Қазақстан Республикасының электр энергетикасының құрылымы

Жұмыс түрі: Іс-тәжірибеден есеп беру
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Д. СЕРИКБАЕВА атындағы ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Дәстүрлі және баламалы энергетика мектебі

Мамандығы 6В07104 Электроэнергетика

Өндірістік практикаға

ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБА

Тақырыбы:

Мектептен дайындаған іс-тәжірибе жетекшісіКунапьянова А. А.«» 2022ж.:

Мектептен дайындаған іс-тәжірибе жетекшісі

Кунапьянова А. А.

«» 2022ж.

Жұмысты студент орындадыТобы 19-ЭЛК-1Кұрмантайев И. Е.«» 2022 ж.:

Жұмысты студент орындады

Тобы 19-ЭЛК-1

Кұрмантайев И. Е.

«» 2022 ж.

Өскемен

2022

Мазмұндама

Кіріспе . . . 3

Кәсіпорын қауіпсіздік техникасы . . . 4

Қазақстан Республикасының электр

энергетикасының құрылымы . . . 7

Электр станциясында өткізілетін қоршаған ортаны ластанудан қорғау

бойынша негізгі іс-шаралар . . . 15

КІРІСПЕ

Нормативтік құжаттаманың талаптары әр ұйымда қызметкерлер саны 50 адамнан асатын болса, ОД маманы лауазымы енгізілуі керек деп түсіндіреді. Егер адамдар көп жұмыс істейді, онда туралы шешім жинақтау қызметі бойынша басшысы қабылдайды. Қазіргі уақытта еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы аутсорсингін жүргізуге мамандандырылған ұйыммен шарт жасасу мүмкіндігі бар. Бұл бағыт планерде ыңғайлы, сізге инженерлер құрамы қажет емес; Берілген кезеңділікпен мамандар өндірістік учаскелерге барады және қызмет саласындағы кемшіліктерді көрсетеді; ақша үнемдеу айтарлықтай болады. Кәсіпорындардағы еңбекті қорғау қандай да бір жолмен технологиялық процестің ажырамас бөлігі болып табылады. Яғни, қызметкер не істесе де, оған еңбек процесінің факторлары әсер етеді, яғни оған қауіп төнеді. Бұл қауіптер оған көп немесе аз дәрежеде әсер етуі мүмкін. Қорғаудың қарапайым ережелерін орындау ол сақталуы керек, бірақ жұмыс беруші шетте қалмайды, бірақ оны барлық қажеттіліктермен қамтамасыз етеді. Бұл үшін ЕҚ қызметі жұмыс істейді: қауіпсіздік шараларының толық көлемде орындалуын бақылауды жүзеге асырады; проблемалық мәселелерді шешеді. Жұмыс беруші тарапынан: жұмыс орнындағы қауіпсіздікті толық көлемде қамтамасыз ету қажет: жарықтандыру, температуралық және ылғалдық режим, ағзаға зиянды факторлардың әсер ету деңгейін төмендету, регламенттелген үзілістерді белгілеу. Егер бұл нұсқаулық құжаттарды талап етсе, онда еңбек процесінің шарттары үшін өтемақы белгіленуі керек; ережелер талаптарының орындалуын үнемі бақылау қажет, өйткені олар толық сақталмайды. Бұл үшін басшы осы өкілеттіктерді еңбекті қорғау жөніндегі инженерге береді; жарақаттану мен кәсіптік аурулардың болмауы үшін белгіленген кезеңділікпен тексерулер жүргізіледі, олардың негізінде ескертулер беріледі немесе нұсқамалар жазылады. Мұның бәрі еңбек процесінің жағдайын жақсартуға ықпал етеді; СОУТ жүргізу 5 жылда бір рет қамтамасыз етіледі, оның негізінде зиянды және (немесе) қауіпті факторлар анықталады, өтемақылар мен жеңілдіктер, медициналық тексеруден өту кезеңділігі және тиісті арнайы киімнің нормалары белгіленеді.

Кәсіпорын қауіпсіздік техникасы және оған қойылатын талаптар:

1. Жаңа (таныс емес) жұмыс алған кезде шеберден қауіпсіздік техникасы бойынша қосымша нұсқама талап етуге.

2. Жұмысты орындау кезінде сіз мұқият болуыңыз керек, Сыртқы істер мен әңгімелерден алаңдамайсыз және басқаларды алаңдатпаңыз.

3. Зауыт аумағында (аулада, ғимаратта, кірме жолдарда) мынадай ережелер сақталсын:

4. кәсіпорынның басқа цехтарында қажетсіз жүрмеу;

5. электр крандарының краншылары мен қозғалатын көлік жүргізушілері беретін сигналдарға мұқият болу, оларды орындау;

6. тиеу және түсіру орындарын айналып өту және көтерілген жүктің астында болмау;

7. өтуге арналмаған орындарда өтпеу, тұрған темір жол құрамының астына шықпау және жүріп келе жатқан көліктің алдында жолдан өтпеу;

8. белгіленбеген орындарда конвейерлер мен рольганг арқылы өтпеуге және олардың астына шықпауға, қоршаудың рұқсатынсыз кіруге болмайды;

9. электр жабдықтарына, клеммаларға және электр сымдарына, жалпы жарықтандыру арматурасына қол тигізбеу және электр шкафтарының есіктерін ашпау;

10. сенің цехыңның әкімшілігі саған жұмыс істеуге тапсырмаған машиналарды, станоктар мен механизмдерді (авариялық жағдайлардан басқа) қоспауға және тоқтатпауға (авариялық жағдайлардан басқа) .

11. Жарақаттанған немесе дімкәстік жағдайда жұмысты тоқтату, бұл туралы шеберді хабардар ету және медпунктке жүгіну.

Төменде арнайы қауіпсіздік талаптары келтірілген.

Жұмыс басталар алдында:

1. Жұмыс киімдеріңізді ретке келтіріңіз: жеңдер қаптамасының кең серпімді жолағымен бекітіңіз немесе ораңыз; киімнің ұштары бұрылмайтындай етіп киімді байлаңыз: галстуктың, орамалдың немесе орамалдың ұштарын алыңыз; тығыз бекітілген бас киімді киіп, оның астына шашты алыңыз.

2. Жұмыс аяқ киімін киіңіз. Жеңіл аяқ киіммен (тәпішке, сандал, сандал) жұмыс істеуге аяқты өткір және ыстық металл қырынумен жарақаттау мүмкіндігіне байланысты тыйым салынады.

3. Жұмыс орнын мұқият тексеріп, оны ретке келтіріңіз, барлық бітелген және кедергі келтіретін заттарды алып тастаңыз. Құралдарды, құрылғыларды, жұмысқа қажетті материалдар мен бөлшектерді пайдалану үшін ыңғайлы және қауіпсіз тәртіпте орналастырыңыз. Жұмыс құралы мен құрылғылардың дұрыс жұмыс істейтініне көз жеткізіңіз.

4. Жұмыс орны жеткілікті түрде жарықтандырылғанын және жарық көзді көрмейтіндігін тексеріңіз.

5. Егер тасымалданатын электр шамын пайдалану қажет болса, шамда қорғаныш торының болуын, сымның және оқшаулағыш резеңке түтіктің жарамдылығын тексеріңіз. Тасымалды электр шамдарының кернеуі 36 В-тан аспауы тиіс, оны қалқандар мен ток қабылдағыштардағы жазулар бойынша тексеру қажет.

6. Жұмыс орнында еден толық жарамды, шұңқырсыз, тайғақ беттерсіз және т. б., жақын жерде электр сымдары жоқ және барлық қауіпті орындар қоршалғанына көз жеткізіңіз.

7. Жүк көтергіштермен немесе тельферлермен жұмыс істеу кезінде олардың жарамдылығын тексеру, жүкті шамалы биіктікке көтеру және тежегіштердің, ілмектердің және шынжырлардың сенімділігіне көз жеткізу.

8. Ауыр жүктерді көтеру және жылжыту кезінде краншыға тек бір адам сигнал беруі керек.

9. Жүкті ілмектеу (салу) сенімді, беріктікке сәйкес чалкалармен (арқандармен немесе арқандармен) болуға тиіс.

10. Ірі габаритті бөлшектерді плитаға немесе құрастыру үстеліне орнатпас бұрын алдын ала орнату және бекіту құралдарын (тұғырықтар, өлшеу төсемдері, бұрыштамалар, домкраттар, басу планкалары, болттар және т. б. ) таңдау қажет.

11. Ауыр бөлшектерді орнатқан кезде оны бір немесе аз қондырғылармен өңдеуге мүмкіндік беретін позицияны таңдаңыз.

12. Схеманы және өңдеу әдісін алдын-ала таңдап, құралды ауыстыру және өлшеу өндірісінің ыңғайлылығын ескеріңіз.

Жұмыс уақытында:

13. Құралды тегістеу дөңгелектеріне қайраған кезде қауіпсіздік көзілдірігін кию керек (егер шеңберде қорғаныс экраны болмаса) . Егер қорғаныс экраны болса, оны жағына қарай итермеңіз, бірақ оны өз қауіпсіздігіңіз үшін қолданыңыз. Тұтқаның жақсы орнатылғанын тексеріңіз, оны тегістеу шеңберіне жақындатуға болады, 3-4 мм қашықтықта. қайрау кезінде Шеңберге Қарсы емес, еденге бұрылады.

14. Жұмыс істеуге тура келетін станоктардың айналмалы бөліктерінің қоршауларының жарамдылығын бақылау.

15. Қолыңызбен қырынуды алып тастамаңыз, бірақ сым ілмегін қолданыңыз.

16. Барлық құрал-саймандар цехтарында қысымы 4-тен 8 ат-ға дейінгі Сығылған ауа пайдаланылады. Осындай қысыммен ауа ағыны үлкен қауіп төндіреді. Сондықтан сығылған ауаны үлкен сақтықпен қолдану керек, сондықтан оның ағыны оны пайдаланатын немесе жақын жерде жұмыс істейтін адамның бетіне және құлағына кездейсоқ енбеуі керек.

Әрбір қызметкер қауіпсіз жұмыс тәсілдерін жақсы білуі және орындауы тиіс. Тек осы жағдайда ғана жазатайым оқиғалардың алдын алуға болады.

Қазақстан республикасындағы электр энергетикасы саласының құрылымы

Қазақстан Республикасының Бірыңғай электр энергетикалық жүйесі (ҚР БЭЖ) Қазақстан Республикасының тұтынушыларын сенімді және сапалы энергиямен жабдықтауды қамтамасыз ететін электр станцияларының, электр беру желілерінің және қосалқы станциялардың жиынтығын білдіреді.

Қазақстан Республикасының Электр энергетикасы мынадай секторларды қамтиды:

электр энергиясын өндіру;
электр энергиясын беру;
электр энергиясымен жабдықтау;
электр энергиясын тұтыну;
Электр энергетикасы саласындағы өзге де қызмет.
Электр энергиясын өндіру секторы
Қазақстанда электр энергиясын өндіруді әртүрлі меншік нысанындағы 158 электр станциясы жүзеге асырады. Қазақстанның Бірыңғай электр энергетикалық жүйесіндегі жүктеменің жылдық максимумы 2019 жылдың 26 қарашасында тіркелді және 15 182 МВт құрады. 2020 жылғы 1 қаңтарда Қазақстанның электр станцияларының жалпы белгіленген қуаты 22 936, 6 МВт, қолда бар қуаты - 19 329, 7 МВт құрады.

Электр станциялары ұлттық маңызы бар Электр станцияларына, өнеркәсіптік мақсаттағы электр станцияларына және өңірлік мақсаттағы электр станцияларына бөлінеді.

2019 жылы электр энергиясын өндіру көлемі 106, 0 млрд. кВтс құрады немесе 2018 жылға 99, 3% (106, 8 млрд. кВтс) . Электр энергиясын тұтыну 105, 1 млрд. кВтс немесе 2018 жылға қарай 102% (103, 2 млрд. кВтс) құрады, бұл ел экономикасының электр энергиясына қажеттілігін толық жабуды білдіреді.

2020 жылдың 6 айында электр энергиясын өндіру көлемі 53, 5 млрд. кВтс немесе 2019 жылдың 6 айына (51, 9 млрд. кВтс) қарағанда 103% - ды құрады. Электр энергиясын тұтыну 53, 1 млрд. кВтс құрады немесе 2019 жылдың 6 айына (52 млрд. кВтс) 102, 1%.

ҚР Энергетика министрінің 15. 01. 2020 ж. № 15 бұйрығымен 2020-2026 жылдарға арналған электр энергиясы мен қуатының болжамды теңгерімі бекітілді.

Оған сәйкес электр энергиясын өндіру және тұтыну көлемі:

млрд. кВтсағ.

Әзірлеу

Тұтыну

2020 жыл

113, 8

108, 8

2021 жыл

113, 5

110, 7

2022 жыл

116, 1

112, 7

2023 жыл

120, 9

114, 5

2024 жыл

123, 5

118, 0

2025 жыл

128, 1

120, 8

2026 жыл

128, 5

124, 1

Электр энергиясын беру секторы
Қазақстан Республикасының электр желілері электр энергиясын беруге және (немесе) таратуға арналған, кернеуі 0, 4-1150 кВ шағын станциялардың, тарату құрылғыларының және оларды жалғайтын электр беру желілерінің жиынтығы болып табылады.

ҚР БЭЖ-дегі жүйе құраушы желінің рөлін республиканың өңірлері мен шектес мемлекеттердің (Ресей Федерациясы, Қырғыз Республикасы және Өзбекстан Республикасы) энергия жүйелері арасындағы электр байланыстарын, сондай-ақ электр станцияларының электр энергиясын беруін және оны көтерме тұтынушыларға беруін қамтамасыз ететін Ұлттық электр желісі (ҰЭЖ) орындайды. ҰЭЖ құрамына кіретін, кернеуі 220 кВ және одан жоғары электр станцияларының электр энергиясын беруді жүзеге асыратын шағын станциялар, тарату құрылғылары, өңіраралық және (немесе) мемлекетаралық электр беру желілері және электр беру желілері "КЕGОС"АҚ теңгерімінде болады.

Өңірлік деңгейдегі электр желілері өңірлер ішіндегі электр байланыстарын, сондай-ақ электр энергиясын бөлшек тұтынушыларға беруді қамтамасыз етеді. Өңірлік деңгейдегі электр желілері 19 өңірлік электр желілік компанияның (ӨЭК) балансында және пайдалануында, оның ішінде электр энергиясын беруді 130 дана мөлшерінде неғұрлым шағын энергия беруші ұйымдар жүзеге асырады.

Энергия беруші ұйымдар (ЭӨҰ) шарттар негізінде көтерме және бөлшек сауда нарығының тұтынушыларына немесе энергиямен жабдықтаушы ұйымдарға электр энергиясын меншікті немесе пайдаланылатын (жалға алу, лизинг, сенімгерлік басқару және өзге де пайдалану түрлері) электр желілері арқылы беруді жүзеге асырады.

Электрмен жабдықтау секторы
Қазақстан Республикасының электр энергиясы нарығының электрмен жабдықтау секторы энергия өндіруші ұйымдардан немесе орталықтандырылған сауда-саттықта электр энергиясын сатып алуды және оны кейіннен түпкілікті бөлшек тұтынушыларға сатуды жүзеге асыратын энергиямен жабдықтаушы ұйымдардан (ЭЖҰ) тұрады.

Қазақстан Республикасында энергиямен жабдықтау электр және жылу энергиясы нарықтарының жұмыс істеуі жағдайында жүзеге асырылады. Электр және жылу энергиясы нарықтағы тауар болып табылады.

Электр энергиясының нарығы көтерме және бөлшек болып бөлінеді, жылу энергиясының нарығы тек бөлшек сауда нарығы болып табылады.

Қазақстандағы электр энергиясының көтерме сауда нарығы келесі сегменттерден тұрады:

Электр энергиясын сатып алу-сатудың орталықсыздандырылған нарығы екі жақты шарттар арқылы жүзеге асырылады. Бұл сектор еркін болып табылады және көтерме сауда нарығының құрылымында негізгі үлесті алады, шарттың тараптары шарттың талаптарын, электр энергиясының көлемі мен бағасын шарттық талаптармен дербес айқындайды.

Электр энергиясының орталықтандырылған нарығы "электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген кейбір жағдайларды қоспағанда, биржалық үлгідегі сауда алаңы негізінде "бір күн бұрын"спот-сауда - саттықтары бойынша және орталықтандырылған алаңдағы ұзақ және орта мерзімді келісімшарттар бойынша ерікті негізде жүзеге асырылады.

Электр энергиясының орталықтандырылған нарығында баға белгілеу биржалық әдістермен (екі жақты аукцион әдісі және үздіксіз қарсы сауда-саттық әдісі) жүзеге асырылатын сауда-саттық арқылы жүзеге асырылады.

Нақты уақыт режимінде сағаттық теңгерімсіздіктерді физикалық және кейіннен қаржылық реттеу мақсатында жұмыс істейтін электр энергиясының теңгерімдеуші нарығы имитациялық режимде жұмыс істейді.

Жүйелік және қосалқы көрсетілетін қызметтер нарығы көтерме сауда нарығы субъектілерінен электр энергиясын сатып алу, сондай-ақ жүйелік оператордың Қазақстан Республикасының Бірыңғай электр энергетикасы жүйесі жұмысының стандарттарында белгіленген сенімділігін және электр энергиясының сапасын қамтамасыз ету үшін электр энергиясының көтерме сауда нарығы субъектілеріне тиісті қызметтер көрсетуі негізінде жұмыс істейді.

Электр қуатының нарығы электр қуатының әзірлігін ұстап тұру жөніндегі қызметті сатып алу және электр қуатының жүктемені көтеруге әзірлігін қамтамасыз ету жөніндегі орталықтандырылған қызметті көрсету негізінде жұмыс істейді.

Электр энергиясының көтерме сауда нарығының субъектілері:

энергия өндіруші ұйымдар электр энергиясын өндіру және сату жөніндегі қызметті жүзеге асырады;
энергия беруші ұйымдар электр энергиясын беру жөніндегі қызметті жүзеге асырады;
энергиямен жабдықтаушы ұйымдар;
электр энергиясын тұтынушылар;
жүйелік оператор;
орталықтандырылған сауда нарығының операторы;
бірыңғай сатып алушы.
Мемлекеттің қатысуы
Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі Электр энергетикасы саласындағы мемлекеттік саясатты жүзеге асыратын мемлекеттік уәкілетті орган болып табылады.

Министрліктің құзыретіне энергия өндіруші ұйымдардың электр энергиясын өндіруге шекті тарифтерді бекіту мәселелері кіреді.

Бұл ретте, "электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес энергия өндіруші ұйымдар электр энергиясына босату бағаларын дербес, бірақ шекті тарифтен жоғары емес етіп белгілейді. Сонымен бірге, электр энергиясының көтерме сауда нарығында электр энергиясын сатып алу-сату Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес жасалатын шарттар негізінде жүзеге асырылады. Осылайша, энергия өндірушілер электр энергиясын тұтынушылармен, оның ішінде өз кезегінде халыққа электр энергиясын сататын энергиямен жабдықтаушы ұйымдармен өз бетінше шарттар жасасады.

"Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі - заң) 12-1-бабына сәйкес электр энергиясына шекті тариф және теңгерімдеуші электр энергиясына шекті тариф электр энергиясын өткізетін энергия өндіруші ұйымдардың топтары бойынша жылдарға бөле отырып, жеті жылға тең мерзімге бекітіледі.