ВИНЗАВОД ЖЕТІСУ КӘСІПОРЫНЫНЫҢ ҚОРЛАР ҚОЗҒАЛЫСЫНЫҢ БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕБІ

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . .

I. ТАУАРЛЫ-МАТЕРИАЛДЫ ҚОРЛАР ҚОЗҒАЛЫСЫНЫҢ ЕСЕБІН ЖҮРГІЗУ МЕН ТАЛДАУЫН ЖАСАУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1 Қорлар ұғымының экономикалық болмысы, оларды жіктеу және бағалау . . .

1. 2 Қорларды талдау мен бухгалтерлік есебін жүргізудің мәні мен функциялары . . .

1. 3 Шет елдердегі қорлар қозғалысының есебі мен талдауын жүргізу ерекшеліктері . . .

II. ВИНЗАВОД ЖЕТІСУ КӘСІПОРЫНЫНЫҢ ҚОРЛАР ҚОЗҒАЛЫСЫНЫҢ БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕБІ

2. 1 Кәсіпорынның қызметінің жалпы сипаттамасы, қорлар бөлімінде қолданылатын есеп саясаты . . .

2. 2 Қорлар қозғалысының аналитикалық және синтетикалық есебі . . .

2. 3 Қаржылық есепте қорладың ашылып көрсетілуі . . .

III. ҚОРЛАРЫ ТАЛДАУ ЖӘНЕ АУДИТ ЖҮРГІЗУ

3. 1 Қорлар динамикасын және қайтарымдылығына талдау жүргізу . . .

3. 2 Қайтарымдылық пен қорлар ассортиментінің ұйымның қызметінің нәтижесіне тигізетін әсеріне талдау жүргізу . . .

3. 3 Тиімді басқарушылық шешімдер қабылдау мақсатында қорлар есебі мен талдауын жетілдіру . . .

ҚОРЫТЫНДЫ . . .

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . .

Тауарлық-материалдық қорлар технологиялық процестің тұрақтылығы мен үздіксіздігін қамтамасыз етудің негізгі факторларының бірі болып табылады. Сондықтан материалдық ресурстарды басқару, өз кезегіінде кәсіпорынды басқаруда елеулі орын алады.

Қорлар кәсіпорын мүлкі құнының айтарлықтай көп бөлігін құрайды, ал кейбір салалардағы өнімнің өзіндік құнының 60% немесе одан да көп бөлігіін материалдық ресурстардың шығындары алып отыр. Өндірістің үздіксіз жұмысы мен қалыпты ырғағы кәсіпорынның кез-келген уақытта өндіріс қажеттіліктерін толық қанағаттандыру үшін қоймаларда әрдайым шикізат пен материалдардың табылуын талап етеді. Сондықтан сұраныстың үздіксіздігі және жеткізілімнің дискреттілігі жағдайында өндірісті тұрақты түрде қамтамасыз ету қажеттілігі кәсіпорындарда қажетті тауарлық-материалдық қорлардың құрылуына жағдай жасайды.

Тауарлық-материалдық қорлардың экономикалық мәнін, олардың кәсіпорындар экономикасындағы маңызы мен рөлін жан-жақты зерттеу және дұрыс түсіну мәселесі ресурстарды үнемдеу және ұтымды пайдалану мен кәсіпорынның материалдық-техникалық қамтамасыз етілуін жетілдіруге қатысты маңызды мәселелердің қатарында тұр.

Сонымен қатар, кәсіпорынның қызметін ұйымдастыруға арналған менеджер қорлардың құрамы, саны, құны, қозғалысы және жай-күйі туралы ақпаратқа ие болуы керек. Бұны жүзеге асыру үшін бухгалтерлік операциялар дұрыс, сенімді, үздіксіз түрде уақытылы жүріп отыруы міндетті. Бұл ақпарат қорлардың сақталуын бақылауды қамтамасыз ету, сонымен қатар уақытылы және дұрыс басқару шешімдерін қабылдауда маңызды рөл атқарады.

Қорларды есепке алу бөлімінде қалыптастырылатын ақпараттың объективтілігі мен анықтығына, ең алдымен, өнімнің өзіндік құны мен қаржылық нәтижесі, салық салынатын кіріс және корпоративтік табыс салығының сомасы тәуелді болады.

Нарықтық қатынастар жағдайында әр түрлі меншік түрлерімен басқарудың тиімділігін арттыруға қойылатын талаптар артып келеді. Ұйымдардағы аналитикалық жұмыстың рөлі едәуір артады. Қазіргі уақытта кез-келген деңгейдегі менеджер мен маман ұйым қызметінің нәтижелерін объективті бағалау, бизнестің өміршеңдігіне әсер ететін факторлардың ықпалын ескеру және бағалау, кәсіпорынның қызметін дұрыс жоспарлау және ұтымды ұйымдастыру үшін жеткілікті білімге ие болуы керек. Кез-келген басқару шешімін қабылдаудан бұрын оның аналитикалық негіздемесі болуы керек, бұл кәсіпорынның қызметін объективті түрде көрсететін ақпаратсыз мүмкін емес. Ұйымның нақты қаржылық жағдайын дұрыс анықтау және қаржы - шаруашылық қызметін талдай білу, сонымен бірге оны өзгерту туралы негізделген болжамдар жасау маңызды.

Тақырыптың өзектілігі тауарлық-материалдық қорлар өндіріс процесіне қатысу көлемі бойынша активтердің елеулі бабын құрайтындығына, өнімнің (жұмыстардың, қызметтердің) өзіндік құнын және кәсіпорынның пайдасын қалыптастыруда маңызды рөл атқаратындығына байланысты. Қорларды дұрыс басқару, қорлардың оңтайлы деңгейін анықтау, оның деңгейін бақылау және есептен шығару нормаларын сақтау - көбінесе кәсіпорынның табыстылығының кепілі болып табылады.

Зерттеу объектісі "Жетісу шарап зауыты" ЖШС қорлары болып табылады.

Зерттеу пәні қорлардың есепке алынуы, талдауы және аудиті болып табылады.

Бұл жұмыстың мақсаты "Жетісу шарап зауыты" ЖШС кәсіпорнында есепке алу мен талдауды жүргізудің теориялық және практикалық аспектілерін зерттеу болып табылады.

Жұмысты баяндау кезінде келесі міндеттер қойылды:

- қорлардың мәнін, оларды бағалау мен жіктеуді ашу;

- қорларды есепке алу мен талдаудың мәні мен міндеттерін ашу;

- шет елдердегі қорлардың қозғалысын есепке алу ерекшеліктерін зерделеу;

- "Жетісу шарап зауыты" ЖШС қорларды аналитикалық және синтетикалық есепке алу жүйесін зерттеу;

- қаржылық есептіліктегі қорлардың ашылуын зерделеу;

- қорлардың серпіні мен айналымдылығына талдау жүргізу;

- айналымдылық пен қор ассортиментінің қызмет нәтижелеріне әсерін талдауды зерттеу;

- тиімді басқару шешімдерін қабылдау үшін қорларды есепке алу мен талдауды жетілдіру жолдарын зерттеу.

Осы зерттеудің ғылыми жаңалығы қорлардың қозғалысын есепке алу мен талдаудың теориялық аспектілерін жүйелеуден және "Жетісу шарап зауыты" жауапкершілі шектеулі серіктестігінде осы мәселе бойынша практикалық тәжірибені жинақтаудан тұрады.

Осы дипломдық жұмысты жазу кезінде келесі зерттеу әдістері қолданылды: аналитикалық әдіс, нормативтік-құқықтық базаны зерттеу, сипаттау, жіктеу, топтау әдістері.

Дипломдық жұмыстың теориялық және әдіснамалық негізі бухгалтерлік есеп саласындағы отандық және шетелдік экономистердің ғылыми еңбектерінде қалыптасқан негізгі ережелер мен тұжырымдар, шығындар есебін жүргізуді реттейтін заңнамалық және нормативтік құжаттар болды.

Зерттеудің ақпараттық базасы қорларды есепке алу тәртібін және олардың жіктелуін, сондай-ақ "Жетісу шарап зауыты" ЖШС 2019-2020 жылдардағы кәсіпорнының бастапқы есепке алу және қаржылық есептілік деректерін регламенттейтін нормативтік-құқықтық негіз болды.

Дипломдық жұмыстың құрылымы үш бөлімнен тұрады. Бірінші бөлімде тауарлық-материалдық қорлардың қозғалысын есепке алу мен талдаудың теориялық аспектілері қарастырылған. Екінші бөлімде Жетісу шарап зауытының қызметінің сипаттамасы, оның қорлар саласындағы есеп саясаты ұсынылған, қорлардың аналитикалық және синтетикалық есебі, қаржылық есептіліктегі қорлардың ашылуы қарастырылған. Үшінші бөлімде қорлардың динамикасы мен айналымдылығын талдау, айналымдылық пен қорлардың ассортиментінің қызмет нәтижелеріне әсерін талдау берілген. Тиімді басқару шешімдерін қабылдау үшін қорларды есепке алу мен талдауды жетілдіру мәселелері баяндалған.

1 ТАУАРЛЫ-МАТЕРИАЛДЫ ҚОРЛАР ҚОЗҒАЛЫСЫНЫҢ ЕСЕБІН ЖҮРГІЗУ МЕН ТАЛДАУЫН ЖАСАУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. 1. Қорлар ұғымының экономикалық болмысы, оларды жіктеу және бағалау

Шаруашылық қызметті жүзеге асыраушы әрбір кәсіпорынның негізгі және айналым капиталы болуы тиіс. Айналым капиталы (қысқа мерзімді активтер) өнімді өндіру мен сатудың үздіксіз процесін қамтамасыз етеді. Қысқа мерзімді активтер кәсіпорынның ағымдағы жұмысын, яғни өндіріс пен сатуды қамтамасыз етудегі маңызды ресурс болып табылады және мыналарды қамтиды:

- тауар-материалдық қорлар (шикізат пен материалдар, аяқталмаған өндіріс, дайын өнім, тауарлар) ;

- дебиторлық берешек;

- берілген аванстар;

- ақшалай қаражат;

- қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар.

Қорлар мынадай өлшемдер сақталған кезде актив ретінде танылады:

- болашақта осы активпен байланысты экономикалық пайда алу мүмкіндігі;

- қорлардың өзіндік құнын сенімді бағалау.

Болашақта пайда алу одан әрі сату үшін сатып алынған және дайын өнімге (жұмысқа, қызметке) қайта өңдеу үшін сатып алынған активтерді сатудан түсім алуға бағытталады.

Бір сөзбен айтқанда, қорлар-бұл активтер:

а) әдеттегі қызмет барысында сатуға арналған;

б) осындай сату үшін өндіріс процесіндегі;

в) өндірістік процесте немесе қызметтер көрсету кезінде пайдалануға арналған шикізат немесе материалдар ретіне өндірілу процесіндегі

Өндіріс процесінде қорлар әртүрлі жолмен ескеріледі. Олардың кейбіреулері өндіріс процесінде толығымен тұтынылады (шикізат, материалдар, компоненттер, жартылай фабрикаттар және т. б. ), басқалары тек пішінін өзгертеді (майлау материалдары, лактар, бояулар), басқалары өнімге сыртқы өзгеріссіз кіреді( қосалқы бөлшектер), төртіншісі тек өнімді шығаруға ықпал етеді, олардың құрамына кірмейді массасы немесе химиялық құрамы (құрал, арнайы киім және т. б. ) .

Есепті кезең ішінде сатып алу кезінде сол материалдардың бағасы қорлардың құны бойынша қаншалықты қалғанын және өнімнің өзіндік құнына қаншалықты кіргенін дұрыс бағалау үшін ҚЕХС 2 "қорлар" ұсынған тауарлық-материалдық қорлардың өзіндік құнын бағалау әдістері қолданылады.

Кәсіпорынның тауарлық-материалдық қорларын есепке алу кезінде бағалау нысандарын таңдау процесі маңызды болып табылады. Тауарлық-материалдық қорлардың түрлері мен пайдалану сипатын ескере отырсақ, оларды бағалау баланс активтерінің ең күрделі және маңызды аспектісі және кәсіпорын қызметінің қаржылық нәтижесі болып табылады.

Бухгалтерлік есеп әдісінің элементі ретінде бағалау есептеу процесіне қатысты өлшеу функцияларын, сондай-ақ есептеу функцияларын орындайды. Бағалау тәжірибеде өте кең қолданыс тапқан және оны әртүрлі нысандар мен мақсаттарда қолдануға болады. Объектілердің әр түріне қатысты бағалаудың арнайы жеке әдістерін қолдану сирек құбылыс емес.

Тауарлық-материалдық қорлардың есебін таңдаудағы негізгі мақсат-кезеңдегі кірісті нақты көрсетет алатын әдісті таңдау.

Кәсіпорындар тауарлық-материалдық қорларды салыстыру қағидаты бойынша бағалаудың бірдей әдісін қолдануға міндетті. Бағалау әдісін өзгерту келесі шарттар сақталған кезде бағалаудың жаңа әдісі ескі әдістен асып түскен жағдайда ғана мүмкін болады:

- кәсіпорынның есеп саясатына өзгерістер енгізу;

- тауарлық-материалдық қорларды есепке алудың бір әдісінен екіншісіне ауысуды есепті кезеңнің басында

жүзеге асыру (1 қаңтардағы жағдай бойынша) ;

-тауарлық-материалдық қорлардың қалдықтарын түзетуді және өткен жылдардың бөлінбеген кірісін қаржылық есептілікте уақтылы көрсету.

Бағалау-бұл қаржылық есеп беру элементтері танылып, балансқа және кірістер мен шығыстар туралы есепке енгізілуі керек ақша сомаларын анықтау процесі. ҚЕХС 2 сәйкес қорлар екі шаманың ең азы бойынша бағалануы керек: өзіндік құн және сатудың мүмкін таза құны. Яғни, компаниялар төменгі бағалау ережесі бойынша қаржылық есептіліктегі қорларды көрсетуі керек. Оның мәні сақтық принципінің қолданылуына байланысты қорлар мүмкін болатын ең аз құн бойынша бағаланады.

Тауарлық-материалдық қорлардың есептік бағасын таңдауда әсіресе мұқият болуы керек, белгілі бір кәсіпорынның мүдделерін ескеруі керек және субъектінің есеп саясатында бекітілген болуы керек.

Тауар-материалдық қорларды сатып алу кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қосылған құн салығын және өзге де өтелетін салықтарды қоспағанда, сатып алуға арналған нақты шығындар нақты өзіндік құн болып есептеледі. Яғни, қорларды сатып алуға жұмсалатын шығындар сатып алу бағасын, импорттық баждар мен салықтарды, тасымалдауға, өңдеуге арналған шығыстарды және активті сатып алуға тікелей байланысты басқа да шығындарды қамтиды.

Есепке алудың халықаралық тәжірибесінде сатып алу жөніндегі шығындар, егер олар қорларды қоймаға кіріске алғанға дейін жүргізілген болса, қорларды сатып алуға байланысты қарыз қаражаты бойынша пайыздарды төлеу жөніндегі шығындарды қамтуы мүмкін. Қорларды сатып алуға байланысты қарыз қаражаты бойынша проценттерді төлеуге арналған шығындар, егер қорларды пайдалануға дайындау ұзақ уақытты талап еткен жағдайда ғана, қорлардың өзіндік құнына енгізіледі, олай болмаған жағдайда қарыз қаражаты бойынша проценттерді төлеу ағымдағы кезеңнің шығыстарына енгізіледі (ҚЕХС 2 "қорлар") . Қазақстан Республикасында бұл шығындар кезең шығыстары деп танылады және қорлардың өзіндік құнына енгізілуге жатпайды. Компанияның өз күшімен тауарлық-материалдық қорлардың әртүрлі түрлерін дайындау кезінде нақты өзіндік құн өзіндік құнды қалыптастырудың қолданыстағы тәртібіне сәйкес өнімнің белгілі бір түрін өндіруге нақты шығындар мөлшерінде анықталады. Компанияның жарғылық капиталына салым ретінде енгізілген қорлардың нақты өзіндік құны, егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше көзделмесе, құрылтайшылар (қатысушылар) келіскен олардың ақшалай бағасы негізінде айқындалады. Тауар-материалдық қорларды сыйға тарту тәртібімен өтеусіз алған кезде нақты өзіндік құн алушы компанияның кіріске алу күніндегі олардың нарықтық құны бойынша айқындалады.

Халықаралық есепке алу практикасында және Қазақстан Республикасында қорларды бағалау мынадай тәсілдердің бірімен жүргізілуі мүмкін:

- нақты сәйкестендіру әдісі;

- орташа өлшемді құн (баға) әдісі;

- ФИФО әдісі.

Тауарлы-материалды қорларды бағалау әдіс-тәсілдері:

Meтoд средневзвешенной стоимости основан на предположении, что каждая единица запаса данного периода имеет одинаковую среднюю стоимость, рассчитываемую за период. Себестоимость запасов рассчитывается определением средней стоимости подобных единиц, имеющихся на начало отчетного периода и приобретенных или произведенных в течение данного периода. Фактически это средневзвешенная стоимость единицы запасов. Среднее значение может рассчитываться по мере получе­ния каждой дополнительной поставки, и в этом случае говорят о методе скользящей средней стоимости.

Орташа өлшемді құн әдісі тауарлы-материалы берілген уақыт аралығына жататын қорлардың әрбір бірлігінің орташа өзінік құны құны тең болады деген болжамға негізделген. Қорлардың өзіндік құны есепті кезеңнің басында бар және осы кезең ішінде сатып алынған немесе өндірілген осындай бірліктердің орташа құнын айқындаумен есептеледі. Іс жүзінде бұл қорлар бірлігінің орташа өлшенген құны. Орташа мән әрбір қосымша жеткізілім алынған сайын есептелуі мүмкін және бұл жағдайда ол жылжымалы орташа құн әдісі болып табылады.

Бұл әдіс бойынша қорлардың өзінідік құнынынң есептелуін келесі математикалық формуламен көрсетуге болады:

Орташа құн = $\frac{{\sum_{}^{}}_{}}{}$

Әдістің мәні кезеңнің басында тауарлық-материалдық қорлардың өзіндік құны алынып, есепті кезең ішінде сатып алынған барлық бірліктердің құнынана қосылатынығында. Нәтижесінде сатуға дайын тауарлардың жалпы құны алынады. Алынған сома сатуға дайын өнім бірліктерінің санына бөлінеді және ТМҚ бірлігінің орташа құны алынады. Содан кейін қоймада қалған тауарлар саны ТМҚ бірлігінің алынған орташа құнына көбейтіледі. Бухгалтерлік жазбалардың негізінде (деректер мысал үшін шартты түрде келтірілген) айдың соңындағы материалдардың қалдығы 10 бірлік былайша бөлінген.

Материалдарды орташа өлшемді құн әдісі бойынша бағалау бірінші кестеде көрсетілген.

1-кесте7 Орташа өлшемдіі құн әдісі бойынша материалдарды бағалау.

Орташа өлшемді құн әдісі бойынша бір бірліктің өзіндік құны келесідей анықталады:

$\frac{200 + 1140}{20 + 90}$ = 12 теңге 18 тиын

Осы баға бойынша өнім өндіруге жұмсалған материалдардың құны есептен шығарылады және айдың соңындағы 10 бірлік тауарлық - материалдық құндылықтардың қалдық құны айқындалады.

Нақты сәйкестендіру әдісі компанияда қорлардың әрбір нақты түрі бойынша сатып алу бағалары мен өзге де шығындарды есепке алу үшін техникалық және ұйымдастырушылық мүмкіндіктер болған, сондай-ақ сатып алу сәтінен бастап сату сәтіне дейінгі олардың физикалық және құндық қозғалысын нақты сәйкестендіру және қамтамасыз ету қажет болған жағдайларда пайдаланылады. Нақты сәйкестендіру әдісі әдетте өзара алмастырылмайтын тауарлық-материалдық қорлардың, өндірілген және арнайы жобаларға немесе тапсырыстарға арналған тауарлар мен қызметтердің өзіндік құнын есептеуді қамтиды. Ерекше (жаппай) сәйкестендіру бағаларын ТМҚ ұйымдастырылған партиондық есепке алу жағдайында қолдануға болады.

2-кесте. Материалдардың құнын нақты сәйкестендіру әдісі бойынша есептеу.

Демек, ТМҚ өндіріс шығындарына есептен шығарылады: 1228-00 (200 + 1140 - 112) .

ФИФО әдісінің мәні оның ағылшын тілінен тура аудармасы "First in-first out" аудармасын ашады. ФИФО әдісіне сәйкес сатылған (өндіріске жіберілген, жұмсалған) қорлардың сатып алу құнының шығындарына есептен шығару сатып алудың бірінші партиясының бағалары бойынша, яғни сату кезінде сатып алу хронологиясы бойынша бірінші партияның қалдықтарында есептелетін партия бойынша жүзеге асырылады. Яғни, бұл әдістің мәні қорлар сатып алынған тәртіппен сатылады (есептен шығарылады) : бірінші келді - бірінші кетті. Осылайша, кезең соңындағы қалдықтардың құны уақыт бойынша соңғы сатып алу құнына негізделеді. ФИФО бағалау әдісін пайдалану кезінде өндіріс шығындарына ТМҚ осындай ретпен есептен шығарылады:

1) материалдар қандай партиядан алынғанына қарамастан, осы қалдық мөлшерінде айдың басындағы қалдық бағасы бойынша;

2) материалдар қандай партиядан алынғанына қарамастан, бірінші партия санындағы бірінші партияны сатып алу бағасы бойынша (кестеде "1-партия" деген жол) ;

3) материалдар қандай партиядан алынғанына қарамастан, екінші партияны сатып алу бағасы бойынша өнім өндіруге айдың соңғы күндерінде жұмсалған мөлшерде және т. б.

Бұл әдіс тауарларды олар сатып алынған тәртіппен сатуды меңзейді. Бұл әдіс нақты жағдайды жақсы көрсетеді, өйткені компаниялар ең алдымен ескі қорларын сатуға тырысады. Ең ерте шығындар өнімнің өзіндік құнына, ал ең соңғы шығындар кезеңнің соңында ТМҚ - ға қосылады. Осы әдісті қолдану бағасының өсу кезеңінде сатылған өнімнің өзіндік құны төмен болады, өйткені кезең соңындағы ТМҚ сомасы ең соңғы, ең ірі шығындарға негізделген. Түпкілікті тауар-материалдық қорлардың сомасы үздіксіз және мерзімді түгендеу жүйесі бойынша бірдей болады. Бұл әдісті бірінші кезекте сатып алынған тауарлар бірінші кезекте сатылатын жағдайларда қолдануға болады.

Өндіріске жұмсалған тауарлық-материалдық қорлардың құнын есептеу және ФИФО әдісімен кезең соңындағы қалдық құнын анықтау мысалы 3-кестеде келтірілген.

3-кесте. Материалдардың құнын ФИФО әдісі бойынша есептеу.

Барлығы 6 000 бірлік тауарлық-материалдық қорлар пайдаланылды, оның ішінде 3 700 бірлік (1 200 + 2 500) жалпы сомасы 370 000 теңгеге 100 теңгеден бағаланады. Қалған 2 300 бірлік 6 000 - 3 700), оның 1 500-і 135 000 теңге сомасына 90 теңгеден бағаланады және қалған 800 бірлік (2 300 - 1 500) 64 000 теңге сомасына 80 теңгеден бағаланады. Демек, бір айда жұмсалған 6 000 бірлік материал 569 000 теңге сомасына бағаланады (370 000 + + 135 000 + 64 000) .

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс