Контейнерлік жүктерді тасымалдау

«М. Тынышбаев атындағы Қазақ көлік және коммуникациялар

академиясы Ақтау көлік колледжі» ЖШС

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Контейнерлік жүктерді тасымалдау

Дайындаған:

Тексерген:

2022

8-вариант

Кіріспе4

1. Техникалық бөлім6

1. 1Контейнермен жүктерді тасымалдаудың жалпы түсінігі6

1. 2 Су контейнерлер туралы фактар. 8

1. 3 Түсіру және тиеу(сақтау, сұрыптау) 9

1. 4 Мультимодальды қатынаста контейнер тасымалын жедел жоспарлау10

1. 5 Контейнерлер өлшемі мен сипаттамасы12

1. 6 Таңбалау белгілері17

1. 7 Ірітоннажды контейнерлерді өңдеудегі техникалық құралдар. 26

2. Технологиялық бөлім29

2. 1. Жүкті арту бекетіне бос автомобильдердің қайтуының тиімді жоспарын іздестіру29

2. 1. 1 Сызықтық бағдарламалаудың жалпы есебін құрастыру29

2. 1. 2. Сызықтық бағдарламалаудың көліктік есебін құрастыру29

3. Еңбекті қорғау және техникалық қауіпсіздік. 33

Қорытынды37

Пайдалынған әдебиеттер тізімі39

Контейнерлік тасымалдар әртүрлі көлік түрлерімен, соның ішінде су (өзен және теңіз тасымалдары), құрлық (автомобиль және теміржол тасымалдары) және тіпті әуе тасымалдары (әуе тасымалдары, ISO стандартының контейнерлері де, мамандандырылған ULDruen де тасымалдануы мүмкін) Контейнердің өлшемі мен сыйымдылығы оны тасымалдайтын көліктің мөлшеріне сәйкес келеді. Пайдалану мақсатына қарай әмбебап, икемделген және арнайы контейнер болып бөлінеді. Ең кең қолданыстағы контейнер түріне ISO-контейнерлері (әмбебап) жатады. орындалады. Контейнерлерді түсіру, сұрыптау, уақытша сақтау және тиеу жүк ауданының арнайы бөлінген бөлігі-контейнерлік пунктте орындалады. Жүк контейнері (container - ағылш. «сыйымдылық, ыдыс») жүктерді ыдыссыз әртүрлі көліктермен тасымалдау үшін арналған стандартты ыдыс және жүкті сақтау орнының ыдысы болып табылады және көп рет қолданудың көліктік құрылғысының бірлігі деп саналады. Соңғы жылдары әлемдік экономиканың дамуында Қазақстанның көліктік жүйесінің әлемдік жүк ағымдарын игеруіндегі рөлінің өсуі артатынын күтуге болатынын тікелей немесе тұспалдап аңғартатын беталыстар айқындалды.

Бұлар:

1. Әлемдік сауда өсімі қарқынының экономика өсімі қарқынынан оза дамуы;
2. Азия-Тынық мұхиты аймағының әлемдік экономика мен саудадағы рөлі өсуінің барған сайын күшейіп келе жатқаны;
3. Қытай елдерінің арасындағы сауда көлемінің ұлғаюы;
4. ТМД елдерінің арасындағы сауда көлемінің ұлғаюы;
5. Теңіз маршруттары мен порттарында өткізу қабілеті төңірегіндегі мәселелердің жиі көтеріле бастауы;
6. Еуропа мен Солтүстік Америкадағы өндірістік кәсіпорындардың Азия елдеріне көшіріліп ауыса бастауы

Бұл ретте, ең алдымен, халықаралық сауданың қазіргі заманғы ең тиімді түріне айналып келе жатқан контейнерлік тасымалдардың ұлғаюы күтілуде. Шынында да, контейнерлік тасымалдар рыногы әлемдегі ең серпімді дамып келе жатқан рыноктардың біріне айналды. Қазіргі уақытта контейнерлік тасымалдау әлемдік жүк көлемінің орта есеппен - 55 пайызына дейін жетіп, жыл сайын 8-10 пайызға көбейіп 2014 жылы жүк тасымалдау көлемінің 75 пайызына дейін жетті. Жүкті контейнермен тасымалдау, жабық вагонға қарағанда тиімді. Контейнерлік тасымалдардың өсу процесіне ақпараттық жүйелердің дамыған базасына сүйінген контейнерлік терминалдарды салу және жаңғырту процесінің үдеуін және ақпараттық ағындардың аталмыш аймақтық логистикалық орталықтардың көліктік қызмет көрсету саласына өндірілуін атап айтуға болады. Қалыптасқан беталыстарды ескере отырып «Казкөліксервис» АҚ Қазақстан Республикасындағы ең ірі контейнерлік парктің иегері ретінде өзінің қызметіндегі негізгі ұмтылысты Қазақстан аумағындағы контейнерлік тасымалдарды одан әрі дамыту мақсатына бағыттайды.

Бүгінгі таңда «Қазкөліксервис» АҚ «Қазақстан темір жолы» Ұлттық Компаниясы» АҚ-мен бірлесе отырып көліктік-логистикалық қызмет көрсетулер кластерін құру және дамыту бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің шаралар жоспарының шеңберінде мақсаты - Қазақстан Республикасы транзиттік-көліктік әлеуетін пайдалану тиімділігін арттыру үшін қазіргі заманғы контейнерлік көліктік жүйені құру және дамыту болып табылатын Қазақстан Республикасындағы жүк тасымалдарын контейнерлендірудің Бағдарламасын әзірлеу үстінде.

Қазақстан Республикасындағы жүк тасымалдарын контейнерлендіру Бағдарламасының негізгі міндеттері төмендегідей:

• контейнерлік тасымалдар саласындағы заңнамалық базаны жетілдіру;
• контейнерлік тасымалдар жөніндегі тарифтік саясатты жетілдіру;
• контейнерлік тасымалдар саласындағы салық салу жүйесін жетілдіру;
• контейнерлік тасымалдардың көліктік инфрақұрылымын жаңартпалап дамыту.

Қазіргі уақытта «Қазкөліксервис» АҚ-да контейнерге жарамды жүктердің ауқымды номенклатурасын, арнайы контейнерлерді, тасымалдаудың ерекше жағдайын талап ететін, сұйық, газ тәрізді, сусымалы және тоңазытқыш немесе басқа да жылытқыш, жылу оқшаулағыш, цистерналар, бункерлер, торламалар және т. б. жүктерге арналатын контейнерлердің сатып алынуын ескере отырып контейнерлік және вагондық парктерді жаңарту мәселелері қаралуда. Солардың ішіндегі ең маңызды іс-шаралардың бірі ретінде «Қазкөліксервис» АҚ тарапынан халықаралық көліктік дәліздерді пайдалана отырып аса жүрдек контейнерлік пойыздарды ұйымдастыру болып табылады. Отандық контейнерлік көліктік жүйені халықаралық стандарттар деңгейінде қалыптастырып дамыту және оның тиімді қызмет көрсетуін қамтамасыз ету төмендегідей оң нәтижелерге әкеледі: жүктерді контейнермен тасымалдаудың стратегиялық маңыздылығын ұлғайту және көтеру есебінен отандық көліктік кешеннің инвестициялық тартымдылығының арта түсуіне; көліктік коммуникацияларды, соның ішінде халықаралық көліктік дәліздерге енетіндерін де тездетіп қалыптастыруға және техникалық жарақтандыруға; транзиттік жүк ағымдарын Қазақстан Республикасы аумағына тартуға; вагондық және контейнерлік тасымалдар арасындағы бәсекені дамытуға; облыстық және халықаралық қатынастарда контейнерлік тасымалдардың тиімді құрылымын құруға. Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып ҚР-да контейнерлік көліктік жүйесінің дамуы, нәтижесінде ҚР транзиттік-көліктік әлеуетінің барынша тиімді пайдаланылуына қол жеткізуге және отандық экономиканың бәсекелестік қабілеттілігін арттыруға мүмкіндік береді деген ойдамын .

Контейнерлерді қолданудың тиімділігі: тасымалдау барысында жүктің жоғалуынан немесе зақымданудан сақтайды; түсіріп тиеу фронттарының өткізу қабілетін арттырады; қоймаларды қолдануды қажет етпейді; ол бірқатар жағдайларда жабық қоймалардың қажеттілігінен босатады; жүк бірліктерін унификациялайды және салмағын арттырады; көліктік экспедициалық және басқада коммерциялық операцияларды жеңілдетеді; тасымал жағдайын 12 жақсартады; жүк «есіктен-есікке» қағидасымен жеткізіледі; жүкті, теміржолдан алшақ жатқан елді-мекендерге көлікпен жеткізуге мүмкіндік береді.

Контейнерлік пойызды ұйымдастырушы - жөнелтуші (жөнелтушілер) уәкілеттік берген заңды тұлға (жүк жөнелтуші, экспедитор, жылжымалы құрам операторы немесе басқа тұлға), егер қажет болған жағдайда кіріп, контейнерлік пойызды құрудың шарттары мен ұйымдастырылуын келісу бойынша мәселелерді шешуге құқылы. тасымалдаушымен және теміржол көлігі инфрақұрылымының иесімен келісімге тұрады.

Контейнер негізгі төрт қызмет атқарады : іріленген жүк бірлігі, жылжымалы құрамның алынбалы шанағы, сыртқы тара және уақытша қойма қызметін атқарады. Сондықтан жүктерді контейнерлерде тасымалдау тиеп - түсіру және қоймалық операцияларды кешенді механизациялауға мүмкіндік береді, өзіндік құнын екі есе түсіріп төрт-бес есе еңбек өнімділігін арттырады, жүк операцияларында тұрған жылжымалы құрамдардың бос тұру уақытын қысқартады, тасымалданатын жүктің сақталуын толығымен қамтамасыз етеді. Жүктерді контейнерде тарасыз, цехтік немесе жеңілдетілген қаптамада тасымалдау, тараға жұмсалатын қаражат шығыны аз жұмсалады. Тарасыз тасымалдау ағаш, металл қаптама маталардың шығынын азайтады. Контейнердің еденін, қабырғасын бүлдіретін жүктерді тарасыз тасымалдауға рұқсат етілмейді. Сұйық жүктер контейнерлерде тасымалдануы үшін сыйымдылығы 1 метрден аспайтын ыдыстарда тасымалдауға рұқсат етіледі. Оларды картон қораптарында немесе жеңілдетілген тарамен қаптау керек. Майлы қосалқы бөлшектер, металл бұйымдарды немесе тағы басқа контейнерлерді бүлдіретін заттарды тиегенде, контейнердің ішін тығыз қағазбен немесе басқа да материалмен төсеп шығу керек. Контейнерлерге тиелген жүктердің бір жүк орнының салмағы 120 кг аспауы қажет. Үй заттарына ешқандай шегерім жоқ.

Терминалдардың 2 негізгі түрі бар: жалпы (общий) және жалпы емес (не общий) . Олар, өз кезегінде, кіші түрге де бөлінеді.

1. 1 Жалпы терминалдар: олар ISO контейнерлерін өңдейді. Олар жүктерді бөледі, олар жергілікті жүктерді өңдейді, сұрыптайды, транзиттік контейнерлерге жауап береді және жүкті сұрыптайды - әмбебап.
2. 2 Жалпыға ортақ емес терминалдар: бұл кәсіпорындардың кіреберіс жолдарында орналасқан және әмбебап немесе мамандандырылған контейнерлермен жүктерді тасымалдауға арналған пункттер.

Терминалдарды сонымен қатар өңделетін тауарлардың көлемі, жолдардың бағыты, кіретін тауарлардың түрі бойынша жіктеуге болады. Бүкіл ішкі инфрақұрылым контейнерлік терминал класына, жолдардың өтуіне, қолданылатын көлік түрлеріне байланысты: қоймалардың орналасуына, автомобиль жолдары мен темір жолдардың ені мен бағытына, жұмыс алаңдарының орналасуына және тағы басқаларға байланысты.

Контейнер терминалының пайдалану көрсеткіштері мынадай мәліметтерден тұрады :

• контейнерлердің көліктің бір түрінен екінші түріне берілген көлемі;
• түсіру және сұрыптау көлемі;
• контейнерлердің орташа есеппен тәулік бойғы және жыл бойғы арту;
• контейнерлердің автокөлікпен әкелінген және әкетілген көлемі; - бекеттің өңдеу мүмкіншілігі;
• жүк арту шегіндегі жылжымалы құрамдар мен кемелердің тұрып қалған уақытының көлемі;
• контейнердің бекетте тұрған уақыты.

Контейнерлік терминалда, көліктің бірнеше түрлері қызмет көрсететін жағдайда, олардың бірлесе жасайтын жұмысы туралы шұғыл жоспар алдын-ала онкүндікке, тәулікке және ауысымға құрылып қойылуы тиіс. Бекетте тұрған жүгі бар контейнерлер туралы, контейнерлер тиелген пойыздар мен кемелер мен ондағы контейнерлердің ары қарай қайда баратыны туралы, көлік бекетіне қай уақытта жететіні туралы, сонымен қатар, өз қарамағындағы жұмыс ресурстары мен арту-түсіру машиналары туралы мәліметтерге сүйене отырып, 10-20 тәулікке жұмыстың алдын-ала жоспар-кестесі құрылып қойылады да, кейін тәулігіне немесе ауысымда жұмыстың іс жүзіндегі жағдайына қарай айқындалып отырады. Контейнер терминалда стансадан келген немесе жөнелтілген контейнерлерді де тиеу, түсіру және сақтау жұмыстары жүргізіледі.

Төменде контейнердің ерекшеліктері көрсетілген:

• жабық құрылыс түрі;
• қайта пайдалану үшін жеткілікті күш;
• жүктерді контейнерден аралық түсірмей әртүрлі көлік түрлерімен тасымалдау мүмкіндігі;
• конструкцияда көліктің бір түрінен екіншісіне тез тиеуді, түсіруді

және қайта тиеуді қамтамасыз ететін құрылғылардың болуы;

• контейнерге жүктерді тиеу және оларды түсіру оңай.

Жүктерді контейнерлік тасымалдау жүйесінің мәні жүк тиеу пункттерінде көліктің бір түрінен екіншісіне берілетін бірыңғай жүк сыйымдылығындағы контейнердегі бастапқы пункттен соңғы пунктке дейін тасымалданатындығында болып табылады. Автомобильдің немесе вагонның алмалы-салмалы шанағын көрсете отырып, контейнер бір мезгілде сыртқы ыдыс және жүкті сақтауға арналған уақытша қойма функциясын орындайды.

Контейнерлік пойыз -ашық көп буынды контейнерлік пойыз, оның қозғалысы жол құрылымы бойынша (жүгіру жолы) стационарлық жетектермен (жетек станциялары) қамтамасыз етіледі. Контейнерлік пойыз ағынды-контейнерлік тасымалдау жүйелерінің жылжымалы құрамына жатады. Контейнерлік пойыз жылжымалы құрамның жоғары пайдалану коэффициентіне қол жеткізуге мүмкіндік беретін конвейерлік және электрлік өнеркәсіптік көліктің артықшылықтарын біріктіреді, жүктерді айтарлықтай қисық көлденең және көлбеу бағыттар бойынша тасымалдауға, кең технологиялық схемасы бар мультикаст тасымалдау жүйелерінің функцияларын орындайды. Контейнерлік пойыздар жүздеген метрден бірнеше шақырымға дейінгі қашықтықта құм мен қиыршықтас қоспаларын, инертті бетон агрегаттарын және басқа да сусымалы материалдарды тасымалдау үшін қолданылады. Контейнерлік пойыздың өткізу қабілеті жылына бірнеше миллион тоннаға жетуі мүмкін. Контейнерлік пойыздың ұзындығы қажетті сыйымдылықпен анықталады. Контейнерлік пойыз көлікті немесе айналмалы болуы мүмкін. Маршрут бойында жүргізуші станциялардың орналасуы (суретті қараңыз) пойыздың ұзындығына және маршрут профилінің ерекшеліктеріне байланысты. Контейнерлік пойыз бір типті контейнерлерден құрылады, олар ашық жол құрылымында да, құбыр ішінде де қозғалуға арналған. Контейнерлік корпустың құрылымы жүктің сипатымен және тиеу мен түсірудің таңдалған схемасымен анықталады. Контейнерлік пойыздардың соңғы контейнерлері ілінісу қондырғыларымен жабдықталған.

Барлық зат контейнерлерде тасымалданады. Егер 20, 40 немесе 45 футтық контейнерлердің рамаларына сәйкес келмесе, олар жәшіктердің басқа модификациясын қолданады. Кейбір дереккөздер бойынша, теңізде жыл сайын 10 000 -ға жуық жүк контейнерлерін жоғалтады деп хабарлайды. Сағатына шамамен 1 контейнер. Мұндай кемелер 1 миллион тоннадан астам жүкті қабылдайды. Әлемдік сауда флотына контейнерлік кемелер белсенді түрде салынып жатқанына назар аударған жөн. Сонымен қатар, өндірушілер негізінен үлкен жылжуы бар кемелерді басшылыққа алады. Әлемдік сауда флотының жалпы саны ұзақ уақыт бойы іс жүзінде өзгеріссіз қалды. Мәселе мынада, ескірген теңіз контейнерлік кемелері үнемі жаңартылады немесе қайта өңдеуге жіберіледі, ал олардың орнына жаңа кемелер келеді, сондықтан әлемдік сауда флотының жалпы өсімі баяу.

1. Мамандардың айтуынша, әлем бойынша 17 миллионнан астам теңіз контейнерлері жылына 200 миллион саяхат жасайды. Алайда ауқымды.
2. Тамақ: 745 миллион банан тасымалдау үшін 15000 контейнер қажет. Барлық контейнерлер бір үлкен контейнерлік кемеге сыяды. Қанша өрмекші банандарда жасырынғаны әлі белгісіз.
3. Контейнерлердің шамамен 97% Қытайда жасалған. Бұған бірнеше себеп бар. Біріншіден, еңбек бірлігіне кететін шығын - бұл айтарлықтай шығындарды үнемдеу. Екіншіден, контейнерді орнында тұрғызу, содан кейін оны әлемнің кез келген нүктесіне жіберу, алдымен бір елде қорап жасап, оны Қытайға тасымалдау қисынды (бұл жерде жүк болуы мүмкін) орналасқан) .
4. Әр контейнердің жеке ID нөмірі болады. Көлік нөміріне ұқсас нәрсе. Осылайша, контейнерлерді бүкіл әлем бойынша бақылау оңай.
5. Стандартты контейнерге шамамен 25000 банка сыяды.
6. Әлемнің кейбір бөліктерінде контейнерлік кемелерге қарақшылар шабуылының жылдамдығы ең қауіпті елдердегі қылмыс деңгейінен жоғары.
7. Бірінші контейнерді 1956 жылы Малколм Маклин ойлап тапқан деп есептеледі.

Терминалдың көлемі мен орналасуына байланысты ол көліктің әр түрінен контейнерлерді қабылдай алады: теміржол. автомобильдер, теңіз кемелері (контейнерлік кемелер) . Тиісінше, көліктің әр түрі үшін түсіру алаңы мен қажетті жабдықтар жабдықталуы керек. Кран мен тиегіштердің арқасында контейнерлерден жүк тасымалын тез түсіруге болады. Жалпыға ортақ емес терминалдарда шағын аумақ болуы мүмкін, ал ірі терминалдар үлкен пропорцияларға жете алады. Мысалы, Шанхай портындағы әлемдегі ең үлкен контейнерлік терминал екі миллион шаршы метрден астам аумақты алып жатыр. Жағалау бойымен 2350 метрге созылған қондырғы тіпті үлкен контейнерлік кемелерді қабылдауға қабілетті. Терминалда 10 аспалы кран, 40 рельсті кран және 50 автоматты басқарылатын көлік жұмыс істейді. Оның қуаттылығы - жылына 6 млн.

Сұрыптау - Бұл контейнерлік ағындардың одан әрі қарай таралуы. Жағдайға байланысты терминал жүктелген контейнерді қабылдай алады, мысалы, теміржолдан, содан кейін одан әрі жөнелту үшін оны қажетті ыдысқа жүктей алады. Жүкті контейнерсіз әрі қарай жөнелту үшін контейнерлерден жүкті түсіру немесе керісінше, контейнерлерге жаппай келген жүкті тиеу нұсқалары да бар. Жүкті контейнерден түсіргеннен кейін терминал қажет болған жағдайда бос контейнерді уақытша сақтауға қабылдайды.

Уақытша сақтау - Жүктелген және бос контейнерлер бөлек сақталады. Жүк салынған контейнерлерді терминалда бірнеше күннен бір айға дейін немесе одан да көп сақтауға болады. Олар сұрыптауды, көлікті дұрыс бағытта жіберуді, түсіруді, осы кідіріске байланысты кез келген мәселелерді шешуді күтеді. Бос контейнерлер техникалық қызмет көрсетуге жіберіледі, басқа жүктермен жүктеледі немесе терминалдан бос жіберіледі.

Мультимодальды контейнерлік тасымалдау - күрделі маршруттар үшін ыңғайлы шешім.

1. Жүктерді бір көлік түрімен тасымалдау логистикалық мүмкін болмаған кезде.
2. Жүкті бір көлік түрімен тасымалдауға болады, бірақ бұл тиімсіз және пайдасыз.
3. Аралдарға немесе басқа құрлықтарға шетелге жеткізілген жағдайда, әуе тасымалдаушыларына қарағанда, теміржол, автомобиль және су көлігінің комбинациясын қолданған дұрыс.

Мультимодальды контейнерлік тасымалдаудың жөнелтуші білуі керек бірқатар артықшылықтары бар:

1. Құжаттардың көп болмауы. Бір тасымалдаушы компаниямен жасалған келісім бастапқы нүктеден соңғы бірлікке дейін толық қолдауды қамтамасыз етеді.
2. Жеткізу шығындарының төмендеуі. Шарт тек бір компаниямен жасалатындықтан, тапсырыс беруші бірнеше комиссия төлеу қажеттілігінен босатылады.
3. Уақытты үнемдеу. Жіберушіге жолдың әр учаскесі бойынша тасымалдаушыларды іздеуге, тапсырысты келісуге және байланысты құжаттарды рәсімдеуге уақыт жоғалтудың қажеті жоқ. Сонымен қатар, бір тасымалдауды ұйымдастырушы әр тасымалдау түріне қайта жүктеу кезінде контейнерді қайта тіркеуге міндетті болмайды.
4. Тасымалдаудың оңтайлы бағыты. Тауарды бір көлікпен жіберу мүмкін болса да, бұл әрқашан ең оңтайлы шешім бола бермейді. Мысалы, кейде жүкті сумен жіберу, содан кейін оны автокөлікпен соңғы нүктеге жеткізу, тауарды пойызбен жөнелтуге және сұрыптауға және қажетті маршрутты күтуге уақыт жоғалтуға қарағанда тезірек болады.
5. Қауіпсіздік және жүктің жағдайына жауапкершілік. Тек бір тасымалдаушы жауапты болғандықтан, егер тауар бүлінген болса, қылмыстық жауапкершілікке тарту оңай болады.

Жылжымалы құрам эксплуатациясы бойынша автокөліктік кәсіпорынның негізгі мәселесі небәрі еңбек пен материалдық құралдар аз шығынында тасымалдар максималды мүмкін көлемін орындауда болып табылады.

Бул мәселенің сәтті орындалу мүмкіндігі жылжымалы құрамды дрыс қолданғанда, жумысшылар, әсіресе жүргізушілердің еңбек өнімділігі жоғарылағанда, заттық пен қаражаттыҕ қүралдарын үнемдеу бойынша іс-шараларды жузеге асырғанда. Автокөліктік кәсіпорын өндірістік саласының жоғары көрсеткіштеріне қол жеткізуге мүмкіндік беретін шарттардың бірі тасымалдарды дурыс ұйымдастырылған жедел жоспарлау болып табылады. Тасымалдарды жедел жоспарлау мынандай мәселелерді қамтыды [3, 5] :

• толығымен автокөліктік кәсіпорында жүк тасымалдарының ауысымдық тәуліктік жоспарды жасау;
• тасымалдар маршруттарын құрастыру және әр жүргізүші үшін жүк тасымалдары бойынша жоспарлық тапсырыстарды жасау;
• линияға автокөлікті шығаруды жоспарлау мен ұйымдастыру;
• жол құжаттарын қабылдау мен өңдеу, ауысымдық-тәуліктік жоспарды орындаудың есебі мен жедел талдануы.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс