Діни сауаттылық

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Тақырып: Жастар арасындағы діни сауаттылықты арттырудың тетіктері
Тема: Механизмы повышение религиозной грамотности среди молодежи
Жоспар:
1. Діни сауаттылық
Мәні мен мазмұны
Маңыздылығы
2. Жастар арасындағы діни сауаттылық
Діни сауаттылық пен діни білімнің айырмашылығы
Діни сауатсыздықтың салдары
3. Жастар арасында діни сауаттылықты арттырудың тетіктері
oo Мектепте дінтану сабақтарын дұрыс жүйемен өту;
oo Марафон, форум, конференциялар ұйымдастыру;
oo Діни сайттарды, телефондық қосымшаларды жастарға қызықты форматта жүргізу;
oo Тақырып аясындағы фильмдер мен арнайы деректі фильмдер көру;
oo Діни орта;
oo Арнайы діни әдебиеттер оқу;
oo Негізгі діни мағұлматтарды қамтитын брошюралар тарату;
oo

Діни сауаттылық-бұл дінді білу және түсіну қабілеті . Жаһандану әртүрлі діндер мен мәдениеттердің қоғамдары арасында тығыз байланыс пен көші-қон орнатқан сайын діни сауаттылықтың маңыздылығы артады.[1,б.?]
Діни сауаттылық төрт негізгі элементтен тұрады:
1. Негізгі діндердің сенімдерін, әдет-ғұрыптары мен дәстүрлері жайлы, сондай-ақ біздің өзгеріп жатқан діни ландшафттың формасы туралы білімнің негізгі деңгейі. Бұл діни сенім жүйелері деген не және олар жеке адамдардың өмірінде қалай әсер ететіні туралы тұжырымдамалық түсінікпен толықтырылуы керек.
2. Нанымдардың, мұрагерлік дәстүрлер мен мәтіндерді түсіндірудің жеке адамдардың іс-әрекетінде, практикасында және күнделікті өміріндегі көрінісін түсіну. Бұл үшін діни дәстүрлерді және сол мәтінді немесе діни принципті әр адамдар әртүрлі жолмен қабылдайтындығын түсіну өте маңызды.
3. Сыни түсінікті қалыптастыру, яғни жеке тұлғаның діни стереотиптерді тану, талдау және сынау, сондай-ақ дін көтерген мәселелермен тиімді араласу және оларға нақты көзқараспен қарау қабілеті.
4. Діни топтармен діни мәселелерде сыйластық пен плюрализм призмасы арқылы тиімді қарым-қатынасты жасау дағдысы.

Мұнда көрсетілген соңғы үш тармақ діни сауаттылықтың ажырамас бөлігі болуымен қатар мәдениет, философия, саясат сынды көптеген салаларда қолданылатын дағдылар болып табылады. [2,б.6]
Дінтанушы Стивен Протеро діни сауаттылықты салттық сауаттылық, конфессиялық сауаттылық, деноминациалық сауаттылық және дінаралық сауаттылық деген топтарға бөледі. [9,б.1]
Сонымен қатар, Протеро мектеп пен колледж түлектері кемінде дінтану бойынша бір курсты тәмамдауы міндетті болуы керектігін ұсынған.
Енді діни сауаттылықтың маңызына келер болсақ:
* Діни сауаттылық - экстремизмге қарсы тұрудың маңызды аспектісі.
Өкінішке орай, қазіргі таңда қоғамға төніп тұрған басты қауіптердің бірі - мемлекеттің егемендігі мен аумақтық тұтастығын бұзуға бағытталған мемлекеттік жүйені күштеп өзгертуге және билікті басып алуға бағытталған діни-саяси экстремизм.
Діни экстремизмнің таралу қаупін ескере отырып, Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев 2012 жылғы желтоқсанда Қазақстан - 2050 Стратегиясы: қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты атты Қазақстан халқына Жолдауында мемлекет пен азаматтар радикализмнің, экстремизмнің және терроризмнің барлық түрлері мен көріністеріне қарсы біртұтас майдан ретінде әрекет ету керектігін атап көрсетті.
Елбасының тапсырмасына сәйкес Н.Ә. Назарбаев 2013-2017 жылдарға арналған діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимылдың мемлекеттік бағдарламасын әзірледі.
Осы мемлекеттік бағдарламаның негізгі басым міндеттері діни экстремизм көріністерінің алдын алу және терроризм қауіптерінің алдын алу арқылы азаматтардың, қоғамның және мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету болып табылады. Мемлекеттік бағдарлама діни экстремизм мен терроризмге қарсы іс-қимылды жүзеге асыратын мемлекеттік органдардың жұмысын ұйымдастырудың жаңа нысандары мен әдістерін, оның ішінде халықтың діни сауаттылығын арттыру жөніндегі шараларды қамтиды. Біздің ойымызша, діни экстремизмнің алдын алудың ең тиімді құралы - халықтың дін саласындағы сауаттылығын арттыру.
Әдетте, экстремистік көзқарастарды жақтаушылар жастарды өз қатарларына тартуға тырысады, өйткені олар діни мәселелерге араласуға барынша бейім. Жастардың экстремистік ұйымдар қатарына тартылуының негізгі себебі - жалпы дін мәселелерінде және догматикалық мәселелерде де діни сауаттылықтың төмендігі.
Осыған байланысты қоғамның одан әрі үдемелі дамуын қамтамасыз ету мақсатында жастар арасында діни-саяси экстремистік ұйымдардың үгіт-насихатының әсеріне берік иммунитетті қалыптастыру мемлекет үшін өзекті мәселе болып табылады. [3]
* Діни сауаттылық - қоғамның саяси тұрақтылығын нығайту факторы ретінде.
Қоғамымыздың одан әрі тағдыры жастарға, олардың көбіне діннің ықпалымен қалыптасатын адамгершілік көзқарастарына, құндылық бағдарларына байланысты. Ал жастардың деструктивті діни ұйымдарда мүшелік етуі алаңдатарлық.
Жастардың денсаулықтарының жақсы болуы, еңбекке қабілеттілігі, іскерлігі мен ынталылығының жоғары болуы деструктивті діни ұйымдардың жастарды өз қатарларына тартуға жақсы мүмкіндік болып табылады.
Бұдан бөлек жастардың діни секталарға түсуінің басқа да себептері бар: көбіне әлеуметтік-экономикалық мәселелердің шешілмеуі, әсіресе ауылдық жерлерде жұмыссыздық, жалақының төмендігі, келешектің жоқтығы, іске аспаған мүмкіндіктер, қаржылық және басқа да мәселелерді шешуде.
Бірақ жастардың адасуының басты себебі - олардың білімсіздігінде, не дінді мүлде білмеулерінде, діни ағымның мәнін жете түсінбеуінде. Бұл көбінесе отбасының бұзылуына және өмірдің бұзылуына әкеледі.
Қазіргі әлемде әртүрлі дәстүрлі емес діни ағымдар мен бірнеше мыңға дейін секталар бар. Біздің қоғамда тіркелмеген діни ағымдар үлкен қауіп төндіреді.
Дәстүрлі емес діни ағымдарға тән қасиет олардың белсенді агрессияға бейімділігі, басым мақсатқа жету үшін күресте - діни догманың мемлекеттен үстемдігі.
Сонымен қатар, ДДҰ-ның практикалық іс-әрекеттері және олардың конституцияға қарсы бағыттағы рұқсат етілмеген әрекеттерді жасауға және үгіт-насихат жұмыстарын ұйымдастыруға бірнеше рет талпыныстары, конфессияаралық араздықты қоздыратын әдебиеттер, үнпарақтар мен экстремистік үндеулерді тарату фактілері, басқа радикалды діни бірлестіктермен бірігуі әрекеттері анықталған. [4]
Сол себепті діни сауаттылықтың артуы қоғам саясатының тұрақтылығына әсері зор.
* Діни сауаттылық - заман талабы.
Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін идеологиялық вакуум қалыптасты. Сол кездегі адамға таныс құндылық үлгілері жұмысын тоқтатты, ал жаңа мәдени және діни құндылықтар олардың даму сатысында болды. Осыны пайдаланып, жаңа діни ағымдар өздерінің дүниетанымы мен мәдени құндылығын ұсына алатын идеологиялық вакуумды толтыра бастады.
Елімізде білім беретін орталықтар тапшы болғаны себепті Сауд Арабиясы, Біріккен Араб Әмірліктері, Катар, Египет, Пәкістан, Түркия елдерінің университеттері мен медреселері қандастарымызды қабылдап, оқытты. Әрине, студенттер қазақтың мәдени және ұлттық құндылықтарын ескермей, осы елдерде үстемдік еткен көзқарастар негізінде дайындалды. Әдетте, шетелдік діни оқу орындарын бітірген көптеген түлектер Қазақстанға мүлде басқа дүниетаныммен, мәдениетпен, дінмен оралады.
Еліміздегі азаматтардың діни сауаттылығын арттыру үшін жат жерде білім іздеп кетпеуі үшін кадрлық базаны жасақтап, діни білім беру жүйесін жетілдіру қажет. [5]
* Діни сауаттылық конфессияаралық толеранттылықты арттырады.

Жастар арасындағы діни сауаттылық
Жастар - мемлекетіміздің дамуының басым бағыттарының бірі. Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 9 ақпандағы Мемлекеттік жастар саясаты туралы Заңына сәйкес жастар санатына 14 пен 29 жас аралығындағы ел азаматтары кіреді.[8] Ол дегеніміз еліміздің 20% -нан астамын құрайды.
Діни сауаттылық пен діни білімнің айырмашылығы
Бүгінгі күні дін жайында сөйлесе алу және дінмен әрекеттесе алу қабілеті заман талабы болып отыр, осы нәрсені діни сауаттылық десе болады.[6,б.24]
"Діни сауаттылық" термині діни білім берудегі басты тақырыпқа айналды, өйткені оқу жоспарындағы діни білімнің орнын барлық адамдар алуға тиісті құқық ретінде негіздеді. Бұл барлық балалар білім беру мен мектепте оқытудың ажырамас бөлігі ретінде дамытуы керек негізгі құзыреттердің бірі. Барлық студенттер діни білім беру сабақтарына қатысуы тиіс, өйткені олар діни сауатты болуы керек. [6,б.23]

Жастар арасында діни сауаттылықты арттырудың тетіктері
Діни сауаттылықты арттырудың бірнеше тетіктері бар. Атап айтар болсақ:
Мектепте дінтану сабақтарын дұрыс жүйемен өту.
Әлемде көптеген елдер мектепте дінтануды үйретуді қажетті деп білді.
Тәуелсіз мектептегі теология кафедрасының меңгерушісі айтқандай: "Мектеп діни сауаттылықтың басқа да сауаттылықтардың формаларындағыдай дамуында маңызды рөл атқарады. Сауаттылық-бұл түсіну және қарым-қатынас, сондықтан діни салада идеяларды түсіну және жеткізе білу маңызды". [2,9 бет]
2016 жылдан бастап дінтану пәні Қазақстан мектептерінде міндетті оқу ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.