Электрондық оқулық пен оқытудың негізгі мақсаты
0ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ
ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ESIL UNIVERSITY МЕКЕМЕСІ
Ақпараттық жүйелер және технологиялар кафедрасы
Қорғауға жіберілді
кафедра меңгерушісі
Саринова А.Ж.
_________ 20 ж.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Пән бойынша интерактивті мультимедиялық курс құрастыру тақырыбына
Білім беру бағдарламасы бойынша 6В06101-Ақпараттық жүйелер
Орындаған
________________ Сартаева Меруерт Амангельдіқызы
(қолы)
Ғылыми жетекші
phD,доцент
________________ Алтынбек Серік Атақонысұлы
(қолы)
Нормабақылау
оқытушы,магистр
________________ Саринова Альфия Жумабаевна
(қолы)
Нұр-Сұлтан 2022
Бекітемін
кафедра меңгерушісі
__________ А. Саринова
202 ж.
Қолданбалы ғылымдар факультеті
Ақпараттық жүйелер және технологиялар кафедрасы
ББМамандығы "Ақпараттық жүйелер"
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫ ОРЫНДАУҒА ТАПСЫРМА
Студент Сартаева Меруерт Амангельдіқызы
Студенттің аты-жөні
Дипломдық жұмыстың тақырыбы: Пән бойынша интерактивті мультимедиялық курс құрастыру
Университеттің бұйрығымен бекітілді ___.___________ 202__ ж. № ______
Дайын жобаны тапсыру мерзімі ___._________ 202___ ж.
Жұмысқа берілетін бастапқы деректер
Пән бойынша интерактивті мультимедиялық курс құрастыру тақырыбы бойынша ақпарат жинақтау
Дипломдық жобаны жасауға қойылатын сұрақтар тізімі немесе дипломдық жобаның қысқаша мазмұны:
а) Пән бойынша интерактивті мультимедиялық курс алгоритмін құрастыру;
ә) Бағдарламалау тілін таңдау;
б) Дипломдық жобаны қортындылау.
Графикалық материалдың тізімі (міндетті сызбаларымен)
Тапсырманың берілген күні ________ 202___ ж.
Кафедра меңгерушісі________________________ ______ Саринова А.Ж.
(қолы)
Жұмыс жетекшісі__________________________ _______ Алтынбек С.А.
(қолы)
Тапсырманы орындауға алған
Студент____________________________ ______________Сартаева М.А.
(қолы)
Мазмұны
Кіріспе 4
1 Кәсіпорынның сипаттамасы және қолданыстағы басқару жүйесі 7
1.1 Кәсіпорынның жалпы сипаттамасы 7
1.2 Зерттелетін обьектінің техникалық құралдары кешені 7
2. Бағдарламаның спецификациясы 11
2.1 Ақпараттық жүйенің мақсаты, міндеттері және функциялар 11
2.2 Бағдарламаны әзірлеу 15
2.3 Ақпараттық жүйенің жұмыс істеуінің жалпы алгоритмін құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
2.4 Бағдарламалық аппараттық құралдарды талдау 19
3 Бағдарламаны тестілеу 26
3.1 Электронды оқулықты әзірлеу 26
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..35
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .37
Қосымша 38
КІРІСПЕ
Ақпараттық және цифрлық технологиялардың мүмкіндігі қазіргі кезде күрт артуда, оның үстіне, білім беру жүйесін ақпараттандыру мен электрондық оқытуды жаппай енгізу бағдарында білім беруді түбегейлі жаңартудың басым бағыты болып электрондық оқыту басты назарда болып отыр [1].
Қазақстан Республикасындағы ақпараттандыру жүйесін ары қарай дамыту процесін оқып үйренудің ақпараттық ресурсы болып табылатын оқытуға арналған программалық құралдардын дайындамай жүзеге асыру мүмкін емес. Олардың атқаратын қызметтерінің де ауқымы кең, мысалы, бақылайтын және тест жүргізетін программалар, компьютерлік ойындар, ақпараттық жүйелер, оқыту орталары, электрондық оқулықтар және мультимедиалық программалар. Қазіргі танда Қазақстан Республикасындағы шаруашылықтардың барлығы жаңа ақпараттандырылған инновациялық технологиялармен жұмыс істеуде
Қазіргі таңдағы электронды оқу құралдарын дайындау мәселелері: ақпараттық технологиялардың білім беру жүйесінде белсенді пайдаланылуы оның нақты педагогикалық есептерді шешуге арналған құралы қызметін атқаруымен қатар, дидактика мен әдістеменің дамуына әсер етіп, оқыту мен білім берудің жаңа әдіс-тәсілдерін, формаларын құруға алып келеді. Мысалы, Internet технологияларының кеңінен таралуы қашықтықтан оқыту әдісінің жедел дамуына мүмкіндік туғызуда." Мультимедиялық технологияның, компьютерлік графика мен машықтану жүйелерінің дамуы, кәсіби ортадағы іс-әрекетті бейнелейтін виртуал жағдайға ену жолымен оқыту әдістемесінің кұрылуына түрткі болды. Ал, компьютерлік желілік машықтандырушы класстардың пайда болуы, іскерлік ойындар мен сайыстар түрінде көп рольді машықтандыру әдістеменің дамуына ықпал жасады (кәсіби сайыстар мен іскерлік ойындар бұрынан бері кәсіби дайындық пен іскерлікті арттыру барысында қолданылып келген. Ал ақпараттық технология оларды жаңа деңгейде ұйымдастыру мен өткізуге мүмкіндік туғызуда).
Электрондық оқулық пен оқытудың негізгі мақсаты: Оқыту процесін үздіксіз және толық деңгейін бақылау, сонымен қатар ақпараттық ізденіс қабілетін дамыту. Білім берудің кез келген саласында ойлау жүйесін қалыптастыруға шығармашылықпен еңбек етуіне жағдай жасайды.
Қоғамды ақпараттандыру ғылыми-техникалық прогрестің жетістіктерін күнделікті өмірге кеңінен енгізудің нәтижесі, яғни адам өміріне зияткерлік қызмет нысандарының рөлі мен жан-жақты әсерін арттырумен байланысты объективті процесс. Осы уақытқа дейін білім беру саласында мұғалімнің немесе оқулықтың айтқанын ғана қолдану қазіргі талаптарға сәйкес келмейді. Сондықтан қазіргі ақпараттандыру қоғамында электронды оқулықтарды пайдаланбай алға жылжу мүмкін емес.
Қазақстан Республикасында ақпараттандыру жүйесін одан әрі дамыту процесі оқыту үшін ақпарат көзі болып табылатын оқытудың бағдарламалық құралдарын әзірлеместен мүмкін емес. Сондай-ақ, олар бақылау және тестілеу бағдарламалары, компьютерлік ойындар, Ақпараттық жүйелер, оқу орталары, электронды оқулықтар және мультимедиялық бағдарламалар сияқты көптеген мүмкіндіктерге ие. Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасындағы барлық фермалар жаңа және инновациялық технологиялармен жұмыс істейді.Соңғы бiр екi жыл жаңа программалардың тасқыны көптеген адамдарға кәсiптiк информациялық технологияларды пайдалана бiлудiң аса қажеттiгiн көрсеттi. Бiздiң қоғамымызда болып жатқан өзгерiстер орта бiлiм беру саласының дамуына да өзгерiстер енгiзуге өз ықпалын тигiзбей қалмады. Қазiргi кезде Қазақстан Республикасының Үкiметi техникамен қайта жабдықтауға, жаңа информациялық технологияларды енгiзуге көп көңiл бөлуде.
Қазіргі кезде қоғам әрекеттерінің барлық саласында компьютер көмегімен ақпараттық ресурстар орын алады. ХХІ асыр бүкіл дүние жүзі ақпараттық қоғамға көшіріле басталды деуге болады. Оған қоғамдағы барлық білім, ғылым, экономика және басқару салалары арқылы ақпараттандыру белгісіне қол жеткізуге болатындығы.
Қазіргі таңда негізінен білім жүйесінің барлық сатыларын үшін электрондық оқулықтар жасаумен шұғылданып келеді. Электрондық оқулық студент үшін ақпарат көзі болып, сонымен қоса электрондық оқулықтармен жұмыс істеу әрбір студенттің өз мүмкіндігін есепке ала отырып, оқып үйрену ісін жеке дара жүргізу болып саналады.
Ақпараттық көптеген мәселе, әсіресе оның ішінде ең негізгісі білім беру (оқыту) мәселесі болып табылады . Біздің негізге алған мәселеміз оқытуды автоматтандырумен байланысты. Демек білім беру мен пайдаланушы білімінің бақылау сұрағына қажетті нәтижелерді өңдеуі үшін қолданады. Білім беру компьютерлік техналогиямен жүзеге асыру ақпарат алушының сұранысын қанағаттандыра тын оқу құралының басылымымен қатар тұрады. Мұндағы негізгі таралымдар оқулық шығару, оқу процестерінің бірігуін қамтамасыз ету және жоғарғы сапалы, иннавациялық ғылыми зерттеулердің, яғни жаңа ақпараттық технологиялардың қолданылу мақсатында оқу процестеріне және сонымен қатар, әртүрлі электрондық оқулықтардың түбі бір дәл осылай аталатындығы.
Компьютерлік техникалар құралдарын қолданудың жақсы тиімділігіне маман иесі пәндік облыста ақпаратты ұсынулардың құралдарын шектемей, коммуникациялардың және жұмыстың базалары мен білімдердің нәтижесінде қол жеткізуі мүмкін. Аса жоғарғы сападағы графикалық схемаларды, формулаларды, берілгендерді безендіру, динамикалық суреттеудің жүйелі немесе тармақталу түріндегі мүмкіндіктерді түрлі түсті компьютерлік анимациасында қолдануға, және оларды жоғары деңгейде ұсыну қарастыруға болады.
Электрондық оқулықтар барынша ыңғайлы және көрнекті дидактикалық материал беруге немесе оқуға назар аударылады және білім алуда қиындықтарды жоюға мүмкіндік береді. Сондай - ақ, оларға ұқсас оқулықтарды бағалау, нәтижелі құралдарымен, тиісті жабдықталу және білімдердің бақылау процесін меңгеру және дағдыларды қалыптастыруды қамтамасызетеді..
Электрондық оқулықтарды жасаудағы маңызды ролі оқулықты әдістемелік қамтамасыз етуді жобалау алады. Электрондық оқулықтармен оқытудың (білім берудің) барлық негізгі кезеңдерін автоматтандыру - оқу материалдарының мазмұнын бақылауға және қорытынды бағалаулардың ұсынысын жасауға дейін көздеген . Соның арқасында барлық міндетті оқулық материалдары жарқын, қызықты, ақылдың үлесімен ойындық жүріске ,яғни кең қолданысқа ие мультимедиалық түрін графиктерде, соның ішінде интерактивтік және дауыс жүргізу арқылы ауыстырылады.
Сондықтан, тиімді оқулықтан электрондық оқулық жасауға оның жабдықталуымен ( гипермәтінін жасау) және көрнекілік жағынан жақсы материалмен (мультимедиалық құралмен қоса) және компьютер экранында іске асыру жеткіліксіз. Электрондық оқулықты мәтіндік суреттерге, анықтамаға айналдыру емес, оның негізгі принципіне мән беріледі.
Электрондық оқулық өз кезегінде оқытушыларға, бақылаушыларға, үлгі жасаушыларға және тағы басқаларға бағдарламалардың жинағының ПЭВМ магниттік сақтаушыларда (қатты немесе жұмсақ дискілерде)қондырылуын, мазмұны негізгі ғылыми оқулық тәртібін ұстауды ұсынады. Әдеттегі электрондық оқулық жиі толықтырылады, ал егер неғұрлым нәтижелі болсын десек,онда ол: практикалық кері байланысты шапшаң қамсыздандырады; қажетті хабарды жылдам табуға көмектеседі (соған қоса контекстік іздеу), әдеттегі күрделі оқулықтан қайсысын іздеуді; маңызды гипермәтіндік түсіндірулерге аз сұрай беріп уақытты үнемдейді, сонымен қатар қысқаша мәтінмен - көрсетеді, айтып береді, үлгі жасайды және т.б. оның түсініктемесі жеке адамға лайықтап жасалған, білімдерді тексеру арнайы бөлімде қарастырылады [2].
Электронды оқулықтың өзектілігі - оқытудың, соның ішінд заманауи әдістемелік базасы.Қашықтықтан оқыту формалары бүгінде тек оқушылар мен студенттер үшін ғана емес, сонымен қатар мұғалімдер үшін де, таңдалған саладағы білімді тереңдету үшін де, біліктілікті арттыру үшін де қолданылады.
Кәсіпорынның сипаттамасы және қолданыстағы басқару жүйесі
Кәсіпорынның жалпы сипаттамасы
ЖШС "Global KazGroup" - Web әзірлеу. Ақпараттық жүйелерді енгізу, біріктіру және сүйемелдеу, TOGAF, LEAF стандарттары бойынша бизнес және АТ архитектурасын әзірлеу. IT және автоматтандыру саласындағы консалтингтік қызметтер.Біз технологияларымызды үнемі жақсарту үшін қызметкерлеріміз бен клиенттердің пікірлері белсенді қолданады.
2016 жылы құрылған ЖШС "Global KazGroup"компаниясы клиенттерге бағдарламалық шешімдерді әзірлеу, енгізу және сүйемелдеу бойынша толық цикл қызметтерін ұсынады.
Біздің басты міндетіміз-өз тапсырыс берушілеріміздің бизнес-процестеріне неғұрлым озық және тиімді ақпараттық технологияларды табысты енгізу. Жеке даму бизнесінің ерекшеліктеріне байланысты, іс жүзінде өз қызметкерлерінің сату уақытында бір немесе басқа түрде салынған, ол көптеген әзірлеушілер болған кезде тұрақты болады -- соғұрлым жақсы. Осы себепті аутсорсерлер өте үлкен болуға тырысады, оларда көптеген жас әзірлеушілер бар, олар көбінесе университеттермен біріктіріледі, бүкіл әлемде кеңселері бар. EPAM, Luxoft және DataArt сияқты ірі компанияларда мыңдаған әзірлеушілер жұмыс істейді. Бұл компаниялар шынымен көп ақша табады және өте тұрақты. Осындай алыптардан басқа, көптеген шағын компаниялар жұмыс істейді. Алайда, компания неғұрлым аз болса, соғұрлым ол тұрақсыз болады: егер сізде бір жерде тапсырыс болмаса, бір нәрсені қарызға алу керек адамдар босатылады, әйтпесе олардың жалақысы төленбейді.
Global Kaz Group 2022 жылдың басынан бері Украина, Беларусь, Ресей, Қытай және Кипрдің 10 Компаниясы IT-стартаптардың халықаралық технопаркінің қатысушылары болды, деп хабарлайды іскерлік ақпарат орталығының тілшісі Kapital.kz олардың ішінде медициналық онлайн-консультациялар сервисі, экспортқа бәсекеге қабілетті тапсырысты бағдарламалық қамтылымды және Тапсырысқа арналған мамандандырылған ақпараттық жүйелерді әзірлеу, мыналар бойынша платформа: нейрондық желілерді және басқаларды қолдана отырып, әлеуметтік желілер үшін шығармашылық жарияланымдар құру.
Зерттелетін обьектінің техникалық құралдары кешені
Білімге жаңа ақпараттық технологияларды енгізу Ақпаратты өңдеу мен берудің электрондық құралдарына негізделген жаңа білім беру технологиялары мен оқыту нысандарының пайда болуына әкелді. Қуатты компьютерлік мультимедиялық жүйелер мен интерактивті компьютерлік бағдарламалардың пайда болуы Қашықтықтан оқытудың қарқынды дамуына негіз болды)
Компьютерді оқу процесіне енгізу мұғалімді оқу процесін ұйымдастырудағы күнделікті жұмыстан босатып қана қоймайды, ол әр түрлі түрде ұсынылған бай анықтамалық және иллюстрациялық материалдарды жасауға мүмкіндік береді: мәтін, графика, анимация, дыбыстық және бейне элементтер. Интерактивті компьютерлік бағдарламалар адамның барлық іс-әрекеттерін белсендіреді: ақыл-ой, сөйлеу, физикалық, бұл материалды игеру процесін тездетеді. Компьютерлік тренажерлер практикалық дағдыларды игеруге ықпал етеді. Интерактивті тестілеу жүйелері зна сапасын талдайды.
Қазіргі уақытта жоғары оқу орындарына арналған оқу басылымдары жүйесінің белгілі бір типологиялық моделі құрылды, оның құрамына оқу бағдарламасындағы олардың мәні мен орнын анықтайтын функционалдық белгілері бойынша сараланған басылымдардың төрт тобы кіреді.
- бағдарламалық-әдістемелік (оқу жоспарлары және оқу бағдарламалары);
- оқу-әдістемелік (оқу пәнін оқыту, курсты оқу, курстық және дипломдық жұмыстарды орындау әдістемесі бойынша материалдары бар әдістемелік нұсқаулар, нұсқаулықтар)
- білім алушылар (оқулықтар, оқу құралдары, дәріс мәтіндері, дәріс конспектілері);
- көмекші (практикумдар, тапсырмалар мен жаттығулар жинақтары, хрестоматиялар, оқуға арналған кітаптар).
Ақпараттық технологиялар осы критерий бойынша бесінші топты бөлуге мүмкіндік береді: бақылау (тестілеу бағдарламалары, мәліметтер базасы).Қазіргі заманғы оқу мультимедиа курсы - бұл бейне және аудиоматериалдармен толықтырылған және электронды түрде ұсынылған интерактивті мәтіндік (немесе тіпті гипермәтіндік) материал ғана емес. Оқытудың максималды әсерін қамтамасыз ету үшін оқу ақпараты әртүрлі нысандарда және әртүрлі ақпарат құралдарында ұсынылуы қажет. Курстың жиынтығына бейне және аудио таспаларды, сондай - ақ баспа материалдарын қосу ұсынылады. Оқушыда жетекші сенсорлық модальділіктің болуы (ақпаратты қабылдаудың негізгі арнасы) кейбіреулердің бейне ақпараттарды (визуалдарды) оңай игеруіне әкеледі, ал басқалары үшін дыбыс (аудиалдар) маңызды рөл атқарады, үшіншісі ақпаратты бекіту үшін бұлшықет белсенділігі қажет
Мультимедиа курсының негізі оның интерактивті бөлігі болып табылады, оны тек компьютерде іске асыруға болады. Оған мыналар кіреді: электронды оқулық, электронды анықтамалық, жаттығу кешені (компьютерлік модельдер, дизайнерлер мен тренажерлер), есеп кітабы, электронды зертханалық семинар, компьютерлік тестілеу жүйесі. Электронды оқулық курстың теориялық материалын өз бетінше зерделеуге арналған және жеке білім беру траекториясы бойынша жұмыс істеуге мүмкіндік беретін гипермәтіндік негізде құрылған. Гипермәтіндік құрылым оқушыға материалды зерттеудің оңтайлы траекториясын ғана емес, сонымен қатар жұмыстың ыңғайлы қарқыны мен оны қабылдаудың психофизиологиялық ерекшеліктеріне сәйкес келетін материалды ұсыну әдісін анықтауға мүмкіндік береді. Электрондық оқулықта оқытушының одан әрі талдауы үшін Оқушының іс-әрекетін тіркеу мүмкіндігі қарастырылуы мүмкін.
Компьютерлік модельдер, конструкторлар мен тренажерлер білімді бекітуге және оларды нақты модельдеу жағдайларында практикалық қолдану дағдыларын алуға мүмкіндік береді. Бұл оларды зертханалық қондырғылардың имитаторлары ретінде, сондай-ақ модельденген процестерді басқару дағдыларын пысықтау үшін пайдалануға мүмкіндік береді [3].
Компьютерлік есептер кітабы теориялық білімді оларды шешуге бағытталған нақты проблемалармен нақты байланыстыруға мүмкіндік беретін типтік есептерді шешудің әдістерін жасауға мүмкіндік береді [4].
Электрондық зертханалық семинар зерттелетін нақты объектілерде болатын процестерді модельдеуге немесе нақты жағдайларда жүзеге асырылмайтын экспериментті модельдеуге мүмкіндік береді. Бұл жағдайда тренажер нақты қондырғыны ғана емес, сонымен қатар зерттеу объектілері мен эксперимент жағдайларын да еліктейді.
Компьютерлік тестілеу жүйесі, бір жағынан, оқушы үшін өзін - өзі бақылау мүмкіндігін қамтамасыз етеді, ал екінші жағынан, ағымдағы немесе қорытынды бақылаудың күнделікті бөлігін алады.
Ақпараттық технологияларды қолдану арнайы әзірленген мультимедиа курстарының көмегімен дәрістер кезінде дәстүрлі түрде жүзеге асырылатын оқу материалын жеткізу тәсілдерін өзгертуге мүмкіндік береді.
Теориялық материалды зерттеуді ұйымдастыру үшін мультимедиялық курстардың келесі түрлерін қолдануға болады.Видеолекция. Оқытушының дәрісі бейнепленкаға жазылады. Сызықты емес орнату әдісімен оны дәрістің тұсаукесерін көрсететін мультимедиялық қосымшалармен толықтыруға болады. Теориялық материалды ұсынудың бұл әдісінің артықшылығы-кез-келген ыңғайлы уақытта дәрісті тыңдау, ең қиын жерлерге қайта жүгіну мүмкіндігі
Электрондық оқулық нұсқаларды басқару жүйелері бойынша материалды өз бетінше меңгеруге арналған. Ол осы пәнге қажетті барлық тақырыптарды қамтиды және пайдалану оңай. Эргономикалық дизайнның арқасында оқулық жағымды және жұмыс істеуге ыңғайлы.
Осы әзірлеменің - электрондық оқулықтың болжалды пайдаланушылары келесі ұйымдар болуы мүмкін:
жоғары кәсіптік білім беретін оқу орны;
орта кәсіптік білім беретін оқу орны;
оқу орны.
Кәсіпорындағы ұйымдық қатынастар оның бөлімшелері арасында, басқару аппараты мен жұмысшылар арасында қалыптасып, кәсіпорынның ұйымдық құрылымын белгілейді.
Педагогикалық бақылау оқу процесін ұйымдастырудың негізгі нысандарының бірі болып табылады. Бақылаудың барлық дерлік түрлері электронды басылымдардың көмегімен, оқытушыдан жүктеменің бір бөлігін алып тастауға және бақылаудың тиімділігі мен уақтылығын арттыруға мүмкіндік беретін арнайы жасалған компьютерлік бағдарламалар негізінде жүзеге асырылуы мүмкін.
Мультимедиялық курстар белгілі бір жағдайларда оқу процесінің тиімділігін едәуір арттыратын перспективалы дидактикалық құрал болып табылады. Негізгі шарттар білім алушының жеке ерекшеліктерін, оның құзыреттілік және ынталандыру деңгейін, білім беру қажеттіліктері мен оқу мақсаттарының сәйкестігін есепке алу болып табылады. Оқу процесінде мультимедиялық курстарды қолдану тиісті педагогикалық технологияларды анықтауды талап етеді. Осылайша, мультимедиялық курс негізгі дидактикалық құрал ретінде үш компонентті біріктіруі керек: оқу материалының мазмұны, оқыту әдістері мен технологиялары. Бұл компоненттер бір-бірімен тығыз байланысты және жеке тұлғаның өзін-өзі тәрбиелеу процесін жүзеге асыруға мүмкіндік беретін оқыту жүйесін құрайды.
Қазіргі уақытта электрондық WEB оқулықтың қандай екендігі туралы біртұтас ой жоқ. Электрондық оқулық дегеніміз- мултимедиялық оқулық, сондықтан электрондық оқулықтың құрылымы сапалы жаңа деңгейде болуға тиіс. Электрондық оқулық оқушының уақытын үнемдейді, оқу материалдарын іздеп отырмай, өтілген және оқушының ұмытып қалған материалдарын еске түсіруге зор ықпал етеді. Себебі, оқушының өзіне көрнекілік қолданған тиімді қажет элементінің жанында жазуы болады.мазмұны қиындау бір үлкен тақырыптың бөліктерін өткенде қосымша бейнехабар және клиптер қажетті элемент болып табылады. Бейнеклиптер уақыт масштабын өзгертуге және көріністерді тез немесе жәй түрде көрсетуге пайдалы. Электрондық оқулық таңдап алынған хабарды көшіруге мүмкіншілік туғызады. Электрондық оқулықтың ең қажет элементі-аудиохабарлар. Мысалы: құстардың дауыстарына қарай құс екенін ажырата білу,жүрек қағысынбайқау.
Бір жағынан, электрондық оқулықтың келеңсіз жақтарыда бар. Бұл психология - педагогикалық талаптардың, пәнаралық байланыстардың жоқтығы сияқты. Тағы да бір ең үлкен кемшілігі - фрагменттік бағдарлама. Ол материалды толық қамтуы немесе оқулықтарды толық аудару, берілген материалдағы санитарлық, гигеналық нормалардың сақталмауы, компьютердің графикалық мүмкіншілігінің қолданылуының нашарлығы және әлсіздігі[5].
Бағдарламаның спецификациясы
Ақпараттық жүйенің мақсаты, міндеттері және функциялар
Бағдарламаның спецификациясы әзірленетін бағдарламаның әрекетінің толық сипаттамасы болып табылады. Пайдаланушы мен бағдарламалық құрал арасындағы барлық әрекеттесуді сипаттайтын бірнеше пайдаланушы сценарийлерін қамтиды.
Пайдаланушы сценарийлерінен басқа, спецификацияда дизайнға немесе іске асыруға шектеулер қоятын функционалды емес талаптар да бар.
Пайдаланушы сценарийлерінен басқа, спецификацияда жобалау немесе іске асыру шектеулерін қоятын функционалды емес талаптар да бар.
HTML спецификациясы стандартты болғанымен, бұл тіл жаңа элементтермен (кеңейтілулермен) толықтырылып тұрады. Сондықтан кейбір web-парақтарды арнайы браузерлермен көру ыңғайлы. Кеңейтілулерді тек WWW-ға арналған программалар жасайтын танымал фирмалармен өндіріледі, ал қарапайым қолданушылар өз - web-парақтарын бағдарламалау арқылы жетілдіре алады.
Оқу бағдарламасы оқу бағдарламасын әзірлеу бағдарламасының орындалатын файлы Version Control System.exe деп аталады. Орындалатын файлдан басқа жоба 1-кестеде сипатталған файлдарды қамтиды.
Қазіргі заман талабына сай адамдардың мәлімет алмасуына, қарым-қатынасына ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың кеңінен қолданысқа еніп, жылдам дамып келе жатқан кезеңінде ақпараттық қоғамды қалыптастыру қажетті шартқа айналып отыр
Кесте 1-Бағдарлама файлдары
Белгісі
Атауы
Қолдану
Okytu_bagdarlamasy svn
Microsoft Visual Studio Solution құрылымдық файлы
Жобаны ұйымдастыруға, графикалық интерфейсті көрсету үшін шешім шолғышын қамтамасыз етуге қызмет етеді
Program.cs
Visual C# Project file
Файлда стандартты Main() әдісі және form класының данасын автоматты түрде құруға арналған код бар
*.jpg
JPEG суреті
Суреттер қажетті ақпаратты қолдану формаларында көрсету үшін қолданылады
*.resx
.NET Managed Resources file
Бағдарлама үшін нысандар мен жолдарды XML форматында, сондай-ақ XML тегтерінде мәтін түрінде кодталған екілік деректерді сақтайды
Oku_bagdarlamasy.csproj
Visual C# Project file
Әзірлеуші файлы-жобаның негізгі файлдарының бірі
Oku_bagdarlamasy.pdb
Visual C# Project file
Күйін келтіру деректері мен жобаның жай-күйі туралы мәліметтер бар бағдарлама дерекқорының файлы
Кестенің жалғасы - Кесте 1
Oku_bagdarlamasy.exe
Visual C# Project file
Негізгі процестің орындалатын файлы
App.config
XML Configuration file
XML пішіміндегі конфигурация және параметрлер файлы ретінде қолданылады
*.Designer.cs
Visual C# Source file
Құрамында қосымшаның бастапқы бағдарламалық коды бар, сонымен қатар графикалық интерфейсті көрсету үшін нысандардың пішіндегі орнын анықтайды
Ақпараттық қалыптастырудың басты мақсаты - білім алушыларды ақпаратты беру, түрлендіру және оны қолдану білімдерімен қаруландыру, олардың компьютерлік технологияны өз қызметтеріне еркін, тиімді пайдалана алу қабілеттерін қалыптастыру [6].
Ақпараттық қоғамның негізгі талабы - білім алушыларға ақпараттық білім негіздерін беру, логикалық ойлау-құрылымдық ойлау қабілеттерін дамыту, ақпараттық технологияны пайдалану дағдыларын қалыптастыру және оқушы әлеуметінің ақпараттық сауатты болып өсуі мен ғасыр ағымына бейімделе білуге тәрбиелеу, яғни ақпараттық қоғамға бейімдеу. Ақпараттық технология - қазіргі компьютерлік техника негізінде ақпаратты жинау, сақтау, өндеу және тасымалдау істерін қамтамасыз ететін математикалық және кибернетикалық тәсілдер мен қазіргі техникалық құралдар жиыны.
Қазіргі кезде білім беруді ақпараттандырудың негізгі талаптарының бірі - оқу процесін электронды оқулық немесе оқытудың компьютерлік құралдарын (ОКҚ) жасау және пайдалану. Оқу процессінде компьютерлік оқулықтар, есептер жинақгары, энциклопедиялар, тестілеу мен бақылау, анықтамалық жүйелер және басқа да ОКҚ-лар кеңінен қолданыс табуда. ОКҚ-ны білім берудің ақпараттық технологияларының негізгі бір түрі ретінде қарастыруға болады. Жалпы білім берудің ақпаратгық технологиялары дәстүрлі оқыту әдістері мен тәсілдерінде кейбір педагогикалық мәселелерді шешудің жаңа құралдары ретінде пайданылады [7].
Ақпараттық технологиялардың білім беру жүйесінде белсенді пайдаланылуы оның нақты педагогикалық есептерді шешуге арналған құралы қызметін атқаруымен қатар, дидактика мен әдістеменің дамуына әсер етіп, оқыту мен білім берудің жаңа әдіс-тәсілдерін, формаларын құруға алып келеді. Мысалы, Internet технологияларының кеңінен таралуы қашықтықтан оқыту әдісінің жедел дамуына мүмкіндік туғызуда. Мультимедиялық технологияның, компьютерлік графика мен машықтану жүйелерінің дамуы, кәсіби ортадағы іс-әрекетті бейнелейтін виртуал жағдайға "ену" жолымен оқыту әдістемесінің кұрылуына түрткі болды. Ал, компьютерлік желілік машықтандырушы класстардың пайда болуы, іскерлік ойындар мен сайыстар түрінде көп рольді машықтандыру әдістеменің дамуына ықпал жасады (кәсиби сайыстар мен іскерлік ойындар бұрынан бері кәсіби дайындық пен іскерлікті арттыру барысында қолданылып келген. Ал ақпараттық технология оларды жаңа деңгейде ұйымдастыру мен өткізуге мүмкіндік туғызуда.
Электрондық оқулықпен оқытудың негізгі мақсаты - оқыту үрдісін үздіксіз және толық деңгейін бақылау, сонымен қатар ақпараттық-ізденіс қабілетін, шығармашылық қабілетін дамыту. Мұның тиімді жағы: электронды оқулықта әр сабаққа арналған бейне көрініс, анықтама сөздік, диктант, тест тапсырмаларын, қайталау сұрақтарын пайдалана аламыз. Электронды оқулықты қолдану арқылы сабақта техникалық құралдарды, дидактикалық материалдарды қолдану тиімділігі, білім алушының пәнге қызығушылығы, білім, білік, дағды деңгейін қалыптастыруы, білімнің тереңдігі, тексеру түрлері, бағалауы, практикалық дағдыларды игеруі артады. Білім алушылардың өздері де алынған ақпаратты көшіріп алып, онымен өз ыңғайына қарай жұмыс істей алады.
Оқытудың жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларын меңгеру- қазіргі заман талабы. ХХІ ғасыр-ақпараттық технология ғасыры. Қазіргі қоғамдағы білім жүйесін дамытуда ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың маңызы зор. Білім беруді ақпараттандыру және пәндерді ғылыми - технологиялық негізде оқыту мақсаттары алға қойылуда. Ақпараттандыру технологиясының дамуы кезеңінде осы заманға сай білімді, әрі білікті жұмысшы мамандарын даярлау оқытушының басты міндеті болып табылады. Қоғамдағы ақпараттандыру процестерінің қарқынды дамуы жан-жақты, жаңа технологияны меңгерген жеке тұлға қалыптастыруды талап етеді.
Ақпараттық технологиялар мен ақпаратты таратудың жаңа нысандарына бағытталған мамандандырылған білім беру бағыттарын құру міндеті де алдымызда тұр делінген, сондай-ақ Онлайн тәсіліне оқыту тәжірибесін дамытып, елімізде оқу теледидарын құру қажет- деп атап көрсеткендей бүгінгі күні білім беру жүйесі жаңа педагогикалық технологияға негізделуін және ақпараттық құралдардың кеңінен қолданылуын қажет етеді. Осылайша, оқу-тәрбие үрдісінде жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану заман талабынан туындап отыр.
ХХІ ғасыр- бұл ақпараттық қоғам, технологиялық мәдениет дәуірі, айналадағы дүниеге, адамның денсаулығына, кәсіби мәдениеттілігіне мұқият қарайтын дәуір. Кәсіптік оқытуда ақпараттық коммуникациялық технологияларды пайдаланудың басты мақсаты- білімгерлердің оқу материалдарын толық меңгеруі үшін оқу материалдарының практикалық жағынан тиімді ұсынылуына мүмкіндік беру. Бұл мақсаттарға жету жолында электрондық оқулықтар, тексеру программалары, оқу программалары сияқты программалық өнімдер қызмет етеді.
Кәсіптік оқыту саласында компьютер білімгер үшін оқу құралы. Жаңа заман талабына сай білімді, бәсекеге қабілетті, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды жетік меңгерген, кәсіби біліктілікті жұмысшы мамандарды даярлауда кәсіптік оқытуды жетілдірудің, оның материалдық- техникалық базасын толық жаңартып отыру қажетті оқу құралдарымен қамтамасыз етіліп отырылуы қажет. Осыған байланысты мәлімет алмасуына, қарым-қатынасына ақпараттық-коммуникациалық технологиялардың кеңінен қолданысқа еніп жылда дамып келе жатқан кезеңінде ақпараттық қоғамды қалыптастыру қажетті шартқа айналып отыр. Келешек қоғамымыздың мүшелері-жастардың бойында ақпараттық мәдениетін қалыптастыру. Осы мақсатты орындау барысында білімгерлердің ақпараттық мәдениетін қалыптастыруда жаңа әдістерді қолдану қажеттілігі туындап отыр.
Білім ақпараттық қоғамда, жаһандану заманында құнның негізгі көзіне айналуда. Ғылым мен жаңа технологияларды, білім беруді дамытудың жаһандық үрдістері:
Ақпараттық коммуникациялық технологиялар.
Ақпараттық мәдениет орталығы.
Ақпараттық-коммуникациялық технологияға интернет, теледидар, электрондық почта, радионы жатқызуға болады. Оқытушы ақпараттық коммуникациялық технологиялар арқылы білім алушылармен байланысынжеке-дара жақындаса алатындай жолмен жүргізуге мүмкіндік алады. Мультимедия кабинетінде электрондық оқулықпен сабақ берудің тиімділігі көп:
1. Оқытушы білім алушымен білімін бағалауды компьютерге жүктейді. Бұл бағалау көрсеткіштерінің нақты, дәл болуын қамтамасыз етеді.
2. Білім алушы жеке жұмыс жасайды.
3. Оқытушы аудиториядағы білім алушылардың жағдайын толық көріп, әрбір білім алушының қабілетіне қарай онымен жеке жұмыс жасауға мүмкіндігі ашылады. Сонымен қатар пәндерді оқыту әдістемесіне интернет жүйесін қосу сапалы білімнің қайнар көзі болар еді. Интернет жүйесі арқылы оқыту білім алушылардың өзара ақпарат алмасуын мүмкін етеді, танымдық қызметін арттырады, білім алуға қызығушылық ұлғайып, өз бетінше ізденуге ұмтылдырады. Білім алушылардың мұндай қабілеттерін ашып, танымдық іс-әрекетін қалыптастыратын әрине, мұғалім екені даусыз. Оқытудың бұл жүйелерінде оқытушы тек басшылық жасайды әрі ұйымдастырушы, бағыттаушы рөлінде болады.
Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет деген елбасымыздың үндеуінде айтылып кеткендей, білім ақпараттық қоғамда, жаһандану заманында құнның негізгі көзіне айналуда. Ғылым мен жаңа технологияларды, білім беруді дамытудың жаһандық үрдістері:
1.Ақпараттық коммуникациялық технологиялар.
Білім беруді ақпараттандыру процесі жағдайында жеке тұлғаның интеллектуальдық, қоғамдық, экономикалық, коммуникациялық және ақпараттық сияқты іс-әрекеттерін түрлі салаларға қолдану арқылы құзырлықтарын қалыптастыру негізгі талаптардың біріне айналады.
2.2 Бағдарламаны әзірлеу
Осы мақалада білім беру процесінде қолдану мәселесі қарастырылды. Автор ақпараттық технологиялар (IT) пәндері бойынша қазіргі заманғы электрондық оқулықтардың мазмұндық және құрылымдық талдауын мұқият жүргізді. Генетикалық алгоритмнің тиімділігі - алгоритмнің жоспарланған әрекеттерін жүзеге асыру дәрежесі және мақсатты функцияның қажетті мағынасына қол жеткізу. Зерттеу проблемасы болашақ кәсіби білім беру педагогін даярлауда жасанды интеллект элементтерін құрудың және пайдаланудың оңтайлы шартын анықтауда болып отыр. Әзірленген электронды оқулық IT- мамандық білім алушыларына өз бетінше зерделеу үшін арналған. Осы жұмыста білім берудегі электрондық оқулықтарды қолдану қажеттілігі қарастырылды.
Бағдарлама мәзір элементін таңдағанда, әзірлеуші туралы ақпарат 1- суретте көрсетілген.
Сурет 1- бағдарлама терезе
Бағдарламаны іске қосу үшін "Okytu_bagdarlamasy" файлын тінтуірдің оң жақ түймесімен нұқыңыз.exe "және" ашу " опциясын таңдаңыз немесе оны екі рет нұқыңыз. 2-суретте көрсетілген бағдарламаның негізгі нысаны басталады.
Сурет 2- Бағдарламаның негізгі терезесінің беті
Оқу материалы мәзірінің тармағын таңдағанда, тараулар тақырыптары бар терезе ашылады, онда пайдаланушы қай тарауды қарау керектігін таңдай алады. "Кіріспе" тарауымен "" терезесінің пайда болуы 3-суретте көрсетілген.
Сурет 3 - Кіріспе бөлімі
"Жүйе түрлері" тарауының тармағын таңдағанда, пайдаланушы қай тарауды қарау керектігін таңдай алатын тараулардың сипаттамасы бар форма ашылады. "CVS" тарауы бар "тарау түрлері" терезесінің сыртқы түрі 4-суретте көрсетілген.
Сурет 4 - дәріс терезесі
Тест мәзірінің тармағын таңдағанда, сұрақ пен жауап нұсқалары көрсетілетін терезе ашылады. Пайдаланушы жауаптың бір нұсқасын таңдап, "келесі сұрақ" түймесін басуы керек, осылайша барлық сұрақтарға жауап беру керек. Тестілеу соңында дұрыс жауаптардың саны мен бағасы көрсетілген нәтиже шығарылады. Тест терезесінің сыртқы түрі 5-суретте көрсетілген.
Сурет 5 - Тест терезесі
Ақпараттық жүйенің жұмыс істеуінің жалпы алгоритмін құру
Бұл оқыту бағдарламасы екі блоктан тұрады:
оқу материалы;
тест.
Бағдарлама ішіндегі деректер қозғалысын көрнекі түрде көрсету үшін DFD диаграммасы жасалған. DFD-бұл деректер ағындарының диаграммасы, ол жүйеге сыртқы деректер көздері мен адресаттарын, логикалық функцияларды, деректер ағындары мен деректер қоймаларын сипаттауға арналған, олар қол жетімді және әр процестің кіріс деректерін шығысқа қалай түрлендіретінін көрсетуге, сонымен қатар осы процестер арасындағы қатынасты анықтауға мүмкіндік береді.
6-суретте бірінші деңгейдегі деректер ағындарының диаграммасы көрсетілген. 7-суретте Екінші деңгейдегі деректер ағындарының диаграммасы көрсетілген.
Сурет 6 - бірінші деңгейдегі мәліметтер ағынының диаграммасы
Сурет 7 - екінші деңгейдегі деректер ағындарының диаграммасы
Диаграмма деректер ағымын көрсетуге мүмкіндік береді, әрбір іс-үдеріс түрлендіреді өз кіріс мәліметтер демалыс, сондай-ақ анықтау арасындағы қарым-қатынас
Бағдарламалық аппараттық құралдарды талдау
Жобаланған жүйені жүзеге асыру үшін Visual Studio 2017 C# тілін орындадым. Бұл жүйе - жобаланушы жүйені орындайтын программаны құруға сай келеді, атап айтсақ: - ДҚБЖ даталогиялық жобалау процесін оңайлататын, реляциондық деректер қорымен жұмыс істейтің мамандандырылған программа; - шеберлердің көп болуы пайдаланушыға ыңғайлы интерфейс, әдемі есептеу нәтижелерін жасауға мүмкіншілік береді; - бұл жүйе аппараттық ресурстарды қатты талғамайды және Windows жүйесі (және ДҚБЖ-нің өзі) орнатылған кез келген компьютерде орындала береді; - бөлек утилиталар ақырғы орындалатын файлды жасауға мүмкіндік береді, бұл программаның таратылуын оңайлатады. Ақырғы пайдаланушының талаптарын қарастырған кезде, келесілерді ескеру керек:
деректер қоры ұйымның өзекті ақпараттық қажеттіліктерін қанағаттандыру керек;
алынатын ақпарат құрылымы мен мазмұны бойынша шешіліп жатқан тапсырмаларға сай келу керек;
деректер қоры талап етілген деректерді тиісті уақытта алуды қамтамасыз ету керек, яғни өнімділік талаптарына жауап беру керек;
деректер қоры қайта ұйымдастыруда және пәндік облысты үлкейткенде оңай кеңейтілуі керек;
деректер қоры программалық және аппараттық ортаны өзгерткен кезде оңай өзгеруі керек;
- деректерге рұқсат, тек лайықты билігі бар адамдарға бар.
Осы жоғарыдағы себептерге байланысты мен Visual Studio 2017 таңдадым. Ақпараттық технологияның қарқынды дамуы негізінде программалау тілдері де кеңінен қолданыла бастады.
Қазіргі заманғы кең қолданылатын программалау тілі болып С тілі табылады. Оның объектілі бағдарлы кеңейтілуі болып саналатын Borland C++Builder тілі Borland Delphi тілінің объектілі - компонентті құрылымы сақталған қуатты тілдердің бірі болып табылады. Заманауи программалық платформаларды және прогаммалауды автоматтандырудың құрал-жабдықтарын қолдану ақпараттық жүйенің программалық қамтамасыздандыруын құрудың ажырамас талабы болып табылады.
Microsoft компаниясының .NET платформасы көптеген программалық жүйе құрастырушыларының тәжірибесі шоғырланған жаңа құрастыру жүйесі болып табылады. Арнайы .NET платформасы үшін Microsoft компаниясы C# - толық функционалды объекті-бағдарланған программалау тілін құрастырып шығарды. Бұл тіл C++, Java тілдерінің ең жақсы сапаларын өзіне алды. Қуатты функционалдығына қарамастан, C# тілі қарапайым, сенімді және қауіпсіз тіл болып табылады.
C# тілін мақсатты түрде Windowsқолданбаларын, сонымен қатар, Web-қолданбаларын құруға қолданады. C# тілі (1998-2001ж. С# тілі бойынша жұмыс істейді, 1.0 - 2002ж., 2.0 - 2005ж., 3.0 - 2008ж., 4.0 - 2010ж.) программалау тілі облысында ең ірі жаңалық болып табылады. Бұл программалау тілі 21-ғасырда құрылған. Microsoft қойнауында жарыққа шығып, ол өзінің бірінші қадамында-ақ күшті қолдауға ие болды. Бұл тілді халықаралық қауымдастық мойындаған. C# тілі жаңа тіл және интенсивті түрде дамып жатыр. Тілдің әрбір жаңа нұсқасында жаңа қасиеттер қосылып отырады. C# тілін құрған топтың жетекшісі Microsoft қызметкері Андерс Хейлсберг. Ол программалаушылар әлеміне Microsoft-ке келмей тұрып белгілі болған. Хейлсберг ең атақты құрастыру ортасының бірі - Delphi-дің жетекші құрастырушыларының қатарында болды. Microsoft-та ол Java - J++ тілдерінің нұсқаларын құруға қатысты. Андерс Хейлсбергтің өзі айтып кеткендей, C# компонентті программалау тілі ретінде құрылды, бұл тілдің басты қасиеті, яғни құрылған компонентті қайталап қолдану мүмкіндігін береді.
Microsoft Visual Studio - Майкрасофт компаиясының өнімдер тізбегі, құрамына біріктірілген өңдеу ортасы бағдарламалық жасақтамасы және басұа да аспааптық құралдар кіреді.
С # тілі Microsoft фирмасының .NET архитектурасы үшін программалар жазуға арналған тілі. .NET - программалау технологиясындағы жаңа платформа, ол желіге қосыл-ған компьютерлерге арналып жасалған.
.NET көмегімен шағын мобильді компьютер-лерде орындалатын программалар жазу ыңғай-лы деп есептеледі. Бұл технология Visual Studio.NET деп аталады да, бұл ортада Visual Basic, басқарылатын С++ және С # тілдерінде программалар жасау қарастырылған, бірақ ол осылармен ғана шектеліп қалмайды.
С# тілінің 4.0 нұсқасы Visual Studio-ның жаңа нұсқасымен бірге, 2010 жылы сәуір айында шықты. C# 5.0. нұсқасымен жұмыс жалғасуда. Тілдің дамуындағы үш негізгі тенденцияны атап өтуге болады: - декларативтілік, динамикалық және параллелділік. Құрастырушылар C# тіліне процедуралық тілдің дәстүрлі мүмкіндіктерін кеңейтетін қасиет беруге тырысып жатыр. Visual Studio 2010 жаңа нұсқасында программалаудың жаңа динамикалық тілдері шықты: темір жылан - Iron Python және Iron Ruby. C# 4.0-те динамикалық айнымалылар беру мүмкіндігі енгізілген. Параллелді есептеулер жақын 5-10 жылда программалаушының күнделікті жұмысында нақты болмақ. Осы бағытта техника дамып жатыр.
Программалау тілі осы тенденцияны қолдауы керек. Компилятор қызмет ретінде және т.б мүмкіндіктер C# 5.0-те жобалануда. Visual Studio Integrated Development Environment (IDE) - құрастырудың интегралданған ортасы саймандар жиынтығынан тұрады және Visual Studio ұсынған қолданатын программалау тіліне тәуелсіз. Visual Studio-да келесі программалау тілінде жұмыс істеуге болады: басқарылатын C++ - Manadged C++, Visual Basic.NET, C#, F#. C#-та жазылған және Visual Studio 2010-да орындау ға жіберілген жобаның қорытындысы IL-коды (Intermediate Language, Аралық тіл - ассемблерлік тіл) бар жинақтама (assembly) болып табылады.
Жинақтама бір компьютерде, бір платформада құрылуы мүмкін, бірақ басқа типті процессоры бар басқа операциялық жүйеде, басқа компьютерде орындала-ды. Жинақтаманың орындалуы үшін .NET Framework-тің сәйкес келетін нұсқасының компьютерде орнатылуы қажетті және жеткілікті болып табылады.
С # тілінің мүмкіндігі Java тілімен қатарлас, осы екі тіл қазіргі алдыңғы қатарлы технологияларға жатады. С# тілін сүйемелдейтін .NET платформасының программа жасау ортасы бастапқы программаны бірден машиналық кодқа емес, MicroSoft Intermediate Language (MSIL не IL) атты аралық тілге аударады. Ол ОЖ-дан, ком-пьютер типінен тәуелсіз командалардан тұра-ды да, бірден орындалмай, тілдің жалпы орындалу ортасы Common Language Runtime - CLR деп аталатын жүйе арқылы атқары-лады. CLR ортасы кез келген ОЖ-да орында-ла береді. Программаны орындау кезінде, CLR JIT-компиляторын (just in time - дер кезінде) шақырады. Компилятор программаны бөліктерге бөле отырып, оның тек осы сәтте керек бөлігін ғана орындайды.
Электрондық оқулықты әзірлеу үшін Microsoft Visual Studio 2017 бағдарламалық құралдары таңдалды. Бағдарлама платформаның .NET нұсқасын қолдайтын Windows операциялық жүйелері үшін C# тілінде әзірленеді.
C# бағдарламалау тілі Си тәрізді синтаксис тобына жатады, оның синтаксисі C++ және Java тілдеріне ең жақын. C# тілі статикалық түрде терілген, полиморфизмді, оператордың шамадан тыс жүктелуін (соның ішінде айқын және жасырын трансляциялау операторларын), делегаттарды, атрибуттарды, оқиғаларды, сипаттарды, жалпы түрлер мен әдістерді, итераторларды, жабу қолдауы бар анонимді функцияларды, ерекше жағдайларды және XML пішіміндегі түсініктемелерді қолдайды.
Әзірленген қосымшаның жұмыс істеуі үшін келесі аппараттық және бағдарламалық құралдар қажет:
Windows XPVista78;
.NET Framework 3.5 және одан жоғары;
жедел жады құрылғысының көлемі 512 Мб;
қатты дискідегі бос орын көлемі 10 МБ;
Манипуляторлар: тышқан.
C# тілі бағдарламалаудың объекті-бағытталған тіл деп аталады, онда класс негізгі ұғым болып табылады. Жобаны дайындаған кезде әдетте бірнеше класс дайындалады, бірақ жобаның жұмысы барысында бір-бірімен күрделі байланысқан жүздеген объекттер динамикалық түрде пайда болады.
Microsoft фирмасының қолдауымен Visual Studio - бағдарламалық жасақтаманы әзірлеудің біріктірілген ортасын әзірлеген. Бұл өнімдер консольдік қосымшаларды, сондай-ақ графикалық интерфейсі бар қосымшаларды, соның ішінде Windows формасының технологиясын қолдайтын қосымшаларды, сондай-ақ веб-сайттарды, веб-қосымшаларды, ана тілінде де, барлық платформалар үшін басқарылатын кодтардағы веб-қызметтерді, қолдайтын терезелер, мобильді, Windows үшін әзірлеуге мүмкіндік береді. Visual Studio IntelliSense технологиясын қолдайтын бастапқы код редакторы және қарапайым кодты рефакторинг мүмкіндігі бар. Кірістірілген реттеуші бастапқы код деңгейін реттеуші және машина деңгейін реттеуші жұмыс істей алады. Басқа кірістірілген құрал-саймандарға қосымшаның графикалық интерфейсін жасауды жеңілдету үшін пішін редакторы, вебредактор, класс дизайнері және деректер қоры схемасының дизайнері кіреді. 18 Visual Studio бағдарламасында қолдайтын .NET платформасына арналған бағдарламалау тілдері қарқынды дамып келеді - қолданыстағы тілдердің мүмкіндіктері кеңейтіледі, сондай-ақ жаңа тілдер пайда болады. VS 2013 бастапқы нұсқасымен қолдайтын негізгі бағдарламалау тілдері - бұл Visual C#, Visual Basic, Visual C++, JavaScript (объектілі-бағытталған тілдер) және Visual F# (функционалдық тіл). 2014 жылдың 12 мамырында шығарылған Visual Studio 2013-ге 2 жаңартуда тағы бір тіл пайда болды - TypeScript, Microsoft фирмасымен жасалған JavaScript Web-әзірлемелердің белгілі тілінің кеңеюі (JavaScript бастапқы нұсқасына қарағанда, TypeScript - қатаң типтелген тіл). Сонымен қатар, тағы бір қызықты тіл бар - Spec#, Microsoft Research әзірлемелері, design-by-contract Мейер стиліндегі ресми ерекшеліктерімен c# тілін кеңейту. Оны бөлек жүктеу және инсталляциялау қажет add-in ретінде Visual Studio 2010 үшін іске асыру бар.
Visual Studio 2013 үшін ол қазіргі уақытта (Маусым 2014 ж.) әлі іске асырылған жоқ. Microsoft Visual Studio 2010 ортасының айрықша ерекшелігі бірнеше бағдарламалау ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ESIL UNIVERSITY МЕКЕМЕСІ
Ақпараттық жүйелер және технологиялар кафедрасы
Қорғауға жіберілді
кафедра меңгерушісі
Саринова А.Ж.
_________ 20 ж.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Пән бойынша интерактивті мультимедиялық курс құрастыру тақырыбына
Білім беру бағдарламасы бойынша 6В06101-Ақпараттық жүйелер
Орындаған
________________ Сартаева Меруерт Амангельдіқызы
(қолы)
Ғылыми жетекші
phD,доцент
________________ Алтынбек Серік Атақонысұлы
(қолы)
Нормабақылау
оқытушы,магистр
________________ Саринова Альфия Жумабаевна
(қолы)
Нұр-Сұлтан 2022
Бекітемін
кафедра меңгерушісі
__________ А. Саринова
202 ж.
Қолданбалы ғылымдар факультеті
Ақпараттық жүйелер және технологиялар кафедрасы
ББМамандығы "Ақпараттық жүйелер"
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫ ОРЫНДАУҒА ТАПСЫРМА
Студент Сартаева Меруерт Амангельдіқызы
Студенттің аты-жөні
Дипломдық жұмыстың тақырыбы: Пән бойынша интерактивті мультимедиялық курс құрастыру
Университеттің бұйрығымен бекітілді ___.___________ 202__ ж. № ______
Дайын жобаны тапсыру мерзімі ___._________ 202___ ж.
Жұмысқа берілетін бастапқы деректер
Пән бойынша интерактивті мультимедиялық курс құрастыру тақырыбы бойынша ақпарат жинақтау
Дипломдық жобаны жасауға қойылатын сұрақтар тізімі немесе дипломдық жобаның қысқаша мазмұны:
а) Пән бойынша интерактивті мультимедиялық курс алгоритмін құрастыру;
ә) Бағдарламалау тілін таңдау;
б) Дипломдық жобаны қортындылау.
Графикалық материалдың тізімі (міндетті сызбаларымен)
Тапсырманың берілген күні ________ 202___ ж.
Кафедра меңгерушісі________________________ ______ Саринова А.Ж.
(қолы)
Жұмыс жетекшісі__________________________ _______ Алтынбек С.А.
(қолы)
Тапсырманы орындауға алған
Студент____________________________ ______________Сартаева М.А.
(қолы)
Мазмұны
Кіріспе 4
1 Кәсіпорынның сипаттамасы және қолданыстағы басқару жүйесі 7
1.1 Кәсіпорынның жалпы сипаттамасы 7
1.2 Зерттелетін обьектінің техникалық құралдары кешені 7
2. Бағдарламаның спецификациясы 11
2.1 Ақпараттық жүйенің мақсаты, міндеттері және функциялар 11
2.2 Бағдарламаны әзірлеу 15
2.3 Ақпараттық жүйенің жұмыс істеуінің жалпы алгоритмін құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
2.4 Бағдарламалық аппараттық құралдарды талдау 19
3 Бағдарламаны тестілеу 26
3.1 Электронды оқулықты әзірлеу 26
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..35
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .37
Қосымша 38
КІРІСПЕ
Ақпараттық және цифрлық технологиялардың мүмкіндігі қазіргі кезде күрт артуда, оның үстіне, білім беру жүйесін ақпараттандыру мен электрондық оқытуды жаппай енгізу бағдарында білім беруді түбегейлі жаңартудың басым бағыты болып электрондық оқыту басты назарда болып отыр [1].
Қазақстан Республикасындағы ақпараттандыру жүйесін ары қарай дамыту процесін оқып үйренудің ақпараттық ресурсы болып табылатын оқытуға арналған программалық құралдардын дайындамай жүзеге асыру мүмкін емес. Олардың атқаратын қызметтерінің де ауқымы кең, мысалы, бақылайтын және тест жүргізетін программалар, компьютерлік ойындар, ақпараттық жүйелер, оқыту орталары, электрондық оқулықтар және мультимедиалық программалар. Қазіргі танда Қазақстан Республикасындағы шаруашылықтардың барлығы жаңа ақпараттандырылған инновациялық технологиялармен жұмыс істеуде
Қазіргі таңдағы электронды оқу құралдарын дайындау мәселелері: ақпараттық технологиялардың білім беру жүйесінде белсенді пайдаланылуы оның нақты педагогикалық есептерді шешуге арналған құралы қызметін атқаруымен қатар, дидактика мен әдістеменің дамуына әсер етіп, оқыту мен білім берудің жаңа әдіс-тәсілдерін, формаларын құруға алып келеді. Мысалы, Internet технологияларының кеңінен таралуы қашықтықтан оқыту әдісінің жедел дамуына мүмкіндік туғызуда." Мультимедиялық технологияның, компьютерлік графика мен машықтану жүйелерінің дамуы, кәсіби ортадағы іс-әрекетті бейнелейтін виртуал жағдайға ену жолымен оқыту әдістемесінің кұрылуына түрткі болды. Ал, компьютерлік желілік машықтандырушы класстардың пайда болуы, іскерлік ойындар мен сайыстар түрінде көп рольді машықтандыру әдістеменің дамуына ықпал жасады (кәсіби сайыстар мен іскерлік ойындар бұрынан бері кәсіби дайындық пен іскерлікті арттыру барысында қолданылып келген. Ал ақпараттық технология оларды жаңа деңгейде ұйымдастыру мен өткізуге мүмкіндік туғызуда).
Электрондық оқулық пен оқытудың негізгі мақсаты: Оқыту процесін үздіксіз және толық деңгейін бақылау, сонымен қатар ақпараттық ізденіс қабілетін дамыту. Білім берудің кез келген саласында ойлау жүйесін қалыптастыруға шығармашылықпен еңбек етуіне жағдай жасайды.
Қоғамды ақпараттандыру ғылыми-техникалық прогрестің жетістіктерін күнделікті өмірге кеңінен енгізудің нәтижесі, яғни адам өміріне зияткерлік қызмет нысандарының рөлі мен жан-жақты әсерін арттырумен байланысты объективті процесс. Осы уақытқа дейін білім беру саласында мұғалімнің немесе оқулықтың айтқанын ғана қолдану қазіргі талаптарға сәйкес келмейді. Сондықтан қазіргі ақпараттандыру қоғамында электронды оқулықтарды пайдаланбай алға жылжу мүмкін емес.
Қазақстан Республикасында ақпараттандыру жүйесін одан әрі дамыту процесі оқыту үшін ақпарат көзі болып табылатын оқытудың бағдарламалық құралдарын әзірлеместен мүмкін емес. Сондай-ақ, олар бақылау және тестілеу бағдарламалары, компьютерлік ойындар, Ақпараттық жүйелер, оқу орталары, электронды оқулықтар және мультимедиялық бағдарламалар сияқты көптеген мүмкіндіктерге ие. Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасындағы барлық фермалар жаңа және инновациялық технологиялармен жұмыс істейді.Соңғы бiр екi жыл жаңа программалардың тасқыны көптеген адамдарға кәсiптiк информациялық технологияларды пайдалана бiлудiң аса қажеттiгiн көрсеттi. Бiздiң қоғамымызда болып жатқан өзгерiстер орта бiлiм беру саласының дамуына да өзгерiстер енгiзуге өз ықпалын тигiзбей қалмады. Қазiргi кезде Қазақстан Республикасының Үкiметi техникамен қайта жабдықтауға, жаңа информациялық технологияларды енгiзуге көп көңiл бөлуде.
Қазіргі кезде қоғам әрекеттерінің барлық саласында компьютер көмегімен ақпараттық ресурстар орын алады. ХХІ асыр бүкіл дүние жүзі ақпараттық қоғамға көшіріле басталды деуге болады. Оған қоғамдағы барлық білім, ғылым, экономика және басқару салалары арқылы ақпараттандыру белгісіне қол жеткізуге болатындығы.
Қазіргі таңда негізінен білім жүйесінің барлық сатыларын үшін электрондық оқулықтар жасаумен шұғылданып келеді. Электрондық оқулық студент үшін ақпарат көзі болып, сонымен қоса электрондық оқулықтармен жұмыс істеу әрбір студенттің өз мүмкіндігін есепке ала отырып, оқып үйрену ісін жеке дара жүргізу болып саналады.
Ақпараттық көптеген мәселе, әсіресе оның ішінде ең негізгісі білім беру (оқыту) мәселесі болып табылады . Біздің негізге алған мәселеміз оқытуды автоматтандырумен байланысты. Демек білім беру мен пайдаланушы білімінің бақылау сұрағына қажетті нәтижелерді өңдеуі үшін қолданады. Білім беру компьютерлік техналогиямен жүзеге асыру ақпарат алушының сұранысын қанағаттандыра тын оқу құралының басылымымен қатар тұрады. Мұндағы негізгі таралымдар оқулық шығару, оқу процестерінің бірігуін қамтамасыз ету және жоғарғы сапалы, иннавациялық ғылыми зерттеулердің, яғни жаңа ақпараттық технологиялардың қолданылу мақсатында оқу процестеріне және сонымен қатар, әртүрлі электрондық оқулықтардың түбі бір дәл осылай аталатындығы.
Компьютерлік техникалар құралдарын қолданудың жақсы тиімділігіне маман иесі пәндік облыста ақпаратты ұсынулардың құралдарын шектемей, коммуникациялардың және жұмыстың базалары мен білімдердің нәтижесінде қол жеткізуі мүмкін. Аса жоғарғы сападағы графикалық схемаларды, формулаларды, берілгендерді безендіру, динамикалық суреттеудің жүйелі немесе тармақталу түріндегі мүмкіндіктерді түрлі түсті компьютерлік анимациасында қолдануға, және оларды жоғары деңгейде ұсыну қарастыруға болады.
Электрондық оқулықтар барынша ыңғайлы және көрнекті дидактикалық материал беруге немесе оқуға назар аударылады және білім алуда қиындықтарды жоюға мүмкіндік береді. Сондай - ақ, оларға ұқсас оқулықтарды бағалау, нәтижелі құралдарымен, тиісті жабдықталу және білімдердің бақылау процесін меңгеру және дағдыларды қалыптастыруды қамтамасызетеді..
Электрондық оқулықтарды жасаудағы маңызды ролі оқулықты әдістемелік қамтамасыз етуді жобалау алады. Электрондық оқулықтармен оқытудың (білім берудің) барлық негізгі кезеңдерін автоматтандыру - оқу материалдарының мазмұнын бақылауға және қорытынды бағалаулардың ұсынысын жасауға дейін көздеген . Соның арқасында барлық міндетті оқулық материалдары жарқын, қызықты, ақылдың үлесімен ойындық жүріске ,яғни кең қолданысқа ие мультимедиалық түрін графиктерде, соның ішінде интерактивтік және дауыс жүргізу арқылы ауыстырылады.
Сондықтан, тиімді оқулықтан электрондық оқулық жасауға оның жабдықталуымен ( гипермәтінін жасау) және көрнекілік жағынан жақсы материалмен (мультимедиалық құралмен қоса) және компьютер экранында іске асыру жеткіліксіз. Электрондық оқулықты мәтіндік суреттерге, анықтамаға айналдыру емес, оның негізгі принципіне мән беріледі.
Электрондық оқулық өз кезегінде оқытушыларға, бақылаушыларға, үлгі жасаушыларға және тағы басқаларға бағдарламалардың жинағының ПЭВМ магниттік сақтаушыларда (қатты немесе жұмсақ дискілерде)қондырылуын, мазмұны негізгі ғылыми оқулық тәртібін ұстауды ұсынады. Әдеттегі электрондық оқулық жиі толықтырылады, ал егер неғұрлым нәтижелі болсын десек,онда ол: практикалық кері байланысты шапшаң қамсыздандырады; қажетті хабарды жылдам табуға көмектеседі (соған қоса контекстік іздеу), әдеттегі күрделі оқулықтан қайсысын іздеуді; маңызды гипермәтіндік түсіндірулерге аз сұрай беріп уақытты үнемдейді, сонымен қатар қысқаша мәтінмен - көрсетеді, айтып береді, үлгі жасайды және т.б. оның түсініктемесі жеке адамға лайықтап жасалған, білімдерді тексеру арнайы бөлімде қарастырылады [2].
Электронды оқулықтың өзектілігі - оқытудың, соның ішінд заманауи әдістемелік базасы.Қашықтықтан оқыту формалары бүгінде тек оқушылар мен студенттер үшін ғана емес, сонымен қатар мұғалімдер үшін де, таңдалған саладағы білімді тереңдету үшін де, біліктілікті арттыру үшін де қолданылады.
Кәсіпорынның сипаттамасы және қолданыстағы басқару жүйесі
Кәсіпорынның жалпы сипаттамасы
ЖШС "Global KazGroup" - Web әзірлеу. Ақпараттық жүйелерді енгізу, біріктіру және сүйемелдеу, TOGAF, LEAF стандарттары бойынша бизнес және АТ архитектурасын әзірлеу. IT және автоматтандыру саласындағы консалтингтік қызметтер.Біз технологияларымызды үнемі жақсарту үшін қызметкерлеріміз бен клиенттердің пікірлері белсенді қолданады.
2016 жылы құрылған ЖШС "Global KazGroup"компаниясы клиенттерге бағдарламалық шешімдерді әзірлеу, енгізу және сүйемелдеу бойынша толық цикл қызметтерін ұсынады.
Біздің басты міндетіміз-өз тапсырыс берушілеріміздің бизнес-процестеріне неғұрлым озық және тиімді ақпараттық технологияларды табысты енгізу. Жеке даму бизнесінің ерекшеліктеріне байланысты, іс жүзінде өз қызметкерлерінің сату уақытында бір немесе басқа түрде салынған, ол көптеген әзірлеушілер болған кезде тұрақты болады -- соғұрлым жақсы. Осы себепті аутсорсерлер өте үлкен болуға тырысады, оларда көптеген жас әзірлеушілер бар, олар көбінесе университеттермен біріктіріледі, бүкіл әлемде кеңселері бар. EPAM, Luxoft және DataArt сияқты ірі компанияларда мыңдаған әзірлеушілер жұмыс істейді. Бұл компаниялар шынымен көп ақша табады және өте тұрақты. Осындай алыптардан басқа, көптеген шағын компаниялар жұмыс істейді. Алайда, компания неғұрлым аз болса, соғұрлым ол тұрақсыз болады: егер сізде бір жерде тапсырыс болмаса, бір нәрсені қарызға алу керек адамдар босатылады, әйтпесе олардың жалақысы төленбейді.
Global Kaz Group 2022 жылдың басынан бері Украина, Беларусь, Ресей, Қытай және Кипрдің 10 Компаниясы IT-стартаптардың халықаралық технопаркінің қатысушылары болды, деп хабарлайды іскерлік ақпарат орталығының тілшісі Kapital.kz олардың ішінде медициналық онлайн-консультациялар сервисі, экспортқа бәсекеге қабілетті тапсырысты бағдарламалық қамтылымды және Тапсырысқа арналған мамандандырылған ақпараттық жүйелерді әзірлеу, мыналар бойынша платформа: нейрондық желілерді және басқаларды қолдана отырып, әлеуметтік желілер үшін шығармашылық жарияланымдар құру.
Зерттелетін обьектінің техникалық құралдары кешені
Білімге жаңа ақпараттық технологияларды енгізу Ақпаратты өңдеу мен берудің электрондық құралдарына негізделген жаңа білім беру технологиялары мен оқыту нысандарының пайда болуына әкелді. Қуатты компьютерлік мультимедиялық жүйелер мен интерактивті компьютерлік бағдарламалардың пайда болуы Қашықтықтан оқытудың қарқынды дамуына негіз болды)
Компьютерді оқу процесіне енгізу мұғалімді оқу процесін ұйымдастырудағы күнделікті жұмыстан босатып қана қоймайды, ол әр түрлі түрде ұсынылған бай анықтамалық және иллюстрациялық материалдарды жасауға мүмкіндік береді: мәтін, графика, анимация, дыбыстық және бейне элементтер. Интерактивті компьютерлік бағдарламалар адамның барлық іс-әрекеттерін белсендіреді: ақыл-ой, сөйлеу, физикалық, бұл материалды игеру процесін тездетеді. Компьютерлік тренажерлер практикалық дағдыларды игеруге ықпал етеді. Интерактивті тестілеу жүйелері зна сапасын талдайды.
Қазіргі уақытта жоғары оқу орындарына арналған оқу басылымдары жүйесінің белгілі бір типологиялық моделі құрылды, оның құрамына оқу бағдарламасындағы олардың мәні мен орнын анықтайтын функционалдық белгілері бойынша сараланған басылымдардың төрт тобы кіреді.
- бағдарламалық-әдістемелік (оқу жоспарлары және оқу бағдарламалары);
- оқу-әдістемелік (оқу пәнін оқыту, курсты оқу, курстық және дипломдық жұмыстарды орындау әдістемесі бойынша материалдары бар әдістемелік нұсқаулар, нұсқаулықтар)
- білім алушылар (оқулықтар, оқу құралдары, дәріс мәтіндері, дәріс конспектілері);
- көмекші (практикумдар, тапсырмалар мен жаттығулар жинақтары, хрестоматиялар, оқуға арналған кітаптар).
Ақпараттық технологиялар осы критерий бойынша бесінші топты бөлуге мүмкіндік береді: бақылау (тестілеу бағдарламалары, мәліметтер базасы).Қазіргі заманғы оқу мультимедиа курсы - бұл бейне және аудиоматериалдармен толықтырылған және электронды түрде ұсынылған интерактивті мәтіндік (немесе тіпті гипермәтіндік) материал ғана емес. Оқытудың максималды әсерін қамтамасыз ету үшін оқу ақпараты әртүрлі нысандарда және әртүрлі ақпарат құралдарында ұсынылуы қажет. Курстың жиынтығына бейне және аудио таспаларды, сондай - ақ баспа материалдарын қосу ұсынылады. Оқушыда жетекші сенсорлық модальділіктің болуы (ақпаратты қабылдаудың негізгі арнасы) кейбіреулердің бейне ақпараттарды (визуалдарды) оңай игеруіне әкеледі, ал басқалары үшін дыбыс (аудиалдар) маңызды рөл атқарады, үшіншісі ақпаратты бекіту үшін бұлшықет белсенділігі қажет
Мультимедиа курсының негізі оның интерактивті бөлігі болып табылады, оны тек компьютерде іске асыруға болады. Оған мыналар кіреді: электронды оқулық, электронды анықтамалық, жаттығу кешені (компьютерлік модельдер, дизайнерлер мен тренажерлер), есеп кітабы, электронды зертханалық семинар, компьютерлік тестілеу жүйесі. Электронды оқулық курстың теориялық материалын өз бетінше зерделеуге арналған және жеке білім беру траекториясы бойынша жұмыс істеуге мүмкіндік беретін гипермәтіндік негізде құрылған. Гипермәтіндік құрылым оқушыға материалды зерттеудің оңтайлы траекториясын ғана емес, сонымен қатар жұмыстың ыңғайлы қарқыны мен оны қабылдаудың психофизиологиялық ерекшеліктеріне сәйкес келетін материалды ұсыну әдісін анықтауға мүмкіндік береді. Электрондық оқулықта оқытушының одан әрі талдауы үшін Оқушының іс-әрекетін тіркеу мүмкіндігі қарастырылуы мүмкін.
Компьютерлік модельдер, конструкторлар мен тренажерлер білімді бекітуге және оларды нақты модельдеу жағдайларында практикалық қолдану дағдыларын алуға мүмкіндік береді. Бұл оларды зертханалық қондырғылардың имитаторлары ретінде, сондай-ақ модельденген процестерді басқару дағдыларын пысықтау үшін пайдалануға мүмкіндік береді [3].
Компьютерлік есептер кітабы теориялық білімді оларды шешуге бағытталған нақты проблемалармен нақты байланыстыруға мүмкіндік беретін типтік есептерді шешудің әдістерін жасауға мүмкіндік береді [4].
Электрондық зертханалық семинар зерттелетін нақты объектілерде болатын процестерді модельдеуге немесе нақты жағдайларда жүзеге асырылмайтын экспериментті модельдеуге мүмкіндік береді. Бұл жағдайда тренажер нақты қондырғыны ғана емес, сонымен қатар зерттеу объектілері мен эксперимент жағдайларын да еліктейді.
Компьютерлік тестілеу жүйесі, бір жағынан, оқушы үшін өзін - өзі бақылау мүмкіндігін қамтамасыз етеді, ал екінші жағынан, ағымдағы немесе қорытынды бақылаудың күнделікті бөлігін алады.
Ақпараттық технологияларды қолдану арнайы әзірленген мультимедиа курстарының көмегімен дәрістер кезінде дәстүрлі түрде жүзеге асырылатын оқу материалын жеткізу тәсілдерін өзгертуге мүмкіндік береді.
Теориялық материалды зерттеуді ұйымдастыру үшін мультимедиялық курстардың келесі түрлерін қолдануға болады.Видеолекция. Оқытушының дәрісі бейнепленкаға жазылады. Сызықты емес орнату әдісімен оны дәрістің тұсаукесерін көрсететін мультимедиялық қосымшалармен толықтыруға болады. Теориялық материалды ұсынудың бұл әдісінің артықшылығы-кез-келген ыңғайлы уақытта дәрісті тыңдау, ең қиын жерлерге қайта жүгіну мүмкіндігі
Электрондық оқулық нұсқаларды басқару жүйелері бойынша материалды өз бетінше меңгеруге арналған. Ол осы пәнге қажетті барлық тақырыптарды қамтиды және пайдалану оңай. Эргономикалық дизайнның арқасында оқулық жағымды және жұмыс істеуге ыңғайлы.
Осы әзірлеменің - электрондық оқулықтың болжалды пайдаланушылары келесі ұйымдар болуы мүмкін:
жоғары кәсіптік білім беретін оқу орны;
орта кәсіптік білім беретін оқу орны;
оқу орны.
Кәсіпорындағы ұйымдық қатынастар оның бөлімшелері арасында, басқару аппараты мен жұмысшылар арасында қалыптасып, кәсіпорынның ұйымдық құрылымын белгілейді.
Педагогикалық бақылау оқу процесін ұйымдастырудың негізгі нысандарының бірі болып табылады. Бақылаудың барлық дерлік түрлері электронды басылымдардың көмегімен, оқытушыдан жүктеменің бір бөлігін алып тастауға және бақылаудың тиімділігі мен уақтылығын арттыруға мүмкіндік беретін арнайы жасалған компьютерлік бағдарламалар негізінде жүзеге асырылуы мүмкін.
Мультимедиялық курстар белгілі бір жағдайларда оқу процесінің тиімділігін едәуір арттыратын перспективалы дидактикалық құрал болып табылады. Негізгі шарттар білім алушының жеке ерекшеліктерін, оның құзыреттілік және ынталандыру деңгейін, білім беру қажеттіліктері мен оқу мақсаттарының сәйкестігін есепке алу болып табылады. Оқу процесінде мультимедиялық курстарды қолдану тиісті педагогикалық технологияларды анықтауды талап етеді. Осылайша, мультимедиялық курс негізгі дидактикалық құрал ретінде үш компонентті біріктіруі керек: оқу материалының мазмұны, оқыту әдістері мен технологиялары. Бұл компоненттер бір-бірімен тығыз байланысты және жеке тұлғаның өзін-өзі тәрбиелеу процесін жүзеге асыруға мүмкіндік беретін оқыту жүйесін құрайды.
Қазіргі уақытта электрондық WEB оқулықтың қандай екендігі туралы біртұтас ой жоқ. Электрондық оқулық дегеніміз- мултимедиялық оқулық, сондықтан электрондық оқулықтың құрылымы сапалы жаңа деңгейде болуға тиіс. Электрондық оқулық оқушының уақытын үнемдейді, оқу материалдарын іздеп отырмай, өтілген және оқушының ұмытып қалған материалдарын еске түсіруге зор ықпал етеді. Себебі, оқушының өзіне көрнекілік қолданған тиімді қажет элементінің жанында жазуы болады.мазмұны қиындау бір үлкен тақырыптың бөліктерін өткенде қосымша бейнехабар және клиптер қажетті элемент болып табылады. Бейнеклиптер уақыт масштабын өзгертуге және көріністерді тез немесе жәй түрде көрсетуге пайдалы. Электрондық оқулық таңдап алынған хабарды көшіруге мүмкіншілік туғызады. Электрондық оқулықтың ең қажет элементі-аудиохабарлар. Мысалы: құстардың дауыстарына қарай құс екенін ажырата білу,жүрек қағысынбайқау.
Бір жағынан, электрондық оқулықтың келеңсіз жақтарыда бар. Бұл психология - педагогикалық талаптардың, пәнаралық байланыстардың жоқтығы сияқты. Тағы да бір ең үлкен кемшілігі - фрагменттік бағдарлама. Ол материалды толық қамтуы немесе оқулықтарды толық аудару, берілген материалдағы санитарлық, гигеналық нормалардың сақталмауы, компьютердің графикалық мүмкіншілігінің қолданылуының нашарлығы және әлсіздігі[5].
Бағдарламаның спецификациясы
Ақпараттық жүйенің мақсаты, міндеттері және функциялар
Бағдарламаның спецификациясы әзірленетін бағдарламаның әрекетінің толық сипаттамасы болып табылады. Пайдаланушы мен бағдарламалық құрал арасындағы барлық әрекеттесуді сипаттайтын бірнеше пайдаланушы сценарийлерін қамтиды.
Пайдаланушы сценарийлерінен басқа, спецификацияда дизайнға немесе іске асыруға шектеулер қоятын функционалды емес талаптар да бар.
Пайдаланушы сценарийлерінен басқа, спецификацияда жобалау немесе іске асыру шектеулерін қоятын функционалды емес талаптар да бар.
HTML спецификациясы стандартты болғанымен, бұл тіл жаңа элементтермен (кеңейтілулермен) толықтырылып тұрады. Сондықтан кейбір web-парақтарды арнайы браузерлермен көру ыңғайлы. Кеңейтілулерді тек WWW-ға арналған программалар жасайтын танымал фирмалармен өндіріледі, ал қарапайым қолданушылар өз - web-парақтарын бағдарламалау арқылы жетілдіре алады.
Оқу бағдарламасы оқу бағдарламасын әзірлеу бағдарламасының орындалатын файлы Version Control System.exe деп аталады. Орындалатын файлдан басқа жоба 1-кестеде сипатталған файлдарды қамтиды.
Қазіргі заман талабына сай адамдардың мәлімет алмасуына, қарым-қатынасына ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың кеңінен қолданысқа еніп, жылдам дамып келе жатқан кезеңінде ақпараттық қоғамды қалыптастыру қажетті шартқа айналып отыр
Кесте 1-Бағдарлама файлдары
Белгісі
Атауы
Қолдану
Okytu_bagdarlamasy svn
Microsoft Visual Studio Solution құрылымдық файлы
Жобаны ұйымдастыруға, графикалық интерфейсті көрсету үшін шешім шолғышын қамтамасыз етуге қызмет етеді
Program.cs
Visual C# Project file
Файлда стандартты Main() әдісі және form класының данасын автоматты түрде құруға арналған код бар
*.jpg
JPEG суреті
Суреттер қажетті ақпаратты қолдану формаларында көрсету үшін қолданылады
*.resx
.NET Managed Resources file
Бағдарлама үшін нысандар мен жолдарды XML форматында, сондай-ақ XML тегтерінде мәтін түрінде кодталған екілік деректерді сақтайды
Oku_bagdarlamasy.csproj
Visual C# Project file
Әзірлеуші файлы-жобаның негізгі файлдарының бірі
Oku_bagdarlamasy.pdb
Visual C# Project file
Күйін келтіру деректері мен жобаның жай-күйі туралы мәліметтер бар бағдарлама дерекқорының файлы
Кестенің жалғасы - Кесте 1
Oku_bagdarlamasy.exe
Visual C# Project file
Негізгі процестің орындалатын файлы
App.config
XML Configuration file
XML пішіміндегі конфигурация және параметрлер файлы ретінде қолданылады
*.Designer.cs
Visual C# Source file
Құрамында қосымшаның бастапқы бағдарламалық коды бар, сонымен қатар графикалық интерфейсті көрсету үшін нысандардың пішіндегі орнын анықтайды
Ақпараттық қалыптастырудың басты мақсаты - білім алушыларды ақпаратты беру, түрлендіру және оны қолдану білімдерімен қаруландыру, олардың компьютерлік технологияны өз қызметтеріне еркін, тиімді пайдалана алу қабілеттерін қалыптастыру [6].
Ақпараттық қоғамның негізгі талабы - білім алушыларға ақпараттық білім негіздерін беру, логикалық ойлау-құрылымдық ойлау қабілеттерін дамыту, ақпараттық технологияны пайдалану дағдыларын қалыптастыру және оқушы әлеуметінің ақпараттық сауатты болып өсуі мен ғасыр ағымына бейімделе білуге тәрбиелеу, яғни ақпараттық қоғамға бейімдеу. Ақпараттық технология - қазіргі компьютерлік техника негізінде ақпаратты жинау, сақтау, өндеу және тасымалдау істерін қамтамасыз ететін математикалық және кибернетикалық тәсілдер мен қазіргі техникалық құралдар жиыны.
Қазіргі кезде білім беруді ақпараттандырудың негізгі талаптарының бірі - оқу процесін электронды оқулық немесе оқытудың компьютерлік құралдарын (ОКҚ) жасау және пайдалану. Оқу процессінде компьютерлік оқулықтар, есептер жинақгары, энциклопедиялар, тестілеу мен бақылау, анықтамалық жүйелер және басқа да ОКҚ-лар кеңінен қолданыс табуда. ОКҚ-ны білім берудің ақпараттық технологияларының негізгі бір түрі ретінде қарастыруға болады. Жалпы білім берудің ақпаратгық технологиялары дәстүрлі оқыту әдістері мен тәсілдерінде кейбір педагогикалық мәселелерді шешудің жаңа құралдары ретінде пайданылады [7].
Ақпараттық технологиялардың білім беру жүйесінде белсенді пайдаланылуы оның нақты педагогикалық есептерді шешуге арналған құралы қызметін атқаруымен қатар, дидактика мен әдістеменің дамуына әсер етіп, оқыту мен білім берудің жаңа әдіс-тәсілдерін, формаларын құруға алып келеді. Мысалы, Internet технологияларының кеңінен таралуы қашықтықтан оқыту әдісінің жедел дамуына мүмкіндік туғызуда. Мультимедиялық технологияның, компьютерлік графика мен машықтану жүйелерінің дамуы, кәсіби ортадағы іс-әрекетті бейнелейтін виртуал жағдайға "ену" жолымен оқыту әдістемесінің кұрылуына түрткі болды. Ал, компьютерлік желілік машықтандырушы класстардың пайда болуы, іскерлік ойындар мен сайыстар түрінде көп рольді машықтандыру әдістеменің дамуына ықпал жасады (кәсиби сайыстар мен іскерлік ойындар бұрынан бері кәсіби дайындық пен іскерлікті арттыру барысында қолданылып келген. Ал ақпараттық технология оларды жаңа деңгейде ұйымдастыру мен өткізуге мүмкіндік туғызуда.
Электрондық оқулықпен оқытудың негізгі мақсаты - оқыту үрдісін үздіксіз және толық деңгейін бақылау, сонымен қатар ақпараттық-ізденіс қабілетін, шығармашылық қабілетін дамыту. Мұның тиімді жағы: электронды оқулықта әр сабаққа арналған бейне көрініс, анықтама сөздік, диктант, тест тапсырмаларын, қайталау сұрақтарын пайдалана аламыз. Электронды оқулықты қолдану арқылы сабақта техникалық құралдарды, дидактикалық материалдарды қолдану тиімділігі, білім алушының пәнге қызығушылығы, білім, білік, дағды деңгейін қалыптастыруы, білімнің тереңдігі, тексеру түрлері, бағалауы, практикалық дағдыларды игеруі артады. Білім алушылардың өздері де алынған ақпаратты көшіріп алып, онымен өз ыңғайына қарай жұмыс істей алады.
Оқытудың жаңа ақпараттық-коммуникациялық технологияларын меңгеру- қазіргі заман талабы. ХХІ ғасыр-ақпараттық технология ғасыры. Қазіргі қоғамдағы білім жүйесін дамытуда ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың маңызы зор. Білім беруді ақпараттандыру және пәндерді ғылыми - технологиялық негізде оқыту мақсаттары алға қойылуда. Ақпараттандыру технологиясының дамуы кезеңінде осы заманға сай білімді, әрі білікті жұмысшы мамандарын даярлау оқытушының басты міндеті болып табылады. Қоғамдағы ақпараттандыру процестерінің қарқынды дамуы жан-жақты, жаңа технологияны меңгерген жеке тұлға қалыптастыруды талап етеді.
Ақпараттық технологиялар мен ақпаратты таратудың жаңа нысандарына бағытталған мамандандырылған білім беру бағыттарын құру міндеті де алдымызда тұр делінген, сондай-ақ Онлайн тәсіліне оқыту тәжірибесін дамытып, елімізде оқу теледидарын құру қажет- деп атап көрсеткендей бүгінгі күні білім беру жүйесі жаңа педагогикалық технологияға негізделуін және ақпараттық құралдардың кеңінен қолданылуын қажет етеді. Осылайша, оқу-тәрбие үрдісінде жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану заман талабынан туындап отыр.
ХХІ ғасыр- бұл ақпараттық қоғам, технологиялық мәдениет дәуірі, айналадағы дүниеге, адамның денсаулығына, кәсіби мәдениеттілігіне мұқият қарайтын дәуір. Кәсіптік оқытуда ақпараттық коммуникациялық технологияларды пайдаланудың басты мақсаты- білімгерлердің оқу материалдарын толық меңгеруі үшін оқу материалдарының практикалық жағынан тиімді ұсынылуына мүмкіндік беру. Бұл мақсаттарға жету жолында электрондық оқулықтар, тексеру программалары, оқу программалары сияқты программалық өнімдер қызмет етеді.
Кәсіптік оқыту саласында компьютер білімгер үшін оқу құралы. Жаңа заман талабына сай білімді, бәсекеге қабілетті, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды жетік меңгерген, кәсіби біліктілікті жұмысшы мамандарды даярлауда кәсіптік оқытуды жетілдірудің, оның материалдық- техникалық базасын толық жаңартып отыру қажетті оқу құралдарымен қамтамасыз етіліп отырылуы қажет. Осыған байланысты мәлімет алмасуына, қарым-қатынасына ақпараттық-коммуникациалық технологиялардың кеңінен қолданысқа еніп жылда дамып келе жатқан кезеңінде ақпараттық қоғамды қалыптастыру қажетті шартқа айналып отыр. Келешек қоғамымыздың мүшелері-жастардың бойында ақпараттық мәдениетін қалыптастыру. Осы мақсатты орындау барысында білімгерлердің ақпараттық мәдениетін қалыптастыруда жаңа әдістерді қолдану қажеттілігі туындап отыр.
Білім ақпараттық қоғамда, жаһандану заманында құнның негізгі көзіне айналуда. Ғылым мен жаңа технологияларды, білім беруді дамытудың жаһандық үрдістері:
Ақпараттық коммуникациялық технологиялар.
Ақпараттық мәдениет орталығы.
Ақпараттық-коммуникациялық технологияға интернет, теледидар, электрондық почта, радионы жатқызуға болады. Оқытушы ақпараттық коммуникациялық технологиялар арқылы білім алушылармен байланысынжеке-дара жақындаса алатындай жолмен жүргізуге мүмкіндік алады. Мультимедия кабинетінде электрондық оқулықпен сабақ берудің тиімділігі көп:
1. Оқытушы білім алушымен білімін бағалауды компьютерге жүктейді. Бұл бағалау көрсеткіштерінің нақты, дәл болуын қамтамасыз етеді.
2. Білім алушы жеке жұмыс жасайды.
3. Оқытушы аудиториядағы білім алушылардың жағдайын толық көріп, әрбір білім алушының қабілетіне қарай онымен жеке жұмыс жасауға мүмкіндігі ашылады. Сонымен қатар пәндерді оқыту әдістемесіне интернет жүйесін қосу сапалы білімнің қайнар көзі болар еді. Интернет жүйесі арқылы оқыту білім алушылардың өзара ақпарат алмасуын мүмкін етеді, танымдық қызметін арттырады, білім алуға қызығушылық ұлғайып, өз бетінше ізденуге ұмтылдырады. Білім алушылардың мұндай қабілеттерін ашып, танымдық іс-әрекетін қалыптастыратын әрине, мұғалім екені даусыз. Оқытудың бұл жүйелерінде оқытушы тек басшылық жасайды әрі ұйымдастырушы, бағыттаушы рөлінде болады.
Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет деген елбасымыздың үндеуінде айтылып кеткендей, білім ақпараттық қоғамда, жаһандану заманында құнның негізгі көзіне айналуда. Ғылым мен жаңа технологияларды, білім беруді дамытудың жаһандық үрдістері:
1.Ақпараттық коммуникациялық технологиялар.
Білім беруді ақпараттандыру процесі жағдайында жеке тұлғаның интеллектуальдық, қоғамдық, экономикалық, коммуникациялық және ақпараттық сияқты іс-әрекеттерін түрлі салаларға қолдану арқылы құзырлықтарын қалыптастыру негізгі талаптардың біріне айналады.
2.2 Бағдарламаны әзірлеу
Осы мақалада білім беру процесінде қолдану мәселесі қарастырылды. Автор ақпараттық технологиялар (IT) пәндері бойынша қазіргі заманғы электрондық оқулықтардың мазмұндық және құрылымдық талдауын мұқият жүргізді. Генетикалық алгоритмнің тиімділігі - алгоритмнің жоспарланған әрекеттерін жүзеге асыру дәрежесі және мақсатты функцияның қажетті мағынасына қол жеткізу. Зерттеу проблемасы болашақ кәсіби білім беру педагогін даярлауда жасанды интеллект элементтерін құрудың және пайдаланудың оңтайлы шартын анықтауда болып отыр. Әзірленген электронды оқулық IT- мамандық білім алушыларына өз бетінше зерделеу үшін арналған. Осы жұмыста білім берудегі электрондық оқулықтарды қолдану қажеттілігі қарастырылды.
Бағдарлама мәзір элементін таңдағанда, әзірлеуші туралы ақпарат 1- суретте көрсетілген.
Сурет 1- бағдарлама терезе
Бағдарламаны іске қосу үшін "Okytu_bagdarlamasy" файлын тінтуірдің оң жақ түймесімен нұқыңыз.exe "және" ашу " опциясын таңдаңыз немесе оны екі рет нұқыңыз. 2-суретте көрсетілген бағдарламаның негізгі нысаны басталады.
Сурет 2- Бағдарламаның негізгі терезесінің беті
Оқу материалы мәзірінің тармағын таңдағанда, тараулар тақырыптары бар терезе ашылады, онда пайдаланушы қай тарауды қарау керектігін таңдай алады. "Кіріспе" тарауымен "" терезесінің пайда болуы 3-суретте көрсетілген.
Сурет 3 - Кіріспе бөлімі
"Жүйе түрлері" тарауының тармағын таңдағанда, пайдаланушы қай тарауды қарау керектігін таңдай алатын тараулардың сипаттамасы бар форма ашылады. "CVS" тарауы бар "тарау түрлері" терезесінің сыртқы түрі 4-суретте көрсетілген.
Сурет 4 - дәріс терезесі
Тест мәзірінің тармағын таңдағанда, сұрақ пен жауап нұсқалары көрсетілетін терезе ашылады. Пайдаланушы жауаптың бір нұсқасын таңдап, "келесі сұрақ" түймесін басуы керек, осылайша барлық сұрақтарға жауап беру керек. Тестілеу соңында дұрыс жауаптардың саны мен бағасы көрсетілген нәтиже шығарылады. Тест терезесінің сыртқы түрі 5-суретте көрсетілген.
Сурет 5 - Тест терезесі
Ақпараттық жүйенің жұмыс істеуінің жалпы алгоритмін құру
Бұл оқыту бағдарламасы екі блоктан тұрады:
оқу материалы;
тест.
Бағдарлама ішіндегі деректер қозғалысын көрнекі түрде көрсету үшін DFD диаграммасы жасалған. DFD-бұл деректер ағындарының диаграммасы, ол жүйеге сыртқы деректер көздері мен адресаттарын, логикалық функцияларды, деректер ағындары мен деректер қоймаларын сипаттауға арналған, олар қол жетімді және әр процестің кіріс деректерін шығысқа қалай түрлендіретінін көрсетуге, сонымен қатар осы процестер арасындағы қатынасты анықтауға мүмкіндік береді.
6-суретте бірінші деңгейдегі деректер ағындарының диаграммасы көрсетілген. 7-суретте Екінші деңгейдегі деректер ағындарының диаграммасы көрсетілген.
Сурет 6 - бірінші деңгейдегі мәліметтер ағынының диаграммасы
Сурет 7 - екінші деңгейдегі деректер ағындарының диаграммасы
Диаграмма деректер ағымын көрсетуге мүмкіндік береді, әрбір іс-үдеріс түрлендіреді өз кіріс мәліметтер демалыс, сондай-ақ анықтау арасындағы қарым-қатынас
Бағдарламалық аппараттық құралдарды талдау
Жобаланған жүйені жүзеге асыру үшін Visual Studio 2017 C# тілін орындадым. Бұл жүйе - жобаланушы жүйені орындайтын программаны құруға сай келеді, атап айтсақ: - ДҚБЖ даталогиялық жобалау процесін оңайлататын, реляциондық деректер қорымен жұмыс істейтің мамандандырылған программа; - шеберлердің көп болуы пайдаланушыға ыңғайлы интерфейс, әдемі есептеу нәтижелерін жасауға мүмкіншілік береді; - бұл жүйе аппараттық ресурстарды қатты талғамайды және Windows жүйесі (және ДҚБЖ-нің өзі) орнатылған кез келген компьютерде орындала береді; - бөлек утилиталар ақырғы орындалатын файлды жасауға мүмкіндік береді, бұл программаның таратылуын оңайлатады. Ақырғы пайдаланушының талаптарын қарастырған кезде, келесілерді ескеру керек:
деректер қоры ұйымның өзекті ақпараттық қажеттіліктерін қанағаттандыру керек;
алынатын ақпарат құрылымы мен мазмұны бойынша шешіліп жатқан тапсырмаларға сай келу керек;
деректер қоры талап етілген деректерді тиісті уақытта алуды қамтамасыз ету керек, яғни өнімділік талаптарына жауап беру керек;
деректер қоры қайта ұйымдастыруда және пәндік облысты үлкейткенде оңай кеңейтілуі керек;
деректер қоры программалық және аппараттық ортаны өзгерткен кезде оңай өзгеруі керек;
- деректерге рұқсат, тек лайықты билігі бар адамдарға бар.
Осы жоғарыдағы себептерге байланысты мен Visual Studio 2017 таңдадым. Ақпараттық технологияның қарқынды дамуы негізінде программалау тілдері де кеңінен қолданыла бастады.
Қазіргі заманғы кең қолданылатын программалау тілі болып С тілі табылады. Оның объектілі бағдарлы кеңейтілуі болып саналатын Borland C++Builder тілі Borland Delphi тілінің объектілі - компонентті құрылымы сақталған қуатты тілдердің бірі болып табылады. Заманауи программалық платформаларды және прогаммалауды автоматтандырудың құрал-жабдықтарын қолдану ақпараттық жүйенің программалық қамтамасыздандыруын құрудың ажырамас талабы болып табылады.
Microsoft компаниясының .NET платформасы көптеген программалық жүйе құрастырушыларының тәжірибесі шоғырланған жаңа құрастыру жүйесі болып табылады. Арнайы .NET платформасы үшін Microsoft компаниясы C# - толық функционалды объекті-бағдарланған программалау тілін құрастырып шығарды. Бұл тіл C++, Java тілдерінің ең жақсы сапаларын өзіне алды. Қуатты функционалдығына қарамастан, C# тілі қарапайым, сенімді және қауіпсіз тіл болып табылады.
C# тілін мақсатты түрде Windowsқолданбаларын, сонымен қатар, Web-қолданбаларын құруға қолданады. C# тілі (1998-2001ж. С# тілі бойынша жұмыс істейді, 1.0 - 2002ж., 2.0 - 2005ж., 3.0 - 2008ж., 4.0 - 2010ж.) программалау тілі облысында ең ірі жаңалық болып табылады. Бұл программалау тілі 21-ғасырда құрылған. Microsoft қойнауында жарыққа шығып, ол өзінің бірінші қадамында-ақ күшті қолдауға ие болды. Бұл тілді халықаралық қауымдастық мойындаған. C# тілі жаңа тіл және интенсивті түрде дамып жатыр. Тілдің әрбір жаңа нұсқасында жаңа қасиеттер қосылып отырады. C# тілін құрған топтың жетекшісі Microsoft қызметкері Андерс Хейлсберг. Ол программалаушылар әлеміне Microsoft-ке келмей тұрып белгілі болған. Хейлсберг ең атақты құрастыру ортасының бірі - Delphi-дің жетекші құрастырушыларының қатарында болды. Microsoft-та ол Java - J++ тілдерінің нұсқаларын құруға қатысты. Андерс Хейлсбергтің өзі айтып кеткендей, C# компонентті программалау тілі ретінде құрылды, бұл тілдің басты қасиеті, яғни құрылған компонентті қайталап қолдану мүмкіндігін береді.
Microsoft Visual Studio - Майкрасофт компаиясының өнімдер тізбегі, құрамына біріктірілген өңдеу ортасы бағдарламалық жасақтамасы және басұа да аспааптық құралдар кіреді.
С # тілі Microsoft фирмасының .NET архитектурасы үшін программалар жазуға арналған тілі. .NET - программалау технологиясындағы жаңа платформа, ол желіге қосыл-ған компьютерлерге арналып жасалған.
.NET көмегімен шағын мобильді компьютер-лерде орындалатын программалар жазу ыңғай-лы деп есептеледі. Бұл технология Visual Studio.NET деп аталады да, бұл ортада Visual Basic, басқарылатын С++ және С # тілдерінде программалар жасау қарастырылған, бірақ ол осылармен ғана шектеліп қалмайды.
С# тілінің 4.0 нұсқасы Visual Studio-ның жаңа нұсқасымен бірге, 2010 жылы сәуір айында шықты. C# 5.0. нұсқасымен жұмыс жалғасуда. Тілдің дамуындағы үш негізгі тенденцияны атап өтуге болады: - декларативтілік, динамикалық және параллелділік. Құрастырушылар C# тіліне процедуралық тілдің дәстүрлі мүмкіндіктерін кеңейтетін қасиет беруге тырысып жатыр. Visual Studio 2010 жаңа нұсқасында программалаудың жаңа динамикалық тілдері шықты: темір жылан - Iron Python және Iron Ruby. C# 4.0-те динамикалық айнымалылар беру мүмкіндігі енгізілген. Параллелді есептеулер жақын 5-10 жылда программалаушының күнделікті жұмысында нақты болмақ. Осы бағытта техника дамып жатыр.
Программалау тілі осы тенденцияны қолдауы керек. Компилятор қызмет ретінде және т.б мүмкіндіктер C# 5.0-те жобалануда. Visual Studio Integrated Development Environment (IDE) - құрастырудың интегралданған ортасы саймандар жиынтығынан тұрады және Visual Studio ұсынған қолданатын программалау тіліне тәуелсіз. Visual Studio-да келесі программалау тілінде жұмыс істеуге болады: басқарылатын C++ - Manadged C++, Visual Basic.NET, C#, F#. C#-та жазылған және Visual Studio 2010-да орындау ға жіберілген жобаның қорытындысы IL-коды (Intermediate Language, Аралық тіл - ассемблерлік тіл) бар жинақтама (assembly) болып табылады.
Жинақтама бір компьютерде, бір платформада құрылуы мүмкін, бірақ басқа типті процессоры бар басқа операциялық жүйеде, басқа компьютерде орындала-ды. Жинақтаманың орындалуы үшін .NET Framework-тің сәйкес келетін нұсқасының компьютерде орнатылуы қажетті және жеткілікті болып табылады.
С # тілінің мүмкіндігі Java тілімен қатарлас, осы екі тіл қазіргі алдыңғы қатарлы технологияларға жатады. С# тілін сүйемелдейтін .NET платформасының программа жасау ортасы бастапқы программаны бірден машиналық кодқа емес, MicroSoft Intermediate Language (MSIL не IL) атты аралық тілге аударады. Ол ОЖ-дан, ком-пьютер типінен тәуелсіз командалардан тұра-ды да, бірден орындалмай, тілдің жалпы орындалу ортасы Common Language Runtime - CLR деп аталатын жүйе арқылы атқары-лады. CLR ортасы кез келген ОЖ-да орында-ла береді. Программаны орындау кезінде, CLR JIT-компиляторын (just in time - дер кезінде) шақырады. Компилятор программаны бөліктерге бөле отырып, оның тек осы сәтте керек бөлігін ғана орындайды.
Электрондық оқулықты әзірлеу үшін Microsoft Visual Studio 2017 бағдарламалық құралдары таңдалды. Бағдарлама платформаның .NET нұсқасын қолдайтын Windows операциялық жүйелері үшін C# тілінде әзірленеді.
C# бағдарламалау тілі Си тәрізді синтаксис тобына жатады, оның синтаксисі C++ және Java тілдеріне ең жақын. C# тілі статикалық түрде терілген, полиморфизмді, оператордың шамадан тыс жүктелуін (соның ішінде айқын және жасырын трансляциялау операторларын), делегаттарды, атрибуттарды, оқиғаларды, сипаттарды, жалпы түрлер мен әдістерді, итераторларды, жабу қолдауы бар анонимді функцияларды, ерекше жағдайларды және XML пішіміндегі түсініктемелерді қолдайды.
Әзірленген қосымшаның жұмыс істеуі үшін келесі аппараттық және бағдарламалық құралдар қажет:
Windows XPVista78;
.NET Framework 3.5 және одан жоғары;
жедел жады құрылғысының көлемі 512 Мб;
қатты дискідегі бос орын көлемі 10 МБ;
Манипуляторлар: тышқан.
C# тілі бағдарламалаудың объекті-бағытталған тіл деп аталады, онда класс негізгі ұғым болып табылады. Жобаны дайындаған кезде әдетте бірнеше класс дайындалады, бірақ жобаның жұмысы барысында бір-бірімен күрделі байланысқан жүздеген объекттер динамикалық түрде пайда болады.
Microsoft фирмасының қолдауымен Visual Studio - бағдарламалық жасақтаманы әзірлеудің біріктірілген ортасын әзірлеген. Бұл өнімдер консольдік қосымшаларды, сондай-ақ графикалық интерфейсі бар қосымшаларды, соның ішінде Windows формасының технологиясын қолдайтын қосымшаларды, сондай-ақ веб-сайттарды, веб-қосымшаларды, ана тілінде де, барлық платформалар үшін басқарылатын кодтардағы веб-қызметтерді, қолдайтын терезелер, мобильді, Windows үшін әзірлеуге мүмкіндік береді. Visual Studio IntelliSense технологиясын қолдайтын бастапқы код редакторы және қарапайым кодты рефакторинг мүмкіндігі бар. Кірістірілген реттеуші бастапқы код деңгейін реттеуші және машина деңгейін реттеуші жұмыс істей алады. Басқа кірістірілген құрал-саймандарға қосымшаның графикалық интерфейсін жасауды жеңілдету үшін пішін редакторы, вебредактор, класс дизайнері және деректер қоры схемасының дизайнері кіреді. 18 Visual Studio бағдарламасында қолдайтын .NET платформасына арналған бағдарламалау тілдері қарқынды дамып келеді - қолданыстағы тілдердің мүмкіндіктері кеңейтіледі, сондай-ақ жаңа тілдер пайда болады. VS 2013 бастапқы нұсқасымен қолдайтын негізгі бағдарламалау тілдері - бұл Visual C#, Visual Basic, Visual C++, JavaScript (объектілі-бағытталған тілдер) және Visual F# (функционалдық тіл). 2014 жылдың 12 мамырында шығарылған Visual Studio 2013-ге 2 жаңартуда тағы бір тіл пайда болды - TypeScript, Microsoft фирмасымен жасалған JavaScript Web-әзірлемелердің белгілі тілінің кеңеюі (JavaScript бастапқы нұсқасына қарағанда, TypeScript - қатаң типтелген тіл). Сонымен қатар, тағы бір қызықты тіл бар - Spec#, Microsoft Research әзірлемелері, design-by-contract Мейер стиліндегі ресми ерекшеліктерімен c# тілін кеңейту. Оны бөлек жүктеу және инсталляциялау қажет add-in ретінде Visual Studio 2010 үшін іске асыру бар.
Visual Studio 2013 үшін ол қазіргі уақытта (Маусым 2014 ж.) әлі іске асырылған жоқ. Microsoft Visual Studio 2010 ортасының айрықша ерекшелігі бірнеше бағдарламалау ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz