Іштен жану қозғалтқышы

Жұмыс түрі: Іс-тәжірибеден есеп беру
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

ӘБІЛҚАС САҒЫНОВ АТЫНДАҒЫ ҚАРАҒАНДЫ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ЖОЛ-КӨЛІК ФАКУЛЬТЕТІ

КТ және ЛС кафедрасы

БЕКІТЕМІН
______________________
(лауазымы)
______________________
____ ___________2022 ж.

өндірістік тәжірибе бойынша
ЕСЕП БЕРУ

___________________________________ ____________________________
(тәжірибе орны)

Есептің қабылдау бағасы
_________

Комиссия мүшелері:
____________ _______________
____________ _______________
Тәжірибе жетекшісі
__Жайлаубеков М.А__________
_______________ 2022 ж.

Орындаған _ТТ-20-1_ тобының
студенті _Нуров.Ш.Т

_______________ 2022 ж.

2022 ж.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...2

1.1 Автомобильдардың техникалық пайдалану ережесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4

2.1 Іштен жану қозғалтқыштары ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
2.2 Іштен жану қозғалтқыштарының жіктелуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
2.3 Іштен жану қозғалтқышының құрылысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
2.4 Іштен жану қозғалтқыштарының жұмыс істеу принципі ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2.5 Іштен жану қозғалтқыштарының артықшылықтары мен кемшіліктері ... ... ..10
2.6 Іштен жану қозғалтқыштарын жөндеу ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11

3.1 Жеке тапсырма ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..1 3
3.2 LADA Granta (ВАЗ-2190)автокөлігінің құрылу тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... .13
3.3 LADA Granta (ВАЗ-2190)автокөлігінің жалпы көрсеткіштері, мінездемесі ... ..15
3.4 LADA Granta (ВАЗ-2190) автокөлігінің басқа түрлері (модификациясы) ... ... 16
3.5 LADA Granta (ВАЗ-2190) автокөлігінің қозғалтқышы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19

Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20

Кіріспе
Жалпы автомобиль тарихы ежелден басталады. Оның жалпы мағынасы Тарту және Өздігінен жүреді деген мағынадан туындаған. Яғни, адам баласы өз жұмысын женілдетумен қатар өнімділігін арттыру үшін көптеген ізденістердің нәтижесінде көптеген автомобильдер жасалған. Қазіргі таңда автомобиль көлігінсіз бірде-бір ауыр жұмыс істелмейді. Сондықтанда олардың адам өмірінде маңызы зор.
Автомобильдардың адам өмірінде атқаратын қызметтері көп. Осыған байланысты олардың да сан алуан түрлері болады. Солай бола тұрса да олардың жұмысын, құрылысын ортақ бір жүйеге келтіруге болады. Сол сияқты халық шаруашылығында автомобильдерді төрт түрлі жағдайларда пайдаланады. Олар ауыр жүктерді тасмалдау, көптеген жолаушыларды тасымалдау,көлік орнына пайдалану және спорттық мақсаттарда қолдану. Осындай халық шаруашылығында пайдаланудың әртүрлілігі де автомобиль түрлерінің де әртүрлі болуын тудырады. Дегеніменде олардың аздаған өзгешіліктеріне қарамастан, ұқсастықтары да толып жатыр.
Трубопровод сервис кешенiнiң ірге тасы 1998 жылы қаланған. Кешеннің қызметі қалада өндiрiстiк салада қамтамасыз ету болып саналады. Трубопровод сервис кешенiнде көптеген автомобильдар түрлері кездеседі. Сондықтанда солардың құрлысына көбірек тоқталуға тура келеді және де техникалық пайдалану ережесімен де танысамыз. Бірақ, олардың басқа да түрлерінде кездесетін ерекшеліктерге көңіл бөлінеді. Көптеген автомобильдарға жасалатын техникалық қызметтер түрі қарастырылады. Олар ТҚ-1, TҚ-2 қызмет көрсету кешендері жатады. ТҚ-1 техникалық қызмет көрсету кешені 1, бұл кешенде автомобильдардың борттық бөлшектерін майлау қызметі көрсетіледі. ТҚ-2 техникалық қызмет көрсету кешені 2, бұл кешенде автомобильдардың қозғалыс бөлшектері жөндеуден өтіп немесе қайта жаңа сайманға ауытырылады және де электірлік құрылғылар шамдар, бұрылу шамдары стартер генератор акуммуляторлар және т.б бөлшектері де жөнделіп ауыстырылады.

ЖШС "Қзылту-Нан Агрофирмасы"
"Қзылту-Нан агрофирмасы"ЖШС бұл Cолтүстік Қазақстандағы компания, оның бас кеңсесі Кішкенекөл ауылында орналасқан. Ол өсімдік шаруашылығы саласында жұмыс істейді. Компания 2005 жылдың 21 ақпанында құрылды.
"Қзылту-Нан агрофирмасы" - дәнді, дәнді-бұршақты және майлы дақылдарды өсіруге маманданған компания."Қзылту-Нан Агрофирмасы" кәсіпорны 2005 жылғы ақпанда тіркелген, "Қзылту-Нан Агрофирмасы" компаниясының басшысы -- Кәрібай Дусурубов."Қзылту-Нан" Агрофирмасы қызметкерлерінің саны-500 адам.Кәсіпорынның жер банкі шамамен 290 мың га құрайды.
2010 жылдың қаңтар айынан бастап "Қзылту-Нан Агрофирмасы "компаниясы "Қазэкспортастық" холдингінің құрамына кіреді."Қзылту-Нан Агрофирмасы" кәсіпорыны "Қазақстанның Астық одағының"құрамына кіреді.

"Қзылту-Нан Агрофирмасы" компаниясы қызметінің бағыттары:
дәнді дақылдарды өсіру,
дәнді-бұршақты дақылдарды өсіру,
майлы дақылдарды өсіру,
тұқым шаруашылығы,
ауыл шаруашылығы машиналары мен жабдықтарын жөндеу және техникалық қызмет көрсету қызметтерін ұсыну.
Майлы дақылдарды өсіру дақылдармен ұсынылған:
күнбағыс,
көктемгі рапс.
майлы зығыр.
Қаржы
"Қызылту-Нан Агрофирмасы" кәсіпорнының жылдық түсімі 2020 жылы шамамен 207 млн теңгені, 2019 жылы -- шамамен 2 млрд теңгені, 2018 жылы -- шамамен 1,1 млрд теңгені құрады.
Агрофирмада екі трактор-егіс өндірістік учаскесі; хим пункті; астыққа арналған сүрлемдер; ағаш ұстасы шеберханасы, араағаштар жұмыс істейді. Кәсіпорында 9 трактор, бес астық жинайтын комбайн, 26 автомашина, оның ішінде 14 жүк және 133 бірлік басқа ауыл шаруашылығы техникасы бар. Негізгі жұмыс техникасын "John Deere "компаниясының арнайы техникасы құрайды.Оған қызмет көрсету үшін жөндеу шеберханасы, автогараж, машина ауласы, ангарлар құрылды. Сондай-ақ астық және басқа да дәнді дақылдарды сақтауға арналған үш қойма; астық өңдеу жабдығы(элеватор) бар.

1.1Автомобильдардың техникалық пайдалану ережесі

Осы Автокөлік құралдарын техникалық пайдалану ережесі (бұдан әрі - Ереже) іске асырылуы жол қозғалысы қауіпсіздігін, жолаушыларды, багажды және жүктерді автомобильмен тасымалдау қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, сондай-ақ автокөлік құралдарының қоршаған ортаға зиянды әсерін азайтуға және олардың пайдалану сенімділігін арттыруға бағытталған автокөлік құралдарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі негізгі нормативтік ережелерді белгілейді.
Ережеде пайдаланылатын негізгі ұғымдар
Автомобиль көлік құралы (бұдан әрі - автокөлік құралы) - автобустарды, шағын автобустарды, жеңіл және жүк автомобильдерін, автомобиль тіркемелерін, ершікті тартқыштарға жартылай тіркемелерді, сондай-ақ мамандандырылған автомобильдерді (жүктердің белгілі бір түрлерін тасымалдауға арналған) және арнайы автомобильдерді (әр түрлі, негізінен көліктік емес жұмыстарды орындауға арналған) қамтитын автомобиль көлігі жылжымалы құрамының бірлігі.
Жарамды жай-күй - автокөлік құралдарының конструкциясына, параметрлеріне, функционалдық мақсатталуына және агрегаттарының, тораптарының, бөлшектерінің қасиеттеріне қойылатын нормативтік кесімдер мен конструкторлық құжаттаманың барлық талаптарына сәйкес келетін техникалық жай-күй.
Автокөлік құралының санаты - 1-қосымшаға сәйкес техникалық параметрлері мен функционалдық мақсаты бойынша автокөлік құралының жіктемесін белгілейтін мән.
Сенімділік - жұмыстың, техникалық қызмет көрсетудің, жөндеудің және сақтаудың берілген режимдерінде және пайдалану шарттарында, белгіленген шектердегі берілген функциялардың орындалуын, пайдалану көрсеткіштерінің сақталуын қамтамасыз ететін автокөлік құралы агрегаттарының, тораптарының және бөлшектерінің техникалық жай-күйі.
Жарамсыз жай-күй - автокөлік құралдарының конструкциясына, параметрлеріне, функционалдық мақсатталуына және агрегаттарының, тораптары мен бөлшектерінің жұмыстық мақсаты мен қасиеттеріне қойылатын нормативтік кесімдер мен конструкторлық құжаттама талаптарының біреуіне болса да сәйкес келмейтін техникалық жай-күй.
Техникалық қызмет көрсетудің міндетті жұмыстары (міндетті жұмыстар) - орындалуы жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және автокөлік құралдарының қоршаған ортаға зиянды әсерін азайтуға бағытталған операциялар кешені.
Автокөлік құралының толық массасы - толығымен жағармай (отын, май, салқындататын сұйықтық) құйылған, жасаушы кәсіпорын белгілеген жолаушылардың немесе жүктің барынша рұқсат етілген саны бар жинақталған (қосалқы доңғалақпен және сайманмен) автокөлік құралының массасы.
Ұсынылатын техникалық қызмет көрсету жұмыстары (бұдан әрі - ұсынылатын жұмыстар) - орындалуы негізінен бөлшектердің тозуын, агрегаттардың, тораптардың және бөлшектердің техникалық жай-күйі параметрлерінің нашар жаққа өзгеру қарқынын төмендетуге, автокөлік құралдарының үнемділігін, жүрмей қалу мен ақаулықтардың туындауын болдырмауды қамтамасыз етуге бағытталған техникалық қызмет көрсету операцияларының кешені.
Автокөлік құралының жабдықталған массасы - толығымен жағармай (отын, май, салқындататын сұйықтық) құйылған, жинақталған (қосалқы доңғалақпен және сайманмен) автокөлік құралының массасы.
Техникалық жай-күй - автокөлік құралының пайдалану процесінде өзгеруге бейім қасиеттері мен нормативтік және конструкторлық құжаттамада белгіленген агрегаттарының, тораптарының және бөлшектерінің, олардың өз функцияларын орындау немесе оларды мақсаты бойынша қолдану мүмкіндігін анықтайтын параметрлерінің жиынтығы.
Техникалық қызмет көрсету (бұдан әрі - ТҚ) - автокөлік құралдарын жарамды күйде ұстауға, қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, оларды пайдалану және сақтау процесінде қоршаған ортаны қорғауға бағытталған операциялардың кешені (техникалық әсер ету).

Сурет- 1. техникалық қызмет көрсету

2.1 Іштен жану қозғалтқыштары

Іштен жану қозғалтқыштары (ІЖҚ) -- отын қоспасы қозғалтқыштың жұмыс камерасында (ішінде) тікелей жанатын жылу қозғалтқышының бір түрі. Жану өнімдері жұмыс денесін құрайды. Мұндай қозғалтқыш бастапқы, химиялық болып табылады және отынның жану энергиясын механикалық жұмысқа айналдырады. Ішкі жануы бар көптеген қозғалтқыштар бар, олар мақсаты, қуат беру тәсілі және басқа параметрлері бойынша ерекшеленеді.
Қуатты және жеңіл, ішкі жану қозғалтқыштары бұған дейін болмаған көлік түрлерін (автомобиль, мотоцикл, бұрандалы және реактивті ұшақтар, тікұшақ, зымыран, ғарыш кемесі, газ турбинасы, әуе кемесі) құруға, Кеме электр станциялары мен локомотивтердің үнемділігі мен экологиясын жақсартуға мүмкіндік берді. Моторизация адамдардың өмір сүру қарқынының жеделдеуіне, бүкіл автомобиль мәдениетінің пайда болуына әкелді (АҚШ); әскери істе ерекше жойқын өлім машиналарын (танк, истребитель, бомбалаушы, қарапайым және ядролық оқтұмсықтары бар зымырандар, торпедалы сүңгуір қайық және басқалар) жасауға рұқсат етілді.
Кез-келген ішкі жану қозғалтқышының басты ерекшелігі-отын қосымша сыртқы тасымалдаушыларда емес, тікелей жұмыс камерасының ішінде тұтанады. Жұмыс барысында отынның жануынан химиялық және жылу энергиясы механикалық жұмысқа айналады. Ішкі жану қозғалтқышының жұмыс принципі Қозғалтқыш цилиндрлерінің ішіндегі қысыммен отын-ауа қоспасының жану процесінде пайда болатын газдардың жылу кеңеюінің физикалық әсеріне негізделген.

Сурет- 2. Іштен жану қозғалтқышы

2.2 Ішкі жану қозғалтқыштарының жіктелуі

ІЖҚ эволюциясы процесінде өзінің тиімділігін дәлелдеген мынадай моторлар типтері айқындалды:
Поршеньді Іштен жану қозғалтқыштары. Оларда жұмыс камерасы цилиндрлердің ішінде болады, ал жылу энергиясы қозғалыс энергиясын иінді білікке беретін иінді механизм арқылы механикалық жұмысқа айналады. Поршеньді қозғалтқыштар өз кезегінде карбюраторға бөлінеді, онда карбюраторда ауа-отын қоспасы пайда болады, цилиндрге енгізіледі және ұшқыннан ұшқынмен тұтанады; қоспа тікелей кіріс коллекторына, арнайы саңылаулар арқылы, электронды басқару блогының бақылауымен жеткізілетін инжекторлар, сонымен қатар шам арқылы жанады;
Дизельді, олардың жануы ауа-отын қоспасының ол шам арқылы қысу ауаның, ол қызады қысым температурадан асатын температураны жану, ал отын впрыскивается да цилиндрлер арқылы форсункалар.
Роторлы-поршеньді Іштен жану қозғалтқыштары. Осы типтегі қозғалтқыштарда жылу энергиясы арнайы пішінді және профильді ротордың жұмыс газдарымен айналу арқылы механикалық жұмысқа айналады. Ротор "сегіз" пішінді жұмыс камерасының ішіндегі "планетарлық траектория" бойымен қозғалады және поршень мен уақыт (газ тарату механизмі) және иінді білік функцияларын орындайды.
Іштен жанатын газтурбиналық қозғалтқыштар. Бұл қозғалтқыштарда жылу энергиясын механикалық жұмысқа түрлендіру турбинаның білігін қозғалысқа келтіретін арнайы сына тәрізді пышақтары бар ротордың айналуы арқылы жүзеге асырылады.
Отынды жұмсау және тұрақты техникалық қызмет көрсету қажеттілігі тұрғысынан ең сенімді, қарапайым, үнемді болып поршеньді қозғалтқыштар табылады.
Басқа критерийлер бойынша:
мақсаты бойынша-көлік (автомобиль, кеме, ұшақ), стационарлық және арнайы.
қолданылатын отынның түрі бойынша-дизельдің ауыр отынымен жұмыс істейтін бензинді және газды қозғалтқыштар.
жанғыш қоспаның түзілу әдісіне сәйкес-сыртқы (карбюраторлық және инжекторлық қозғалтқыштар) және ішкі (дизельді қозғалтқыштардағы ІЖҚ цилиндрінде және тікелей инъекциясы бар ұшқындарда).
жұмыс қуыстарының көлемі мен салмағы бойынша -- жеңіл, орташа, ауыр, арнайы.
салқындату (ауа, сұйықтық) және т.б
Цилиндрлердің өзара орналасуы бойынша жіктеу:
Барлық цилиндрлер бір қатарда орналасқан бір қатарлы қозғалтқыш.
U-тәрізді қозғалтқыш, бұл екі қатарлы қозғалтқыш, иінді біліктер зығыр немесе шестернялар арқылы механикалық түрде қосылған.
V-қозғалтқыш, цилиндрлердің екі қатары бір-біріне бұрышта орналасқан және бір иінді білікке жұмыс істейді.
Оппозициялық қозғалтқыш-V-тәрізді қозғалтқыштың ерекше жағдайы, онда цилиндр блоктары 180°бұрышта орналасқан.
VR қозғалтқышы-төмен бұрыштық және цилиндрлердің оң және сол қатарлары үшін жалпы блок басы және бөлінбеген блогы бар V-тәрізді қозғалтқыш.
W-тәрізді қозғалтқыш-V-тәрізді орналасқан және бір иінді білікпен жұмыс істейтін екі VR қозғалтқыш блогы.

Сурет- 3.Цилиндрлердің өзара орналасуы бойынша жіктеу
Бір жұмыс циклі ішіндегі тактілер саны бойынша ІЖҚ екі тактілі (цикл иінді біліктің бір айналымы және поршеньнің екі жүрісі үшін жүзеге асырылады) және төрт тактілі (иінді біліктің екі айналымы және төрт жүретін поршень үшін) болып бөлінеді.

2.3 Іштен жану қозғалтқышының құрылысы
Алғашқы ішкі жану қозғалтқышында кішкене диаметрлі бір цилиндр ғана болды. Болашақта қуатты арттыру үшін алдымен цилиндрдің диаметрі, содан кейін олардың саны көбейтілді. Біртіндеп ішкі жану қозғалтқыштары бізге таныс көріністі қабылдады. Қазіргі заманғы автомобильдің "жүрегінде" 12 цилиндрге дейін болуы мүмкін.

Ең қарапайым-цилиндрлердің қатарлы орналасуы бар қозғалтқыш. Алайда, цилиндрлер санының артуымен қозғалтқыштың сызықтық мөлшері де артады. Сондықтан ықшам орналасу нұсқасы пайда болды-V-тәрізді. Бұл нұсқада цилиндрлер бір-біріне бұрышта орналасқан (180 градус шегінде). Ол әдетте 6 цилиндрлі қозғалтқыштар үшін қолданылады және одан да көп.

Қозғалтқыштың негізгі бөліктерінің бірі-цилиндр (6), онда поршень (7) орналасқан, байланыстырушы шатун арқылы (9) иінді білікке (12) қосылған. Цилиндрдегі поршеньнің тік бұрышты қозғалысы байланыстырушы шатун мен иінді біліктің айналмалы қозғалысына айналады.

Соңында білігінің маховик бекітілген (10), оның мақсаты қозғалтқыштың жұмысы кезінде, біліктің біркелкілігін береді . Жоғарғы жағында цилиндр, цилиндр блогының басымен тығыз жабылған, онда тиісті арналарды жабатын енгізу (5) және шығару (4) клапандары орналасқан.

Клапандар тарату білігінің жұдырықтарының әсерінен (14) беріліс механизмдері арқылы (15) ашылады. Тарату білігі иінді біліктен (13) берілістермен айналады.
Үйкелісті жеңу, жылуды кетіру, соққылардың алдын алу және тез тозудың жоғалуын азайту үшін ысқылайтын бөліктер маймен майланады. Цилиндрлерде қалыпты жылу режимін құру үшін қозғалтқыш салқындауы керек.

Бірақ басты міндет - поршеньді жұмыс істеу, өйткені ол негізгі қозғаушы күш. Ол үшін жанғыш қоспаны цилиндрлерге белгілі бір пропорцияда (бензинде) немесе жоғары қысыммен (дизельдерде) қатаң белгіленген уақытта өлшенген отын порцияларына беру керек. Жанармай жану камерасында тұтанады, поршеньді үлкен күшпен төмен түсіреді, осылайша оны қозғалысқа келтіреді.

2.4 Іштен жану қозғалтқыштарының жұмыс істеу принципі
Қазіргі уақытта ішкі жану қозғалтқышының төрт сатылы жұмыс принципі басым. Бұл цилиндрдегі поршень төрт рет - жоғары және төмен екі рет өтетіндігіне байланысты.

Ішкі жану қозғалтқышы қалай жұмыс істейді:

Бірінші такт - поршень төмен қарай қозғалғанда отын қоспасын тартады. Бұл жағдайда қабылдау клапаны ашық болады.
Поршень төменгі деңгейге жеткеннен кейін, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.