Павлодар қаласының электр желісінің картасхемасы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Коммерциялық емес акционерлік қоғамы
Ғ. ДӘУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА
ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ
Электр энергетикалық жүйелері кафедрасы
Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі
к.т.н.,доц. Умбеткулов Е.К.
(аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)
__________________20__ж.
(қолы)
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: ПАВЛОДАРЭНЕРГО АҚ 110кВ электр желісінің учаскесін күшейту
5В071800 - Электроэнергетика мамандығы бойынша
Орындаған Қуралбек Арайлым Берікқызы ЭЭ(ЭСС)к-18-5
(аты - жөні) (тобы )
Жетекші Бердимурат А.Д. PhD доктор, аға оқытушы
(аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)
Кеңесшілер:
Экономикалық бөлім бойынша:
Тузелбаев Б.И доцент_____________________ _____ 2022ж.
(ғылыми дәрежесі, атағы, аты-жөні) (қолы)
Өмір тіршілігі қауіпсіздігі бойынша:
Бекмуратова Н.С доцент _______________________ _____2022ж.
(ғылыми дәрежесі, атағы, аты-жөні) (қолы)
Мөлшер бақылаушы:
Сагындыкова Жадыра Бауржановна _________________ 2022 ж.
(ғылыми дәрежесі, атағы, аты-жөні) (қолы)
Пікір жазушы:
(ғылыми дәрежесі, атағы, аты-жөні)
_______________________________ _________ 20____ ж.
Алматы 2022
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Коммерциялық емес акционерлік қоғамы
Ғ. ДӘУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА
ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ
Электр энергетика және электр техника институты
5В071800 - Электроэнергетика мамандығы
Электр электр энергетикалық жүйелері кафедрасы
жобаны орындауға берілген
ТАПСЫРМА
Студент Қуралбек Арайлым Берікқызы
(аты - жөні)
Жоба тақырыбы ПАВЛОДАРЭНЕРГО АҚ 110кВ электр желісінің учаскесін күшейту
Ректордың 27 10 2020 № бұйрығы бойынша бекітілген.
Аяқталған жұмысты тапсыру мерзімі: 31 мамыр 2022 ж.
Жобаға бастапқы деректер (талап етілетін жоба нәтижелерінің параметрлері
және нысанның бастапқы деректері).
Дипломдық жұмыста әзірлеуге жататын сұрақтар тізімі немесе қысқаша мазмұны:
1. Павлодар қ. 110 кВ электр желілерінің қолданыстағы схемасы____________________________ ______________________________
2. Қолданыстағы КС жүктемесі және электр беріліс желілерінің параметрлері_______________________ _____________________________
3. Павлодар энерго " ЖШС диплом алдындағы тәжірибе материалдары_____________________ ___________________________________ ___________________________________ _________________________________
Сызба материалдарының (міндетті түрде дайындалатын сызуларды көрсету) тізімі
_1. Қарастырылып отырған ауданның географиялық сипаттамасы______
_2. Электр желілерінің қолданыстағы схемасы және Павлодар қ. электр тұтынудың өсу динамикасы_________________________ ________________
3. Павлодар қ. 110 кВ желілерді күшейту нұсқалары___________________
4.Желіні дамыту конфигурациясының нұсқалары________________
Негізгі ұсынылатын әдебиеттер
Евдокунин Г.А. Электрические системы и сети. Учебное пособие. - 2016.
Матаев У.М., Генбач Н.А., Сажин В.Н. Электр тораптары жене жуйелерi.
Оқұ құралы. Алматы, 2015
Идельчик В.И. Электрические системы и сети: Учебное пособие, 1989
К Е С Т Е С І
№ рс
Тарау аттары, әзірленетін
сұрақтардың тізімі
Жетекшіге
ұсыну мерзімдері
Ескерту
1.
Қаралатын тақырып бойынша материалдар жинау
10.01.2022
2.
Тақырыптың өзектілігін негіздеу
20.01.2022
3.
Электр беру желілерін ауыстыру схемасын дайындау, негізгі параметрлерді есептеу
05.02.2022
4.
Қолданыстағы электр желісінің режимдерін талдау
01.03.2022
5.
Желі жұмысының режимін есептеу және талдау
15.03.2022
6.
Күштік электроника құралдарын қолдана отырып электр желісінің режимдерін басқару мүмкіндіктерін зерттеу
05.04.2022
7.
Өмір тіршілік қауіпсіздігі сұрақтарын қарастыру
30.04.2022
8.
Экономикалық бөлімін есептеу
15.05.2022
9.
Презентация дайындау
20.05.2022
10.
Жұмысты ресімдеу және алдын ала қорғауға дайындалу
25.05.2022
Тапсырманың берілген уақыты 20 22 ж.
Кафедра меңгерушісі Умбеткулов Е.К., т.ғ.к., доцент (қолы) (аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)
Жоба жетекшісі Сагындыкова Жадыра Бауржановна (қолы) (аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)
Орындалатын тапсырманы
қабылдаған студент Қуралбек А.Б (қолы) (аты -жөні)
Жоба бойынша бөлімшелерге қатысты белгіленген кеңесшілер
Бөлімшелер
Кеңесші
Мерзімі
Қолы
Негізгі бөлім
Сагындыкова Ж.Б
Өміртіршілік қауіпсіздігі
Бекмуратова Н.С
Экономикалық бөлім
Тузелбаев Б.И
Аңдатпа
Бұл ПАВЛОДАРЭНЕРГО АҚ 110кВ электр желісінің учаскесін күшейту тақырыбындағы диплодық жобада Павлодар облысындағы кернеуі 110 кВ электр желілерін күшейтудің негізгі бағыттарының тенденциялары басты назарға алынады. 110 кВ электр желісін күшейту бойынша дипломдық жұмыстың тапсырмасын есептеу үшін электр жүйесіне қосудың 2 нұсқасы қарастырылған.
Электр желісінің тұрақты күй режимдерін есептеу RASTR бағдарламасында орын алады.Есептеу барысында нәтижелер тұтынушылардың сапалы электрэнергиямен жабдықтау нормаларына сәйкес келетіні көрсетілген.
Өмір тіршілік қауіпсіздігі бөлімінде қосалқы станциядағы зиянды және қауіпті факторлары мен электр жабдықтарының шу деңгейі және орналасу қашықтығына байланысты есептеу жүргізілген.
Экономикалық бөлімінде жылдық есептеулерді қамтиды яғни олар:жылдық шығындар, күрделі салымдар есебі, өзіндік құн калькуляциясы, таза пайда, сондай-ақ қаржылық-экономикалық көрсеткіштерді есептеу инвестиция тиімділігі есептелген.
Аннотация
Данный дипломный проект по усилению ЛЭП 110 кВ АО ПАВЛОДАРЭНЕРГО посвящен основным направлениям усиления ЛЭП 110 кВ в Павлодарской области. Изготован 2 варианта подключения к электросети для расчета задачи дипломной работы по усилению ЛЭП 110 кВ.
Расчет установившихся режимов электросети осуществляется в программе РАСТР.Результаты показывают, что соответствуют стандартам качества электроснабжения потребителей.
В отделе безопасности жизнедеятельности были произведены расчеты в зависимости от вредных и опасных факторов на подстанции и уровня шума и расположения электрооборудования.
Экономический раздел включает в себя годовые расчеты,годовые затраты, капитальные вложения, калькуляцию, чистую прибыль, а также финансово-экономические показатели.
Annotation
This graduation project on the strengthening of 110 kV transmission lines of PAVLODARENERGO JSC is dedicated to the main directions of strengthening 110 kV transmission lines in Pavlodar region. 2 options for connecting to the power grid have been made to calculate the task of the thesis work on strengthening 110 kV power lines.
The calculation of the steady state power supply modes is carried out in the "RASTR" program. The results show that they comply with the quality standards of the power supply to consumers.
In the life safety department, calculations were made depending on harmful and dangerous factors at the substation and the noise level and location of electrical equipment.
The economic section includes annual calculations, annual costs, capital investments, costing, net profit, as well as financial and economic indicators.
Мазмұны
Кіріспе
9
1
Павлодар облысындағы электр желілерінің қолданыстағы схемасын талдау
10
1.1
Павлодар облысының географиялық сипаттамасы және климаттық жағдайы
10
1.2
Павлодар облысының электр желілері мен электрмен жабдықтау жүйесінің ағымдағы жағдайы
11
1.3
ПавлодарЭнерго АҚ 110 кВ электр желісі жайлы жалпы мағлұмат
13
1.4
Қолданыстағы электр желісінің сұлбасын және Павлодар қаласының электр энергиясын тұтынуының өсу динамикасын талдау
17
1.5
Қарастырылып отырған облыстағы кернеуі 110 кВ электр желілерін күшейтудің негізгі бағыттарының тенденциялары
21
1.6
Павлодар қаласындағы 110 кВ желілерін күшейту нұсқалары
22
1.7
Жұмыс тапсырмасының мәлімдемесі
22
2
Қолданыстағы 110 кВ электр желілерінің жұмыс режимдерін есептеу
23
2.1
Режимдерді есептеуге керекті бастапқы мәліметтерді дайындау
23
2.2
RASTR WIN бағдарламасы арқылы қолданыстағы 110 кВ электр желілерінің режимдерін есептейміз
27
3
110 кВ электр желілерін дамыту нұсқаларын құру және қолайлы схемасын таңдау
33
3.1
Желілерді күшейту конфигурацияларының нұсқалары.
33
3.2
Жобалаудың техникалық-экономикалық жағынан екі нұсқаны салыстыру
34
3.3
1 нұсқа бойынша электр желілерінің режимін есептеу
39
3.4
Электр желісінің минималды режимдерін есептеу
43
4
Өмір тіршілік қауіпсіздігі бөлімі
45
5
Экономикалық бөлім
54
Қорытынды
Қолданылған әдебиет тізімі
Кіріспе
Қазіргі дамыған заманда адам өмірін электр энергиясынсыз елестету мүмкін емес.Электрэнергия барлық өмір салаларында үлкен із қалдырды:ғы-лымда,өндірісте,күнделі кті тұрмыстық үй жағдайларында.Теледидар және ра-диобайланыссыз,ыңғайлы электрлік тұрмыстық құрылғыларсыз және ең маңызды атамасқа болмайтын қарапайым жарықтандырусыз өміріміздің жайлылығы аз болар еді.Еңбек өнімділігін арттыру үшін өндіріс процестерін механикаландыру және автоматтандыру, адам еңбегін (әсіресе ауыр немесе біркелкі) машина еңбегімен ауыстырудың маңыздылығы жоғары.Бірақ механикаландыру мен автоматтандырудың техникалық құралдарының (жабдықтар, аспаптар, есептеуіш машиналар) басым көпшілігінің электрлік негізі бар.
Адамзатқа электр энергиясы қажет, оған деген қажеттілік жыл сайын артып келеді.Бұл негізінен өндіріс көлемінің артуына байланысты.Ал өндірістің өсуімен электр жүктемесінің жаңа нүктелері пайда болады (зауыттар мен кәсіпорындар) немесе ескілерінің қуаты артады.Бұл жаңа желілерді құру немесе бұрыннан барларын қайта ұйымдастыру қажеттілігіне әкеледі.
Инженерлер алдында тұрған міндет қуат көздерін жүктемеге қосу ғана емес, желіні жеткілікті сенімділік пен құрылысқа арналған күрделі салымдар мен техникалық қызмет көрсету мен жөндеуге жұмсалған шығындар арасындағы ең қолайлы арақатынасқа ие болатындай етіп жобалау болып табылады.Сондай-ақ, желідегі қуат шығындары туралы ұмытпау керек: сәтсіз жобаланған желі үлкен электр шығындарына әкелуі мүмкін, бұл өз кезегінде энергияның құнын арттырады.Қолданыстағы желілерді дамыту жағдайында жобалаушылар олардың конструкцияларындағы өзгерістерді барынша азайтуы керек.Әрқашан дерлік бұл мәселелердің жалғыз ғана шешімдері болмайды сондықтан инженерлер ең оңтайлы желілік конструкциялардың бірін таңдауы қажет болады.Бұл таңдау айқын емес соған байланысты сәтті нұсқаларды технико- экономикалық салыстыруға жүгіну керек болады және соның негізінде соңғы таңдау жасалады.
Заманауи технологиялар күрделі салымдарды азайтуға, шығындарды азайтуға немесе сенімділік қорын арттыруға мүмкіндік береді.Кейбір заманауи технологиялар жұмыста кейінірек сипатталады.
Бұл жұмыс өз алдына мынадай мақсаттармен сипатталады
1 Павлодар облысындағы электр желілерінің қолданыстағы схемасын талдау
Павлодар облысының географиялық сипаттамасы және климаттық жағдайы
Павлодар облысы - Қазақстанның ең ірі өзені:Ертіс жағасында орналасқан, (1.1-сурет).Облыс орталығы-Павлодар қаласы.
Сурет 1.1 - Павлодар облысының географиялық орналасуы
Облыс Қазақстан Республикасының солтүстік- шығысында орналасқан.Павлодар облысы аумағының көп бөлігі Батыс Сібір жазығының оңтүстігінде Ертіс өзенінің орта ағысында орналасқан және қазіргі уақытта 127,5 мың км2 аумақты алып жатыр.
Павлодар облысының климаты қоңыржай, шұғыл континенттік.Ұзақ қатал қысы мен тұрақты қар жамылғысы бар және жауын-шашыны аз ыстық жаз.Қаңтар айының орташа температурасы-15,8 градустық суықты,ал шілде айында-21,5 градустық ыстықты көрсетеді.Орташа жылдық жауын-шашын мөлшері-303мм.
Орташа жылдық ауа температурасы-3,3 С
Салыстырмалы ауа ылғалдылығы-69%
Орташа ауа жылдамдығы-3,1 мс
Облыстың көп бөлігі Батыс Сібірдің оңтүстігінде орналасқан жазықтар.
Қазақстан Республикасының кешенінен Облыс минералды шикізат қоры бойынша жетекші орындардың бірін алады.Бұл өңірден көмір және әртүрлі металдар, соның ішінде алтын, құрылыс материалдары және тағы басқа пайдалы қазбалар шығады.
Павлодар облысының электр желілері мен электрмен жабдықтау жүйесінің ағымдағы жағдайы
Павлодар облысының тұтынушыларын электрмен жабдықтауды шартты түрде екі энергия түйіндеріне бөлуге болады:
-Екібастұз (Екібастұз төңірегіндегі аудандармен);
-Павлодар (Павлодар қ. және Ақсу қ. төңірегіндегі аудандармен)
Қазіргі уақытта Павлодарлық энерготүйін мына энергожүйелермен байланыста бар ЕЭС Қазақстан ВЛ 500 және 220 кВ ЭС АО "ЕЭК"-ЭГРЭС-1,ЭС
АО "ЕЭК" 220 кВ ВЛ-Семипалатинск сонымен бірге іргелес Омбы және Барнаул энергожүйелері Ресеймен ВЛ 500 ЭС АО "ЕЭК"- Рубцовск.Электрлік байланыс Ресеймен 35-110 кВ желісі бойынша.
Негізгі өндіруші көздері:Павлодардағы ТЭЦ 1,2 және 3 ; Ақсу қ.-дағы ЭС АО "ЕЭК".
Негізгі қоректенетін желілердегі тұтынушыларға энерготүйіндер кернеуі 110 және 35 кВ электр желілері болып табылады.Екі және бір трансформаторлы қосалқы станциясы бар,өзара ұзартылған сақиналы және радиалды ӘЖ бір және екі тізбектімен орындалады.
Павлодар қаласының қолданыстағы қоректену желісі кернеуі 110 және 35кВ сақиналы және радиялды ӘЖ болып табылады.
14 ҚС 35 кВ және 20 ҚС 110 кВ Павлодар қаласында орналасқан,ҚС-ны ескере отырып Ленинская,яғни ол қаланың Батыс жоспарлау ауданында Ертіс өзенінің сол жағалауында орналасқан.
Павлодар қаласында Өндірістік және Павлодарлық 110 кВ ҚС орналасқан және ашық тарату құрылғысы өзіндік дамуы күштік трансформаторларынсыз жасалған,бұл қала мен облыстың қосалқы станциясына қосылған.
Павлодардағы 110 кВ ашық тарату құрылғысын қайта құру ауысуымен 110- 14 сұлбасы орындалды "екі жұмыстық,секционды ажыратқыштармен,ай-налма шиналық жүйе және екі шинақосқыш ажыратқыштарымен" Өндірістік 110 кВ ашық тарату құрылғыларының барлығы ауыстырылуы 110-14 сұлбасы бойынша орындалды "екі жұмыстық,секционды ажыратқыштармен,айналма шиналық жүйе және екі шинақосқыш ажыратқыштармен".
Қала мен Павлодар энерготүйінінің арасы кернеуі 110 кВ Павлодар ӘЖ-сі -ЭС АО "ЕЭК" және Павлодар ТЭЦ-2 -ЭС АО "ЕЭК" ҚС 110 кВ арқылы Западная-городская, Ленинская, Потанино.
Іргелес ауданның 110-35 кВ желісі АТҚ 110 кВ келесі ҚС-ға қосылған:
-Өндірістік ҚС:110 кВ ӘЖ арқылы Өндірістік-Мичурино.
-Павлодар ҚС:110 кВ ӘЖ арқылы Павлодар-Маралды,Павлодар-Ямышево;
-Ленинский ҚС:110 кВ ӘЖ арқылы Ленинский-Юбилейный,Ленинский-Красн окутский.
Барлық дерлік қалалық қосалқы станциялар кернеуі 11010 кВ екітрансформаторлы және олар ӘЖ-леріне блоктық схемасымен ажыратқыш жүйесімен және қысқа тұйықтағыш 110 кВ-қа жалғанған.Ленинская және Западная 110 кВ ҚС-да шина жүйелері бар.
35 кВ қосалқы станция радиалды әуе желілері арқылы 35 кВ қалалық электр станциясының ашық тарату құрылғыларына қосылған, және де олар негізгі технологиялық болып табылады.
Ақсу қаласының қолданыстағы электр желілері сақиналы және радиалды әуе желілері болып ұсынылған,кернеуі 110 кВ.Іргелес аумақтың 35 кВ желілері ҚС-ның АТҚ-ның 35 кВ-на 110 кВ Ермак және Ермакстроительная жалғанған.
Өндірістік аймақта екі 220 кВ қосалқы станция және бір 110 кВ қосалқы станция ферроқорытпа зауытында орналастырылған,ЕС АО "ЕЭК" -ке кернеуі 220 және 110 кВ радиалды әуе желілеріне жалғанған.
Павлодарлық энерготүйіннің 110-35 кВ желісінің үлкен бөлігі 50-70 жылдары қалыптасқан.Бұл уақыт ішінде ластану және климаттық шарттарға талаптар өзгерді.Сондықтан,сымның физикалық тозуынан басқа оқшауламаны күшейту мен оқшаулама және опораларды ауыстыру қажет.
ҚС-дағы көпшілік жабдықтар физикалық және моральдық тұрғыда тозған.Қолданыстағы 110 кВ АТҚ-ның сұлбалары барлық дерлік 110 кВ ҚС-ның ескірген типтік емес сұлбалармен құрылған,негізгі ажыратқыш пен қысқатұйықтағыштар арқылы.Электржабдықтау сенімділігіне және заманға сай талаптар мен ұсыныстарға сай келмейді.Сондықтан барлық ҚС-да қайта жөндеу жұмыстарын жүргізу қажет,ажыратқыштар мен қысқатұйықтағыштар-ды элегаздық ажыратқыштарға ауыстыру керек.ҚС-ның көбісінің сұлбалары,транзиттік 110 кВ ӘЖ-не жалғанған бұлар көпірдегі типтік емес ажыратқыш болып табылады.Кейбір дамыған ҚС-ғы 110 кВ АТҚ-да сызықтық,секциондық немесе шинақосқыш ажыратқыштар жоқ.
Жүктеменің өсуіне байланысты,кейбір ҚС-лар шамадан тыс жүктелген сондықтан үлкен қуатты трансформаторларға ауыстыру керек.Ал кейбір қосалқы станциларда жүктеменің жоқтығынан тарату пункттеріне ауыстырылған.Жалпы ҚС-дағы құрылғылардың жағдайы жөндеу жұмыстарының арқасында қанағаттандырарлық,бірақ құрылғылардың көп бөлігінің физикалық және моральді тозуына байланысты маңызды көлемде қайта құру жөндеу жұмыстарын жүргізу керек.
Қолданыстағы электржабдықтарының жағдайының негізгі кемшіліктері-не:
Электр желілерінің көптігінен,өзіндік ресурстардың өндіруінен,артық қосалқы бөлшектердің жетіспеушілігінен қалыпты жағдайды ұстап тұра алмауы.
110 кВ ҚС-ның АТҚ-ның көп бөлігі 110 кВ ажыратқыш пен қысқатұйықтағыш арқылы жасалған және 35 кВ ҚС-ы ПСН 35 кВ арқылы.
Желілердің өзара резервтілігінің жеткіліксіздігі.
Сондықтан негізгі басты міндет сенімділікті күшейту,желілердің өзара резервтілігінің аздығын шешу.
ПавлодарЭнерго АҚ 110 кВ электр желісі жайлы жалпы мағлұмат
ПавлодарЭнерго АҚ елу жылдан аса тарихы бар,қарқынды даму үстіндегі кәсіпорындардың бірі.Павлодар облысының барлық энергетика саласы 1964 жылы ПавлодарЭнерго аудандық басқармасына біріктірілді.Министрлер кеңесінің жарлығымен аудандық басқарма бір жылдан кейін ПавлодарЭнерго өндірістік бірлестік болып ауыстырылды.Ұйымның құрамында сол кезде мынадай кәсіпорындар болды:Екібастұздық МАЭС-1,МАЭС-2,Ермак қаласының МАЭС,Павлодарлық ЖЭО-1,ЖЭО-2.
Сурет 1.2-ПавлодарЭнерго АҚ
Кәсіпорын облыстың дамуына үлкен үлес қосты(1.2-сурет)Аймақтың аумағында бастапқы жүйеаралық электр қуатын берумен қатар оның желілері енгізілді.Бұл қазақстандық қуат жүйелерін қосуға,Солтүстік Қазақстанның біріктіріліп жасалған қуат жүйесін жасауға мүмкіндік береді.
Павлодар жылу желілерінің кәсіпорны 1971 жылы 2 қазанда құрылды.Бұл қаланы жылытуға және жылу желілерінің дамуына жаңа серпін берді.Сонымен бірге электрлік қуатын генерациялау бөлімдеріндегі жылу электр орталықтарында әр жыл сайын ірі іс-шаралар өткізілді.
ПавлодарЭнерго 1995 жылғы дағдарыстан кейін өндірістік бірлестігі республика деңгейіндегі кәсіпорынға айналды. Павлодарлық ЖЭО-2 және ЖЭО-3 мүлкі 1997 жылы аукционға қойылды,бұны Орталық-Азия отын-энергетикалық корпорациясы акционерлік қоғамы сатып алды. ПавлодарЭнерго ашық акционерлік қоғамы 2002 жылы құрылып,2003 жылы желтоқсанда акционерлік қоғам болып өзгертілді.Павлодар ЖЭО-2 және ЖЭО-3 энергия жүйесінің генерациялайтын қуаттар құрамына кірді.
ПавлодарЭнерго АҚ компаниялар құрамына 2002 жылы Павлодар Электржелістік Тарату Компаниясы АҚ кірді. 2011 жылы Павлодарэнерго-сбыт ЖШС болып ауыстырылған Энергоцентр АҚ осы жылы құрамына кірді.
Осылайша ПавлодарЭнерго АҚ үлкеюін жалғастырды, содан 2007 жылы желтоқсанда АҚ Екібастұз жылу орталығын мен Екібастұз жылу желілерін сатып алды.
Құрылымы бойынша ПавлодарЭнерго АҚ келесілерге бөлінеді (1.3-сурет);
Сурет 1.3- ПавлодарЭнерго АҚ-ның құрылымы бойынша бөлінуі
ПавлодарЭнерго акционерлік қоғамына Павлодар облысының барлық қуатпен қамтамасыздандыру бөліктері (қуат көздерін генерациялау,тарату және өткізу) кіреді.
Электр станцияларындағы белгіленген электр қуаты 627 МВт құрайды,жылыту қуатының белгіленгені бойынша -2102 Гкалсағ.Өндірісте пайдаланатын негізгі шикізат-Екібастұз тас көмірі.
Компанияның негізгі ауданы 124,8 мың шаршы шақырым.Павлодар облысының 750000 тұрғынын және аумағын электр қуатымен қамтамасыз етеді.
ПавлодарЭнерго АҚ-ның 2012 жылы өндірген жалпы электр қуатының көлемі 3162,1 млн квтсағ. құрайды.Оның шығаратын электр қуаты еліміздің Ақмола,Қарағанды,Павлодар,Шығыс Қазақстан облыстарының нарықтарына жөнелтіледі.Электр қуатын жіберу желісінің ұзындығы-15797 шақырым шамасында.Жылыту желісінің негізгі ұзындығы-749,5 шақырымнан асады.
ПавлодарЭнерго АҚ- ның бөлімшелерінің бірі Павлодар Электржелі-лік Тарату Компаниясы АҚ (Павлодар ЭТК АҚ, Компания) 1998 жылы 29 қаңтар айында құрылған,1999 жылы қаңтарда ашық акционерлік қоғам,одан кейін,2003 жылы 30 желтоқсан айында акционерлік қоғам болып қайта тіркелді.
Оның негізгі қызметі-Павлодар облысындағы 10 аймағында,Ақсу және Павлодар қалаларындағы электр қуатын бөлу және беру.Компаниядағы өндірістік қуаттары Павлодар облысы мен Павлодар қаласында орналасқан.
Компанияның электр желісі KEGOC АҚ электр желісі арқылы Ресейдің желілеріне және Қазақстандағы біріңғай энергетикалық жүйесіне қосылған,бұл
(Павлодар ЭТК АҚ-ға Павлодарлық № 1,2 және 3 ЖЭО өндіретін электр қуатын беруге мүмкіндік берді.Қазақстан алюминийі АҚ-ға №1 ЖЭО тиесілі,ал ПавлодарЭнерго АҚ-ға № 2,3 тиесілі.
Павлодар облысының кәсіпорындарының көбісі Компанияның электр желілеріне қосылған,аймақта меншік нысандарына кіретін 5000 шақты кәсіпорын тұрақталған,ал тұрғындар саны-747,1 мың адам.
Компанияның құрамына кіретін бөлімшелер
110-35 кВ-тық электрлік желілерге және шағын станцияларға қызмен көрсетуімен қатар жөндеумен айналысатын кәсіпорындар-батыс және шығыс электр желілер кәсіпорындар.Осылардың құрамыны орналасқан жерлеріне 10-0,4 кВ желілерге қызмет көрсететін төмендегі 11 электрлік желі аудандары кіреді:
Сол жақ жағалау кәсіпорны бойынша Баянауыл,Ақтоғай,Май,Ертіс аудандық электр желілері мен Ақсу электр желілері;
Оң жақ жағалау кәсіпорны бойынша Қашыр,Желез,Павлодар,Лебяжье,Шербақ ты,Успен аудандақ электр желілері;
Қалалық электр желілер кәсіпорны;
Реттелетін қызмет түрлеріне кірмейтін қалалық үйішілік желілер кәсіпорны;
Өндірістік қызметтер және басқармалар;
Павлодар ЭТК АҚ құрамындағы объектілер
Ұзақтығы 15050,416 шақырым 220-0,4 кВ ӘЖ;
Ұзақтығы 746,017 шақырым кабельді желілер;
ПавлодарЭнерго АҚ- ның тағы бір бөлімшелерінің бірі Павлодар жылу желілері ЖШС.Ол Павлодар мен Екібастұз қалаларына жылу берумен қатар бөлумен айналысады.Оның қызметі жылу желілерін пайдалану,сенімді-лігін жоғарылату және жылу қуатын шығару,тұтыну,беру жолдарын қамтамасыз етуге бағытталған.Ол 2006 жылы 28 қыркүйекте Павлодарда құрылып,сол уақыттан бері жұмысын жүзеге асырып келеді.
Павлодар қаласының жылу желілері:
Магистральдық жылу желілері-103,7км;
Кварталдық жылу желісі-280,5 км;
Ыстық сумен қамтамасыздандыружелісі-23,0 км;
Сорғы станциялары-11;
Орталық технологиялық платформа-21;
Қосымша қосылған жылу жүктемесі-972 Гкалсағ
Павлодарэнергосбыт ЖШС- Павлодар мен Екібастұз қалаларының,
Павлодар облысының пайдаланушыларына электр мен жылу қуатының жібе-рілуін қамтамасыз ететін жылу мен электр қуатымен қамтамасыздандырушы ұйым.Кәсіпорын 2004 жылы 20 тамыздан бастап жұмысын іске асырып келеді.2011 жылы қайта құрылып Павлодарэнергосбыт ЖШС-ға айналды.
Компанияның мақсаты- пайдаланушылардың мүдделерін қанағаттанды-рып,қуатпен жабдықтауға байланысты сапалы қызметтер көрсету.
Ұйым:
Павлодар қаласының электр мен жылу қуатымен;
Павлодар облысының аудандарын сонымен қатар ақсу қаласын электр қуатымен;
Екібастұз қаласын жылумен қамтамасыздандыру;
Екібастұзжылуэнерго ЖШС 2018 жылы 1 қазанда құрылды.Оның құрамына Екібастұз ЖЭО-сы мен Екібастұз жылу желісі кіреді.Компания келесі міндеттерді іске асырады:апатты жағдайларды төмендету,жабдықтың ұзақ уақыт тұрып қалуын болдырмау сонымен қатар кәсіпорынның қорларын жаңаландыру үшін инвестициялық жолдарды іске асырумен жабдықты реконструкциялау және модернизациялау;энергия тасымалдау кезінде нормативтен тыс шығындарды азайту;жылу энергиясын өндіру және тарату кезінде үнемді,тиімді технологияландыру.
1956 жылы Екібастұз ЖЭО-сы құрылып,Павлодар Ертіс аймағының бірінші жылу электр орталығы болды.Осы кезден бері 143 мың халқы бар Екібастұзды жылумен қамтамасыздандырудың бірден бір көзі болып табылып келеді.Екібастұз ЖЭО-сының орнатылған электр қуаты 12 МВт,жылу энергиясы-782 Гкалсағатты құрайды.
Қазіргі кезде стацияда модернизация мен реконструкция бойынша жұмыстар жүргізілуде,қойылған уақыт кестелері бойынша негізгі және қосалқы жабдықтардың,ғимараттардың күрделі және ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілуде (1.4-сурет);
Сурет 1.4-Екібастұз ЖЭО-сындағы жөндеу жұмыстары
Екібастұз жылу желілерінің жалпы ұзындығы-422 шақырым:
Магистральды жылу желісі-37,6 шақырым;
Квартал ішілік жылу желісі-304,7 шақырым;
Тұтынушылар желілері-80,2 шақырым;
Орталық жылу тарату пункті-1;
Айдайтын сорғы станциялары-4;
Павлодар облысының электро станциясындағы 2020 жылдың басындағы орнатылған қуаты 8049 МВт-ты құрады.
1.4 Қолданыстағы электр желісінің сұлбасын және Павлодар қаласының электр энергиясын тұтынуының өсу динамикасын талдау
Қазіргі уақытта Павлодарэнерго АҚ қызмет көрсететін аумақта барлық елді мекендер орталықтандырылған электржабдықтаумен қамтылған.
Павлодар қаласының қолданыстағы желілердің карта схемасы (1.5-суретте) көрсетілген.
1.5-сурет Павлодар қаласының электр желісінің картасхемасы.
Электр энергисы кернеуі 110,35,10,6 және 0,4 кВ электр желілері арқылы беріледі.Электрэнергиясының меншікті көздері жоқ. ПРЭК АҚ ведомства-сында бес қосалқы станция бар 1103510 кВ, олар Западная шиналарынан 110 кВ желілері арқылы қорек көзін алады;11 қосалқы станция 3510 кВ.Павлодар қаласындағы негізгі қосалқы станциялардың электрлік жалғанулары (1.6-суретте) көрсетілген.
1.6-сурет Павлодар қаласының қосалқы станцияларының негізгі электрлік жалғануы.
Болашақта осы өңірдегі өнеркәсіптің одан әрі өсуі,шағын және орта бизнестің дамуы және басқа факторлар электр жүктемесінің деңгейінің артуына ықпалын тигізеді.
Карта схема негізінде Павлодар қаласының 110 кВ электр желісін күшейту бойынша дипломдық жұмыстың тапсырмасын есептеу үшін,Павлодар қаласының қолданыстағы электр желісінің схемасы негізінде 110 кВ желісінің учаскесін таңдаймыз.Павлодар қаласындағы 110 кВ желілерінің таңдалңан учаскесі 1.7(а және б)-суретте көрсетілген.
а)
б)
1.7-сурет 110 кВ желілерінің таңдалған учаскесі (а-нақты схема картасы,б-сызылған карта схемасы)
Қарастырылып отырған облыстағы кернеуі 110 кВ электр желілерін күшейтудің негізгі бағыттарының тенденциялары
Жаңа тұтынушылардың пайда болуы сонымен қатар қолданыстағы тұтынушылардың дамуы,электр энергиясының пайдаланудың кеңеюі,сондай-ақ жаңа және жұмыс істеп тұрған тұтынушыларды электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен сапасына қойылатын талаптардың артуы электр желілерінің оңтайлылығын анықтайды.
Электр желісі қамтамасыз етілуі айқындалады:
Бір реттік істен шығу режимінде және желідегі апаттан кейін қосылған тұтынушыларды электрмен жабдықтау сенімділігінің нормативтік деңгейі;
Шығарылған электр энергиясының стандартталған сапасымен;
Электр энергия қауіпсіздігі сонымен қатар қорек көзін өшірусіз қызмет көрсетуі;
Ең аз техникалық қызмет көрсету шығындары; ылғи өсіп жатқан электр жүктемесіне бейімделу және аз-аздан кешенді автоматтандыру;
Қазақстан Республикасының біртұтас энергетикалық жүйесін дамыту жоспарынада электр желілерін дамытудың негізгі технологиялық бағыттары қабылданды,оларда:
Электр желілерін ары қарай дамыту кернеуі 110,35,10,6, 0,38 кВ ток жүйелерімен жүзеге асырылуы керек;
Электр энергиясын өзгеру кезеңдерінің санын азайту мақсатында орталықтандырылған тұтынушылар үшін 11010 кВ қосалқы станцияларының терең кірістерін пайдалану;
35 кВ желісінің ұзындығын қысқарту мақсатында разрядтықтарды қоса алғанда,кернеуі 110 кВ жоғары қосалқы станциялардың санын көбейту.
110 кВ желілерді кез-келген тұтынушыны резервтік қуатпен қамтамасыз ететіндей етіп салу.
Айнымалы ток қосалқы станциясына қосылған "110 кВ екі жақты қуат сымы" негізгі схемасын кеңінен қолдану;
11010 кВ кернеу трансформаторларын қолданатын трансформатор-лық қосалқы станцияларды тек кернеуді автоматты реттеуіштердің жүктемесі кезінде салу,кеңейту,реконструкциялау сонымен қатар техникалық қайта жарақтандыру;
Байланыс және телемеханика көмегімен толық көлемде кернеуі 110 кВ электр желілік жабдық; электр желісінің объектісін уақытылы ауыстыру және оны одан әрі пайдалану техникалық немесе экономикалық себептері бойынша орынсыз деп танылады;
Қолайсыз ауа-райы жағдайлары бар аса маңызды жерлер мен аумақтардың жауапты тұтынушыларын электрмен жабдықтау үшін кабельдік желілерді пайдалану;
Жауапкершілігі жоғары электр қабылдағыштарға автономды резервтік қорек көзін пайдалану;
Жаңартылатын энергия көздерін тұтыну;
Микропроцессорлық релелік қорғаныс құрылғыларын енгізу;
Қуат шығындарын кеміту үшін тұтынушы желісінде статикалық конденсатор батареяларын орнатуымен реактивті қуатты өтемелеу;
1.6 Павлодар қаласындағы 110 кВ желілерін күшейту нұсқалары
Электр желілерін күшейту үшін Павлодардағы электр қуатының тапшылығын жабуға көмектесетін 110 кВ жаңа Павлодар қосалқы станциясын салуды жоспарлаймыз.
Біз Павлодар қосалқы станциясын облыстың электр жүйесіне қосудың 2 нұсқасын қарастырамыз:
1 нұсқа екі қорек көзінен жаңа 110 кВ әуе желісін енгізу арқылы:110 кВ Рождественка қосалқы станциясы және 110 кВ Щербакты қосалқы станциясы.
2 нұсқа 110 кВ қосалқы станциясынан жаңа 110 кВ 2 тізбекті әуе желісін енгізу арқылы.
1.7 Жұмыс тапсырмасының мәлімдемесі
Сараптамалардан бұл өңірде құрылыс материалдары, электротехника,жеңіл өнеркісіп және тамақ өңдеу сияқты салалар қарқынды дамып келе жатқанын айтуға болады.
Жаңа және жұмыс істеп тұрған тұтынушылар мен қондырғыларды дамыту,электр энергиясын пайдалануды кеңейту сонымен қатар әлбетте жаңа және жұмыс істеп тұрған тұтынушыларды электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен сапасына қойылатын талаптардың артуы электр желілерін одан әрі дамыту қажеттілігін талап етеді.
Өңірде электр энергиясын тұтынудың күтілетін артуына және жүктеменің өсуіне байланысты жаңа Павлодар қосалқы станциясын салу арқылы 110 кВ жлектр желісін құру жобасын дайындау жоспарланады.
Электр желілерін күшейту және 11010 кВ Павлодар қосалқы станциясын салу мақсатында келесідей жұмыстарды жүргізу жоспарланады:
Павлодар қаласындағы қолданыстағы желілерді талдау;
110 кВ желісін күшейту үшін екі ықтимал конфигурация нұсқасын таңдау;
110 кВ электр желілерінің учаскелері мен маркаларын есептеу және таңдау,сонымен қатар Павлодар қосалқы станциясының трансформаторларын есептеу және таңдау;
Жасалған интернет схемасы бойынша электрлік есептеулерді жүргізу;
Техникалық-экономикалық маңыздылығын жүргізу және Павлодар қосалқы станциясын қосудың ең оңтайлы нұсқасын талдау;
Таңдалынған желі опцияларының жұмыс режимдерін талдау;
2 Қолданыстағы 110 кВ электр желілерінің жұмыс режимдерін есептеу
Ұзындығы 87,855 км Правобережная ЖЭО 110 кВ бір тізбекті желісінің БҚО желілерінің қарастырылып отырған учаскесінің электр желілерінің қолданыстағы сызбасына сәйкес төмендеткіш қосалқы станциялар арқылы өтеді,ЖЭО қорек көздерінің бірі ретінде қызмет етеді.
Ковалевка,Успенка,ПТЭЦ- 1,Белоцерковка,Константиновка,Марал ды,
Павловка,Щербакты,Рождественка,Сосн овка,Кулунда,Орловка,Кургамыс қос-алқы станцияларының трансформаторлары бойынша мәліметтер 2.4-кестеде көрсетілген.
Электр желілерінің режимдерін есептеу RASTR бағдарламасында жүзеге асырылады.Бұл электр желілерін есептеуге,режимді теңестіруге және қалыпты немесе авариялық жұмыс кезінде түйіндер мен тармақтарды ажыратуға және қосуға,желі желі жұмысын оңтайландыруға,кернеудің ауытқуын,желідегі қуат жоғалуын анықтауға және т.б мүмкіндік беретін кешенді бағдарлама.
Электр желісінің тұрақты күй режимін есептеу RASTR бағдарламасында да орын алады.Бағдарлама электр желілері мен трансформаторлар туралы алынған деректер негізінде осы режимді есептейді.Есептеулер барысында бағдарлама тораптардағы генераторлардың активті және реактивті қуаттары туралы,сондай-ақ активті қуаттың жалпы шығындары туралы,желі түйіндеріндегі мәндер мен кернеу фазаларының модульдері туралы деректерді алуға мүмкіндік береді.Сонымен қатар RASTR бағдарламасы желілік орын басу сұлбасындағы әр тармағындағы қуат пен ток шығындарының есебін береді.
2.1 Режимдерді есептеуге керекті бастапқы мәліметтерді дайындау
Орынбасу сұлбасын құру үшін электр желісі мен трансформаторлардың келесідей жүктемелері бар параметрлерін есептеу керек:
а) активті кедергі
б) реактивті кедергі
в) меншікті активті кедергі
г) меншікті реактивті кедергі
Желінің осы учаскесінің электр желілері мен трансформаторларының параметрлерін бар жүктемелерімен есептейік.
Алдымен желінің активті кедергісін (Ом) есептейміз:
R=r0*ln (2.1)
бұл жерде:r0-меншікті активті кедергі,Омкм;
l-желі ұзындығы,км;
n-тізбек саны.
Әрі қарай реактивті кедергіні есептейміз (Ом):
X=x0*ln (2.2)
Бұл жерде:x0-меншікті реактивті кедергі,Омкм;
l-желі ұзындығы,км;
n-тізбек саны.
Өткізгіштік анықталады:
B=b0*l2*n (2.3)
Барлық меншікті мәндер r0,x0,b0 анықтамалық кітапшадан сымның маркасына байланысты алынады.
2.1-кестеде жазғы және қысқы маусымдағы қосалқы станциялардағы трансформаторлардың ағымдағы жүктемесі көрсетілген.
Кесте 2.1-Максималды және минималды жүктеме кезіндегі деректемелер (жаз және қыс)
№ пп
№ ТҚС
Тр-р қуаты, кВА
Жаз кезіндегі жүктеме, %
Қыс кезіндегі жүктеме, %
1
Маралды ҚС
ТДН-16000110
5,6+j2,3
6,8+j3,4
2
Рождественка ҚС
ТДН-16000110
5,6+j2,3
6,8+j3,4
3
Павловка ҚС
ТМТ-5300110
2,1+j1,1
2,52+j1,32
4
Успенка ҚС
ТМН-2500110
1,1+j0,5
1,21+j0,6
5
Константиновка ҚС
ТДН-16000110
5,6+j2,3
6,8+j3,4
6
Белоцерковка ҚС
ТМН6300110
2,5+j1,3
3+j1.56
7
Ковалевка ҚС
ТМН-2500110
1,1+j0,5
1,21+j0,6
8
Сосновка ҚС
ТМН-2500110
1,1+j0,5
1,21+j0,6
9
Щербакты ҚС
ТМН6300110
2,5+j1,3
3+j1,56
10
Кургамыс ҚС
ТМН-2500110
1,1+j0,5
1,21+j0,6
11
Кулунда ҚС
ТМН-5300110
2,1+j1,1
2,52+j1,32
12
Орловка ҚС
ТМН-2500110
1,1+j0.5
1.21+j0.6
Кесте 2.2-Желінің осы учаскесінің электр желілерінің сымдарының анықтамалық деректері көрсетілген.
Кесте 2.2-Тарату электр желісінің параметрлері
Атауы
r0
x0
b0
l
ПС Ковалевка - ПС Белоцерковка
0,428
0,432
-2,55
22,29
ПС Белоцерковка - ПС Успенка
0,428
0,432
-2,55
24,11
ПС Успенка - ПС Константиновка
0,428
0,432
-2,55
25,9
ПС Успенка - ПС Павловка
0,428
0,432
-2,55
33,06
ПС Павловка - ПС Рождественка
0,428
0,432
-2,55
34,2
ПС Рождественка - ПС Маралды
0,428
0,432
-2,55
35,6
ПС Маралды - ПС ПАВЛОДАР 220110
0,428
0,432
-2,55
33
ПС Маралды - ПС ПАВЛОДАР 220110
0,428
0,432
-2,55
34
ПС Маралды - ПС Орловка
0,428
0,432
-2,55
34,422
ПС Орловка - ПС Сосновка
0,428
0,432
-2,55
20,7
ПС Маралды - ПС Щербакты
0,428
0,432
-2,55
27
ПС Щербакты - Отпайка 1
0,428
0,432
-2,55
21,9
ПС Маралды - Отпайка 2
0,428
0,432
-2,55
48
Отпайка 1 - ПС Кулунда
0,428
0,432
-2,55
31
Отпайка 2 - ПС Кулунда
0,428
0,432
-2,55
31
Отпайка 1 - ПС Кургамыс
0,428
0,432
-2,55
15
Отпайка 2 - ПС Кургамыс
0,428
0,432
-2,55
15
(2.1) формула бойынша 8-7 участкасына Коволевка ҚС -Белоцерковка ҚС желінің активті кедергісін есептейміз:
R8-7=r0*L8-7=0.428*22,29=9.54 Омкм;
Әрі қарай 8-7 участкасына Константиновка ҚС -Луганск ҚС (2.2) формула бойынша реактивті кедергіні есептейміз:
X8-7=x0*L8-7=0.432*22.29=9.62 Омкм.
Қалған желі участка параметрлері аналагтық түрде 2.3 кестеде көрсетілген.
Кесте 2.3-Желі параметрлері
Аймақ ретік нөмірі
Атауы
r0
x0
b0
l
R
X
B
8-7
ПС Ковалевка - ПС Белоцерковка
0,428
0,432
-2,55
22,29
9,54012
9,62928
-56,8395
7-5
ПС Белоцерковка - ПС Успенка
0,428
0,432
-2,55
24,11
10,31908
10,41552
-61,4805
5-6
ПС Успенка - ПС Константиновка
0,428
0,432
-2,55
25,9
11,0852
11,1888
-66,045
5-4
ПС Успенка - ПС Павловка
0,428
0,432
-2,55
33,06
14,14968
14,28192
-84,303
4-3
ПС Павловка - ПС Рождественка
0,428
0,432
-2,55
34,2
14,6376
14,7744
-87,21
3-2
ПС Рождественка - ПС Маралды
0,428
0,432
-2,55
35,6
15,2368
15,3792
-90,78
2-16
ПС Маралды - ПС ПАВЛОДАР 220110
0,428
0,432
-2,55
33
14,124
14,256
-84,15
2-16
ПС Маралды - ПС ПАВЛОДАР 220110
0,428
0,432
-2,55
34
14,552
14,688
-86,7
15-11
ПС Маралды - ПС Орловка
0,428
0,432
-2,55
34,422
14,732616
14,870304
-87,7761
2-12
ПС Орловка - ПС Сосновка
0,428
0,432
-2,55
20,7
8,8596
8,9424
-52,785
2-12
ПС Маралды - ПС Щербакты
0,428
0,432
-2,55
27
11,556
11,664
-68,85
12-17
ПС Щербакты - Отпайка 1
0,428
0,432
-2,55
21,9
9,3732
9,4608
-55,845
2-18
ПС Маралды - Отпайка 2
0,428
0,432
-2,55
48
20,544
20,736
-122,4
17-14
Отпайка 1 - ПС Кулунда
0,428
0,432
-2,55
31
13,268
13,392
-79,05
18-14
Отпайка 2 - ПС Кулунда
0,428
0,432
-2,55
31
13,268
13,392
-79,05
17-13
Отпайка 1 - ПС Кургамыс
0,428
0,432
-2,55
15
6,42
6,48
-38,25
18-13
Отпайка 2 - ПС Кургамыс
0,428
0,432
-2,55
15
6,42
6,48
-38,25
Кесте 2.4-Трансформаторлардың есептік деректемелері
№
ҚС атауы
Тр. Қуаты, кВа
RT, Ом
XT, Ом
1
ҚС Маралды
ТДН-16000110
4,38
86,7
2
ҚС Рождественка
ТДН-16000110
4,38
86,7
3
ҚС Павловка
ТМТ-5300110
12,5
280,8
4
ҚС Успенка
ТМН-2500110
42,6
508,2
5
ҚС Константиновка
ТДН-16000110
4,38
86,7
6
ҚС Белоцерковка
ТМН6300110
9,7
225,7
7
ҚС Ковалевка
ТМН-2500110
42,6
508,2
8
ҚС Сосновка
ТМН-2500110
42,6
508,2
9
ҚС Щербакты
ТМН6300110
9,7
225,7
10
ҚС Кургамыс
ТМН-2500110
42,6
508,2
11
ҚС Кулунда
ТМТ-5300110
12,5
280,8
12
ҚС Орловка
ТМН-2500110
42,6
508,2
2.1 сурет-Осы желі участкасының орын басу сұлбасы
2.2 RASTR WIN бағдарламасы арқылы қолданыстағы 110 кВ электр желілерінің режимдерін есептейміз
Растр бағдарламасы энергетикалық жүйенің (ЭЖЖ) стационарлық жұмыс режимдерінің есептеулерін орындайды.Бағдарлама (ЭЖЖ) стационарлық режимін есептеуге мүмкіндік береді,оның балама схемасы түйіндердің жалпы саны n-нен 20-ға дейін,оның ішінде Ng түйіндерін 10-ға дейін (баланс түйіндерін қоса),Nv тармақтарының санын 30- ға дейін,трансформатор тармақтарын қоса алғанда.RASTR бағдарламалық пакеті ДК және ДКмен келістірілімді ДК электр жүйесінің стационарлық жұмыс режимдерін есептеуге арналған.RASTR режимдерді есептеуге,бастапқы деректерді енгізуді және түзетуді қамтамасыз етуге,тізбек түйіндері мен тармақтарын жылдам ажыратуға аймақтық желілермен жұмыс істеуге мүмкіндік береді,сонымен қатар схеманың немесе оның графикалық көрінісін қамтамасыз етеді.
ЭПС стационарлық режимін есептеу нәтижесінде Растр бағдарламасы мыналарды анықтайды:ЭПС түйіндеріндегі кернеу мен фазалық модульдерді,генератордың активті және реактивті қуатын сонымен қатар әрбір түйіндегі жүктемелер,әр тармақ үшін ЭПС орын басу сұлбасы (желінің және участканың).
Жалпы шығындар,кВт
∆W=∆P*KИ*24*T, (2.4)
Бұл жерде P- активті шығын кВтсағ;
KИ-максимумды пайдалу коэффициенті;
Т-күндер саны жаз немесе қыс;
24-бір тәуліктегі сағат саны.
Жазғы және қысқы шығындарды қосқанда жылдық шығынды аламыз,кВ
∆W=∆Wж+∆Wқ. (2.5)
Желіні есептегенде жүктемелер қуаты мен қорек көзі шиналарындағы кернеу ескерілді.Жазғы маусым үшін алынған мәндердің нәтижелері 2.2-2.7 суреттерде көрсетілген.
2.2-Сурет Жазғы түйіндер-індегі есептік мәндері алынды
2.3-Сурет Жазғы желілер-індегі есептік мәндер алынды
2.4-Сурет Жаздағы электр желісіндегі шығындар
2.5-Сурет түйіндердегі кернеу
2.6-Сурет Генераторлардағы қуаттары мен шекті Q көрсеткіштерінің мәні
2.7-Сурет ағынның таралу графигі
Нәтижелер көрсеткендей,осы аудандағы электр желілері жазғы маусымда желілерде 1,33 МВт,трансформаторларда 0,3 МВт активті қуат жоғалтқан.
Қысқы маусым үшін алынған мәндердің нәтижелері 2.8-2.12 суреттерде көрсетілген.
2.8-Сурет Қысқы түйіндер-індегі есептік мәндері алынды
2.9-Сурет Қысқы желілер-леріндегі есептік мәндер алынды
2.10-Сурет Қысқы электр желісіндегі шығындар
2.11-Сурет түйіндердегі кернеу
2.12-Сурет ағынның таралу схемасы
Нәтижелер көрсеткендей,осы аудандағы электр желілері қысқы маусымда желілерде 2,7 МВт,трансформаторларда 0,28 МВт активті қуат жоғалтқан.
Сондай-ақ Павловка ҚС,Константиновка ҚС,Белоцерковка ҚС,Успенка ҚС,Ковалевка ҚС-сындағы кернеудің рұқсат етілген мәнінен төмендегенін көрсетті.
110 кВ электр желілерін дамыту нұсқаларын құру және қолайлы схемасын таңдау
Бұл дипломдық жұмыста электр желісі болашаққа 2030 жылға дейін жобаланған,желілік жоба екі трансформаторы бар Павлодар 11010 кВ ашық типті қосалқы станциясының жобасын көрсетеді.Павлодар қосалқы станциясы Павлодар облысының ортақ электр жүйесіне қосылады.
3.1 Желілерді күшейту конфигурацияларының нұсқалары.
Жобалау кезінде ұтымды және қолайлы желі конфигурациясын алу үшін,негізінде тұтынушылардың және қорек көзінің белгілі бір орналасуының бірнеше ықтимал желі нұсқаларынан тұратын әдісі пайдаланылады.Олардың ішінде техникалық-экономикалық көрсеткіштерін салыстырғанда ең ұтымдысы таңдалады.Павлодар қосалқы станциясын жобалаған жағдайда оның жақын қорек көзідері Рождественка және Щербакты қосалқы станциялары болып табылады.Осының көмегімен шамамен қорек көкзін құруға,осы деректерге негізделуі керек.
Жоғарғыда айтылғандарды ескере отырып,желіні жобалауымыздың алғашқы нұсқасының карта-схемасы 3.1-суретте көрсетілген.
3.1-Сурет Павлодар қаласының 110 кВ желілілерін күшейтуінің 1-конфигурация нұсқасының карта-схемасы
Жобаның бірінші нұсқасында жаңа Павлодар қосалқы станциясы екі қорек көзінен тұрады:Рождественка және Щербакты қосалқы станциялары.Бұл орайда жалпы электр желісін тарату ұзындығы 20 км.
Бұл ретте оның үлкеюіне байланысты Карабидай қосалқы станцисының қайта құруын ескеру қажет.Бұл жағдай алдағы уақытта жобаланған Павлодар ҚС-нан бөлек, Рождественка ҚС-на тағы бір қосалқы станция қосу жоспарланып отырғанымен байланысты.Қорытындысында жобалау кезінде қолданыстағы қосалқы станцияны реконструкциялау және қосқыштағы ажыратқышы бар көпір сұлбасынан,бір секционды айналма шина жүйесі бар сұлбасына ауысу,трансформатор тізбегіндегі ажыратқышымен және біріктірілген секциондалған,және айналма ажыратқыштарымен.Бұл сұлбаның өзіндік құндылықтары бар.Мысалы кез-келген ажыратқышты жөндеу кезінде тарату құрылғыларын бөлу мүмкіндігі.Дегенмен схеманың бірқатар кемшіліктері бар,әуе желілерінің санын ұлғайту перспективасының жоқтығы немесе радиалды желілер саны әр секцияға біреуден аспауы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Коммерциялық емес акционерлік қоғамы
Ғ. ДӘУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА
ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ
Электр энергетикалық жүйелері кафедрасы
Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі
к.т.н.,доц. Умбеткулов Е.К.
(аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)
__________________20__ж.
(қолы)
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: ПАВЛОДАРЭНЕРГО АҚ 110кВ электр желісінің учаскесін күшейту
5В071800 - Электроэнергетика мамандығы бойынша
Орындаған Қуралбек Арайлым Берікқызы ЭЭ(ЭСС)к-18-5
(аты - жөні) (тобы )
Жетекші Бердимурат А.Д. PhD доктор, аға оқытушы
(аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)
Кеңесшілер:
Экономикалық бөлім бойынша:
Тузелбаев Б.И доцент_____________________ _____ 2022ж.
(ғылыми дәрежесі, атағы, аты-жөні) (қолы)
Өмір тіршілігі қауіпсіздігі бойынша:
Бекмуратова Н.С доцент _______________________ _____2022ж.
(ғылыми дәрежесі, атағы, аты-жөні) (қолы)
Мөлшер бақылаушы:
Сагындыкова Жадыра Бауржановна _________________ 2022 ж.
(ғылыми дәрежесі, атағы, аты-жөні) (қолы)
Пікір жазушы:
(ғылыми дәрежесі, атағы, аты-жөні)
_______________________________ _________ 20____ ж.
Алматы 2022
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Коммерциялық емес акционерлік қоғамы
Ғ. ДӘУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА
ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ
Электр энергетика және электр техника институты
5В071800 - Электроэнергетика мамандығы
Электр электр энергетикалық жүйелері кафедрасы
жобаны орындауға берілген
ТАПСЫРМА
Студент Қуралбек Арайлым Берікқызы
(аты - жөні)
Жоба тақырыбы ПАВЛОДАРЭНЕРГО АҚ 110кВ электр желісінің учаскесін күшейту
Ректордың 27 10 2020 № бұйрығы бойынша бекітілген.
Аяқталған жұмысты тапсыру мерзімі: 31 мамыр 2022 ж.
Жобаға бастапқы деректер (талап етілетін жоба нәтижелерінің параметрлері
және нысанның бастапқы деректері).
Дипломдық жұмыста әзірлеуге жататын сұрақтар тізімі немесе қысқаша мазмұны:
1. Павлодар қ. 110 кВ электр желілерінің қолданыстағы схемасы____________________________ ______________________________
2. Қолданыстағы КС жүктемесі және электр беріліс желілерінің параметрлері_______________________ _____________________________
3. Павлодар энерго " ЖШС диплом алдындағы тәжірибе материалдары_____________________ ___________________________________ ___________________________________ _________________________________
Сызба материалдарының (міндетті түрде дайындалатын сызуларды көрсету) тізімі
_1. Қарастырылып отырған ауданның географиялық сипаттамасы______
_2. Электр желілерінің қолданыстағы схемасы және Павлодар қ. электр тұтынудың өсу динамикасы_________________________ ________________
3. Павлодар қ. 110 кВ желілерді күшейту нұсқалары___________________
4.Желіні дамыту конфигурациясының нұсқалары________________
Негізгі ұсынылатын әдебиеттер
Евдокунин Г.А. Электрические системы и сети. Учебное пособие. - 2016.
Матаев У.М., Генбач Н.А., Сажин В.Н. Электр тораптары жене жуйелерi.
Оқұ құралы. Алматы, 2015
Идельчик В.И. Электрические системы и сети: Учебное пособие, 1989
К Е С Т Е С І
№ рс
Тарау аттары, әзірленетін
сұрақтардың тізімі
Жетекшіге
ұсыну мерзімдері
Ескерту
1.
Қаралатын тақырып бойынша материалдар жинау
10.01.2022
2.
Тақырыптың өзектілігін негіздеу
20.01.2022
3.
Электр беру желілерін ауыстыру схемасын дайындау, негізгі параметрлерді есептеу
05.02.2022
4.
Қолданыстағы электр желісінің режимдерін талдау
01.03.2022
5.
Желі жұмысының режимін есептеу және талдау
15.03.2022
6.
Күштік электроника құралдарын қолдана отырып электр желісінің режимдерін басқару мүмкіндіктерін зерттеу
05.04.2022
7.
Өмір тіршілік қауіпсіздігі сұрақтарын қарастыру
30.04.2022
8.
Экономикалық бөлімін есептеу
15.05.2022
9.
Презентация дайындау
20.05.2022
10.
Жұмысты ресімдеу және алдын ала қорғауға дайындалу
25.05.2022
Тапсырманың берілген уақыты 20 22 ж.
Кафедра меңгерушісі Умбеткулов Е.К., т.ғ.к., доцент (қолы) (аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)
Жоба жетекшісі Сагындыкова Жадыра Бауржановна (қолы) (аты-жөні, ғылыми дәрежесі, атағы)
Орындалатын тапсырманы
қабылдаған студент Қуралбек А.Б (қолы) (аты -жөні)
Жоба бойынша бөлімшелерге қатысты белгіленген кеңесшілер
Бөлімшелер
Кеңесші
Мерзімі
Қолы
Негізгі бөлім
Сагындыкова Ж.Б
Өміртіршілік қауіпсіздігі
Бекмуратова Н.С
Экономикалық бөлім
Тузелбаев Б.И
Аңдатпа
Бұл ПАВЛОДАРЭНЕРГО АҚ 110кВ электр желісінің учаскесін күшейту тақырыбындағы диплодық жобада Павлодар облысындағы кернеуі 110 кВ электр желілерін күшейтудің негізгі бағыттарының тенденциялары басты назарға алынады. 110 кВ электр желісін күшейту бойынша дипломдық жұмыстың тапсырмасын есептеу үшін электр жүйесіне қосудың 2 нұсқасы қарастырылған.
Электр желісінің тұрақты күй режимдерін есептеу RASTR бағдарламасында орын алады.Есептеу барысында нәтижелер тұтынушылардың сапалы электрэнергиямен жабдықтау нормаларына сәйкес келетіні көрсетілген.
Өмір тіршілік қауіпсіздігі бөлімінде қосалқы станциядағы зиянды және қауіпті факторлары мен электр жабдықтарының шу деңгейі және орналасу қашықтығына байланысты есептеу жүргізілген.
Экономикалық бөлімінде жылдық есептеулерді қамтиды яғни олар:жылдық шығындар, күрделі салымдар есебі, өзіндік құн калькуляциясы, таза пайда, сондай-ақ қаржылық-экономикалық көрсеткіштерді есептеу инвестиция тиімділігі есептелген.
Аннотация
Данный дипломный проект по усилению ЛЭП 110 кВ АО ПАВЛОДАРЭНЕРГО посвящен основным направлениям усиления ЛЭП 110 кВ в Павлодарской области. Изготован 2 варианта подключения к электросети для расчета задачи дипломной работы по усилению ЛЭП 110 кВ.
Расчет установившихся режимов электросети осуществляется в программе РАСТР.Результаты показывают, что соответствуют стандартам качества электроснабжения потребителей.
В отделе безопасности жизнедеятельности были произведены расчеты в зависимости от вредных и опасных факторов на подстанции и уровня шума и расположения электрооборудования.
Экономический раздел включает в себя годовые расчеты,годовые затраты, капитальные вложения, калькуляцию, чистую прибыль, а также финансово-экономические показатели.
Annotation
This graduation project on the strengthening of 110 kV transmission lines of PAVLODARENERGO JSC is dedicated to the main directions of strengthening 110 kV transmission lines in Pavlodar region. 2 options for connecting to the power grid have been made to calculate the task of the thesis work on strengthening 110 kV power lines.
The calculation of the steady state power supply modes is carried out in the "RASTR" program. The results show that they comply with the quality standards of the power supply to consumers.
In the life safety department, calculations were made depending on harmful and dangerous factors at the substation and the noise level and location of electrical equipment.
The economic section includes annual calculations, annual costs, capital investments, costing, net profit, as well as financial and economic indicators.
Мазмұны
Кіріспе
9
1
Павлодар облысындағы электр желілерінің қолданыстағы схемасын талдау
10
1.1
Павлодар облысының географиялық сипаттамасы және климаттық жағдайы
10
1.2
Павлодар облысының электр желілері мен электрмен жабдықтау жүйесінің ағымдағы жағдайы
11
1.3
ПавлодарЭнерго АҚ 110 кВ электр желісі жайлы жалпы мағлұмат
13
1.4
Қолданыстағы электр желісінің сұлбасын және Павлодар қаласының электр энергиясын тұтынуының өсу динамикасын талдау
17
1.5
Қарастырылып отырған облыстағы кернеуі 110 кВ электр желілерін күшейтудің негізгі бағыттарының тенденциялары
21
1.6
Павлодар қаласындағы 110 кВ желілерін күшейту нұсқалары
22
1.7
Жұмыс тапсырмасының мәлімдемесі
22
2
Қолданыстағы 110 кВ электр желілерінің жұмыс режимдерін есептеу
23
2.1
Режимдерді есептеуге керекті бастапқы мәліметтерді дайындау
23
2.2
RASTR WIN бағдарламасы арқылы қолданыстағы 110 кВ электр желілерінің режимдерін есептейміз
27
3
110 кВ электр желілерін дамыту нұсқаларын құру және қолайлы схемасын таңдау
33
3.1
Желілерді күшейту конфигурацияларының нұсқалары.
33
3.2
Жобалаудың техникалық-экономикалық жағынан екі нұсқаны салыстыру
34
3.3
1 нұсқа бойынша электр желілерінің режимін есептеу
39
3.4
Электр желісінің минималды режимдерін есептеу
43
4
Өмір тіршілік қауіпсіздігі бөлімі
45
5
Экономикалық бөлім
54
Қорытынды
Қолданылған әдебиет тізімі
Кіріспе
Қазіргі дамыған заманда адам өмірін электр энергиясынсыз елестету мүмкін емес.Электрэнергия барлық өмір салаларында үлкен із қалдырды:ғы-лымда,өндірісте,күнделі кті тұрмыстық үй жағдайларында.Теледидар және ра-диобайланыссыз,ыңғайлы электрлік тұрмыстық құрылғыларсыз және ең маңызды атамасқа болмайтын қарапайым жарықтандырусыз өміріміздің жайлылығы аз болар еді.Еңбек өнімділігін арттыру үшін өндіріс процестерін механикаландыру және автоматтандыру, адам еңбегін (әсіресе ауыр немесе біркелкі) машина еңбегімен ауыстырудың маңыздылығы жоғары.Бірақ механикаландыру мен автоматтандырудың техникалық құралдарының (жабдықтар, аспаптар, есептеуіш машиналар) басым көпшілігінің электрлік негізі бар.
Адамзатқа электр энергиясы қажет, оған деген қажеттілік жыл сайын артып келеді.Бұл негізінен өндіріс көлемінің артуына байланысты.Ал өндірістің өсуімен электр жүктемесінің жаңа нүктелері пайда болады (зауыттар мен кәсіпорындар) немесе ескілерінің қуаты артады.Бұл жаңа желілерді құру немесе бұрыннан барларын қайта ұйымдастыру қажеттілігіне әкеледі.
Инженерлер алдында тұрған міндет қуат көздерін жүктемеге қосу ғана емес, желіні жеткілікті сенімділік пен құрылысқа арналған күрделі салымдар мен техникалық қызмет көрсету мен жөндеуге жұмсалған шығындар арасындағы ең қолайлы арақатынасқа ие болатындай етіп жобалау болып табылады.Сондай-ақ, желідегі қуат шығындары туралы ұмытпау керек: сәтсіз жобаланған желі үлкен электр шығындарына әкелуі мүмкін, бұл өз кезегінде энергияның құнын арттырады.Қолданыстағы желілерді дамыту жағдайында жобалаушылар олардың конструкцияларындағы өзгерістерді барынша азайтуы керек.Әрқашан дерлік бұл мәселелердің жалғыз ғана шешімдері болмайды сондықтан инженерлер ең оңтайлы желілік конструкциялардың бірін таңдауы қажет болады.Бұл таңдау айқын емес соған байланысты сәтті нұсқаларды технико- экономикалық салыстыруға жүгіну керек болады және соның негізінде соңғы таңдау жасалады.
Заманауи технологиялар күрделі салымдарды азайтуға, шығындарды азайтуға немесе сенімділік қорын арттыруға мүмкіндік береді.Кейбір заманауи технологиялар жұмыста кейінірек сипатталады.
Бұл жұмыс өз алдына мынадай мақсаттармен сипатталады
1 Павлодар облысындағы электр желілерінің қолданыстағы схемасын талдау
Павлодар облысының географиялық сипаттамасы және климаттық жағдайы
Павлодар облысы - Қазақстанның ең ірі өзені:Ертіс жағасында орналасқан, (1.1-сурет).Облыс орталығы-Павлодар қаласы.
Сурет 1.1 - Павлодар облысының географиялық орналасуы
Облыс Қазақстан Республикасының солтүстік- шығысында орналасқан.Павлодар облысы аумағының көп бөлігі Батыс Сібір жазығының оңтүстігінде Ертіс өзенінің орта ағысында орналасқан және қазіргі уақытта 127,5 мың км2 аумақты алып жатыр.
Павлодар облысының климаты қоңыржай, шұғыл континенттік.Ұзақ қатал қысы мен тұрақты қар жамылғысы бар және жауын-шашыны аз ыстық жаз.Қаңтар айының орташа температурасы-15,8 градустық суықты,ал шілде айында-21,5 градустық ыстықты көрсетеді.Орташа жылдық жауын-шашын мөлшері-303мм.
Орташа жылдық ауа температурасы-3,3 С
Салыстырмалы ауа ылғалдылығы-69%
Орташа ауа жылдамдығы-3,1 мс
Облыстың көп бөлігі Батыс Сібірдің оңтүстігінде орналасқан жазықтар.
Қазақстан Республикасының кешенінен Облыс минералды шикізат қоры бойынша жетекші орындардың бірін алады.Бұл өңірден көмір және әртүрлі металдар, соның ішінде алтын, құрылыс материалдары және тағы басқа пайдалы қазбалар шығады.
Павлодар облысының электр желілері мен электрмен жабдықтау жүйесінің ағымдағы жағдайы
Павлодар облысының тұтынушыларын электрмен жабдықтауды шартты түрде екі энергия түйіндеріне бөлуге болады:
-Екібастұз (Екібастұз төңірегіндегі аудандармен);
-Павлодар (Павлодар қ. және Ақсу қ. төңірегіндегі аудандармен)
Қазіргі уақытта Павлодарлық энерготүйін мына энергожүйелермен байланыста бар ЕЭС Қазақстан ВЛ 500 және 220 кВ ЭС АО "ЕЭК"-ЭГРЭС-1,ЭС
АО "ЕЭК" 220 кВ ВЛ-Семипалатинск сонымен бірге іргелес Омбы және Барнаул энергожүйелері Ресеймен ВЛ 500 ЭС АО "ЕЭК"- Рубцовск.Электрлік байланыс Ресеймен 35-110 кВ желісі бойынша.
Негізгі өндіруші көздері:Павлодардағы ТЭЦ 1,2 және 3 ; Ақсу қ.-дағы ЭС АО "ЕЭК".
Негізгі қоректенетін желілердегі тұтынушыларға энерготүйіндер кернеуі 110 және 35 кВ электр желілері болып табылады.Екі және бір трансформаторлы қосалқы станциясы бар,өзара ұзартылған сақиналы және радиалды ӘЖ бір және екі тізбектімен орындалады.
Павлодар қаласының қолданыстағы қоректену желісі кернеуі 110 және 35кВ сақиналы және радиялды ӘЖ болып табылады.
14 ҚС 35 кВ және 20 ҚС 110 кВ Павлодар қаласында орналасқан,ҚС-ны ескере отырып Ленинская,яғни ол қаланың Батыс жоспарлау ауданында Ертіс өзенінің сол жағалауында орналасқан.
Павлодар қаласында Өндірістік және Павлодарлық 110 кВ ҚС орналасқан және ашық тарату құрылғысы өзіндік дамуы күштік трансформаторларынсыз жасалған,бұл қала мен облыстың қосалқы станциясына қосылған.
Павлодардағы 110 кВ ашық тарату құрылғысын қайта құру ауысуымен 110- 14 сұлбасы орындалды "екі жұмыстық,секционды ажыратқыштармен,ай-налма шиналық жүйе және екі шинақосқыш ажыратқыштарымен" Өндірістік 110 кВ ашық тарату құрылғыларының барлығы ауыстырылуы 110-14 сұлбасы бойынша орындалды "екі жұмыстық,секционды ажыратқыштармен,айналма шиналық жүйе және екі шинақосқыш ажыратқыштармен".
Қала мен Павлодар энерготүйінінің арасы кернеуі 110 кВ Павлодар ӘЖ-сі -ЭС АО "ЕЭК" және Павлодар ТЭЦ-2 -ЭС АО "ЕЭК" ҚС 110 кВ арқылы Западная-городская, Ленинская, Потанино.
Іргелес ауданның 110-35 кВ желісі АТҚ 110 кВ келесі ҚС-ға қосылған:
-Өндірістік ҚС:110 кВ ӘЖ арқылы Өндірістік-Мичурино.
-Павлодар ҚС:110 кВ ӘЖ арқылы Павлодар-Маралды,Павлодар-Ямышево;
-Ленинский ҚС:110 кВ ӘЖ арқылы Ленинский-Юбилейный,Ленинский-Красн окутский.
Барлық дерлік қалалық қосалқы станциялар кернеуі 11010 кВ екітрансформаторлы және олар ӘЖ-леріне блоктық схемасымен ажыратқыш жүйесімен және қысқа тұйықтағыш 110 кВ-қа жалғанған.Ленинская және Западная 110 кВ ҚС-да шина жүйелері бар.
35 кВ қосалқы станция радиалды әуе желілері арқылы 35 кВ қалалық электр станциясының ашық тарату құрылғыларына қосылған, және де олар негізгі технологиялық болып табылады.
Ақсу қаласының қолданыстағы электр желілері сақиналы және радиалды әуе желілері болып ұсынылған,кернеуі 110 кВ.Іргелес аумақтың 35 кВ желілері ҚС-ның АТҚ-ның 35 кВ-на 110 кВ Ермак және Ермакстроительная жалғанған.
Өндірістік аймақта екі 220 кВ қосалқы станция және бір 110 кВ қосалқы станция ферроқорытпа зауытында орналастырылған,ЕС АО "ЕЭК" -ке кернеуі 220 және 110 кВ радиалды әуе желілеріне жалғанған.
Павлодарлық энерготүйіннің 110-35 кВ желісінің үлкен бөлігі 50-70 жылдары қалыптасқан.Бұл уақыт ішінде ластану және климаттық шарттарға талаптар өзгерді.Сондықтан,сымның физикалық тозуынан басқа оқшауламаны күшейту мен оқшаулама және опораларды ауыстыру қажет.
ҚС-дағы көпшілік жабдықтар физикалық және моральдық тұрғыда тозған.Қолданыстағы 110 кВ АТҚ-ның сұлбалары барлық дерлік 110 кВ ҚС-ның ескірген типтік емес сұлбалармен құрылған,негізгі ажыратқыш пен қысқатұйықтағыштар арқылы.Электржабдықтау сенімділігіне және заманға сай талаптар мен ұсыныстарға сай келмейді.Сондықтан барлық ҚС-да қайта жөндеу жұмыстарын жүргізу қажет,ажыратқыштар мен қысқатұйықтағыштар-ды элегаздық ажыратқыштарға ауыстыру керек.ҚС-ның көбісінің сұлбалары,транзиттік 110 кВ ӘЖ-не жалғанған бұлар көпірдегі типтік емес ажыратқыш болып табылады.Кейбір дамыған ҚС-ғы 110 кВ АТҚ-да сызықтық,секциондық немесе шинақосқыш ажыратқыштар жоқ.
Жүктеменің өсуіне байланысты,кейбір ҚС-лар шамадан тыс жүктелген сондықтан үлкен қуатты трансформаторларға ауыстыру керек.Ал кейбір қосалқы станциларда жүктеменің жоқтығынан тарату пункттеріне ауыстырылған.Жалпы ҚС-дағы құрылғылардың жағдайы жөндеу жұмыстарының арқасында қанағаттандырарлық,бірақ құрылғылардың көп бөлігінің физикалық және моральді тозуына байланысты маңызды көлемде қайта құру жөндеу жұмыстарын жүргізу керек.
Қолданыстағы электржабдықтарының жағдайының негізгі кемшіліктері-не:
Электр желілерінің көптігінен,өзіндік ресурстардың өндіруінен,артық қосалқы бөлшектердің жетіспеушілігінен қалыпты жағдайды ұстап тұра алмауы.
110 кВ ҚС-ның АТҚ-ның көп бөлігі 110 кВ ажыратқыш пен қысқатұйықтағыш арқылы жасалған және 35 кВ ҚС-ы ПСН 35 кВ арқылы.
Желілердің өзара резервтілігінің жеткіліксіздігі.
Сондықтан негізгі басты міндет сенімділікті күшейту,желілердің өзара резервтілігінің аздығын шешу.
ПавлодарЭнерго АҚ 110 кВ электр желісі жайлы жалпы мағлұмат
ПавлодарЭнерго АҚ елу жылдан аса тарихы бар,қарқынды даму үстіндегі кәсіпорындардың бірі.Павлодар облысының барлық энергетика саласы 1964 жылы ПавлодарЭнерго аудандық басқармасына біріктірілді.Министрлер кеңесінің жарлығымен аудандық басқарма бір жылдан кейін ПавлодарЭнерго өндірістік бірлестік болып ауыстырылды.Ұйымның құрамында сол кезде мынадай кәсіпорындар болды:Екібастұздық МАЭС-1,МАЭС-2,Ермак қаласының МАЭС,Павлодарлық ЖЭО-1,ЖЭО-2.
Сурет 1.2-ПавлодарЭнерго АҚ
Кәсіпорын облыстың дамуына үлкен үлес қосты(1.2-сурет)Аймақтың аумағында бастапқы жүйеаралық электр қуатын берумен қатар оның желілері енгізілді.Бұл қазақстандық қуат жүйелерін қосуға,Солтүстік Қазақстанның біріктіріліп жасалған қуат жүйесін жасауға мүмкіндік береді.
Павлодар жылу желілерінің кәсіпорны 1971 жылы 2 қазанда құрылды.Бұл қаланы жылытуға және жылу желілерінің дамуына жаңа серпін берді.Сонымен бірге электрлік қуатын генерациялау бөлімдеріндегі жылу электр орталықтарында әр жыл сайын ірі іс-шаралар өткізілді.
ПавлодарЭнерго 1995 жылғы дағдарыстан кейін өндірістік бірлестігі республика деңгейіндегі кәсіпорынға айналды. Павлодарлық ЖЭО-2 және ЖЭО-3 мүлкі 1997 жылы аукционға қойылды,бұны Орталық-Азия отын-энергетикалық корпорациясы акционерлік қоғамы сатып алды. ПавлодарЭнерго ашық акционерлік қоғамы 2002 жылы құрылып,2003 жылы желтоқсанда акционерлік қоғам болып өзгертілді.Павлодар ЖЭО-2 және ЖЭО-3 энергия жүйесінің генерациялайтын қуаттар құрамына кірді.
ПавлодарЭнерго АҚ компаниялар құрамына 2002 жылы Павлодар Электржелістік Тарату Компаниясы АҚ кірді. 2011 жылы Павлодарэнерго-сбыт ЖШС болып ауыстырылған Энергоцентр АҚ осы жылы құрамына кірді.
Осылайша ПавлодарЭнерго АҚ үлкеюін жалғастырды, содан 2007 жылы желтоқсанда АҚ Екібастұз жылу орталығын мен Екібастұз жылу желілерін сатып алды.
Құрылымы бойынша ПавлодарЭнерго АҚ келесілерге бөлінеді (1.3-сурет);
Сурет 1.3- ПавлодарЭнерго АҚ-ның құрылымы бойынша бөлінуі
ПавлодарЭнерго акционерлік қоғамына Павлодар облысының барлық қуатпен қамтамасыздандыру бөліктері (қуат көздерін генерациялау,тарату және өткізу) кіреді.
Электр станцияларындағы белгіленген электр қуаты 627 МВт құрайды,жылыту қуатының белгіленгені бойынша -2102 Гкалсағ.Өндірісте пайдаланатын негізгі шикізат-Екібастұз тас көмірі.
Компанияның негізгі ауданы 124,8 мың шаршы шақырым.Павлодар облысының 750000 тұрғынын және аумағын электр қуатымен қамтамасыз етеді.
ПавлодарЭнерго АҚ-ның 2012 жылы өндірген жалпы электр қуатының көлемі 3162,1 млн квтсағ. құрайды.Оның шығаратын электр қуаты еліміздің Ақмола,Қарағанды,Павлодар,Шығыс Қазақстан облыстарының нарықтарына жөнелтіледі.Электр қуатын жіберу желісінің ұзындығы-15797 шақырым шамасында.Жылыту желісінің негізгі ұзындығы-749,5 шақырымнан асады.
ПавлодарЭнерго АҚ- ның бөлімшелерінің бірі Павлодар Электржелі-лік Тарату Компаниясы АҚ (Павлодар ЭТК АҚ, Компания) 1998 жылы 29 қаңтар айында құрылған,1999 жылы қаңтарда ашық акционерлік қоғам,одан кейін,2003 жылы 30 желтоқсан айында акционерлік қоғам болып қайта тіркелді.
Оның негізгі қызметі-Павлодар облысындағы 10 аймағында,Ақсу және Павлодар қалаларындағы электр қуатын бөлу және беру.Компаниядағы өндірістік қуаттары Павлодар облысы мен Павлодар қаласында орналасқан.
Компанияның электр желісі KEGOC АҚ электр желісі арқылы Ресейдің желілеріне және Қазақстандағы біріңғай энергетикалық жүйесіне қосылған,бұл
(Павлодар ЭТК АҚ-ға Павлодарлық № 1,2 және 3 ЖЭО өндіретін электр қуатын беруге мүмкіндік берді.Қазақстан алюминийі АҚ-ға №1 ЖЭО тиесілі,ал ПавлодарЭнерго АҚ-ға № 2,3 тиесілі.
Павлодар облысының кәсіпорындарының көбісі Компанияның электр желілеріне қосылған,аймақта меншік нысандарына кіретін 5000 шақты кәсіпорын тұрақталған,ал тұрғындар саны-747,1 мың адам.
Компанияның құрамына кіретін бөлімшелер
110-35 кВ-тық электрлік желілерге және шағын станцияларға қызмен көрсетуімен қатар жөндеумен айналысатын кәсіпорындар-батыс және шығыс электр желілер кәсіпорындар.Осылардың құрамыны орналасқан жерлеріне 10-0,4 кВ желілерге қызмет көрсететін төмендегі 11 электрлік желі аудандары кіреді:
Сол жақ жағалау кәсіпорны бойынша Баянауыл,Ақтоғай,Май,Ертіс аудандық электр желілері мен Ақсу электр желілері;
Оң жақ жағалау кәсіпорны бойынша Қашыр,Желез,Павлодар,Лебяжье,Шербақ ты,Успен аудандақ электр желілері;
Қалалық электр желілер кәсіпорны;
Реттелетін қызмет түрлеріне кірмейтін қалалық үйішілік желілер кәсіпорны;
Өндірістік қызметтер және басқармалар;
Павлодар ЭТК АҚ құрамындағы объектілер
Ұзақтығы 15050,416 шақырым 220-0,4 кВ ӘЖ;
Ұзақтығы 746,017 шақырым кабельді желілер;
ПавлодарЭнерго АҚ- ның тағы бір бөлімшелерінің бірі Павлодар жылу желілері ЖШС.Ол Павлодар мен Екібастұз қалаларына жылу берумен қатар бөлумен айналысады.Оның қызметі жылу желілерін пайдалану,сенімді-лігін жоғарылату және жылу қуатын шығару,тұтыну,беру жолдарын қамтамасыз етуге бағытталған.Ол 2006 жылы 28 қыркүйекте Павлодарда құрылып,сол уақыттан бері жұмысын жүзеге асырып келеді.
Павлодар қаласының жылу желілері:
Магистральдық жылу желілері-103,7км;
Кварталдық жылу желісі-280,5 км;
Ыстық сумен қамтамасыздандыружелісі-23,0 км;
Сорғы станциялары-11;
Орталық технологиялық платформа-21;
Қосымша қосылған жылу жүктемесі-972 Гкалсағ
Павлодарэнергосбыт ЖШС- Павлодар мен Екібастұз қалаларының,
Павлодар облысының пайдаланушыларына электр мен жылу қуатының жібе-рілуін қамтамасыз ететін жылу мен электр қуатымен қамтамасыздандырушы ұйым.Кәсіпорын 2004 жылы 20 тамыздан бастап жұмысын іске асырып келеді.2011 жылы қайта құрылып Павлодарэнергосбыт ЖШС-ға айналды.
Компанияның мақсаты- пайдаланушылардың мүдделерін қанағаттанды-рып,қуатпен жабдықтауға байланысты сапалы қызметтер көрсету.
Ұйым:
Павлодар қаласының электр мен жылу қуатымен;
Павлодар облысының аудандарын сонымен қатар ақсу қаласын электр қуатымен;
Екібастұз қаласын жылумен қамтамасыздандыру;
Екібастұзжылуэнерго ЖШС 2018 жылы 1 қазанда құрылды.Оның құрамына Екібастұз ЖЭО-сы мен Екібастұз жылу желісі кіреді.Компания келесі міндеттерді іске асырады:апатты жағдайларды төмендету,жабдықтың ұзақ уақыт тұрып қалуын болдырмау сонымен қатар кәсіпорынның қорларын жаңаландыру үшін инвестициялық жолдарды іске асырумен жабдықты реконструкциялау және модернизациялау;энергия тасымалдау кезінде нормативтен тыс шығындарды азайту;жылу энергиясын өндіру және тарату кезінде үнемді,тиімді технологияландыру.
1956 жылы Екібастұз ЖЭО-сы құрылып,Павлодар Ертіс аймағының бірінші жылу электр орталығы болды.Осы кезден бері 143 мың халқы бар Екібастұзды жылумен қамтамасыздандырудың бірден бір көзі болып табылып келеді.Екібастұз ЖЭО-сының орнатылған электр қуаты 12 МВт,жылу энергиясы-782 Гкалсағатты құрайды.
Қазіргі кезде стацияда модернизация мен реконструкция бойынша жұмыстар жүргізілуде,қойылған уақыт кестелері бойынша негізгі және қосалқы жабдықтардың,ғимараттардың күрделі және ағымдағы жөндеу жұмыстары жүргізілуде (1.4-сурет);
Сурет 1.4-Екібастұз ЖЭО-сындағы жөндеу жұмыстары
Екібастұз жылу желілерінің жалпы ұзындығы-422 шақырым:
Магистральды жылу желісі-37,6 шақырым;
Квартал ішілік жылу желісі-304,7 шақырым;
Тұтынушылар желілері-80,2 шақырым;
Орталық жылу тарату пункті-1;
Айдайтын сорғы станциялары-4;
Павлодар облысының электро станциясындағы 2020 жылдың басындағы орнатылған қуаты 8049 МВт-ты құрады.
1.4 Қолданыстағы электр желісінің сұлбасын және Павлодар қаласының электр энергиясын тұтынуының өсу динамикасын талдау
Қазіргі уақытта Павлодарэнерго АҚ қызмет көрсететін аумақта барлық елді мекендер орталықтандырылған электржабдықтаумен қамтылған.
Павлодар қаласының қолданыстағы желілердің карта схемасы (1.5-суретте) көрсетілген.
1.5-сурет Павлодар қаласының электр желісінің картасхемасы.
Электр энергисы кернеуі 110,35,10,6 және 0,4 кВ электр желілері арқылы беріледі.Электрэнергиясының меншікті көздері жоқ. ПРЭК АҚ ведомства-сында бес қосалқы станция бар 1103510 кВ, олар Западная шиналарынан 110 кВ желілері арқылы қорек көзін алады;11 қосалқы станция 3510 кВ.Павлодар қаласындағы негізгі қосалқы станциялардың электрлік жалғанулары (1.6-суретте) көрсетілген.
1.6-сурет Павлодар қаласының қосалқы станцияларының негізгі электрлік жалғануы.
Болашақта осы өңірдегі өнеркәсіптің одан әрі өсуі,шағын және орта бизнестің дамуы және басқа факторлар электр жүктемесінің деңгейінің артуына ықпалын тигізеді.
Карта схема негізінде Павлодар қаласының 110 кВ электр желісін күшейту бойынша дипломдық жұмыстың тапсырмасын есептеу үшін,Павлодар қаласының қолданыстағы электр желісінің схемасы негізінде 110 кВ желісінің учаскесін таңдаймыз.Павлодар қаласындағы 110 кВ желілерінің таңдалңан учаскесі 1.7(а және б)-суретте көрсетілген.
а)
б)
1.7-сурет 110 кВ желілерінің таңдалған учаскесі (а-нақты схема картасы,б-сызылған карта схемасы)
Қарастырылып отырған облыстағы кернеуі 110 кВ электр желілерін күшейтудің негізгі бағыттарының тенденциялары
Жаңа тұтынушылардың пайда болуы сонымен қатар қолданыстағы тұтынушылардың дамуы,электр энергиясының пайдаланудың кеңеюі,сондай-ақ жаңа және жұмыс істеп тұрған тұтынушыларды электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен сапасына қойылатын талаптардың артуы электр желілерінің оңтайлылығын анықтайды.
Электр желісі қамтамасыз етілуі айқындалады:
Бір реттік істен шығу режимінде және желідегі апаттан кейін қосылған тұтынушыларды электрмен жабдықтау сенімділігінің нормативтік деңгейі;
Шығарылған электр энергиясының стандартталған сапасымен;
Электр энергия қауіпсіздігі сонымен қатар қорек көзін өшірусіз қызмет көрсетуі;
Ең аз техникалық қызмет көрсету шығындары; ылғи өсіп жатқан электр жүктемесіне бейімделу және аз-аздан кешенді автоматтандыру;
Қазақстан Республикасының біртұтас энергетикалық жүйесін дамыту жоспарынада электр желілерін дамытудың негізгі технологиялық бағыттары қабылданды,оларда:
Электр желілерін ары қарай дамыту кернеуі 110,35,10,6, 0,38 кВ ток жүйелерімен жүзеге асырылуы керек;
Электр энергиясын өзгеру кезеңдерінің санын азайту мақсатында орталықтандырылған тұтынушылар үшін 11010 кВ қосалқы станцияларының терең кірістерін пайдалану;
35 кВ желісінің ұзындығын қысқарту мақсатында разрядтықтарды қоса алғанда,кернеуі 110 кВ жоғары қосалқы станциялардың санын көбейту.
110 кВ желілерді кез-келген тұтынушыны резервтік қуатпен қамтамасыз ететіндей етіп салу.
Айнымалы ток қосалқы станциясына қосылған "110 кВ екі жақты қуат сымы" негізгі схемасын кеңінен қолдану;
11010 кВ кернеу трансформаторларын қолданатын трансформатор-лық қосалқы станцияларды тек кернеуді автоматты реттеуіштердің жүктемесі кезінде салу,кеңейту,реконструкциялау сонымен қатар техникалық қайта жарақтандыру;
Байланыс және телемеханика көмегімен толық көлемде кернеуі 110 кВ электр желілік жабдық; электр желісінің объектісін уақытылы ауыстыру және оны одан әрі пайдалану техникалық немесе экономикалық себептері бойынша орынсыз деп танылады;
Қолайсыз ауа-райы жағдайлары бар аса маңызды жерлер мен аумақтардың жауапты тұтынушыларын электрмен жабдықтау үшін кабельдік желілерді пайдалану;
Жауапкершілігі жоғары электр қабылдағыштарға автономды резервтік қорек көзін пайдалану;
Жаңартылатын энергия көздерін тұтыну;
Микропроцессорлық релелік қорғаныс құрылғыларын енгізу;
Қуат шығындарын кеміту үшін тұтынушы желісінде статикалық конденсатор батареяларын орнатуымен реактивті қуатты өтемелеу;
1.6 Павлодар қаласындағы 110 кВ желілерін күшейту нұсқалары
Электр желілерін күшейту үшін Павлодардағы электр қуатының тапшылығын жабуға көмектесетін 110 кВ жаңа Павлодар қосалқы станциясын салуды жоспарлаймыз.
Біз Павлодар қосалқы станциясын облыстың электр жүйесіне қосудың 2 нұсқасын қарастырамыз:
1 нұсқа екі қорек көзінен жаңа 110 кВ әуе желісін енгізу арқылы:110 кВ Рождественка қосалқы станциясы және 110 кВ Щербакты қосалқы станциясы.
2 нұсқа 110 кВ қосалқы станциясынан жаңа 110 кВ 2 тізбекті әуе желісін енгізу арқылы.
1.7 Жұмыс тапсырмасының мәлімдемесі
Сараптамалардан бұл өңірде құрылыс материалдары, электротехника,жеңіл өнеркісіп және тамақ өңдеу сияқты салалар қарқынды дамып келе жатқанын айтуға болады.
Жаңа және жұмыс істеп тұрған тұтынушылар мен қондырғыларды дамыту,электр энергиясын пайдалануды кеңейту сонымен қатар әлбетте жаңа және жұмыс істеп тұрған тұтынушыларды электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен сапасына қойылатын талаптардың артуы электр желілерін одан әрі дамыту қажеттілігін талап етеді.
Өңірде электр энергиясын тұтынудың күтілетін артуына және жүктеменің өсуіне байланысты жаңа Павлодар қосалқы станциясын салу арқылы 110 кВ жлектр желісін құру жобасын дайындау жоспарланады.
Электр желілерін күшейту және 11010 кВ Павлодар қосалқы станциясын салу мақсатында келесідей жұмыстарды жүргізу жоспарланады:
Павлодар қаласындағы қолданыстағы желілерді талдау;
110 кВ желісін күшейту үшін екі ықтимал конфигурация нұсқасын таңдау;
110 кВ электр желілерінің учаскелері мен маркаларын есептеу және таңдау,сонымен қатар Павлодар қосалқы станциясының трансформаторларын есептеу және таңдау;
Жасалған интернет схемасы бойынша электрлік есептеулерді жүргізу;
Техникалық-экономикалық маңыздылығын жүргізу және Павлодар қосалқы станциясын қосудың ең оңтайлы нұсқасын талдау;
Таңдалынған желі опцияларының жұмыс режимдерін талдау;
2 Қолданыстағы 110 кВ электр желілерінің жұмыс режимдерін есептеу
Ұзындығы 87,855 км Правобережная ЖЭО 110 кВ бір тізбекті желісінің БҚО желілерінің қарастырылып отырған учаскесінің электр желілерінің қолданыстағы сызбасына сәйкес төмендеткіш қосалқы станциялар арқылы өтеді,ЖЭО қорек көздерінің бірі ретінде қызмет етеді.
Ковалевка,Успенка,ПТЭЦ- 1,Белоцерковка,Константиновка,Марал ды,
Павловка,Щербакты,Рождественка,Сосн овка,Кулунда,Орловка,Кургамыс қос-алқы станцияларының трансформаторлары бойынша мәліметтер 2.4-кестеде көрсетілген.
Электр желілерінің режимдерін есептеу RASTR бағдарламасында жүзеге асырылады.Бұл электр желілерін есептеуге,режимді теңестіруге және қалыпты немесе авариялық жұмыс кезінде түйіндер мен тармақтарды ажыратуға және қосуға,желі желі жұмысын оңтайландыруға,кернеудің ауытқуын,желідегі қуат жоғалуын анықтауға және т.б мүмкіндік беретін кешенді бағдарлама.
Электр желісінің тұрақты күй режимін есептеу RASTR бағдарламасында да орын алады.Бағдарлама электр желілері мен трансформаторлар туралы алынған деректер негізінде осы режимді есептейді.Есептеулер барысында бағдарлама тораптардағы генераторлардың активті және реактивті қуаттары туралы,сондай-ақ активті қуаттың жалпы шығындары туралы,желі түйіндеріндегі мәндер мен кернеу фазаларының модульдері туралы деректерді алуға мүмкіндік береді.Сонымен қатар RASTR бағдарламасы желілік орын басу сұлбасындағы әр тармағындағы қуат пен ток шығындарының есебін береді.
2.1 Режимдерді есептеуге керекті бастапқы мәліметтерді дайындау
Орынбасу сұлбасын құру үшін электр желісі мен трансформаторлардың келесідей жүктемелері бар параметрлерін есептеу керек:
а) активті кедергі
б) реактивті кедергі
в) меншікті активті кедергі
г) меншікті реактивті кедергі
Желінің осы учаскесінің электр желілері мен трансформаторларының параметрлерін бар жүктемелерімен есептейік.
Алдымен желінің активті кедергісін (Ом) есептейміз:
R=r0*ln (2.1)
бұл жерде:r0-меншікті активті кедергі,Омкм;
l-желі ұзындығы,км;
n-тізбек саны.
Әрі қарай реактивті кедергіні есептейміз (Ом):
X=x0*ln (2.2)
Бұл жерде:x0-меншікті реактивті кедергі,Омкм;
l-желі ұзындығы,км;
n-тізбек саны.
Өткізгіштік анықталады:
B=b0*l2*n (2.3)
Барлық меншікті мәндер r0,x0,b0 анықтамалық кітапшадан сымның маркасына байланысты алынады.
2.1-кестеде жазғы және қысқы маусымдағы қосалқы станциялардағы трансформаторлардың ағымдағы жүктемесі көрсетілген.
Кесте 2.1-Максималды және минималды жүктеме кезіндегі деректемелер (жаз және қыс)
№ пп
№ ТҚС
Тр-р қуаты, кВА
Жаз кезіндегі жүктеме, %
Қыс кезіндегі жүктеме, %
1
Маралды ҚС
ТДН-16000110
5,6+j2,3
6,8+j3,4
2
Рождественка ҚС
ТДН-16000110
5,6+j2,3
6,8+j3,4
3
Павловка ҚС
ТМТ-5300110
2,1+j1,1
2,52+j1,32
4
Успенка ҚС
ТМН-2500110
1,1+j0,5
1,21+j0,6
5
Константиновка ҚС
ТДН-16000110
5,6+j2,3
6,8+j3,4
6
Белоцерковка ҚС
ТМН6300110
2,5+j1,3
3+j1.56
7
Ковалевка ҚС
ТМН-2500110
1,1+j0,5
1,21+j0,6
8
Сосновка ҚС
ТМН-2500110
1,1+j0,5
1,21+j0,6
9
Щербакты ҚС
ТМН6300110
2,5+j1,3
3+j1,56
10
Кургамыс ҚС
ТМН-2500110
1,1+j0,5
1,21+j0,6
11
Кулунда ҚС
ТМН-5300110
2,1+j1,1
2,52+j1,32
12
Орловка ҚС
ТМН-2500110
1,1+j0.5
1.21+j0.6
Кесте 2.2-Желінің осы учаскесінің электр желілерінің сымдарының анықтамалық деректері көрсетілген.
Кесте 2.2-Тарату электр желісінің параметрлері
Атауы
r0
x0
b0
l
ПС Ковалевка - ПС Белоцерковка
0,428
0,432
-2,55
22,29
ПС Белоцерковка - ПС Успенка
0,428
0,432
-2,55
24,11
ПС Успенка - ПС Константиновка
0,428
0,432
-2,55
25,9
ПС Успенка - ПС Павловка
0,428
0,432
-2,55
33,06
ПС Павловка - ПС Рождественка
0,428
0,432
-2,55
34,2
ПС Рождественка - ПС Маралды
0,428
0,432
-2,55
35,6
ПС Маралды - ПС ПАВЛОДАР 220110
0,428
0,432
-2,55
33
ПС Маралды - ПС ПАВЛОДАР 220110
0,428
0,432
-2,55
34
ПС Маралды - ПС Орловка
0,428
0,432
-2,55
34,422
ПС Орловка - ПС Сосновка
0,428
0,432
-2,55
20,7
ПС Маралды - ПС Щербакты
0,428
0,432
-2,55
27
ПС Щербакты - Отпайка 1
0,428
0,432
-2,55
21,9
ПС Маралды - Отпайка 2
0,428
0,432
-2,55
48
Отпайка 1 - ПС Кулунда
0,428
0,432
-2,55
31
Отпайка 2 - ПС Кулунда
0,428
0,432
-2,55
31
Отпайка 1 - ПС Кургамыс
0,428
0,432
-2,55
15
Отпайка 2 - ПС Кургамыс
0,428
0,432
-2,55
15
(2.1) формула бойынша 8-7 участкасына Коволевка ҚС -Белоцерковка ҚС желінің активті кедергісін есептейміз:
R8-7=r0*L8-7=0.428*22,29=9.54 Омкм;
Әрі қарай 8-7 участкасына Константиновка ҚС -Луганск ҚС (2.2) формула бойынша реактивті кедергіні есептейміз:
X8-7=x0*L8-7=0.432*22.29=9.62 Омкм.
Қалған желі участка параметрлері аналагтық түрде 2.3 кестеде көрсетілген.
Кесте 2.3-Желі параметрлері
Аймақ ретік нөмірі
Атауы
r0
x0
b0
l
R
X
B
8-7
ПС Ковалевка - ПС Белоцерковка
0,428
0,432
-2,55
22,29
9,54012
9,62928
-56,8395
7-5
ПС Белоцерковка - ПС Успенка
0,428
0,432
-2,55
24,11
10,31908
10,41552
-61,4805
5-6
ПС Успенка - ПС Константиновка
0,428
0,432
-2,55
25,9
11,0852
11,1888
-66,045
5-4
ПС Успенка - ПС Павловка
0,428
0,432
-2,55
33,06
14,14968
14,28192
-84,303
4-3
ПС Павловка - ПС Рождественка
0,428
0,432
-2,55
34,2
14,6376
14,7744
-87,21
3-2
ПС Рождественка - ПС Маралды
0,428
0,432
-2,55
35,6
15,2368
15,3792
-90,78
2-16
ПС Маралды - ПС ПАВЛОДАР 220110
0,428
0,432
-2,55
33
14,124
14,256
-84,15
2-16
ПС Маралды - ПС ПАВЛОДАР 220110
0,428
0,432
-2,55
34
14,552
14,688
-86,7
15-11
ПС Маралды - ПС Орловка
0,428
0,432
-2,55
34,422
14,732616
14,870304
-87,7761
2-12
ПС Орловка - ПС Сосновка
0,428
0,432
-2,55
20,7
8,8596
8,9424
-52,785
2-12
ПС Маралды - ПС Щербакты
0,428
0,432
-2,55
27
11,556
11,664
-68,85
12-17
ПС Щербакты - Отпайка 1
0,428
0,432
-2,55
21,9
9,3732
9,4608
-55,845
2-18
ПС Маралды - Отпайка 2
0,428
0,432
-2,55
48
20,544
20,736
-122,4
17-14
Отпайка 1 - ПС Кулунда
0,428
0,432
-2,55
31
13,268
13,392
-79,05
18-14
Отпайка 2 - ПС Кулунда
0,428
0,432
-2,55
31
13,268
13,392
-79,05
17-13
Отпайка 1 - ПС Кургамыс
0,428
0,432
-2,55
15
6,42
6,48
-38,25
18-13
Отпайка 2 - ПС Кургамыс
0,428
0,432
-2,55
15
6,42
6,48
-38,25
Кесте 2.4-Трансформаторлардың есептік деректемелері
№
ҚС атауы
Тр. Қуаты, кВа
RT, Ом
XT, Ом
1
ҚС Маралды
ТДН-16000110
4,38
86,7
2
ҚС Рождественка
ТДН-16000110
4,38
86,7
3
ҚС Павловка
ТМТ-5300110
12,5
280,8
4
ҚС Успенка
ТМН-2500110
42,6
508,2
5
ҚС Константиновка
ТДН-16000110
4,38
86,7
6
ҚС Белоцерковка
ТМН6300110
9,7
225,7
7
ҚС Ковалевка
ТМН-2500110
42,6
508,2
8
ҚС Сосновка
ТМН-2500110
42,6
508,2
9
ҚС Щербакты
ТМН6300110
9,7
225,7
10
ҚС Кургамыс
ТМН-2500110
42,6
508,2
11
ҚС Кулунда
ТМТ-5300110
12,5
280,8
12
ҚС Орловка
ТМН-2500110
42,6
508,2
2.1 сурет-Осы желі участкасының орын басу сұлбасы
2.2 RASTR WIN бағдарламасы арқылы қолданыстағы 110 кВ электр желілерінің режимдерін есептейміз
Растр бағдарламасы энергетикалық жүйенің (ЭЖЖ) стационарлық жұмыс режимдерінің есептеулерін орындайды.Бағдарлама (ЭЖЖ) стационарлық режимін есептеуге мүмкіндік береді,оның балама схемасы түйіндердің жалпы саны n-нен 20-ға дейін,оның ішінде Ng түйіндерін 10-ға дейін (баланс түйіндерін қоса),Nv тармақтарының санын 30- ға дейін,трансформатор тармақтарын қоса алғанда.RASTR бағдарламалық пакеті ДК және ДКмен келістірілімді ДК электр жүйесінің стационарлық жұмыс режимдерін есептеуге арналған.RASTR режимдерді есептеуге,бастапқы деректерді енгізуді және түзетуді қамтамасыз етуге,тізбек түйіндері мен тармақтарын жылдам ажыратуға аймақтық желілермен жұмыс істеуге мүмкіндік береді,сонымен қатар схеманың немесе оның графикалық көрінісін қамтамасыз етеді.
ЭПС стационарлық режимін есептеу нәтижесінде Растр бағдарламасы мыналарды анықтайды:ЭПС түйіндеріндегі кернеу мен фазалық модульдерді,генератордың активті және реактивті қуатын сонымен қатар әрбір түйіндегі жүктемелер,әр тармақ үшін ЭПС орын басу сұлбасы (желінің және участканың).
Жалпы шығындар,кВт
∆W=∆P*KИ*24*T, (2.4)
Бұл жерде P- активті шығын кВтсағ;
KИ-максимумды пайдалу коэффициенті;
Т-күндер саны жаз немесе қыс;
24-бір тәуліктегі сағат саны.
Жазғы және қысқы шығындарды қосқанда жылдық шығынды аламыз,кВ
∆W=∆Wж+∆Wқ. (2.5)
Желіні есептегенде жүктемелер қуаты мен қорек көзі шиналарындағы кернеу ескерілді.Жазғы маусым үшін алынған мәндердің нәтижелері 2.2-2.7 суреттерде көрсетілген.
2.2-Сурет Жазғы түйіндер-індегі есептік мәндері алынды
2.3-Сурет Жазғы желілер-індегі есептік мәндер алынды
2.4-Сурет Жаздағы электр желісіндегі шығындар
2.5-Сурет түйіндердегі кернеу
2.6-Сурет Генераторлардағы қуаттары мен шекті Q көрсеткіштерінің мәні
2.7-Сурет ағынның таралу графигі
Нәтижелер көрсеткендей,осы аудандағы электр желілері жазғы маусымда желілерде 1,33 МВт,трансформаторларда 0,3 МВт активті қуат жоғалтқан.
Қысқы маусым үшін алынған мәндердің нәтижелері 2.8-2.12 суреттерде көрсетілген.
2.8-Сурет Қысқы түйіндер-індегі есептік мәндері алынды
2.9-Сурет Қысқы желілер-леріндегі есептік мәндер алынды
2.10-Сурет Қысқы электр желісіндегі шығындар
2.11-Сурет түйіндердегі кернеу
2.12-Сурет ағынның таралу схемасы
Нәтижелер көрсеткендей,осы аудандағы электр желілері қысқы маусымда желілерде 2,7 МВт,трансформаторларда 0,28 МВт активті қуат жоғалтқан.
Сондай-ақ Павловка ҚС,Константиновка ҚС,Белоцерковка ҚС,Успенка ҚС,Ковалевка ҚС-сындағы кернеудің рұқсат етілген мәнінен төмендегенін көрсетті.
110 кВ электр желілерін дамыту нұсқаларын құру және қолайлы схемасын таңдау
Бұл дипломдық жұмыста электр желісі болашаққа 2030 жылға дейін жобаланған,желілік жоба екі трансформаторы бар Павлодар 11010 кВ ашық типті қосалқы станциясының жобасын көрсетеді.Павлодар қосалқы станциясы Павлодар облысының ортақ электр жүйесіне қосылады.
3.1 Желілерді күшейту конфигурацияларының нұсқалары.
Жобалау кезінде ұтымды және қолайлы желі конфигурациясын алу үшін,негізінде тұтынушылардың және қорек көзінің белгілі бір орналасуының бірнеше ықтимал желі нұсқаларынан тұратын әдісі пайдаланылады.Олардың ішінде техникалық-экономикалық көрсеткіштерін салыстырғанда ең ұтымдысы таңдалады.Павлодар қосалқы станциясын жобалаған жағдайда оның жақын қорек көзідері Рождественка және Щербакты қосалқы станциялары болып табылады.Осының көмегімен шамамен қорек көкзін құруға,осы деректерге негізделуі керек.
Жоғарғыда айтылғандарды ескере отырып,желіні жобалауымыздың алғашқы нұсқасының карта-схемасы 3.1-суретте көрсетілген.
3.1-Сурет Павлодар қаласының 110 кВ желілілерін күшейтуінің 1-конфигурация нұсқасының карта-схемасы
Жобаның бірінші нұсқасында жаңа Павлодар қосалқы станциясы екі қорек көзінен тұрады:Рождественка және Щербакты қосалқы станциялары.Бұл орайда жалпы электр желісін тарату ұзындығы 20 км.
Бұл ретте оның үлкеюіне байланысты Карабидай қосалқы станцисының қайта құруын ескеру қажет.Бұл жағдай алдағы уақытта жобаланған Павлодар ҚС-нан бөлек, Рождественка ҚС-на тағы бір қосалқы станция қосу жоспарланып отырғанымен байланысты.Қорытындысында жобалау кезінде қолданыстағы қосалқы станцияны реконструкциялау және қосқыштағы ажыратқышы бар көпір сұлбасынан,бір секционды айналма шина жүйесі бар сұлбасына ауысу,трансформатор тізбегіндегі ажыратқышымен және біріктірілген секциондалған,және айналма ажыратқыштарымен.Бұл сұлбаның өзіндік құндылықтары бар.Мысалы кез-келген ажыратқышты жөндеу кезінде тарату құрылғыларын бөлу мүмкіндігі.Дегенмен схеманың бірқатар кемшіліктері бар,әуе желілерінің санын ұлғайту перспективасының жоқтығы немесе радиалды желілер саны әр секцияға біреуден аспауы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz