Химияны кіріктірілген модульдік оқыту тұжырымдамасы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 68 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық университеті

Жаратылыстану факультеті

Химия кафедрасы

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Рахманова Баян Худайбергенқызы

125-18а

Жұмыстың тақырыбы: Мектепте химияны оқытуда кіріктіріп оқыту технологиясын қолдану

5В012500 - «Химия-биология» мамандығы бойынша

Шымкент 2022

Ф. 7. 06-02

Қазақстан республикасының білім және ғылым минстрлігі

Оңтүстік қазақстан мемлекеттік педагогикалық университеті

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі

ФАӘ

«»20_ жыл

Мектепте химияны оқытуда кіріктіріп оқыту технологиясын қолдану

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Мамандығы 5В012500 - «Химия-биология»

Орындаған Рахманова Б. Х.

Ғылыми жетекші Кыбраева Н. С. х. ғ. к., доцент

Норма бақылаушы Серикбаева А. М.

Шымкент 20_

Ф. 7. 06-02

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 4

І ӘДЕБИ ШОЛУ . . . 11

1 МЕКТЕПТЕ ХИМИЯНЫ КІРІКТІРІП ОҚЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Мектепте химияны кіріктіріп оқытудың даму тенденциясы . . . 11

1. 2 Мектепте химияны кіріктіріп оқытуды іске асыру мүмкіндіктері…. 15

ІІ ЭКСПЕРИМЕНТТІК БӨЛІМ . . . 33

2 МЕКТЕПТЕ ХИМИЯНЫ КІРІКТІРІП ОҚЫТУ

ӘДІСТЕМЕСІНІҢ ТИІМДІЛІГІН ЭКСПЕРИМЕНТТІК ТЕКСЕРУ……33

2. 1 Мектепте химияны кіріктіріп оқытуды ұйымдастыру түрлері мен құралдары . . . 33

2. 2 Мектепте химияны кіріктіріп оқытуға байланысты жүргізілген педагогикалық эксперимент және оның нәтижесі . . . 55

3 ҚОРЫТЫНДЫ . . . 58

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 59

Кіріспе

Қазіргі уақытта оқытуға қойылатын талаптар өте жоғары және басты мақсат-студенттерге дайын білім беру ғана емес, сонымен қатар оларды әр сала бойынша өзекті мәселелермен таныстыру. Тек кіріктіру, яғни барлық ғылымдардың интеграциясы қажетті нәтиже бере алады.

Мектептегі іргелі мәселелердің бірі-оқушылардың айналасындағы әлем туралы түсініктерін қалыптастыру, ондағы жаһандық мәселелерді көре білу, түсіну және оларды шеше білу.

"Интеграция" ұғымы латынша integer- бүтін, тұтас, дегенді білдіреді яғни бұрын таңдалған көптеген компоненттердің бірігуі. Бұл процесс оған қарама-қарсы дифференциациямен диалектикалық бірлікте жүреді. Бұл дегеніміз, кіріктірілген және жекелендірілген процестер бір-біріне сәйкес келмейді, олар бір-бірінен немесе екіншісінен шығады. Егер кіріктірілген компоненттер біртекті болса, онда пәнаралық кіріктіру болады, ал егер гетерогенді болса, пәнаралық кірігу болады.

Интеграция идеясы 1960-1970 жылдары пән мен дидактиканы оқыту әдістемесі саласында енгізілді. Көптеген дидактиктер мен химик-әдіскерлердің зерттеулерінде пәнаралық байланыс көрсетілген, ол оқу пәндерін интеграциялаудың тиімді құралы, жүйелік білімді қалыптастыру және теориялық жалпылау тәсілі мен механизмі болып табылады [1] .

Оқытудағы пәнаралық интеграция оқушылардың пәндік материалды қабылдауына байланысты артады. Осы тұста интеграцияның негізгі механизмі мен тәсілі пәнаралық болып саналады. Оларды жүйелі және бағытты түрде қолдану көбінесе оқушылардың материалды түсінуі мен сезінуін қамтамасыз етеді және химияны оқытудың тиімділігін арттырады.

Оқудағы пәнаралық интеграция оқушылардың пәндік материалды қабылдауына байланысты артады. Бұл жағдайда интеграцияның негізгі механизмі мен әдісі пәнаралық болып табылады. Оларды жүйелі және мақсатты пайдалану оқушылардың материалды түсінуі мен қабылдауын қамтамасыз етеді және химияны оқытудың тиімділігін арттырады.

Интеграциялық процеске тән қағидаттар:

* Объективті алғышарттар (онтологиялық: бүтіннің және бөліктің бірлігі, жеке және жалпы, гнесеологиялық, әлеуметтік-практикалық: ғылыми таным-шешім, пәндік-практикалық-қолданбалы практикалық есептер-химия, өндірістік-практикалық-математикалық материал-химия өндірісіндегі химия және химия ерекшелігіне сәйкес мұғалімнің әлеуметтік-химиялық мінез-құлқы) ;

* Бұрын бөлінген бір немесе әртүрлі компоненттер;

* Бұрын таңдалған компоненттерді біріктіру;

* Бірлік.

Оқытудың өмірмен байланысы-мұғалімдер мен психологтардың жұмысында арнайы зерттелген негізгі дидактикалық принциптердің бірі. Психологтар оқушылар алған білімдерін тәжірибеде қолдана алатындығын, өздерінің танымдық және психикалық процестерін (қабылдау, ойлау, қиял) дамыта алатындығын дәлелдеді.

Зерттеулер сонымен қатар адамның білімді, дағдыларды игеру және оларды әртүрлі практикалық іс-әрекеттерде қолдану деңгейі олардың әлеуметтік белсенділігінің маңызды көрсеткіші екенін көрсетті.

Химияны оқыту барысында оқушылар өз білімдерін іс жүзінде қолдана алатындығын, қоршаған әлем ұғымдарын, олардың жүйелерін талдай алатындығын, қорытынды жасай алатындығын, білімді жаңа жағдайға ауыстыра алатындығын көрсетті. Бұл химияны оқитын студенттердің өзіндік және жүйелік ойлауының қалыптасқандығын көрсетеді [2] .

Әр түрлі пәндерді оқытуды келісуден олардың терең кіріктіруге көшу әр түрлі деңгейлерде жүзеге асырылады:

* Пәнаралық интеграция, заттар мазмұнының жақындасуы, жаңа білім - синтездің пайда болуына әкелетін мүшеленетін бөліктердің толық бірігуі;

* Бастапқыю деңгей: бір пән бойынша сабақта басқа пәндерден ұғымдарды, суреттерді алу, яғни "басқа салаға кіру" принципі ;

* Неғұрлым терең деңгей: түрлі пәндер бойынша сабақтарда заманауи жаратылыстану, мәдениеттану және т. б. әдіснамалық негізін құрайтын қағидаттарды пайдалану. ;

* Өз ерекшеліктері бойынша әртүрлі пәндік білімді талап ететін мәселелер мен құбылыстар кешенін қарастыру.

Интеграцияның мүмкін жолдары:

* Пәндерді бір курсқа толық кіріктіруі, синтезделген курстарды оқыту - толық интеграция;

* Жеке пәндерді өзекті бағыттар бойынша біріктіру;

* Оқу маршруттарындағы объектілер бойынша Блок құру.

Интеграциялық процестер барысында интеграция механизмін анықтаған жөн. Интеграция механизмі дегеніміз-белгілі бір логикалық байланыстардың бір-бірінен кейін көптеген бұрын бөлінген компоненттердің біртұтас тұтастығына бірігу жүйесі. Мұндай кіріктіру көп сатылы болады [3] .

Кіріктіруге дейінгі қадамдар:

* Оқу пәндері мен оның компоненттерінің мазмұнын дидактикалық жолмен талдау;

* Оқу материалындағы функционалды-дидактикалық және кәсіби байланысты компоненттерді жалпылау;

Кіріктіру кезеңі:

* Құрылымы реттелген, бірақ ерекшеленген оқу материалын абстракциялау;

* Функционалды байланысты компоненттерді одан әрі жалпылау;

* Компоненттерді пәнаралық, конгломерат және синтез түрінде біріктіру (кіріктіру) ;

* Интеграцияланған компоненттердің мазмұнын жүйелеу.

Кіріктірілгеннен кейінгі кезеңде жүзеге асырылуы керек:

* Оқу материалының біріктірілген құрылымын құру;

* Жоғары деңгейдегі реттелген құрылымы бар кіріктірілген оқу материалының болуы;

Білім беруді интеграциялаудың мазмұны әлеуметтік және дидактикалық факторлармен қамтамасыз етіледі:

* Әлеуметтік тапсырысты іске асыру;

* Ғылымда, білім беруде, техникада, технологияда және өндірістік экономикада кіріктірілген процестердің көрінісі;

* Мектеп курсында химияның озық идеяларын жүзеге асыру;

* Маңызды дидактикалық және кәсіби пәнаралық формаларды зерттеу;

* Іс-әрекеттің тұтас тізбегін жүзеге асыру;

* Жаһандық ғылымаралық проблемалардың көрінісі;

* Дидактиканың озық заңдары мен принциптерін жүзеге асыру.

Кіріктірілген тенденциялар дидактикалық жағдайларға байланысты өзгереді:

* Компоненттердің мазмұнын жалпылау дәрежесіне (фактілер, ұғымдар, теориялар, әдістер, заңдар, мәселелер және т. б. ) ;

* Пән мазмұнының көлемі (пәнаралық кіріктірілу, пәнішілік кіріктірілу, категориялық синтез)

* Кіріктірілген процестердің аяқталу дәрежесі;

* Кіріктірілген пәндердің басымдылығы (гуманитаризация; фундаментализация; техникаландыру; технологияландыру; экологияландыру) .

Интеграциялық процестер, олардың қолданылу деңгейіне қарамастан, жалпы құрылымға ие және көп салалы механизм түрінде жалпы әдістеме бойынша жүзеге асырылады.

Интеграцияланған технологияларды іске асыруда инновациялық тәжірибелердің маңызы зор. Бұл технологияны одан әрі дамыту арқылы білім берудің жаңа сатысына шығуға болатынына нақты сенім бар.

Көптеген ғалымдардың зерттеу еңбектерінде химияны оқыту әдістемесінің мазмұны баяндалған. Мектепте химияны оқыту мазмұнының құрылымында көптеген авторлар жалпы химия, Органикалық химия және бейорганикалық химияға бөлінген оқыту әдісін зерттеді. Мектепке арналған химия брошюраларында химиялық есептерді шешуге көп көңіл бөлінеді, өйткені оқушылардың химиялық есептерді шеше білуі-бұл тақырыпты қаншалықты игергендігінің көрсеткіші [4] .

Макареня А. А., Завлин П. М. өзінің зерттеу жұмысында химияны оқытудың сабақтастығы мен үздіксіздігін жоғалтпау үшін пәнаралық интеграция барысында мектептер мен жоғары оқу орындарының жалпы әдістемесі бойынша білім беру жүйесінде химияны оқыту әдістемелік-теориялық негіздеріне үлкен көңіл бөлді /периодтық жүйе, химиялық құрылым теориясы, т. б/ оқыту.

Оқушыларды даярлаудың негізгі мақсатына сәйкес ЖОО-ның оқу пәндеріне ұқсас ғылыми-әдістемелік негіздер әзірленді (Ахметов Н. С., Рахманкина А. М. ) . Әдістемелік жұмыстың үш түрлі аспектісі бөлінді: ғылыми-теориялық (мазмұны мен деңгейі бойынша оқушыны не және қалай түсіндіру керек), ғылыми-әдістемелік (көлемі, нысаны және түсіндіру тәртібі бойынша), оқу-педагогикалық (оқушылардың берілген материалды меңгеруін арттыру тәсілдері) .

В. П. Гаркунов мектеп оқушыларының оқу орнына түсуінің маңызды ғылыми-әдістемелік негіздемесін зерттеді. Ғалымның тұжырымы, жалпы білім беретін мектептер мен университеттерге түсу кезінде өткізілетін емтиханға дайындық ретінде химияның алғашқы студенттері оқыған материалды еске түсіре отырып, дайындыққа көп көңіл бөлу керек.

В. П. Гаркунов оқушыға қойылатын негізгі талаптарды атап өтті, химияны оқыту курсының маңызды бөлігін ашты, химияны оқыту әдістемесінің ерекшеліктерін ашты. В. П. Гаркунов өз зерттеулерінде алғаш рет мектепте химияны оқытудың әдіснамалық ғана емес, әдіснамалық қиындықтарын да көрсетті. Ғалымның әдістемелік ұсынымдары химиялық объектілердің тек субстанциялық құрылымдық, энергетикалық және кинетикалық жағдайын ашуда ғана болмайтындығын көрсетті [5] .

Е. Г. Злотников мектепте химияны оқытудағы көп жылдық тәжірибесі үшін химияны оқыту мазмұнын құрылымдауға кіріктіру-модульдік тәсілді іске асырды. Мазмұн құрылымында ғалым жеке жүзеге асырылатын 4 түрлі модульді анықтады: химияның теориялық негіздері, химиялық элементтер, Органикалық химия, химиялық есептерді шешу.

Химияны оқыту технологиясында қолданылатын әдістермен қатар, жалпылау әдістерін жүйелеу және біріктіру кеңінен қолданылады.

Химияны оқыту практикасы мен теориясында осы пәнді оқытуға кіріктірілген-модульдік оқытудың теориялық-әдістемелік негіздерін әзірлеудің алғышарттары келтірілген. Химия пәнін дайындауда химияны оқыту әдіснамасында интеграцияланған модульдік тәсілді қолданбау әлі шешілмеген теориялық-әдістемелік негіздің жүзеге асырылмауна қатысты қиындықтармен ғана байланысты:

1. Химияны оқытудағы кіріктірілген оқытудың мазмұны мен құрылымының белгісіздігі.

2. Химияны кіріктірілген оқытуда оқушының білімі мен дағдыларын анықтайтын жалпылау, жүйелеу және кіріктіру әдістерінің болмауы.

3. Химияны оқытудың кіріктірілген модульдік технологиясының болмауы және оның іске асырылмауы.

4. Химияны оқытудың кіріктірілген модульдік технологиясында нәтижені бақылау мен бағалаудың болмауы.

Химияны оқытудың теориясы мен әдістемесінде колда бар алғышарттардың барына қарамастан әдістемелік негіз және кіріктірілген модульдік оқыту технологиясын - ғылыми мақсат ретінде танылмағандығы.

Химияны оқытудың жеке компоненттері баяу түрде жетілдірілуі немесе кіріктіру технологиясы негізінде мүлдем өзгерілуі мүмкін. Тек жетілдірудің жаңа екінші түрін тек кіріктіру технологиясы ғана оқушының білім алу қажеттілігін өзінің талабы мен қызығушылығына сәйкес іске асыра алады. Тек кіріктіру технологиясы бойынша мектеп оқушысы дербес және өз бетімен алдында ұғынған, материалды толық меңгерген, оқудың химиялық және кәсіби маңыздылығын түсіне отырып, өзін интеллекті түрде дамыта алады. Сонымен катар, бұл технология оқушының білімін мұғалім тексеру арқылы оқуды субьектіліктен - тепе-тең субьектіге, өзін жеке тұлға ретінде дамыту, іс әрекетін логикалық нақты- кіріктіру ойлау тәсілі негізінде дамыта алатындығы анықталды [6] .

Бұл зерттеудің өзектілігі - химия сабағын өткенде кіріктірілген оқыту технологиясын қолдану қиындықтары тек ғылыми тұрғыда ғана емес сонымен қатар әлеуметтік (мұғалімнің мамандығын саналы түрде өзінің оқу материалын таңдауы) тұрғыда да байқалатындығы.

Зерттеу келесі карама-қайшылықтарды шешу үшін:

әлеуметтік қажеттілікке дейін мектеп оқушысының маман болғанға дейін жеке тұлға құзіреттілігіне сай дамуы;
химия пәнінің дәстүрлі тұрақты мазмұны мен бейімделудің қажеттілігін және оқушының жеке білім талабы мен мүмкіншіліктерін қамтамасыз ету;
химияны дәстүрлі оқыту әдістемесі мен білім берудің үздіксіздігін, сабақтастығын, жаңартылған кіріктіру технологиясын іске асырудың қажеттілігі;
білім алушының сабақты қабылдауының жеке қарқыны мен жалпы әдістемесі;

Химияны оқыту әдістемесінің жоғарыда көрсетілген - өзектілігі, теория мен әдістемесінде шешілмеген химиялық мақсаттармен қарама-қайшылықтар осы зерттеу жұмысында анықталды.

Химияны оқыту теориясы мен әдістемесінде бар алғышарттардың болуына қарамастан, кіріктірілген модульдік оқытудың әдіснамалық негізі мен технологиясы ғылыми мақсат ретінде танылмаған.

Химияны оқытудың жеке компоненттері кіріктіру технологиясы негізінде біртіндеп жетілдірілуі немесе толығымен өзгеруі мүмкін. Жетілдірудің жаңа екінші түрін кіріктірілген технологиясы ғана оқушының білім беру қажеттіліктерін оның талаптары мен мүдделеріне сәйкес жүзеге асыра алады. Кіріктірілген оқыту технологиясымен ғана оқушы өз түсінігін сезіне отырып, материалды толық меңгеріп, оқытудың химиялық және кәсіби маңыздылығын сезіне отырып, өзін-өзі дамыта алады. Осылайша, бұл технология мұғалімнің оқушының білімін тексере отырып, пәндік - тепе-теңдік пәні негізінде оқытуды дамыта алады, өзін тұлға ретінде дамытады, ойлаудың логикалық нақты кіріктіру тәсілі [6] .

Бұл зерттеудің өзектілігі химия сабағынан өту кезінде оқытудың кіріктірілген технологиясын қолданудағы қиындықтар тек ғылыми тұрғыдан ғана емес, сонымен бірге әлеуметтік жағынан да көрінеді (мұғалімнің оқу материалын саналы таңдауы) .

Зерттеу келесі қайшылықтарды шешу үшін жүргізіледі:

* әлеуметтік қажеттіліктерге дейін маман болғанға дейін оқушының жеке басының құзыреттілігін дамыту;

* химия пәнінің дәстүрлі тұрақты мазмұны мен бейімделуіне және оқушының жеке білім алу қажеттіліктері мен мүмкіндіктеріне қажеттілікті қамтамасыз ету;

* химияны оқытудың дәстүрлі әдістемесін және білім берудің сабақтастығы мен үздіксіздігін жүзеге асыру қажеттілігі;

* білім алушылардың сабақты қабылдауының жеке қарқыны және жалпы әдістемесі;

Жоғарыда келтірілген химияны оқыту әдістемесінің өзектілігі, теория мен әдістемедегі шешілмеген химиялық мақсаттармен қайшылықтар осы зерттеу жұмысында анықталды.

Зерттеу мақсаты - мектеп оқушыларына химияны кіріктіру технологиясы негізінде оқыту әдістемесін жетілдіру.

Зерттеу нысаны - Шымкент қаласы А. С. Пушкин атындағы № 1 мектеп-гимназиясында химия пәнін кіріктіру технологиясы негізінде оқыту үрдісі.

Зерттеу мақсатына сай келесі гипотеза ұсынылды: химияны мектепте оқыту үрдісі арқылы білім алу кіріктіру технологиясына негізделсе оқушыға тиімді болады.

Жетекші принциптері - үздіксіздік, бағыттылық, сабақтастық, кіріктірілген және модульділік.

Зерттеудің мақсаты мен гипотезасына сай зерттеудің міндеттері айқындалды:

Мектеп оқушыларын оқытудағы қиындықтарды жою үшін оқыту әдебиеттеріне ақпараттық ізденіс және химия-педагогикалық талдау жасау.
Химияны тиімді оқытудың теориялық модель ретінде кіріктірілген модульдік әдістеме құрастыру, кіріктірілген модульдік технологиясын құру және оның ерекшеліктерін белгілеу.
Кіріктірілген модульдік әдістеменің құрылымы мен мазмұнын негіздеу, оның тиімділігін бақылайтын педагогикалық эксперимент құру.

Химияны кіріктірілген оқыту әдістемесі ғылымы дидактиканың заңдары мен принциптеріне сәйкес дамып келеді. Химияны оқыту әдістемесінің жүйесі және оған қойылатын талаптар оқыту әдістерінің дидактикалық сипаттамасымен тығыз байланысты. Ол сонымен қатар психология және физиология ғылымдарымен байланысты, өйткені оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес білім нақты материалға байланысты дамиды. Осы мәселелерді шешу үшін химияны оқыту әдісі педагогикалық зерттеулерде кеңінен қолданылатын келесі әдістерді қолданады: байқау, болжау, педагогикалық эксперимент, оқу құжаттарын талдау, оқушылардың жазбаша, графикалық, техникалық және т. б. жұмыстары, мұғаліммен және оқушымен әңгімелесу, сауалнама және т. б. химияны оқыту процесінде әртүрлі өзгерістер орын алады.

Қойылған міндеттерді іске асыру үшін мынадай әдістемелік зерттеулер пайдаланылды: нормативтік құжаттар мен химиялық әдебиетті философиялық, психологиялық-педагогикалық, әдістемелік талдау; химияны интегралдау оқыту әдістемесін модельдеу және жобалау; теориялық және эксперименттік зерттеуді талдау; байқау; салыстыру; сабақтастық; пікірді анықтау; жауаптарды сандық және сапалық талдау; педагогикалық тәжірибе; эксперимент нәтижелерін статистикалық талдау және әдістемелік түсіндіру [7] .

Теориялық маңыздылығы - мектепте кіріктіріп оқытудың әдістемелік негізін құру (жетекші принциптері, теориялық моделі, әдіснама), әдістемесі мен тұжырымдамасын құру. Болашақта саналы және перспективалы әдістеме ретінде химияны кіріктірілген оқыту қажеттілігі анықталды. Нормативтік құжаттарды теориялық талдаудан кейін заманауи ғылыми міндеттер мен мақсаттар қойылды. Химия білімінің мазмұны инвариантты (қозғалмайтын) және ауыспалы (қозғалмалы) бөліктерден тұрады. Инвариантты бөліктің мазмұны мемлекеттік стандартқа сәйкес анықталады. Мұнда оқу материалы химиялық білім берудің іргелі міндеттерін жүзеге асырады. Вариативті (жылжымалы) мазмұн оқушылардың қызығушылықтары мен қабілеттерін, сұранысын, химия ғылымының соңғы жетістіктерін, республиканың өңірлік ерекшеліктерін ескереді. Жылжымалы бөліктің мазмұнын әзірлеу және анықтау білім беру мекемесінің құзыретіне жатады. Интеграцияланған оқытудың жаңа теориялық моделі жасалды, химияны оқытудың пәнаралық мазмұны қалыптасты, инвариантты (жылжымалы) және кәсіби маңызды блоктарды қамтитын нәтижелерді бағалау әдістемесі жасалды[8] .

І ӘДЕБИ ШОЛУ

1 МЕКТЕПТЕ ХИМИЯНЫ КІРІКТІРІП ОҚЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Мектепте химияны кіріктіріп оқытудың даму тенденциясы

Қазіргі уақытта біздің еліміз жалпы әлемдік даму үрдістерін ескере отырып, отандық білім беруді жаңғырту жолдарын іздестіруге мүдделі. Қоғамдағы өзгерістерге байланысты әлеуметтік-экономикалық өзгерістер және нарықтық қатынастарға көшу. Орта мектептерде осы өзгерістерден туындайтын пән оқытуда жаңа инновациялық қажеттілік туындайды, онда тұлғаның үйлесімді дамуына бағытталған проблемалық, сөйлесу, кооперациялық процестер белсенді іске асырылады. Бұл, өкінішке орай, жаратылыстану пәндерінің қысқартылған кезеңінде орын алады.

Модернизация стратегиясы аясында ұсынылған химиялық білім мазмұнын өзгерту және оқу процесін қайта құру бұл қайшылықты жоя алмайды. Осы қарама-қайшылықты жоюға бағытталған әдістердің бірі ретінде біз тиімді пәндік оқыту мен оны әдістемелік қамтамасыз етуді қарастырамыз. Жаратылыстану-ғылыми циклдар пәндерінің алдына қойылған жалпы мақсатты іске асыру (әлемнің бірыңғай жаратылыстану-ғылыми бейнесін, экологиялық мәдениетті, кең ауқымды ойлауды және т. б. қалыптастыру), бұл пәндерді бірдей блокқа - жаратылыстану білім беру саласына біріктіруге және оларды кіріктіру механизмін іздеуді талап етеді[9] .

Бұл блоктың құрамында кейбір кіріктірілген пәндердің (табиғаттану, жаратылыстану, экология және т. б. ) болуы базалық пәндерді (физика, химия, биология) оқыту уақытын қысқартты. Жаратылыстану гуманизация, экологизация, мәдениеттану сияқты білім беру алдына қойылған маңызды міндеттерді қиындатты.

Жаратылыстану-ғылыми білім беруді жаңғырту стратегиясында оның дамуының маңызды үрдісі ретінде интеграциялау үрдісі тиісті жағдайларда тиімділік жүйесінің құрамдас бөлігі болуы мүмкін. Осылайша, тиімділік химиялық түзілудің маңызды факторы болып саналады.

Тиімділік пен пәндік оқыту қатынастарын жобалау әдістерінің жүйесін іс жүзінде жүзеге асыру осы зерттеудің маңызды әдіснамасы болып табылады.

Біздің пікірімізше, "білім берудегі кіріктіру " ұғымының қолданыстағы ұғымдарын үш топқа бөлуге болады:

1. "Кіріктіру" ұғымы дидактикалық ұстаным ретінде. Жақында кіріктіруді әдіснамалық және дидактикалық ұстаным ретінде қарастыру А. Я. Данилюк, К. Ю. Колесинаның еңбектерінде кездеседі. Н. В. Груздеваның пікірінше, бұл ұстаным шындықты түсінудің әртүрлілігін толықтыруға және әлемнің жеке-көп өлшемділігін қалыптастыруға және осы әлемдегі өз орнын түсінуге жағдай жасауға негізделген. Жоғарыда аталған мұғалімдер білім берудегі кіріктіру жалпы әдіснамалық сипатқа ие жаңа ұстаным екенін түсінеді. Оқытудың пәндік жүйесінде бұл ұстаным кіріктіру механизмі ретінде қарастырылатын пәнаралық байланыстар арқылы жүзеге асырылады.

2. Кіріктіру ұғымы оқу процесін ұйымдастыру нысаны және білім беру мазмұны ретінде. Мысалы, Г. А. Монах интеграцияны табиғат заңының бірлігі негізінде білім мазмұнын ұйымдастырудың жетекші формасы деп атайды. Бұл топқа американдық мұғалімдердің пікірін де қосуға болады: білім берудегі интеграция - бұл оқушыға мектепте алған білімі мен дағдыларын нақты өмірлік жағдайда қолдануға мүмкіндік беретін танымдық процесті ұйымдастырудың бір түрі. Дж. Макдональд пәнаралық кіріктіру оқу процесін ұйымдастырудың бір түрі деп атайды, оның барысында әртүрлі пәндерден алынған білімге негізделген әр түрлі іс-шаралар барысында жалпы тақырыпты зерттеу жүзеге асырылады.

3. Үшінші топта біз "білім берудегі кіріктіру" ұғымына шартты түрде берілген "жеке авторлардың көзқарасын"жинақтадық. И. А. Колесникова ноосфера ілімі шеңберіндегі пәнаралық кіріктіруді қарастырады. М. Н. Берулава кіріктірудің педагогикалық феномені туралы айтады.

Біздің ойымызша, химияны заманауи түрде оқыту кана модульдік кіріктірілген әдіснамасының көмегімен ғана әсерлі және тиімді.

Модульдік-кіріктіріп оқыту-оқытудың біртекті және гетерогенді ақпараттық-функционалдық тәсілін интеграциялау және өзара әрекеттесу әдістемесі [10] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.