Мәдени мұра мемлекеттік бағдарламасының мазмұны, кезеңдері және нәтижелері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Ерен Геминхан 20-БУК-1

Эссе

«Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасының мазмұны

«Мәдени мұра» Қазақстан Республикасы Президенті Н. Назарбаев бастауымен құрылған Мемлекеттік бағдарлама. Ең алғаш 2003 жылы алғашқы президент Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауында Қазақстанның үлкен мәдени мұрасын, мемлекеттік тілде гуманитарлы білім қорын, тарихи-мәдени және сәулет ескерткіштерін қалпына келтіруді, ұлттық әдебиет пен жазудағы көпғасырлы тәжірибені біріктіруді зерттеудегі бірыңғай жүйе қалыптастыруға бағытталған бағдарлама жасауды бұйырды. Бағдарлама өз алдына келесідей мақсаттар қойды:

Рухани және бiлiм беру саласын дамыту,
Елдің мәдени мұрасының сақталуы мен тиiмдi пайдаланылуын қамтамасыз ету

Осындай мақсаттар негізінде бағдарлама төрт бағыт бойынша жұмыс істейді:

Ұлттық мәдениетке ерекше маңызы бар тарихи-мәдени және сәулет ескерткіштерін қалпына келтіру;
Археологиялық зерттеулер;
Қазақ халқының мәдени мұрасы саласындағы ғылыми жұмыстар;
Ұлттық әдебиет пен жазулар тәжірибесін ортақтастыру, кеңейтілген бейне және жұмыс қатарларын құру.

Бағдарламаны жүзеге асыру 2004 жылы басталып, екі жылға есептелген. Алайда уақыт өте оған тағы екі кезең қосылды. Жалпы “Мәдени мұра” бағдарламасы мынадай кезеңдерден тұрады:

2004-2006 жж.
2007-2009 жж.
2009-2011 жж.

Алғашқы кезеңінде тарих пен мәдениеттің 78 ескерткішіне реставрация жасалынған және оған бюджеттен 641 млн бөлінген. Осыдан кейінгі жылдары бұл бюджет мөлшері тек өсе түсті.

Келесі кезеңдерде зерттеу жұмыстары одан ары жалғасып, екінші және үшінші кезеңдерде 26 ғылыми-қолданбалы, 40 археологиялық зерттеу жұмыстары жүргізілді. Оның нәтежиесінде:

Шығыс Қазақстан облысындағы Шілікті мен Берел қорғандарындағы қазбалар, «скиф-сібір аң стиліне» немесе өнерге жататын табылған алтын бұйымдар әлемге әйгілі атақ алды
Екі қорық-мұражай («Есік» және «Берел») жаңадан құрылды.

Ал болашақта бұл сияқты мұражайлар санын 11 ге жеткізу көзделген. Бүгінгі күні бағдарламаның арқасында аясында 230 аталым кітап жарық көрді, арасында тарих, археология, этнография жөніндегі аса құнды сериялар, жаңа энциклопедиялық сөздіктер бар. Мысалы, "Бабалар сөзі" сериясы жүздеген жылдар бойы жасалған қазақ халқының бай ауыз әдебиетін жинақтауға мүмкіндік берсе, "Қазақтың ата заңдары" жинағы қазақ халқының құқықтық санасының даму тарихын ашып көрсетеді.

Мемлекеттік бағдарлама ТМД елдерінде ғана емес, сонымен қатар алыс шетелдерде де аса жоғары бағаланды. 2006 жылғы сәуірде Париж қаласындағы ЮНЕСКО-ның Штаб-пәтерінде оның тұсаукесері табысты өтті.

Мемлекеттік бағдарлама тарихи-мәдени мұраны қайта қалпына келтірумен ғана шектелмейді. Оның басты мақсаты - қоғамдық санада оң өзгерістерге қол жеткізу және нақ осы тұрғыда ол маңызды идеологиялық, жалпы мемлекеттік мәнге ие.

Біріншіден, мемлекеттіліктің аса маңызды рухани негізі болып табылатын ұлттың тарихи санасының көкжиегін кеңейту және рөлін күшейту туралы сөз болып отыр.

Екіншіден, Мемлекеттік бағдарлама ұлттық сана-сезімнің қалыптасуы және нығаюына байланысты сұрақтарға жауап болды.

Үшіншіден, Мемлекеттік бағдарламаның іске асырылуы елдің жаңа тарихи-мәдени ландшафтының қалыптасуына игі әсерін тигізді.

Төртіншіден, Мемлекеттік бағдарламаның іске асырылуы қазақстандықтардың өз тарихына және мәдениетіне қызығушылықтарын арттыра түсті.

Бесіншіден, Мемлекеттік бағдарламаның елдегі этносаралық өзара түсіністіктің артуы мен ұлтаралық қатынастардың үйлесімділігі тұрғысынан алғандағы зор әлеуетін де атап көрсету қажет.

Жалпы алғанда, Мемлекеттік бағдарлама бойынша өте қомақты нәтижелерге қол жеткізілді, ол елдегі және шетелдік зиялы қауым тарапынан жоғары бағаға ие болды.

Осыдан қортындылай келе, бүгінде бағдарламаның жүзеге асуын мәдениет, әдебиет, философия, тарих, этнография, және тіл білімі т. б. бойынша академиялық институттар құрылуынан, бағдарламаның тиімді жоспарларының орындалуынан көреміз. Ұлттық кітапхана елдің жоғары оқу орындарының бірі. Нұрсұлтан Назарбаев «Мәдени мұра» бағдарламасын мемлекеттің мәдениетіне қолдау көрсететін стратегиялық ұлттық жоба деп атаған. Бағдарлама халықтың гуманистикалық курсы және потенциалын көрсетіп, оның тарихи тәжірибесін байытып, болашақтың сенімді тірегі болмақ.

Пайдаланылған әдебиеттер