Солақайлықтың физиологиялық негіздері
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті Философия және психология факультеті Психология кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Жеке тұлғаның солақайлығы және оның себеп
Тексерген:Ширинбекова Ж.А
Орындаған:Қасымова А.Б
Қарағанды 2022
Мазмұны
Кіріспе
I. ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Солақайлықтың психологиялық негізінің теориялық мәселелері
1.2 Солақайлықтың физиологиялық негіздері
1.3 Солақайлықтың оқу әрекеттеріндегі қиыншылықтары
1.4 Солақайлардың оқу іс-әрекеті
1.5. Адам іс-әрекетінің құрылыстары
IІ. Тәжірибелік бөлім
2.1 Зерттеудің мақсаты, болжамы мен міндеттері
2.2. Тәжірибелердің сипаттамасы мен қолдану аясы
2.3. Зерттеу мәліметтеріне талдау жасау
Қорытынды
Кіріспе
Өзектілігі. Адам жан дүниесінің қилы - қилы қыр сыры мен тіршілік әрекеті зерттейтін психология ғылымы - бірден - бір жетекші ғылым психология болғандықтан, оның қарастыратын мәселелері әрқашан да маңызды болып келеді.
Психология сферасы өте қызықты бүгінгі таңда да көптеген шешілмеген сұрақтар, жасырын феномендер және де түсініксіз құбылыстарға толы әлем.
Солақайлық- баланың оқу мен тәрбие үрдісінде ерекше ескеретін маңызды және бас ерекшеліктерінің бірі. Ол ауруға да кемістікке де жатпайды. Солақайлық мидың жарты шарларының негізгі қызметінің арасындағы бөлісу ерекшелігіне байланысты болып келеді. Сол қолмен жазатындардың ми қызметінің өзіндік ерекшеліктері бар.
Зерттеудің ғылыми жаңалықтарына тоқтала келетін болсақ:
Бала солақайлығының мектеп кезінде кездесетін қиындықтың бірі деп есептеп, зерттеу жұмысын жүргізу.
2) Солақай баланың іс-әрекетті орындау барысында табыстарға жетуіне аса мән беру: оң қолды балалармен салыстырғанда жақсы нәтиже көрсететіндігін айқындап кету.
Қазіргі кезде солақайлық мәселесі және оның себебі неде деген сұрақтың әлі нақты анықталған жауабы жоқ, әрі солақайлардың оң қолдардан еш айырмашылығының байқалмайтындығы оның негізінің патологияға қатыссыздығы, әрі ақыл - ойы кемістермен қатысының жоқтығы деп анықталады.
Жоспар
Жоспар - студенттің ұсынылған әдебиетті қаншалықты талдап, бастыларын таңдағанының маңызды көрсеткіші. Жақсы ойластырылып, құрылған жоспардан көбінесе жұмыстың құрылымы, мазмұны, бөлімдерінің логикалық байланысы тәуелді болады. Жоспар сапасы жұмыс мазмұны мен оның бағалануына айтарлықтай ықпал етеді.
Студент жұмыс жоспарын ғылыми жетекшімен алдын ала келісу қажет.
Курстық жұмыстың жоспары Кіріспені, барлық тараулардың, параграфтардың реттік нөмірлері мен атауларын, Қорытындыны, Қолданылған әдебиеттер тізімін және қосымшалар (егер болса) тізімін қамтиды.
Статистика бойынша, әлем халқының 10%-і - солақай адамдар. Психологтар айтуынша,компьютерден бастап көлікке дейін оңқай адамдарға бейімделіп жасалған, солақайлардың өмірінде біршама қиындық туындайды екен. Мұндайды психолог солақайлардың бірі ретінде және адамдармен жұмыс істейтін маман ретінде айтты.
"Солақай адамдар кез келген ортадағы тез бейімделгіш болады. Сондықтан оңқайларға арналып жасалған заттарды тез үйреніп алады. Солақайлар көздеген мақсатына жету үшін еңбектен де қашпайды екен. Солақай адамдарда мидың оң жақ жартышары мен сол жақ жартышары өте тығыз байланысқан болады.
Бүкіләлемдік солақайлар күні ең алғаш рет 1992 жылы 13 тамызда аталып өткен. 1990 жылы бұл мерекені атап өтуді ұсынған - британдық Солақайлар клубы болып табылады. Мереке биыл халықаралық деңгейде жиырм бірінші рет аталып өткелі отыр.
Халықаралық солақайлар күнінің мақсаты - осы бір табиғатынан жаратылысы ерекше жандарға көңіл бөліп, қамқорлық таныту. Бұл күні әлемдегі 500 миллионға жуық солақай адамдар дизайнерлердің, өндірушілер мен тауар сатушылардың назарын өздеріне аударуға тырысады.
Көптеген қоғамда солақайлар қауымына деген теріс көзқарастар қалыптасқан болатын. Бір кездері оларға сотта куәгерлік етуге де тиым салынған көрінеді.Оларды әзәзіл, жын деп айыптаған. Психолог мамандар солақайлар ерекше күшті мінез бен қарымды шығармашылық потенциалға ие деп санайды. Қазіргі уақытта құрсақта жатқан сәбидің солақай немесе оңақай екененін небары 10-11 аптада анықтауға болады екен. Ана құрсағында жатқан нәресте оң қолының бармағын сорса-оңақай, сол қолының бармағын сорса-солақай болып дүниеге келетіндігі анықталған.
Солақай адамдар әдетте түзетуді қажет ететін нормадан ауытқушылық ретінде қабылданады. Бірақ, солақайлар да нәзік моториканы игереді, психикалық және дене дамуының барлық сатыларынан қалыпты өтеді және толыққанды тұлға болып қалыптасады.
Мамандар жер бетіне шыр етіп дүниеге келген 100 сәбидің біреуі ғана солақай болып туылатынын айтады. Ал, статистикаға сүйенетін болсақ, әлемдегі халықтың шамамен 10-12 пайызы солақайлар екен. Қазіргі күнде жер бетінде 500 миллиондай солақай бар.
Солақай жандар мынадай төрт топқа бөлінеді:
Біріншісі, тұқым қуалайды. Яғни, қан мен тек арқылы ұрпақтан ұрпаққа беріледі. Бұл топтың санатына жататындардың саны солақайлар арасында 10 пайызға ғана жуық. Егер әке-шешесінің екеуі де солақай болса, олардан туылатын баланың солақай болу ықтималы 46 пайыз, әке-шешесінің біреуі солақай болса, туылатын баланың солақай болу ықтималы 19 пайыз, ал, екеуі де солақай болмағандарда 2 пайызды құрайды екен.
Екіншісі: әйелдердің кеш босануына байланысты. 40-тан асқан әйелдің баласының солақай болып туылу ықтималдылығы өте жоғары болады. Уақыт создырып алған әйелдің құрсағынан жаралған сәби дүниеге келерде ауыр қиналысқа түседі. Соның салдарынан оң қолдың қызметіне жауап беретін мидың клеткалары зақымдануға ұшырайды.
Үшіншіден:
Әлемде 1 пайыз адам ғана екі қолымен бірдей икемді жұмыс істей береді. Мысалы, аты аңызға айналған суретші Леонардо да Винчиның бір уақытта екі қолда бірдей сурет салу қабілетіне ие болған.
Солақай жандардың миының оң және сол бөліктерінің байланысы өте сапалы екендіктен олар тез ойлайтын, тез шешім қабылдайтын болады. Кейбір солақайлардың қысқа уақыт ішінде үлкен мағлұматтарды қабылдай алатындары да кездескен. Оларда ақылдылық коэффициенті жоғарырақ болады.
Австралияда ұлттық университеті ғалымдары өткізген тәжірибе нәтижесінде солақай адамдардың оң қолдыларға қарағанда компьютерді жақсы ойнауы, жылдам жазуы анықталған болатын. Солақайлардың тағы бір ерекшелігі, соң қолмен оңнан соңға қарай жазу, жазудағы әріптерді керсінше оқып кетеберу олар үшін бір рефлекс болып қалыптасады.
Солақайлар сирек жаратылыс иесі. Әсіресе, өнер мен спорттың есігін ашқан солақайлар - биік жетістіктерге жетеді. Сондай-ақ, спорттық жүлделердің 40 пайызын солақайлар жеңіп алады екен.
Психолог мамандар солақай адамдардын шығармашылық жұмысқа да аса қабілетті болатындығын айтады. Әсіресе, дизайн, киноматография, архитектура, музыка, спорт, сурет салу, ғарышкерлік, жүргізушілік, жазушылық салаларында оларға теңдесетіні жоқ. Солақайлар арасында ұлы ғалымдар мен экстрасенстер де көп кездескен болатын.
Әлемге белгілі патшалар мен саясатшылар: Александр Македонский, Юлий Цезарь, Ұлы Карл, Наполен Банопарт, Петр І, Жанна д׳Арк, Виктория патшайым, Елизавета патшайым, Ханзада Уильям, Фидель Кастро, Гарри Трумен, Уинстон Черчилль, Ганди, Жеймс Коллаген, Горацио Нельсон, сондай-ақ, Американың үш президенті Рональд Рейган, Джордж Буш (үлкені), Билл Клинтон;
Ғалым, философтар: Исаак Ньютон, Чарлз Дарвин, Иван Павлов, Альберт Эйнштейн, Герман Гольмгольц, Аристотель, Ницще Фридрих;
Әлемнің ең бай адамдары: Билл Гейс, Николь Кидман, Генри Форд, Жон Рокфеллер;
*Суретшілер мен спортшылар: *Микеланджело Буанаротти, Леонардо да Винчи, Рафаэль, Рубенс, Пикассо, Жон Макинрой, Пит Сампрас, Моника Селеш, Мартина Навратилова, Диего Марадона;
Ақын-жазушылар: Льюис Керрол, Пушкин, Толстой, Марк Твен, Гете, Бенжамин Франклин, Франц Кафка, Николай Лесков, Усман Носир, Гулханий, Абдулхамид Мажитий;
Композитор, киножұлдыздар: Джимми Хандрикс, Ринго Стар, Моцарт, Бетховен, Пол Маккартни, Шопен, Роберт Шуман, Чарли Чаплин, Роберт де Ниро, Сильвестр Сталлоне, Жулия Робертс, Том Круз, Вупи Голдберг, Брюс Уиллис, Деми Мур, Амитабх Баччан, Абхишек Баччан, Айша Такия, Каран Жохар, Прокофьев, Грета Гарбо, Брет Питт, Анжелина Жоли, Рикки Мартин, Мила Йовович, Селин Дион, Киану Ривз, Жеймс Камерон, Жим Керри, Мерлин Монро, Барт Симпсон, Николо Поганини және басқа түрлі кәсіппен атақты болғандар Дин Кемпбелл, Роберт Гриндан, Франклин Уинборн тағы басқалары.
Шамамен 4, 5 жасқа дейін балалар екі қолды бірдей пайдаланады. 5 жасқа жақын бала күрделі әрекеттерді орындау кезінде қолдарының біріне артықшылық бере бастайды - ол оң қолмен немесе сол қолмен айналады.Осыған орай :
::Бірінші тапсырмам 7 жастағы ініме сурет салдыру болды. Баланың алдына қағаз парағы мен қарындаш ,фломастерлер қойдым, оған қалаған нәрсесін салуды ұсындым. Баланы асықтырмай салдырту керек. Ол сурет салуды аяқтағаннан кейін, оны екінші қолымен де сурет салуды айттым. Көбінесе балалар: "мен білмеймін", "мен қазір сала алмай,құртып аламын"деп сурет салудан бас тартады. Мен оған суретті салып көр деп, өзімде басқа қолыммен салып көрдім:" Мен сол суретті оң (сол) қолмен салу қиын екенін білемін, бірақ сен тырысып көр" сен бәрін дұрыс жасай аласын дедім. Бұл тапсырмада сызбалардың орындалу сапасын салыстыру қажет.
Баланың қалам немесе қарындашты дұрыс және ыңғайлы ұстайтынына, тапсырманы орындау кезінде шаршамайтынына, дұрыс отырғанына көз жеткізіп отыру керек.
Тапсырмалардың нәтижелерін есте сақтамау үшін оларды осындай кестеге енгізу ыңғайлы:
Тапсырма сол қол екі қол оң қол деп үшке бөлеміз:
1. +
2. +
3. +
Тапсырманы орындап біткеннен кейін үш суретте әр түрлі болып шықты.Біріншісі өте әдемі , жақсы салынған болды.Екіншісі оң қолмен салынған болды , ол жерде сызықтар дұрыс сызылмаған ,дұрыс боялмаған болды.
::Француз зерттеушісі М. Озьяс көрсеткендей келесіні өзіме өткіздім:
1. Стаканнан су ішіңіз..
2. Аяқ киімді щеткамен тазалап көру.
3. Кірістіру стержень тесігі түймелерге кіргізу.
4. Жіпті катушкаға орау (ағаш катушкаларды қолданған дұрыс).
5. Суды бір ыдыстан екіншісіне құю.
6. Инені кішкене нүктеге қойып көру(қағаз парағында "нысана" жасай аласыз немесе "Дартс"ойынын қолдана аласыз).
7. Гайканы қолмен (кілтпен) бұрап алу. Металл немесе пластикалық дизайнердің бөліктерін пайдалануға болады.
8. Ұсақ бөлшектерді (түймелер, моншақтар) тар цилиндрге (тар саңылауы бар бөтелкеге) салу.
9. Қағаз парағындағы тесіктерді инемен, түйреуішпен тесіп көру (5-6 рет).
10. Алдын ала сызылған кресттерді өшіргішпен өшіру.
11.Ине мен жіпті сабақтау.
12. Тамшуырдан бөтелкенің тар саңылауына тамшылату.
13. Моншақты стақаннан қасықпен алу.
14. Үйге звонокка қоңырау шалу.
15. Қатты есікті ашып,жауып көру.
Өзіме өткізгендіктен кішкене қиыншылықтар туғызды.Себебі тек сол қолға үйреніп ,барлық істі сол қолмен істейтін болғандықтан , барлық күш сол қолға түсті. Және де мен бұл жерде барлық тапсырманы орындадым деп айта алмаймын.
Қазақ халқында да солақай асыл азаматтар, азаматшалар жетерлік. Қазақтың бір туар сазгер-күйшісі Нұрғиса Тілендиев, сонымен қатар, қазақ халқының тұңғыш спорт журналшысы болған Сейдахмет Бердіқұлов, танымал суретшісі Гүлфайрус Исмаилова тағы басқалар.
Көптеген қоғамда солақайлар қауымына деген теріс көзқарастар қалыптасқан болатын. Бір кездері оларға сотта куәгерлік етуге де тиым салынған көрінеді.Оларды әзәзіл, жын деп айыптаған. Психолог мамандар солақайлар ерекше күшті мінез бен қарымды шығармашылық потенциалға ие деп санайды
Оксфорд университетінің зерттеушілері солақайлардың генетикалық және ми айырмашылықтары бар екенін анықтады. Олар 38000 солақайларды зерттеді. Сол қолмен жазатындардың шизофрения даму қаупі жоғары.
Ол дөрекі, төзбейтін, өзіне сенімсіз, зұлым, әділетсіз, өтірікші, жындар жаман адамсыз және басқа да көптеген теріс көзқарастар. Ия, бұл солакай жақтағы ежелгі адамдардың солақай көзқарастары.
Ал ислам дініндегі азаматтар сол жақпен жасалған жұмыстарды дұрыс көрмейді. Оң қолмен жасалған жұмыстың берекесі болады деген үғым бар. Сол қол немесе сол аяқ лас жерлерде жүреді. Мәселен, мұсылман жамағаты дәретхана есігінен кіргенде сол аяқпен аттайды. Себебі, ол жер лас болып есептеледі.
Солшылдықтың психологиялық негіздері
Бүгінгі таңда оқу-тәрбие жұмысын жаңарту дәуірінде білім берудің әр сатысында көптеген мәселелер туындайды. Атап айтқанда, бұл баланың жеке басын, психикалық дамуын, жеке басының ерекшеліктерін дамыту, ішкі әлеуетін анықтау, жан-жақты зерттеу негізінде тәрбие жұмысын балалардың дамуының тікелей бағытына бағыттау. Баланың мектепке дайындығын анықтауға арналған мұғалімдер мен психологтардың зерттеулерінде бұл мәселелердің аспектілері жан-жақты зерттелгені сөзсіз.
Қай жаста және қай жағынан әрекет ету керек екендігі туралы нақты дәлелдер жоқ. Сондықтан физиологиялық сипаттамаларға тоқталайық: мидың сол және оң қолдарының қызметі әртүрлі. Солақайларды оң қолмен жаттықтыру арқылы біз олардың миының физиологиялық сипаттамаларын бұзамыз. Көп жағдайда адамның іс-әрекеттегі жетекші рөлін біле отырып, оның миындағы доминантты жағдайды сфера деп айтуға болады.
Мысалы, оң қолды балада сөйлеу орталығы мидың сол жақ жарты шарында, ал солақай балада оң жарты шарда орналасқан. Сондай-ақ, сол және оң жарты шарларда симметриялы болуы мүмкін. Көп жағдайда сол жарты шардың екі жарты шарлары бірдей жұмыс істейді. Баланы теріс тәрбиелеу арқылы біз ми құрылымын да өзгертеміз.
Мектепке дейінгі кезеңде ата-аналар мен тәрбиешілер баланың қай қолдың жетекшісі болатынына көп мән бере бермейді, сондықтан бала сурет салуды және жазуды үйрене бастаған кезде ғана ересектер оған назар аударып, иесін ауыстыруды сұрайды. Солақайлық та мұраға қалуы мүмкін деп есептеледі. Солақай ата-аналар, сондай-ақ отбасындағы ата-әжелер, әсіресе мұндай отбасылар, солақай балаларға оң қолды үйретуге тырысады.
Солақайлық та мұраға қалуы мүмкін деп есептеледі. Солақай ата-аналар, сондай-ақ отбасындағы ата-әжелер, әсіресе мұндай отбасылар, солақай балаларға оң қолды үйретуге тырысады. Мұның басты себебі - ата-аналар көбінесе балалар өздері кездесетін проблемаларды көрмейді деп ойлайды. Солшылдықтың негізгі себебі туралы нақты түсінік жоқ. Кейбір зерттеушілер мұны генетикаға негізделген деп санайды, басқалары солақайлық баланың дамуының алғашқы кезеңінде сол жақ жарты шардың зақымдануынан болады деп санайды.
Өкінішке орай, солақайлар мен ақыл-ой кемістігі бар адамдар арасында ұқсастықтар бар. Алайда, арнайы психофизиологиялық зерттеулер бұл идеяны жоққа шығарады. Алайда, солақайлардың саны ақыл-есі кем балаларға қарағанда көп екендігі байқалды. Сонымен қатар, солақайлық патологияның салдары болуы мүмкін деген күмән туындайды. Осылайша, солшылдықтың себебі туралы мәселе әлі түсініксіз. Жақында оң жарты шардың солақай балаларына көбірек көңіл бөлінуде.
Көптеген зерттеушілердің айтуы бойынша, таңертең мұғалім баланың іс-әрекеттегі жетекші рөлін анықтауы керек және оны мектептегі алғашқы күннен бастап ескермеуі керек. Мысалы, солақайлықты анықтауға келетін болсақ, егер баланың жас кезінде жұдырығы күшті болса, ол қолымен шылдырлайды ұзақ ұстаса, онда туылғаннан кейін 4 аптадан кейін бала төсекте жатады және басын солға бұрады , Оң аяғының және оң қолдың бүгілуі қалыпты жағдай, бала солақай болуы мүмкін. Сондай-ақ, сіз 3 айлық әрекеттерді қай қолмен жасауға болатындығына назар аударуыңыз керек.
Егер солақай бала қалыпты түрде өсіп, дамитын болса, оған қайта даярлықтан өтпесе, өзін оң қолмен ұстау оңай болады. Ең бастысы, сіз оның жеке ерекшеліктерін ескеріп, шыдамды және сыпайы болуыңыз керек. Солизмнің шығу тегі туралы ғалымдардың көзқарастары әр алуан ғана емес, сонымен қатар қайшылықтарға толы. Бұл мәселе бойынша жұмыс көлемінің көптігіне қарамастан, бұл тақырып әлі толық зерттелген жоқ және ешқандай болжамдардың расталуы жоқ. Демек, солшыл болудың көптеген себептері бар.
Солақайлықты әдет, әлеуметтік жағдайлардың қоршаған ортаға әсерінің нәтижесі деп санаған ағылшын ғалымы С. Джексонның әлеуметтік теориясы солизмнің пайда болуының алғашқы теорияларының бірі.
Қазіргі уақытта олар солақайлық патологияның қандай-да бір түрінен туындауы мүмкін дейді. Мұны дәлелдейтін көптеген дәлелдер бар. Сондай-ақ, солақайдың шығу тегі мидың дисфункциясымен байланысты патологиямен байланысты деп санайтындар бар.
Шынында да, солақай балалардың даму зерттеулері іштегі және туылған кездегі түрлі жарақаттардың да генетикалық екенін көрсетеді. Бұл жағдайда солшылдық әр буында өзін көрсете алады.
Американдық ғалымдар Спенгер мен Дойчтың пікірінше, солақайлық тек бірдей (монозиготалық) егіздерде болатын фактор. Бұл бірдей егіздердің төрттен бірінде (ширегінде) болатын шағылыстыру құбылысына қатысты.
Бұл бірдей егіздердің төрттен бірінде (ширегінде) болатын шағылыстыру құбылысына қатысты. Мысалы, егіздерде тіпті егіздердің саусақтары бір-бірінің айнадағы бейнелеріне ұқсайды. Шындығында, егіздердің бірі солақай, екіншісі солақай. Шындығында, егіздердің бірі солақай, екіншісі оң қолды болуы заңдылық. Алайда, бұл мәселе әлі толық зерттелген жоқ. Баланың жеке басын жан-жақты дамыту және мектепке даярлау - қазіргі кездегі білім саласындағы қызметтің маңызды бағыттарының бірі.
Педагогиканың күрделі мәселелерінің бірі - солақай проблемасы, ол ұзақ уақыт бойы оңға қарағанда сол қолмен белсенді балаларды қайта даярлау қажеттілігі болып саналды. Алайда, мұндай әрекет жақсылыққа апармайтыны анық, керісінше, балалардың көпшілігінде невротикалық реакциялар тудырады. Солақай адамды іздейтін балалар тобы. өйткені бұл балалар астеноневротикалық реакцияларға бейім.
Р.Светлов Тарихи тұрғыдан алғанда, солшылдық жағымсыз құбылыстардың негізі болғандықтан, солшылдықты оңшылдыққа қайта үйрету қажет болды. Осы уақытқа дейін жас ұрпақтың білім беру және денсаулық сақтау мамандары сол жаққа күшпен болса да өздерін жайлы сезінуге үйрету керек деп санайды.
Бала сол қолымен жазуға немесе әрекет етуге тырысқанда, балада бұрын байқалмаған астеникалық белгілер байқала бастайды, атап айтқанда, бала тез шаршайды, жұмыс қабілетін жоғалтады, шаршау белгілері және сол қол.
Бұл кезеңде баланың түнгі ұйқысы бұзылады, анорексия дамиды, бала ашуланшақ, мазасыз, ашуланшақ болады, ата-аналарға, тәрбиешілер мен мұғалімдерге қарсылық реакциясы жиілейді. Сирек жағдайларда зәрді ұстамау және зәрді ұстамау жағдайлары бар.
Lefties кез-келген жағымсыз жағдайсыз ыңғайлы әлемге енгізілуі мүмкін.
Сондықтан балаларды қайта даярлау мәселесі әр нақты жағдайға сәйкес шешілуі керек, атап айтқанда олардың денсаулығы, ағзаның бейімделу қабілеті, ішкі сенімдері, физиологиялық алғышарттары, психологиялық ерекшеліктерін ескере отырып. Кейде солақайлықтың өзін-өзі жаттықтыруда солақайлықпен жүретін барлық сыртқы белгілерді тексеріп, қайта даярлау әрекеттерін жасамағаны дұрыс.
Сондықтан балаларды қайта даярлау мәселесі әр нақты жағдайға сәйкес шешілуі керек, атап айтқанда олардың денсаулығы, ағзаның бейімделу қабілеті, ішкі сенімдері, физиологиялық алғышарттары, психологиялық ерекшеліктерін ескере отырып. Кейде солақайлықтың өзін-өзі жаттықтыруда солақайлықпен жүретін барлық сыртқы белгілерді тексеріп, қайта даярлау әрекеттерін жасамағаны дұрыс.
Егер біреу сол қолмен жазуды үйрену оңай деп ойласа, онда ол өте қателеседі. Біріншіден, алдымен мидың екі жарты шарын қалпына келтіру керек, бұл оңай емес. Сондықтан оқу процесі ұзақ және стрессті болуы мүмкін. Алдымен әдеттерден арылу керек, физикалық жұмысты оң қолмен жасаңыз. Міне бірнеше қарапайым дайындық жаттығулары:
Есікті сол қолыңызбен ашуға тырысыңыз.
Сол аяғыңыздан бастап баспалдақпен көтерілуге тырысыңыз.
Күнделікті барлық ұсақ-түйектерді сол қолыңызбен жасаңыз: қасық қолданыңыз, мұрныңызды үрлеңіз, ыдыс жуыңыз, тістеріңізді жуыңыз, телефон нөмірін теріңіз немесе SMS жазыңыз.
Сол қолмен кездесетін қиындықтарды ескере отырып, кейбір сарапшылар сұрақ қояды, солақай қайта оқуы керек пе? Олардың көпшілігі мұны істеуге болмайды деп сенуге бейім.
Бастау үшін сол қолыңызбен жазуға үйреніңіз, оны күшейтуге уақыт бөліңіз. Бұған қарапайым жаттығулардың көмегімен қол жеткізуге болады.
Мұны істеу үшін қарапайым спорттық ойындардан бастауға болады, мысалы:
Теннис добын сол қолыңызбен белгілі бір нысанаға лақтырыңыз немесе, балама, сол қолыңызбен допты ұстап көріңіз. Мұндай жаттығулар сол қолдың бұлшықеттерін күшейтуге көмектеседі, ең бастысы қол мен көздің үйлесімділігін жақсартады.
Біздің балалық шақтағы кейбір тәрбие әдістеріне байланысты адамның соң қолды болуы ұят деген ұғым қалыптасқан дәуір болатын. Табиғи солақайлықтан оң қолда жазуға мәжбүр болу жағдайының қалайша қиын болатыны мен сияқты балалардың есінде қалуы әбден мүмкін. Осы кездерде мен болашақта тәрбиеші болсам соң қолды баланы ешқашан оң қолда істеуге мәжбүр етпеймін деп ойлаушы едім. Бұл мақсат есейе келе шын мәнінде балалар әлеміне кіруіме, әсіресе солақай балалардың ерекшеліктерін дәлелдеп, олармен жұмыс жасауыма жол ашты.
Солақайлық - әдетте туғаннан болатын, әрекет жасауда сол қолдың оң қолдан басым болу сипаты.
Сәби есейе барып, кез келген нәрсені қолына ұстауға тырысады. Ол алдымен екі қолын бірдей жұмсайды. 18 айға толғаннан бастап ол оң немесе соң қолын көбірек пайдаланады. Бұл кезде біз баланың оңақай немесе солақай болатынын ... жалғасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Жеке тұлғаның солақайлығы және оның себеп
Тексерген:Ширинбекова Ж.А
Орындаған:Қасымова А.Б
Қарағанды 2022
Мазмұны
Кіріспе
I. ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Солақайлықтың психологиялық негізінің теориялық мәселелері
1.2 Солақайлықтың физиологиялық негіздері
1.3 Солақайлықтың оқу әрекеттеріндегі қиыншылықтары
1.4 Солақайлардың оқу іс-әрекеті
1.5. Адам іс-әрекетінің құрылыстары
IІ. Тәжірибелік бөлім
2.1 Зерттеудің мақсаты, болжамы мен міндеттері
2.2. Тәжірибелердің сипаттамасы мен қолдану аясы
2.3. Зерттеу мәліметтеріне талдау жасау
Қорытынды
Кіріспе
Өзектілігі. Адам жан дүниесінің қилы - қилы қыр сыры мен тіршілік әрекеті зерттейтін психология ғылымы - бірден - бір жетекші ғылым психология болғандықтан, оның қарастыратын мәселелері әрқашан да маңызды болып келеді.
Психология сферасы өте қызықты бүгінгі таңда да көптеген шешілмеген сұрақтар, жасырын феномендер және де түсініксіз құбылыстарға толы әлем.
Солақайлық- баланың оқу мен тәрбие үрдісінде ерекше ескеретін маңызды және бас ерекшеліктерінің бірі. Ол ауруға да кемістікке де жатпайды. Солақайлық мидың жарты шарларының негізгі қызметінің арасындағы бөлісу ерекшелігіне байланысты болып келеді. Сол қолмен жазатындардың ми қызметінің өзіндік ерекшеліктері бар.
Зерттеудің ғылыми жаңалықтарына тоқтала келетін болсақ:
Бала солақайлығының мектеп кезінде кездесетін қиындықтың бірі деп есептеп, зерттеу жұмысын жүргізу.
2) Солақай баланың іс-әрекетті орындау барысында табыстарға жетуіне аса мән беру: оң қолды балалармен салыстырғанда жақсы нәтиже көрсететіндігін айқындап кету.
Қазіргі кезде солақайлық мәселесі және оның себебі неде деген сұрақтың әлі нақты анықталған жауабы жоқ, әрі солақайлардың оң қолдардан еш айырмашылығының байқалмайтындығы оның негізінің патологияға қатыссыздығы, әрі ақыл - ойы кемістермен қатысының жоқтығы деп анықталады.
Жоспар
Жоспар - студенттің ұсынылған әдебиетті қаншалықты талдап, бастыларын таңдағанының маңызды көрсеткіші. Жақсы ойластырылып, құрылған жоспардан көбінесе жұмыстың құрылымы, мазмұны, бөлімдерінің логикалық байланысы тәуелді болады. Жоспар сапасы жұмыс мазмұны мен оның бағалануына айтарлықтай ықпал етеді.
Студент жұмыс жоспарын ғылыми жетекшімен алдын ала келісу қажет.
Курстық жұмыстың жоспары Кіріспені, барлық тараулардың, параграфтардың реттік нөмірлері мен атауларын, Қорытындыны, Қолданылған әдебиеттер тізімін және қосымшалар (егер болса) тізімін қамтиды.
Статистика бойынша, әлем халқының 10%-і - солақай адамдар. Психологтар айтуынша,компьютерден бастап көлікке дейін оңқай адамдарға бейімделіп жасалған, солақайлардың өмірінде біршама қиындық туындайды екен. Мұндайды психолог солақайлардың бірі ретінде және адамдармен жұмыс істейтін маман ретінде айтты.
"Солақай адамдар кез келген ортадағы тез бейімделгіш болады. Сондықтан оңқайларға арналып жасалған заттарды тез үйреніп алады. Солақайлар көздеген мақсатына жету үшін еңбектен де қашпайды екен. Солақай адамдарда мидың оң жақ жартышары мен сол жақ жартышары өте тығыз байланысқан болады.
Бүкіләлемдік солақайлар күні ең алғаш рет 1992 жылы 13 тамызда аталып өткен. 1990 жылы бұл мерекені атап өтуді ұсынған - британдық Солақайлар клубы болып табылады. Мереке биыл халықаралық деңгейде жиырм бірінші рет аталып өткелі отыр.
Халықаралық солақайлар күнінің мақсаты - осы бір табиғатынан жаратылысы ерекше жандарға көңіл бөліп, қамқорлық таныту. Бұл күні әлемдегі 500 миллионға жуық солақай адамдар дизайнерлердің, өндірушілер мен тауар сатушылардың назарын өздеріне аударуға тырысады.
Көптеген қоғамда солақайлар қауымына деген теріс көзқарастар қалыптасқан болатын. Бір кездері оларға сотта куәгерлік етуге де тиым салынған көрінеді.Оларды әзәзіл, жын деп айыптаған. Психолог мамандар солақайлар ерекше күшті мінез бен қарымды шығармашылық потенциалға ие деп санайды. Қазіргі уақытта құрсақта жатқан сәбидің солақай немесе оңақай екененін небары 10-11 аптада анықтауға болады екен. Ана құрсағында жатқан нәресте оң қолының бармағын сорса-оңақай, сол қолының бармағын сорса-солақай болып дүниеге келетіндігі анықталған.
Солақай адамдар әдетте түзетуді қажет ететін нормадан ауытқушылық ретінде қабылданады. Бірақ, солақайлар да нәзік моториканы игереді, психикалық және дене дамуының барлық сатыларынан қалыпты өтеді және толыққанды тұлға болып қалыптасады.
Мамандар жер бетіне шыр етіп дүниеге келген 100 сәбидің біреуі ғана солақай болып туылатынын айтады. Ал, статистикаға сүйенетін болсақ, әлемдегі халықтың шамамен 10-12 пайызы солақайлар екен. Қазіргі күнде жер бетінде 500 миллиондай солақай бар.
Солақай жандар мынадай төрт топқа бөлінеді:
Біріншісі, тұқым қуалайды. Яғни, қан мен тек арқылы ұрпақтан ұрпаққа беріледі. Бұл топтың санатына жататындардың саны солақайлар арасында 10 пайызға ғана жуық. Егер әке-шешесінің екеуі де солақай болса, олардан туылатын баланың солақай болу ықтималы 46 пайыз, әке-шешесінің біреуі солақай болса, туылатын баланың солақай болу ықтималы 19 пайыз, ал, екеуі де солақай болмағандарда 2 пайызды құрайды екен.
Екіншісі: әйелдердің кеш босануына байланысты. 40-тан асқан әйелдің баласының солақай болып туылу ықтималдылығы өте жоғары болады. Уақыт создырып алған әйелдің құрсағынан жаралған сәби дүниеге келерде ауыр қиналысқа түседі. Соның салдарынан оң қолдың қызметіне жауап беретін мидың клеткалары зақымдануға ұшырайды.
Үшіншіден:
Әлемде 1 пайыз адам ғана екі қолымен бірдей икемді жұмыс істей береді. Мысалы, аты аңызға айналған суретші Леонардо да Винчиның бір уақытта екі қолда бірдей сурет салу қабілетіне ие болған.
Солақай жандардың миының оң және сол бөліктерінің байланысы өте сапалы екендіктен олар тез ойлайтын, тез шешім қабылдайтын болады. Кейбір солақайлардың қысқа уақыт ішінде үлкен мағлұматтарды қабылдай алатындары да кездескен. Оларда ақылдылық коэффициенті жоғарырақ болады.
Австралияда ұлттық университеті ғалымдары өткізген тәжірибе нәтижесінде солақай адамдардың оң қолдыларға қарағанда компьютерді жақсы ойнауы, жылдам жазуы анықталған болатын. Солақайлардың тағы бір ерекшелігі, соң қолмен оңнан соңға қарай жазу, жазудағы әріптерді керсінше оқып кетеберу олар үшін бір рефлекс болып қалыптасады.
Солақайлар сирек жаратылыс иесі. Әсіресе, өнер мен спорттың есігін ашқан солақайлар - биік жетістіктерге жетеді. Сондай-ақ, спорттық жүлделердің 40 пайызын солақайлар жеңіп алады екен.
Психолог мамандар солақай адамдардын шығармашылық жұмысқа да аса қабілетті болатындығын айтады. Әсіресе, дизайн, киноматография, архитектура, музыка, спорт, сурет салу, ғарышкерлік, жүргізушілік, жазушылық салаларында оларға теңдесетіні жоқ. Солақайлар арасында ұлы ғалымдар мен экстрасенстер де көп кездескен болатын.
Әлемге белгілі патшалар мен саясатшылар: Александр Македонский, Юлий Цезарь, Ұлы Карл, Наполен Банопарт, Петр І, Жанна д׳Арк, Виктория патшайым, Елизавета патшайым, Ханзада Уильям, Фидель Кастро, Гарри Трумен, Уинстон Черчилль, Ганди, Жеймс Коллаген, Горацио Нельсон, сондай-ақ, Американың үш президенті Рональд Рейган, Джордж Буш (үлкені), Билл Клинтон;
Ғалым, философтар: Исаак Ньютон, Чарлз Дарвин, Иван Павлов, Альберт Эйнштейн, Герман Гольмгольц, Аристотель, Ницще Фридрих;
Әлемнің ең бай адамдары: Билл Гейс, Николь Кидман, Генри Форд, Жон Рокфеллер;
*Суретшілер мен спортшылар: *Микеланджело Буанаротти, Леонардо да Винчи, Рафаэль, Рубенс, Пикассо, Жон Макинрой, Пит Сампрас, Моника Селеш, Мартина Навратилова, Диего Марадона;
Ақын-жазушылар: Льюис Керрол, Пушкин, Толстой, Марк Твен, Гете, Бенжамин Франклин, Франц Кафка, Николай Лесков, Усман Носир, Гулханий, Абдулхамид Мажитий;
Композитор, киножұлдыздар: Джимми Хандрикс, Ринго Стар, Моцарт, Бетховен, Пол Маккартни, Шопен, Роберт Шуман, Чарли Чаплин, Роберт де Ниро, Сильвестр Сталлоне, Жулия Робертс, Том Круз, Вупи Голдберг, Брюс Уиллис, Деми Мур, Амитабх Баччан, Абхишек Баччан, Айша Такия, Каран Жохар, Прокофьев, Грета Гарбо, Брет Питт, Анжелина Жоли, Рикки Мартин, Мила Йовович, Селин Дион, Киану Ривз, Жеймс Камерон, Жим Керри, Мерлин Монро, Барт Симпсон, Николо Поганини және басқа түрлі кәсіппен атақты болғандар Дин Кемпбелл, Роберт Гриндан, Франклин Уинборн тағы басқалары.
Шамамен 4, 5 жасқа дейін балалар екі қолды бірдей пайдаланады. 5 жасқа жақын бала күрделі әрекеттерді орындау кезінде қолдарының біріне артықшылық бере бастайды - ол оң қолмен немесе сол қолмен айналады.Осыған орай :
::Бірінші тапсырмам 7 жастағы ініме сурет салдыру болды. Баланың алдына қағаз парағы мен қарындаш ,фломастерлер қойдым, оған қалаған нәрсесін салуды ұсындым. Баланы асықтырмай салдырту керек. Ол сурет салуды аяқтағаннан кейін, оны екінші қолымен де сурет салуды айттым. Көбінесе балалар: "мен білмеймін", "мен қазір сала алмай,құртып аламын"деп сурет салудан бас тартады. Мен оған суретті салып көр деп, өзімде басқа қолыммен салып көрдім:" Мен сол суретті оң (сол) қолмен салу қиын екенін білемін, бірақ сен тырысып көр" сен бәрін дұрыс жасай аласын дедім. Бұл тапсырмада сызбалардың орындалу сапасын салыстыру қажет.
Баланың қалам немесе қарындашты дұрыс және ыңғайлы ұстайтынына, тапсырманы орындау кезінде шаршамайтынына, дұрыс отырғанына көз жеткізіп отыру керек.
Тапсырмалардың нәтижелерін есте сақтамау үшін оларды осындай кестеге енгізу ыңғайлы:
Тапсырма сол қол екі қол оң қол деп үшке бөлеміз:
1. +
2. +
3. +
Тапсырманы орындап біткеннен кейін үш суретте әр түрлі болып шықты.Біріншісі өте әдемі , жақсы салынған болды.Екіншісі оң қолмен салынған болды , ол жерде сызықтар дұрыс сызылмаған ,дұрыс боялмаған болды.
::Француз зерттеушісі М. Озьяс көрсеткендей келесіні өзіме өткіздім:
1. Стаканнан су ішіңіз..
2. Аяқ киімді щеткамен тазалап көру.
3. Кірістіру стержень тесігі түймелерге кіргізу.
4. Жіпті катушкаға орау (ағаш катушкаларды қолданған дұрыс).
5. Суды бір ыдыстан екіншісіне құю.
6. Инені кішкене нүктеге қойып көру(қағаз парағында "нысана" жасай аласыз немесе "Дартс"ойынын қолдана аласыз).
7. Гайканы қолмен (кілтпен) бұрап алу. Металл немесе пластикалық дизайнердің бөліктерін пайдалануға болады.
8. Ұсақ бөлшектерді (түймелер, моншақтар) тар цилиндрге (тар саңылауы бар бөтелкеге) салу.
9. Қағаз парағындағы тесіктерді инемен, түйреуішпен тесіп көру (5-6 рет).
10. Алдын ала сызылған кресттерді өшіргішпен өшіру.
11.Ине мен жіпті сабақтау.
12. Тамшуырдан бөтелкенің тар саңылауына тамшылату.
13. Моншақты стақаннан қасықпен алу.
14. Үйге звонокка қоңырау шалу.
15. Қатты есікті ашып,жауып көру.
Өзіме өткізгендіктен кішкене қиыншылықтар туғызды.Себебі тек сол қолға үйреніп ,барлық істі сол қолмен істейтін болғандықтан , барлық күш сол қолға түсті. Және де мен бұл жерде барлық тапсырманы орындадым деп айта алмаймын.
Қазақ халқында да солақай асыл азаматтар, азаматшалар жетерлік. Қазақтың бір туар сазгер-күйшісі Нұрғиса Тілендиев, сонымен қатар, қазақ халқының тұңғыш спорт журналшысы болған Сейдахмет Бердіқұлов, танымал суретшісі Гүлфайрус Исмаилова тағы басқалар.
Көптеген қоғамда солақайлар қауымына деген теріс көзқарастар қалыптасқан болатын. Бір кездері оларға сотта куәгерлік етуге де тиым салынған көрінеді.Оларды әзәзіл, жын деп айыптаған. Психолог мамандар солақайлар ерекше күшті мінез бен қарымды шығармашылық потенциалға ие деп санайды
Оксфорд университетінің зерттеушілері солақайлардың генетикалық және ми айырмашылықтары бар екенін анықтады. Олар 38000 солақайларды зерттеді. Сол қолмен жазатындардың шизофрения даму қаупі жоғары.
Ол дөрекі, төзбейтін, өзіне сенімсіз, зұлым, әділетсіз, өтірікші, жындар жаман адамсыз және басқа да көптеген теріс көзқарастар. Ия, бұл солакай жақтағы ежелгі адамдардың солақай көзқарастары.
Ал ислам дініндегі азаматтар сол жақпен жасалған жұмыстарды дұрыс көрмейді. Оң қолмен жасалған жұмыстың берекесі болады деген үғым бар. Сол қол немесе сол аяқ лас жерлерде жүреді. Мәселен, мұсылман жамағаты дәретхана есігінен кіргенде сол аяқпен аттайды. Себебі, ол жер лас болып есептеледі.
Солшылдықтың психологиялық негіздері
Бүгінгі таңда оқу-тәрбие жұмысын жаңарту дәуірінде білім берудің әр сатысында көптеген мәселелер туындайды. Атап айтқанда, бұл баланың жеке басын, психикалық дамуын, жеке басының ерекшеліктерін дамыту, ішкі әлеуетін анықтау, жан-жақты зерттеу негізінде тәрбие жұмысын балалардың дамуының тікелей бағытына бағыттау. Баланың мектепке дайындығын анықтауға арналған мұғалімдер мен психологтардың зерттеулерінде бұл мәселелердің аспектілері жан-жақты зерттелгені сөзсіз.
Қай жаста және қай жағынан әрекет ету керек екендігі туралы нақты дәлелдер жоқ. Сондықтан физиологиялық сипаттамаларға тоқталайық: мидың сол және оң қолдарының қызметі әртүрлі. Солақайларды оң қолмен жаттықтыру арқылы біз олардың миының физиологиялық сипаттамаларын бұзамыз. Көп жағдайда адамның іс-әрекеттегі жетекші рөлін біле отырып, оның миындағы доминантты жағдайды сфера деп айтуға болады.
Мысалы, оң қолды балада сөйлеу орталығы мидың сол жақ жарты шарында, ал солақай балада оң жарты шарда орналасқан. Сондай-ақ, сол және оң жарты шарларда симметриялы болуы мүмкін. Көп жағдайда сол жарты шардың екі жарты шарлары бірдей жұмыс істейді. Баланы теріс тәрбиелеу арқылы біз ми құрылымын да өзгертеміз.
Мектепке дейінгі кезеңде ата-аналар мен тәрбиешілер баланың қай қолдың жетекшісі болатынына көп мән бере бермейді, сондықтан бала сурет салуды және жазуды үйрене бастаған кезде ғана ересектер оған назар аударып, иесін ауыстыруды сұрайды. Солақайлық та мұраға қалуы мүмкін деп есептеледі. Солақай ата-аналар, сондай-ақ отбасындағы ата-әжелер, әсіресе мұндай отбасылар, солақай балаларға оң қолды үйретуге тырысады.
Солақайлық та мұраға қалуы мүмкін деп есептеледі. Солақай ата-аналар, сондай-ақ отбасындағы ата-әжелер, әсіресе мұндай отбасылар, солақай балаларға оң қолды үйретуге тырысады. Мұның басты себебі - ата-аналар көбінесе балалар өздері кездесетін проблемаларды көрмейді деп ойлайды. Солшылдықтың негізгі себебі туралы нақты түсінік жоқ. Кейбір зерттеушілер мұны генетикаға негізделген деп санайды, басқалары солақайлық баланың дамуының алғашқы кезеңінде сол жақ жарты шардың зақымдануынан болады деп санайды.
Өкінішке орай, солақайлар мен ақыл-ой кемістігі бар адамдар арасында ұқсастықтар бар. Алайда, арнайы психофизиологиялық зерттеулер бұл идеяны жоққа шығарады. Алайда, солақайлардың саны ақыл-есі кем балаларға қарағанда көп екендігі байқалды. Сонымен қатар, солақайлық патологияның салдары болуы мүмкін деген күмән туындайды. Осылайша, солшылдықтың себебі туралы мәселе әлі түсініксіз. Жақында оң жарты шардың солақай балаларына көбірек көңіл бөлінуде.
Көптеген зерттеушілердің айтуы бойынша, таңертең мұғалім баланың іс-әрекеттегі жетекші рөлін анықтауы керек және оны мектептегі алғашқы күннен бастап ескермеуі керек. Мысалы, солақайлықты анықтауға келетін болсақ, егер баланың жас кезінде жұдырығы күшті болса, ол қолымен шылдырлайды ұзақ ұстаса, онда туылғаннан кейін 4 аптадан кейін бала төсекте жатады және басын солға бұрады , Оң аяғының және оң қолдың бүгілуі қалыпты жағдай, бала солақай болуы мүмкін. Сондай-ақ, сіз 3 айлық әрекеттерді қай қолмен жасауға болатындығына назар аударуыңыз керек.
Егер солақай бала қалыпты түрде өсіп, дамитын болса, оған қайта даярлықтан өтпесе, өзін оң қолмен ұстау оңай болады. Ең бастысы, сіз оның жеке ерекшеліктерін ескеріп, шыдамды және сыпайы болуыңыз керек. Солизмнің шығу тегі туралы ғалымдардың көзқарастары әр алуан ғана емес, сонымен қатар қайшылықтарға толы. Бұл мәселе бойынша жұмыс көлемінің көптігіне қарамастан, бұл тақырып әлі толық зерттелген жоқ және ешқандай болжамдардың расталуы жоқ. Демек, солшыл болудың көптеген себептері бар.
Солақайлықты әдет, әлеуметтік жағдайлардың қоршаған ортаға әсерінің нәтижесі деп санаған ағылшын ғалымы С. Джексонның әлеуметтік теориясы солизмнің пайда болуының алғашқы теорияларының бірі.
Қазіргі уақытта олар солақайлық патологияның қандай-да бір түрінен туындауы мүмкін дейді. Мұны дәлелдейтін көптеген дәлелдер бар. Сондай-ақ, солақайдың шығу тегі мидың дисфункциясымен байланысты патологиямен байланысты деп санайтындар бар.
Шынында да, солақай балалардың даму зерттеулері іштегі және туылған кездегі түрлі жарақаттардың да генетикалық екенін көрсетеді. Бұл жағдайда солшылдық әр буында өзін көрсете алады.
Американдық ғалымдар Спенгер мен Дойчтың пікірінше, солақайлық тек бірдей (монозиготалық) егіздерде болатын фактор. Бұл бірдей егіздердің төрттен бірінде (ширегінде) болатын шағылыстыру құбылысына қатысты.
Бұл бірдей егіздердің төрттен бірінде (ширегінде) болатын шағылыстыру құбылысына қатысты. Мысалы, егіздерде тіпті егіздердің саусақтары бір-бірінің айнадағы бейнелеріне ұқсайды. Шындығында, егіздердің бірі солақай, екіншісі солақай. Шындығында, егіздердің бірі солақай, екіншісі оң қолды болуы заңдылық. Алайда, бұл мәселе әлі толық зерттелген жоқ. Баланың жеке басын жан-жақты дамыту және мектепке даярлау - қазіргі кездегі білім саласындағы қызметтің маңызды бағыттарының бірі.
Педагогиканың күрделі мәселелерінің бірі - солақай проблемасы, ол ұзақ уақыт бойы оңға қарағанда сол қолмен белсенді балаларды қайта даярлау қажеттілігі болып саналды. Алайда, мұндай әрекет жақсылыққа апармайтыны анық, керісінше, балалардың көпшілігінде невротикалық реакциялар тудырады. Солақай адамды іздейтін балалар тобы. өйткені бұл балалар астеноневротикалық реакцияларға бейім.
Р.Светлов Тарихи тұрғыдан алғанда, солшылдық жағымсыз құбылыстардың негізі болғандықтан, солшылдықты оңшылдыққа қайта үйрету қажет болды. Осы уақытқа дейін жас ұрпақтың білім беру және денсаулық сақтау мамандары сол жаққа күшпен болса да өздерін жайлы сезінуге үйрету керек деп санайды.
Бала сол қолымен жазуға немесе әрекет етуге тырысқанда, балада бұрын байқалмаған астеникалық белгілер байқала бастайды, атап айтқанда, бала тез шаршайды, жұмыс қабілетін жоғалтады, шаршау белгілері және сол қол.
Бұл кезеңде баланың түнгі ұйқысы бұзылады, анорексия дамиды, бала ашуланшақ, мазасыз, ашуланшақ болады, ата-аналарға, тәрбиешілер мен мұғалімдерге қарсылық реакциясы жиілейді. Сирек жағдайларда зәрді ұстамау және зәрді ұстамау жағдайлары бар.
Lefties кез-келген жағымсыз жағдайсыз ыңғайлы әлемге енгізілуі мүмкін.
Сондықтан балаларды қайта даярлау мәселесі әр нақты жағдайға сәйкес шешілуі керек, атап айтқанда олардың денсаулығы, ағзаның бейімделу қабілеті, ішкі сенімдері, физиологиялық алғышарттары, психологиялық ерекшеліктерін ескере отырып. Кейде солақайлықтың өзін-өзі жаттықтыруда солақайлықпен жүретін барлық сыртқы белгілерді тексеріп, қайта даярлау әрекеттерін жасамағаны дұрыс.
Сондықтан балаларды қайта даярлау мәселесі әр нақты жағдайға сәйкес шешілуі керек, атап айтқанда олардың денсаулығы, ағзаның бейімделу қабілеті, ішкі сенімдері, физиологиялық алғышарттары, психологиялық ерекшеліктерін ескере отырып. Кейде солақайлықтың өзін-өзі жаттықтыруда солақайлықпен жүретін барлық сыртқы белгілерді тексеріп, қайта даярлау әрекеттерін жасамағаны дұрыс.
Егер біреу сол қолмен жазуды үйрену оңай деп ойласа, онда ол өте қателеседі. Біріншіден, алдымен мидың екі жарты шарын қалпына келтіру керек, бұл оңай емес. Сондықтан оқу процесі ұзақ және стрессті болуы мүмкін. Алдымен әдеттерден арылу керек, физикалық жұмысты оң қолмен жасаңыз. Міне бірнеше қарапайым дайындық жаттығулары:
Есікті сол қолыңызбен ашуға тырысыңыз.
Сол аяғыңыздан бастап баспалдақпен көтерілуге тырысыңыз.
Күнделікті барлық ұсақ-түйектерді сол қолыңызбен жасаңыз: қасық қолданыңыз, мұрныңызды үрлеңіз, ыдыс жуыңыз, тістеріңізді жуыңыз, телефон нөмірін теріңіз немесе SMS жазыңыз.
Сол қолмен кездесетін қиындықтарды ескере отырып, кейбір сарапшылар сұрақ қояды, солақай қайта оқуы керек пе? Олардың көпшілігі мұны істеуге болмайды деп сенуге бейім.
Бастау үшін сол қолыңызбен жазуға үйреніңіз, оны күшейтуге уақыт бөліңіз. Бұған қарапайым жаттығулардың көмегімен қол жеткізуге болады.
Мұны істеу үшін қарапайым спорттық ойындардан бастауға болады, мысалы:
Теннис добын сол қолыңызбен белгілі бір нысанаға лақтырыңыз немесе, балама, сол қолыңызбен допты ұстап көріңіз. Мұндай жаттығулар сол қолдың бұлшықеттерін күшейтуге көмектеседі, ең бастысы қол мен көздің үйлесімділігін жақсартады.
Біздің балалық шақтағы кейбір тәрбие әдістеріне байланысты адамның соң қолды болуы ұят деген ұғым қалыптасқан дәуір болатын. Табиғи солақайлықтан оң қолда жазуға мәжбүр болу жағдайының қалайша қиын болатыны мен сияқты балалардың есінде қалуы әбден мүмкін. Осы кездерде мен болашақта тәрбиеші болсам соң қолды баланы ешқашан оң қолда істеуге мәжбүр етпеймін деп ойлаушы едім. Бұл мақсат есейе келе шын мәнінде балалар әлеміне кіруіме, әсіресе солақай балалардың ерекшеліктерін дәлелдеп, олармен жұмыс жасауыма жол ашты.
Солақайлық - әдетте туғаннан болатын, әрекет жасауда сол қолдың оң қолдан басым болу сипаты.
Сәби есейе барып, кез келген нәрсені қолына ұстауға тырысады. Ол алдымен екі қолын бірдей жұмсайды. 18 айға толғаннан бастап ол оң немесе соң қолын көбірек пайдаланады. Бұл кезде біз баланың оңақай немесе солақай болатынын ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz