайдаланбайтын қазіргі уақытта бірде-бір қызмет саласы жоқ.
Интернет-технологиялардың дамуы арқасында бизнес саласында күн сайын жаңа мүмкіндіктер пайда болады. Танысу және сатып алу процедурасы пайдаланушыға ыңғайлы болуы үшін мұндай қосымшалар тірі қарым - қатынасты имитациялайтын арнайы боттармен жабдықталған. Сондықтан, чат боттары бар мобильді қосымшалар-бұл уақытты дұрыс бөлуге тырысатын қазіргі заманғы адамдар үшін үлкен плюс.
Дипломдық жұмыс өзекті, өйткені мессенджерлер мен чат боттар-бұл интернет қолданушылары арасында үлкен танымалдыққа ие болған бағдарламалық жасақтама. Чатботтар кинотеатрлар, матчтар және т.б. сеанстар кестесі сияқты әртүрлі ақпаратты жинау процесін жеңілдетеді. Сол сияқты кез келген уақытта пайдаланушы үшін ыңғайлы нысанда қажетті деректерді беретін бағдарламаларды пайдалана отырып, оқу орындарының тыңдаушыларының бағалары туралы мәліметтерді алу тәсілін оңайлатуға болады.
Интернет - кез келген компьтерлер мен бүкіл әлем бойынша ақпарат алмасу мен беру мүмкіндігі бар, желілер жүйесі. Интернет әр түрлі ақпарат және пайдаланушылар үшін пайдалы көзден басқа сонымен қатар виртуалды байланыстың негізгі түрі болып табылады. Жастар, көбінесе оқушылар мен студенттер көп уақытты мессенджерлерде өткізеді.
Электрондық коммерция мен қызмет көрсету саласында жасанды интеллект элементтерін пайдалану, егер ол негізгі болмаса, қазіргі электрондық маркетингтің басты тенденцияларының бірі болып табылады. Олардың ішінде сұранысқа ие - қолданушылармен нақты уақыт режимінде өзара әрекеттесуге мүмкіндік беретін бағдарламаланатын модульдер. Олар чот-боттар деп аталады және жедел хабарламалар (FB, Telegram, Skype, Viber, WhatsApp, Slack және т.б.) шеңберінде жүзеге асырылатын алгоритмдер.
Telegram - бұл көптеген форматтағы хабарламалар мен медиа алмасуға мүмкіндік беретін кросс-платформалық мессенджер. Telegram клиенттік қосымшалары Android, iOS, Windows Phone, Windows, macOS және GNULinux үшін қол жетімді. Пайдаланушылар хабарламаларды жібере және фотосуреттермен, стикерлермен, дауыстық және бейне хабарламалармен, файлдардың кез-келген түрімен бөлісе алады, сонымен қатар аудио және бейне қоңыраулар жасай алады.
Сервистің ай сайынғы белсенді пайдаланушыларының саны 2021 жылғы қаңтардағы жағдай бойынша шамамен 500 млн адамды құрайды. 2017 жылдың тамызында Павел Дуров өзінің Telegram каналында мессенджерді қолданушылар саны күн сайын 600 мыңнан асатынын айтты.
Файлдарды бөлісу кезінде сіз файлдарды құрылғыдан жібере аласыз және iOS немесе Android үшін Мобильді нұсқа қолданылған жағдайда интернеттен медиа мазмұнын іздей аласыз. Берілетін файлдардың мөлшері 2 Гб-пен шектелген. Бағдарлама байланыс үзілгеннен кейін файлдарды жүктеу жүйесін қолданады.
Қауіпсіздік деңгейінің жоғарылауы Telegram-ның басты ерекшелігі болды, ол оны басқа мессенджерлерден ерекшелендіреді. Осының арқасында Telegram танымал болды, өйткені көптеген интернет қолданушылары бұл мессенджерді орнатып, анонимділікті, қауіпсіздікті және жеке хат алмасу құпиясын сақтауды таңдады.
Телеграм боттардың қазіргі таңда қолданылуы өту тиімді және ыңғайлы болуына байланысты, себебі телеграм боттардың қолданылуы жадыда аз орын алып, керекті ақпаратты белгілі бір бот арқасында іздеп табудың көптегентүрлері.
Боттар күнделікті және көптеген пайдаланушылармен өзара әрекеттесудің бірдей түріне байланысты шығындарды азайтуға мүмкіндік береді. Бизнестің және өндірістің басқа салаларындағы сияқты, егер осы процестің міндеттері мен мақсаттарын сипаттауға және нақтылауға болатын болса, жұмыс процесін автоматтандыру орынды.
Алайда чат-боттарды тек тар мағынада - шектеулі сұрақтар шеңберіне жауап беретін роботтар ретінде қарастыру дұрыс болмас еді. Заманауи алгоритмдер қолданушымен неғұрлым күрделі жағдайларда өзара әрекеттесе алады. Мәселен, мысалы, олар бір нәрсе туралы сұрақтарға жауап бере алады, бірақ әр түрлі тұжырымдалады: тауарларды қайдан алуға болады?, Ең жақын дәріхана қайда?, Мекен-жайы қандай? дүкен? және тағы басқа. Сонымен, чаттық боттар клиентпен диалог өзгермелі және сызықтық сипатта бола алатын жағдайда да пайдалы.
1.ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ
1.1 Мессенджерлер коммуникация құралы
Мессенджерлердің жоғары танымалдылығының себебі - мобильді интернет саласындағы прогресс: жылдамдықтың артуы, құнның төмендеуі, мобильді құрылғылардың кең таралуы.
Қазіргі заманғы мессенджерлердің көпшілігінде хабарламалар, медиа файлдар, аудио және бейне қоңыраулар сияқты көптеген мүмкіндіктер бар. Университетке мұндай технологиялар қажет. Олар оқу барысында қажетті ақпаратты алуға көмектеседі. Бұл ақпарат шағын мәтіндік хабарламалар түрінде келуі керек. Сондықтан студент ақпаратты тез және оңай ала алады.
Сексенінші жылдары ақпаратты шағын мәтіндік хабарламалармен беру ойлап табылды, ал тоқсаныншы жылдары олар бірінші SMS-ті жіберді. Қазіргі уақытта жеке хат алмасу үшін адамдар интернетте әртүрлі мессенджерлерді пайдаланады. Қазіргі кезде SMS әлі де танымал байланыс әдісі, бірақ байланыс үшін жаңа бағдарламалық құралдар пайда болды. Біраз уақыт өтті, енді адамдар арнайы бағдарламалар арқылы бір-біріне қысқа хабарламалар жібере алады. Сондай-ақ, сіз бір-біріңізбен бейне арқылы сөйлесе аласыз. Бір-біріне фотосуреттерді, дауыстық хабарларды жіберуге болады. Осындай бағдарламалар арқылы сіз топтар құрып, оларда сөйлесе аласыз.
Мессенджерлер-бұл байланысты ұйымдастыруға қызмет ететін бағдарламалар. Осы бағдарламалар арқылы сіз бейнелер, дауыстық хабарламалар, фотосуреттер, суреттер және басқаларын жібере аласыз. Алпысыншы жылдары көптеген пайдаланушыларды бір-бірімен байланыстыру қажеттілігі туындады. Содан кейін интернеттегі хабарламаларға ұқсас режим пайда болды. Бұл жағдайда электрондық құрылғыларды пайдаланылды. Бірақ сол кезде бір-біріне хабарлама жіберген 25-тен көп емес пайдаланушыларды біріктіруге ғана болатын. Мұндай әдістер мен технологиялар американдық университеттерде қолданылды. Содан кейін 90-шы жылдары мессенджерлер дами бастады. Олардың көмегімен көптеген адамдарды қосу және сонымен бірге электронды құрылғыларды пайдалану жоспарланған болатын. 1970 жылдары peer-to-peer технологиясына негізделген компьютерлік желілердің дамуы әртүрлі пайдаланушыларды бір жұмыс станциясына қосуға, мәліметтер алмасуға және бір терминалдың пайдаланушылары арасында ауысуға мүмкіндік берді.
1996 жылдан бастап шектеулі рұқсат беру жүйелеріндегі мессенджерлер әмбебап жұмыс үстелі қосымшаларына айналды. Бұл уақытта ICQ құрылды. Онда көптеген пайдаланушылар тіркеліп, чаттарды құрай алды. Бұл бағдарламада әртүрлі құжаттарды жіберуге болады. Бұл барлық технологиялар алғаш рет пайда болды, мысалы, кез-келген пайдаланушыны іздеу мүмкіндігі болған жоқ. ICQ - тен кейін тағы бір MSN мессенджері пайда болды, он жыл ішінде оған 250 миллионнан астам адам жазылды.
Оның артықшылығы бірнеше хаттамаларды қолдау және олардың негізінде әртүрлі платформалар мен чаттарды дамыту мүмкіндігі болды. Алайда, кейбір кемшіліктер де болған: деректерді басқа мессенджерге экспорттау және құрылғылар арасындағы хабарлама тарихын синхрондау мүмкіндігінің болмауы. Содан кейін бұлтты қызметтер нашар дамыды, мобильді құрылғыларда деректермен жұмыс істеудің кең мүмкіндіктері болмады.
Мобильді интернеттің жылдамдығы мен сенімділігі пайдаланушыларға жеке компьютер немесе ноутбук арқылы ғана емес, байланыс құралы ретінде мессенджерлерге деген көзқарас өзгерді. Смартфон қолданушыларының саны өскен сайын, мессенджерлерді жасаушылар ұялы телефондарға арналған нұсқаларды шығара бастады. Ол кезде смартфондарға арналған операциялық жүйелер де дамыды. Сондықтан смартфондарға қоса, мессенджерлер де дамыды.
Шетелде, негізінен АҚШ-та танымал мессенджер Snapchat болды. Онда басқа танымал мессенджерлердегідей барлық мүмкіндіктер болды. Бұл мессенджерде қосымша мәтінмен әртүрлі қысқа хабарламалар жіберілді, бейнелер мен суреттер жіберуге мүмкуіндік болды. Қазір оның пайдаланушыларының саны басқа танымал мессенджерлер сияқты үлкен емес-шамамен 25 миллион қолданушы. Бірақ бұл мессенджердің өзіндік ерекшелігі -белгілі бір уақыт өткеннен кейін хабарламалар жоғалады. Пайдаланушының өзі хабарламаны оқуға уақыт болуы керек уақыт аралығын тандайды. Осы белгілі бір уақыт кезеңі аяқталған кезде хабарлама жойылады және оны қалпына келтіре алмайды.
Қазірге кезде ең танымал мессенджер - WhatsApp. Ол ұялы телефонға орнатылады және телефон нөміріне қосылады. Android және iOS операциялық жүйелерінің нұсқалары бар.
WhatsApp тегін таратылады. Бұл бағдарламаның көмегімен сіз мәтіндік, дауыстық немесе файлдарды жібере аласыз. Бұл хабаршы бейне қоңырау шалуға мүмкіндік береді, сонымен қатар аудио қоңырауы бар. 2015 жылы бұл мессенджер Facebook компаниясына ауысты. Хабарламаларды жіберу жоғары жылдамдықпен жүргізіледі. Алайда, деректердің құпиялылығы төмен болғандықтан, көптеген пайдаланушылар бұл мессенджерді қолдануды тоқтатты. Бірақ Facebook-ке қосылғаннан кейін бағдарлама қолданушылар санын көбейтті. Осылайша олар бүкіл әлемге танымал әлеуметтік желіге қосыла алды.
Бүгінгі таңда байланысты ұйымдастыру ретінде ең қолайлы: WhatsApp, Skype, Viber, Snapchat, Telegram және басқалар мессенджерлер болып табылады [4].
Skype мессенджері өте танымал болды, ол компьютерде жұмыс істеді. Енді ұялы телефондарда қолдануға болатын нұсқа пайда болды. Skype қолданушыларының саны көп - 250 миллионнан астам.
Бүгінгі таңда ол танымал болып қала береді. Пайдаланушылар бір-бірімен бейне қоңыраулар арқылы байланыса алады. Бұл бағдарлама бұрынғы мессенджерлерден ерекшеленеді. Skype арқылы мәтіндік және дауыстық хабарларды жіберуге болады. 2010 жылы Skype қосымшасы иесін өзгертті.
Тағы бір танымал мессенджер - Viber. Ол Skype сияқты бір уақытта пайда болды және тез танымал болды. Оның пайдаланушыларының саны 180 миллионнан астам адам. Алайда, Viber айналасында көптеген қарама-қайшылықты қауесеттер бар, бірақ бұл пайдаланушыларды қорқытпады. Жазылушылар саны көбейе берді. Осы қосымша арқылы смартфонды қолдана отырып, бейне байланысын ұйымдастыруға болады. Оған ойын-сауық компоненттерінің белгілі бір саны кіреді. Бірнеше түрлі-түсті қабықтар жасалды.
1.2 Telegram мессенджерінің мүмкіндіктері мен Telegram боттарын құру технологиясына шолу
Әзірленіп жатқан бағдарламаның ерекшелігін ескере отырып, Telegram мессенджері толығырақ қарастырылады. Telegram кез-келген мобильді операциялық жүйеге оңай орнатылады. Бұл хабаршы қазіргі заманғы танымал жоғары деңгейлі бағдарламалау тілдерінде жазылған, клиенттік және серверлік бөлігі бар. Осындай бағдарламаларға тән барлық функцияларды орындайды-хабарламаларды жібереді, топтар құра алады, файлдарды жібере алады. Алайда, олармен салыстырғанда оның белгілі бір артықшылықтары бар:
1) тегін MTProto модулін қолдану арқылы қосымша тегін таратылады;
2) жоғары тиімді көлік хаттамаларының арқасында хабар берудің жоғары жылдамдығына қол жеткізілді;
3) арнайы шифрлау алгоритмдерінің арқасында хат алмасу жоғары құпиялылықпен сипатталады;
4) көптеген жұмыс істейтін серверлердің арқасында мессенджердің сенімділігі артады;
Сонымен қатар Telegram жарнамалық хабарламалардың болмауына байланысты өте танымал және хабарламалар мен жіберілетін файлдардың мөлшері, саны бойынша шектеулер болмайды.
Арнайы шифрлау алгоритмін қолдану Telegram-ды осындай бағдарламалардан ерекшелендіреді. Баспасөзде желілік бағдарламалық жасақтаманы пайдаланушылардың хат-хабарлары мен әңгімелері тыңдалады, аккаунттар бұзылады және жеке ақпарат ұрланады деген тақырып жиі көтеріледі. Telegram әзірлеушілері өздерінің бағдарламаларын қолдана отырып, пайдаланушыларды бақылау мүмкін емес деп мәлімдейді. Сондықтан олардың хат-хабарлары сенімді қорғалған. Telegram Telegram мессенджері осыған байланысты ең сенімді болып саналады.
Бір қарағанда, Telegram басқа танымал мессенджерлерге (WhatsApp, Viber және тағы басқа) ұқсас.Хат алмасу, Фото және видео алмасу-барлығы бірдей сияқты. Бірақ басқаларға қарағанда, Telegram-да бірқатар айырмашылықтар бар:
- көптеген танымал форматтарда хабарлама жіберу-RAR мұрағаты, Microsoft Office қосымшаларының форматтарындағы файлдар, PDF, MP3, JPG және т. б. файл өлшеміне шектеу-1,5 Гб дейін;
- бұлтты деректерді сақтауды қолдау;
- мобильді құрылғылармен синхрондау. Бұл мессенджер iPhone және Android платформаларымен үйлесімді. Сондай-ақ, әр түрлі құрылғылардан есептік жазбаға кіру мүмкіндігі бар: бір уақытта қосылу саны шектеусіз;
- хабарламалар мен файлдарды жеткізудің жоғары жылдамдығы;
- қатысушылардың саны көп (шамамен 5000) чаттар ұйымдастыру мүмкіндігі;
- қауіпсіздік пен құпиялылықтың жоғары деңгейі.
Әр түрлі мессенджерлер негізіндегі боттар қазіргі уақытта бәрінің құлағында. Telegram иелері боттарды құру үшін өздерінің API-ін белсенді түрде дамытуда, сондықтан олардың саны күн сайын артып келеді. Әр боттың өз атауы бар, сондықтан оны жаһандық іздеуден табуға болады. Боттардың екі түрі бар - қарапайым және ендірілген (кірістірілген). Қарапайым боттармен жұмыс істеу үшін сіз оларға мәтінді немесе әзірлеуші ұсынған командаларды (мысалы, іздеу сұранысы) жібере аласыз, олармен тікелей өзара әрекеттесесіз.
Telegram боттарына арналған API көмегімен әртүрлі бағдарламалау тілдерін қолдана отырып, бағдарламашы сақтаған командаларға жауап беретін белгілі бір тапсырмалар үшін бот жасауға болады. Мұндай механизмді пайдалану Telegram-ды басқа мессенджерлерден жақсы ажыратады және осы типтегі басқа бағдарламалармен мүмкін емес функцияларды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Telegram боттары әр түрлі болады. Өз өнімін немесе қызметін алға жылжытқысы келетін кез-келген компания Telegram-бот әзірлей алады және осылайша өзіне және клиенттерге жұмысты жеңілдетеді. Бір-бірімен сөйлесе алатын ойыншыларға арналған Telegram боттары өте дамыған. Мұндай бағдарламалар ойын қауымдастығына тән. Тауарлар мен қызметтерге тапсырыс беру үшін ыңғайлы чат боттары бар. Ұйымның сайтын іздеуге, тіркеуге және т.б. уақыт бөлуге қарағанда, телефонда әрдайым қол жетімді Telegram ботын пайдалану оңайырақ. Осылайша, тауарлар мен қызметтерге жарнама тарату ыңғайлы. Адамдар көбінесе күндізгі уақытта смартфондар мен мессенджерлерді пайдаланады, сондықтан осы жолмен таратылатын жарнама өте тиімді болады. Сондай - ақ, мұндай арналардың көмегімен өмірдің әртүрлі салаларында-заң, медициналық, білім беру және т.б. әртүрлі мәселелер бойынша кеңес беру ыңғайлы. Адам барлық сұрақтарға жауап беруге уақыт болмауы мүмкін, ал Telegram-бот мұны тез және кез келген уақытта жасайды. [8].
Бот - бұл әртүрлі мессенджерлерді пайдаланушылардың көптеген тапсырмаларын орындайтын бағдарлама. Бот қарапайым чатқа ұқсас, тек қарым-қатынас адаммен емес, әртүрлі әрекеттерді орындайтын қосымшамен жүзеге асырылады, мысалы, машинаны шақыруға тапсырыс беру немесе үйге тамақ тапсырыс беру (сервистік чат-бот), белгілі бір тақырыптағы мақалаларды жіберу (жаңалықтар чат-боты). Қазіргі уақытта чат-боттар кең танымалдылыққа ие болды, ойын-сауық санатынан үлкен бизнес мәселелерін шешудің маңызды құралына айналды. Ақпараттық технологиялардың дамуы, интернеттің кең таралуы дәуірінде іскерлік және адамгершілік емес қарым-қатынастың жаңа түріне көшу қалыпты жағдай болып саналады.
Telegram боттары пайдаланушы қойған сұрақтарға жауап бере алады. Оларға жауап нұсқалары бағдарламалау кезеңінде енгізілген. Telegram-ботқа жүгінген кезде ол алдын ала берілген жауаптар тізбесінде сұраққа жауап іздейді немесе интернеттен іздеуді пайдаланады. Мысалы, пайдаланушы мекеменің орналасқан жерін білгісі келеді дейік. Ол бұл туралы Telegram-боттан сұрап, Telegram-бот өз кезегінде карталардан іздейді де жауап береді [9].
Telegram боттар қажетті ақпаратты табуға жақсы құрал болып келеді. Әр адамның ақпаратқа деген қажеттілігі бар, оған қандай да бір ақпарат әрқашан көз алдында болуы керек. Мысалы, футбол жанкүйері матч кестесінің әрқашан көз алдында болғанын қалайды. Сонымен, студент үшін, әсіресе тест және емтихан кезеңінде, әрқашан оның үлгерімі туралы жақын жерде ақпарат болу өте маңызды. Егер жетекші оқытушылардың бірі баға берсе, бұл туралы студентті бірден хабардар ету жақсы болар еді. Смартфон әрдайым жақын болғандықтан, оған осы ақпаратты жіберген жөн. Сондықтан мұндай жағдайларда Telegram-бот сияқты қызмет қажет. Мұндай қызметтер студенттерге ғана емес, сонымен қатар бағаларды қоятын оқытушыларға да ыңғайлы болады.
Боттың пайда болуының негізгі себептері:
көптеген клиенттермен бір уақытта жұмыс жасай алу;
әлеуетті клиент үшін негізгі мәселелер бойынша кеңес беру;
жедел желі консультанттарының жұмыс жүктемесін азайту;
қосымша консультанттарға жұмсалатын шығындарды қысқарту;
күрделі мәселелері бар клиенттерді іріктеу және тікелей операторлар мен консультанттарға жіберу [10].
Жоғарыда айтылғандардың бәрін ескере отырып, Telegram ең танымал мессенджерлердің бірі екенін атап өтуге болады. Бұл көбінесе Telegram боттары сияқты қызметтердің арқасында болып келеді. Оларды пайдалану өте ыңғайлы. Бұған көптеген мысалдар бар. Интернетте мектеп оқушыларына, жасөспірімдерге, университет студенттеріне оқуда және қарапайым өмірде көмектесетін көптеген Telegram боттарын таба аласыз. Олар жастардың кез-келген дағдыларын дамытуға бағытталуы мүмкін.
Жастар арасында танымал Telegram боттарын қарастырайық.
Әр түрлі шет тілдерін үйренуге көмектесетін Telegram боттарының үлкен тобы бар. Осындай қызметтердің арқасында үйден шықпай-ақ шет тілін үйрену оңай. Мұндай қосымшалардың көпшілігінде қолданушыға қажет нәрсеге байланысты бірнеше қиындық дәрежесі бар - жай грамматиканы қатайту, тіл білімін арттыру, кез-келген білім саласына тән терминологияны үйрену немесе тілді нөлден бастау болып келеді. Мұндай Telegram боттарына Pirat Bot, Andy English Bot, Lingva Skills, Espresso English және басқалары кіреді. Бұл Telegram боттарының көпшілігі ағылшын тілін үйренуге қызмет етеді, бірақ басқа тілдерді үйренуге көмектесетін қызметтер де бар, мысалы, Қытай тілі Telegram боты қытай тілін үйренуге көмектеседі. Бұл Telegram боттарында оқыту әртүрлі жолдармен жүреді: кейбіреулері қолданушыға грамматикалық тапсырмаларды анықтамалық материалдармен бірге жібереді, басқалары мәтіндерді аударуға және жеке сөздерді жаттауға бағытталған, ал кейбір боттар сабақты ойын түрінде өткізеді, бұл оларға жас аудиторияны тартады. Жіберілген аудио файлдар арқылы айтылымды қатайтуға болады. Бұл қызметтердің көпшілігі тегін және пайдаланушы жіберілген файлдарды үнемі алып отыруға мүмкіндігі бар. Telegram боттарының кейбір жетілдірілген нұсқалары сізге белгілі бір тілді білетін адамдармен тікелей сөйлесуге мүмкіндік береді. Үнемі жаңартулар болады , сонымен қатар бұл студенттер үшін пайдалы мүмкіндіктерді ашады.
Telegram боттарының тағы бір үлкен тобы-бұл мектеп немесе университет пәндерін оқуға көмектесетін қызметтер. Сондай - ақ, әртүрлі жас санаттарында танымал пайдаланушылар-оқушылардан студенттерге, магистранттарға, аспиранттарға және т.б. жасөспірімдерге оқулықтарды, ғылыми кітаптарды, анықтамалықтарды және т. б. аудару қызықты емес болып келеді. Сондай-ақ, материал мектеп немесе университет бағдарламасымен шектелмейді, сонымен қатар көптеген қосымша материалдар, қызықты фактілер жіберіледі. Мұндай топтың ең танымал Telegram боттары-Darth Biology, Mendeleev EduBot, History Pics, География және басқалар. Нақты пәндерді оқуға көмектесетін Telegram боттары жаттығулардың, тапсырмалардың, тренажерлардың үлкен жиынтығын ұсынады және осы тапсырмалардың шешімін түсіндіреді. Олар көптеген анықтамалық ақпаратты, формулаларды, кестелік деректерді қамтиды. Мұның бәрі оқушының есте сақтау қабілетін жаттықтыруға көмектеседі, оның көкжиегін едәуір кеңейтеді. Сонымен қатар, белгілі бір ғылыми саладағы танымал ғалымдар туралы қосымша материалдар, олардың өмірінің қызықты фактілері, сондай - ақ зерттелетін пәннің жаңалықтары-жаңа ойлап табылып салынады. Көптеген пәндік Telegram боттары белгілі бір білім саласындағы белгілі бір маманмен жеке сабақтар, кеңестер ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Бұл тәрбиешімен жұмыс жасау сияқты. Осындай бағдарламалық құралдарды қолданғаннан кейін білім алушы сыни тұрғыдан ойлау, материалды талдауда ғылыми әдістерді қолдану қабілетін жетілдіреді. Осылайша пәндерді оқу талапкерге түсу емтихандарына дайындалуға, ал бітірушіге бітіру емтихандарын сәтті тапсыруға, мектепті бітірген жастарға болашақ мамандығын таңдауға көмектеседі.
Telegram боттарының тағы бір кең тобы-бұл жастардын хоббиі мен хоббиінде сүйемелдейтін танымдық қызметтер. Мұндай Telegram боттарын пайдаланушылар өздерін қызықтыратын тақырып туралы және осы туралы үнемі жаңалықтар алып, қызықты фактілерді білгісі келеді. Мұндай Telegram боттарына "балық аулау уақыты", "Науч Кот", "Knit Ideas", "Yoga4" және басқалары кіреді. Осы және басқа қызметтер жасөспірімнің бос уақытын әртараптандыруға, ғылым мен шығармашылықтың әртүрлі салаларына қызығушылық оятуға көмектеседі. Жастардың қызығушылықтары жеке басын қалыптастыруға көмектеседі, бұл оларға алдыңды өмірде көмектеседі.
1.3 Телеграмда тіркелу
Телеграммен жұмысты бастау үшін қосымшаны қажетті дүкеннен табыңыз (біздің жағдайда ол GooglePlay болады), жүктеп, смартфонға немесе планшетке орнатыңыз.
Бағдарламаны іске қосыңыз (сурет 1.1 - 1.3).
Сурет 1.1 Бағдарламаны іске қосу
Сурет 1.2 Бағдарламаны іске қосу
Сурет 1.3 Тіркелу деректерін толтыру.
1.4 Десктоп және веб-нұсқалары
Нұсқалардың мобильді қосымшадан гөрі мүмкіндігі аз. Сонымен, жұмыс үстелінің нұсқасында сіз топты немесе арнаны құра аласыз. Интернеттегі нұсқада (вебограмма) - тек топ. Құпия чаттар екі нұсқада да қол жетімді емес.
Қолданбаны қоса, барлық нұсқалар синхрондалған және бір уақытта жұмыс істей алады. Бұл өте ыңғайлы.
Windows нұсқасын мына жерден жүктей аласыз: https:desktop.telegram.org. Windows үшін Telegram алу түймесін басып, орнатушы файлын сақтаңыз. Оны іске қосып, бағдарламаны орнатыңыз (сурет 1.4).
Сурет 1.4 Бағдарламаны іске қосу
Бағдарламаны ашып, нөміріңізді енгізіңіз. Растау коды ұялы мессенджерге бірден келеді (немесе таңдау бойынша SMS арқылы) - енгізіңіз (сурет 1.5).
Сурет 1.5 Растау кодын еңгізу
1.5 Мессенджер
Интернет - байланыс қызметі өз дамуын чаттардан бастады, содан кейін мессенджерлер, кейін әлеуметтік желілер. Бірақ жақында тағы мессенджерлер ең перспективалы қызметтер тізімінің басында тұрды. Лездік мессенджерлердің танымалдылығының екінші толқынының себебі - интернеттің мобильді өзгерістер бағыттары: жоғары жылдамдық, бағаның бұрынғыдан қарағанда әлде қайда төмен болуы, смартфондарды кеңінен қолдануы. Барлық заманауи жедел мессенджерлердің көптеген ұқсас функциялары бар, мысалы хабарлама, медиа файлдар, аудио және видео жіберу.
Қазіргі уақытта әртүрлі мессенджерлер бар.Әлемде танымал мессенджерлер: Whatsapp, Facebook Messenger, WeChat, QQ Mobile, Telegram, Line. Оның ішінде Қазақстанда пайдаланушылар саны көбі Whatsapp пен Telegram мессенджерлерде. Біз қарастыратын мессенджер ол - telegram, өйткені, telegram - зиянкестерден ғана емес, мемлекеттік органдардан да қорғайтын, өзін қауіпсіз сезінетін смартфондарға арналған мессенджер.
Messenger (IM = Instant Messenger) - бұл жедел хабар алмасу бағдарламасы, мобильді қосымша немесе веб - қызмет. Қазіргі заманғы мессенджерлер хабарламалармен қатар дауыстық және бейне байланыс, файл алмасу, веб-конференцияларды жүзеге асыратын толыққанды коммуникациялық орталықтарға айналды.
Әдетте мұндай бағдарламалар тегін және интернет байланысы болған кезде жұмыс істейді.
Мессенджерлер SMS-хабарламаларды ығыстырып, дауыстық қоңырауларға тамаша балама болды, өйткені енді ұялы телефонды толықтырудың қажеті жоқ -- сіз Wi-Fi-ға қосылған кезде бағдарламаны пайдалана аласыз (яғни, телефондағы мобильді интернетті пайдаланбай). Бұл жағдайда хабарламалар мен қоңыраулар шексіз және ақысыз болады.
Алайда, хабаршылар үшін ұялы байланыстан толығымен бас тарта алмайды: олардың көпшілігінде есептік жазбаны тіркеу үшін телефон нөмірін растау керек, және бұл бағдарламаларды барлығы бірдей қолдана бермейді.
Жедел хабар алмасу қосымшаларының қосымша мүмкіндіктері (мессенджерлер):
-бірден бірнеше достарыңызбен сөйлесу үшін топтық чаттар құру;
-хабарламаларға суреттер, жапсырмалар мен эмодзилерді қосу мүмкіндігі, бұл әңгімелесушіге өз эмоцияларын білдіруге мүмкіндік береді;
-файлдарды жіберу: фотосуреттер, бейнелер, аудио;
-дауыстық хабарламаларды жазу (немесе дауыспен теру), бұл теруді ұнатпайтын немесе белгілі бір уақытта жасай алмайтындарға ұнайды;
-ақылы - қосымшаны орнатпаған досыңызға мессенджерден ұялы телефонға қоңырау шалу (бұл функция барлық бағдарламаларда бола бермейді).
Android, iOS және Windows Phone жұмыс істейтін смартфон иелері мессенджерді жүктей алады. Ол үшін Android үшін Google Play қосымшасына, Apple үшін App Store немесе Windows Phone үшін Microsoft дүкеніне өтіп, іздеу жолына қажетті мессенджердің атын енгізіңіз, содан кейін "Орнату" түймесін басыңыз.
Есептік жазбаны жасау үшін бағдарламаны алғаш іске қосқан кезде енгізілген ұялы телефон нөмірін бағдарламаға қосу керек. Осыдан кейін пайдаланушыға тіркеуді растау коды бар SMS - хабарлама жіберіледі.
Google Play-де 100 миллионнан астам қондырғы алған Telegram әлемде тез танымал бола бастады (сурет 1.6).
Сурет 1.6 Telegram бағдарламасы
Қосымшаны жасаушы - Павел Дуров, Вконтакте әлеуметтік желісін жасаушы. Утилита әлемнің барлық елдеріне бағытталған, ол барлық қолданыстағы ең қауіпсіз хабаршылардың бірі болып саналады.
Мессенджердің ерекшеліктері:
-Android, iOS, Windows Phone операциялық жүйелерін қолдау;
-ДК нұсқасының болуы;
-өзіңізде және сұхбаттасушыңызда жіберілген хабарламаларды жою;
-аудио қоңырауларды орындау, және бейне қоңыраулардың болуы;
-кейіннен монетизациялай отырып, Telegram-да боттар мен жария арналар құру;
-файлдар мен суреттерді қайта жіберу;
-шексіз мәтіндік хабар алмасу;
-пайдаланушылар үшін толық қауіпсіздік;
Мен Telegram және Whatsapp мессенджерлер арасында Telegram-ды таңдаймын, өйткені, WhatsApp синхронизацияны қажет етеді. WhatsApp тек смартфон арқылы жұмыс істей алады, ол құрылғымен бірдей WiFi желісінде болуы керек, сонымен қатар оны 2 телефонға сол пайдаланушы атымен орнату мүмкін емес.
Жіберілетін файлдардың өлшемдері Telegram-да тіпті фильмдерді тастауға мүмкіндік береді. WhatsApp кішкентай файлға риза.
Telegram қалталарды жасауға мүмкіндік береді, мысалы, бұқаралық ақпарат құралдары, жұмыс чаттары, ыңғайлы функционалдығы бар боттар және т.б. WhatsApp бәрін үйіндіге түсіреді.
Telegram боттарды, арналарды және оларға түсініктеме береді. Whatsapp чаттар мен чаттардан басқа ештеңе бермейді, онда авторлардың шеңбері шектеулі және ешқандай кері байланыс берілмейді.
Telegram бірден жұмыс істейді. Ол WhatsApp-қа қарағанда жай ұшады. Кез - келген әрекет бірден жасалады. Бұл әсіресе файлдарды компьютерден жіберген кезде байқалады. Олар бір секундта және тікелей серверге ұшады. WhatsApp арқылы файл алдымен смартфонға, сол жерден серверге жіберіледі.
Telegram жаңа керемет мүмкіндіктерді қосады мысалы, бірнеше хабарламаны бекіту мүмкіндігін қосты. Бір ай өтпейді, онда шынымен керемет нәрсе пайда болады, оны бәрі бірден қолдана бастайды. WhatsApp-та жаңа нұсқалар екі жылда бір рет пайда болады және қосымшаның белгішелерін бояуға дейін азаяды.
Telegram - бұл кросс-платформалық, С++ программалық тілде әзірленген бағдарлама. Telegram арнайы әзірленген жабық кодты Германия мен АҚШ елдерінде жұмыс жасайтын серверлік бөлігін қолданады. Telegram бірқатар артықшылықтарға ие:
-Құпиялылық - барлық чаттар шифрланған және хабарламалар белгіленген уақыттан кейін жойылады;
-Жылдамдық - хабарламаларды жеткізу жылдамдығы аналогтарға қарағанда жоғары;
-Тарату - Telegram серверлері бүкіл әлемде орналасқан ақауларға төзімділікті арттырады;
-Ашықтық - ашық MTProto протоколы мен API қолдану, барлығына тегін;
-Жазылымдар мен жарнамалардың болмауы;
-Шектеулердің болмауы мөлшері хабарламаларды және салынған файлдарды.
Telegram мессенджерінің негізін қалаушылар - ағайынды Павел мен Николай Дуров. Павел - жобаның қаржылық және идеологиялық тірегі, ал Николай техникалық аспектілермен айналысады.
Бұл мессенджердің ерекшеліктері - құпия чаттар және арнайы әзірленген MTProto шифрлау протоколы.
MTProto - пайдаланушылардың хат - хабарларын шифрлау үшін Telegram хабар алмасу жүйесінде қолданылатын криптографиялық хаттама. хаттаманы Николай Дуров және басқа Telegram бағдарламашылары жасаған.
MTProto протоколы мессенджер үшін жасалды, ол бірнеше шифрлау протоколдарын қолдануды қамтиды. Авторизация және аутентификация кезінде шифрлау үшін RSA-2048, DH-2048 алгоритмдері қолданылады, желіге протокол хабарламаларын беру кезінде олар клиент пен серверге белгілі кілтпен AES шифрланады. MTProto 2.0 хаттамасына көшу кезінде SHA-256 криптографиялық хэш алгоритмі қолданылады.( сурет 1.7)
Сурет 1.7 MTProto шифрлау алгоритмінің жұмыс жасау схемасы
Протокол симметриялы AES шифрлау алгоритімінің (IGE режимінде), екі құрылғы арасында 2048 биттік RSA кілттерімен алмасуға арналған Диффи-Хеллман протоколының және хеш функциясының бастапқы тіркесіміне негізделген. Хаттама кілттері міндетті емес салыстырып тексерумен end-to-end шифрлауын пайдалануға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, осы хаттама негізінде MTProxy құрылды.
MTProto протоколының шифрлеу пакетінің құрамы (1 кесте) кестеде көрсетіледі. Өз кезегінде, бұлтты чаттардағы хабарламалар алдымен Telegram серверлеріне жіберіледі, содан кейін олар MTProto протоколын қолдана отырып шифрланады. Бұл жағдайда хат алмасуды мессенджер әкімшілігі шешуі мүмкін.
Шифрлау пакетінің құрамы
-Length - padding есебінсіз пакеттің ұзындығы;
-Header - әр пакет хаттамасының нұсқасы, қоса берілген медиа файл түрі туралы ақпаратты қамтитын үш тақырыптан тұрады;
-Random bits - клиент жасаған 120 бит және 8 бит байт өрісінің ұзындығын анықтайды. Шифрлау үшін Salt ретінде қолданылады;
-Layer - протокол нұсқасын білдіреді;
-seq_in - чат жасаушыға жіберілген хабарламалар саны;
-seq_out - чат құрушыдан жіберілген хабарламалар саны;
-Random id - жіберуші клиент жасаған еркін сан мәтін ретінде жіберіледі;
-TTL - алушы хабарламаны жоймас бұрын көре алатын секундтар саны;
-Message - пайдаланушы енгізген хабарлама (еркін ұзындық);
-Padding - шифрлау алдында бірден қосылады.
Шифрлау схемасы:
-auth_key - чат құру арқылы алынған ашық шифрлау кілті;
-Payload - шифрлау пакеті (алдыңғы тармақтан);
-msg_key - ең кіші 128 бит SHA1-шифрланған пакеттің хэші. Шифрды шешу кезінде дұрыстығын тексеру үшін қолданылады;
-Padding - шифрлау блогының өлшемі 128 битке тең болу үшін 0-96 бит қосылады;
-AES key және IV - IDE режимінде AES алгоритмімен шифрлау параметрлері. KDF көмегімен алынған;
-KDF (key derivation function) - msg_key және auth_key негізінде AES key және IV қалыптастыру функциясы;
-auth_key_id - кіші 64 бит SHA1-ашық кілт хэші K. соқтығысу жағдайында ашық кілт қайтадан жасалады.
Хабарламаларды дешифрлеу. Telegram әрдайым ақырғы шифрлауды пайдаланбайды, өйткені кодтаудың бұл түрі серверде ақпаратты сақтауға және әртүрлі құрылғылардан хабарламаларды ашуға мүмкіндік бермейді. MTProto протоколы бойынша шифрленген хаттамаларды арнайы структура арқылы дешифрлеуге болады.
Шифрланған хабарламаның құрылымы (кесте 1.1)
Кесте 1.1 Шифрланған хабарлама
auth_key_id
msgkey
EncryptedData
64 бит
128 бит
N * 128 бит
Клиент шифрланған хабарлама алады, auth_key_id түпнұсқалығын тексереді-кіші 64 бит SHA1-ашық k кілтінің хешін есептейді. Key derivation function көмегімен AES key және IV құрылады. Әрі қарай, AES-IGE алгоритмін қолдана отырып, деректерді блоктық шифрлау орын алады. Нәтижесінде біз жіберушінің пакетіне сәйкес келетін пакетті аламыз. Шифрланған пакеттің ең кіші 128 битін msg_key-мен салыстырамыз. Нәтижесінде біз дешифрланған хабарлама аламыз.
Құпия чаттардан басқа пайдаланушылардың барлық хат-хабарлары MTProto протоколы арқылы шифрланады. Оның кілттері бөліктерге бөлініп, әртүрлі елдердің серверлерінде сақталады. Осы себепті telegram сот шешімімен кілттерді беруге мәжбүрлеу мүмкін емес.
2013 жылдың 8 қазанынан бастап мессенджерде "Құпия" чат (Secret Chats) режимі пайда болды. Бұл режим шифрлауды жүзеге асырады, онда тек жіберуші мен алушы IGE режимінде AES-256 алгоритмін қолдана отырып, ортақ кілтке ие (end-to-end шифрлау). Жіберілетін хабарламалар үшін Infinite Garble Extension. Кәдімгі режимнен айырмашылығы, құпия чаттардағы хабарламаларды сервер шешпейді, хат алмасу тарихы тек чат құрылған екі құрылғыда сақталады.
Құпия чаттар өздерін қамтамасыз еткісі келетін адамдар үшін ең қауіпсіз байланыс. Негізгі қолданыстан басқа протоколдар барлық хабарламалар құрылғыдан принцип бойынша кілттермен шифрланады. Ешкім хабарламаларды, соның ішінде Telegram қызметкерлері қабылдамайды және шифрын шешпейді. Мұндай чаттардағы хабарламаларды жіберуге болмайды және олар жоқ бағдарлама серверлерінде сақталады. Бірақ құпия сөйлесулердің екі кемшілігі бар - бұл оған қатыспаған құрылғыда чат ашу мүмкін еместігі және ешкім ашық Telegram интерфейсінің скриншотынан қорғалған емес құпия чат.
Файлдарды бөлісу кезінде сіз файлдарды құрылғыдан жібере аласыз және iOS немесе Android үшін мобильді нұсқа қолданылған жағдайда интернеттен медиа мазмұнын іздей аласыз. Берілетін файлдардың мөлшері 2 Гб-мен шектелген. Бағдарлама байланыс үзілгеннен кейін файлдарды жүктеу жүйесін қолданады
Telegram-бұлтқа негізделген мессенджер, оны бір уақытта бірнеше құрылғыда пайдалануға болады және барлық чаттар мен файлдар (Құпия чаттардан басқа) осы құрылғыларда қол жетімді болады. Барлық сөйлесулерде дауыстық хабарламалар, бейне хабарламалар, файлдарды тіркеу, стикерлер, gif анимациялары және эмодзи қолдануға болады; әңгімелесушінің хабарламаны оқығаны туралы белгі бар және т. б.
Бұлтты чаттар. Бұл екі Қолданушы арасындағы чаттар. Мұндай чаттардағы хабарлама тарихы бұлтта сақталғандықтан, ол қолданба орнатылған барлық құрылғылардан қол жетімді. 2019 жылдың наурыз айында шыққан 5.5 нұсқасынан бастап, әдеттегі чаттарда өзіңіз үшін және сұхбаттасушы үшін чаттағы кез келген хабарламаларды жою мүмкін болды.Кәдімгі чаттарда фотосуреттер мен бейнелерді жою үшін таймерді орнатуға болады. Белгіленген уақыт аяқталған кезде файл екі жағынан жойылады.
Құпия чаттар (Secret Chats) -- шифрлауды аяқтауды қолданатын чаттардың жеке түрі. Мұндай чаттардағы хабарлардың тарихы бұлтта сақталмайды, тек жіберуші мен алушының құрылғыларында. Құпия чаттардан хабарлама жіберуге болмайды. Құпия чаттарда хабарламаларды немесе файлдарды оқығаннан немесе ашқаннан кейін белгілі бір уақыттан кейін жою үшін таймерді орнатуға болады. Белгіленген уақыт аяқталған кезде хабарлама жіберуші үшін де, алушы үшін де жойылады.
Сақталған хабарлар (таңдаулылар). Барлық қажетті хабарларды бөлек диалогқа сақтауға болады. Сондай-ақ, шексіз файлдарды жүктеуге болады, яғни мессенджер шексіз бұлтты қамтамасыз етеді. 2019 жылы хабарламаларды бекіту мүмкіндігі пайда болды.
Топтар мен арналар. Telegram-да қарапайым және құпия чаттардан басқа топтар мен арналар бар.
Топтар - бұл чаттардың жеке түрі, онда көптеген қатысушылар бірден сөйлесе алады. Бастапқыда топтарға тек 200-ге дейін қатысушы кіре алды, 2015 жылдың қараша айынан бастап 1000-ға дейін супер топтар, 2016 жылдың 14 наурызынан бастап-5000-ға дейін қатысушы. 2017 жылдың 30 маусымынан бастап супер топтар саны 10000 қатысушыға дейін өсті, 2018 жылдың 30 қаңтарынан бастап -- супер топтар 100 000 қатысушыға дейін, 2019 жылдың 21 қаңтарынан бастап 200 000 қатысушыға дейін өсті.
Қоғамдық есімдер. Telegram басқа пайдаланушыларды тек телефон нөмірі арқылы ғана емес, сонымен қатар (username) жалпы есімдерді де пайдалануға мүмкіндік береді. Егер жалпыға ортақ атау қолданылса, пайдаланушыға оның телефон нөмірін білмей-ақ хабарлама жібере аласыз. Жалпыға ортақ атауды достарыңызбен немесе әлеуметтік желілермен бөлісу үшін сілтеме түрін пайдалану ыңғайлы t.meпубличноеимя.
Дауыстық қоңыраулар. 2017 жылдың наурыз айында Telegram-да дауыстық қоңыраулар пайда болды. Қоңыраулар құпия чаттар сияқты соңғы шифрлауды қолданады. Мүмкіндігінше, қоңыраулар трафикті үнемдеу үшін аудио кодектерді қолдана отырып, тең-теңімен байланыс арқылы өтеді. Бағдарлама параметрлері сізге қоңырау шала алатын адамдардың шеңберін шектеуге мүмкіндік береді - ұсынылған нұсқалардың ішінде: барлық пайдаланушылар, тек контактілер немесе ешкім. Таңдауды жеке пайдаланушыларға немесе пайдаланушылар тобына жалпы параметрлерге қарамастан қоңырау шалуға рұқсат беру немесе тыйым салу арқылы нақтылауға болады.
Көптеген адамдар күн сайын Telegram-мен пайдаланады және мессенджерде қандай жасырын функциялар бар екенін білмейді, бірақ олар өте көп.
Сіз білмейтін Telegram-ның бірінші ерекшелігі - мессенджерді парольмен қорғау.
Егер сізде жасыратын нәрсе болса, онда Telegram - бұл дәл орын. Бұл функция кез - келген хат - хабарды көзден жасыруға мүмкіндік береді. Растау коды болмаса, чаттар тізімін ашу мүмкін емес (сурет 1.8).
Сурет 1.8 Растау кодпен чаттар тізімін ашу
Сіз Telegram-ға кірер алдында өз саусақ ізін растайсыз немесе сол функция сіздін ұялы телефонызда болмаса, онда баптаулар ішінде өзінізге ыңғайлы кодты таңдап алғаннан кейін, сол кодты еңгізесіз.
Бұл "құпия код" деп аталады және құпиялылық пен Telegram-дық қауіпсіздік параметрлерінде қол жетімді. Құпия сөзді жасағаннан кейін чаттар тізімінде құлып пайда болады (сурет 1.8) және сіз оны басқаннан кейін жеделхаттар бұғатталады және парольсіз ештеңе көрсетілмейді (сурет 1.9)
Сурет 1. 9 Telegram функция ұялы телефонызда
Аудио хабарламаны автоматты түрде жазу. Интернетте ұзақ уақыт бойы сыртқы динамик арқылы кез-келген мессенджерде аудио хабарламаларды тыңдаудың қажеті жоқ екендігі туралы жаңалықтар бар. Егер, сіз телефонды құлағыңызға апарып, телефонмен сөйлескендей жазбаны тыңдай аласыз.
Бірақ Telegram-ның тағы бір ерекшелігі бар, соның арқасында жаңа аудионы жазу өте оңай.
Telegram-да кез-келген диалогты ашып, сөйлесу кезінде телефонды құлаққа апарыңыз, бастапқы дыбысты естіңіз және сөйлесуді бастаңыз. аяқтағаннан кейін телефонды құлағыңыздан алып тастаңыз және сіз айтқанның бәрі жіберуді күтуде. Тек көрсеткіні басып, дыбыстық хабарламаны жіберу ғана қалады.
Жеделдетілген аудио. Аудио туралы, тағы бір қызықты факт.
Сурет 1.10 Дыбысты тыңдау
Сіз ұзын аудиоларды уақыт үнемдеу үшін, немесе сіздің қолыныз бос болмаса, бірақ аудио міндетті түрде тындау керек болса, онда сіз тездетілген форматтасол аудионы тыңдай аласыз. "2x" түймесін басыңыз және дауыстық хабарлама екі есе жылдам ойнатылады. Дыбысты тыңдау кезінде түйме пайда болады. (сурет 1.10).
Кейінге қалдырылған хабарламалар. Telegram-ның соңғы нұсқасының шығарылуымен жаңа қызықты, қол жетімді ерекшілік - бұл Кейінге қалдырылған хабарламалар.
Сурет 1.11 Хабарлама жіберу Сурет 1.12 Хабарлама жіберу уақыты
Хабарламаларды белгіленген уақытта жіберу, немесе сіз ұмытпау үшін осы функциямен пайдалана аласыз (сурет 1.11). Осыдан кейін сіз күн мен уақытты белгілейсіз, Telegram өзі хабарлама жібереді (сурет 1.12).
Егер қажет болса, еске салу, өз-өзіне қандай да бір ескерту жіберіп, кейінге қалдырылған хабар өзіне қосымша "Избранное" чатқа жіберіледі. Содан кейін Telegram сізге бұл хабарламаны белгіленген күні жібереді.
1.6 Чат - боттар
Жақында мессенджерлерде чат - боттар сияқты қызметтер танымал бола бастады. "Чат-бот" терминін 1994 жылы Майкл Молдина ойлап тапқан.
Мессенджерлерде чат - боттарды пайдаланудың қазіргі жай-күйін зерделеп, чат боттары әмбебап құрал деген қорытындыға келуге болады, қарым-қатынастан бастап ойын-сауыққа дейін, медициналық кеңес беруден бастап тауарлар мен қызметтерге тапсырыс беруге дейін әртүрлі міндеттерді шешуге қабілетті мамандандырылған қолданбалы шешімдер арқылы танудан қолдау қызметтеріндегі күрделі консалтингтік мәселелерді шешкенге дейінгі эмоциялар клиентке бағытталған ақпараттық жүйелер.
Чат-бот - бұл қандай да бір мақсатқа немесе ойын-сауыққа қол жеткізу үшін пайдаланушылармен (адамның мінез-құлқына еліктей отырып) сөйлесе алатын бағдарлама. Бұл әдетте Facebook Messenger, Slack, Telegram немесе Viber сияқты кез-келген хабар алмасу платформасы арқылы жасалады.
Чат-боттар ережеге негізделген салыстырмалы түрде қарапайым бағдарламалар болуы мүмкін немесе тіпті жасанды интеллектті қолдана алады, бұл оларды әлдеқайда күрделі, бірақ көптеген міндеттерге жарамды етеді.
Чат-боттар - бұл месенджер арқылы пайдаланушылармен байланысатын және көптеген нақты функциялары бар көмекші түрі. Чат-ботты ақпаратты жіберу үшін де, оны жинау үшін де пайдалануға болады. Мессенджерлердің прогрессивтілігін он жыл бұрынғы құбылыс - әлеуметтік медианың жарылысымен салыстыруға болады. Қазірдің өзінде хабар алмасу қосымшаларын 2 миллиард адам пайдаланады және болжамдарға сәйкес, 2021 жылға қарай пайдаланушылар саны 2,48 миллиардқа дейін артады.
Бот адамды алмастыра алмайды, бірақ ол көптеген күнделікті операцияларды автоматтандырады, техникалық қолдау қызметтері мен call-орталықтарды ауыстырады, танымал сұрауларға бірден жауап береді және анықтамалық ақпарат береді. Бот бизнеске сатушы-кеңесші ретінде жұмыс істеуге көмектеседі. Пайдаланушымен диалог барысында бағдарлама опциялар тізімін біртіндеп тарылтатын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz