Балаларға қағазға заттарды орналастыру дағдыларын үйрету

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

1.
Мектепке дейінгі балалардың сюжеттік сурет салудағы ертегі кейіпкерінің образының теориялық негіздері

1.1
Мектепке дейінгі ұйымындағы сурет салу туралы жалпы ұғым

1.2
Мектепке дейінгі сюжеттік сурет салу ерекшеліктері

1.3
Сюжетті сурет салудағы ертегіге илюстрация жасау

2.
Мектепке дейінгі балалардың сюжеттік сурет салудағы ертегі кейіпкерінің образының практикалық негіздері

2.1
Ертегі кейіпкелер образын сомдау арқылы тәлім-тәрбие беру

2. 2
Мектепке дейінгі балалардың сурет салу сабағында ертегі кейіпкеріне образ беру

2.3

Ересек топқа арналған (Колобок ертегісі)

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңында жеке адамның шығармашылық, рухани және дене мүмкіндіктерін дамыту, адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру білім беру жүйесінің басты міндеттерінің бірі деп көрсетілген. Олай болса, мектепке дейінгі тұлғаны қалыптастыруда бейнелеу өнері әрекетінің орны ерекше.Мектеп жасына дейінгі балалардың ең сүйікті әрекеттері сурет салу, мүсіндеу, жапсыру кезінде заттар мен құбылыстар туралы түсінігі қалыптасып, көркемдеп бейнелеуге және өзінің сол затқа қатынасын жаңа оймен бере білуге дағдыланады. Мектепке дейінгі кезеңдегі шығармашылық қабілетінің дамуы мектеп жасына дейінгі балаларда бейнелеу өнерінде пішін және бояуды сәйкестендірудің басқа жолын іздеуі болып табылады.Сондықтан, балабақшада баланың басты әрекеті ретінде бейнелеу өнерін енгізген маңызды болып саналады. Бала сурет сала, қиял және желімдей келе, бірінші кезекте өзі үшін суъективті жаңа бұйымды алады. Бала үшін мұның маңызы зор. Балалар суретшілер тәрізді жасамаса да, мектепке дейінгі кезеңде бірнеше көркем бейнені жасай алады. Сурет салу барысында баланың ақыл-ойы жетіліп , жағымды мінез - құлықтары мен адамгершілік қасиеттері қалыптастырып, әсемдік пен сұлулықты қабылдау қасиеті артады. Яғни қоршаған ортаға, табиғатқа деген эстетикалық сезімі шыңдала түседі.Сурет салуы сүю-өмірді, табиғатты айнала қоршаған ортаны сүю. Ол адамның ақыл-ой парасаты өсіреді,танымын кеңейтіп, ізгілікке, әсемдікке үйретеді,өмірдегі келеңсіз құбылыстармен ымырасыз күресуге тәрбиелеп,халқына, еліне, жеріне деген сүйіспеншілікке баулиды - дейді танымал ұстаз Ә.Төлеубаев.Эстетикалық қабылдау әрқашанда заттар мен құбылыстардың тек сыртқы пішіндері мен белгілері ғана емес ,олардың ішкі сапалық белгілеріне баға берумен де байланысты.Сондықтан эстетикалық және идеялық құбылыстар өзара байланысты және үлкен танымдық мәні бар.Бұл мәселе жөнінде қазақтың заңғар жазушысы М.Әуезов : Көркем өнердің міндеті табиғатқа еліктеу емес,оның сырын ашу.Көркем өнер біздің ішкі дүниеміз бен жан-жүйемізге әсер етіп,адамдық қалпымызды тәрбиелейді ,-деген болатын.Сурет салу эстетикалық тәрбие беруде халық дәстүрлерін, ұлттық өнердің көбірек пайдалану қажет. Себебі балабақша балаларын халқымыздың өнері,ертегілеріндегі кейіпкерлер бейнесі қызықтырады. Зерттеу мәселесі:Мектепке дейінгі балалардың сюжеттік сурет салудағы ертегі кейіпкерінің образын зерделеу Зерттеу объектісі:Мектепке дейінгі балалар Зерттеу пәні:Бейнелеу өнері Зерттеу мақсаты:Мектепке дейінгі балалардың сюжеттік сурет салудағы ертегі кейіпкерлерінің образының теорияда негіздеп,практикалық жұмыста қарастыру. Зерттеу міндетті: Мектепке дейінгі сюжеттік сурет салу ерекшеліктерін анықтау.Сюжетті сурет салуда ертегі кейіпкеріне иллюстрация жасау. Зерттеу болжамы:Мектепке дейінгі балалардың сюжеттік сурет салудағы ертегі кейіпкерлеріне образ беру арқылы балаларды тәрбиелеу Зерттеу әдісі:бақылау, байқау,зерттеу. Курстық жұмыс: кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттерден тұрады.

МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ СЮЖЕТТІК СУРЕТ САЛУДАҒЫ ЕРТЕГІ КЕЙІПКЕРЛЕРІНІҢ ОБРАЗЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 1.1Мектепке дейінгі ұйымындағы сурет салу туралы жалпы ұғым
Қазіргі заманда сурет салу балабақшада оқытудың маңызы өте зор. Балалардың ой-өрісін кеңейтіп дамыту үшін сурет салу өнері ең қажетті ұйымдастырылған оқу қызметтерінің бірі болып саналады.Бұл жұмыс екі бөлімге бөліп қарастырылған,бірінші бөлімде балабақшада сурет салу оқу қызметін оқыту,затқа қарап заттың суретін салу және тақырыптағы ертегіні илюстрациялауға байланысты сурет салу. Сурет салу оқу қызметін осы жастардағы ортаңғы топтағы балаларға оқытудың басты мақсаты, ол балаларға өмірдегі кездесетін қарапайым заттарды бейнелеуді үйрету болып табылады. Балалар өздерінің жас ерекшеліктеріне байланысты салған суреттерінде заттардың ұзындығы мен көлемін ғана көрсете біледі. Сондықтан сурет салудың басты негізгі затты көріп, көрген бойынша заттың биіктігін, көлденеңін, сол заттың басқа заттан өзгешілігін ажырату арқылы салу. Затқа қарап салу тапсырмасын орындау барысында, бала заттардың өз түсін байқауға және басқа заттармен салыстыра білуді үйреніп меңгереді. Егерде балалардың осы қабілеттерін дұрыс қалыптасатын болса, мектепке барғанда баланың сурет салу мүмкіншілігі арта түседі. Сурет салуды үйрету балалардың көріп есте сақтау, қиял деңгейлерін дамытуға көп әсерін тигізеді.Балаларға өзінің -- қабілетін көрсете білуге мүмкіндік беру.Балаларға білім мен тәрбие беру үрдісінде шығармашылық іс-шараларды ұйымдастыру. Қоршаған болмыстағы құбылыстар мен заттарды бейнелеу тәсілдеріне үйрету негізінде эстетикалық талғамдарын қалыптастыру. Әдіс-тәсілдері: -- педагогикалық және психологиялық әдебиеттерді талдау; -- тәрбиешілердің іс-тәжірибелерімен танысып, зерттеу, байқау; -- педагогикалық эксперимент жүргізу; -- әртүрлі мәтінмен, сюжетті суретке әңгіме құрау әдістерін колдану; -- әңгіме, сауал сұрақтар, байқау, салыстыру; -- құзіреттіліктің бастапқы негіздерін қалыптастыру: Шығармашылық деген не? Қабілеттердің шығармашылық деңгейге көтерілуі неге байланысты деген сұрақтарға әрбір педагогты мазалайтын сөзсіз.Шығармашылық өте күрделі процесс және ол адамға ғана тән.Біріншіден, кез келген бала адамзат баласының осы кезге дейінгі жинақталған тәжірибесін меңгертуге бағытталған оқу әрекеті арқылы дамиды,білім,білік дағдыны қабылдайды, екіншіден,кез келген бала шығармашылық әрекеттер орындау арқылы өзінің мүмкіндіктерін дамытады. Екі түрлі әрекеттер, екі түрлі мүдделер әр түрлі мақсаты шешіледі. Баланың шығармашылық, ізденгіштік қабілеттерін дамыту ерте кезден бастап қолға алуды қажет етеді.Мысалы,тіл үйрету үшін біз баланың туған сәтінен бастап сөйлесе бастаймыз. Ал музыканттар жанұясында үнемі музыка естіп өскен баланың сол өнерге қабілеті өте ерте кезден ашылады. Бала жүйелі,тұрақты ұйымдастырылған шығармашылық әрекет жағдайында болуы қажет. Дамыта оқыту ерекше ахуал-бала мен тәрбиеші арасындағы ерекше қарым-қатынас. Тәрбиеші бұл жағдайда дайын білімді түсіндіріп қоюшы, бақылаушы, бағалаушы емес, танымдық іс-әрекетті ұйымдастыратын ұжымдық істердің ұйытқысы.Тек осындай оқыту ғана баланың интелектісін көзін ашып, шығармашылығын дамытады. Жоғарыда көрсетілгендей бейнелеу өнері екі бағытта жүргізіледі. Олар: Саусақ маторикасы дамытатын, негізгі қарапайым бейнелеу өнерінің әдіс-тәсілдері. Сурет салудың қарапайым әдіс-тәсілдерін меңгеруде төмендегі негізгі бағыттар ұсынылады: -сурет салуға қажетті құрал жабдықтарды алдын ала баламен бірге таңдап,әзірлеп және ыңғайлы орынға орналастыру: -суретке мұқият қарап,қарындашты,қылқаламды қалай ұстау керектігін балаға көрсету: -ұсынылған үлгі бойынша әр түрлі сызықтарды бастыра сызып үйренуге бағыт беру: -түрлі түсті бояуларды орналастыра басқа түс алуға және оны сурет салуда пайдалана білуге көмектесу, бағыт беру. Мектепке дейінгі жастағы баланы жан-жақты етіп тәрбиелеудегі басты мәселелердің бірі,оны шешудің негізгі бір тармағы-эстетикалық тәрбие беру барысында ерекше үлес бейнелеу өнерінің еншісіне тиетіндігінде.Бұл жөнінде танымал ғалым Ф.Жұмабекова: Бейнелеу өнері тәрбие құралы ретінде баланың жеке басының жан-жақты дамып, қалыптасуына тікелей әсер етеді,-дейді.Сурет салу оқу қызметі эстетикалық тәрбие беруде халық дәстүрлерін, ұлттық өнердің көбірек пайдалану қажет. Себебі балабақша балаларын халқымыздың өнері, ұлттық ойындар және халық ертегілеріндегі кейіпкерлер бейнесі қызықтырады.

1.2 Мектепке дейінгі сюжеттік сурет салу ерекшеліктері Сюжеттік сурет салуБір мазмұнға біріктіре отырып бірнеше заттардың суреттерін (табиғат суреттері, қоршаған ортадағы оқиғалар, мерекелер, адамдардың еңбегі, ертегі, әңгіме, өлең, әндер мен мазақтамалардың сюжеттері) бейнелей білуге үйрету.Қазақ халқының өмірін, тұрмысын, еңбегін білдіретін қазақтың ертегілері мен аңыздарының желісімен суреттер салу (Қаңбақ шал, Ақсақ құлан және т.б.). Кейіпкерлердің өзара қарым-қатынастарын бейнелеуге үйрету. Кейіпкерлердің әрекеттерін бейнелеу. Қарапайым психологиялық сипаттамаларын құру, заттардың кеңістікте бір-біріне жақын, бірге және т.б. орналасуын бере білу.Суреттегі түстік қатынастарды жеке шешуге: табиғат пен ұлттық өнердің орнын қарама-қарсы және үйлесімді байланыстарына еліктеп бояуларын таңдауға, жыл мезгілдерін, тәулік уақытын, әрекеттердің орнын түстермен бейнелеуде өзінің қатынасын бере білуге, бұлыңғыр немесе шуақты күнді, мерекелік от шашу, кешкі өзендегі жарығы жанған кеме және т.б. қағаздың түсіне сәйкес бояуларды таңдауға үйрету, түстердің қарама-қарсы және пастелді гаммаларын қолдану.Бейнелерді бүкіл параққа, бір сызықтың бойына, жалпақ жолақшаға (жақын, алыс) орналастыру іскерліктерін қалыптастыру. Қағаздың төменгі жолақшасына жердегі заттарды, жоғарғы бөлігіне жоғарыдағы заттарды орналастырып кеңістіктік қатынасын бере білуге үйрету.Ойдан салу және ұжымдық жұмыстарды қолдану.Балаларды бейнелеу өнермен таныстыруБалаларды бейнелеу өнер түрлерімен (кескіндеме, графика, мүсіндеу, сәнді-қолданбалы өнер) таныстыруды жалғастыру. Кескіндеме өнері туындыларымен (суреттер мен қазақ, орыс және кеңес дәуірі суретшілерінің өңдеген суреттері), портреттермен, пейзаждармен таныстыру. Суретшінің әр жыл мезгілінде (алтын күздің көп түстілігі мен көктемнің тұнықтығын) табиғат сұлулығын қалай көрсеткенін сезіне білуге үйрету. Шығарманың мазмұнын көріп, түсінумен қатар, суретшінің табиғатты суреттей отырып, нені жеткізгісі келгендігін (қуаныш, қайғы) қандай әсерлендіргіш құралдар пайдаланғандығын түсіне білуге үйрету. Портреттік кескіндемемен танысу барысында суретші адамның көңіл күйін қалай беріп тұрғандығына назар аудару. Балалардың шығармаларды қарау барысында бейнеленген құбылыстарды сезіну, суретшінің жеткізбек ойын түсіне білу қабілеттерін қалыптастыру. Мысалы, жазғы таңның сұлулығынан қуанышты көңіл-күй сезіну (И. Шишкин Қарағайлы ормандағы таң), қоршаған орта мен жасампаз еңбек туралы (Ә. Қастеев Қызыл үй), қыздың ерке көңіл-күйі (И. Репин Инелік), бұлтты аспан мен қураған шөптің мұңды көңіл-күйі (В. Серов Қазан).Аңдар бейнесін мейіріммен жылы қабылдауға үйрету (Е. Чарушин Бұғының бұзауы, Сәбізі бар қоян). Бөлме ішінде өнер туындыларын орналастыру әсемдігіне көңіл бөлуге үйрету.Қазақ халқының ұлттық өнер туындыларымен, әшекей бұйымдарымен, тұрмыстық заттарымен, ат әбзелдерімен, киім-кешегімен таныстыру. Ұлттық ойыншықтар мен әшекейлер туралы (тәрбиешінің қалауымен) түсінік беру. Шағын бейнелерді мүсіндеу (құстардың, балықтардың, жануарлар мен адамдардың) туралы түсініктерін кеңейтуді жалғастыру. Бейнені жасауда суретшінің қандай әсерлендіргіш құралдарын қолданғандығын көре білуге, бейненің мінез-құлқын анықтай білуге үйрету. Мүсінді тұғырда айналдырып, жан-жағынан анықтап қарауға үйрету. Әр түрлі материалдардан (фарфор, сүйек, керамика, ағаш, шойын, шыны, т.б.) жасалған мүсіндермен таныстырып, бұл мүсіншінің қолынан шыққан туынды екендігін әңгімелеу. Жұмыс үстіндегі мүсіншінің суретін көрсету. Мысалы: М.В. Нестеровтің Мүсінші Вера Игнатъевна Мухинаның портреті. Мүсіндеу құралдарымен таныстыру: Бүркіт (ағаш), Көжек (фарфор). Көлемдік пішініне, қалыбына, ырғағы мен материалына көңіл аудару. Суретшінің мүсіндік портрет құралдарын қолдана отырып кейіпкердің мінез-құлқын түсінуге үйрету (даналық, ерлік, ананың қайсарлылығы). Ұлы Отан соғысының батыры Н. Әбдіровтың анасының бейнесімен таныстыру (А. Ғалымбаеваның Батыр анасы). Ұлттық музыка аспаптары: домбыра, қобыз, жетіген, шаңқобыз, қылқобыз, т.б. таныстыру. Балаларды балаларға арналған кітаптарын безендіру құралдарымен таныстыру. (В. Конашевичтің балаларға арналған кітабына А.С. Пушкиннің Балықшы мен балық туралы ертегісі, С.А. Михалковтың Сізде не бар? шығармасына А. Пахомованың иллюстрациялары. Балалар кітаптарының қазақстандық суретшілері: график К. Пак, суретші К. Каметов, қазақтың ұлттық эпосы мен ертегілерінің суретшісі Е. Сидоркин.)Қауырсынмен, қарындашпен, акварельмен орындалған суреттердің айқындылығы мен кітапты безендірудің ерекшеліктерін (суреттердің мәтінге сәйкестілігі, мұқаба, титул парағы, басы, соңы) ескеруге үйрету.ЖапсыруМақсаты: мектепке дейінгі ересек жастағы балалардың эстетикалық талғамдарын, жапсырма бейнелерінің мәнерлілігін құру іскерліктеріне тәрбиелеу, балаларды безендіру және ою-өрнек қызметіне дайындау, қию тәсілдерін меңгеру барысында көру - қимыл үйлестірулерін дамыту. Міндеттері:- қиюдың түрлі тәсілдерін қолданып, бірнеше бөліктерден заттар құрастыру және түрлі пішіндегі геометриялық және өсімдік элементтерінен құралған өрнектерді құрастыру іскерліктерін дамыту;- көз алдына елестету арқылы бейнелерді құра білуді жалғастыру, затқа қарап жапсыру дағдыларын қалыптастыру;- таныс техникаларды өз еріктерімен үйлестіру, өзінің бастамасымен бейнелеудегі түрлі тәсілдерді біріктіруде жаңа техникаларды меңгеру талаптарын қолдау;- көркем қолөнер туралы түсініктерін қалыптастыру (ағашты ою және әшекейлеу, қыш-құмыра кәсібі, тоқымашылық, қол шеберлігі және т.б.), шеберлердің қаңдай материалдармен және құралдарды қолданатыны туралы түсінік беру;- жапсыру барысында түсті мәнерлілік құралы ретінде қолдану іскерліктеріне тәрбиелеу, қағаздың түсі мен оның реңктерін жеке таңдау үдерісінде түстерді сезе білуін жетілдіру;- ұлттық сәндік қолданбалы өнердің салдарын жапсыру барысында қолдануға үйрету, балаларды қазақтың ұлттық өнерімен, оның түрлерімен, ерекшеліктерімен, түс және композициялық құрылымымен таныстыру.Заттық жапсыруЗаттың құрылымының негіздері туралы балалардың білімдерін жүйелеп тереңдету (барлық заттар бөліктерден құралады, тағайындалуына қарай бөлшектер бөлініп, төменгі бөлігінде әрқашан қомақты және ірі, қалғандар - ұсақ бөліктер болады), балалардың қайшыны қолдану іскерліктерін бекіту: жолақшаларды төртбұрыштарға, шаршыларды үшбұрыштарға, шаршы немесе төртбұрыштардың шеттерін қию арқылы дөңгелек пен сопақша пішіндерді қию. Симметриялық емес сұлбаларға салынған немесе ойдағы контурларымен қию дағдыларын қалыптастыру.Екіге бүктелген қағазды қатпарлап, түрлі бейнелерді қиюға үйрету (жапырақтар, гүлдердің күлтежапырақшаларын, көлік дөңгелектері).Балаларды жырту тәсілімен жапсыруға, ғажайып құс, алтын балық, қызыл гүл бейнелерін жасауға үйрету.Түзу сызықты және дөңгелек пішіндерден тұтас ойыншықтардың бейнелерін, қисық жыртылған қағаздардың бөліктерінен жұмсақ ойыншықтардың бейнелерін құрастыруға үйрету.Қағаз бетіне әуелі ірі бөлшектерді өзіне тән ұсақ бөлшектермен толықтыра отырып жапсыру дағдыларын қалыптастыру.Сәндік жапсыруҰлттық өнердің желісімен түрлі қағазда геометриялық элементтерден (шеңберлер, шаршылар, сопақшалар) өрнектер құрастыра білуге үйрету. Композиция заңдылықтарын түсінуге, өрнекті құрастырудың негізгі ұстанымдары: симметриялығы, бұрылыстар, ырғақ, кезектесу, ою элементтерін орналастыруда заттың пішініне көңіл аударуды есепке ала отырып сәнді жапсыруларды құрастыруға үйрету.Аналар мен әжелерге сыйлықтарды, қуыршақтарға арналған киімдерді (бас киімдер, мойынорағыштар, көйлектер, жейделер, іш киімдер), ұлттық әшекейлерді, табақтарды, құмыралар мен вазаларды балалардың өз ойынша безендіруде жапырақтар мен гүлдерден өрнектер құрастыру.Балаларға қағазды бірнеше бүктеп, геометриялық сәнді элементтер мен пішіндерді, шаршыларды, төртбұрыштарды, дөңгелектер мен сопақшаларды тең бөлуге, шаршылар мен т.б. қиғаштап қиюға үйрету.Ортасы мен бұрыштары безендірілетін симметриялық пішіндерді екіге бүктелген қағаздардан қиюға, қатпарлап бүктелген қағаздардан қол ұстасып жүріп айтылатын әндерге, жиектемелерді, үйдің маңдайшасын безендіруге арналған шілтерлерді, топ бөлмесін мерекелік безендіруге фризалық әшекейлерді қиюға үйрету.Ұлттық кілемдерді (сырмақ, тұскиіз, текеметтерді), ас тақтайшаларын, сүлгілерді, ыдыс-аяқ сақтайтын сөмкелерді (аяқ қап), тері белдіктерін, қымыз құятын ыдыстарды (торсық), кеселерге арналған қаптарды әшекейлеуге үйрету. Қойдың екі мүйізі - қос мүйізді төрт айшық өрнегі негізінде қолдану.Қошқар мүйіз өрнегін түрлендіріп қолдану: жиектеме өрнек (белдік, кілемнің жиектемелері, киіз үйдің баулары), қоймүйізді жұп шиыршықтар (кілемнің ортасы, жапқыштар, сандықтың тыстары, сөмкелер), геометриялық өрнектер (кілемдер, алашалар). Қазақ өрнектеріне тән ашық түстерді қолдану: қызыл күрең, жасыл, қара, ақ, сүр, қызыл.Бейнелерді айқын беру үшін сұлбаны қию және жыртып жапсыру тәсілдері бойынша үйрету. Жұқа бұйымдарды (сулық, шымылдықтар, қуыршақтарға арналған киімдер) әзірлеу үшін күрделі ойық (шеңберлер, жарты шеңберлер, қиықтар, шыршалар) өрнектерін қолдану. Бұйымдарды, шырша әшекейлері мен ойыншықтарын, жаңа жылдық құттықтау ашықхаттарын, топ бөлмесін безендіруге, қыс тақырыбындағы ұжымдық панно жасауға үйрету.Сюжетті жапсыруБалаларға жапсыруда сюжетті композиция құру.Іскерлігін дамытуды жалғастыру. Балаларға қағазға заттарды орналастыру дағдыларын үйрету.Ұжымдық жапсыруда ортақ композиция құрып, қағаздың бетін толықтыруға, заттарды бір сызықтың бойымен жалпақ жолақшаға (жоғары, төмен, 2-3 жоспар), бүкіл параққа орналастыруға үйрету. Аспанды, жерді немесе өзен мен көлді (теңізді) бөлуге, жердің (аспанның) түсін таңдауға үйрету.Жапсыруларды құрастыру барысында нысандардың көлемі бойынша қатынасын, заттардың бөліктерінің пішінін, құрылымын, қатынастарын көре білу іскерліктерін меңгерту. Сол арқылы тұрақты ойларын сақтау, өз әрекетін жоспарлау, ісін соңына дейін жеткізу іскерліктерін қалыптастыру.Жапсыруларда әлеуметтік жағдайлар мен балалар өміріндегі оқиғаларды бейнелеуге, Қазақстанның табиғаты мен жерлестердің еңбегін бейнелейтін ұжымдық композицияларды орындауға үйрету.МүсіндеуМақсаты: мектепке дейінгі ересек жастағы балаларда мүсіндеудің көмегімен бейнелердің пішіні мен мазмұны бойынша байқағыштығы мен эстетикалық қабылдауын, қиялын, бейнелеудің тақырыбы мен тәсілдерін іріктеудегі дербестігін, бастамашылығын, тапқырлығын қалыптастыру.Міндеттері:- балаларды затқа қарап немесе көз алдарына елестету арқылы мүсіндеу дағдыларын дамыту, пішіндердің ерекшеліктеріне мән бере отырып үйлесімін, құрылуын, қозғалысын бейнелеу;- мүсіндеудің тәсілдері мен пластикалық түрлері арасындағы байланыстарды құрып, балаларға заттардың түрін талдауға үйрету;- заттардың пішіндері, олардың ерекшеліктері мен ұқсастықтары, кеңістіктегі орналасуы, өзіне тән белгілері туралы түсініктерін анықтау;- өз еріктері бойынша заттарды мүсіндеуге, оларды бейнелеудегі тәсілдері мен құралдарын дербес іріктеуге үйрету, баланың шытармашылық белсенділігін, қиялын, зейінін, байқағыштығын дамыту.Заттық мүсіндеуБалаларды затқа қарап немесе көз алдарына елестету арқылы көлемі мен пішіні әртүрлі таныс заттарды, көкөністер мен жемістерге тән ерекше бөліктерді бейнелеуде барлық қол буындары мен саусақтарын дұрыс қозғалту техникасын сақтай отырып мүсіндеуге үйрету.Бір кездері өздері бақылаған заттарды бейнелеуге, заттарды түрлі қалыптарда мүсіндеу, бейненің жеке ерекшеліктерін өздері таба білуге, заттардың ұзын және қысқа, жуан және жіңішке белгілерін бере білуге, бөліктердің салыстырмалық шамаларын саңтауға үйрету.Заттардың қарапайым үйлесімін жеткізе білуге, бейненің қосымша бөлшектерін, оны сәнді бөлшектермен толықтыру іскерліктерін қалыптастыру.Қарапайым қатынастарды сақтай отырып адам мен жануарлардың қозғалыстағы пішінін мүсіндеуге үйрету. Кеуде, бас және басқа да бөліктерді мүсіндей білуге, мүсіндеу тәсілдерін іріктеуде дербестікті білдіру, сазбалшықтарды бөлуге, өз жұмысын алдында тұрған үлгімен салыстыруға үйрету.Адамның тік қалпын жасауға, бөліктердің салыстырмалы шамаларын сақтауға, мүсінделген пішіндердің бөліктерін мықтап бекітуге, оларды бір-біріне қосып, біріккен жерлерін арнайы кескіштің көмегімен тегістеуді үйрету.Ермексаз бен балшықтың бүтін бөліктерінен ленталық тәсілмен ыдыстарды мүсіндеуге үйретуді жалғастыру. Пішіннің сыртқы жағын тегістеуге, бұйымдардың сыртын ылғал шүберектің көмегімен тазалауға, заттарды мықты етіп жасауға үйрету.Өз бетінше тақырыптарды ойлап табу және ойын жүзеге асыру іскерліктерін дамыту. Адамның бейнесін, жануарларды, ойыншықтар мен ұлттық үлгідегі заттарды мүсіндеу дағдыларын дамыту.Балаларға пластикалық тәсілдермен мүсіндеуге үйрету (балшықтың үлкен бөлігінен созып алу).Заттың бір бөлігін басқа затқа терең орналастыру арқылы бекітудің жаңа тәсілдерін меңгеру.Ортақ композиция үшін ұжымдық мүсіндеу дағдыларын дамыту. Сәндік мүсіндеуБалаларды халық шеберлігінен шыққан ойыншықтармен таныстырып, оларды мүсіндеуге үйрету. Халықтық ойыншықтар желісімен бейнелер жасауға үйрету. Мүсінді бейнені безендірудің тәсілдерін өз қалауы бойынша таңдауды ұсыну (рельеф, илеу, кескіштер арқылы жону, қыру).Балаларды халық шеберлерінің еңбегімен таныстыруды жалғастыру, халықтық керамика мәнерінде ыдыс (тостағандар, табақшалар, құмандар, т.б.) жасауға үйрету, сыртын теп-тегіс етіп, күрделі рельефпен безендіріп, әшекейлеу (Оюланған кесе, Тостаған, Тегене, Торсық, Табақ және т.б.) Түбі мен қабырғасына лента тәрізді пластиналарды орналастырып, бір-біріне іші-сыртын бекіту арқылы ыдыстар жасауды үйрету.Затқа қарап, ұсынылған және өз ойлары бойынша сәнді мүсіндеу дағдыларын қалыптастыру.Декоративті пластиналарды мүсіндеуге, жұмыстарында әртүрлі құралдарды қолдануға үйрету.Сюжетті мүсіндеуБалаларды мүсіндеудің үйреншікті әдістері мен біліктіліктерін жаттықтыру арқылы заттардың өлшемдік қатынастарын дұрыс бере білуге үйрету (қоян үлкен, ал көжек кішкентай). Бейненің ерекше қасиетін, адамның қимылын анық көрсетуге, сырт келбетін әдемі безендіруге үйрету, сюжеттерде түрлердің ерекшеліктерін, қимыл-қозғалысын, фактурасын (күрделі рельефтеу мен жапсыру арқылы) әртүрлі кескіштерді қолдана отырып жасай білу шеберлігін қалыптастыру. Кейіпкерлердің өзіне тән бөлшектерін (мұрын, ауыз, көз) жасай білу, композиция мазмұнын қосымша заттар мен элементтердің көмегімен (ағаш түбіртегінің, шөптің, гүлдің, мысықтың алдына тостаған, қыздың қолына себет) мейлінше көркемдеп жеткізе білу.Кескішпен тұтас бөліктен мүсін жасауға үйрету.Затты тұғырға орналастыру техникасын қалыптастыру. Бірыңғай заттармен сюжеттер жасауды үйрету Бірнеше денені бір тұғырға орналастыру, бірыңғай заттардың бейнесін жасаудан, мазмұнға сәйкес әр қилы бейнелерді жасауға көшу. Балаларға таныс күнделікті өмірде балабақша мен үйде, қыдыру мен саяхат кезінде кездесетін оқиғалар сюжет тақырыптары бола алады.Қоршаған өмір, ертегілер мен әңгімелердің, халық әндерінің мазмұны бойынша сюжеттік композиция жасауды үйретуді жалғастыру, сюжеттерді өз бетінше ойластырып, мүсіндеуде іске асыруға үйрету.Топтық жұмыстарды орындауға үйрету.

1.3 Cюжеттік сурет салудағы ертегіге илюстрация жасау Алғашқы иллюстрациялар жасауды Пушкиннің сүйікті ертегілерінен бастау ұсынылады. Олардың тәрбиелік мәнін асыра бағалау өте қиын, өйткені Пушкиннің ертегілері балаларды әдеби мұраның орасан зор байлығымен таныстырады, сөйлеуді байытады, есте сақтау мен елестетуді дамытады, адамгершілік-адамгершілік құндылықтарды бойына сіңіреді. Пушкин поэзиясының бір түрі балаларды эмоционалдылығы мен, тілінің қарапайымдылығымен және әдеби образдардың жарқырауымен баурап алады.Көркем образдың экспрессивтілігін түс пен форма арқылы жеткізу дағдыларын қалыптастыру.Сюжеттік композиция мен орындау техникасын таңдауда тәуелсіздікті дамыту.Сюжетті суретті бүкіл қағаз бетіне орналастыру, негізгі элементтерді оқшаулау және оларды түстермен, жарық пен көлеңке ойнау дағдыларын пысықтау.Балалардың қиялын және шығарма мен ертегі кейіпкерлеріне деген эмоционалды қатынасын дамытады.Әр түрлі көрнекі материалдарды қолдану дағдыларын бекіту: бояулар, қарындаштар, балауыз қарындаштары және т.б.Балаларды адамгершілікке тәрбиелейді. Дайындық жұмыстары Пушкиннің ертегілерін бейнелеуге кіріспес бұрын, балалар ертегі әлеміне мейлінше терең енуі керек. Алдын ала жұмыс келесі қадамдарды қамтиды: Ертегі оқу. Аудиожазбада ертегі тыңдау. Атақты суретшілер салған иллюстрациялармен таныстыру (Маврин, Конашевич). Өзімен аттас опералардан үзінділер тыңдау (Алтын кокерель, Руслан және Людмила, Салтан патша туралы әңгіме, Дін қызметкері мен оның жұмысшысы Балда туралы әңгіме және басқа). Иллюстрациялау - бұл өте күрделі процесс, ол бір қарағанда ұсақ болып көрінуі мүмкін ұсақ-түйектерге ерекше назар аударуды қажет етеді.Сюжетті таңдау. Балалардың суреттері үшін ертегілердің негізгі сәттерін таңдаған дұрыс (Аққу ханшайымының өзгеруі, Теңіз жағасындағы қарт Алтын балықты атайды).Суретті боямас бұрын, түстер сызбаның жалпы көңіл-күйін дәл жеткізетіндігін есте сақтай отырып, негізгі түстер схемасын таңдаңыз. Сурет салуды әлі білмейтін, бірақ Пушкиннің ертегілерін жақсы көретін бүлдіршіндер дайын суреттерді бояуға мүмкіндік беріп, иллюстрация жасауға да қатыса алады. Пушкин ертегілері бойынша балаларға арналған түрлі-түсті кітаптарды кітап дүкенінен сатып алуға немесе Интернеттен жүктеуге және принтерге басып шығаруға болады. Ең кішкентай балалар үшін үлкен кескіндерді таңдаңыз. Суретте не бейнеленгенін балаға міндетті түрде түсіндіріп беріңіз, тіпті ертегіден осы иллюстрацияға сәйкес үзінді оқи аласыз. 1-қадам Біз кейіпкердің фигурасын сызамыз, бет жағында біз бет симметриясының бойлық сызығы мен көздің көлденең сызығын белгілейміз. Сәл алға қарай қисайған көрінетін пропорционалды емес бас пен мойынға назар аударыңыз. 2-қадам Бұл кезең бүкіл сабақтың ең көлемді кезеңі болады. Мұнда біз бірнеше тегіс сызықтармен ертегідегі тіршілік иесінің халатының сұлбасын, оның аяқ киімдерін саламыз, сонымен қатар көз, құлақ және қақпақ саламыз. Көздеріңізге қараңыз - олар ғасырлар бойы жартылай жабық болуы керек. Бұл қадамда бет сүйектері мен иектерін сызып бітіріңіз. 3-қадам Бетті бояу ертегі кейіпкері - бұл өте қызықты тапсырма, осы кезеңде біз онымен айналысамыз. Ерекшеліктеріне назар аударыңыз - ұзын, ілгекті мұрын, сәл салбыраған щек және флегматикалық қысылған ауыз. Мұнда біз құлақтың ішкі бөлігін сызып, халат оралған сызықты сызып аламыз. Айтпақшы, халат туралы - жағасы мен белбеуі туралы ұмытпаңыз. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.