Педагогика гуманитарлық ғылым ретінде: қалыптасуы, пәні және ғылымдармен байланысы

Академик Е. А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті

Биология-география факультеті

Реферат

Тақырыбы: Педагогика гуманитарлық ғылым ретінде

Орындаған: Оспанова Анель Бн-31 тобы

Тексерген: Мусина Венера Тлетаевна

2021-2022

Тақырып Педагогика гуманитарлық ғылым ретінде.

Жоспар:

1. Педагогика ғылымының қалыптасуы мен дамуы. Педагогиканың объектісі,

пәні және қызметтері.

2. Педагогика негізгі категориялары (тәрбие, оқыту, білім беру,

педагогикалық үдеріс), олардың өзара байланысы.

3. Педагогиканың философия, психология, әлеуметану, физиология және т. б.

ғылымдармен байланысы.

Қандай да болмасын ғылым салаларының дамуы қоғамның өмірлік

мұқтаждығынан, талабынан туады. Жалпы педагогика адам өміріндегі

дүниетанымын қалыптастыруға қандайда болмасын педагогиканың маңызы

мен үшінде жалпы адамзат үшінде керек екені ерте ғасырдан-ақ қажет екендігі

белгілі болды.

Педагогиканың пайда болуы қоғамның жас ұрпақты тәрбиелеудің тиімді

жолын табу мақсатынан және де өндірісті дамыту талабынан туған. Тәрбие

ұрпақ пен ұрпақты байланыстыратын дәнекер болып саналады.

Педагогика ғылымы ұзақ тарихи даму жолынан өтті. Педагогика дегенде нені

есіме аламын әрине ол бала тәрбиесі, білім, баланы білімге тарып үйрету және

одан өзің берген білімнен де екі есе жаңалықтар күтемін.

Алғашқы педагогикалық ой-пікірлер ертедегі шығыс елдерінің (Мысыр,

Вавилония, Унді, Қытай) философиялық жүйесінде дамып, кейін біртіндеп өз

алдына жеке ғылым болып дами бастады. Ежелгі дүние философиясы ертедегі

шығыс елдерінің қорытып жиыстырған білім мұрасын дамытқан еді. Сократ,

Платон, Аристотель, Демокрит саясат, тәрбие, мемлекет, жеке адам

тәрбиесінің мақсаттары мен мазмұны және ерекшелігі сияқты педагогикалық

мәселелерді қарастырады. Феодалдық қоғамда (орта ғасырда) тәрбиеге деген

көзқарас мүлдем өзгерді. Ерте дүние педагогтары ұсынған адамның рухани

және дене күштерінің қатар дамуы көзқарасының орнына "о дүниелік өмірге"

дайындауды ұсынған пікірлер қалыптасты.

ХУ-ХУI ғасыр педагогикасы орта ғасыр педагогикасын сынады. Адамның

жеке басының тәрбиесін оның дамуы ойшылдарды толғандырды, мәдениет

пен педагогикалық бағыт "гуманизм" деп аталды (Ф. Рабле, Т. Мор,

Т. Кампанелла) .

Гуманистер жаңа дәуір үшін жаңа адам қажеттігін дәлелдеді.

Феодализмнен капитализмге өту дәуірінде дін шырмауындағы ғылымдар

дамып, жеке бөлініп шыға бастайды. Осы кезде педагогика да өз алдына

ғылым ретінде бөлініп шықты. Сол ғасырда педагогиканың жеке ғылым

ретінде мәртебесі чех халқының ұлы педагогы Ян Коменскийдің (1592-1670)

"Ұлы дидактика" еңбегімен беки түсті.

Батыс Еуропада ағылшын философы Джон Локк (1632-1704) "Тәрбие туралы

ойлар" деген еңбегінде тәрбиенің психологиялық негіздеріне, адамгершілік

тәрбиесіне көбірек көңіл бөлді. Ол баланы "таза тақтаға" теңеді. Францияда

Жан-Жак Руссо (1732-1778) баланы табиғат арқылы, табиғаттай жетілдіре

тәрбиелеуге көңіл бөліп, баланы жазалауға қарсы болды, қатаң таяқ тәртібіне

қарсы "еркін тәрбие" идеясын ұсынды. Швейцарияның педагог-демократы

И. Песталоцци "Лингард және Гертруда" деген еңбегінде білім беруге

демократиялық көзқарасты, тәрбиенің гуманитарлық сипатын балаға шын

пейілмен көңіл бөлуді жақтады.

Педагогиканың объектісі - осы ғылым зерттейтін шынайы болмыстың саласы.

Пәні - объектіні осы ғылым тұрғысынан көре білу тәсілі. Нысан дегеніміз -

зерттеушінің танымдық әрекеті бағытталған шынайы болмыс, ал пән дегеніміз

- зерттеудің нысанын (объектісін) ғылыми тұрғыдан көру тәсілін бейнелейтін

зерттеу субъектісі мен объектісі арасындағы буын.

Педагогиканың өзіндік атқаратын қызметтері бар - бұл білім және тәрбие беру

әрекетінің түрлі жақтарын зерттейтін басқа ғылымдар қатарындағы білім және

тәрбие беру туралы арнайы ғылым.

Себебі бұл педагогика ол бір бағытта ғана жүрмейді оның басқа салалармен

байланысы өте көп. Қай жағынан алып қарасақта педагогика ол бізге өмір

сүруді адамдармен қарым-қатынас орнатуды тіпті адаммен қалай сөйлесуді,

сөйлеу мәдениетімізге жауап беретін ғылымдардың бірі мен үшін.

Бұл білім беруді өзінің құрамдас бөліктерімен бірлікте қарастырып зерттейтін,

өзінің зерттеу объектісі ретінде санайтын бірден - бір ғылыми пән. Сонымен,

педагогика білім және тәрбие беру туралы бірден-бір арнайы, кең ауқымды

ғылымдар жүйесінің қатарына кіреді. Педагогика ғылымының саласы құрсақ

тәрбиесінен бастау алады (С. Ғабассов) . Педагогиканың негізгі салалары:

педагогика тарихы, этнопедагогика, халықтық педагогика, отбасы

педагогикасы, әлеуметтік педагогика, жас ерекшелік педагогикасы, мектепке

дейінгі тәрбие, тәрбие теориясы мен әдістемесі, мектеп педагогикасы, жоғары

мектеп педагогикасы, кәсіптік педагогика, қосымша білім беру, басқару

педагогикасы, түзелту - еңбек педагогикасы, әскери педагогика,

салыстырмалы педагогика, жеке пәндер әдістемесі, арнайы педагогика т. б.

Арнайы педагогиканың өзі адамдардың денсаулықтарының кемістігіне

байланысты бірнеше салаға бөлінеді: сурдопедагогика - саңырау, мылқау,

керең адамдарға, тифлопедагогика - көру қабілеті нашар, соқыр адамдарға,

олигофренопедагогика - ақыл есі кем адамдарға, логопедия - тілінің кемісі бар

адамдарға тәрбие және білім берумен айналысады.

Педагогиканың категорияларына келетін болсақ. Педагогиканың негізгі

ұғымдары- тәрбие, білім беру, оқыту біріне-бірі тәуелді табиғи байланысты.

Бұл ұғымдар жастарды өмірге, тәжірибеге дайындаудың басты құралы.

Тәрбие - адамзат баласының ғасырлар бойы жинақтап, іріктеп алған озық

әлеуметтік тәжірибесін жас ұрпақтың бойына сіңіру, аға ұрпақ пен жас

ұрпақтың өзара бір-бірімен әрекеттесу процесі.

Оқыту - оқушы мен мұғалімнің белгілі бір дидактикалық міндеттерді шешуге

бағытталған мақсатты түрде өзара әрекет жасау процесі.

Білім беру - ғылымдар жүйесінен білім алу және танымдық іскерлік пен

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс