Оқушылардың барлығын табысты оқыту
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ОҢТҮСТІҢ ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ПЕДАГОГИКАЛЫҚ
УНИВЕРСИТЕТІ
Серікбаева Аружан Құрбанәліқызы
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Мектепте бейметалдар тақырыбын деңгейлеп оқытудың тиімділігі мен маңызы.
5В012500 - Химия және биология мамандығы бойынша
Шымкент 2022
Ф.7.06-02
Қазақстан республикасының білім және ғылым минстрлігі
Оңтүстік қазақстан мемлекеттік педагогикалық университеті
Қорғауға жіберілді
___________ Кафедра меңгерушісі
___________Шағраева Б.Б.
_________2022 жыл
Мектепте бейметалдар тақырыбын деңгейлеп оқытудың тиімділігі мен маңызы.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Мамандығы 5В012500 - Химия және биология
Орындаған Серікбаева А.Қ.
Ғылыми жетекші
тех.ғ.к., доцент Керимбаева К.З.
Норма бақылаушы Серикбаева А.М.
Шымкент 2022
М А З М Ұ Н Ы
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 1 ӘДЕБИ ШОЛУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 Білім беру жүйесінде қолданылатын қазіргі заманғы педагогикалық технологиялардың негізгі ұстанымдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Деңгейлеп саралап оқыту технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 1.3 Мектепте бейметалдар тақырыбын деңгейлеп оқытудың тиімділігі мен маңызы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2 ЭКСПЕРИМЕНТТІК БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Бейметалдар тақырыбы бойынша бақылау жұмысы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ...
0.1 Бейметалдар тарауы бойынша білімді тексеруге арналған тест тапсырмалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
0.2 Бейметалдар тақырыбы бойынша жазбаша бақылау жұмыстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
0.3 Химия сабағында деңгейленген тәсілді іске асыру бойынша тәжірибелік-практикалық зерттеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
0.4 Эксперименттің қалыптастырушы кезеңін өткізу әдістемесі ... ... ... ... ... ... .
0.5 Эксперименттің бақылау кезеңінің нәтижелерін талдау қалыптастыру кезеңінің соңында біз зерттелген тақырыптар бойынша білімді бақылау бөлімін жүргіздік. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3 Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4 Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
КІРІСПЕ
Қазіргі кезеңде Республикамызда білім берудің жаңа жүйесі жасалып, қазақстандық білім беру жүйесі әлемдік білім беру кеңістігіне енуге бағыт алуда. Бұл педагогика теориясы мен оқу - тәрбие үрдісіндегі елеулі өзгерістерге байланысты болып отыр: білім беру парадигмасы өзгереді, білім берудің мазмұны жаңарып, жаңа көзқарас, жаңаша қарым - қатынас пайда болды. Мемлекеттік білім стандарт деңгейінде оқыту үрдісін ұйымдастыру жаңа педагогикалық техналогияларды ендіруді міндеттейді.
Білім беру саласы қызметкерлерінің алдында қойылып отырған басты міндеттерінің бірі - оқытудың әдіс-тәсілдерін үнемі жетілдіріп отыру және қазіргі заманғы педагогикалық технологияларды меңгеру.
Келер ұрпаққа қоғам талабына сай тәрбие мен білім беруде мұғалімдердің инновациялық іс-әрекеттің ғылыми - педагогикалық негіздерін меңгеруі маңызды мәселелердің бірі. Өйткені жаңа педагогикалық технологияны меңгеруге мұғалімдерді даярлау - оларды кәсіби білімін көтеруге дайындау аспектісінің бірі және тұлғасын қалыптастыру үрдісіндегі іс - әрекеттің нәтижесі болып табылады. Мемлекеттік білім стандарты деңгейінде оқыту үрдісін ұйымдастыру оқу - тәрбие үрдісіне жаңа педагогикалық технологияны ендіру міндеттейді. Жаңа педагогикалық технологиялар - бұл білімнің басында мақсаттарымен біріктірілген пәндер мен әдістемелердің, оқу - тәрбие үрдісін ұйымдастырудың өзара ортақ тұжырымдамасымен байланысқан міндеттерінің, мазмұнының, формалары мен әдістерінің күрделі және ашық жүйелері, мұнда іс-әрекет оқушының дамуына жағымды жағдайлар жиынтығын құрайды.
Оқытудың жаңа технологияларының принциптері - оқытудың ізгілендіру, өздігінен дамитын, дұрыс шешім қабылдай алатын, өзін-өзі жетілдіріп, өсіруші, тәрбиелеуші жеке тұлға қалыптастыру болып табылады [1 ].
Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың озық жаңа технологияларын меңгермейінше сауатты, жан-жақты жетік маман болу мүмкін емес. Жаңа технологияны меңгеру мұғалімнің өзін-өзі дамытып, оқу - тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастырылуына көмектеседі.
Бұл зерттеудің өзектілігі: Деңгейлеп саралап оқытудың екі әдісін тек осы 9 сыныпта жүргізе отырып бір тапсырманы түрлендіре отырып бірнеше дағдыны әр оқушының бойында қалыптастыруға және қажетті ақпаратты таңдауға, салыстыру, талдау, байланыс орнату, орын алған үдерістер мен құбылыстардың нәтижесін пайымдау мен тұжырымдауға үйрету.Оқушыларды бірлескен ортада жұмыс жасауға және қарапайымнан күрделіге деген сүйіспеншілікті арттыруға, зерттеушілік қабілеттерін дамыту арқылы өз бетімен жұмыс істеуге, ақпаратты дұрыс сараптауға бағыттау.
Жұмыстың мақсаты: Орта мектептің химия курсын оқытуда деңгейлеп оқыту әдіс-тәсілдерді қолданып бейметалдар тақырыбын жақсы меңгеруге, оқушылардың білімі мен біліктілігін қалыптастыру және оқушылардың пәнге деген белсенділігін арттыру.
Зерттеу міндеттері:
* Деңгейлеп және саралап оқыту әдістерін меңгеру
* оқу тәрбие үрдісіне енгізу жолдарын қарастыру;
* Деңгейлеп оқыту арқылы оқушылардың іскерлігін, ізденісін туғызу;
* шығармашылықпен жұмыс істеуіне жол ашу;
* оқушылардың білім сапасын арттыруға өз үлесін қосу;
* Беметалдар тақырыбын деңгейлеп оқытудың тиімділігін көрсету.
Зерттеу нысаны - Түркістан облысы, Төле би ауданы, Бірінші мамыр ауылы, Бірінші мамыр жалпы орта мектебінде өткіздім, химия пәнін деңгейлеп оқыту технологиясы негізінде оқыту үрдісі.
Зерттеу мақсатына сай келесі гипотеза ұсынылды: химияны мектепте оқыту үрдісі арқылы білім алу әр оқушының деңгейіне қарап деңгейлік оқыту технологиясына негізделсе оқушыға тиімді болады.
1. ӘДЕБИ ШОЛУ
1.1 Білім беру жүйесінде қолданылатын қазіргі заманғы педагогикалық технологиялардың негізгі ұстанымдары
Ғылыми-педагогикалық зерттеулерге жасалынған талдау жаңа педагогикалық технологиялардың бірнеше түрлерін бөліп көрсетуге мүмкіндік берді. Енді солардың ішінен жоғары оқу орындарының оқу үдерісінде қолдануға ұсынылатын бірқатарына тоқталайық. Бүгінгі таңда республикадағы жəне аймақтағы экономикалық нарықтық қатынастардың қалыптасу жағдайында еліміздің əлеуметтік-экономикалық дамуы қоғам өмірінің барлық саласында, оның ішінде мектепте оқыту мазмұны мен оқытудың қазіргі технологияларын жетілдіру өзекті мəселелердің бірі болып отыр. Қазақстан Республикасының Білім туралы заңында (1999) білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың ұстанымдарының бірі - жеке адамды қалыптастыруға бағытталған рөлі жəне педагог қызметкерлер оқушылардың мемлекеттік білім беру стандартында көзделген деңгейден төмен емес білім, білік, дағды алуын қамтамасыз етуге, олардың жеке шығармашылық қабілеттерінің дамуы үшін жағдай жасау қажеттігі қарастырылған. Педагогикалық технология-бұл педагогикалық ғылым мен білім беру практикасы арасындағы біріктіруші" көпір", ол мақсатқа сәйкес келетін кепілдендірілген өнімді алу үшін қажет ғылым мен практикадан алынған барлық құнды заттарды қамтиды. Педагогикалық технологияны келесі кілт сөздермен сипаттауға болады: қолданбалы ғылым, процесс, кепілдендірілген өнім. Педагогикалық технология-берілген мақсатқа сәйкес кепілді рухани өнім алу мақсатында құралдар (әдістер, рәсімдер, әдістер) жүйесін іске асыру үшін көп факторлы процестер туралы қолданбалы педагогикалық ғылым. Тар мағынада, педагогикалық технология-бұл белгілі бір қасиеттері бар рухани өнімді алу үшін құралдар жүйесін (әдістер, процедуралар, әдістер) жүзеге асырудың күрделі процесі.
Педагогикалық технологиялардың мәні оңтайлы шығындар кезінде қойылған нәтижелерге (мақсаттарға) қол жеткізуге мүмкіндік беретін осындай құралдарды (әдістер, рәсімдер, әдістер) іске асыратын көп факторлы процестерді ғылыми негіздеуде болып табылады. Педагогикалық технологиялардың негізгі функциялары: - әлеуметтік - педагогикалық (жеке тұлғаны қалыптастыруға қоғамның әлеуметтік тапсырысын орындау),-білім беру (оқыту, тәрбиелеу, дамыту), - ұйымдастырушылық - басқарушылық, - тиімділікті бағалау, - оңтайландыру (жеке тұлғаны дамыту процесін жетілдіру). N. E. Кузнецова жаратылыстану-ғылыми цикл пәндерін оқытуда қолданылатын педагогикалық технологияларды модульдерге біріктіруді ұсынады:
* 1 модуль - дамыта оқыту технологиялары (проблемалық оқыту, пікірталастық оқыту, студенттерді зерттеу жұмысына оқыту технологиясы және т. б.);
* 2 модуль-ақпараттық педагогикалық технологиялар (бағдарламалау, алгоритмдік, компьютерлік, жаңа ақпараттық технологиялар, медиа- технологиялар);
* 3 модуль-оқытуға жеке сараланған тәсілге негізделген технологиялар (жеке оқыту, толық игеру технологиясы, жеке тұлғаға бағытталған оқыту);
* 4 Модуль-ынтымақтастық технологиялары (ойын технологиялары, ұжымдық оқыту әдістерінің технологиялары); 253
* 5 модуль-Оқу процесін ұйымдастырудың дәстүрлі емес жүйелеріндегі оқыту технологиялары (проблемалық оқыту эксперименттік оқыту нысандары, бірлесіп оқыту технологиялары, аралас оқыту технологиялары);
* 6 модуль-дидактикалық бірліктерді кеңейту технологиялары (оқытудың блоктық-модульдік технологиялары, оқытудың интегративтік технологиялары). Бұл модульдер, топтар мен кіші топтар химияны оқытудың көптеген жаңа модификацияланған модельдерін құруға ықпал етуі керек. Химияны оқыту әдістемесі кафедрасында (2010 жылдан бастап химиялық және экологиялық білім беру кафедрасы). А. И. Герцен көптеген жылдар бойы химик-оқытушылар (мамандар, бакалаврлар, магистрлер) химияны оқытудың заманауи (дәстүрлі және дәстүрлі емес) технологияларымен танысады. Химияны оқыту теориясы мен әдістемесі бойынша оқу бағдарламасындағы бөлім "химияны оқытудың технологиялық негіздері"деп аталады. Дәріс барысында студенттер химиялық білім берудің заманауи тұжырымдамалары мен технологияларымен танысады. Содан кейін практикалық сабақтар барысында студенттер заманауи технологиялардың мәні мен ерекшелігіне "енеді":
1) дамытушы,
2) проблемалық,
3) интерактивті,
4) сараланған,
5) тұлғаға бағытталған,
6) инновациялық,
7) интегративті,
8) оқытушылық,
9) бейімделгіш,
10) екі тілді химиялық Білім және Б. Иммерсивті семинар барысында студенттер оқытудың әртүрлі технологияларын меңгереді (ынтымақтастық технологиялары және химияны оқытудың ұжымдық әдістері, дидактикалық бірліктерді кеңейту технологиялары, оқытуды бағдарламалау және Алгоритмдеу технологиялары, нәтижелерді бағалау технологиялары, ойындарды пайдалану және т.б.). Педагогикалық практикадағы оқу жоспарына сәйкес практикалық батыруды ұстанатын орта мектептердегі тағылымдамалар студенттер білім беру практикасында университеттегі сабақтарда оқытылатын сол немесе өзге де оқыту технологияларын пайдалануға мүмкіндік алады. Химияны пәндік оқытуды технологияландыру үш негізгі бағыт бойынша жүзеге асырылуы мүмкін (н. е. Кузнецова): 1) технологияландыру қағидаттарына жауап беретін пәндік оқытудың жаңа жүйелерін құру және енгізу; 2) білім беру процесінде химияны пәндік оқытудың белгілі бір типіндегі жалпы қабылданған және инновациялық педагогикалық технологияларды (ақпараттық, педагогикалық технологияларды дамыту және т. б.) пайдалану; 254 3) химияны жүйелі зерттеудің әдістемелік жүйесіндегі технологиялардың әр түрлі үйлесімі. Химиядағы Пәндік білім беруді технологияландырудың алғышарттары Алгоритмдеу арқылы бақыланатын оқу процесін ұйымдастыру қабілетіне негізделген. Технологиялық оқыту дегеніміз білімді көбейту, басқарудың қатаң стилін қолдану және технократтық ойлауды қалыптастыру негізінде оқытуды білдірмейді. Технологиялық тәсіл шығармашылық процестерді кеңінен қолдануды, Оқушылардың репродуктивті және шығармашылық белсенділігін дамытуды, шығармашылық тәжірибені, құндылық қатынастарын жан-жақты игерумен жоспарланған білім беру стандарттарын жүзеге асыруды қамтиды, сонымен қатар химиялық білім беру процесін көп мәдениетті қоғамдағы уақыт сынақтарына барынша бейімдеуді қарастырады. Педагогикалық технологияларды таңдау және оларды химиялық білім беру процесіне енгізу кезінде келесі принциптерді басшылыққа алу керек: мақсаттылық, Интеграция және саралау, оңтайландыру, интеграцияланған қауіпсіздік, нәтижелерге кепілдік беру. Педагогикалық технологияның негізінде дидактикалық процесс жатыр, оның құрылымында өзара байланысты үш компонент бар: оқушылардың мотивациялық, танымдық белсенділігі және осы қызметті басқару (В.П. Беспалько). Дидактикалық процестің әр компонентін құруға негізделген бастапқы педагогикалық тәсілдерге байланысты бұл процестің әртүрлі технологиялары алынады, олардың саны өте көп.
1.2 Деңгейлеп саралап оқыту технологиясы
ХХ ғасырдың аяқ кезіндегі педагогикалық ой - тұжырымдардағы
гуманизм идеялары,еркін білім беру, оқушының жеке тұлғалық күшін дамыту үшін мектептің алдында оқытудың және тәрбиелеудің жаңа технологияларын қолдана отырып, жеке тұлғаның дамуына мектеп ортасында қолайлы жағдай жасау қажеттілігі туындайды. Мектептің педагогикалық құрылымындағы басты құндылық-оқушы және оның тұлғасы. Педагогика ғылымдарының докторы Ж.Караевтың деңгейлік оқыту жүйесі туралы іліміне сүйене отырып, сіз әр пән бойынша деңгейлік тапсырмалар дайындай аласыз. Өйткені, қазіргі экономикалық жағдай студенттен жаңа тенденцияларды талап етеді. Сондықтан ғылыми зерттеулер барысында педагогика саласындағы деңгейлік оқыту жүйесі студенттер үшін ғылым негіздерін игерудің тиімді әдісі болып табылады. Деңгейлік оқытудың ерекшелігі-оқушылар сабақ барысында бірнеше деңгейде жұмыс істей алады. Сонымен қатар, жаңа заманауи технологияларды оқыту барысында компьютерлер мен оларды басқару алгоритмдері біздің қоғамның маңызды бөлігіне айналды. Осылайша, қазіргі заманғы электронды оқулықтар жаңа оқытуды, оқытудың жаңа әдістерін және жаңа мазмұнды қажет етеді. [23]
Оқулықтардың жаңа технологияларының бірі деңгейлік тапсырмалар көмегімен жалпы білім беретін мектептердегі әрбір пәнді оқу болып табылады. Егер студенттерді деңгей бойынша оқыту мүмкін бе, оның тиімділігі қандай, деңгей бойынша оқытудың өзіндік ерекшеліктері қандай және жеке тұлғаны тәрбиелеуге не көмектесетіні туралы айтатын болсақ, онда деңгей бойынша оқу кезінде студенттердің практикалық және теориялық дайындығын, олардың оқуға деген ынтасын ескеру қажет., тұлға, әлеуметтік-психологиялық танымалдық, қажеттілік. Сондықтан тиімді дәреже алу үшін ғылыми жұмысты студенттің деңгейі мен біліміне байланысты ұйымдастыру қажет [24].
Қазіргі негізгі білім-бұл жеткілікті білімнің төменгі шегі. Баланы оқыту барысында мұғалім әртүрлі тапсырмаларды орындайды, оқушыға өлең оқиды, ережелерді үйретеді және жаттығулар жасайды. Ол мұны талап етеді. Бұл мұғалім үшін қиын жұмыс емес. Оқушы мұғалімнің кітаптағы айтқанын оқи алады, өлең оқи алады (тіпті ол қызықтырмаса да) және ережелерді айта алады. Бірақ басты сұрақ-студент зерттелетін материалдың ішкі әлемін түсінеді ме, болашақта оны өз бетінше іздей ала ма, өз тарапынан жаңа пікір қосып, оны өмірде жүзеге асыра ала ма.
Оқушылардың білім деңгейінің көрсеткішін келесідей бағалауға болады: I деңгей (төмен) - эпизодтық. Білімді жаңа күйге аудару оқытушының көмегімен жүзеге асырылады; II деңгей-ұғымдарды жүйелеу деңгейі. 70% ғылыми тұжырымдамаларды саналы түрде анықтайды; III деңгей (жоғары) бастапқы ғылыми тұжырымдамаға көшу (ауысу) деңгейін білдіреді [25].
Деңгей тапсырмаларының ауқымы өте кең. Оқулықтағы жаттығулар-өткен ережелерге сәйкес жұмысты қайталауға, пысықтауға, шоғырландыруға арналған тілдік және грамматикалық жұмыстар жүйесі. Деңгей тапсырмалары мәтіндерді, сөзжұмбақтарды, қызықты грамматиканы, тест сұрақтарын, іскерлік ойындар мен тренингтер жүйесін қамтиды. Олар оқу деңгейіне сәйкес келетін оқушының сараланған оқуы үшін ыңғайлы және оқу жоспарына сәйкес олар оқушының жасына және білім деңгейіне сәйкес жасалады және оқулықта қосымша қолданылады. Сабақ оқушыға деңгей бойынша білім беру үшін жаңа жолмен жоспарланған. Әр түрлі жұмыс түрлері оқушыларға деңгейлік тапсырмалар беру арқылы орындалады. Студенттің алған білімін жүзеге асыра алатындығы тексеріледі. Жұмысты өз бетінше орындау процесі бақылауға алынды. Нәтижесінде деңгейлік міндеттерді пысықтаудың тиімділігі байқалады. Студенттің белсенділігі мен белсенділігі артады, ол шығармашылыққа ұмтылады. Деңгейлік оқыту барысында олар біліктілікке жетеді.
Бірінші деңгейдегі тапсырмалар оқушының жас ерекшеліктеріне, мемлекеттік стандарт талаптарына сәйкес бағдарлама көлемінен аспайтын білімнің ең төменгі шектеріне сәйкес келеді. Лексикалық тақырыптар мен грамматикалық тапсырмаларды, тілдік ережелер мен сынып бағдарламасына байланысты жазбаша тапсырмаларды орындайды. Кейінірек, орта мектепте ол өзінің жадында мәңгі қалу үшін сөздік минимумды үйренеді. Ол тыңдай алады, түсінеді, оқиды, аударады және жаза алады. Басқалардың не айтқанын түсінеді, сұрақтарға жауап береді, олар естігендеріне негізделген.
Екінші деңгейдегі тапсырмалар сабақ бағдарламасына сәйкес лингвистиканың барлық түрлерімен жұмыс істей отырып, түрленіп, күрделене түседі. Қажет болса, Студент өз бетінше қызмет етеді. Оқу мотивтері қанағаттанарлық. Тілек өте үлкен. Студенттің қарым-қатынас жасау, түсіну, қабылдау және жазу қабілеті эпидемия деңгейінен әлдеқайда жоғары болады.
Үшінші деңгей шығармашылық мотивтерінің айқын көрінісімен, өзіндік белсенділігімен, жағдайын талдай білуімен және жаңа жағдайда білімді қолдана отырып, оқушылардың логикалық ойлауының жоғары деңгейімен сипатталады. Есеп беру, Иллюстрация және визуализацияға байланысты тапсырмаларды орындайды. Жағдайға байланысты әртүрлі нұсқаларда диалог жүргізеді. Мәтін негізінде сұрақ қояды. Талдау, жалпылау және салыстыруды орындайды. Танымдық - іздестіру (эвристикалық) типті жұмыстарды өз бетінше іздеуді орындайды.
Төртінші деңгей дарынды, ізденгіш, дарынды, талапшыл балаларға арналған. Мұғалім студенттерге тек тақырып береді, оқушының өзі мақсат қояды, әдістерді іздейді және нәтижеге қол жеткізеді. Дыбыс жазу жұмыстарын орындайды [26].
Педагогикалық практикаға оқытудың деңгейлік технологияларын енгізудің негізгі себебі оқу ақпараты көлемінің артуы, оқушылардың "салмағының" артуы болды. Деңгейлік оқыту-оқылған ақпарат көлемін азайту есебінен емес, оқушыларға қойылатын түрлі талаптар іске асырылады. Деңгейлік оқыту технологиясының мақсаты әр оқушының оқу материалын өзінің даму деңгейінде игеруін қамтамасыз ету болып табылады.
Деңгейлеп оқытудың ерекшеліктері:
1. Денгейлеп оқыту әр оқушыға өз мүмкіндіктерін барынша пайдалана отырып білім алуына жағдай жасап, мүмкідік береді.
2. Денгеилеп оқыту әртүрлі катигориядағы балаларға бірдей зейін аударып, олармен саралай жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
3. Денгейлеп-саралап оқыту құрылымында білімді игерудің негізгі үш денгеиі қарастырылады: ең төменгі денгеи (минималды базалық),бағдарламамалық, күрделенген денгей.
Базалық денгей-мемлекеттік стандарт бойынша анықталған ең төменгі шек. Сондықтан оны әрбір оқушы менгеруі тиіс. Бұл деңгей оқушыға өзінің қызығушылығы мен қабілетін ескере отырып, уақыты мен күшін дұрыс пайдалануына мүмкіндік береді.
4. Оқушының жеке тәжірбесіне негізделген оқыту технологиясы тиімді де нәтежелі болу үшін.
Жеке тұлға ерекшеліктеріне;
Психикалық даму ерекшеліктеріне (есте сақтау, қабілетінің ерекшелігіне, ойлау, қабылдау, зейін ерекшелігіне,өзінің эмоциясын басқара білуіне);
Пән бойынша білімді игеру деңгейіне оқушының білімімен іс-әрекет тәсіліне назар аударып,көңіл бөлу керек [27].
Деңгейлеп саралап оқытуда негізделген технология дамыта оқыту идеясын жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Өйткені ол оқушының ойлауын, елестету мен есте сақтауын, ынтасын белсенділігін дағдысын, білім сапасының дамуын қамтамасыз етеді. Мақсаты: əр оқушыны оның қабілеті мен мүмкіндік деңгейіне қарай оқыту. Оқытуды оқушының əр түрлі топтарының ерекшелігіне сəйкес бейімдеу, ыңғайлау.
Ерекшелігі:
1. Таланттылар өздерінің қабілеті мен икемділігін одан əрі бекіте түседі, əлсіздер оқуға ниет білдіріп, сенімсіздіктен арылады.
2. Оқушылардың оқуға деген ынтасы артады.
3. Білім дəрежесі бірдей топтарды оқыту ісі жеңілдейді.
Міндетті нәтижелерге негізделген деңгейлік сараланған оқыту технологиясы келесі ерекшеліктермен сипатталады-барлық студенттер үшін базалық білімнің міндетті деңгейі, студенттерге берілген тапсырмаларды саралау, егер тапсырма оқушы үшін қол жетімді және қолайлы болса, білімнің негізгі деңгейі оқушының біртіндеп дамуына ықпал етуі керек.Заманауи педагогикалық оқыту технологияларының тетігі ретінде, оқушыға ерік беріңіз. ол оқу деңгейін таңдаудағы еріктілікпен сипатталады, студент өзінің мүмкіндіктері бойынша міндетті деңгейден төмен емес білім алады. Сараланған оқыту технологиясы сараланған оқыту - бұл: - оқушылардың білімін ескере отырып, оқу процесінде мұғалімдердің жұмыс істеуі; - әр түрлі топтарды оқыту процесінде жалпы дидактикалық жүйені тарату; - олардың танымдық сипаттамаларын есепке алу мақсатында әртүрлі мектептер мен сыныптар, топтар үшін оқыту жағдайларын жасау.
Педагогикалық жүйелер қатарындағы білім беру процесін саралаудың өзіндік мақсаты бар. Сараланған оқыту әдісі-бұл оқу процесінің белгілі бір дағдыларын қамтитын сараланған оқытуды ұйымдастырудың құралдары мен әдістерінің жиынтығы. Оқытудың кез келген жүйесінде оқушыларды белгілі бір саралау жүргізіледі. Сондықтан сараланған оқыту әдісінің өзі әртүрлі әдістемелік құралдарды қолдана отырып жүзеге асырылады. Табиғаты бойынша ол келесі түрлерге бөлінеді: - жасына қарай; - жынысы бойынша; - қызығушылықтары бойынша; - ақыл-ой дамуы бойынша; - жеке психологиялық типтер бойынша; - денсаулық жағдайы бойынша.
Мақсаты: барлығын мүмкіндігінше үйрету. Әр түрлі топтағы студенттерді нақты оқытуға бейімдеу. Мүмкіндіктер: - жақсы үлгерімі бар оқушыға көңіл бөлуге, әлсіз оқушыға көмектесуге мүмкіндік бар; - қиын балалармен тиімді жұмыс істеуге мүмкіндік бар; - жақсы оқушының терең білім алуына жағдай бар; - оқушылардың қабілеттері артады; - әлсіздердің оқуға мүмкіндігі бар; - бірдей деңгейдегі студенттерді оқыту мен тәрбиелеуде қиындықтар жоқ. Сынып ішіндегі саралау. Балалардың дамуы, қабілеттері мен қабылдауы әр түрлі болғандықтан, ең жақсы, ең жақсы оқушылар мен нашар оқушылар бір сыныпта туылады. Сондықтан мұғалім сабақ барысында және оның барлық кезеңдерінде балалармен түсіндіру, жаңа материалды ұсыну, сабақты қорытындылау, қайталау, білімін, дағдылары мен қабілеттерін тексеру бойынша сараланған жұмыс жүргізеді[28].
Жаңа материалды түсіндіру кезінде мұғалім мынадай мəселелерге көңіл аударады.
І. Ең басты негіз, ядро - білім мазмұны, пəннің теориялық мəні, тірек мəліметтері. Алғашқы деңгей əрбір тақырыптың ең негізгі де, басты қарапайым мазмұнын ашып, толық болғанмен, сол тақырыптың білуге міндетті тұтас бейнесін береді. Бұл базалық деңгей ретінде қабылданған.
ІІ. Қосымша мəліметтер алғашқы деңгейде алған білімді одан əрі кеңітіп, дəлелдеп, тиянақтайды, негізгі мазмұнын нақтылайды, ұғымдардың не үшін қалай қолданылатынын көрсетеді. Бұл деңгей мəліметтер көлемін арттырып, негізгі материалды тереңірек түсінуге көмектеседі.
ІІІ. Дамытушы мəліметтер - материалды біршама тереңдетіп, оған логикалық негіз береді, болашақ шығармашылықпен қолдануға жол ашады. Бұнда бала өз бетімен жұмыс істеуге дағдыланады.
Мұғалім бүкіл сыныпқа берілетін материалды екінші деңгей көлемінде оқушылар білім мазмұнын, ең болмағанда бірінші деңгейде (стандарттық деңгей) меңгеруі міндетті екенін ескере отырып, өз бетімен жұмыс (барлық материалды қамтитындай) арқылы қорытындыланады. Үшінші деңгей өз бетімен орындалатын жеке тапсырмаларды жалпылама қайталауды меңгеруді толықтырады.
Өз бетімен жұмыс үшін дидактикалық материалдың үш нұсқасы іріктеледі.
І. Нұсқа міндетті білім деңгейіне сəйкес келеді.
ІІ. Нұсқа оқулықтан есептер мен жаттығулар қосымша ұсынылады.
ІІІ. Нұсқа көмекші оқу-əдістемелік əдебиеттерден алынған тапсырмалардан тұрады. Қандай деңгейдегі тапсырманы таңдау оқушылардың өз еріктеріне беріледі. Сөйтіп, барлық оқушылар үшін білімнің базалық минимумы қамтамасыз етіліп, сонымен қатар əр жеке тұлғаның шығармашылық қабілетінің дамуына кең жол ашады. Білімді тексеру кезінде саралау тереңдеп, кеңейіп, əр оқушының жеке табысқа жетуін есепке алуға ауысады
Іскерлік ойынның жүргізілу технологиясы
Дайындық кезеңі. 1. Ойынды дайындау. - сценарийін дайындау; - жоспар құру; 72 73 - жалпы сипаттау; - мазмұнын меңгеру; - материалмен қамтамасыз ету. 2. Ойынға кіріспе: - проблемалық мақсат қою; - шарттарын білу; - топ құру; - рөлдерді бөлісу; - регламент белгілеу; - жалпы түсінік беру; - тиісті консультация беру.
Ойынды жүргізу кезеңі.
1. Топтық жұмыс: - əдебиеттермен жұмыс; - тренинг; - ойлану; - ойыншылармен жұмыс.
2. Топ аралық жұмыс, пікірталас: - топтардың жұмыстарын баяндауы; - нəтижені қорғау; - пікірталас туғызу. Талдау жəне қорытындылау кезеңі. - ойынға қорытынды жасау; - талдау, рефлексия; - баға жəне өзіндік баға; - қорытындылау, жинақтау; - ұсыныстар беру. С. Н. Лысенкованың технологиясы Тірек сигналдарын пайдалана отырып перспективалықжеделдете оқыту
Мақсаты: білім, білік дағдыны қалыптастыру, стандартқа бағыттау. Оқушылардың барлығын табысты оқыту.
Ерекшелігі: 1. педагогикалық ынтымақтастық;
2. тұлғалық қарым-қатынас;
3. оқу материалдарының мазмұнының жүйелілігі
4. материалдардың сабақтастығы;
5. саралау, тапсырманың əр оқушыға жеткізілуі;
6. білетін оқушы арқылы білмейтін оқушыны оқыту;
7. түсінбегенді қайта түсіндіру, қателесуден қорықпау. Әдістемелік ерекшеліктер: - үй тапсырмасы жаңа материалдар бойынша әр жеке жұмыстың тиімділігіне байланысты беріледі;- оқушыларға ережелерді түсінбестен есте сақтауға үйретпеңіз; - ата - аналардың өзара әрекеті; - мектеп жылдарының өзара байланысы; - мұғалімге оқушыны, сондай-ақ оқушыны оқуға үйретуге мүмкіндік беріңіз. Білім беру құндылығы: - мейірімділік; - өзара көмек; - ұйымшылдық; - табысқа ұмтылу; - толық тәуелсіздік[29].
Оқу процесінің белгілі бір бөлігін қамтитын және шешімдерді ұйымдастыратын сараланған оқыту технологиясы оны оқытуға арналған құралдар жиынтығы түрінде көрінеді. Сыныптар мен топтарда оқу үшін әртүрлі қолайлы жағдайлар жасау қажет; әдістемелік, педагогикалық, психологиялық және ұйымдастырушылық-басқару шаралары біріктірілген.
Деңгейлеп оқыту технологиясының мақсаты: әрбір оқушы өзінің даму деңгейінде оқу материалын меңгергенін қамтамасыз етеді.
1) Деңгейлеп оқыту әр оқушыға өз мүмкіндіктерін пайдалана отырып, білім алуына жағдай жасауға мүмкіндік береді;
2) Деңгейлеп оқыту әр түрлі категориядағы балаларға, олармен саралай жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
3) Деңгейлеп-саралап оқыту құрылымында білімді игерудің бірнеше деңгейі қарастырылады: ең төменгі деңгей (базалық), бағдарламалық, күрделенген деңгей сондықтан әрбір оқушы меңгеруі тиіс.
Деңгейлеп- саралап оқытудың міндеттері:
1. Ақпараттық және деңгейлеп оқыту технологиясының тиімді әдістерін пайдалану арқылы білімге деген қызығушылығын арттырып, танымдық қабілеттерін дамытуға жағдай жасау. Деңгейлеп оқыту технологиясын қолдану нәтижесінде дарынды оқушыларды анықтау және олармен жұмыс істеу.
2. Оқушы жүрегіне жол табу арқылы сабақтардың әрбір сәтін қызықты, ұтымды өткізу. Оқушыларды тек берілген мәліметті тыңдаушы емес ізденуші, зерттеуші өз ойын еркін дәлелдей алатын, пікірін ортаға сала білетін жеке тұлғаны қалыптастыру. Оқушының бойындағы ынта-ықыласын жойып алмай, жеке дара қабілетінің дамуына мүмкіндік жасай отырып, қабілетін дамытып, шығармашылығын шыңдау...
3. Оқытудың жаңа технологияларын қолдана отырып, жеке, жұпта, топта жұмыс істеу барысында мұғалім мен оқушының ынтымақтастығын қалыптастыру, оқушылардың ойына ерекше құрметпен қарау. Оқушыларды өзін-өзі қадағалай алатын, іс-әрекетін ретімен орындап, өзін - өзі жетілдіретін шығармашыл, ізденімпаз тұлға қалыптастыру[30].
2.1 Мектепте бейметалдар тақырыбын деңгейлеп оқытудың тиімділігі мен маңызы.
Деңгейлер бойынша саралау-бір сыныпта бір бағдарламаны және бір оқулықты қолдана отырып, студенттердің оқу материалын әртүрлі деңгейлерде игеруі.
Белгілі жоқтығынан бірдей даму деңгейін, оқушылардың айырмашылықтар қабілеттері мен басқа да себептер бар үздіктері мен үлгермеушілер мен аттестат толмағаны оқушылары. Осыған байланысты сараланған деңгейлік оқыту технологиясы Әр оқушының қабілетіне, қабілетіне және деңгейіне сәйкес оқытуды қамтиды. Деңгейлік оқытудың мақсаты - әр оқушының оқу материалын өзінің даму деңгейінде игеруін қамтамасыз ету.
Оқыту технологиясын қолдану оқушылардың уәжін басатын, объективті емес және жіберілген қателіктері үшін жазалауға бағытталған бағалау тәсілін өзгертуді талап етеді. Кез-келген адам таным процесінде белсенді болуға немесе қандай да бір себептермен жіберілген қателік жағдайында оны түзетуге құқылы. Студенттің белсенділігі көптеген мінез-құлық параметрлері бойынша бағаланады. Өте маңызды үйренді бағалаймыз нәтижелері. Сонда баға оның қателігі үшін жаза емес, оның жетістігі, қызығушылығы мен қажеттілігі үшін ынталандыру құралы болады. [31].
2 ЭКСПЕРИМЕНТТІК БӨЛІМ
Мен осы жұмысымды Түркістан облысы, Төле би ауданы, Бірінші мамыр ауылы, Бірінші мамыр жалпы орта мектебінде өткіздім, Мен өз тәжірибемді 9 А сыныбында жүргіздім, бейметалдар тақырыбын деңгейлеп оқытудың тиімділігі мен маңызыздылығын түсіндірдім.
Бейметалдар тақырыбына өткен сабағымның үлгісі
Жаңа тақырып
Элемент -Бейметалдар
Оқу мақсаты
* Бейметалдар туралы жалпы мағлұмат беру
*
Бейметалдардың периодтық жүйедегі орнын көрсетуге үйрету
Сабақтың мақсаты
Барлық оқушылар:химиялық элементтерді, бейметалдарға жіктей алады
Оқушылардың басым бөлігі: бейметалдардың физикалық қасиеттеріне мысал келтіре алады.
Кейбір оқушылар: металдар, бейметалдар элементтердің химиялық қасиетерін біле отырып, мүмкін болатын реакцияны жаза алады. Химиялық реакциядағы тотықтырғыш пен тотықсыздандырғышты анықтай алады.
Бағалау критерийлері
Бейметаллдардың физикалық және химиялық қасиеттерінің мәнін түсінеді
Құндылықтарға баулу
Алынған білімді өмірде ұжымдық, бірлесіп қолдануға үйрету.
Негізгі идеялар
Бейметалл екі элемент - жер қыртысы массасының 76% - ын қарайды. Бұл оттек пен кремний.
Жай заттар - бейметалдар. Бейметалдар бір атомды да, екі атомды да молекулалар түзеді. Бір атомды бейметалдарға, тіпті ең белсенді заттармен де, әрекеттеспейтін салғырт газдар (He, Ne, Ar, Kr, Xe және ) жатады. Бейметалдар кәдімгі жағдайда әртүрлі агрегаттық күйде болады:
Газдар - H2, O2, N2, Cl2
Сұйықтар - Br2
Қатты заттар - күкірт, фосфор, кремний, көміртек және т.б
Бейметалдардың түстері де әртүрлі: фосфор - қызыл, бром - қызыл қоңыр, күкірт - сары, хлор - сарғыш жасыл йод булары - күлгін түсті.
Бейметалдардың химиялық қасиеттері.
Жай заттармен әркеттесуі
1. Металдармен әрекеттесуі.
2. Басқа металдармен әрекеттесуі.
3. Барлық бейметалдар, фтордан басқасы, оттекпен әрекеттеседі.
Бейметалдардың ішінде табиғатта жай заттар түрінде азот, оттек, және күкірт кезедседі. Олар: су, минералдар, тау жыныстары әртүрлі силикаттар, фосфаттар, бораттар.
Пәнаралық байланыс
Физика (атом, металл, бейметалл) қасиеттері
Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері
Ресурстар
Сабақтың басы
3 мин
3 мин
5 мин
Ұйымдастыру кезеңі:
Сәлеметсіз бе, менің оқушыларым!
Үш топқа түрлі-түсті жапсырмаларды қолдана отырып, топтарға бөлінейік.
Жапсырмаларда көрсетілген осы элементтің периодтық кестесіндегі орынды тауып, маған ақпарат беріңіз
Сіздің тобыңыз қалай аталады?
Бірінші топ "Галогендер",
Екінші топ "Бейметалдар",
Үшінші топ "Азот топшасы"
Кітаптар мен дәптерлеріңізді ашыңыз. Бүгінгі жаңа тақырыпты жазыңыз.
"Элементтер: Бейметалдар"
Дескриптор
oo Оқушылар элементтері жіктей алады
oo Химиялық элементтерге сипаттама жасай алады
Оқушылардың жұмысына топ басшылар комментария айтып, дескрипторға сәкестігін жеткізеді.
Кел қайталайық үй тапсырмасын.
Үй тапсырмасы (стикерлерді таңдаңыз-стикерлерді таңдаңыз)
Осыған орай, бұл мәселелер
1. Бейметалл қасиеттерінің периодтық тенденцияларына сәйкес қай элементтің үлкен атомдық радиусы бар? (Бейметалл қасиеттерінің мерзімді тенденцияларына сәйкес қай элементтің үлкен атомдық радиусы бар?)
2. Бейметалл қасиеттерін арттыру үшін элементтерді сұрыптаңыз: Не, Ne, Ar, Kr ,O2 , N2 ,F2 ,Cl2 .
3. Неліктен көптеген асыл газдардың электрөткізгіштік мәні нөлге тең? (Неліктен электрөткізгіштік мәні
көптеген асыл газдар нөлге тең бе?)
4. Бейметалдың сол кезеңдегі металмен салыстырғанда иондық радиусы аз. Сен келісесің бе? Неліктен? (Бейметалдың сол кезеңдегі металмен салыстырғанда иондық радиусы аз. Сен келісесің бе? Не үшін?)
Бір-біріңізге баға қойыңыз, бастайық.
Жауап берген оқушыларды әр топ мүшесі бағалайды.
Бейнені көрейік.
Мен оқушыларға бейметалдардың жиынтықтарын көрсетемін, олардың физикалық және химиялық қасиеттерін бейнеклип арқылы көрсетемін.
Бұл видеода біз не туралы айтамыз?
- бұл бейне туралы ...
Бейметал, Өтпелі элементер стикерлер
Видео
https:www.youtube.comwatch?v=brc NH0wGoRQ
Сабақтың ортасы
2 мин
5мин
5 мин
5 мин
8мин
2 мин
Бейметалдар топырақ массасының,өсімдік массасының және адам денесінің неше пайыз үлесін құрайды?
Сабақта біз бұл сұраққа жауап беруіміз керек.
Алдымен мәтінді оқыңыз. Мен сізге 2 минут беремін. Сіз бастай аласыз
Фосфор жанса будақтап,
Ақ түтінін тузеді,
Ол түтінді су сорып,
Қандай қосылыс түзеді? (фосфор оксиді,фосфор қышқылы)
4. Түссіз ауыр сұйықтық,
Су құйылса қызып тұр.
Ылғал тартып ауадан,
Күштілігі артып тұр.
Ал, қанекей,айтыңдар,
Қай қышқылды айтып тұр? (күкірт қышқылы)
5. Түрім қара бақсаңыз,
Қызарамын жақсаңыз. (көмір)
Келіңіз және асыл тастарыңызды алыңыз
1. Ол қатты ма? Жоқ, бұл олай емес. Бұл түссіз, иіссіз, дәмсіз газ. Оның бірқатар ерекше қасиеттері бар. Мысалы, ол барлық элементтер арасында ең төменгі қайнау температурасына ие -268,9 °C (-452,0 °F). Газдың қайнау температурасы-бұл газ сұйықтыққа айналатын температура. (He)
2. Бұл жақсы өткізгіш пе? Жоқ, бұл олай емес. Бұл иіссіз, дәмі жоқ, ашық сары түсті қатты зат. Бұл химиялық белсенді элемент, ол қолайлы жағдайларда газдар, алтын және платинадан басқа барлық элементтермен байланысады. Күкірт әртүрлі аллотропты модификацияларда пайда болады: ромбтық, моноклиникалық, полимерлі және басқалар (S)
3. Ол нәзік пе? Иә, дәл солай. (C) көміртектің физикалық және химиялық қасиеттері элементтің кристалды құрылымына байланысты. Оның тығыздығы графит үшін 2,25 г см3 (1,30 Унциядюйм) және Алмаз үшін 3,51 г см3 (2,03 Унциядюйм3). Графиттің балқу температурасы 3500ºc (6332ºf), ал экстраполяцияланған қайнау температурасы 4830ºC (8726ºf).
Аталуы
Химиялық элемент
Химиялық қосылыс
Қоспа
Гелий
Б
М
Ж
Сутек
З
Е
О
Бор
П
Й
Х
Көміртек
О
Л
М
Кремний
Е
В
П
Фосфор
Т
Н
Б
Мышяк
Ц
А
Ю
Оттек
Л
З
И
Күкірт
А
Д
Р
Селен
Г
А
Ф
Телур
Р
Й
А
Бейметалдар:
* Ядро заряды біртіндеп өседі
* Электрон қосып алуға бейімділігі жоғары
* Тотықтырғыштық қасиеті басым болады.
:: Атомның радисы(IV-VII) неғұрлым кіші болса, сыртқы электрондары күшті тартады.
* ең күшті тотықтырғыш Фтор
* Нағыз бейметал негізгі топша элементтері.
* Электрон қабылдауға бейім кледі
* Жылу ток өткізбейді.
* Суда нашар ериді.
* Сыртқы қабаты электрон қабылдауға бефім келеді
* Тотықтырғыш қасиеттері солдан оңға қарай, ал топтарда төменнен жоғары қарай артады.
* Күңгірт, жылтыр емес көрініс
* Нашар электр өткізгіштер
* Нашар жылу өткізгіштер
* Өткізгіш емес
* Сынғыш қатты пішін
Ойын. Химиялық реакцияларды жазу үшін осы элементті пайдаланыңыз
Бейметалдар
Электрондарды алуға бейім
Сутегі газын сұйылтылған қышқылдардан шығармаңыз
Қышқыл оксидтерді қалыптастыру үшін оттегімен әрекеттеседі: көміртегі (C) + оттегі (O2) -- көмірқышқыл газы (CO2)
Ковалентті қосылыстар түзу үшін сутегімен әрекеттеседі: көміртек (C) + сутегі (H2) -- метан (CH4)
Қышқыл оксидтерді қалыптастыру үшін оттегімен әрекеттеседі:
C+O2=
Көміртек оттегімен әрекеттесіп, диоксид түзеді
Карбид металын қалыптастыру үшін металмен әрекеттеседі
C+Al=
Көміртек алюминиймен әрекеттесіп, алюминий карбидін түзеді
Жауап сутегімен білімі бар ковалентных қосылыстар
Көміртек метанды қалыптастыру үшін сутегімен әрекеттеседі.
Дұрыс жазған баланы қол орамалмен бағалаймын.
Дескриптор:
-оқушылар химиялық элементтердің физикалық және химиялық қасиеттерін түсініп, оларды тақылай алады.
Сіз білесіз:
-Бейметал элементтердің физикалық және химиялық қасиеттерін білу.
Мақсатымызға жеттік па? (Оқушылар дескрипторды айтады)
Ал енді кім осы тақырып бойынша қосымша материалдар жинап келген? ортаға тастайық.
КОНТЕКСТЕГІ ҒЫЛЫМ
Асыл газдар Жарық шамдарында қолданылады. Неон қызғылт-қызғылт түсті береді. Аргон мен гелий күңгірт көк жарық алу үшін біріктіріледі. Аргон және гелий шамы шексіздік түрінде.
фактілер
- Мына заттардың арасынан бейметал және оның қосылыстарын ажырат:
- Өзгерістерді жүзеге асыр:
S--SO2--SO3--H2SO4--CaSO4
P--P2O5--H3PO4--K3PO4
С -- СО -- СО2 -- Na2CO3 --NaCl
ҚҰС әдісі арқылы топтар бір-бірін бағалайды.
Қызметі
Бейметалдардың элементтердің физика-химиялық қасиеттері.
Элементтердің физикалық қасиеттері
түсі
Балқу температурасы
қайнау температурасы
тығыздығы
He
түссіз
-272,20
-268,93
0,164гдм[3]
C
Қара
3500
4830
2.25
Cl
сары-жасыл
-100.98
-34.6
3.214
I
Күлгін қара
113.5
184.35
4.93
P
ақ
44.1
280
1.88
S
ашық сары қатты
388.36
717.8
2
Хе
түссіз, дәмсіз және иіссіз газдар
268,93
268,93
0,17
Не
272
272
0,84
Ar
270
270
1,66
Бейметалдардың химиялық қасиеттері
Cl2
+
Nal
--
C
+
O2
--
N2
+
Al
--
P
+
O2
--
Si
+
Mg
--
S
+
O2
--
S
+
H2
--
I2
+
O2
--
Деңгейлік тапсырмалар:
- 21x3+ және Y2 иондары бірдей электронды конфигурацияға ие. Периодтық кестеде Y орнын табыңыз. (21x3 + және Y2 иондары бірдей электронды конфигурацияға ие. Периодтық кестеде Y орнын табыңыз)
Секунд
- Элементтер магнезийін (12mg), оксигенді (8O), силиконды (14SI) және зинді (30zn) (магний (12mg), оттегіні (8o), кремнийді (14si) және мырышты (30zn) элементтер үшін валенттілік электрондарының санын табыңыз)
Mg=2, O=2, Si=4, Zn=2
- X атомдық массалық саны-70, ал X нейтрондарының саны-39. Периодтық кестеде X элементінің тобы мен период нөмірі қандай? (Атом сана Х 70, ал нейтрондар сана х 39. Мерзімді кестеде х элементінің топтары мен кезеңдерінің саны қандай?)
Yb, Джорджия
- Z2-ионның 18 электроны бар. Периодтық кестеде Z атомының тобы мен период нөмірі қандай? (Z2 ионында 18 электрон бар. Периодтық кестеде Z атомының тобы мен период нөмірі қандай?) S
Үлестірме қағаздары
Жұмбақ
Сабақтың соңы
1 мин
1 мин
Үй тапсырмасын алыңыз
- Бейтарап Атом үшін 3580br:
а) ядродағы нейтрондар мен протондардың санын табыңыз.
б) ондағы s-электрондардың саны қанша?
в) 4P орбитальдарында қанша электрон бар?
г) орбитальдың қай түрі басқаларына қарағанда көп электрондарға ие?
ҮІ. Кері байланыс (не үйрендім, не қиын болды, сұрақ.) (3 минут) Оқушылар себетке жабыстырады.
- мен бүгінгі сабақты толығымен түсіндім
- сабақты жартылай түсіндім, әліде ізденуім керек
- бұл тақырып бойынша маған әлі де жүмыс жасау керек, дәрумендер керек
Біздің сабақ аяқталды. Сіз өте жақсы жұмыс жасадыңыз.
Жақында кездесуге дейін!
Деңгейлік - Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?
Бағалау - Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?
Денсаулық және қауіп-сіздік техника-сын сақтау
Деңгейлік тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтуы мүмкін (Гарднер бойынша көптік зият теориясы).
Уақытты тиімді пайдалана отырып, саралауды сабақтың кезкелген кезеңінде қолдануға болады.
Бұл бөлімде оқушылардың сабақ кезінде нені үйренгендерін бағалау үшін қолданатын әдіс-тәсілдер:
Жылдам оқушыларға ағылшынша тапсырма беру
Тапсырманы орындау барысында қиындықтарға ұшыраған оқушыларға көтермелеу мақсатында периодтық жүйедегі және металдардың физикалық қасиеттеріне байланысты тапсырмалар беру. Жылдам қабылдап жатқан оқушылардың химия мен ағылшын химиясы даму үшін металдар мен бейметалдардың химиялық қасиеттерін химиялық реакция жүргізу барысында дәлелдейді.
Денсаулық сақтау технология-лары.
Сабақта сергіту жаттығу-лары мен белсенді жұмыс түрлерін қолдану.
Осы сабақта қолданыла-тын
Қауіпсіздіктехникасы ережелері-нің тармақ-тары
Сабақ бойынша рефлексия
Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болды ма?
Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?
Бұл тарауды сабақ туралы рефлексия жасау үшін пайдаланыңыз. Сол бағандағы өзіңіз маңызды деп санайтын сұрақтарға жауап беріңіз.
Жалпы бағалау
Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?
1:
2:
Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?
1:
2:
Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?
2-сабақ
Тақырыбы
Қоршаған ортадағы бейметалдар және оның қосындылары. Қазақстандағы бейметалдардың табиғи ресурстары.. Бейметалдар қосындыларының тірі және өлі табиғатта кездесуі мен маңызы.Сұйық кристалдар . Нанохимия туралы ұғым
Мақсаты
Адам организміндегі бейметалдардың маңызының және таралуының үлгісі, Қазақстандағы бейметалдардың таралған орындарының картасының мазмұнымен таныстыру ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
ОҢТҮСТІҢ ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ПЕДАГОГИКАЛЫҚ
УНИВЕРСИТЕТІ
Серікбаева Аружан Құрбанәліқызы
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Мектепте бейметалдар тақырыбын деңгейлеп оқытудың тиімділігі мен маңызы.
5В012500 - Химия және биология мамандығы бойынша
Шымкент 2022
Ф.7.06-02
Қазақстан республикасының білім және ғылым минстрлігі
Оңтүстік қазақстан мемлекеттік педагогикалық университеті
Қорғауға жіберілді
___________ Кафедра меңгерушісі
___________Шағраева Б.Б.
_________2022 жыл
Мектепте бейметалдар тақырыбын деңгейлеп оқытудың тиімділігі мен маңызы.
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Мамандығы 5В012500 - Химия және биология
Орындаған Серікбаева А.Қ.
Ғылыми жетекші
тех.ғ.к., доцент Керимбаева К.З.
Норма бақылаушы Серикбаева А.М.
Шымкент 2022
М А З М Ұ Н Ы
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 1 ӘДЕБИ ШОЛУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1.1 Білім беру жүйесінде қолданылатын қазіргі заманғы педагогикалық технологиялардың негізгі ұстанымдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Деңгейлеп саралап оқыту технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 1.3 Мектепте бейметалдар тақырыбын деңгейлеп оқытудың тиімділігі мен маңызы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2 ЭКСПЕРИМЕНТТІК БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Бейметалдар тақырыбы бойынша бақылау жұмысы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ...
0.1 Бейметалдар тарауы бойынша білімді тексеруге арналған тест тапсырмалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
0.2 Бейметалдар тақырыбы бойынша жазбаша бақылау жұмыстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
0.3 Химия сабағында деңгейленген тәсілді іске асыру бойынша тәжірибелік-практикалық зерттеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
0.4 Эксперименттің қалыптастырушы кезеңін өткізу әдістемесі ... ... ... ... ... ... .
0.5 Эксперименттің бақылау кезеңінің нәтижелерін талдау қалыптастыру кезеңінің соңында біз зерттелген тақырыптар бойынша білімді бақылау бөлімін жүргіздік. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3 Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4 Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
КІРІСПЕ
Қазіргі кезеңде Республикамызда білім берудің жаңа жүйесі жасалып, қазақстандық білім беру жүйесі әлемдік білім беру кеңістігіне енуге бағыт алуда. Бұл педагогика теориясы мен оқу - тәрбие үрдісіндегі елеулі өзгерістерге байланысты болып отыр: білім беру парадигмасы өзгереді, білім берудің мазмұны жаңарып, жаңа көзқарас, жаңаша қарым - қатынас пайда болды. Мемлекеттік білім стандарт деңгейінде оқыту үрдісін ұйымдастыру жаңа педагогикалық техналогияларды ендіруді міндеттейді.
Білім беру саласы қызметкерлерінің алдында қойылып отырған басты міндеттерінің бірі - оқытудың әдіс-тәсілдерін үнемі жетілдіріп отыру және қазіргі заманғы педагогикалық технологияларды меңгеру.
Келер ұрпаққа қоғам талабына сай тәрбие мен білім беруде мұғалімдердің инновациялық іс-әрекеттің ғылыми - педагогикалық негіздерін меңгеруі маңызды мәселелердің бірі. Өйткені жаңа педагогикалық технологияны меңгеруге мұғалімдерді даярлау - оларды кәсіби білімін көтеруге дайындау аспектісінің бірі және тұлғасын қалыптастыру үрдісіндегі іс - әрекеттің нәтижесі болып табылады. Мемлекеттік білім стандарты деңгейінде оқыту үрдісін ұйымдастыру оқу - тәрбие үрдісіне жаңа педагогикалық технологияны ендіру міндеттейді. Жаңа педагогикалық технологиялар - бұл білімнің басында мақсаттарымен біріктірілген пәндер мен әдістемелердің, оқу - тәрбие үрдісін ұйымдастырудың өзара ортақ тұжырымдамасымен байланысқан міндеттерінің, мазмұнының, формалары мен әдістерінің күрделі және ашық жүйелері, мұнда іс-әрекет оқушының дамуына жағымды жағдайлар жиынтығын құрайды.
Оқытудың жаңа технологияларының принциптері - оқытудың ізгілендіру, өздігінен дамитын, дұрыс шешім қабылдай алатын, өзін-өзі жетілдіріп, өсіруші, тәрбиелеуші жеке тұлға қалыптастыру болып табылады [1 ].
Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың озық жаңа технологияларын меңгермейінше сауатты, жан-жақты жетік маман болу мүмкін емес. Жаңа технологияны меңгеру мұғалімнің өзін-өзі дамытып, оқу - тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастырылуына көмектеседі.
Бұл зерттеудің өзектілігі: Деңгейлеп саралап оқытудың екі әдісін тек осы 9 сыныпта жүргізе отырып бір тапсырманы түрлендіре отырып бірнеше дағдыны әр оқушының бойында қалыптастыруға және қажетті ақпаратты таңдауға, салыстыру, талдау, байланыс орнату, орын алған үдерістер мен құбылыстардың нәтижесін пайымдау мен тұжырымдауға үйрету.Оқушыларды бірлескен ортада жұмыс жасауға және қарапайымнан күрделіге деген сүйіспеншілікті арттыруға, зерттеушілік қабілеттерін дамыту арқылы өз бетімен жұмыс істеуге, ақпаратты дұрыс сараптауға бағыттау.
Жұмыстың мақсаты: Орта мектептің химия курсын оқытуда деңгейлеп оқыту әдіс-тәсілдерді қолданып бейметалдар тақырыбын жақсы меңгеруге, оқушылардың білімі мен біліктілігін қалыптастыру және оқушылардың пәнге деген белсенділігін арттыру.
Зерттеу міндеттері:
* Деңгейлеп және саралап оқыту әдістерін меңгеру
* оқу тәрбие үрдісіне енгізу жолдарын қарастыру;
* Деңгейлеп оқыту арқылы оқушылардың іскерлігін, ізденісін туғызу;
* шығармашылықпен жұмыс істеуіне жол ашу;
* оқушылардың білім сапасын арттыруға өз үлесін қосу;
* Беметалдар тақырыбын деңгейлеп оқытудың тиімділігін көрсету.
Зерттеу нысаны - Түркістан облысы, Төле би ауданы, Бірінші мамыр ауылы, Бірінші мамыр жалпы орта мектебінде өткіздім, химия пәнін деңгейлеп оқыту технологиясы негізінде оқыту үрдісі.
Зерттеу мақсатына сай келесі гипотеза ұсынылды: химияны мектепте оқыту үрдісі арқылы білім алу әр оқушының деңгейіне қарап деңгейлік оқыту технологиясына негізделсе оқушыға тиімді болады.
1. ӘДЕБИ ШОЛУ
1.1 Білім беру жүйесінде қолданылатын қазіргі заманғы педагогикалық технологиялардың негізгі ұстанымдары
Ғылыми-педагогикалық зерттеулерге жасалынған талдау жаңа педагогикалық технологиялардың бірнеше түрлерін бөліп көрсетуге мүмкіндік берді. Енді солардың ішінен жоғары оқу орындарының оқу үдерісінде қолдануға ұсынылатын бірқатарына тоқталайық. Бүгінгі таңда республикадағы жəне аймақтағы экономикалық нарықтық қатынастардың қалыптасу жағдайында еліміздің əлеуметтік-экономикалық дамуы қоғам өмірінің барлық саласында, оның ішінде мектепте оқыту мазмұны мен оқытудың қазіргі технологияларын жетілдіру өзекті мəселелердің бірі болып отыр. Қазақстан Республикасының Білім туралы заңында (1999) білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың ұстанымдарының бірі - жеке адамды қалыптастыруға бағытталған рөлі жəне педагог қызметкерлер оқушылардың мемлекеттік білім беру стандартында көзделген деңгейден төмен емес білім, білік, дағды алуын қамтамасыз етуге, олардың жеке шығармашылық қабілеттерінің дамуы үшін жағдай жасау қажеттігі қарастырылған. Педагогикалық технология-бұл педагогикалық ғылым мен білім беру практикасы арасындағы біріктіруші" көпір", ол мақсатқа сәйкес келетін кепілдендірілген өнімді алу үшін қажет ғылым мен практикадан алынған барлық құнды заттарды қамтиды. Педагогикалық технологияны келесі кілт сөздермен сипаттауға болады: қолданбалы ғылым, процесс, кепілдендірілген өнім. Педагогикалық технология-берілген мақсатқа сәйкес кепілді рухани өнім алу мақсатында құралдар (әдістер, рәсімдер, әдістер) жүйесін іске асыру үшін көп факторлы процестер туралы қолданбалы педагогикалық ғылым. Тар мағынада, педагогикалық технология-бұл белгілі бір қасиеттері бар рухани өнімді алу үшін құралдар жүйесін (әдістер, процедуралар, әдістер) жүзеге асырудың күрделі процесі.
Педагогикалық технологиялардың мәні оңтайлы шығындар кезінде қойылған нәтижелерге (мақсаттарға) қол жеткізуге мүмкіндік беретін осындай құралдарды (әдістер, рәсімдер, әдістер) іске асыратын көп факторлы процестерді ғылыми негіздеуде болып табылады. Педагогикалық технологиялардың негізгі функциялары: - әлеуметтік - педагогикалық (жеке тұлғаны қалыптастыруға қоғамның әлеуметтік тапсырысын орындау),-білім беру (оқыту, тәрбиелеу, дамыту), - ұйымдастырушылық - басқарушылық, - тиімділікті бағалау, - оңтайландыру (жеке тұлғаны дамыту процесін жетілдіру). N. E. Кузнецова жаратылыстану-ғылыми цикл пәндерін оқытуда қолданылатын педагогикалық технологияларды модульдерге біріктіруді ұсынады:
* 1 модуль - дамыта оқыту технологиялары (проблемалық оқыту, пікірталастық оқыту, студенттерді зерттеу жұмысына оқыту технологиясы және т. б.);
* 2 модуль-ақпараттық педагогикалық технологиялар (бағдарламалау, алгоритмдік, компьютерлік, жаңа ақпараттық технологиялар, медиа- технологиялар);
* 3 модуль-оқытуға жеке сараланған тәсілге негізделген технологиялар (жеке оқыту, толық игеру технологиясы, жеке тұлғаға бағытталған оқыту);
* 4 Модуль-ынтымақтастық технологиялары (ойын технологиялары, ұжымдық оқыту әдістерінің технологиялары); 253
* 5 модуль-Оқу процесін ұйымдастырудың дәстүрлі емес жүйелеріндегі оқыту технологиялары (проблемалық оқыту эксперименттік оқыту нысандары, бірлесіп оқыту технологиялары, аралас оқыту технологиялары);
* 6 модуль-дидактикалық бірліктерді кеңейту технологиялары (оқытудың блоктық-модульдік технологиялары, оқытудың интегративтік технологиялары). Бұл модульдер, топтар мен кіші топтар химияны оқытудың көптеген жаңа модификацияланған модельдерін құруға ықпал етуі керек. Химияны оқыту әдістемесі кафедрасында (2010 жылдан бастап химиялық және экологиялық білім беру кафедрасы). А. И. Герцен көптеген жылдар бойы химик-оқытушылар (мамандар, бакалаврлар, магистрлер) химияны оқытудың заманауи (дәстүрлі және дәстүрлі емес) технологияларымен танысады. Химияны оқыту теориясы мен әдістемесі бойынша оқу бағдарламасындағы бөлім "химияны оқытудың технологиялық негіздері"деп аталады. Дәріс барысында студенттер химиялық білім берудің заманауи тұжырымдамалары мен технологияларымен танысады. Содан кейін практикалық сабақтар барысында студенттер заманауи технологиялардың мәні мен ерекшелігіне "енеді":
1) дамытушы,
2) проблемалық,
3) интерактивті,
4) сараланған,
5) тұлғаға бағытталған,
6) инновациялық,
7) интегративті,
8) оқытушылық,
9) бейімделгіш,
10) екі тілді химиялық Білім және Б. Иммерсивті семинар барысында студенттер оқытудың әртүрлі технологияларын меңгереді (ынтымақтастық технологиялары және химияны оқытудың ұжымдық әдістері, дидактикалық бірліктерді кеңейту технологиялары, оқытуды бағдарламалау және Алгоритмдеу технологиялары, нәтижелерді бағалау технологиялары, ойындарды пайдалану және т.б.). Педагогикалық практикадағы оқу жоспарына сәйкес практикалық батыруды ұстанатын орта мектептердегі тағылымдамалар студенттер білім беру практикасында университеттегі сабақтарда оқытылатын сол немесе өзге де оқыту технологияларын пайдалануға мүмкіндік алады. Химияны пәндік оқытуды технологияландыру үш негізгі бағыт бойынша жүзеге асырылуы мүмкін (н. е. Кузнецова): 1) технологияландыру қағидаттарына жауап беретін пәндік оқытудың жаңа жүйелерін құру және енгізу; 2) білім беру процесінде химияны пәндік оқытудың белгілі бір типіндегі жалпы қабылданған және инновациялық педагогикалық технологияларды (ақпараттық, педагогикалық технологияларды дамыту және т. б.) пайдалану; 254 3) химияны жүйелі зерттеудің әдістемелік жүйесіндегі технологиялардың әр түрлі үйлесімі. Химиядағы Пәндік білім беруді технологияландырудың алғышарттары Алгоритмдеу арқылы бақыланатын оқу процесін ұйымдастыру қабілетіне негізделген. Технологиялық оқыту дегеніміз білімді көбейту, басқарудың қатаң стилін қолдану және технократтық ойлауды қалыптастыру негізінде оқытуды білдірмейді. Технологиялық тәсіл шығармашылық процестерді кеңінен қолдануды, Оқушылардың репродуктивті және шығармашылық белсенділігін дамытуды, шығармашылық тәжірибені, құндылық қатынастарын жан-жақты игерумен жоспарланған білім беру стандарттарын жүзеге асыруды қамтиды, сонымен қатар химиялық білім беру процесін көп мәдениетті қоғамдағы уақыт сынақтарына барынша бейімдеуді қарастырады. Педагогикалық технологияларды таңдау және оларды химиялық білім беру процесіне енгізу кезінде келесі принциптерді басшылыққа алу керек: мақсаттылық, Интеграция және саралау, оңтайландыру, интеграцияланған қауіпсіздік, нәтижелерге кепілдік беру. Педагогикалық технологияның негізінде дидактикалық процесс жатыр, оның құрылымында өзара байланысты үш компонент бар: оқушылардың мотивациялық, танымдық белсенділігі және осы қызметті басқару (В.П. Беспалько). Дидактикалық процестің әр компонентін құруға негізделген бастапқы педагогикалық тәсілдерге байланысты бұл процестің әртүрлі технологиялары алынады, олардың саны өте көп.
1.2 Деңгейлеп саралап оқыту технологиясы
ХХ ғасырдың аяқ кезіндегі педагогикалық ой - тұжырымдардағы
гуманизм идеялары,еркін білім беру, оқушының жеке тұлғалық күшін дамыту үшін мектептің алдында оқытудың және тәрбиелеудің жаңа технологияларын қолдана отырып, жеке тұлғаның дамуына мектеп ортасында қолайлы жағдай жасау қажеттілігі туындайды. Мектептің педагогикалық құрылымындағы басты құндылық-оқушы және оның тұлғасы. Педагогика ғылымдарының докторы Ж.Караевтың деңгейлік оқыту жүйесі туралы іліміне сүйене отырып, сіз әр пән бойынша деңгейлік тапсырмалар дайындай аласыз. Өйткені, қазіргі экономикалық жағдай студенттен жаңа тенденцияларды талап етеді. Сондықтан ғылыми зерттеулер барысында педагогика саласындағы деңгейлік оқыту жүйесі студенттер үшін ғылым негіздерін игерудің тиімді әдісі болып табылады. Деңгейлік оқытудың ерекшелігі-оқушылар сабақ барысында бірнеше деңгейде жұмыс істей алады. Сонымен қатар, жаңа заманауи технологияларды оқыту барысында компьютерлер мен оларды басқару алгоритмдері біздің қоғамның маңызды бөлігіне айналды. Осылайша, қазіргі заманғы электронды оқулықтар жаңа оқытуды, оқытудың жаңа әдістерін және жаңа мазмұнды қажет етеді. [23]
Оқулықтардың жаңа технологияларының бірі деңгейлік тапсырмалар көмегімен жалпы білім беретін мектептердегі әрбір пәнді оқу болып табылады. Егер студенттерді деңгей бойынша оқыту мүмкін бе, оның тиімділігі қандай, деңгей бойынша оқытудың өзіндік ерекшеліктері қандай және жеке тұлғаны тәрбиелеуге не көмектесетіні туралы айтатын болсақ, онда деңгей бойынша оқу кезінде студенттердің практикалық және теориялық дайындығын, олардың оқуға деген ынтасын ескеру қажет., тұлға, әлеуметтік-психологиялық танымалдық, қажеттілік. Сондықтан тиімді дәреже алу үшін ғылыми жұмысты студенттің деңгейі мен біліміне байланысты ұйымдастыру қажет [24].
Қазіргі негізгі білім-бұл жеткілікті білімнің төменгі шегі. Баланы оқыту барысында мұғалім әртүрлі тапсырмаларды орындайды, оқушыға өлең оқиды, ережелерді үйретеді және жаттығулар жасайды. Ол мұны талап етеді. Бұл мұғалім үшін қиын жұмыс емес. Оқушы мұғалімнің кітаптағы айтқанын оқи алады, өлең оқи алады (тіпті ол қызықтырмаса да) және ережелерді айта алады. Бірақ басты сұрақ-студент зерттелетін материалдың ішкі әлемін түсінеді ме, болашақта оны өз бетінше іздей ала ма, өз тарапынан жаңа пікір қосып, оны өмірде жүзеге асыра ала ма.
Оқушылардың білім деңгейінің көрсеткішін келесідей бағалауға болады: I деңгей (төмен) - эпизодтық. Білімді жаңа күйге аудару оқытушының көмегімен жүзеге асырылады; II деңгей-ұғымдарды жүйелеу деңгейі. 70% ғылыми тұжырымдамаларды саналы түрде анықтайды; III деңгей (жоғары) бастапқы ғылыми тұжырымдамаға көшу (ауысу) деңгейін білдіреді [25].
Деңгей тапсырмаларының ауқымы өте кең. Оқулықтағы жаттығулар-өткен ережелерге сәйкес жұмысты қайталауға, пысықтауға, шоғырландыруға арналған тілдік және грамматикалық жұмыстар жүйесі. Деңгей тапсырмалары мәтіндерді, сөзжұмбақтарды, қызықты грамматиканы, тест сұрақтарын, іскерлік ойындар мен тренингтер жүйесін қамтиды. Олар оқу деңгейіне сәйкес келетін оқушының сараланған оқуы үшін ыңғайлы және оқу жоспарына сәйкес олар оқушының жасына және білім деңгейіне сәйкес жасалады және оқулықта қосымша қолданылады. Сабақ оқушыға деңгей бойынша білім беру үшін жаңа жолмен жоспарланған. Әр түрлі жұмыс түрлері оқушыларға деңгейлік тапсырмалар беру арқылы орындалады. Студенттің алған білімін жүзеге асыра алатындығы тексеріледі. Жұмысты өз бетінше орындау процесі бақылауға алынды. Нәтижесінде деңгейлік міндеттерді пысықтаудың тиімділігі байқалады. Студенттің белсенділігі мен белсенділігі артады, ол шығармашылыққа ұмтылады. Деңгейлік оқыту барысында олар біліктілікке жетеді.
Бірінші деңгейдегі тапсырмалар оқушының жас ерекшеліктеріне, мемлекеттік стандарт талаптарына сәйкес бағдарлама көлемінен аспайтын білімнің ең төменгі шектеріне сәйкес келеді. Лексикалық тақырыптар мен грамматикалық тапсырмаларды, тілдік ережелер мен сынып бағдарламасына байланысты жазбаша тапсырмаларды орындайды. Кейінірек, орта мектепте ол өзінің жадында мәңгі қалу үшін сөздік минимумды үйренеді. Ол тыңдай алады, түсінеді, оқиды, аударады және жаза алады. Басқалардың не айтқанын түсінеді, сұрақтарға жауап береді, олар естігендеріне негізделген.
Екінші деңгейдегі тапсырмалар сабақ бағдарламасына сәйкес лингвистиканың барлық түрлерімен жұмыс істей отырып, түрленіп, күрделене түседі. Қажет болса, Студент өз бетінше қызмет етеді. Оқу мотивтері қанағаттанарлық. Тілек өте үлкен. Студенттің қарым-қатынас жасау, түсіну, қабылдау және жазу қабілеті эпидемия деңгейінен әлдеқайда жоғары болады.
Үшінші деңгей шығармашылық мотивтерінің айқын көрінісімен, өзіндік белсенділігімен, жағдайын талдай білуімен және жаңа жағдайда білімді қолдана отырып, оқушылардың логикалық ойлауының жоғары деңгейімен сипатталады. Есеп беру, Иллюстрация және визуализацияға байланысты тапсырмаларды орындайды. Жағдайға байланысты әртүрлі нұсқаларда диалог жүргізеді. Мәтін негізінде сұрақ қояды. Талдау, жалпылау және салыстыруды орындайды. Танымдық - іздестіру (эвристикалық) типті жұмыстарды өз бетінше іздеуді орындайды.
Төртінші деңгей дарынды, ізденгіш, дарынды, талапшыл балаларға арналған. Мұғалім студенттерге тек тақырып береді, оқушының өзі мақсат қояды, әдістерді іздейді және нәтижеге қол жеткізеді. Дыбыс жазу жұмыстарын орындайды [26].
Педагогикалық практикаға оқытудың деңгейлік технологияларын енгізудің негізгі себебі оқу ақпараты көлемінің артуы, оқушылардың "салмағының" артуы болды. Деңгейлік оқыту-оқылған ақпарат көлемін азайту есебінен емес, оқушыларға қойылатын түрлі талаптар іске асырылады. Деңгейлік оқыту технологиясының мақсаты әр оқушының оқу материалын өзінің даму деңгейінде игеруін қамтамасыз ету болып табылады.
Деңгейлеп оқытудың ерекшеліктері:
1. Денгейлеп оқыту әр оқушыға өз мүмкіндіктерін барынша пайдалана отырып білім алуына жағдай жасап, мүмкідік береді.
2. Денгеилеп оқыту әртүрлі катигориядағы балаларға бірдей зейін аударып, олармен саралай жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
3. Денгейлеп-саралап оқыту құрылымында білімді игерудің негізгі үш денгеиі қарастырылады: ең төменгі денгеи (минималды базалық),бағдарламамалық, күрделенген денгей.
Базалық денгей-мемлекеттік стандарт бойынша анықталған ең төменгі шек. Сондықтан оны әрбір оқушы менгеруі тиіс. Бұл деңгей оқушыға өзінің қызығушылығы мен қабілетін ескере отырып, уақыты мен күшін дұрыс пайдалануына мүмкіндік береді.
4. Оқушының жеке тәжірбесіне негізделген оқыту технологиясы тиімді де нәтежелі болу үшін.
Жеке тұлға ерекшеліктеріне;
Психикалық даму ерекшеліктеріне (есте сақтау, қабілетінің ерекшелігіне, ойлау, қабылдау, зейін ерекшелігіне,өзінің эмоциясын басқара білуіне);
Пән бойынша білімді игеру деңгейіне оқушының білімімен іс-әрекет тәсіліне назар аударып,көңіл бөлу керек [27].
Деңгейлеп саралап оқытуда негізделген технология дамыта оқыту идеясын жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Өйткені ол оқушының ойлауын, елестету мен есте сақтауын, ынтасын белсенділігін дағдысын, білім сапасының дамуын қамтамасыз етеді. Мақсаты: əр оқушыны оның қабілеті мен мүмкіндік деңгейіне қарай оқыту. Оқытуды оқушының əр түрлі топтарының ерекшелігіне сəйкес бейімдеу, ыңғайлау.
Ерекшелігі:
1. Таланттылар өздерінің қабілеті мен икемділігін одан əрі бекіте түседі, əлсіздер оқуға ниет білдіріп, сенімсіздіктен арылады.
2. Оқушылардың оқуға деген ынтасы артады.
3. Білім дəрежесі бірдей топтарды оқыту ісі жеңілдейді.
Міндетті нәтижелерге негізделген деңгейлік сараланған оқыту технологиясы келесі ерекшеліктермен сипатталады-барлық студенттер үшін базалық білімнің міндетті деңгейі, студенттерге берілген тапсырмаларды саралау, егер тапсырма оқушы үшін қол жетімді және қолайлы болса, білімнің негізгі деңгейі оқушының біртіндеп дамуына ықпал етуі керек.Заманауи педагогикалық оқыту технологияларының тетігі ретінде, оқушыға ерік беріңіз. ол оқу деңгейін таңдаудағы еріктілікпен сипатталады, студент өзінің мүмкіндіктері бойынша міндетті деңгейден төмен емес білім алады. Сараланған оқыту технологиясы сараланған оқыту - бұл: - оқушылардың білімін ескере отырып, оқу процесінде мұғалімдердің жұмыс істеуі; - әр түрлі топтарды оқыту процесінде жалпы дидактикалық жүйені тарату; - олардың танымдық сипаттамаларын есепке алу мақсатында әртүрлі мектептер мен сыныптар, топтар үшін оқыту жағдайларын жасау.
Педагогикалық жүйелер қатарындағы білім беру процесін саралаудың өзіндік мақсаты бар. Сараланған оқыту әдісі-бұл оқу процесінің белгілі бір дағдыларын қамтитын сараланған оқытуды ұйымдастырудың құралдары мен әдістерінің жиынтығы. Оқытудың кез келген жүйесінде оқушыларды белгілі бір саралау жүргізіледі. Сондықтан сараланған оқыту әдісінің өзі әртүрлі әдістемелік құралдарды қолдана отырып жүзеге асырылады. Табиғаты бойынша ол келесі түрлерге бөлінеді: - жасына қарай; - жынысы бойынша; - қызығушылықтары бойынша; - ақыл-ой дамуы бойынша; - жеке психологиялық типтер бойынша; - денсаулық жағдайы бойынша.
Мақсаты: барлығын мүмкіндігінше үйрету. Әр түрлі топтағы студенттерді нақты оқытуға бейімдеу. Мүмкіндіктер: - жақсы үлгерімі бар оқушыға көңіл бөлуге, әлсіз оқушыға көмектесуге мүмкіндік бар; - қиын балалармен тиімді жұмыс істеуге мүмкіндік бар; - жақсы оқушының терең білім алуына жағдай бар; - оқушылардың қабілеттері артады; - әлсіздердің оқуға мүмкіндігі бар; - бірдей деңгейдегі студенттерді оқыту мен тәрбиелеуде қиындықтар жоқ. Сынып ішіндегі саралау. Балалардың дамуы, қабілеттері мен қабылдауы әр түрлі болғандықтан, ең жақсы, ең жақсы оқушылар мен нашар оқушылар бір сыныпта туылады. Сондықтан мұғалім сабақ барысында және оның барлық кезеңдерінде балалармен түсіндіру, жаңа материалды ұсыну, сабақты қорытындылау, қайталау, білімін, дағдылары мен қабілеттерін тексеру бойынша сараланған жұмыс жүргізеді[28].
Жаңа материалды түсіндіру кезінде мұғалім мынадай мəселелерге көңіл аударады.
І. Ең басты негіз, ядро - білім мазмұны, пəннің теориялық мəні, тірек мəліметтері. Алғашқы деңгей əрбір тақырыптың ең негізгі де, басты қарапайым мазмұнын ашып, толық болғанмен, сол тақырыптың білуге міндетті тұтас бейнесін береді. Бұл базалық деңгей ретінде қабылданған.
ІІ. Қосымша мəліметтер алғашқы деңгейде алған білімді одан əрі кеңітіп, дəлелдеп, тиянақтайды, негізгі мазмұнын нақтылайды, ұғымдардың не үшін қалай қолданылатынын көрсетеді. Бұл деңгей мəліметтер көлемін арттырып, негізгі материалды тереңірек түсінуге көмектеседі.
ІІІ. Дамытушы мəліметтер - материалды біршама тереңдетіп, оған логикалық негіз береді, болашақ шығармашылықпен қолдануға жол ашады. Бұнда бала өз бетімен жұмыс істеуге дағдыланады.
Мұғалім бүкіл сыныпқа берілетін материалды екінші деңгей көлемінде оқушылар білім мазмұнын, ең болмағанда бірінші деңгейде (стандарттық деңгей) меңгеруі міндетті екенін ескере отырып, өз бетімен жұмыс (барлық материалды қамтитындай) арқылы қорытындыланады. Үшінші деңгей өз бетімен орындалатын жеке тапсырмаларды жалпылама қайталауды меңгеруді толықтырады.
Өз бетімен жұмыс үшін дидактикалық материалдың үш нұсқасы іріктеледі.
І. Нұсқа міндетті білім деңгейіне сəйкес келеді.
ІІ. Нұсқа оқулықтан есептер мен жаттығулар қосымша ұсынылады.
ІІІ. Нұсқа көмекші оқу-əдістемелік əдебиеттерден алынған тапсырмалардан тұрады. Қандай деңгейдегі тапсырманы таңдау оқушылардың өз еріктеріне беріледі. Сөйтіп, барлық оқушылар үшін білімнің базалық минимумы қамтамасыз етіліп, сонымен қатар əр жеке тұлғаның шығармашылық қабілетінің дамуына кең жол ашады. Білімді тексеру кезінде саралау тереңдеп, кеңейіп, əр оқушының жеке табысқа жетуін есепке алуға ауысады
Іскерлік ойынның жүргізілу технологиясы
Дайындық кезеңі. 1. Ойынды дайындау. - сценарийін дайындау; - жоспар құру; 72 73 - жалпы сипаттау; - мазмұнын меңгеру; - материалмен қамтамасыз ету. 2. Ойынға кіріспе: - проблемалық мақсат қою; - шарттарын білу; - топ құру; - рөлдерді бөлісу; - регламент белгілеу; - жалпы түсінік беру; - тиісті консультация беру.
Ойынды жүргізу кезеңі.
1. Топтық жұмыс: - əдебиеттермен жұмыс; - тренинг; - ойлану; - ойыншылармен жұмыс.
2. Топ аралық жұмыс, пікірталас: - топтардың жұмыстарын баяндауы; - нəтижені қорғау; - пікірталас туғызу. Талдау жəне қорытындылау кезеңі. - ойынға қорытынды жасау; - талдау, рефлексия; - баға жəне өзіндік баға; - қорытындылау, жинақтау; - ұсыныстар беру. С. Н. Лысенкованың технологиясы Тірек сигналдарын пайдалана отырып перспективалықжеделдете оқыту
Мақсаты: білім, білік дағдыны қалыптастыру, стандартқа бағыттау. Оқушылардың барлығын табысты оқыту.
Ерекшелігі: 1. педагогикалық ынтымақтастық;
2. тұлғалық қарым-қатынас;
3. оқу материалдарының мазмұнының жүйелілігі
4. материалдардың сабақтастығы;
5. саралау, тапсырманың əр оқушыға жеткізілуі;
6. білетін оқушы арқылы білмейтін оқушыны оқыту;
7. түсінбегенді қайта түсіндіру, қателесуден қорықпау. Әдістемелік ерекшеліктер: - үй тапсырмасы жаңа материалдар бойынша әр жеке жұмыстың тиімділігіне байланысты беріледі;- оқушыларға ережелерді түсінбестен есте сақтауға үйретпеңіз; - ата - аналардың өзара әрекеті; - мектеп жылдарының өзара байланысы; - мұғалімге оқушыны, сондай-ақ оқушыны оқуға үйретуге мүмкіндік беріңіз. Білім беру құндылығы: - мейірімділік; - өзара көмек; - ұйымшылдық; - табысқа ұмтылу; - толық тәуелсіздік[29].
Оқу процесінің белгілі бір бөлігін қамтитын және шешімдерді ұйымдастыратын сараланған оқыту технологиясы оны оқытуға арналған құралдар жиынтығы түрінде көрінеді. Сыныптар мен топтарда оқу үшін әртүрлі қолайлы жағдайлар жасау қажет; әдістемелік, педагогикалық, психологиялық және ұйымдастырушылық-басқару шаралары біріктірілген.
Деңгейлеп оқыту технологиясының мақсаты: әрбір оқушы өзінің даму деңгейінде оқу материалын меңгергенін қамтамасыз етеді.
1) Деңгейлеп оқыту әр оқушыға өз мүмкіндіктерін пайдалана отырып, білім алуына жағдай жасауға мүмкіндік береді;
2) Деңгейлеп оқыту әр түрлі категориядағы балаларға, олармен саралай жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
3) Деңгейлеп-саралап оқыту құрылымында білімді игерудің бірнеше деңгейі қарастырылады: ең төменгі деңгей (базалық), бағдарламалық, күрделенген деңгей сондықтан әрбір оқушы меңгеруі тиіс.
Деңгейлеп- саралап оқытудың міндеттері:
1. Ақпараттық және деңгейлеп оқыту технологиясының тиімді әдістерін пайдалану арқылы білімге деген қызығушылығын арттырып, танымдық қабілеттерін дамытуға жағдай жасау. Деңгейлеп оқыту технологиясын қолдану нәтижесінде дарынды оқушыларды анықтау және олармен жұмыс істеу.
2. Оқушы жүрегіне жол табу арқылы сабақтардың әрбір сәтін қызықты, ұтымды өткізу. Оқушыларды тек берілген мәліметті тыңдаушы емес ізденуші, зерттеуші өз ойын еркін дәлелдей алатын, пікірін ортаға сала білетін жеке тұлғаны қалыптастыру. Оқушының бойындағы ынта-ықыласын жойып алмай, жеке дара қабілетінің дамуына мүмкіндік жасай отырып, қабілетін дамытып, шығармашылығын шыңдау...
3. Оқытудың жаңа технологияларын қолдана отырып, жеке, жұпта, топта жұмыс істеу барысында мұғалім мен оқушының ынтымақтастығын қалыптастыру, оқушылардың ойына ерекше құрметпен қарау. Оқушыларды өзін-өзі қадағалай алатын, іс-әрекетін ретімен орындап, өзін - өзі жетілдіретін шығармашыл, ізденімпаз тұлға қалыптастыру[30].
2.1 Мектепте бейметалдар тақырыбын деңгейлеп оқытудың тиімділігі мен маңызы.
Деңгейлер бойынша саралау-бір сыныпта бір бағдарламаны және бір оқулықты қолдана отырып, студенттердің оқу материалын әртүрлі деңгейлерде игеруі.
Белгілі жоқтығынан бірдей даму деңгейін, оқушылардың айырмашылықтар қабілеттері мен басқа да себептер бар үздіктері мен үлгермеушілер мен аттестат толмағаны оқушылары. Осыған байланысты сараланған деңгейлік оқыту технологиясы Әр оқушының қабілетіне, қабілетіне және деңгейіне сәйкес оқытуды қамтиды. Деңгейлік оқытудың мақсаты - әр оқушының оқу материалын өзінің даму деңгейінде игеруін қамтамасыз ету.
Оқыту технологиясын қолдану оқушылардың уәжін басатын, объективті емес және жіберілген қателіктері үшін жазалауға бағытталған бағалау тәсілін өзгертуді талап етеді. Кез-келген адам таным процесінде белсенді болуға немесе қандай да бір себептермен жіберілген қателік жағдайында оны түзетуге құқылы. Студенттің белсенділігі көптеген мінез-құлық параметрлері бойынша бағаланады. Өте маңызды үйренді бағалаймыз нәтижелері. Сонда баға оның қателігі үшін жаза емес, оның жетістігі, қызығушылығы мен қажеттілігі үшін ынталандыру құралы болады. [31].
2 ЭКСПЕРИМЕНТТІК БӨЛІМ
Мен осы жұмысымды Түркістан облысы, Төле би ауданы, Бірінші мамыр ауылы, Бірінші мамыр жалпы орта мектебінде өткіздім, Мен өз тәжірибемді 9 А сыныбында жүргіздім, бейметалдар тақырыбын деңгейлеп оқытудың тиімділігі мен маңызыздылығын түсіндірдім.
Бейметалдар тақырыбына өткен сабағымның үлгісі
Жаңа тақырып
Элемент -Бейметалдар
Оқу мақсаты
* Бейметалдар туралы жалпы мағлұмат беру
*
Бейметалдардың периодтық жүйедегі орнын көрсетуге үйрету
Сабақтың мақсаты
Барлық оқушылар:химиялық элементтерді, бейметалдарға жіктей алады
Оқушылардың басым бөлігі: бейметалдардың физикалық қасиеттеріне мысал келтіре алады.
Кейбір оқушылар: металдар, бейметалдар элементтердің химиялық қасиетерін біле отырып, мүмкін болатын реакцияны жаза алады. Химиялық реакциядағы тотықтырғыш пен тотықсыздандырғышты анықтай алады.
Бағалау критерийлері
Бейметаллдардың физикалық және химиялық қасиеттерінің мәнін түсінеді
Құндылықтарға баулу
Алынған білімді өмірде ұжымдық, бірлесіп қолдануға үйрету.
Негізгі идеялар
Бейметалл екі элемент - жер қыртысы массасының 76% - ын қарайды. Бұл оттек пен кремний.
Жай заттар - бейметалдар. Бейметалдар бір атомды да, екі атомды да молекулалар түзеді. Бір атомды бейметалдарға, тіпті ең белсенді заттармен де, әрекеттеспейтін салғырт газдар (He, Ne, Ar, Kr, Xe және ) жатады. Бейметалдар кәдімгі жағдайда әртүрлі агрегаттық күйде болады:
Газдар - H2, O2, N2, Cl2
Сұйықтар - Br2
Қатты заттар - күкірт, фосфор, кремний, көміртек және т.б
Бейметалдардың түстері де әртүрлі: фосфор - қызыл, бром - қызыл қоңыр, күкірт - сары, хлор - сарғыш жасыл йод булары - күлгін түсті.
Бейметалдардың химиялық қасиеттері.
Жай заттармен әркеттесуі
1. Металдармен әрекеттесуі.
2. Басқа металдармен әрекеттесуі.
3. Барлық бейметалдар, фтордан басқасы, оттекпен әрекеттеседі.
Бейметалдардың ішінде табиғатта жай заттар түрінде азот, оттек, және күкірт кезедседі. Олар: су, минералдар, тау жыныстары әртүрлі силикаттар, фосфаттар, бораттар.
Пәнаралық байланыс
Физика (атом, металл, бейметалл) қасиеттері
Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері
Ресурстар
Сабақтың басы
3 мин
3 мин
5 мин
Ұйымдастыру кезеңі:
Сәлеметсіз бе, менің оқушыларым!
Үш топқа түрлі-түсті жапсырмаларды қолдана отырып, топтарға бөлінейік.
Жапсырмаларда көрсетілген осы элементтің периодтық кестесіндегі орынды тауып, маған ақпарат беріңіз
Сіздің тобыңыз қалай аталады?
Бірінші топ "Галогендер",
Екінші топ "Бейметалдар",
Үшінші топ "Азот топшасы"
Кітаптар мен дәптерлеріңізді ашыңыз. Бүгінгі жаңа тақырыпты жазыңыз.
"Элементтер: Бейметалдар"
Дескриптор
oo Оқушылар элементтері жіктей алады
oo Химиялық элементтерге сипаттама жасай алады
Оқушылардың жұмысына топ басшылар комментария айтып, дескрипторға сәкестігін жеткізеді.
Кел қайталайық үй тапсырмасын.
Үй тапсырмасы (стикерлерді таңдаңыз-стикерлерді таңдаңыз)
Осыған орай, бұл мәселелер
1. Бейметалл қасиеттерінің периодтық тенденцияларына сәйкес қай элементтің үлкен атомдық радиусы бар? (Бейметалл қасиеттерінің мерзімді тенденцияларына сәйкес қай элементтің үлкен атомдық радиусы бар?)
2. Бейметалл қасиеттерін арттыру үшін элементтерді сұрыптаңыз: Не, Ne, Ar, Kr ,O2 , N2 ,F2 ,Cl2 .
3. Неліктен көптеген асыл газдардың электрөткізгіштік мәні нөлге тең? (Неліктен электрөткізгіштік мәні
көптеген асыл газдар нөлге тең бе?)
4. Бейметалдың сол кезеңдегі металмен салыстырғанда иондық радиусы аз. Сен келісесің бе? Неліктен? (Бейметалдың сол кезеңдегі металмен салыстырғанда иондық радиусы аз. Сен келісесің бе? Не үшін?)
Бір-біріңізге баға қойыңыз, бастайық.
Жауап берген оқушыларды әр топ мүшесі бағалайды.
Бейнені көрейік.
Мен оқушыларға бейметалдардың жиынтықтарын көрсетемін, олардың физикалық және химиялық қасиеттерін бейнеклип арқылы көрсетемін.
Бұл видеода біз не туралы айтамыз?
- бұл бейне туралы ...
Бейметал, Өтпелі элементер стикерлер
Видео
https:www.youtube.comwatch?v=brc NH0wGoRQ
Сабақтың ортасы
2 мин
5мин
5 мин
5 мин
8мин
2 мин
Бейметалдар топырақ массасының,өсімдік массасының және адам денесінің неше пайыз үлесін құрайды?
Сабақта біз бұл сұраққа жауап беруіміз керек.
Алдымен мәтінді оқыңыз. Мен сізге 2 минут беремін. Сіз бастай аласыз
Фосфор жанса будақтап,
Ақ түтінін тузеді,
Ол түтінді су сорып,
Қандай қосылыс түзеді? (фосфор оксиді,фосфор қышқылы)
4. Түссіз ауыр сұйықтық,
Су құйылса қызып тұр.
Ылғал тартып ауадан,
Күштілігі артып тұр.
Ал, қанекей,айтыңдар,
Қай қышқылды айтып тұр? (күкірт қышқылы)
5. Түрім қара бақсаңыз,
Қызарамын жақсаңыз. (көмір)
Келіңіз және асыл тастарыңызды алыңыз
1. Ол қатты ма? Жоқ, бұл олай емес. Бұл түссіз, иіссіз, дәмсіз газ. Оның бірқатар ерекше қасиеттері бар. Мысалы, ол барлық элементтер арасында ең төменгі қайнау температурасына ие -268,9 °C (-452,0 °F). Газдың қайнау температурасы-бұл газ сұйықтыққа айналатын температура. (He)
2. Бұл жақсы өткізгіш пе? Жоқ, бұл олай емес. Бұл иіссіз, дәмі жоқ, ашық сары түсті қатты зат. Бұл химиялық белсенді элемент, ол қолайлы жағдайларда газдар, алтын және платинадан басқа барлық элементтермен байланысады. Күкірт әртүрлі аллотропты модификацияларда пайда болады: ромбтық, моноклиникалық, полимерлі және басқалар (S)
3. Ол нәзік пе? Иә, дәл солай. (C) көміртектің физикалық және химиялық қасиеттері элементтің кристалды құрылымына байланысты. Оның тығыздығы графит үшін 2,25 г см3 (1,30 Унциядюйм) және Алмаз үшін 3,51 г см3 (2,03 Унциядюйм3). Графиттің балқу температурасы 3500ºc (6332ºf), ал экстраполяцияланған қайнау температурасы 4830ºC (8726ºf).
Аталуы
Химиялық элемент
Химиялық қосылыс
Қоспа
Гелий
Б
М
Ж
Сутек
З
Е
О
Бор
П
Й
Х
Көміртек
О
Л
М
Кремний
Е
В
П
Фосфор
Т
Н
Б
Мышяк
Ц
А
Ю
Оттек
Л
З
И
Күкірт
А
Д
Р
Селен
Г
А
Ф
Телур
Р
Й
А
Бейметалдар:
* Ядро заряды біртіндеп өседі
* Электрон қосып алуға бейімділігі жоғары
* Тотықтырғыштық қасиеті басым болады.
:: Атомның радисы(IV-VII) неғұрлым кіші болса, сыртқы электрондары күшті тартады.
* ең күшті тотықтырғыш Фтор
* Нағыз бейметал негізгі топша элементтері.
* Электрон қабылдауға бейім кледі
* Жылу ток өткізбейді.
* Суда нашар ериді.
* Сыртқы қабаты электрон қабылдауға бефім келеді
* Тотықтырғыш қасиеттері солдан оңға қарай, ал топтарда төменнен жоғары қарай артады.
* Күңгірт, жылтыр емес көрініс
* Нашар электр өткізгіштер
* Нашар жылу өткізгіштер
* Өткізгіш емес
* Сынғыш қатты пішін
Ойын. Химиялық реакцияларды жазу үшін осы элементті пайдаланыңыз
Бейметалдар
Электрондарды алуға бейім
Сутегі газын сұйылтылған қышқылдардан шығармаңыз
Қышқыл оксидтерді қалыптастыру үшін оттегімен әрекеттеседі: көміртегі (C) + оттегі (O2) -- көмірқышқыл газы (CO2)
Ковалентті қосылыстар түзу үшін сутегімен әрекеттеседі: көміртек (C) + сутегі (H2) -- метан (CH4)
Қышқыл оксидтерді қалыптастыру үшін оттегімен әрекеттеседі:
C+O2=
Көміртек оттегімен әрекеттесіп, диоксид түзеді
Карбид металын қалыптастыру үшін металмен әрекеттеседі
C+Al=
Көміртек алюминиймен әрекеттесіп, алюминий карбидін түзеді
Жауап сутегімен білімі бар ковалентных қосылыстар
Көміртек метанды қалыптастыру үшін сутегімен әрекеттеседі.
Дұрыс жазған баланы қол орамалмен бағалаймын.
Дескриптор:
-оқушылар химиялық элементтердің физикалық және химиялық қасиеттерін түсініп, оларды тақылай алады.
Сіз білесіз:
-Бейметал элементтердің физикалық және химиялық қасиеттерін білу.
Мақсатымызға жеттік па? (Оқушылар дескрипторды айтады)
Ал енді кім осы тақырып бойынша қосымша материалдар жинап келген? ортаға тастайық.
КОНТЕКСТЕГІ ҒЫЛЫМ
Асыл газдар Жарық шамдарында қолданылады. Неон қызғылт-қызғылт түсті береді. Аргон мен гелий күңгірт көк жарық алу үшін біріктіріледі. Аргон және гелий шамы шексіздік түрінде.
фактілер
- Мына заттардың арасынан бейметал және оның қосылыстарын ажырат:
- Өзгерістерді жүзеге асыр:
S--SO2--SO3--H2SO4--CaSO4
P--P2O5--H3PO4--K3PO4
С -- СО -- СО2 -- Na2CO3 --NaCl
ҚҰС әдісі арқылы топтар бір-бірін бағалайды.
Қызметі
Бейметалдардың элементтердің физика-химиялық қасиеттері.
Элементтердің физикалық қасиеттері
түсі
Балқу температурасы
қайнау температурасы
тығыздығы
He
түссіз
-272,20
-268,93
0,164гдм[3]
C
Қара
3500
4830
2.25
Cl
сары-жасыл
-100.98
-34.6
3.214
I
Күлгін қара
113.5
184.35
4.93
P
ақ
44.1
280
1.88
S
ашық сары қатты
388.36
717.8
2
Хе
түссіз, дәмсіз және иіссіз газдар
268,93
268,93
0,17
Не
272
272
0,84
Ar
270
270
1,66
Бейметалдардың химиялық қасиеттері
Cl2
+
Nal
--
C
+
O2
--
N2
+
Al
--
P
+
O2
--
Si
+
Mg
--
S
+
O2
--
S
+
H2
--
I2
+
O2
--
Деңгейлік тапсырмалар:
- 21x3+ және Y2 иондары бірдей электронды конфигурацияға ие. Периодтық кестеде Y орнын табыңыз. (21x3 + және Y2 иондары бірдей электронды конфигурацияға ие. Периодтық кестеде Y орнын табыңыз)
Секунд
- Элементтер магнезийін (12mg), оксигенді (8O), силиконды (14SI) және зинді (30zn) (магний (12mg), оттегіні (8o), кремнийді (14si) және мырышты (30zn) элементтер үшін валенттілік электрондарының санын табыңыз)
Mg=2, O=2, Si=4, Zn=2
- X атомдық массалық саны-70, ал X нейтрондарының саны-39. Периодтық кестеде X элементінің тобы мен период нөмірі қандай? (Атом сана Х 70, ал нейтрондар сана х 39. Мерзімді кестеде х элементінің топтары мен кезеңдерінің саны қандай?)
Yb, Джорджия
- Z2-ионның 18 электроны бар. Периодтық кестеде Z атомының тобы мен период нөмірі қандай? (Z2 ионында 18 электрон бар. Периодтық кестеде Z атомының тобы мен период нөмірі қандай?) S
Үлестірме қағаздары
Жұмбақ
Сабақтың соңы
1 мин
1 мин
Үй тапсырмасын алыңыз
- Бейтарап Атом үшін 3580br:
а) ядродағы нейтрондар мен протондардың санын табыңыз.
б) ондағы s-электрондардың саны қанша?
в) 4P орбитальдарында қанша электрон бар?
г) орбитальдың қай түрі басқаларына қарағанда көп электрондарға ие?
ҮІ. Кері байланыс (не үйрендім, не қиын болды, сұрақ.) (3 минут) Оқушылар себетке жабыстырады.
- мен бүгінгі сабақты толығымен түсіндім
- сабақты жартылай түсіндім, әліде ізденуім керек
- бұл тақырып бойынша маған әлі де жүмыс жасау керек, дәрумендер керек
Біздің сабақ аяқталды. Сіз өте жақсы жұмыс жасадыңыз.
Жақында кездесуге дейін!
Деңгейлік - Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?
Бағалау - Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?
Денсаулық және қауіп-сіздік техника-сын сақтау
Деңгейлік тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтуы мүмкін (Гарднер бойынша көптік зият теориясы).
Уақытты тиімді пайдалана отырып, саралауды сабақтың кезкелген кезеңінде қолдануға болады.
Бұл бөлімде оқушылардың сабақ кезінде нені үйренгендерін бағалау үшін қолданатын әдіс-тәсілдер:
Жылдам оқушыларға ағылшынша тапсырма беру
Тапсырманы орындау барысында қиындықтарға ұшыраған оқушыларға көтермелеу мақсатында периодтық жүйедегі және металдардың физикалық қасиеттеріне байланысты тапсырмалар беру. Жылдам қабылдап жатқан оқушылардың химия мен ағылшын химиясы даму үшін металдар мен бейметалдардың химиялық қасиеттерін химиялық реакция жүргізу барысында дәлелдейді.
Денсаулық сақтау технология-лары.
Сабақта сергіту жаттығу-лары мен белсенді жұмыс түрлерін қолдану.
Осы сабақта қолданыла-тын
Қауіпсіздіктехникасы ережелері-нің тармақ-тары
Сабақ бойынша рефлексия
Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы, қолжетімді болды ма?
Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба? Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?
Бұл тарауды сабақ туралы рефлексия жасау үшін пайдаланыңыз. Сол бағандағы өзіңіз маңызды деп санайтын сұрақтарға жауап беріңіз.
Жалпы бағалау
Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?
1:
2:
Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?
1:
2:
Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері қиыншылықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?
2-сабақ
Тақырыбы
Қоршаған ортадағы бейметалдар және оның қосындылары. Қазақстандағы бейметалдардың табиғи ресурстары.. Бейметалдар қосындыларының тірі және өлі табиғатта кездесуі мен маңызы.Сұйық кристалдар . Нанохимия туралы ұғым
Мақсаты
Адам организміндегі бейметалдардың маңызының және таралуының үлгісі, Қазақстандағы бейметалдардың таралған орындарының картасының мазмұнымен таныстыру ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz